czerwiec - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku

Transkrypt

czerwiec - Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
W numerze:
Wieści z województwa
4
6
8
Dziedzictwo Kulinarne – pierwsza ogólnopolska konferencja oraz Targi Dziedzictwa
Kulinarnego w Gdańsku
Zjazd sołtysów województwa pomorskiego
Maj w Pomorskim Ośrodku Doradztwa
Rolniczego
Dla wsi i regionu
10
13
Pomoc na zalesianie
Aktualne informacje prawne dla rolnictwa
Zarządzanie gospodarstwem rolnym
14
14
Co z dzierżawioną ziemią?
Tendencje cenowe podstawowych
produktów żywnościowych – kwiecień
Na polach i łąkach
16
22
22
Czerwiec w Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego to
przede wszystkim dwie duże imprezy targowe. Pierwsza z nich XX Pomorskie Targi Rolno-Przemysłowe - odbędzie się w dniach
4 i 5 czerwca w Lubaniu k. Kościerzyny. Towarzyszyć jej będzie
Pomorska Wojewódzka Wystawa Zwierząt Hodowlanych. Druga
impreza to XVIII Żuławskie Targi Rolne, których gospodarzem
jest Oddział PODR w Starym Polu. Targi te, połączone
z XII Regionalną Wystawą Zwierząt Hodowlanych, odbędą się
w dniach 18 - 19 czerwca.
W związku z powyższym, serdecznie zapraszamy do Lubania i Starego Pola wszystkich, którzy chcą zapoznać się z nowościami oferowanymi przez firmy zajmujące się wytwarzaniem
i dystrybucją środków do produkcji rolnej. Bogate ekspozycje
maszyn i narzędzi rolniczych, szeroka oferta nowoczesnych
środków ochrony roślin, nawozów, pasz i dodatków paszowych,
na pewno nie zawiodą najbardziej wymagających Gości.
Zapraszamy również do zapoznania się z najnowszym wydaniem „Pomorskich Wieści Rolniczych”. W czerwcowym numerze podajemy m.in. informacje na temat odmian zbóż ozimych
zalecanych do uprawy na terenie naszego województwa, piszemy o tym, jak dbać o racice krów, a także wymieniamy najlepszych hodowców bydła mlecznego w poszczególnych powiatach.
Tym z Państwa, którzy prowadzą działalność agroturystyczną,
polecamy pierwszą część materiału pt. „Opodatkowanie agroturystyki”. Artykuł ten, opracowany przez pracowników Urzędu
Skarbowego w Malborku, wyjaśnia wiele kwestii w oparciu
o aktualnie obowiązujące przepisy prawa. Na zakończenie zaś
proponujemy „Truskawkowy zawrót głowy”, czyli przepisy kulinarne na dania z tymi smacznymi owocami.
(red.)
23
25
27
28
Właściwy dobór odmiany to wyższe plony
Uwaga na chwasty!
Zainteresowanie producentów rolnych
nie maleje
Precyzja w zwalczaniu chorób rzepaku
Insektycyd bezwzględnie skuteczny
i niezwykle bezpieczny
Przypominamy – czerwiec
Warto przeczytać
W chlewni i oborze
29
31
33
34
35
Cyfry mówią same za siebie (cz. II)
Hodowco zadbaj o racice twoich krów
Formowanie grup technologicznych
w chlewni
Przypominamy – czerwiec
Wykaz hodowców trzody chlewnej,
objętych oceną wartości użytkowej
i hodowlanej …
W trosce o środowisko
37
Uzgodnienia środowiskowe w inwestycjach
Doniesienia
39
41
43
44
45
46
47
47
48
O bezpieczeństwie przeciwpowodziowym
województwa pomorskiego w Sejmie
Promem i autokarem do sąsiadów
Wymiana doświadczeń
Edukacja ogrodnicza w Bibliotece Gminnej
w Trzebielinie
Finał VIII Wojewódzkiego Turnieju Kół
Gospodyń Wiejskich w Żukowie
Pokaz Zwierząt Hodowlanych
Regionalny konkurs
„Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”
I Powiatowy Turniej Kół Gospodyń Wiejskich
w Kartuzach
Mistrz Polski grał w Strzelinie
W domu i zagrodzie
49
52
53
55
Opodatkowanie agroturystyki (cz. I)
Maliny w ogrodzie przydomowym
Kalendarium prac ogrodniczych – czerwiec
Truskawkowy zawrót głowy
Oferty
Rozrywka dla dorosłych i dla dzieci
Raport z rynku
DZIEDZICTWO KULINARNE – PIERWSZA OGÓLNOPOLSKA
KONFERENCJA ORAZ TARGI DZIEDZICTWA KULINARNEGO
W GDAŃSKU
W dniach 15 - 17 kwietnia 2011 roku, na terenie Międzynarodowych Targów
Gdańskich, odbyły się Targi Dziedzictwa Kulinarnego, które zostały zrealizowane
z inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego.
Wydarzeniem towarzyszącym była pierwsza ogólnopolska konferencja pn. „Żywność - turystyka edukacja. Przykłady dobrych praktyk w polskich
regionach należących do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego”. Konferencja była podsumowaniem dotychczasowych działań
województw należących do Europejskiej Sieci Regionalnego Dziedzictwa Kulinarnego (ESRDK) oraz przekazania dobrych praktyk w ramach funkcjonowania
Sieci w Polsce.
Konferencję otworzył Bogusław Zalewski - wiceprezes MTG SA w Gdańsku.
W ramach spotkania odbyły się referaty plenarne,
które wygłosili:
 Kazimierz Sumisławski, dyrektor Departamentu Środowiska i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego –
„Żywność – turystyka - edukacja. Dziedzictwo Kulinarne Województwa Pomorskiego”;
 dr Igor Marek Hutnikiewicz, dyrektor Biura
Jakości i Znaków Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego, przewodniczący Komisji Żywności
Wysokiej Jakości w Związku Województw RP
–„Dziedzictwo Kulinarne Warmii, Mazur i Powiśla”;
 Kazimierz Porębski, zastępca dyrektora Departamentu Rolnictwa i Modernizacji Terenów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego – „Rozwój Sieci
Dziedzictwa Kulinarnego na Mazowszu”;
 Andrzej Bobrowski, dyrektor Departamentu
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego – „Sieć
Dziedzictwa Kulinarnego w Wielkopolsce”;
 Mariola Szachowicz, zastępca dyrektora Departamentu Rolnictwa i Rozwoju Wsi Urzędu
Marszałkowskiego Województwa Opolskiego
– „Aktualne kierunki rozwoju Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Województwa Opolskiego na rok 2011”;
 Barbara Kubiec-Govender, koordynator Regionalny Sieci Dziedzictwa Świętokrzyskie,

Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich
i Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego – „Dziedzictwo
Kulinarne Świętokrzyskie sposobem na promocję
regionu”;
przedstawiciel Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich – „Rola Krajowej
Sieci Obszarów Wiejskich w promowaniu dziedzictwa kulinarnego”.
W konferencji udział wzięli także: dyrektor
Agencji Rynku Rolnego, OT Gdynia, dyrektor
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, OT Gdynia, dyrektor Pomorskiego Ośrodka
Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, prezes Wojewódzkiego Związku Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych oraz przedstawiciele szkolnictwa wyższego: prof. Piotr Palich z Akademii
Morskiej w Gdyni (Katedra Organizacji Usług
Turystyczno-Hotelarskich) oraz prof. Piotr Przybyłowski (Wydział Przedsiębiorczości i Towaroznawstwa), przedstawiciele Zakładu Zarządzania Jakością Środowiska Uniwersytetu Gdańskiego, Wyższej Szkoły Turystyki i Hotelarstwa
w Gdańsku - Zakładu Hotelarstwa i Gastronomii
oraz Zakładu Ekonomiki Turystyki, przedstawiciele Pomorskiej Akademii Kulinarnej z Gdańska,
członkowie Sieci Dziedzictwo Kulinarne Pomorskie, a także przedstawiciele szkół ponadgimnazjalnych i zespołów szkół zawodowych o profilu
turystycznym i gastronomiczno-hotelarskim oraz
przedstawiciele organizacji pozarządowych.
Organizowane w Gdańsku Targi Dziedzictwa Kulinarnego były okazją do poznania potraw tradycyjnych
i ich receptur z możliwością ich zakupu, jak również
sposobnością promocji tych produktów oraz wytyczania
szlaków kulinarno-turystycznych, na których można
spróbować tradycyjnych smaków naszych regionów.
Zebranie w jednym miejscu członków ESRDK, poza
wymianą doświadczeń i poglądów, to także możliwość
do promocji jakości i szansa na budowanie świadomości konsumentów w zakresie żywienia.
Targi i konferencja były współfinansowane
ze środków Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
Województwa Pomorskiego w ramach Planu
działania na lata 2010-2011.
Źródło: www.woj-pomorskie.pl
Teresa Suchodolska
Starszy specjalista
Departament Środowiska i Rolnictwa
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Gdy czerwiec chłodem i wodą szafuje,
to zwykle rok cały popsuje.
ZJAZD SOŁTYSÓW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
Marszałek Województwa Pomorskiego, 16 kwietnia 2011 r., uczestniczył
w konferencji pt. „Samorząd Sołecki w XX-leciu Samorządu Terytorialnego”, która
odbyła się w Zespole Szkół Podstawowych w Łubianie koło Kościerzyny.
Inicjatorem konferencji było Stowarzyszenie Sołtysów Województwa Pomorskiego, a współorganizatorem Samorząd Województwa Pomorskiego. Patronat
nad wydarzeniem objął Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pan Kazimierz Plocke.
Konferencję poprzedziła Msza Święta, której przewodniczył ksiądz Mieczysław Grajewski.
towe odznaki „Zasłużony dla Rolnictwa” oraz Dyplomy
Wiceministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w uznaniu zasług za działalność i pracę dla rozwoju wsi pomorskiej
oraz pomorskiego rolnictwa.
Pan Sławomir Nowak oraz Pan Kazimierz Plocke
wręczają odznaczenia
Uczestnicy Mszy Świętej pod przewodnictwem
księdza Mieczysława Grajewskiego
Konferencja stała się okazją do uhonorowania najbardziej aktywnych i zasłużonych na rzecz pomorskiej
wsi. W imieniu Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Pan
Sławomir Nowak - Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenckiej, wręczył Panu Janowi Zaborowskiemu - Prezesowi Zarządu Stowarzyszenia Sołtysów Województwa
Pomorskiego Złoty Krzyż Zasługi za działania podejmowane na rzecz samorządu sołeckiego.
Odznaczeni Dyplomami Wiceministra Rolnictwa
i Rozwoju Wsi w uznaniu zasług za działalność
i pracę dla rozwoju wsi pomorskiej
oraz pomorskiego rolnictwa
Pan Jan Zaborowski odbiera od Pana Sławomira Nowaka
Złoty Krzyż Zasługi
Pan Kazimierz Plocke Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi wręczył z kolei resor-
Marszałek Województwa Pomorskiego nagrodził
sołtysów o najdłuższym stażu i bogatym doświadczeniu w samorządzie sołeckim. W gronie nagrodzonych znalazła się między innymi Pani Gertruda
Chrzan - była sołtys wsi Hopowo w powiecie kartuskim w gminie Somonino, która pełniła swoją funkcję prawie 50 lat.
