Generuj PDF tej strony

Nazwa modułu:
Rok akademicki:
Wydział:
Kierunek:
Transport i magazynowanie ropy naftowej
2016/2017
Kod: WIN-2-204-IN-s
Punkty ECTS:
5
Wiertnictwa, Nafty i Gazu
Inżynieria Naftowa i Gazownicza
Poziom studiów:
Studia II stopnia
Język wykładowy: Polski
Specjalność:
Inżynieria naftowa
Forma i tryb studiów:
Profil kształcenia:
Stacjonarne
Ogólnoakademicki (A)
Semestr: 2
Strona www:
Osoba odpowiedzialna:
dr hab. inż. Fąfara Zbigniew ([email protected])
Osoby prowadzące: dr hab. inż. Fąfara Zbigniew ([email protected])
mgr inż. Pyrzak Paweł ([email protected])
Opis efektów kształcenia dla modułu zajęć
Kod EKM
Student, który zaliczył moduł zajęć wie/umie/potrafi
Powiązania z
EKK
Sposób weryfikacji
efektów kształcenia (forma
zaliczeń)
Wiedza
M_W001
Zna regulacje prawne dotyczące magazynowania i
transportu dalekosiężnego paliw ciekłych.
Kolokwium
M_W002
Posiada wiedzę na temat sztucznych zbiorników
magazynowych na paliwa ciekłe, ich oprzyrządowania,
opomiarowania i elementów gwarantujących
bezpieczeństwo.
Kolokwium, Projekt
M_W003
Posiada wiedzę na temat możliwości składowania
paliw ciekłych w zbiornikach naturalnych, w
szczególności w kawernach solnych.
Kolokwium
M_W004
Ma ogólną wiedzę na temat transportu rurociągowego,
wad i zalet oraz problemów eksploatacyjnych.
Kolokwium
M_W005
Zna elementy składowe rurociągu dalekosiężnego oraz
technologie ich wytwarzania.
Kolokwium, Projekt
M_W006
Zna badania i próby wykonywane na etapie budowy
rurociągu dalekosiężnego w celu zwiększenia jego
bezpieczeństwa.
Kolokwium
1/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
M_W007
Zna sposób układania rurociągu dalekosiężnego na
lądzie, w tym przekraczanie małych przeszkód
terenowych i szlaków komunikacyjnych.
Kolokwium, Projekt
M_W008
Posiada ogólną orientację w ochronie
przeciwkorozyjnej zbiorników magazynowych i
rurociągów dalekosiężnych.
Kolokwium
M_W009
Potrafi wykonać analizę strat energii w transporcie
dalekosiężnym i dobrać wymaganą moc i lokalizację
agregatów pompowych.
Projekt
M_U001
Potrafi dobrać rodzaj zbiornika magazynowego na
paliwa ciekłe z uwzględnieniem czynników
technicznych, ekonomicznych i bezpieczeństwa.
Kolokwium, Projekt
M_U002
Potrafi zaprojektować sztuczny naziemny zbiornik
magazynowy na paliwa ciekłe o zadanych
parametrach pracy.
Projekt
M_U003
Potrafi zaprojektować wyposażenie i oprzyrządowanie
sztucznych zbiorników magazynowych na paliwa
ciekłe dla zachowania bezpieczeństwa pracy.
Projekt
M_U004
Potrafi dobrać elementy składowe rurociągu
dalekosiężnego i technologie ich wytwarzania.
Projekt, Kolokwium
M_U005
Potrafi zaprojektować trasę przebiegu rurociągu
dalekosiężnego, przekraczanie przeszkód terenowych i
szlaków komunikacyjnych.
Kolokwium, Projekt
M_U006
Potrafi odpowiednio zwymiarować projektowany
rurociąg dalekosiężny pod kątem wymaganej
przepustowości i wytrzymałości.
Projekt
Umiejętności
Kompetencje społeczne
M_K001
Rozumie potrzebę ciągłego dokształcania sie z zakresu
problematyki magazynowania paliw ciekłych i
transportu rurociągowego.
