O BEZPIECZEŃSTWIE W RÓŻNYCH ASPEKTACH We

Poznań, 5 stycznia 2015 r.
O BEZPIECZEŃSTWIE W RÓŻNYCH ASPEKTACH
We współczesnej szkole, która oceniana jest w różnych rankingach, najważniejszymi przedmiotami
są oczywiście te, które występują na egzaminach.
Zapomina się i marginalizuje te, które w rankingach nie występują, ani też jakoś szczególnie
nadzór pedagogiczny nie jest nimi zainteresowany.
Takim przedmiotem jest EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA. Przedmiot występujący
zarówno w szkole gimnazjalnej jak i ponadgimnazjalnej, w wymiarze jednej godziny tygodniowo.
Chciałem zatem zwrócić uwagę na rangę tego przedmiotu, ponieważ wszystkie badania
pokazują, że dla ludzi bezpieczeństwo staje się jedną z najważniejszych potrzeb. Bezpieczeństwo
oczywiście bardzo szeroko rozumiane.
Dlatego chciałbym swoim uczniom, ale i nauczycielom przybliżyć książki, które zajmują się tą
problematyką i zagadnienia prezentują szerzej niż podręczniki do tego przedmiotu. Wszystkie są
autorstwa profesora Brunona Hołysta, znawcy problematyki kryminalistycznej w jej szerokich
aspektach oraz znawca zjawisk społecznych uwzględniających stan bezpieczeństwa.
Pierwsza książka nosi tytuł „Zagrożenia ładu społecznego” i wydana została w dwóch tomach.
W pierwszej omówiono szczegółowo metodologię badań nad patologią społeczną, a także konteksty
analiz zagrożeń ładu społecznego (np. moralny i etyczny, psychologiczny, biologiczny, prawny,
społeczno-kulturowy, mikrospołeczny). Autor dokonał również przeglądu przejawów patologii
społecznej w różnych środowiskach np. rodzinnym i pracowniczym.
W drugim tomie prof. Brunon Hołyst omawia tematykę ładu społecznego
i czynnikom go zakłócającym. Publikacja jest bardzo ciekawą analizą zagrożeń ładu społecznego,
jakie obserwujemy i z którymi musimy sobie radzić w obecnych czasach.
W książce omówiono m. in.: destruktywne zachowania skierowane wobec świata zewnętrznego
(otoczenie społeczne, świat przyrody i wytworów cywilizacji) i własnej osoby, destabilizację
systemu kształtowania i zaspokajania potrzeb, której przejawami są uzależnienie od internetu,
pracoholizm, ryzykowne zachowania seksualne, uzależnienie od środków psychoaktywnych
(tradycyjnych i nowych), zachowania kompulsywne związane z czynnościami dnia codziennego
oraz z używaniem mediów elektronicznych, uzależnienia na podłożu psychopatologii seksualnej,
uzależnienie od ryzyka, a także od władzy, poddano analizie dehumanizację więzi międzyludzkich:
odwrażliwienie w kontaktach interpersonalnych, instrumentalizację relacji międzyludzkich
w cywilizacji konsumpcjonizmu, dehumanizację relacji międzyludzkich w sferze nowoczesnej
opieki zdrowotnej i opieki społecznej, psychospołeczne mechanizmy biurokratyzacji
i instrumentalizacji relacji organizacja-jednostka, prostytucję jako skrajną formę dehumanizacji,
a także alienację jednostki we współczesnym społeczeństwie.
W tej części są rozważane także upublicznianie intymności oraz wirtualizacja kontaktów
interpersonalnych, dezorientację w świecie wartości i norm, zanik postaw obywatelskich
i prawnych we współczesnym społeczeństwie, postawy ksenofobii i nietolerancji w relacjach
społecznych, dezorganizację życia społecznego i politycznego ze szczególnym uwzględnieniem
wykluczenia społecznego uwarunkowanego ekonomicznie oraz uwarunkowanego kulturowo,
społecznych reakcji na nierówności i niesprawiedliwości społeczne, cyberterroryzmu
w zglobalizowanym świecie oraz sportu jako areny zjawisk patologii społecznej.
Inną godną polecenia jego książką jest „Terroryzm”. To dwutomowa, pierwsza tak obszerna
monografia na temat tego zjawiska w literaturze polskiej, a także unikatowa w piśmiennictwie europejskim. Jest ona szczególnie ważna w sytuacji, gdy terroryzm - mimo swej długiej historii osiągnął zupełnie nową jakość.
