Szanghaj stolicą nowoczesnego projektowania

Szanghaj stolicą nowoczesnego
projektowania
2015-11-22 02:21:05
2
W 2010 r. Szanghaj został okrzyknięty przez UNESCO „miastem designu”. Ta metropolia stanowi dziś w Chińskiej
Republice Ludowej „inkubator” i „spiritus movens” dla kreatywnego przemysłu i innowacyjnych trendów w
projektowaniu.
Jest to jedno z największych miast w Chinach, jednocześnie jedno z pierwszych otwartych na napływ
zagranicznych inwestycji. Charakteryzuje je otwartość kulturowa, zarówno ze strony mieszkańców, jak i samych
władz miejskich. Miasto zamieszkuje co najmniej 500 tysięcy cudzoziemców z niemal wszystkich zakątków
świata. Stale napływające elity projektantów i kreatorów, twórców nowych trendów w designie, są oznaką
prestiżu i szczególnego znaczenia tego miejsca. Tak dużą popularność ze strony ww. elit miasto zyskało na
przestrzeni dziesięcioleci dzięki historycznemu dziedzictwu oraz zagranicznym wpływom kulturowym (brytyjskim,
francuskim, amerykańskim), które w czasie burzliwej historii miasta miały duży udział w budowaniu jego
architektonicznego i kulturalnego wizerunku. Miasto łączy w sobie style klasyczne i współczesne, co wyróżnia je
na tle pozostałych miast regionu Delty Rzeki Jangcy. Jest to miejsce spotkania wschodniej i zachodniej cywilizacji,
które tworzą unikalny krajobraz i stanowi źródło inspiracji dla nowoczesnych trendów w projektowaniu.
Przykładem scalenia kulturowego są zakątki i główne ulice w mieście: jak Bund, wzdłuż którego podziwiać można
52 budowle prezentujące najważniejsze style architektoniczne (gotycki, barokowy, klasyczny, renesansowy,
mieszany); czy dzielnica Xintiandi, łącząca elementy historii, mody i rozrywki, prezentująca charakterystyczny
dla starego Szanghaju styl rezydencjonalny Shikumen będący konsolidacją budownictwa chińskiego i
zachodniego – dziś zaprezentowany w nowoczesnym ujęciu. Symbolem nowej ery w budownictwie jest powstała
w ciągu 20 lat nowoczesna dzielnica Lujiazui, gdzie podziwiać można jedne z najwyższych na świecie drapaczy
chmur XXI wieku. W mieście znajduje się ponadto wiele odremontowanych starych fabryk, przerobionych na
ośrodki i studia projektowe, czy też restauracje: np. 1933 Old Mill Fun, Garden Lane, czy Creative Warehouse,
przyciągające elity i inwestorów nowoczesnego designu, zarówno z kraju jak i z zagranicy.
Od czasu otwarcia Chin na wpływy zachodu, Szanghaj stał się pokazową „stolicą Chin” w dziedzinie nowych
trendów w architekturze i zabudowie oraz w przemyśle związanym z projektowaniem. Sztandarowymi i
rozpoznawalnymi ośrodkami na świecie stały się: centrum biznesowe - Shanghai World Financial Center,
budynek Szanghajskiego Muzeum, Shanghai Grand Teatre, Shanghai Oriental Art Center, Yangshan Deep Water
Port i Shanghai International Expo Center. Popularność zdobywa wiele nowych ośrodków designu, miejsc
scalających sztukę nowoczesną i tradycyjną. Jednym z nich jest powstały niedawno zespół rekreacyjno –
kulturalny „Park Polonia” położony pod Szanghajem, nieopodal Jinshan, gdzie podziwiać można „Odwrócony
dom” wybudowany na wzór budowli z Kaszubskiego Szymbarku. W bliskiej odległości zlokalizowana jest także
wioska lokalnych malarzy – prymitywistów, prezentujących indywidualne dzieła sztuki, wykonane technikami
tradycyjnymi jak i w stylu nowoczesnym.
