Szanghaj stolicą nowoczesnego projektowania

Szanghaj stolicą nowoczesnego
projektowania
2015-11-26 07:30:22
2
W 2010 r. Szanghaj został okrzyknięty przez UNESCO „miastem designu”. Ta metropolia stanowi dziś w Chińskiej
Republice Ludowej „inkubator” i „spiritus movens” dla kreatywnego przemysłu i innowacyjnych trendów w
projektowaniu.
Jest to jedno z największych miast w Chinach, jednocześnie jedno z pierwszych otwartych na napływ
zagranicznych inwestycji. Charakteryzuje je otwartość kulturowa, zarówno ze strony mieszkańców, jak i samych
władz miejskich. Miasto zamieszkuje co najmniej 500 tysięcy cudzoziemców z niemal wszystkich zakątków
świata. Stale napływające elity projektantów i kreatorów, twórców nowych trendów w designie, są oznaką
prestiżu i szczególnego znaczenia tego miejsca. Tak dużą popularność ze strony ww. elit miasto zyskało na
przestrzeni dziesięcioleci dzięki historycznemu dziedzictwu oraz zagranicznym wpływom kulturowym (brytyjskim,
francuskim, amerykańskim), które w czasie burzliwej historii miasta miały duży udział w budowaniu jego
architektonicznego i kulturalnego wizerunku. Miasto łączy w sobie style klasyczne i współczesne, co wyróżnia je
na tle pozostałych miast regionu Delty Rzeki Jangcy. Jest to miejsce spotkania wschodniej i zachodniej cywilizacji,
które tworzą unikalny krajobraz i stanowi źródło inspiracji dla nowoczesnych trendów w projektowaniu.
Przykładem scalenia kulturowego są zakątki i główne ulice w mieście: jak Bund, wzdłuż którego podziwiać można
52 budowle prezentujące najważniejsze style architektoniczne (gotycki, barokowy, klasyczny, renesansowy,
mieszany); czy dzielnica Xintiandi, łącząca elementy historii, mody i rozrywki, prezentująca charakterystyczny
dla starego Szanghaju styl rezydencjonalny Shikumen będący konsolidacją budownictwa chińskiego i
zachodniego – dziś zaprezentowany w nowoczesnym ujęciu. Symbolem nowej ery w budownictwie jest powstała
w ciągu 20 lat nowoczesna dzielnica Lujiazui, gdzie podziwiać można jedne z najwyższych na świecie drapaczy
chmur XXI wieku. W mieście znajduje się ponadto wiele odremontowanych starych fabryk, przerobionych na
ośrodki i studia projektowe, czy też restauracje: np. 1933 Old Mill Fun, Garden Lane, czy Creative Warehouse,
przyciągające elity i inwestorów nowoczesnego designu, zarówno z kraju jak i z zagranicy.
Od czasu otwarcia Chin na wpływy zachodu, Szanghaj stał się pokazową „stolicą Chin” w dziedzinie nowych
trendów w architekturze i zabudowie oraz w przemyśle związanym z projektowaniem. Sztandarowymi i
rozpoznawalnymi ośrodkami na świecie stały się: centrum biznesowe - Shanghai World Financial Center,
budynek Szanghajskiego Muzeum, Shanghai Grand Teatre, Shanghai Oriental Art Center, Yangshan Deep Water
Port i Shanghai International Expo Center. Popularność zdobywa wiele nowych ośrodków designu, miejsc
scalających sztukę nowoczesną i tradycyjną. Jednym z nich jest powstały niedawno zespół rekreacyjno –
kulturalny „Park Polonia” położony pod Szanghajem, nieopodal Jinshan, gdzie podziwiać można „Odwrócony
dom” wybudowany na wzór budowli z Kaszubskiego Szymbarku. W bliskiej odległości zlokalizowana jest także
wioska lokalnych malarzy – prymitywistów, prezentujących indywidualne dzieła sztuki, wykonane technikami
tradycyjnymi jak i w stylu nowoczesnym.