Z rąk Prezesa Zarządu Stowarzyszenia Sołtysów
Województwa Pomorskiego Pana Jana Zaborowskiego
specjalne tytuły „Honorowego Sołtysa Województwa
Pomorskiego” odebrali Pan Mieczysław Struk Marszałek Województwa Pomorskiego oraz Pan Leon Kotłowski były sołtys wsi Nowa Wieś Lęborska.
Marszałek Województwa Pomorskiego Pan Mieczysław
Struk wręcza dyplom Pani Gertrudzie Chrzan
Warto zaznaczyć, iż tytułami „Honorowych Sołtysów
Województwa Pomorskiego” mogą poszczycić się także
Pan Jan Kozłowski Marszałek Województwa Pomorskiego w latach 2002- 2010, Jego Ekscelencja Jan Bernard
Szlaga Biskup Diecezji Pelplińskiej oraz Jego Ekscelencja
Arcybiskup Sławoj Leszek Głódź - Metropolita Gdański.
Podczas wystąpień zaproszonych gości nie zabrakło słów uznania kierowanych pod adresem przybyłych na uroczystość sołtysów. Prelegenci wielokrotnie
podkreślali, iż praca sołtysa to powołanie do tworzenia małych ojczyzn, oraz wzmacniania tożsamość
społeczności wiejskich.
Marszałek Województwa Pomorskiego Pan Mieczysław Struk podczas przemówienia podsumował
ponadto działania podejmowane przez Samorząd Województwa Pomorskiego dla rozwoju wsi i rolnictwa.
Marszałek Województwa podkreślił znaczenie takich
zadań jak Odnowa Wsi, inwestycje przeciwpowodziowe i melioracyjne czy szanse jakie daje oś Leader czy
Program Operacyjny „Kapitał Ludzki”.
Czynny udział w realizacji konferencji miał Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich
dla Województwa Pomorskiego. Wydatki zostały sfinansowane ze środków Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013
oraz środków własnych Samorządu Województwa.
Magda Witta
Departament Środowiska i Rolnictwa
Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego
Zdjęcia: Jerzy Pawelski
TU ZASZŁA ZMIANA – KONKURS DLA GMIN
Telewizja Polska Kraków organizuje konkurs, w którym można wygrać
20-minutowy reportaż prezentujący gminę. Zwycięzca musi najefektywniej wykorzystywać fundusze unijne. Zgłoszenia należy składać do 10 czerwca 2011 r.
Konkurs „Tu zaszła zmiana” pozwoli wyłonić gminę, która najefektywniej wykorzystuje fundusze unijne i której mieszkańcom żyje się coraz lepiej, a administracja oraz III sektor zgodnie współpracują.
Urzędy gmin, organizacje pozarządowe, lokalne
grupy działania, podmioty ekonomii społecznej mogą
nadsyłać zgłoszenia opisujące, jak realizowane na
terenie gminy projekty z zakresu kultury i turystyki
podnoszą jakość życia mieszkańcom oraz zwiększają
swą atrakcyjność dla turystów. Oceniane będą: liczba
realizowanych projektów, liczba programów operacyjnych, z których realizowane są projekty oraz to, jakie
są ich efekty. Ważne jest, by zgłoszenia były wysyłane wspólnie przez kilka podmiotów z terenu gminy –
będą przyznawane za to dodatkowe punkty.
Nadsyłane zgłoszenia oceniane będą przez członków jury, naukowo lub zawodowo zajmujących się
tematyką rozwoju regionalnego. Nagrodą jest
20-minutowy reportaż opisujący gminę. Materiał filmowy, przygotowany przez zespół telewizyjnych fachowców, zostanie wyemitowany w 13 województwach
podczas wakacji.
Zgłoszenia należy wysyłać do 10 czerwca 2011 r.
na specjalnie przygotowanej karcie zgłoszeniowej.
Liczy się data wpływu zgłoszenia do organizatora.
JURY KONKURSU „TU ZASZŁA ZMIANA”
prof. dr hab. Tadeusz Kudłacz – specjalista od gospodarki regionalnej i polityki ekonomicznej. Wykładow-
ca Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie oraz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu,
gdzie pełni jednocześnie funkcję dyrektora w Instytucie
Ekonomicznym. Jest przewodniczącym Rady Naukowej
Instytutu Rozwoju Miast. Głównym zadaniem Instytutu
jest prowadzenie badań naukowych i wdrażaniem ich
zastosowań w dziedzinie gospodarki przestrzennej,
kształtowania i ochrony środowiska, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, budownictwa i gospodarki nieruchomościami. Członek Prezydium Polskiej Akademii Nauk
– Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju.
prof. dr hab. Andrzej Piasecki – profesor Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, gdzie kieruje
Katedrą Samorządu Terytorialnego i Wspólnot Lokalnych. Autor kilkunastu opracowań naukowych i artykułów naukowych, poświęconych samorządowi i wyborom. Od 2004 r. koordynator grantów badawczych.
Przemysław Zieliński – współkoordynator i koordynator krajowych i zagranicznych projektów badawczych, dotyczących m.in. metod wielokryterialnego
wyboru i konstrukcji rankingów, priorytetyzacji celów
polityki regionalnej czy Living Lab, a także współautor
dokumentów strategicznych dla jednostek samorządu
terytorialnego.
Więcej informacji: www.tvp.pl/krakow/inne/twojfundusz-twoja-szansa/konkursy/konkursy/4277604
Źródło: www.wrotapomorza.pl
MAJ
W POMORSKIM OŚRODKU DORADZTWA ROLNICZEGO
II Wiosenne Targi Ogrodnicze
Stare Pole
W dniach 7 – 8 maja br., w Starym Polu, odbyły się
II Wiosenne Targi Ogrodnicze. Organizatorem imprezy
był Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w
Gdańsku, Oddział w Starym Polu. Patronat medialny nad
Targami objęli: TVP Gdańsk, Radio Gdańsk, „Wrota
Pomorza”, „Dziennik Bałtycki”, „Gazeta Malborska” i
„Dziennik Elbląski”.
Impreza została zorganizowana z myślą o ogrodach, ponieważ wiosna to najlepszy okres na ich urządzanie i upiększanie.
Na Wystawie Rzemiosła Artystycznego gościliśmy
40 twórców ludowych prezentujących: malarstwo,
hafty, wyroby szydełkowe, rzeźbę, wyroby z bursztynu i srebra, kowalstwo artystyczne, wyroby z wosku
pszczelego, ceramikę, wyroby z gliny oraz inne rękodzieło artystyczne. Na Targach można było posmakować regionalnych produktów kulinarnych, które przygotowały panie z Kół Gospodyń Wiejskich i wystawcy
indywidualni.
Dla miłośników zwierząt przygotowaliśmy wystawę gołębi i ptactwa ozdobnego. W wystawie tej
uczestniczyło 20 hodowców - przedstawicieli Malborskiego Stowarzyszenia Hodowców Gołębi Rasowych
i Drobiu Ozdobnego i Elbląskiego Związku Hodowców
Gołębi Rasowych i Drobiu Ozdobnego. Hodowcy zaprezentowali ciekawe, niezwykle barwne okazy. Wystawa ta cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem
zwiedzających zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Każdy, kto odwiedził targi, mógł zakupić interesujące go rośliny, nabyć sprzęt do swojego ogrodu,
zamówić meble ogrodowe oraz skorzystać z wielu
innych propozycji oferowanych przez wystawców.
II Wiosenne Targi Ogrodnicze przebiegły przy
sprzyjającej pogodzie. Zarówno wystawcy jak i zwiedzający byli zadowoleni ze słonecznych i ciepłych dni,
które sprzyjały zwiedzaniu i handlowaniu. Spowodowało to, że Stare Pole odwiedziła większa liczba zwiedzających niż w ubiegłym roku. Większość z nich
opuszczała tereny wystawowe z zakupionymi tu roślinami ozdobnymi i owocowymi, które z pewnością
wzbogacą i upiększą okoliczne ogrody, posesje
i mieszkania.
W dniach 18-19 czerwca, w naszym Oddziale, odbędą się następne Targi – XVIII Żuławskie
Targi Rolne oraz XII Regionalna Wystawa Zwierząt Hodowlanych, na które już teraz serdecznie
Państwa zapraszamy.
Komisarz Targów
Adam Kopeć
Fotoreportaż z Targów znajduje się na wewnętrznych, kolorowych stronach tego numeru.
W II edycji Targów gościliśmy ponad 230 wystawców, w tym ok. 100 firm, które zaprezentowały bogatą ofertę materiału szkółkarskiego owocowego
i ozdobnego, kwiatów, krzewów, nasion i rozsad warzyw oraz innych okazów, które mogły upiększyć nasze ogrody. Poza tym wystawiana była architektura
ogrodowa, wyposażenie ogrodów i mieszkań, nawozy
i środki ochrony roślin. Obecne też były stoiska poświęcone ekologii, odnawialnym źródłom energii, produktom pszczelarskim, materiałom budowlanym, systemom grzewczym. Prezentowały się również firmy
zajmujące się motoryzacją, obsługą rolnictwa oraz
ubezpieczeniami.
Targi Rolno-Kwiatowe
w Strzelinie
W dniach 14 – 15 maja br., w Strzelinie, odbyła się
dwudziesta edycja Targów Rolno-Kwiatowych, połączona z pokazem zwierząt hodowlanych z regionu
słupskiego.
Do udziału w Targach zgłosiło się ponad 120 firm
prezentujących: ciągniki i inne maszyny rolnicze,
nawozy mineralne, pasze i dodatki paszowe oraz materiał szkółkarski, sadzonki warzyw i kwiatów.
Największe ekspozycje przedstawiały firmy: „Cemarol” Sp. z o.o. z Kobylnicy, „Raiffeisen Agro-Technika”
Sp. z o.o. z Bydgoszczy, z siedzibą w Potęgowie, „RowMot” Sp. cywilna z Kobylnicy - dealer firmy „Husqvarna”, „Merol” z Biesiekierza, „Ulenberg” Sp. z o.o.
z Główczyc - oferująca ciągniki Claas serii: Xerion,
Axion, Arion, kombajny Claas serii: Legion, Tucano,
prasy do siana, ładowacze teleskopowe i sieczkarnie
polowe serii Jaguar.
Najliczniejszą grupę wystawców stanowili producenci kwiatów rabatowych i balkonowych oraz drzew i
krzewów ozdobnych. Wśród nich wyróżniały się stoiska Zenona Walczaka z Kostrzyna Wielkopolskiego,
Adama Dargaca ze Słupska, Gospodarstwa Szkółkarskiego Szymańskich z Rusinowa, Józefa Klimczuka
z Bruskowa Wielkiego, Kwalifikowanej Szkółki Róż
i Drzew Owocowych Piechockich z Kostrzyna Wielkopolskiego i Aliny Brodzińskiej z Kępic.