Aktywność na zajęciach
M_K002
Ma świadomość odpowiedzialności przy projektowaniu
zbiornika magazynowego na paliwa ciekłe oraz
odcinka rurociągu dalekosiężnego ze względów
bezpieczeństwa, oddziaływania na środowisko
naturalne i skutków ekonomicznych.
Projekt
M_K003
Ma świadomość ważności roli inżyniera w przemyśle
naftowym.
Aktywność na zajęciach
M_K004
Potrafi działać w sposób profesjonalny i
przedsiębiorczy przy podejmowaniu decyzji
dotycząców sposobu magazynowania paliw ciekłych i
pewnych aspektów transportu rurociągowego.
Projekt
Matryca efektów kształcenia w odniesieniu do form zajęć
Kod EKM
Student, który zaliczył moduł
zajęć wie/umie/potrafi
Forma zajęć
2/9
Ćwiczenia
laboratoryjne
Ćwiczenia
projektowe
Konwersatori
um
Zajęcia
seminaryjne
Zajęcia
praktyczne
Zajęcia
terenowe
Zajęcia
warsztatowe
Zna regulacje prawne
dotyczące magazynowania i
transportu dalekosiężnego
paliw ciekłych.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_W002
Posiada wiedzę na temat
sztucznych zbiorników
magazynowych na paliwa
ciekłe, ich oprzyrządowania,
opomiarowania i elementów
gwarantujących
bezpieczeństwo.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_W003
Posiada wiedzę na temat
możliwości składowania paliw
ciekłych w zbiornikach
naturalnych, w szczególności
w kawernach solnych.
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
M_W004
Ma ogólną wiedzę na temat
transportu rurociągowego,
wad i zalet oraz problemów
eksploatacyjnych.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_W005
Zna elementy składowe
rurociągu dalekosiężnego
oraz technologie ich
wytwarzania.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_W006
Zna badania i próby
wykonywane na etapie
budowy rurociągu
dalekosiężnego w celu
zwiększenia jego
bezpieczeństwa.
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
M_W007
Zna sposób układania
rurociągu dalekosiężnego na
lądzie, w tym przekraczanie
małych przeszkód terenowych
i szlaków komunikacyjnych.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_W008
Posiada ogólną orientację w
ochronie przeciwkorozyjnej
zbiorników magazynowych i
rurociągów dalekosiężnych.
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
M_W009
Potrafi wykonać analizę strat
energii w transporcie
dalekosiężnym i dobrać
wymaganą moc i lokalizację
agregatów pompowych.
-
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
Potrafi dobrać rodzaj zbiornika
magazynowego na paliwa
ciekłe z uwzględnieniem
czynników technicznych,
ekonomicznych i
bezpieczeństwa.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
E-learning
Ćwiczenia
audytoryjne
M_W001
Inne
Wykład
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
Wiedza
Umiejętności
M_U001
3/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
M_U002
Potrafi zaprojektować
sztuczny naziemny zbiornik
magazynowy na paliwa ciekłe
o zadanych parametrach
pracy.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_U003
Potrafi zaprojektować
wyposażenie i
oprzyrządowanie sztucznych
zbiorników magazynowych na
paliwa ciekłe dla zachowania
bezpieczeństwa pracy.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_U004
Potrafi dobrać elementy
składowe rurociągu
dalekosiężnego i technologie
ich wytwarzania.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_U005
Potrafi zaprojektować trasę
przebiegu rurociągu
dalekosiężnego,
przekraczanie przeszkód
terenowych i szlaków
komunikacyjnych.
+
+
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_U006
Potrafi odpowiednio
zwymiarować projektowany
rurociąg dalekosiężny pod
kątem wymaganej
przepustowości i
wytrzymałości.
-
+
-
+
-
-
-
-
-
-
-
Kompetencje społeczne
M_K001
Rozumie potrzebę ciągłego
dokształcania sie z zakresu
problematyki magazynowania
paliw ciekłych i transportu
rurociągowego.