Dziś rozwój nowoczesnych gałęzi w przemyśle projektowym i architekturze Szanghaju, odbywa się przy aktywnej
współpracy wielu chińskich instytucji państwowych, jak i prywatnych organizacji, czy inicjatyw. Wpływa to bardzo
korzystnie na wysokość produkcji tych działów gospodarki. W 2009 roku produkcja przemysłów innowacyjnych
osiągnęła wartość 114.8 miliardów juanów, co stanowiło ok. 7.7 procent całkowitego PKB Szanghaju. W
porównaniu do roku poprzedniego rozwój przemysłu oceniono na 17,6%, zaś liczbę zatrudnionych w ramach jego
gałęzi pracowników oszacowano na 950 tyś.
DZIAŁANIA RZĄDU
W 2009 r. wartość dodana działów gospodarki związanych z badaniami i rozwojem dotyczącymi innowacyjnego –
kreatywnego przemysłu wyniosła 23,6%, natomiast w zakresie projektowania architektonicznego 18,9%. W 2007
r. rząd wprowadził specjalne fundusze wsparcia dla sektora kreatywnego przemysłu. Przez ostatnie lata Szanghaj
wykreował prawdziwą sieć powiązanych działań związanych z ww. sektorem gospodarki, począwszy od
rządowego patronatu, wyznaczającego kierunek rozwoju przemysłu, poprzez operacje rynkowe i wprowadzenie
usług pośrednictwa. W ciągu ostatnich 10 lat powstało szereg firm świadczących usługi pośrednictwa pomiędzy
inwestorami, projektantami i wykonawcami jak i wiele instytucji odpowiedzialnych za inwestycje i badania,
związane z przemysłem projektowym m.in.: Shanghai Creative Industry Center, Shanghai Creative Industries
Association, Shanghai Creative Industry Investment Co., Shanghai Creative Design Center, Shanghai
3
International Fashion Federation, Shanghai Creative Industry Institute.
Ważną rolę dla rozwoju nowoczesnego designu w Szanghaju odrywają też takie instytucje rządowe jak:
Ministerstwo Handlu, Ministerstwo Nauki i Technologii oraz Rządowe Biuro Własności Intelektualnej. Warto
zwrócić uwagę na organizację o nazwie Shanghai International Design&Trade Promotion Center, która stanowi
wpływowy ośrodek działający przy poparciu Komicji Handlu Miasta Szanghaj, skupiający się na wsparciu rozwoju
nowoczesnego przemysłu w zakresie wytwórczości tkanin, strojów, toreb, walizek, butów skórzanych zegarów i
zegarków oraz biżuterii.
Zgodnie z zatwierdzonym pięcioletnim planem rządu Chińskiej Republiki Ludowej na lata 2011-2015 rząd będzie
dążył do szybkiego rozwoju gałęzi przemysłu związanych z nowoczesnym projektowaniem. Wzrost rozwoju tej
dziedziny gospodarki w Szanghaju planuje się do poziomu 12% miejskiego PKB do końca 2015 r. Chińczycy
dostrzegają również ważną rolę uregulowań związanych z ochroną praw do własności intelektualnej oraz
zwracają uwagę na szczególną wartość współpracy w zakresie tworzenia nowych kierunków w designie z
udziałem innych ośrodków w kraju i zagranicą, w tym m.in. z Hongkongu, Macao, czy Tajwanu.
INSTYTUCJE DESIGNU
Szanghaj stał się nie tylko modną stolicą designu ale także i kuźnią talentów w przemysłach związanych z
kreatywnością. Przede wszystkich miasto dysponuje szeroką liczbą instytucji edukacyjnych związanych z szeroko
pojętym projektowaniem. W samym mieście są aż 63 uniwersytety, które prowadzą nauczanie związane z tą
tematyką. W 2008 r. 129 doktorów oraz ok. 500 magistrów obroniło swe prace w ww. tematyce m.in. na:
Uniwersytecie Fudan, Tongji, Shanghai Jia Tong, Donghua. Ponadto, wiele instytucji, firm, centrów szkoleniowych
prowadzi programy szkoleniowe związane z projektowaniem i designem. Crystal Institution of Design Education
prowadzi rocznie projekty szkoleniowe przynoszące zyski w wysokości 20 mln yuanów. Shanghai Human
Resources i Social Security Bureau zapewnia każdego roku szkolenia dla ponad 80 tyś profesjonalnych kreatorów
różnych dziedzin przemysłu. Przez ostatnie lata, działaniami promocyjnymi i różnymi międzynarodowymi
przedsięwzięciami miasto przyciągnęło ponad 300 tyś. profesjonalnych twórców.