Nie brakowało także firm zajmujących się dystrybucją środków do produkcji rolnej. Swoją bogatą
ofertę przedstawiła firma „Ampol-Merol” z Wąbrzeźna
oraz Zakłady Chemiczne „Organika Sarzyna” S.A.
Klienci, którzy chcieli wyposażyć swój ogród
w oczko wodne, mogli liczyć na fachową poradę, połączoną z zakupami. Nie brakowało bowiem hodowców ryb ozdobnych i producentów sprzętu do zbiorników wodnych.
Swoje wyroby promowały liczne firmy wykonujące
bramy i ogrodzenia oraz producenci pieców ekologicznych. Były również stoiska z wyrobami góralskimi,
z drewna i rękodziełem ludowym.
Jak na każdych targach, nie brakowało też stoisk
jarmarcznych, na których można było nie tylko się
ubrać, ale również zjeść szaszłyka, gorącą kaszankę,
chrupiącego gofra z przeróżnymi dodatkami i prażone
orzeszki.
Tradycyjnie, w punkcie doradczym, porad z dziedziny ogrodnictwa udzielali specjaliści naszego Oddziału. Tu można było też kupić fachową literaturę.
Swoją działalność promowali również przedstawiciele Agencji Rynku Rolnego, Banku Gospodarki Żywnościowej, Centrum Edukacyjnego „Technik” ze Słupska, KRUS-u oraz Pomorskiej Izby Rolniczej.
Targom towarzyszyły liczne imprezy. W sobotę
rozegrano Otwarty Turniej Brydża Sportowego o Pu-
char Dyrektora PODR. Laureatami zostali Pan Stefan
Bubka i Pan Zdzisław Drewniak.
Wielką atrakcją był występ zespołów regionalnych
„Meresci” i „Skrzaty” oraz Chóru Gminy Cewice.
W niedzielę, o godzinie 13, odbyło się podsumowanie targów oraz wręczenie nagród i wyróżnień dla
zwycięzców konkursów. Uroczystego otwarcia i przywitania gości dokonał Dyrektor Oddziału PODR w
Strzelinie Zdzisław Kołodziejski. Swoją obecnością
zaszczycili nas: Poseł RP Jan Kulas, Wiceprzewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego Marek
Biernacki, Wicemarszałek Województwa Pomorskiego
Czesław Elzanowski, Dyrektor Departamentu Środowiska i Rolnictwa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Kazimierz Sumisławski, Wicestarosta Powiatu Słupskiego Andrzej Bury, Prezes
Pomorskiej Izby Rolniczej Zenon Bistram, Wójtowie
Gmin: Cewice - Jerzy Pernal, Kobylnica - Leszek Kuliński, Dębnica Kaszubska - Eugeniusz Dańczak, Dyrektor PODR w Gdańsku Józef Sarnowski, Wicedyrektor PODR w Gdańsku Krzysztof Pałkowski.
W części oficjalnej podziękowano wszystkim hodowcom, którzy wzięli udział w wystawie zwierząt.
Ogłoszono wyniki konkursów na „Najciekawsze stoisko targowe” i „Hit Targowy” – czyli najlepszy produkt. Za najciekawsze komisja konkursowa uznała
stoisko firmy „Ulenberg” Sp. z o.o. z Główczyc, zaś
hitem targowym zostały zestawy roślin iglastych do
ogrodów miniaturowych ze stoiska Pani Aliny Brodzińskiej z Biesowic. Laureatom konkursu puchary oraz
dyplomy wręczyli: Wicemarszałek Województwa Pomorskiego Czesław Elzanowski i Prezes PIR Zenon
Bistram.
W niedzielę nastąpiło również rozstrzygnięcie
konkursu skierowanego do pań z KGW pt. „Ciasto
domowego wypieku”. Pierwsze miejsce zajęły panie
z Wrzącej - za pyszne ciasto orzechowe, II miejsce
KGW z Łokciowa i Kluk za wyjątkowy sernik, III miejsce zdobyło KGW z Bięcina za ciasto gruszkowe. Wyróżnione zostały koła ze Strzelina, Strzelinka, Barcina
i Wodnicy. Nagrody i dyplomy laureatkom „smacznego” konkursu wręczył Wicestarosta Powiatu Słupskiego Andrzej Bury oraz Dyrektor PODR Józef Sarnowski.
Po zakończeniu części oficjalnej Dyrektor Oddziału
PODR w Strzelinie Zdzisław Kołodziejski zaprosił gości
i wystawców na poczęstunek przygotowany przez
wszystkie panie biorące udział w konkursie KGW.
Słodki poczęstunek połączony był z degustacją wina
i soków z winiarni Feliksa Karnickiego z Głobina, który
sztuki robienia wina nauczył się w Stanach Zjednoczonych. Z Ameryki przywiózł też pierwsze sadzonki
winnej latorośli.
Następne targi w Strzelinie, na które już teraz serdecznie zapraszamy, odbędą się w dniach 1 - 2 października 2011 roku.
Bogdan Nowaczewski
Alicja Staciwa
O imprezach towarzyszących Targom Rolno-Kwiatowym w Strzelinie piszemy w dziale „Doniesienia”.
Fotoreportaż z Targów znajduje się na wewnętrznych, kolorowych stronach tego numeru.
POMOC NA ZALESIANIE
Rolnicy, którzy zdecydują się posadzić las na swoich gruntach, mogą otrzymać na realizację tego zadania pomoc z Agencji
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W dniu 1 czerwca ruszył nabór wniosków o przyznanie pomocy z działania „Zalesianie gruntów rolnych i zalesianie
gruntów innych niż rolne” finansowanego z PROW 2007 - 2013. Wnioski można
składać w biurach powiatowych ARiMR do 1 sierpnia.
Wielu rolników uprawia ziemię bardzo słabej jakości, która nie gwarantuje uzyskiwanie plonów zapewniających godziwe zyski. Zalesienie takich gruntów
jest dla nich szansą na uzyskanie większych dochodów, niż gdyby zdecydowali się prowadzić tam produkcję rolniczą.
Zalesianie to alternatywa dla właścicieli gleb słabej
jakości
W tegorocznych zasadach przyznawania pomocy
z tego działania, wprowadzonych poprzez nowelizację
rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
zaszły pewne zmiany, które są korzystne dla rolników. Najważniejsza z nich to zwiększenie maksymalnej powierzchni gruntów przeznaczonych do zalesienia. Według nowych przepisów jeden beneficjent,
w całym okresie realizacji PROW 2007 – 2013, może
posadzić las na powierzchni do 100 ha (dotychczas
była możliwość zalesienia maksymalnie 20 ha). Inną
istotną zmianą jest możliwość zalesiania gruntu
o powierzchni poniżej 0,5 ha, jeśli dany grunt graniczy z lasem, przy czym minimalna powierzchnia gruntu do zalesienia to 0,1 ha.
Pozostałe zmiany, wprowadzone znowelizowanym
rozporządzeniem MRiRW, określającym zasady przy-
znawania pomocy z działania „Zalesianie gruntów rolnych i zalesianie gruntów innych niż rolne”, dotyczą
sposobu pomiarów nachylenia gruntów przeznaczonych
do zalesienia, doprecyzowują przepisy związane z ubieganiem się o pomoc w sytuacji następstwa prawnego.
Pomoc finansowa na zalesianie gruntów rolnych udzielana jest w trzech transzach.
Pierwsza z nich to wsparcie na zalesienie, czyli
jednorazowy ryczałt za poniesione koszty zalesienia
i ewentualnie ogrodzenia uprawy leśnej, wypłacany
w pierwszym roku po wykonaniu zalesienia. Kwota
pomocy przyznawanej w ramach wsparcia na zalesianie wynosi od 4160 do 6260 zł/ha. Dodatkowo można
również uzyskać płatność za wykonanie zaleconego
przez nadleśniczego, ogrodzenia młodej uprawy leśnej 2-metrową siatką metalową, w kwocie 2590 zł
na hektar lub 6,50 zł za metr bieżący wykonanego
ogrodzenia.
Rolnikowi przysługuje również premia pielęgnacyjna, czyli zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów, z tym, że jest ona wypłacana co roku przez 5 lat. Wysokość wypłacanej premii obejmuje koszty prac pielęgnacyjnych określonych w planie zalesienia,
w tym przede wszystkim: odchwaszczenie, czyszczenie
wczesne oraz ochronę sadzonek przed zwierzyną. Kwota
pomocy przyznawanej rocznie w ramach premii pielęgnacyjnej wynosi 970 lub 1360 zł/ha. Dodatkowo można również w ciągu roku uzyskać płatność za zastosowanie zaleconych przez nadleśniczego indywidualnych
środków ochrony uprawy leśnej przed zwierzyną w wysokości od 190 do 700 zł na hektar.
Równolegle z premią pielęgnacyjną, rolnik może
otrzymywać premię zalesieniową. Jest to zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów wynikająca z utraconych dochodów z tytułu przekształcenia
gruntów rolnych na grunty leśne. Premia zalesieniowa
jest wypłacana dłużej niż premia pielęgnacyjna, bo
można ją otrzymywać przez 15 lat od założenia uprawy
leśnej. Otrzymają ją tylko ci, którzy udokumentowali,
że co najmniej 25% dochodów czerpią z rolnictwa.
Kwota pomocy przyznawanej rocznie w ramach premii
zalesieniowej wynosi 1580 zł/ha.
Natomiast pomoc na zalesianie gruntów innych niż rolne składa się z 2 transz: wsparcie na
zalesienie i premii pielęgnacyjnej. Nie ma w tym
mechanizmie premii zalesieniowej, ponieważ grunt,
na którym rolnik posadzi las nie jest gruntem wykorzystywanym do produkcji rolnej, a więc nie trzeba
rekompensować strat w dochodzie związanych z zaniechaniem na danym gruncie działalności rolniczej,
tak jak to ma miejsce w przypadku zalesianie gruntów rolnych.
Pierwsza transza to wsparcie na zalesienie,
czyli jednorazowy ryczałt za poniesione koszty zalesienia i ewentualnie ogrodzenia uprawy leśnej, wypłacany w pierwszym roku po wykonaniu zalesienia.
Kwota pomocy przyznawanej w ramach wsparcia na
zalesianie wynosi od 1700 (w przypadku zalesienia
z wykorzystaniem sukcesji naturalnej) do 6260 zł/ha.
Dodatkowo można również uzyskać płatność za wykonanie zaleconego przez nadleśniczego, ogrodzenia
młodej uprawy leśnej 2-metrową siatką metalową,
w kwocie 2590 zł na hektar lub 6,50 zł za metr bieżący wykonanego ogrodzenia.