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
M_K002
Ma świadomość
odpowiedzialności przy
projektowaniu zbiornika
magazynowego na paliwa
ciekłe oraz odcinka rurociągu
dalekosiężnego ze względów
bezpieczeństwa,
oddziaływania na środowisko
naturalne i skutków
ekonomicznych.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
M_K003
Ma świadomość ważności roli
inżyniera w przemyśle
naftowym.
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
M_K004
Potrafi działać w sposób
profesjonalny i
przedsiębiorczy przy
podejmowaniu decyzji
dotycząców sposobu
magazynowania paliw
ciekłych i pewnych aspektów
transportu rurociągowego.
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
Treść modułu zajęć (program wykładów i pozostałych zajęć)
4/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
Wykład
Wprowadzenie - magazynowanie paliw ciekłych
Cykl życia ropy naftowej:
• Kopalnia ropy naftowej
• System transportu dalekosiężnego ropy naftowej
• Rafineria
• System transportu produktów finalnych
• Bazy paliw
• Stacje paliw
Obowiązujące prawo
Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące magazynowania i transportu paliw ciekłych.
Wymagania techniczne dotyczące magazynowania paliw ciekłych.
Wymagania dotyczące dozoru technicznego.
Rodzaje sztucznych zbiorników
Rodzaje sztucznych zbiorników magazynowych na paliwa ciekłe:
• Zbiorniki naziemne i podziemne.
• Zbiorniki poziome i pionowe.
• Parametry techniczne zbiorników magazynowych na paliwa ciekłe.
• Klasyfikacja zbiorników magazynowych.
• Budowa zbiornika naziemnego z dachem stałym.
• Budowa zbiornika naziemnego z dachem pływającym.
• Sztuczne zbiorniki podziemne.
Cykl pracy sztucznego zbiornika magazynowego
Cykl pracy sztucznego zbiornika magazynowego na paliwa ciekłe.
Obowiązkowe wyposażenie zbiorników magazynowych – zawory oddechowe i
bezpieczeństwa.
Straty magazynowanych paliw ciekłych:
• Parowanie węglowodorów.
• “Mały oddech”.
• “Duży oddech”.
• Minimalizacja strat paliwa, metody.
Wpływ składowania na jakośc paliw ciekłych:
• Zanieczyszczenia stałe (mechaniczne i rozpuszczone sole).
• Zanieczyszczenia ciekłe
• Mikroorganizmy
• Zapobieganie zanieczyszczeniom.
Pomiar stopnia napełnienia sztucznego zbiornika magazynowego paliwem ciekłym.
Oprzyrządowanie sztucznych zbiorników magazynowych na paliwa ciekłe.
Naturalne zbiorniki magazynowe
Naturalne zbiorniki magazynowe na paliwa ciekłe.
Magazynowanie paliw ciekłych w kawernach solnych.
Wprowadzenie - transport ropy naftowej
Ogólne informacje na temat transportu rurociągowego. Zalety i wady.
System ropociągów dalekosiężnych w Polsce. Rurociąg “Przyjaźń”. Rurociągi
produktów finalnych. Bazy paliw.
Elementy składowe rurociągów dalekosiężnych
Elementy składowe rurociągów dalekosiężnych:
• Rury przewodowe.
• Armatura trasowa.
5/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
•
•
•
•
Komory wysyłania i odbioru czyszczaków.
Kształtki.
Kołnierze połączeniowe i izolacyjne.
Inne.
Rury przewodowe
Rodzaje rur przewodowych:
• Rury stalowe
• Rury z tworzyw sztucznych.
Rury stalowe:
• Produkcja rur stalowych.
• Normy polskie i API.
• Parametry wytrzymałościowe.
• Typowe uszkodzenia rur stalowych.
Rodzaje stali:
• Wymagane parametry techniczne.
• Stale niskostopowe i bezstopowe.