W mieście znajdują się również profesjonalne centra badań i centra rozwoju reprezentujące stowarzyszenia
designu przemysłowego, m.in.: Shanghai Convention and Exhibition Industries Association, Shanghai Advertising
Association, Shanghai Gem Trade Association, Shanghai Software Industry Association, Shanghai Industrial
Design Association, Shanghai Garment Trade Association. Część z nich organizuje różnorodne wystawy
produktów, w celu promowania wymiany i współpracy pomiędzy Chinami i innymi państwami. Nie sposób nie
wspomnieć również o ośrodkach tzw. „studio designu”, które scalają nowe talenty, wpływają na rozwój badań
naukowych, usług doradczych i szkoleniowych i wyznaczają nowe kierunki w projektowaniu, m.in. są to:
Shanghai Lao Feng Xiang Master Design Center, Bosheng Original Studio, Shanghai HAN Binghua Visual Art /
Printing and Packaging Studio, LIU Weiya Product Packaging Design Studio, Artistic Porcelain Studio, LI Youyu
Original Studio, Lin Jiayang Visual Design Studio.
KLASTRY
Szanghaj jest uznawany za miasto o największej liczbie klastrów związanych z nowoczesnym designem. Bez
wątpienia sprzyja temu aura starego, stylowego budownictwa. Około dwie trzecie zgrupowań projektanckich
stworzyło swoje siedziby w oparciu o ochronę i odbudowę budynków starych fabryk i magazynów. Do 2009 r.
powstało ok. 80 klastrów, zatrudniających ponad 114 tyś pracowników. Wśród nich należy wyróżnić: Bridge 8,
Tianzifang, M50, Highstreet Loft, Red Town, 2577 Creative Garden, Zhangjiang Cultural and Creative Industry
Base, Highstreet Loft, 800 Show.
GŁÓWNE WYDARZENIA ZWIĄZANE Z DESIGNEM
W mieście organizowanych jest wiele festiwali oraz imprez wystawienniczych związanych z projektowaniem, jak
np.: Shanghai International Creative Industry Week, Shanghai eArt Festival (drugi największy festiwal na
4
świecie), Shanghai Design Biennale, China Joy, Shanghai International Art. Festival, Design Shanghai (największa
wystawa dzieł sztuki związana z projektowaniem), International Technology Trade Fare, Shanghai International
Creative Industry Week (najbardziej wpływowe wydarzenie kreatywnego przemysłu w Chinach). Tworzą one
ważną platformę dla międzynarodowej współpracy i wymiany kulturalnej i przemysłowej, wyznaczają nowe
trendy, a przede wszystkim promują zasoby twórcze jakie niesie ze sobą nowoczesny design.
Uczestnikami oraz inicjatorami wydarzeń związanych z projektowaniem są również media. m.in.: Shanghai
Business Daily, Shanghai Creative Industry Center, które wspólnie organizują masową imprezę - "Creative Grand
Ceremony". Ponadto, magazyny branżowe, jak: Art World oraz Great Design.
Szanghaj na tle pozostałych miast Chin jest w zdecydowanej czołówce, jeżeli chodzi o nowoczesny przemysł
projektowy. Wiele pierwszych spółek designerskich, narodziło się właśnie tutaj, m.in.: pierwsza spółka
architektoniczna, pierwsza spółka poligraficzna, pierwsza spółka projektowa, pierwsza biżuteryjna spółka itd.
Bazując na solidnej podstawie edukacyjnej, licznej grupie nowych talentów oraz instytucjach związanych z
badaniami i rozwojem w dziedzinie designu, Szanghaj dostarcza coraz to nowszych usług i produktów
związanych z projektowaniem przemysłowym. Idąc za wyzwaniami jakie wytyczają władze państwowe oraz
potrzebami rynku, wśród najlepiej rozwiniętych dziedzin należy wyróżnić: projektowanie związane z architekturą
– projektowanie planistyczne, projektowanie związane z modą, projektowanie wystawowe, projektowanie druku i
opakowań, reklam, projektowanie gier i oprogramowania, projektowanie graficzne i projektowanie biżuterii.
5