Książka jest adresowana jest także do nauczycieli, którzy muszą być przygotowani do reakcji na
atak terrorystyczny w każdym miejscu i w każdym czasie.
Profesor Brunon Hołyst wieloaspektowo przedstawia zjawisko terroryzmu oraz metody jego
kontrolowania, uwzględnia najnowsze wyniki badań ilustrowane rycinami i tabelami. Dopełnienie
całości opracowania stanowią okienka problemowe, teksty konwencji, chronologia ataków terrorystycznych oraz obszerna bibliografia.
W tomie pierwszym została zawarta geneza terroryzmu i zagadnienia ogólne, m.in. pojęcie terroryzmu, jego klasyfikacja, metodologia badań, organizacje terrorystyczne na świecie i ich działalność, charakterystyka sprawców i ich ofiar oraz modus operandi.
Zaś tom drugi przedstawia ustawodawstwo antyterrorystyczne, strategie walki z terroryzmem,
jednostki kontrterrorystyczne, systemy zapobiegania terroryzmowi oraz wyniki badań ogólnopolskich na temat terroryzmu.
Kolejną pozycją jest książka „Bezpieczeństwo. Ogólne problemy badawcze”. W pierwszej jej
części bezpieczeństwo jest ujmowane jako warunek przetrwania gatunku ludzkiego, jako potrzeba,
jako wartość, jako stan świadomości i wreszcie jako prawo człowieka.
Część druga książki poświęcona jest biologiczno-medycznemu wymiarowi bezpieczeństwa
(uczniowie muszą wiedzieć, że istnieje Deklaracja Praw Pacjenta WHO i Europejska Konwencja Bioetyczna, która nakłada na państwo obowiązek zapewnienia równego dostępu do
opieki medycznej o właściwej jakości), bezpieczeństwu ekologicznemu, antropologicznokulturowym aspektom bezpieczeństwa, bezpieczeństwu człowieka w świetle etyki i w ujęciu psychologii. Autor analizuje także bezpieczeństwo w aspekcie socjologicznym, w świetle analiz nauk
prawnych i w perspektywie badań politologicznych.
W końcowej części książki omówione zostały ekonomiczne aspekty problematyki bezpieczeństwa, bezpieczeństwo z punkty widzenia prakseologii oraz bezpieczeństwo człowieka w kontekście
rozwoju cywilizacji technicznej i komunikacji.
W kolejnej książce pt. „Bezpieczeństwo jednostki” Brunon Hołyst analizuje w części pierwszej,
swoje rozważania bezpieczeństwa w aspekcie zdrowia. Rozpatruje zdrowie fizyczne, psychiczne,
społeczne i duchowe w poczuciu bezpieczeństwa człowieka. Analizuje również zagrożenia i bezpieczeństwo pacjenta, jednostki niepełnosprawnej oraz bezpieczeństwo człowieka w konfrontacji
z bólem i cierpieniem.
Druga część książki poświęcona została normom warunkującym poczucie bezpieczeństwa. Analizuje normy społeczne i prawne stojące na straży niezależności i wolności, w obronie godności
człowieka, w ochronie prywatności, w obronie własności. Porusza także poczucie bezpieczeństwa
w świecie kredytów i podatków oraz bezpieczeństwo konsumenta.
W ostatniej części „Bezpieczeństwa jednostki” poruszone zostały problemy bezpieczeństwa
wolności wyboru działania w świecie manipulacji interpersonalnych, bezpieczeństwa człowieka
w warunkach izolacji dobrowolnej i przymusowej, bezpieczeństwa w świecie ryzyka i zdarzeń losowych.
Ważnym problemem jest także zaufanie społeczne jako warunek bezpieczeństwa człowieka oraz
zadowolenie z życia a poczucie bezpieczeństwa.
W szkole jednak oprócz przygotowania teoretycznego, które jest w bezpieczeństwie bardzo
ważne, istotne są także różne ćwiczenia. Na zdjęciach poniżej uczestnicy próbnego alarmu
w Zespole Szkół Komunikacji, w dniu 25 listopada 2013 r.
PRÓBNE ALARMY MAJĄ JEDNAK SENS TYLKO WTEDY, GDY NIE SĄ WCZEŚNIEJ
ZAPOWIEDZIANE I NIKT O NICH NIE WIE. A JESZCZE LEPIEJ, ABY SYMULACJE BYŁY
JAK NAJBARDZIEJ AUTENTYCZNE.