Budowa rurociągu dalekosiężnego
Metody kontroli połączeń spawanych na etapie budowy rurociągu:
• Metoda wizualna.
• Metoda radiograficzna.
• Metoda ultradźwiękowa.
• Metoda penetracyjna.
• Metoda magnetyczna.
• Metoda szczelności.
• Badania obowiązkowe i dodatkowe.
Badanie izolacji.
Próby odbiorcze:
• Próba drożności. Czyszczaki.
• Standardowa próba odbiorcza – próba szczelności.
• Specjalna próba odbiorcza – próba wytrzymałości.
Układanie rurociągu na lądzie:
• Wymagania prawne.
• Roboty ziemne.
• Kompensacja termiczna.
Przekraczanie przeszkód terenowych (w tym wodnych):
• Wymagania prawne.
• Przekraczanie przeszkód górą.
• Przekraczanie przeszkód wodnych pod dnem.
• Schemat instalacji przejścia.
Przekraczanie szlaków komunikacyjnych:
• Wymagania prawne.
• Wykonanie przejścia.
• Schemat instalacji przejścia.
Wady i zalety transportu rurociągowego
Wady i zalety transportu rurociągowego.
Oddziaływanie rurociągow dalekosiężnych na środowisko.
Awarie rurociągów:
• Nieszczelności.
• Pęknięcia kruche.
• Uszkodzenia mechaniczne.
• Korozja.
6/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
Problemy podczas eksploaracji rurociągów:
• Zatrzymanie przepływu.
• Uderzenie hydrauliczne.
• Kawitacja.
Wprowadzenie do ochrony przeciwkorozyjnej
Korozja zbiorników magazynowych i rurociągów.
Ochrona przeciwkorozyjna zbiorników magazynowych i rurociągów dalekosiężnych:
• Profilaktyka przeciwkorozyjna.
• Ochrona bierna.
• Ochrona czynna.
Badanie ubytków korozyjnych.
Ćwiczenia projektowe
Projekt sztucznego zbiornika magazynowego na paliwa ciekłe
Wykonanie projektu sztucznego naziemnego cylindrycznego pionowego zbiornika
magazynowego na paliwa ciekłe o zadanych parametrach:
1. Dobów wymiarów geometrycznych zbiornika.
2. Określanie grubości ścian – obliczenia wytrzymałościowe.
3. Podgrzewanie ropy w zbiorniu magazynowym – projekt grzejnicy.
Projekt lądowego odcinka rurociągu dalekosiężnego
Projekt lądowego odcinka ropociągu dalekociężnego o zadanych parametrach:
1. Dobór wewnętrznej średnicy rurociągu w zależności od wymaganej przepustowości.
2. Określanie naprężeń w rurze rurociągu wywołanych ciśnieniem wewnętrznym.
3. Dobór grubości ścianki rurociągu metodą stanów granicznych.
4. Naprężenia spowodowane ciśnieniem zewnętrznym.
5. Naprężenia spowodowane zmianami temperatury.
6. Spadek ciśnienia w prostoliniowym odcinku rurociągu przy przepływie
izotermicznym.
7. Spadek ciśnienia w prostoliniowym odcinku rurociągu przy przepływie
nieizotermicznym.
8. Wybór mocy i lokalizacji agregatów pompowych.
Ćwiczenia audytoryjne
Przepustowość rurociągów
Obliczenia dotyczące rurociągów lądowych:
• Typowe parametry tłoczenia cieczy w rurociągach.
• Analiza przepustowości rurociągu – dobór wewnętrznej średnicy rurociągu.
Wytrzymałość rurociągów
Obliczenia dotyczące rurociągów lądowych:
• Analiza stanu naprężeń w rurze rurociągu wywołanych ciśnieniem wewnętrznym.
• Analiza stanu naprężeń w rurze rurociągu wywołanych ciśnieniem zewnętrznym.
• Analiza stanu naprężeń w rurze rurociągu wywołanych zmianami temperatury.
• Dobór grubości ściany rurociągu w oparciu o analizę stanu naprężeń.