Druga transza to premia pielęgnacyjna, czyli
zryczałtowana płatność do hektara zalesionych gruntów, wypłacana co roku przez 5 lat. Wysokość premii
obejmuje koszty prac pielęgnacyjnych określonych
w planie zalesienia, w tym przede wszystkim: odchwaszczenie, czyszczenie wczesne oraz ochronę
sadzonek przed zwierzyną. Kwota pomocy przyznawanej w ramach premii pielęgnacyjnej wynosi rocznie
od 970 do 2050 zł/ha. Dodatkowo można również
uzyskać w ciągu roku płatność za zastosowanie zaleconych przez nadleśniczego, indywidualnych środków
ochrony uprawy leśnej przed zwierzyną, wysokości od
190 do 700 zł/ha.
JAK STARAĆ SIĘ O POMOC NA „ZALESIANIE
GRUNTÓW ROLNYCH ORAZ INNYCH NIŻ ROLNE”
- KROK PO KROKU
Rolnicy zainteresowani ubieganiem się o wsparcie
finansowe z działania „Zalesianie gruntów rolnych
i zalesianie gruntów innych niż rolne”, jeszcze przed
złożeniem wniosku o pomoc, powinni posiadać Plan
zalesienia sporządzony przez nadleśniczego. Plan
powinien zawierać wytyczne dotyczące założenia
i prowadzenia uprawy leśnej.
W celu sporządzenia Planu zalesienia, należy
zgromadzić następujące dokumenty:
1. wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczący działek ewidencyjnych, na których są położone grunty przeznaczone do zalesienia, a w przypadku braku tego
planu - zaświadczenie potwierdzające, że przeznaczenie gruntów do zalesienia nie jest sprzeczne
z ustaleniami studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy;
2. zaświadczenie wydane przez właściwy organ gminy, potwierdzające, że grunty przeznaczone do zalesienia są położone na obszarze Natura 2000 lub
obszarze znajdującym się na liście, o której mowa
w art. 27, ust. 3, pkt. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia
2004 r. o ochronie przyrody, albo postanowienie
o odmowie wydania takiego zaświadczenia;
3. oświadczenie rolnika o powierzchni gruntów przeznaczonych do zalesienia, zawierające numery działek
ewidencyjnych, na których są położone te grunty;
4. wypis z ewidencji gruntów i budynków dotyczący
działek ewidencyjnych, na których są położone
grunty przeznaczone do zalesienia;
5. mapa sporządzona przez osobę posiadającą uprawnienia zawodowe, nadane na podstawie ustawy
z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz.U. z 2010 r. nr 193, poz. 1287), na
podkładzie mapy zasadniczej lub na podkładzie ewidencyjnym, zawierająca wskazanie granic całości
gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz określenie łącznej powierzchni tych gruntów, a także
wskazanie granic gruntów przeznaczonych do zalesienia:
- w poszczególnych klasach gleboznawczych i określenie powierzchni tych gruntów - w przypadku
planowanego zalesienia części działki ewidencyjnej
lub zalesienia gruntów innych niż rolne,
- o nachyleniu terenu powyżej 12° i określenie
powierzchni tych gruntów - w przypadku planowanego zalesienia gruntu o nachyleniu terenu
powyżej 12°;
6. kopia części mapy ewidencyjnej gruntów i budynków, która obejmuje grunty przeznaczone do zalesienia, z naniesionymi granicami tych gruntów albo
jej powiększenie - w przypadkach innych niż określone w pkt 5;
7. opinia regionalnego dyrektora ochrony środowiska
o braku sprzeczności planowanego zalesienia z:
- celami ochrony danego obszaru - jeżeli grunt
przeznaczony do zalesienia jest położony w rezerwacie przyrody lub parku krajobrazowym lub
na obszarze ich otulin,
- planami ochrony albo planami zadań ochronnych
danego obszaru - jeżeli grunt przeznaczony do
zalesienia jest położony na obszarze Natura
2000 lub obszarach znajdujących się na liście, o
której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody;
8. opinia właściwego dyrektora parku narodowego
o braku sprzeczności planowanego zalesienia z celami ochrony danego obszaru - jeżeli grunt przeznaczony do zalesienia jest położony w parku narodowym lub na obszarze jego otuliny, również
w przypadku, gdy ten grunt jest położony w granicach obszaru Natura 2000 lub obszarów znajdujących się na liście, o której mowa w art. 27, ust. 3,
pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie
przyrody (Dz.U. nr z 2009 r. nr 151, poz. 1220, nr
157, poz. 1241 i nr 215, poz. 1664 oraz z 2010 r.
nr 76, poz. 489).
Złożyć w nadleśnictwie wniosek o sporządzenie planu zalesienia.
Wniosek sporządza się w dwóch egzemplarzach.
Jeden pozostaje u rolnika i na nim należy uzyskać
potwierdzenie terminu złożenia wniosku o sporządzenie planu zalesienia. Drugi pozostaje w nadleśnictwie.
Wykonanie planu zalesienia jest bezpłatne. Można
go sporządzić dla rolnika lub dla grupy rolników. Jeśli
wniosek o pomoc na zalesianie składa grupa rolników,
sporządza się jeden wspólny plan zalesienia.
Plan zalesienia w przypadku, gdy wniosek składa
grupa rolników, sporządza się w co najmniej czterech
egzemplarzach (po jednym dla każdego członka grupy
i dla nadleśnictwa).
Złożyć wniosek o przyznanie pomocy na zalesianie w Biurze Powiatowym ARiMR, właściwym
ze względu na miejsce zamieszkania albo siedzibę
wnioskodawcy.
W przypadku obszaru przeznaczonego do zalesienia, dla którego przewidziano zalesienie zarówno
w schemacie I - Zalesianie gruntów rolnych oraz
w schemacie II - Zalesianie gruntów innych niż rolne,
powierzchnia zgłoszona do zalesienia w poszczególnych schematach, powinna zostać zadeklarowana
w odrębnych wnioskach. Analogicznie w przypadku,
gdy do zalesienia zostało przeznaczonych kilka odrębnych kompleksów, każdy z nich powinien zostać
uwzględniony w oddzielnym planie zalesienia i wniosku o przyznanie pomocy na zalesianie.
We wniosku trzeba wpisać dane uzyskane z ewidencji gruntów i budynków oraz zgodne z planem
zalesienia oraz dołączyć następujące dokumenty:
1. kopię planu zalesienia z załącznikami, potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez nadleśniczego;
2. wydane przez naczelnika urzędu skarbowego zaświadczenie o dochodach z tytułu prowadzenia
działów specjalnych produkcji rolnej, w przypadku
gdy rolnik uzyskał takie dochody i ubiega się
o pomoc na zalesianie gruntów rolnych w zakresie
premii zalesieniowej;
3. wydane przez właściwy organ gminy zaświadczenie o:
- wysokości dochodu z pracy w gospodarstwie rolnym albo
- liczbie hektarów przeliczeniowych, stanowiącej
podstawę opodatkowania podatkiem rolnym,
ustalonej na podstawie przepisów ustawy z dnia
15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, jeżeli rolnik ubiega się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych w zakresie premii zalesieniowej;
4. dokument potwierdzający wysokość dochodów innych niż z rolnictwa, uzyskanych w roku poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o pomoc albo zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego o braku tych dochodów - jeżeli rolnik ubiega
się o pomoc na zalesianie gruntów rolnych w zakresie premii zalesieniowej;
5. pisemną zgodę:
- pozostałych współwłaścicieli na zalesienie gruntów rolnych lub gruntów innych niż rolne, jeżeli
grunty te stanowią przedmiot współwłasności,
- małżonka rolnika na zalesienie gruntów, jeżeli
grunty te stanowią własność tego małżonka;
6. dokumenty potwierdzające własność lub współwłasność gruntów przeznaczonych do zalesienia;
7. oświadczenia zawierające wykaz działek ewidencyjnych, na których:
- jest prowadzona uprawa pszenicy, żyta, jęczmienia
i owsa,
- w obrębie działki znajdują się: drzewa będące pomnikami przyrody, rowy, których szerokość nie
przekracza 2 m, oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2, chyba że rolnik w danym
roku kalendarzowym ubiega się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej, o której mowa
w przepisach o płatnościach w ramach systemów
wsparcia bezpośredniego, a do wniosku o przyznanie tej płatności dołączył wymagany tymi przepisami materiał graficzny (materiał geograficzny);
8. decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach jeżeli uzyskanie takiej decyzji dla planowanego zalesienia jest wymagane przepisami ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. nr 199, poz.
1227, z późn. zm.).
Po weryfikacji wniosku, kierownik biura powiatowego ARiMR wydaje postanowienie o spełnieniu niezbędnych warunków we wniosku o przyznanie pomocy na zalesianie lub decyzję o odmowie przyznania
pomocy. Otrzymanie przez rolnika postanowienia,
umożliwia rozpoczęcie przez niego prac zalesieniowych. Sposób oraz termin wykonania zalesienia jest
opisany w sporządzonym przez nadleśniczego planie
zalesienia. Zalesienie należy wykonać w terminie
określonym w planie zalesienia, jednakże nie później
niż w okresie sadzenia przypadającym na wiosnę roku
następującego po tym, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy na zalesianie.
W ciągu 7 dni od zakończenia zalesienia,
rolnik powinien pisemnie powiadomić nadleśniczego o wykonaniu zalesienia. Wówczas nadleśniczy wyda zaświadczenie o zgodności zalesienia z planem zalesienia. Oświadczenie o wykonaniu zalesienia
zgodnie z planem zalesienia, do którego obowiązkowo
dołączone jest zaświadczenie nadleśniczego, powinno
zostać złożone do biura powiatowego ARiMR w terminie do 20 maja roku, w którym zalesienie wykonano
wiosną albo roku następującego po roku, w którym
zalesienie wykonano jesienią.
W ciągu 7 dni od zakończenia zalesienia, rolnik
powinien pisemnie powiadomić nadleśniczego
o wykonaniu zalesienia
Po otrzymaniu tych dokumentów, kierownik biura
powiatowego ARiMR wydaje decyzję o przyznaniu
pomocy na zalesianie. W terminie 30 dni od dnia,
w którym decyzja ta stanie się ostateczna, ARiMR
wypłaci: wsparcie na zalesienie, premię pielęgnacyjną
i premię zalesieniową. Należność zostanie przekazana
na rachunek bankowy wnioskodawcy.
Departament Komunikacji Społecznej
ARiMR
AKTUALNE INFORMACJE PRAWNE DLA ROLNICTWA
Akt Prawny
Dotyczy
Rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 12 kwietnia 2011 r.
Dz.U. nr 87/2011
poz. 490
Zmiany rozporządzenia
w sprawie szczegółowego
sposobu i warunków
prowadzenia połowów
w celach sportoworekreacyjnych oraz wzorów
sportowych zezwoleń
połowowych
Rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 20 kwietnia 2011 r.
Dz.U. nr 89/2011
poz. 512
Zmiany rozporządzenia
w sprawie zakresu
sprawozdań dotyczących
realizacji Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013 oraz trybu
i terminów przekazywania
tych sprawozdań
Rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 20 kwietnia 2011 r.
