Spis treści
Transkrypt
Spis treści
Spis treści: Wstęp .................................................................................................................. 7 1. Analgetica et Antipyretica (Przeciwbólowe Przeciwgorączkowe) ................... 9 2. Anticombustiva (Przeciw oparzeniom) .............................................................. 11 3. Antacida (Na nadkwaśność) .............................................................................. 11 4. Antidiarrhoica (Na biegunkę) ......................................................................... 13 5. Anticatarrhalia (Na przeziębienie) .................................................................. 14 6. Expectorans (Wykrztuśne) ............................................................................... 17 7. Antitussica (Przeciwkaszlowe) ....................................................................... 21 8. Antihaemorrhoidalia (Na hemoroidy) ............................................................. 22 9. Antivomitiva (Przeciwwymiotne) ................................................................... 24 10. Antispastica (Przeciwskurczowe) ................................................................... 25 11. Cardiaca (Nasercowe) ..................................................................................... 26 12. Dermatica (Dermatologiczne) ......................................................................... 29 Ściągające i przeciwwysiękowe ....................................................................... 29 Antiallergica (Na alergie skórne) ................................................................... 34 Antibacterialia (Przeciwbakteryjne) .............................................................. 38 Antihidrotica (Osuszające) .............................................................................. 39 Antimycotica (Przeciwgrzybicze) ................................................................... 40 Antiparasitica (Przeciwpasożytnicze) ............................................................ 41 Antipsoriasis (Przeciwłuszczycowe) ............................................................... 42 Antiseborrhoica (Przeciwłojotokowe) ............................................................ 44 Acne vulgaris (Przeciwtrądzikowe) ................................................................ 47 Keratolytica (Złuszczające) ............................................................................ 51 13. Gargarismata (Do płukania gardła) ................................................................. 52 14. Gynaecologica (Ginekologiczne) ................................................................... 53 15. Otologica (Do ucha) ........................................................................................ 55 16. Rhinologica (Do nosa) .................................................................................... 57 17. Sedativa (Uspokajające) ................................................................................. 59 18. Stomatologica (Stomatologiczne) ................................................................... 63 19. Ophtalmica (Leki oczne) ................................................................................ 65 20. Przydatne informacje ....................................................................................... 68 21. Dawki pediatryczne ......................................................................................... 69 22. Szczegółowy opis surowców farmaceutycznych (dawkowanie, wskazania) .............................................................................. 70 23. Spis podstawowych synonimów funkcjonujących w recepturze ..................... 