Ugięcie rurociągów
Obliczenia dotyczące rurociągów lądowych:
• Badanie linii ugięcia rurociągu – analiza sposobu przekraczania przeszkód
terenowych.
Straty ciśnienia w rurociągach
Obliczenia dotyczące rurociągów lądowych:
7/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
• Analiza spadku ciśnienia w rurociągu przy przepływie izotermicznym cieczy.
• Analiza spadku ciśnienia w rurociągu przy przepływie nieizotermicznym cieczy.
Sposób obliczania oceny końcowej
Zaliczenie treści wykładów – egzamin po serii wykładów.
Zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych – uczestnictwo w zajęciach i zaliczenie kolokwiów
sprawdzających. Ocena na zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych jest średnią z ocen uzyskanych z
poszczególnych kolokwiów.
Zaliczenie ćwiczeń projektowych – do zaliczenia ćwiczeń projektowych należy samodzielnie
wykonać projekt odcinka trasy ropociągu lądowego o zadanych parametrach pracy. W ramach
konsultacji projektowych projekt należy zaliczyć w indywidualnej rozmowie z prowadzącym.
Udział studenta w zajęciach uznanych przez prowadzącego za obowiązkowe jest konieczna.
Usprawiedliwiona nieobecność musi być odrobiona na zajęciach z inną grupą lub w czasie konsultacji z
prowadzącym w nieprzekraczalnym terminie podanym przez prowadzącego. Wykonany projekt należy
oddać i zaliczyć w nieprzekraczalnym terminie podanym przez prowadzącego. Po przekroczeniu tego
terminu projekty nie będą przyjmowane poza przypadkami opisanymi w RS AGH.
Ocena na zaliczenie ćwiczeń projektowych jest wypadkową:
Oceny z zaliczenia projektu.
Przygotowania merytorycznego z tematyki projektu wykazanego w indywidualnej rozmowie z
prowadzącym.
Ocena końcowa – średnia z oceny uzyskanej na egzaminie z treści wykładów oraz oceny stanowiącej
zaliczenie ćwiczeń audytoryjnych i projektowych. Każda z tych ocen musi być pozytywna.
Wymagania wstępne i dodatkowe
Aktualny wpis na semestr.
Zaliczenie modułu dotyczącego transportu ropy naftowej oraz magazynowania ropy naftowej na
pierwszym stopniu studiów.
Zalecana literatura i pomoce naukowe
Zalecana literatura:
1. Jewulski Jan – „Napowierzchniowe zagospodarowanie złóż kopalin ciekłych”. Wydawnictwa AGH,
Kraków 2003.
2. Jewulski Jan – „Zbiór zadań z eksploatacji złóż ropy naftowej”. Wydawnictwa AGH, Kraków 2000.
3. Michałowski W. S., Trzop S. – „Rurociągi dalekiego zasięgu”. Wydanie I-V, wydawnictwo „Odysseum”,
Warszawa 2006.
4. Madga Waldemar – “Rurociągi podmorskie. Zasady projektowania”. Wydawnictwo NT, Warszawa
2004.
Publikacje naukowe osób prowadzących zajęcia związane z tematyką modułu
Nie podano dodatkowych publikacji
Informacje dodatkowe
Brak
8/9
Karta modułu - Transport i magazynowanie ropy naftowej
Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS)
Forma aktywności studenta
Obciążenie
studenta
Udział w wykładach
28 godz
Samodzielne studiowanie tematyki zajęć
35 godz
Egzamin lub kolokwium zaliczeniowe
1 godz
Udział w ćwiczeniach projektowych
14 godz
Dodatkowe godziny kontaktowe z nauczycielem
10 godz
Wykonanie projektu
20 godz
Udział w ćwiczeniach audytoryjnych
14 godz
Przygotowanie do zajęć
10 godz
Sumaryczne obciążenie pracą studenta
132 godz
Punkty ECTS za moduł
5 ECTS
9/9