Dz.U. nr 93/2011
poz. 543
Rozporządzenie Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
z dnia 10 maja 2011 r.
Dz.U. nr 96/2011
poz. 560
Zmiany rozporządzenia
w sprawie szczegółowych
warunków i trybu
przyznawania pomocy
finansowej w ramach
działania „Zalesianie gruntów
rolnych oraz zalesianie
gruntów innych niż rolne”
objętego Programem
Rozwoju Obszarów Wiejskich
na lata 2007-2013
Zmieniające rozporządzenie
w sprawie szczegółowych
warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej
w ramach działania „Program
rolnośrodowiskowy” objętego
PROW na lata 2007-2013
Istotne informacje
Data ogłoszenia 26 kwietnia 2011 r.
Data wejścia w życie 10 maja 2011 r.
Ilość ryb, którą może wyłowić osoba prowadząca połowy w ciągu doby, wynosi nie więcej niż:
1. 2 sztuki łącznie - w przypadku łososia (Salmo
salar) i troci (Salmo trutta);
2. 2 sztuki - w przypadku węgorza (Anguilla
anguilla);
3. 3 sztuki łącznie - w przypadku pstrąga tęczowego (Oncorhynchus mykiss), sandacza
(Stizostedion lucioperca) i szczupaka (Esox
lucius);
4. 5 sztuk - w przypadku lina (Tinca tinca);
5. 5 sztuk - w przypadku belony (Belone belone);
6. 7 sztuk - w przypadku dorsza (Gadus morhua);
7. 10 sztuk - w przypadku leszcza (Abramis
brama);
8. 5 kg - w przypadku śledzia (Clupea harengus);
9. 5 kg łącznie - w przypadku gatunków ryb innych niż wymienione w pkt 1-8, z wyłączeniem babki byczej (Neogobius melanostomus).
Data ogłoszenia 29 kwietnia 2011 r.
Data wejścia w życie 1 maja 2011 r.
W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie
zakresu sprawozdań dotyczących realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2007-2013 oraz trybu i terminów przekazywania tych sprawozdań (Dz.U. nr 56, poz. 346)
w § 3, w ust. 3 uchyla się pkt 2.
Data ogłoszenia 9 maja 2011 r.
Data wejścia w życie 24 maja 2011 r.
W rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi z dnia 19 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy
finansowej w ramach działania „Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż
rolne” objętego Programem Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U. nr 48, poz.
390 oraz z 2010 r. nr 94, poz. 608) wprowadza
się zmiany.
Data ogłoszenia 10 maja 2011 r.
Data wejścia w życie z dniem ogłoszenia.
Na podstawie dostępnych materiałów opracowała Joanna Woźnica
CO Z DZIERŻAWIONĄ ZIEMIĄ?
W ostatnich dniach rolnicy
dzierżawiący ziemię od Agencji
Nieruchomości Rolnej otrzymali informację, że mogą wykupić ziemię, na którą mają
zawartą umowę z ANR.
Wykup może odbywać się na zasadzie pierwszeństwa nabycia lub w formie przetargów – ograniczonego
albo nieograniczonego.
W ramach pierwszeństwa zakupu zapłaty można
dokonać w dwóch formach: w formie miernika pieniężnego albo miernika naturalnego.
Miernik pieniężny polega na tym, że 20% należnej
kwoty należy wpłacić przed podpisaniem aktu notarialnego, a pozostałą kwotę spłaca się w formie kredytu przez maksymalnie 14 lat. Oprocentowanie tego
kredytu wynosi 5,26% w stosunku rocznym.
W przypadku miernika naturalnego wartość ziemi
przeliczana jest na cenę pszenicy. Spłata wartości
ziemi, po wpłaceniu przed podpisaniem aktu notarialnego 20% jej wartości, odbywać się będzie w postaci
28 półrocznych rat. Wysokość raty będzie przeliczana
każdorazowo na podstawie ceny pszenicy z ostatnich
dwóch półroczy, w oparciu o dane GUS. Kredyt w
mierniku naturalnym nie jest oprocentowany!
ANR może sprzedawać ziemię również w formie
przetargów. W uzasadnionych przypadkach - a decyduje o tym ANR - na wniosek np. grupy rolników,
urzędu gminy czy Izby Rolniczej może to być przetarg
ograniczony. Jest to bardzo korzystna forma zakupu,
gdyż oprocentowanie kredytu rozłożonego na okres
do 15 lat wynosi 4%.
Ziemię można także kupić za oferowany przez
niektóre banki kredyt oprocentowany w wysokości
2%. Warunkiem otrzymania takiego kredytu jest sporządzenie biznesplanu na okres kredytowania.
Powyższa informacja jest bardzo ważna ze względu na fakt likwidacji w niedługim czasie dofinansowania do oprocentowania kredytów na zakup ziemi.
Adam Jabłoński
TENDENCJE CENOWE PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW
ŻYWNOŚCIOWYCH – KWIECIEŃ
ZBOŻE
Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej
Informacji Rynkowej MRiRW, w dniach od 11 do 17
kwietnia br. pszenica konsumpcyjna skupowana była po
średniej cenie 970 zł/t. Cena ta była blisko 4% wyższa
niż przed miesiącem, ale niższa niż dwa miesiące wcześniej, kiedy osiągnęła swój rekordowy poziom (977 zł/t).
W skupie stabilizuje się natomiast cena żyta konsumpcyjnego. W analizowanym tygodniu za zboże to
uzyskiwano przeciętnie 795 zł/t, tj. tylko nieznacznie
(o 0,3 - 0,4%) więcej niż w poprzednim miesiącu.
Przy znacznych wahaniach tygodniowych, cena skupu jęczmienia paszowego od początku lutego 2011 r.
wykazuje tendencję do spadku. W dniach od 11 do
17 kwietnia br. za ziarno to przeciętnie w kraju płacono 785 zł/t. Cena ta była o 2,5% niższa od notowanej
w poprzednim tygodniu i o 2% niższa niż miesiąc
wcześniej.
Niedobór kukurydzy na rynku unijnym pobudza
wzrost cen tego ziarna również w kraju. Po czterech
tygodniach stabilizacji, cena kukurydzy w połowie
kwietnia br. wzrosła do 930 zł/t. Była ona o 1,2%
wyższa niż tydzień wcześniej i o 1% wyższa niż przed
miesiącem.
W odniesieniu do notowań sprzed roku, ceny
pszenicy konsumpcyjnej i jęczmienia paszowego były
2,1 razy wyższe, a żyta konsumpcyjnego 2,6 razy
wyższe. Ziarno kukurydzy było o 86% droższe.
Na krajowych giełdach towarowych ceny zbóż ponownie powoli rosną, ale zainteresowanie zakupem
ziarna jest niewielkie. W dniach 18 – 20 kwietnia
2011 r. ceny zbóż w ofertach sprzedaży kształtowały się
następująco: pszenica konsumpcyjna 950 - 1110 zł/t,
pszenica paszowa 900 - 970 zł/t, żyto konsumpcyjne
810 - 890 zł/t, jęczmień paszowy 765 - 845 zł/t oraz
kukurydza 880 - 1080 zł/t.
Wg ZSRIR (MRiRW) 11 - 17 kwietnia 2011 r.
Towar
W skupie:
pszenica konsumpcyjna
żyto konsumpcyjne
jęczmień paszowy
kukurydza
Na targowiskach
pszenica
żyto
Cena bez VAT (zł)
970
795
785
930
979
747
PRODUKTY MLECZARSKIE
W końcu kwietnia odnotowano dalszy spadek cen
masła. W zakładach objętych Zintegrowanym Systemem Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach
25 kwietnia – 1 maja 2011 r., ceny masła w blokach,
w odniesieniu do poprzedniego notowania, obniżyły
się prawie o 2% i za 1 kg tego tłuszczu uzyskiwano
14,08 zł. W tym czasie masło konfekcjonowane potaniało o 0,4%, a konfekcjonowane o 1%.
W kwietniu 2011 r. na rynku krajowym spadkową
tendencję wykazywały ceny odtłuszczonego mleka
w proszku. Za OMP płacono 9,32 zł/kg, tj. o 5% mniej
niż miesiąc wcześniej. Ceny pełnego mleka w proszku,
od połowy marca 2011 r. ulegają znaczącym wahaniom,
bez wyraźnej tendencji. W końcu kwietnia br. przeciętna
cena zbytu tego proszku wyniosła 12,54 zł/kg i była
o niecały 1% niższa niż tydzień wcześniej, ale o ponad 3% wyższa niż przed miesiącem.
Wg ZSRIR (MRiRW) 25 kwietnia - 1 maja 2011 r.
Towar w zbycie
Masło:
- w blokach
- konfekcjonowane
Mleko w proszku:
- odtłuszczone (OMP)
- pełne (PMP)
Cena bez VAT
(zł/kg)
14,08
15,32
9,32
12,54
MIĘSO
Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW za trzodę chlewną
i bydło płacono w skupie podobnie jak w poprzednim
miesiącu.
W analizowanym okresie zakłady mięsne skupowały żywiec wieprzowy przeciętnie po 4,55 zł/kg.
Cena ta była o 4% wyższa niż przed miesiącem oraz
o 30% wyższa niż w analogicznym okresie 2010 r.
Za żywiec wołowy płacono średnio 5,45 zł/kg wobec 5,44 zł/kg przed miesiącem. Było to o 25% więcej niż rok wcześniej. Obserwowany od drugiej połowy 2010 r. silny trend wzrostowy krajowych cen sku-
pu bydła spowodował, że w przeliczeniu na walutę
unijną obecnie są one na poziomie tylko o 9% niższym do średniej w UE.
Kurczęta i brojlery w kraju skupowano przeciętnie
po 3,90 zł/kg, a indyki po 5,67 zł/kg. W odniesieniu
do notowań sprzed miesiąca ceny kurcząt wzrosły
o 3%, a indyków o 7%. Za wymienione gatunki drobiu podmioty skupiające płaciły odpowiednio o 26%
i o 34% więcej niż przed rokiem.
Na krajowych targowiskach utrzymuje się wzrost
cen prosiąt. W ostatnim tygodniu kwietnia 2011 r. za
jedno prosię płacono przeciętnie 116 zł, o 11% więcej
niż przed miesiącem, ale o 20% mniej niż rok wcześniej.
Wzrost cen zbytu mięsa drobiowego odnotowano
jedynie w przypadku tuszek kurcząt (o 1%). Znacząco obniżyły się natomiast ceny tuszek indyków (indyków 14,5%).
Według danych ZSRIR MRiRW w ostatnim tygodniu kwietnia 2011 r. za półtusze wieprzowe zakłady
mięsne otrzymywały 6,58 zł/kg wobec 6,60 zł/kg
w poprzednim tygodniu. Było to o 5% więcej niż
przed miesiącem i o 28% więcej niż rok wcześniej.
Kompensowane ćwierćtusze wołowe zbywano po
11,75 zł/kg, tj. o ok. 2% taniej niż w poprzednim
tygodniu i przed miesiącem. Jednak w porównaniu do
cen sprzed roku wołowina była o 17% droższa.