84 24. Wykaz leków gotowych, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne ................................................................................................ 93 Wstęp Receptariusz jest zbiorem wzorów leków magistralnych ordynowanych przez lekarzy. Ostatnie tego typu wydawnictwa miały miejsce wiele lat temu. Oznacza to, że nie uwzględniają aktualnie stosowanych substancji leczniczych i pomocniczych oraz zmieniających się przepisów prawnych. Uzasadnieniem ordynowania leków magistralnych jest możliwość doboru substancji leczniczej oraz jej dawki w zależności od schorzenia i stanu zdrowia pacjenta, współistniejących chorób, wieku, masy ciała i innych czynników ocenianych przez lekarza. W receptariuszu zamieszczono recepty najczęściej zapisywane, których wyboru dokonano ze zbioru aptek otwartych i szpitalnych z całego kraju oraz poprzednich wydań receptariuszy i najnowszego piśmiennictwa. Recepty zawierają wyłącznie substancje lecznicze i pomocnicze zawarte w aktualnym Urzędowym Spisie Leków. W doborze recept zwrócono uwagę na możliwość występowania interakcji poszczególnych składników leczniczych i pomocniczych mogących wpływać na działanie farmakologiczne, właściwości fizyczne i biofarmaceutyczne postaci leku oraz jego trwałość. Niniejszy Receptariusz nie jest i nie może być poradnikiem terapeutycznym. Receptariusz może jedynie przytaczać przykłady leków, które można zastosować w danej jednostce chorobowej. Ostateczna decyzja na temat leczenia należy zawsze do lekarza, który ma do dyspozycji literaturę fachową poświęconą szczegółowym opisom działania farmakologicznego leku i mogącym wystąpić objawom ubocznym przy jego stosowaniu. W receptariuszu umieszczono również ze względów praktycznych tabele dawek poszczególnych substancji leczniczych oraz terminów łacińskich stosowanych w recepturze na podstawie Farmakopei Polskiej VIII. Sądzę, że niniejszy zbiór recept może okazać się pomocny lekarzowi przy ordynowaniu leków magistralnych. Może również być pomocny przy współpracy farmaceuty z lekarzem podczas doboru najodpowiedniejszej formy leczenia schorzeń. Receptariusz został przeze mnie stworzony nie w celu powielenia, bądź kopiowania istniejących recept. Moim celem było utworzenie kompendium wiedzy zarówno dla lekarza, jak i farmaceuty na temat obowiązujących przepisów oraz najczęściej ordynowanych leków magistralnych. 7 11. Cardiaca (Nasercowe) Tinct. Adonidis vern. Tinct. Crataegi Tinct. Convallariae mai. M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 20 kropli. 20% sol. Coffeini Natrii benzoic Cardiamidi liq. Tinct. Convallariae mai. Tinct. Valerianae M.f. gtt. D.S. 2 × dziennie 10 kropli. aa 20,0 aa 10,0 aa 20,0 Fenactili liq. Tinct. Convallariae mai. M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 10 kropli. 20,0 30,0 Phenobarbitali Natrii Cardiamidi liq. Tinct. Adonidis vern. M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 20 kropli. 0,15 10,0 30,0 Tinct. Adonidis vern. Tinct. Convallariae mai. Tinct. Valerianae M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 20 kropli. aa 10,0 Tinct. Convallariae mai. Tinct. Crataegi Tinct. Valerianae M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 25 kropli. aa 10,0 Tinct. Adonidis vern. Tinct. Convallariae mai. Tinct. Valerianae Tinct. Crataegi M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 20 kropli. aa 10,0 5,0 Guttae Cardiacae FP IV Tinct. Convallariae mai. Tinct. Valerianae Tinct. Crataegi M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 20 kropli. 28 50,0 25,0 25,0 12. Dermatica (Dermatologiczne) Guttae antihypertonicae Tinct. Crataegi Intractum Visci albi Tinct. Valerianae M.f. gtt. D.S. 3 × dziennie 20 kropli. aa 10,0 Mieszanki Ammonii bromati Kalii Bromati Natrium bromatum Tinct. Adonidis vern. Tinct. Convallariae mai. Tinct. Valerianae M.f. mixt. D.S. 3 × dziennie łyżkę stołową. 