jerzy nowosielski - Portal Rynek i Sztuka

AG RA TL YE RÂ CI EI
80
Sztuka inwestowania w Sztuk´
Jerzy Nowosielski
Uro dził si´ w 1923 r. i zmarł w 2011 r.
Je rzy
No wo siel ski
w Kra ko wie. Stu dio wał w Kun st ge wer be schu le
oraz na Wy dzia le Ma lar stwa w kra kow skiej
ASP (1945–1947). Czło nek Gru py Mło dych
Pla sty ków (1945–1949), od 1957 r.
czło nek i za ło ˝y ciel Gru py Kra kow skiej.
Pe da gog w WSSP w Ło dzi (1957–1962),
a od 1962 r. w kra kow skiej ASP,
gdzie w 1976 r. uzy skał ty tuł pro fe so ra.
Pra ce m.in. w Ja po nii, Szwaj ca rii
i w Sta nach Zjed no czo nych. W 1996 r.
wraz z ˝o nà Zo fià po wo łał Fun da cj´
No wo siel skich. W 2000 r. otrzy mał ty tuł
dok to ra ho no ris cau sa Uni wer sy te tu
Ja giel loƒ skie go. Ma larz, ry sow nik,
sce no graf, pe da gog, au tor mo nu men tal nych
kom po zy cji Êcien nych Êwiec kich
i sa kral nych.
Jeden z najwybitniejszych klasyków współczesnoÊci. Całe ˝ycie wier ny
sobie i swoim przekonaniom, równie˝ w czasach stalinowskich – kiedy
inni poddali si´ socrealizmowi, on projektował scenografi´, wykonywał
te˝ polichromie w cerkwiach i koÊciołach. Odpor ny na mody, stworzył
własny j´zyk malarski – lapidar ny, oszcz´dny w for mie. Niezale˝nie od
tego, czy uwieczniał koÊciółki, akty, czy pejza˝e, zawsze uwa˝ał, ˝e ka˝dy obraz jest ikonà, tzn. obrazem, który nie ukazuje zmiennego wizerunku rzeczy, ale ukryty w nim boski sens. Ikona jest uniwersalnym, jak
mawiał,: „malarskim sposobem organizowania wizji człowieka, twarzy
ludzkiej, ciała ludzkiego w taki sposób, aby jak najwi´cej elementów
cielesnych rzeczywistoÊci przenieÊç na wy˝sze pi´tra ÊwiadomoÊci duchowej człowieka”. Interesowały go i abstrakcja geometryczna, i elementy figuracji. Dopiero ikona uÊwiadomiła mu, ˝e te dwie tendencje
w sztuce si´ nie wykluczajà – wr´cz przeciwnie, w ka˝dym dobrym obrazie muszà współistnieç.
Jego twórczoÊç kojarzona jest przede wszystkim z tajemniczymi pi´knoÊciami. Według artysty, niewiasta symbolizuje KoÊciół, jej sylwetka
przypomina kształt barokowych kopuł. Kobieta i KoÊciół to tylko pozor na sprzecznoÊç. Pomi´dzy grzechem a Êwi´toÊcià istnieje pewna tajemna wi´ê. O swojej sztuce Nowosielski mówił, ˝e jest figuracjà erotycznà. Był piew cà, ko ne se rem ko bie cej uro dy, ale tak ˝e au to rem
wysmakowanych abstrakcji (nazywał je emanacjà bytów subtelnych, czyli
aniołów), krajobrazów miast byle jakich, uwieczniał tak˝e banalne przedmioty codziennego u˝ytku. Tworzył równie˝ autentyczne ikony według
tradycyjnych reguł sakralnego malarstwa wschodniego KoÊcioła. Pierwsze powstały w latach 40., kiedy Nowosielski po maturze postanowił zostaç mnichem i wstàpił do nowicjatu Ławry Êw. Jana Chrzciciela pod
Lwowem. Choç mnichem nie został (nauki przerwała choroba), na zawsze zachował zainteresowanie teologià. Ochrzczony w KoÊciele unickim, z własnego wyboru został prawosławnym. Tworzył ikonostasy, drogi krzy ˝o we, wi ze run ki Chry stu sa i Bo gu ro dzi cy, któ re na le ˝à do
naj wy bit niej szych osià gni´ç współ cze snej sztu ki sa kral nej.
Inspirowały go sztuka bizantyjska, impresjonizm, dorobek sur realistów,
a tak˝e dokonania malarzy naiwnych. Nowosielski nigdy nie interesował si´ politykà ani ekonomià, skupił si´ na sprawach duchowych. Nie
godził si´ na mechanizmy rzàdzàce współczesnym skomercjalizowanym
Êwiatem sztuki, podporzàdkowanym modzie i rutynie.
REKOMENDUJE
Galeriach Starmach