Za tuszki kurcząt patroszonych odbiorcy płacili
przeciętnie 6,22 zł/kg. Było to o 7% więcej niż przed
miesiącem i o 31% więcej niż rok wcześniej. Natomiast
tuszki indyków zbywano po 7,82 zł/kg. W porównaniu
do notowań sprzed miesiąca mięso indycze było o
0,5% tańsze, ale o 3,5% droższe niż przed rokiem.
Wg ZSRIR (MRiRW) 25 kwietnia - 1 maja 2011 r.
Towar
W skupie
żywiec wieprzowy
żywiec wołowy
kurczęta typu brojler
indyki
W zbycie
półtusze wieprzowe
ćwierćtusze wołowe komp.
tuszki kurcząt „65%”
tuszki indyków
Na targowiskach
prosięta
Cena bez VAT
zł/kg
4,55
5,45
3,90
5,67
zł/kg
6,58
11,75
6,22
7,82
zł/szt.
116/22
PODSUMOWANIE
 Na rynku zbóż wystąpiła niewielka tendencja zwyżki
cen. Według prognoz, w drugim i trzecim kwartale
nastąpi spadek. Dotyczy to przede wszystkim okresu żniw.
 Na rynku żywca wieprzowego i wołowego ceny są na
tym samym poziomie. Należy się spodziewać, że
tendencja ta utrzyma się w najbliższym miesiącu.
Sytuacja ta spowodowana jest ceną zbóż paszowych.
 Na rynku produktów mleczarskich generalnie można
stwierdzić, że nastąpił spadek cen. Spadek ten dotyczy także krajów Unii Europejskiej.
Opracował Tadeusz Plichta
WŁAŚCIWY DOBÓR ODMIANY TO WYŻSZE PLONY
Głównym czynnikiem agrotechnicznym, który odgrywa decydującą rolę w uzyskaniu wysokich plonów
jest dobór odpowiedniej odmiany. Każda odmiana
w mniejszym lub większym stopniu reaguje na warunki środowiskowe. Dlatego bardzo ważne jest, aby nowo
zarejestrowane odmiany przebadać w różnych warunkach klimatyczno-glebowych.
Wybierając właściwą odmianę
do określonych warunków siedliskowych możemy uzyskać wyższe
plony, nawet o kilkanaście dt z ha.
Od kilku lat w woj. pomorskim
prowadzi się badania odmianowe
w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Na podstawie uzyskanych wyników można
wyróżnić wiele odmian, które
w warunkach naszego województwa
plonują najwierniej i najwyżej od
kilku lat.
W ubiegłym roku układ warunków klimatycznych w okresie wegetacji miał niekorzystny wpływ na
plony zbóż ozimych. Szczególnie
susza i przygruntowe przymrozki
oraz chłody na przełomie kwietnia
i maja były przyczyną redukcji pędów bocznych. Niedobór wilgoci,
w okresie od krzewienia do kłoszenia, miał wpływ na obniżenie masy
1000 ziaren, co przełożyło się na
niższe plony, szczególnie na glebach
słabszych klasy IV b w Lubaniu.
Spośród 35 badanych odmian
pszenicy ozimej w 2010 roku,
niezależnie od jakości gleby, najwyżej plonowały: Belenus, Boomer, Smaragd, Bystra, Askalon,
Baletka, Bamberka, Jenga i Toras.
Najwyższe plony uzyskano w Dębinie, gdzie połowa odmian plonowała powyżej 113 dt/ha. W Radostowie uprawa pszenicy po jęczmieniu jarym wpłynęła na obniżenie
plonu. Osiągnięto tu jednak największy przyrost plonu między poziomami agrotechniki (16,6 dt/ha).
Wysokie plony uzyskano też na
słabszych glebach w Wyczechach,
gdzie sześć odmian plonowało
powyżej 100 dt/ha. Były to: Smaragd, Belenus, Bystra, Natula, Baletka i Boomer.
Wyniki kilkuletnich badań pozwoliły wytypować odmiany: Turkis, Toras, Figura, Akteur, Meteor, Muszelka, Jenga, Mulan,
Ostroga i Natula na listę odmian
zalecanych do uprawy na terenie naszego województwa.
W 2011 roku do Krajowego Rejestru wpisano 7 nowych odmian
pszenicy ozimej: pięć odmian jakościowych (A): Arkadia, Linus, Meister, Oxal i Sailor, jedną chlebową
(B) - KWS Dacanto i jedną pastewną z grupy (C) - Elipsa.
Radostowo
Lisewo
Dębina
Karżniczka
Wyczechy
5,5
5
4,5
3
2,5
2,5
6
4
5,5
3
4,5
3,5
3
4
3
5
3
5
3
3,5
3,5
2,5
4,5
4
2,5
3
2
1,5
3
2,5
5,5
5
3,5
3,5
5,0
Wyczechy
Tonacja
Bogatka
Figura
Muszelka
Nadobna
Fregata
Legenda
Anthus
Batuta
Boomer
Turkis
Akteur
Garantus
Meteor
Jenga
Kohelia
Mulan
Ostroga
Askalon
Baletka
Bamberka
Kranich
Natula
Skagen
Bystra
Look
Smaragd
Bagou
Belenus
Kampana
Komnata
Zobel
Barroko
Brilliant
Toras
Karżniczka
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Dębina
Wzorzec, dt z ha
Poziom a2
Lisewo
Odmiana
Poziom a1
Radostowo
Lp.
Mrozoodporność
(skala 9o)
Tabela 1.
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2010.
75,1
91,4
97,9
72,9
81,3
91,7
106,2
112,7
79,2
95,1
90
97
90
94
88
103
93
107
101
104
102
95
97
94
107
98
103
106
115
107
109
102
110
100
111
108
113
110
102
96
51
106
92
96
102
91
95
92
107
96
97
89
104
99
107
94
104
106
86
107
91
114
101
111
111
99
111
106
102
108
103
107
108
102
100
43
104
105
100
102
104
100
88
107
98
93
91
82
101
107
108
83
88
98
79
117
99
93
93
101
109
93
104
102
115
98
105
99
110
97
117
109
105
97
113
103
79
96
102
101
105
92
93
105
100
101
99
103
94
96
105
100
105
99
97
104
93
95
101
110
115
106
99
104
106
105
99
106
96
101
101
62
101
99
101
105
98
105
102
101
89
97
96
92
107
102
98
101
95
100
98
100
100
101
106
108
106
95
103
101
104
105
105
104
107
95
74
102
99
99
105
94
95
101
103
103
93
103
105
90
108
101
100
99
91
107
94
108
99
102
103
100
107
96
100
107
102
104
104
109
99
70
99
98
101
107
101
101
92
101
99
91
93
86
98
103
104
88
92
100
80
115
95
98
99
105
108
88
108
101
109
113
105
99
102
101
114
102
101
99
111
102
77
97
104
102
100
103
95
100
104
101
98
96
98
91
106
100
101
102
102
105
94
96
101
104
106
105
96
107
100
107
99
108
104
107
100
60
95
105
103
104
105
106
102
95
100
97
104
102
107
106
111
103
95
111
100
105
108
100
101
110
99
108
98
39
103
93
99
102
101
106
108
99
98
96
103
101
102
100
106
102
97
105
100
100
101
98
100
110
94
109
100
81
100
91
104
102
Wzorzec – średnia ze wszystkich badanych odmian
Mrozoodporność: według „Listy Opisowej Odmian 2010 r. COBORU” - wyższa wartość to lepsza mrozoodporność
Pszenica ozima. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2008, 2009, 2010.
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
Tonacja
Bogatka
Figura
Muszelka
Nadobna
Fregata
Legenda
Anthus
Batuta
Boomer
Turkis
Akteur
Garantus
Meteor
Jenga
Kohelia
Mulan
Ostroga
Askalon
Baletka
Bamberka
Kranich
Natula
Skagen
Bystra
Look
Smaragd
Bagou
Belenus
Kampana
Komnata
Zobel
Barroko
Brilliant
Toras
Liczba doświadczeń
Poziom a1
Tabela 2.
Poziom a2
2008
2009
2010
20092010
20082010
2008
2009
2010
20092010
20082010
95,3
84,5
83,7
84,1
87,8
109,1
98,1
97,0
97,6
101,4
96
104
100
100
98
93
95
105
105
103
105
101
91
102
92
100
104
99
104
100
104
96
93
93
97
99
101
101
98
99
99
95
107
98
103
100
99
107
96
104
103
94
99
100
101
100
96
97
101
99
105
101
102
97
100
94
101
103
100
99
91
95
108
103
102
104
100
87
103
91
101
106
94
105
102
105
97
91
94
99
102
98
102
97
101
98
93
109
100
102
101
101
107
95
100
101
94
99
103
99
101
95
99
102
96
105
101
101
96
102
100
99
102
99
102
102
100
100
102
98
96
98
103
99
92
97
99
95
109
99
100
98
100
104
95
103
102
105
105
105
100
102
101
106
102
107
101
110
99
68
98
99
102
104
99
102
103
102
103
10
15
5
5
5
10
15
103
100
94
94
95
103
98
95
94
102
97
107
98
100
99
97
106
97
105
104
110
105
106
102
107
103
108
104
108
102
105
99
53
102
98
99
103
5
5
5
98
107
100
102
109
95
103
101
101
101
105
105
103
109
95
98
Wzorzec: średnia ze wszystkich badanych odmian
Wyniki doświadczeń z pszenżytem ozimym wskazują, że w województwie pomorskim wyróżniającymi się odmianami w 2010 roku
były Algoso, Sorento, Tulus, Leontino i Trismart, które plonowały powyżej wzorca niezależnie od rodzaju
gleby. Najwyższe plony ziarna osiągnięto w Dębinie i w Wyczechach.
Średni plon ziarna na a2 kształto-
wał się na poziomie 104 dt/ha.
Niesprzyjające warunki klimatyczne, o których wspominałem wcześniej spowodowały, że plony ziarna na glebach piaszczystych
w Lubaniu były dwukrotnie niższe
niż na glebach mocniejszych
w Dębinie. Należy zaznaczyć, że
Algoso, Sorento, Trismart i Moderato w ostatnich latach plonowały
najwyżej. W tym roku do rejestru
wpisano pięć nowych odmiany
pszenżyta ozimego. Są to: Agostino (odmiana krótkosłoma), Bereniko, Borowik, KWS Trisol i Maestozo. Na liście odmian zalecanych
do uprawy w naszym województwie znajdują się: Sorento, Moderato, Baltiko i Algoso.
Tabela 3.
Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2010
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
Radostowo
Dębina
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
71,8
80,7
80,2
82,2
47,4
84,9
104,4
84,9
104,0
50,0
94
126
102
90
106
72
118
109
87
101
91
89
95
123
98
99
113
85
66
116
84
127
117
88
123
76
89
90
127
104
111
104
98
110
96
94
117
91
104
84
98
92
96
106
112
61
102
91
87
96
112
99
117
90
106
93
117
111
107
103
104
102
93
93
97
103
95
100
93
107
90
114
100
132
104
89
107
73
113
113
85
102
87
90
92
118
95
98
114
96
70
109
87
124
113
94
110
85
92
94
114
104
109
104
98
108
97
94
116
90
106
86
99
91
97
109
110
88
101
94
89
101
110
100
110
86
101
94
107
100
106
105
103
102
98
93
94
103
93
102
94
104
92
111
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Dębina
Lp.
Poziom a2
Radostowo
Poziom a1
Moderato
Algoso
Grenado kr
Borwo kr
Baltiko kr
Gniewko kr
Trismart
Sorento
Alekto kr
Leontino
Pigmej kr
Pizarro
Atletico kr
Tulus
Cultivo
Wzorzec – średni plon wszystkich badanych odmian
kr
odmiany genetycznie krótkosłome
Tabela 4.
Lp.
Odmiana
Mrozoodporność
Pszenżyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2008-2010
Wzorzec, dt z ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Moderato
Algoso
Grenado kr
Borwo kr
Baltiko kr
Gniewko kr
Trismart
Sorento
Alekto kr
Leontino
Pigmej kr
Pizarro
Atletico kr
Tulus
Cultivo
5
5
6
5,5
4
4
6
4
4,5
4
5
5
5
4,5
Liczba doświadczeń
a1
a2
2008
2009
2010
2009
2010
2008
2010
2008
2009
2010
2009
2010
2008
2010
95,3
70,6
72,5
71,6
79,5
105,8
82,4
85,6
84,0
91,3
107
109
101
100
102
96
100
103
105
113
88
93
97
92
101
114
93
103
113
89
92
101
89
104
113
92
105
112
94
93
101
92
102
109
102
109
101
100
100
97
102
102
106
112
94
92
100
95
103
112
94
104
112
98
92
101
93
104
108
94
90
102
93
109
99
91
101
93
109
100
103
115
98
91
103
87
107
112
93
107
87
96
93
109
98
105
113
96
91
102
91
105
112
93
101
102
114
90
91
104
86
107
113
92
110
86
97
92
115
104
5
5
10
5
5
10
15
96
115
5
Wzorzec: średnia ze wszystkich badanych odmian
kr
odmiany genetycznie krótkosłome
91
106
93
107
103
15
5
Z 17 badanych odmian żyta,
najwyższym plonem charakteryzowały się odmiany mieszańcowe:
Palazzo, Balistic, Brasetto, Bellami, Minello i Amato. Spośród odmian populacyjnych wyróżniły się
Stanko, Herakles i Domir. Najwyż-
sze plony ziarna uzyskano w Wyczechach, gdzie średni plon na a2
był na poziomie 102 dt/ha. Ze
względu na wierność w plonowaniu
w ostatnich latach odmiany: Dańkowskie Diament, Domir, Stanko, Visello i Minello zostały
wpisane na listę odmian zalecanych do uprawy na terenie
województwa pomorskiego. W
2011 do rejestru wpisano trzy nowe
odmiany żyta: odmianę mieszańcową SU Drive oraz dwie odmiany
populacyjne: Horyzo i Armand.
Żyto ozime. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2010
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Poziom a1
Poziom a2
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
64,9
98,9
54,6
91,3
102,0
59,1
77
89
97
82
130
106
105
102
100
93
99
94
121
85
97
108
115
80
85
77
79
92
86
110
112
105
110
113
109
113
115
106
100
108
93
93
89
100
94
88
109
114
105
105
108
99
107
102
92
105
97
77
89
89
97
98
96
104
109
106
105
100
104
115
102
99
101
108
78
90
82
96
97
91
107
108
102
107
110
106
110
112
103
97
105
87
90
87
99
96
91
114
104
109
109
113
101
106
102
90
106
95
Bosmo
Dańkowskie D.
Daran
Herakles synt.
Stanko
Domir
Balistic F1
Minello F1
Visello F1
Bellami F1
Brasetto F1
Gonello F1
Palazzo F1
Amato F1
Fugato F1
Agronom F1
Rasant F1
Tabela 6.
Żyto ozime. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2008-2010
Lp.
Odmiana
Wzorzec, dt z ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Bosmo
Dańkowskie D.
Daran
Herakles synt.
Stanko
Domir
Balistic F1
Minello F1
Visello F1
Bellami F1
Brasetto F1
Gonello F1
Palazzo F1
Amato F1
Fugato F1
Agronom F1
Rasant F1
Liczba doświadczeń
Tabela 5.
a1
a2
2008
2009
2010
20092010
77,5
76,6
72,8
74,7
75,6
85,8
90,5
84,1
87,3
86,8
89
96
90
97
100
93
93
93
97
97
94
100
112
109
107
88
91
89
91
100
93
104
111
106
105
88
93
90
93
100
91
95
86
95
100
109
109
114
85
93
89
96
96
96
106
109
106
106
104
107
104
107
80
90
86
97
97
93
107
107
105
107
107
104
111
106
99
101
104
87
94
88
96
97
104
90
96
92
96
95
99
105
111
107
106
102
107
100
109
82
88
86
85
104
92
108
109
103
104
108
102
114
103
100
104
108
3
3
6
3
3
6
104
114
3
Wzorzec: średnia ze wszystkich badanych odmian.
20082010
2008
2009
2010
20092010
20082010
103
104
102
108
9
3
107
109
106
105
103
102
105
9
Z badań odmianowych z jęczmieniem ozimym wynika, że najwyższym plonem wyróżniały się
Maybrit i Lomerit. Najwyższe plony
ziarna uzyskano w Karżniczce
i Radostowie - powyżej 91 dt/ha.
Na listę odmian zalecanych do
uprawy na obszarze naszego
województwa zostały wpisane:
Lomerit, Nickela, Maybrit, Ka-
rakan i Wintmalt. W 2011 roku
do Rejestru wpisano sześć nowych
odmian. Są to: Antonella, Henriette, Holmes, KWS Moridian, Matilda
i Wendy.
Tabela 7.
Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2010
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
Radostowo
Lisewo
Karżniczka
Wyczechy
Lubań
75,9
76,4
70,0
66,2
37,2
91,8
89,4
93,0
71,8
39,8
88
101
106
103
94
91
110
103
104
87
93
106
114
97
108
110
104
103
99
94
107
106
98
86
94
94
95
105
98
101
92
96
103
101
95
113
94
106
99
105
100
107
102
103
95
104
94
105
102
89
101
95
111
111
109
113
106
97
91
97
83
107
100
90
85
102
112
97
107
98
97
101
102
101
94
95
96
97
98
100
105
104
101
103
91
106
104
97
90
104
96
103
108
99
106
99
90
107
95
98
102
95
101
96
103
109
93
98
102
100
99
100
105
104
87
100
100
100
106
102
107
111
105
99
99
87
101
85
98
102
Odmiana
Wzorzec, dt/ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Lisewo
Lp.
Poziom a2
Radostowo
Poziom a1
Rosita
Maybrit
Nickela
Lomerit
Merlot
Epoque
Fridericus
Karakan
Scarpia
Amarena
Wintmalt
Laverda
Merle
Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian (% wzorca). Lata zbioru: 2008, 2009, 2010
Lp.
Odmiana
Poziom a1
Tabela 8.
Poziom a2
2008
2009
2010
20092010
20082010
2008
2009
2010
20092010
20082010
Wzorzec, dt z ha
79,4
70,6
65,1
67,9
71,7
84,6
81,4
77,2
79,3
81,1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Rosita
Maybrit
Nickela
Lomerit
Merlot
Epoque
Fridericus
Karakan
Scarpia
Amarena
Wintmalt
Laverda
Merle
101
105
106
100
102
105
103
99
93
101
96
105
105
105
100
100
101
101
84
102
98
104
106
104
99
96
101
101
100
100
92
100
99
99
100
105
104
102
98
101
101
101
92
97
100
102
105
103
102
100
102
100
98
98
104
107
100
100
102
100
101
98
100
98
106
102
104
98
101
101
100
88
100
101
107
99
105
101
98
100
101
100
99
91
100
97
101
102
103
103
103
98
101
101
100
94
96
100
103
104
102
102
100
100
101
100
Liczba doświadczeń
5
5
5
10
15
5
5
5
10
15
Wzorzec – średnia z wszystkich badanych odmian.
W ciągłym postępie biologicznym rola odmiany jest nieoceniona. Dobór właściwej odmiany dostosowanej do
warunków glebowych, jakimi dysponuje rolnik, jest najtańszym czynnikiem podniesienia plonów zbóż i jakości
uzyskiwanego ziarna.
Mirosława Domańska, SDOO Radostowo
Józef Chrzanowski, PODR w Gdańsku
UWAGA NA CHWASTY!
Zabiegi wiosennego odchwaszczania pszenicy ozimej powinny
być już wykonane.
W bieżącym roku, w miesiącu
kwietniu, przebieg pogody w naszym województwie był niekorzystny, podobnie jak w 2009 roku.
Głównym tego powodem był brak
opadów
deszczu,
występowały
poranne przymrozki (na początku
maja nawet do -5o C, przez kilka
dni) i stosunkowo wysokie temperatury powietrza. W efekcie rośliny
pszenicy ozimej nie pobrały odpowiedniej ilości azotu oraz innych
składników pokarmowych niezbędnych do prawidłowego rozwoju
wegetatywnego. Zjawisko to dotyczyło głównie plantacji, na których
II dawkę nawożenia azotowego
zastosowano w drugiej połowie
kwietnia. Plantacje pszenicy ozimej
z objawami niedoboru N można
było rozpoznać po jasnozielonym
zabarwieniu roślin. Takie plantacje
należało jak najszybciej dokarmić
nawozami dolistnymi z mikroelementami.
Sucha wiosna nie sprzyjała
również wschodom chwastów. Na
wielu plantacjach zabiegi odchwaszczania opóźniano. I słusznie, bo należy mieć na uwadze
fakt, że większość herbicydów
stosowanych w pszenicy ozimej
wiosną, przeznaczonych jest do
stosowania
nalistnego.
Można
przypuszczać, że na wielu plantacjach odchwaszczanych jesienią,
a „czystych” wiosną, wstrzymano
się z korekcyjnymi zabiegami
chwastobójczymi w oczekiwaniu
na ich wschody. W takich przypadkach, po długo oczekiwanych
opadach deszczu (połowa maja),
niekiedy dochodziło do masowych
wschodów chwastów. Jednocześnie ze względu na zaawansowaną
fazę rozwojową pszenicy ozimej
było utrudnione, ograniczone lub
wręcz niemożliwe skuteczne zwalczanie chwastów. Na takich plantacjach trzeba się liczyć ze stratami w plonach i utrudnionym
sprzętem zachwaszczonych łanów.
Trzeba też pamiętać o możliwym
silniejszym zachwaszczeniu stanowiska pod przyszłe zasiewy.