Dziś rozwój nowoczesnych gałęzi w przemyśle projektowym i architekturze Szanghaju, odbywa się przy aktywnej
współpracy wielu chińskich instytucji państwowych, jak i prywatnych organizacji, czy inicjatyw. Wpływa to bardzo
korzystnie na wysokość produkcji tych działów gospodarki. W 2009 roku produkcja przemysłów innowacyjnych
osiągnęła wartość 114.8 miliardów juanów, co stanowiło ok. 7.7 procent całkowitego PKB Szanghaju. W
porównaniu do roku poprzedniego rozwój przemysłu oceniono na 17,6%, zaś liczbę zatrudnionych w ramach jego
gałęzi pracowników oszacowano na 950 tyś.
DZIAŁANIA RZĄDU
W 2009 r. wartość dodana działów gospodarki związanych z badaniami i rozwojem dotyczącymi innowacyjnego –
kreatywnego przemysłu wyniosła 23,6%, natomiast w zakresie projektowania architektonicznego 18,9%. W 2007
r. rząd wprowadził specjalne fundusze wsparcia dla sektora kreatywnego przemysłu. Przez ostatnie lata Szanghaj
wykreował prawdziwą sieć powiązanych działań związanych z ww. sektorem gospodarki, począwszy od
rządowego patronatu, wyznaczającego kierunek rozwoju przemysłu, poprzez operacje rynkowe i wprowadzenie
usług pośrednictwa. W ciągu ostatnich 10 lat powstało szereg firm świadczących usługi pośrednictwa pomiędzy
inwestorami, projektantami i wykonawcami jak i wiele instytucji odpowiedzialnych za inwestycje i badania,
związane z przemysłem projektowym m.in.: Shanghai Creative Industry Center, Shanghai Creative Industries
Association, Shanghai Creative Industry Investment Co., Shanghai Creative Design Center, Shanghai
International Fashion Federation, Shanghai Creative Industry Institute.
Ważną rolę dla rozwoju nowoczesnego designu w Szanghaju odrywają też takie instytucje rządowe jak:
Ministerstwo Handlu, Ministerstwo Nauki i Technologii oraz Rządowe Biuro Własności Intelektualnej. Warto
3
zwrócić uwagę na organizację o nazwie Shanghai International Design&Trade Promotion Center, która stanowi
wpływowy ośrodek działający przy poparciu Komicji Handlu Miasta Szanghaj, skupiający się na wsparciu rozwoju
nowoczesnego przemysłu w zakresie wytwórczości tkanin, strojów, toreb, walizek, butów skórzanych zegarów i
zegarków oraz biżuterii.
Zgodnie z zatwierdzonym pięcioletnim planem rządu Chińskiej Republiki Ludowej na lata 2011-2015 rząd będzie
dążył do szybkiego rozwoju gałęzi przemysłu związanych z nowoczesnym projektowaniem. Wzrost rozwoju tej
dziedziny gospodarki w Szanghaju planuje się do poziomu 12% miejskiego PKB do końca 2015 r. Chińczycy
dostrzegają również ważną rolę uregulowań związanych z ochroną praw do własności intelektualnej oraz
zwracają uwagę na szczególną wartość współpracy w zakresie tworzenia nowych kierunków w designie z
udziałem innych ośrodków w kraju i zagranicą, w tym m.in. z Hongkongu, Macao, czy Tajwanu.
INSTYTUCJE DESIGNU
Szanghaj stał się nie tylko modną stolicą designu ale także i kuźnią talentów w przemysłach związanych z
kreatywnością. Przede wszystkich miasto dysponuje szeroką liczbą instytucji edukacyjnych związanych z szeroko
pojętym projektowaniem. W samym mieście są aż 63 uniwersytety, które prowadzą nauczanie związane z tą
tematyką. W 2008 r. 129 doktorów oraz ok. 500 magistrów obroniło swe prace w ww. tematyce m.in. na:
Uniwersytecie Fudan, Tongji, Shanghai Jia Tong, Donghua. Ponadto, wiele instytucji, firm, centrów szkoleniowych
prowadzi programy szkoleniowe związane z projektowaniem i designem. Crystal Institution of Design Education
prowadzi rocznie projekty szkoleniowe przynoszące zyski w wysokości 20 mln yuanów. Shanghai Human
Resources i Social Security Bureau zapewnia każdego roku szkolenia dla ponad 80 tyś profesjonalnych kreatorów
różnych dziedzin przemysłu. Przez ostatnie lata, działaniami promocyjnymi i różnymi międzynarodowymi
przedsięwzięciami miasto przyciągnęło ponad 300 tyś. profesjonalnych twórców.