1,0 aa 2,0 aa 5,0 10,0 Tinct. Adonidis vern. Tinct. Convallariae mai. Tinct. Valerianae Neospasmini Aqua purificata M.f. mixt. D.S. 3 × dziennie łyżkę stołową. aa 20,0 40,0 ad 250,0 12. Dermatica (Dermatologiczne) Ściągające i przeciwwysiękowe Maści Ammonii sulfobituminici Pastae Zinci oxydati M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Pasta Lassara Acidi salicylici Zinci oxydati Amyli Tritici Vaselini flavi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 2,0 ad 100,0 2,0 25,0 25,0 48,0 29 12. Dermatica (Dermatologiczne) Resorcini Ammonii sulfobituminici Pastae Lassari M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Acidi salicylici Ammonii sulfobituminici Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Hydrocortisoni Ammonii sulfobituminici Pastae Zinci oxydati M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Maść Kocha Balsamum peruvianum Paraffini liq. Vaselinum album M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,3 1,0 ad 30,0 aa 1,5 30,0 0,2 0,4 ad 20,0 aa 1,0 ad 80,0 Sol. Aluminii subacetici Lanolini Pastae Zinci oxydati M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 10,0 20,0 30,0 Benzocaini Ammonii sulfobituminici Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,2 1,0 ad 30,0 Zinci oxydati Aquae Calcis Lanolini Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 4,0 20,0 10,0 30,0 Bismuthi subgallici Zinci oxydati Lanolini Vaselini flavi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 1,0 2,0 30 aa ad 20,0 12. Dermatica (Dermatologiczne) Resorcini Paraffini liq. Pastae zinci oxydati M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 2,5 5,0 ad 50,0 Resorcini Acidi salicylici Balsami peruviani Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,1 Maść Mikulicza Argentum nitricum Balsamum peruvianum Vaselinum flavum M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Balsami peruviani Vit. A liq. Lanolini Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Acidi salicylici Resorcini Pastae Zinci oxydati M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Zinci oxydati Vaselini albi Paraffini liq. Eucerini Aquae Calcis M.f. ung. D.S. Maść na odleżyny. Maść na odleżyny z wysiękiem Bismuthi subnitrici Gentamycini sulph. Vaselini hydrophyllici M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. Maść na odleżyny Balsam Szostakowskiego 32 aa 1,0 10,0 0,2 2,0 ad 20,0 2,0 3,0 aa 30,0 aa 3,0 30,0 aa 20,0 20,0 1,0 ad 100,0 25,0 12. Dermatica (Dermatologiczne) Lanolini Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 40,0 ad 100,0 Maść na odleżyny z morfiną Morphini hydrochlorici Balsami peruviani Aquae purificata Eucerini M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,2 aa 10,0 ad 100,0 Roztwory 1% sol. Acidi tannici M.f. sol. D.S. Do okładów. Acidi tannici Resorcini Aqua purificata M.f. sol. D.S. Zewnętrznie 2% sol. Acidi tannici 2% sol. Ammonii sulfobituminici M.f. sol. D.S. Do okładów. 10% sol. Ammonii sulfobituminici M.f. sol. D.S. Zewnętrznie. 2% sol. Ammonii sulfobituminici 2% sol. Resorcini M.f. sol. D.S. Do okładów. 200,0 aa 1,5 ad 100,0 aa ad 250,0 250,0 aa 250,0 Ethacridini lactas Sol. Aluminii subacetici Aqua purificata M.f. sol. D.S. Zewnętrznie. 0,1 40,0 ad 100,0 Mentholi Sol. Aluminii subacetici Spiritus Vini 95º 0,2 40,0 ad 100,0 33 12. Dermatica (Dermatologiczne) M.f. sol. D.S. Zewnętrznie. Antiallergica (Na alergie skórne) Maści Hydrocortisoni Zinci oxydati Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,5 10,0 ad 50,0 Hydrocortisoni Benzocaini Lanolini Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie, przeciwświądowo. 