Pomiar szczegółów terenowych metodą ortogonalną

Pomiar szczegółów terenowych metodą ortogonalną
Mgr inż. Mateusz Ilba
Wszystkie szczegóły terenowe, aby przedstawić na mapie należy pomierzyć. Szczegóły terenowe
dzielimy na trzy grupy dokładnościowe:
1. I grupa, Szczegóły terenowe jednoznacznie identyfikowalne w terenie, zachowujące
długookresową niezmienność kształtu i położenia, w szczególności:
a)
znaki i punkty graniczne,
b)
znaki geodezyjne,
c)
obiekty budowlane i urządzenia budowlane, w tym elementy sieci uzbrojenia terenu,
bezpośrednio dostępne do pomiaru;
2. II grupa:
a)
szczegóły terenowe jednoznacznie identyfikowalne w terenie, których kształt i
położenie nie zachowuje długookresowej niezmienności, w szczególności: budowle i
urządzenia ziemne w postaci nasypów, wykopów, grobli, tam, wałów przeciwpowodziowych,
rowów, kanałów oraz sztuczne zbiorniki wodne,
b)
zakryte obiekty budowlane i urządzenia budowlane, w tym zakryte elementy sieci
uzbrojenia terenu,
c)
elementy zagospodarowania terenu, w szczególności: parki, zieleńce, trawniki, place
zabaw i wypoczynku, skwery, pojedyncze drzewa oraz boiska sportowe;
3. III grupa - szczegóły terenowe, których jednoznaczna identyfikacja w terenie jest utrudniona i
zależna od oceny osoby wykonującej pomiar, takie jak:
a)
kontury użytków gruntowych oraz odkrywki glebowe na potrzeby gleboznawczej
klasyfikacji gruntów,
b)
cieki i zbiorniki wodne o naturalnych liniach brzegowych,
c)
oddziały leśne na obszarach lasów i parków narodowych.
Podstawa: Dz.U.2011.263.1572 - § 28
Geodezyjny pomiar sytuacyjny wykonuje się w sposób zapewniający określenie położenia
punktu sytuacyjnego względem najbliżej położonych punktów poziomej osnowy geodezyjnej oraz
osnowy pomiarowej z dokładnością nie mniejszą niż:
1)
0,10 m - w przypadku szczegółów terenowych I grupy;
2)
0,30 m - w przypadku szczegółów terenowych II grupy;
3)
0,50 m - w przypadku szczegółów terenowych III grupy.
Rozróżniamy wiele technik pomiarów sytuacyjnych, między innymi metodą ortogonalną, biegunową
oraz najbardziej popularną GPS – RTK. Niestety niekiedy pomiary GPS nie mogą zostać wykonane
(brak widoczności satelitów, awaria systemu) dlatego należy znać podstawowe metody pomiaru
szczegółów.
Pomiar metodą ortogonalną
Zasada pomiaru opiera się na sieci punktów geodezyjnych o znanych współrzędnych. Dzięki
temu pomiary terenowe mają swoje odniesienie przestrzenne – odpowiednie współrzędne
szczegółów terenowych dające się przedstawić w postaci mapy. Odpowiednie obliczenia pozwalają
przekształcić pomiary terenowe na takie właśnie dane, współrzędne xy.
Metoda ortogonalna (lub metoda domiarów prostokątnych) polega na rzutowaniu pod kątem
prostym mierzonych szczegółów na boki osnowy geodezyjnej. Używa się do tego celu węgielnicy –
zasada działania zostanie przedstawiona na zajęciach terenowych.
Po oznaczeniu 2 punktów końcowych osnowy geodezyjnej tyczkami zdejmujemy miary
rzędnej i odciętej. Miarę punktu początkowego określa się na szkicu 0,00 ze strzałką określającą
kierunek pomiaru. Miarę końcową podkreśla się. Rzędne zapisuje się równolegle do linii pomiarowej
do szczegółu, nad nią (na powyższym rysunku miary 18.22, 19.55 itd.), odcięte zapisuje się
prostopadle do linii pomiarowej (na rysunku 31.36, 38.95 itd. )
Aby przyspieszyć pomiar taśmę rozciąga się na linii pomiarowej łączącej dwa punkty
geodezyjne, natomiast miary do szczegółów wykonuje się ruletką.
Szkic polowy jest ważnym dokumentem, wykonuje się go starannie, nie wolno
przerysowywać, w szczególnych przypadkach należy załączyć oryginał z pomiarów. Wykonujemy go
na odpowiednim formularzu. Skala szkicu jest umowna i przybliżona, należy wykonywać go tak, aby
wszystkie miary mieściły się na szkicu i były czytelne.
Nie należy zapominać o pomiarze czołówek (miar kontrolnych) szczegółów np. długości
poszczególnych ścian budynku (jak na rysunku 14.27 itd. ).
W czasie zajęć terenowych prowadzący wskaże linię pomiarową oraz wskaże jakie szczegóły
terenowe będą podlegać pomiarowi. Zadaniem grupy będzie wykonanie szkicu zawierającego
wszystkie pomierzone szczegóły wraz z pomiarami. Opracowanie wyników pomiarów odbędzie się na
zajęciach ćwiczeniowych.
Potrzebne przyrządy geodezyjne:
- węgielnica z pionem
- 2 taśmy
- 3 tyczki
- szkicownik
- czysty formularz szkicu polowego, ołówek, linijka