W mieście znajdują się również profesjonalne centra badań i centra rozwoju reprezentujące stowarzyszenia
designu przemysłowego, m.in.: Shanghai Convention and Exhibition Industries Association, Shanghai Advertising
Association, Shanghai Gem Trade Association, Shanghai Software Industry Association, Shanghai Industrial
Design Association, Shanghai Garment Trade Association. Część z nich organizuje różnorodne wystawy
produktów, w celu promowania wymiany i współpracy pomiędzy Chinami i innymi państwami. Nie sposób nie
wspomnieć również o ośrodkach tzw. „studio designu”, które scalają nowe talenty, wpływają na rozwój badań
naukowych, usług doradczych i szkoleniowych i wyznaczają nowe kierunki w projektowaniu, m.in. są to:
Shanghai Lao Feng Xiang Master Design Center, Bosheng Original Studio, Shanghai HAN Binghua Visual Art /
Printing and Packaging Studio, LIU Weiya Product Packaging Design Studio, Artistic Porcelain Studio, LI Youyu
Original Studio, Lin Jiayang Visual Design Studio.
KLASTRY
Szanghaj jest uznawany za miasto o największej liczbie klastrów związanych z nowoczesnym designem. Bez
wątpienia sprzyja temu aura starego, stylowego budownictwa. Około dwie trzecie zgrupowań projektanckich
stworzyło swoje siedziby w oparciu o ochronę i odbudowę budynków starych fabryk i magazynów. Do 2009 r.
powstało ok. 80 klastrów, zatrudniających ponad 114 tyś pracowników. Wśród nich należy wyróżnić: Bridge 8,
Tianzifang, M50, Highstreet Loft, Red Town, 2577 Creative Garden, Zhangjiang Cultural and Creative Industry
Base, Highstreet Loft, 800 Show.
GŁÓWNE WYDARZENIA ZWIĄZANE Z DESIGNEM
W mieście organizowanych jest wiele festiwali oraz imprez wystawienniczych związanych z projektowaniem, jak
np.: Shanghai International Creative Industry Week, Shanghai eArt Festival (drugi największy festiwal na
świecie), Shanghai Design Biennale, China Joy, Shanghai International Art. Festival, Design Shanghai (największa
wystawa dzieł sztuki związana z projektowaniem), International Technology Trade Fare, Shanghai International
Creative Industry Week (najbardziej wpływowe wydarzenie kreatywnego przemysłu w Chinach). Tworzą one
ważną platformę dla międzynarodowej współpracy i wymiany kulturalnej i przemysłowej, wyznaczają nowe
trendy, a przede wszystkim promują zasoby twórcze jakie niesie ze sobą nowoczesny design.
Uczestnikami oraz inicjatorami wydarzeń związanych z projektowaniem są również media. m.in.: Shanghai
Business Daily, Shanghai Creative Industry Center, które wspólnie organizują masową imprezę - "Creative Grand
Ceremony". Ponadto, magazyny branżowe, jak: Art World oraz Great Design.
Szanghaj na tle pozostałych miast Chin jest w zdecydowanej czołówce, jeżeli chodzi o nowoczesny przemysł
projektowy. Wiele pierwszych spółek designerskich, narodziło się właśnie tutaj, m.in.: pierwsza spółka
architektoniczna, pierwsza spółka poligraficzna, pierwsza spółka projektowa, pierwsza biżuteryjna spółka itd.
4
Bazując na solidnej podstawie edukacyjnej, licznej grupie nowych talentów oraz instytucjach związanych z
badaniami i rozwojem w dziedzinie designu, Szanghaj dostarcza coraz to nowszych usług i produktów
związanych z projektowaniem przemysłowym. Idąc za wyzwaniami jakie wytyczają władze państwowe oraz
potrzebami rynku, wśród najlepiej rozwiniętych dziedzin należy wyróżnić: projektowanie związane z architekturą
– projektowanie planistyczne, projektowanie związane z modą, projektowanie wystawowe, projektowanie druku i
opakowań, reklam, projektowanie gier i oprogramowania, projektowanie graficzne i projektowanie biżuterii.
5