0,6 6,0 10,0 ad 60,0 Hydrocortisoni Neomycini sulfurici Vaselini flavi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,5 0,6 30,0 Flucinar cream e × Tuba Acidi salicylici Lekobaza M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 15,0 1,0 ad 100,0 Hydrocortisoni Mentholi Acidi salicylici Vaselini flavi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 0,5 1,0 3,0 ad 100,0 Hydrocortisoni Acidi salicylici Balsami peruviani Linomagi liq. Vaselini albi M.f. ung. D.S. Zewnętrznie. 2,0 1,0 34 aa 10,0 ad 100,0 Gruźlica, stany zapalne przewodu pokarmowego. – Silnie uspokajające, ułatwiające zasypianie, duże dawki hamują napady padaczkowe. Wskazania: bezsenność, nerwice, wzmożona pobudliwość. Wykrztuśne, sekretolitycznie na drogi oddechowe, zakwaszająco na organizm (diuretyczne). Wskazania: nieżyty dróg oddechowych, alkaloza, niewydolność krążenia. Bakteriobójcze. Wskazania: stany zapalne błon śluzowych Bakteriobójcze, przyżegające, odkażające, ściągające. Wskazania: ropne stany zapalne Won śluzowych, w stomatologii do impregnacji zębów mlecznych w procesie próchnicowym, w wysokich stężeniach do przyżegania tkanek. Bakteriobójcze, przeciwzapalne. – W przeciwieństwie do innych soli srebra nie działa żrąco. Wskazania: ropne stany zapalne błon śluzowych. Bakteriobójcze, przeciwzapalne. – W przeciwieństwie do innych soli srebra nie działa żrąco. Wskazania: ropne stany zapalne błon śluzowych. Przeciwzapalne, przeciwpasożytnicze, przy oparzeniach/ odmrożeniach skóry do okładów. Wskazania: trudno gojące się rany, owrzodzenia, świerzb. Ammonium bromatum Ammonium chloratum Argentum colloidale Argentum nitricum Argentum proteinicum Argentum proteinicum Balsamum peruvianum – – – Uczulenie na ichtiol, nie stosować na uszkodzoną skórę. Słabo odkażające, drażniące, przeciwzapalne i przeciwobrzękowe. Wskazania: łuszczyca, owrzodzenia, obrzęki, choroby skóry, w stanach zapalnych pochwy. Ammonium bituminosulfonicum (Ichtiol) Nie stosować na otwarte rany. Ściagające, przeciwzapalne. Wskazania: stłuczenia, obrzęki stany zapalne. Alumini subaceticum solutum 0,3-0,5 1,0-1,5 6,0 Zewnętrznie w stężeniach 5,0–10,0% (maści). Starsze źródła podają również zastosowanie w czopkach przeciw hemoroidom 5,0%. Na skórę i błony śluzowe 0,25–2,0%. Krople do oczu 0,5–1,5%. Zewnętrznie w stężeniach 5,0–10,0% (maści). Starsze źródła podają również zastosowanie w czopkach przeciw hemoroidom 5,0%. 1,0 Wg FPV III maksymalna dzienna dawka wynosi 0,5 g bromku amonowego. W przypadku mieszanin bromków maksymalnie l,0 g dziennie w tym 0,5 g bromku amonowego. Na skórę 1,0–2,0%. Do przepłukiwania 0,05–0,1%. Do pędzlowania jamy ustnej. 1,0–2,0% Stomatologia 10,0 - 20,0%. Roztwory 0,2–1,0%. Maści 1,0–15,0%. – Zewnętrznie do przemywań 1,0–5,0%. Na skórę 2,0–15,0%, maści i mazidła 10,0–15,0%. Czopki i globulki 1,0–5,0% (FP Vm). Stosowany głównie do okładów w rozcieńczeniu 1:3–1:2. 22. Szczegółowy opis surowców farmaceutycznych (dawkowanie, wskazania) 73 Działanie Parasympatykolityczne, zmniejszające wydzielanie gruczołowe. Wskazania: do stosowania w gastroenterologii, pomocniczo w chorobie wrzodowej, w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, w zaparciach. Jak w przypadku Belladonnae extractum siccum. Miejscowo znieczulające, Wskazania: w bolesnych owrzodzeniach, ranach, świądzie, przy bolesnych objawach nadkwaśności żołądka. Osłaniające i zobojętniające nadmiar kwasu w żołądku, ściągające. Wskazania: zewnętrznie na oparzenia i rany, doustnie stosuje się w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, przy biegunkach i nieżytach jelit Ściągające, słabe antyseptyczne; zewnętrznie stosowany jako środek wysuszający i osłaniający. Wskazania: biegunka, nieżyty przewodu pokarmowego, owrzodzenia, rany sączące, stany zapalne skóry. Ściągające, przeciwzapalne, wysuszające, osłaniające. Wskazania: nieżyty i owrzodzenia przewodu pokarmowego, biegunki, zewnętrznie przy owrzodzeniach skóry oraz zranieniach. Substancja czynna Belladonnae extractum siccum 74 Belladonnae tinctura Benzocainum (Anaesthesinum) Bismuthum subcarbonicum Bismuthum subgallicum (Deimatol) Bismuthum subnitricum – – – Nadwrażliwość na benzokainę. Jak w przypadku Belladonnae extractum siccum. Niedrożność porażenna jelit, ciąża, przerost prostaty. Przeciwwskazania 0,5 0,3–1,5 0,03–0,05 Dobowa 0,5 1,0 0,05 1,5 3,0 0,15 Dobowa Maksymalne Jednorazowa 1,5 1,0 0,4 0,4 6,0 wg FP IV Zasypki 10,0–20,0% Maści 5,0–20,0% (wg FP VIII) 0,5–2,0 wg FPIV – Zasypki do 25,0% Maści do 20,0 % 0,2 Zasypki 3,0-10,0% Maści 5,0–20,0% 0,5 – 0,8 3,0 Zasypki i maści do 10,0% Czopki i roztwory 1,0 - 3,0% 0,3 0,1–0,5 0,01–0,02 Jednorazowa Zwykle stosowane Dawka* [g] *(jeżeli nie wyszczególniono inaczej, droga podania doustna) 22. Szczegółowy opis surowców farmaceutycznych (dawkowanie, wskazania) 23. Spis podstawowych synonimów funkcjonujących w recepturze W Wapno palone => Calcium oxydatum, Calcium oxidum, Calcaria usta Wata bawełniana oczyszczona = Gossypium depuratum Woda borowa = 3% Sol. Acidi borici Woda bromowa = nasycony roztwór bromu Woda bromowa Erlenmeyera = Solutio Erlenmeyeri Woda królewska = Aqua regia, Acidum chloronitrosum Wyskok = spirytus X Xeroform => Bismuthi tribromophenylici Xylocaina = lidokaina = lignokaina Z Zephiran = Zephirol, Benzalkonii chloridum Zincum oxydatum = Flores Zinci, wełna filozoficzna, tlenek cynku 92 24. Wykaz leków gotowych które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne 24. Wykaz leków gotowych, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne 1. Aqua pro iniectione (Aqua pro iniectione) rozpuszczalnik do sporządzania leków parenteralnych 2. Azulan (Chamomillae anthodii/Matricariae floris extractum fluidum) płyn doustny, płyn do stosowania w jamie ustnej, płyn na skórę 3. Cardiamidum (Nicethamidum) krople doustne, roztwór 4. Devikap (Colecalciferolum/Cholecalciferolum) płyn doustny 5. Fenactil (Chlorpromazini hydrochloridum) krople doustne, roztwór 6. Injectio Natrii chlorati isotonica (Natrii chloridum) roztwór do wstrzykiwań 7. Intractum Hippocastani (Hippocastani intractum) płyn doustny 8. Intractum Hyperici (Hyperici herbae intractum) płyn doustny 9. Juvit D3 (Colecalciferolum/Cholecalciferolum) krople doustne, roztwór 10. Linomag (Lini oleum virginale) płyn na skórę 11. Mentowal (Menthyli isovaleras) krople doustne, roztwór 12. Neospasmina (Extractum fluidum ex: Crataegi fructu et Valerianae radice) syrop 13. Passispasmin (Extractum fluidum compositum ex: Crataegi fructu, Valerianae radice, Lupuli flore, Passiflorae herba) syrop 14. Płyn Burowa (Aluminii subacetatis solutio) płyn na skórę 15. Sirupus Kalii guajacolosulfonici (Sulfogaiacolum FP) syrop 16. Sirupus Pini compositus (Pini extractum fluidum, Foeniculi tinctura, Codeini phosphas hemihydricus) syrop 17. Succus Hyperici (Hyperici herbae succus) płyn doustny 18. Succus Taraxaci (Taraxaci radicis succus) płyn doustny 19. Succus Urticae (Urticae herbae succus) płyn doustny 20. Syrop prawoślazowy (Althaeae sirupus FP) syrop 21. Syrop tymiankowy złożony (Thymi sirupus compositus FP) syrop 22. Tussipect (Ephedrini hydrochloridum, Thymi extractum, Saponinum) syrop; 23. Vigantol (Colecalciferolum/Cholecalciferolum) krople doustne, roztwór 24. Vitaminum A (Retinolum) płyn doustny 25. Vitaminum A Hasco (Retinolum)krople doustne, roztwór 26. Vitaminum A+D3 (Colecalciferolum/Cholecalciferolum, Retinolum) płyn doustny; 27. Vitaminum B6 (Pyridoxini hydrochloridum) roztwór do wstrzykiwań 28. Vitaminum E (Tocopheroli acetas) płyn doustny 29. Vitaminum E Hasco (Tocopheroli acetas) krople doustne, roztwór. 93