Na
niektórych
plantacjach
zbóż ozimych i jarych, głównie
pszenicy oraz jęczmienia, istnieje
zagrożenie zachwaszczenia owsem
głuchym, który wykiełkował późno, dopiero przy odpowiedniej
wilgotności gleby. Zabiegi zwalczania tego chwastu należy przeprowadzić w optymalnej fazie rozwoju roślin, tj. wówczas, gdy
owies głuchy znajduje się w fazie
dwóch liści do końca fazy krzewienia (4 - 5 liści).
Należy pamiętać, że wybór
herbicydów zwalczających owies
głuchy w zbożach - w późniejszych
fazach rozwojowych - jest mocno
ograniczony. Najczęściej jednak
próby zwalczania owsa głuchego
w znacznie zaawansowanej jego
fazie rozwoju są wysoce kosztowne i mogą nie przynieść oczekiwanych efektów.
Sebastian Zwierz
Dopłaty do materiału siewnego
ZAINTERESOWANIE PRODUCENTÓW ROLNYCH
NIE MALEJE
Niezaprzeczalnie jednym z podstawowych czynników gwarantujących zwiększenie plonów oraz ich
jakości jest wykorzystanie do siewu/sadzenia elitarnego bądź kwalifikowanego materiału siewnego.
Grono producentów rolnych, korzystających z dobrodziejstw stosowania materiału siewnego oraz
dopłat udzielanych z tego tytułu,
powiększa się. Porównując początki funkcjonowania systemu wsparcia, w pierwszym roku udzielania
dopłat (2007 r.) liczba złożonych
wniosków oscylowała na poziomie
18,5 tys., natomiast w roku 2010
wyniosła ponad 60 tys. wniosków.
W 2011 r., do końca kwietnia,
do oddziałów terenowych ARR
wpłynęło ponad 18,4 tys. wniosków o przyznanie dopłaty. Liczba
ta jest porównywalna do analogicznego okresu roku ubiegłego.
Po zakończeniu wiosennych prac
polowych spodziewany jest przyrost liczby wniosków. Z tytułu
dopłat do materiału siewnego ARR
do końca kwietnia wypłaciła producentom rolnym ok. 15 mln zł.
Kolejne płatności trafią do rolników w maju br.
Należy pamiętać, że warunkiem uzyskania dopłaty jest nie
tylko zakupienie materiału siewnego, ale również jego zużycie do
siewu lub sadzenia.
Wnioski o przyznanie dopłaty
należy składać w oddziałach terenowych ARR w terminie do:
- 1 czerwca 2011 r. – w przypadku dopłat do materiału siewnego przeznaczonych dla produ-
centów rolnych poszkodowanych
przez powódź, obsunięcie się
ziemi lub huragan w 2010 r.;
- 25 czerwca 2011 r. - w przypadku dopłat do materiału siewnego mających charakter pomocy de minimis w rolnictwie.
Materiał z ARR
PRECYZJA W ZWALCZANIU CHORÓB RZEPAKU
Najważniejsze choroby rzepaku to sucha zgnilizna
kapustnych, zgnilizna twardzikowa, czerń krzyżowych
oraz szara pleśń. Wszystkie te choroby mogą być przyczyną znacznych strat w plonie w uprawie tej rośliny.
Grzyb Phoma lingam powodujący suchą zgniliznę kapustnych
może atakować rzepak w ciągu
całego
okresu
wegetacyjnego.
Objawy na wszystkich częściach
nadziemnych rośliny to charakterystyczne żółtawe lub jasnoszare
plamy z widocznymi na ich powierzchni piknidiami w postaci
czarnych kropeczek, w których
znajdują się liczne zarodniki konidialne. W miarę rozwoju rośliny
plamy te powiększają się i pogłębiają, mogąc doprowadzić do ograniczania zawiązywania łuszczyn
i przedwczesnego dojrzewania.
sion. Grzyb poraża rzepak w trakcie całego okresu wegetacyjnego
i może wystąpić na wszystkich
organach rośliny. Na liściach i łodygach tworzą się na przemian
jasne i ciemne pierścienie lub
ciemne, nieregularne plamy. Na
łuszczynach są to zazwyczaj czarne, początkowo małe, okrągłe
plamki, które w miarę upływu czasu mogą zająć całą powierzchnię
łuszczyny.
rozwoju grzyba. Na łodygach powstają jasne plamy z nalotem białej, puszystej grzybni, z biegiem
czasu obejmujące cały jej obwód,
a w środku zniszczonej łodygi tworzą się czarne skleroty, stanowiące
organy przetrwalnikowe grzyba.
Przy dużym nasileniu choroby rośliny rzepaku zamierają.
Objawy zgnilizny twardzikowej
na łodydze rzepaku
Szara pleśń, powodowana
przez Botrytis cinerea, w warunkach
wysokiej wilgotności powietrza może wystąpić na wszystkich nadziemnych częściach roślin w postaci stref
gęstego, szarego, często pylącego
nalotu. Po deszczu strefy te stają
się białawe i na pędzie mogą być
pomylone ze zgnilizną twardzikową.
Choroba
występuje
corocznie,
przede wszystkim w gęstych, wyległych zasiewach. W rzepaku, podobnie jak czerń krzyżowych, może
powodować straty w plonie rzędu
30%, zwłaszcza w sezonach z deszczową pogodą.
Objawy czerni krzyżowych
na liściu i łuszczynach rzepaku
Objawy suchej zgnilizny
kapustnych na rzepaku
(na łodydze i na liściu)
Czerń krzyżowych powodowana przez grzyby z rodzaju Alternaria
może zmniejszyć plon do 30%,
zwłaszcza gdy wystąpi na łuszczynach, powodując ich przedwczesne
dojrzewanie i osypywanie się na-
Zgnilizna twardzikowa, powodowana przez Sclerotinia sclerotiorum, jest równie groźna jak sucha zgnilizna kapustnych. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność i opadające płatki kwiatowe,
pozostające w rozwidleniach łodyg
rzepaku lub u nasady liści, gdzie
występują odpowiednie warunki dla
Objawy szarej pleśni na liściu
rzepaku
Objawy szarej pleśni
na łuszczynach rzepaku
Yamato 303 SE zapewnia
ochronę rzepaku przed wszystkimi
groźnymi chorobami grzybowymi.
Taki system ochrony jest możliwy
dzięki połączeniu dwóch unikalnych substancji aktywnych z różnych grup chemicznych o wzajemnie uzupełniających się mechanizmach działania. Jedna z nich to
benzimidazol - tiofanat metylowy,
a druga to tetrakonazol. Obydwie
substancje działają systemicznie,
czyli zarówno na powierzchni rośliny, jak i przemieszczając się
wewnątrz jej, powodują zaburzenia w rozwoju patogenów i blokują
w ten sposób procesy chorobowe.
Oznacza to, że przed porażeniem
przez grzyby chronione są nie
tylko opryskane części rośliny, ale
zabezpieczone są też te, które
wyrosną i rozwiną się później.
Ponad 80% substancji czynnych
jest aktywnie wchłaniana przez
roślinę w ciągu pierwszej godziny,
reszta pozostaje w kutykuli i jest
uwalniana w ciągu kilku następnych dni. Zastosowanie dwóch
perfekcyjnie dobranych substancji
aktywnych przeciwdziała tworzeniu się odporności u patogenów
oraz powoduje, że preparat jest
samowystarczalny, tzn. można go
stosować we wszystkich terminach
ochrony i będzie zabezpieczał rośliny przed wszystkimi chorobami.
Formulacja SE środka, w postaci
Ocena skuteczności środka Yamato 303 SE
w ograniczaniu chorób liści rzepaku ozimego
Yamato 303 SE 1,75 l/ha
standard 1
Rysunek 1.
standard 2
90
88
86
84
82
80
78
76
74
czerń krzyżowych
(Alternaria spp.)
sucha zgnilizna
kapustnych (Phoma
lingam)
zgnilizna twardzikowata
(Sclerotinia
sclerotiorum)
szara pleśń (Botrytis
cinerea)
Rysunek 2.
Ocena skuteczności środka Yamato 303 SE
w ograniczaniu chorób łuszczyn rzepaku ozimego
Yamato 303 SE 1,75 l/ha
standard 1
100
90
80
70
60
50
stałych cząstek i małych kapsułek
zawieszonych w wodzie, ułatwia
szybkie wchłanianie i pobieranie
preparatu oraz ogranicza jego
zmywanie przez deszcz. Preparat
jest łatwy w stosowaniu, gdyż zwalczając kompleks chorób, nie wymaga precyzyjnego określenia patogenów znajdujących się na plantacji.
Ponadto niewielkie opóźnienie terminu zabiegu przy użyciu Yamato
303 SE, spowodowane niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi,
nie wpływa na jego skuteczność.
Środek dobrze przemieszcza się
również w niskiej temperaturze.
Ogromnie ważną cechą środka
Yamato 303 SE jest jego dobra
charakterystyka toksykologiczna.
Preparat jest nietoksyczny dla
ludzi i zwierząt oraz jest bezpieczny dla pszczół i innych owadów
pożytecznych.
Doświadczenia ze środkiem
Yamato 303 SE w rzepaku prowadzono w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie. Zabieg wykonano
w fazie zwartego pąka, stosując
środek w dawce 1,75 l/ha. Jest to
najlepszy termin do stosowania
fungicydów na rzepaku, gdyż wykonanie zabiegu w tym czasie
często zabezpiecza rośliny przed
wystąpieniem chorób aż do zbioru
nasion. Termin ten jest optymalny
na plantacjach, gdzie duży problem
stanowi zgnilizna twardzikowa.
Fungicyd skutecznie zwalcza
czerń krzyżowych, zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych oraz szarą pleśń w rzepaku
ozimym. Można go stosować zapobiegawczo lub po wystąpieniu
pierwszych
objawów
chorób.
W przypadku wystąpienia tylko
czerni krzyżowych zabieg można
opóźnić do momentu wykształcenia
pierwszych łuszczyn, przestrzegając
jednakże terminu karencji.
Fungicyd Yamato 303 SE
wykazał największą efektywność w zwalczaniu chorób liści i
łuszczyn, w porównaniu z preparatami standardowymi, przy
czym w przypadku liści najskuteczniej zwalczał czerń krzyżowych, a w przypadku łuszczyn
zgniliznę twardzikową (rys. 1
i rys. 2).
40
30
prof. Ewa Solarska
(materiał z Agencji Prasowej
„Jatrejon”
20
10
0
zgnilizna twardzikowata
(Sclerotinia sclerotiorum)
czerń krzyżowych (Alternaria
spp.)
szara pleśń (Botrytis cinerea)
INSEKTYCYD BEZWZGLĘDNIE SKUTECZNY
I NIEZWYKLE BEZPIECZNY
W związku z rozwojem produkcji biopaliw,
w ostatniej dekadzie obserwuje się rosnące
zapotrzebowanie na rośliny oleiste. Według danych statystycznych, pierwsze dziesięć lat XXI
wieku charakteryzowało się dynamicznym wzrostem produkcji rzepaku i rzepiku - od 437 tys. ha
w roku 2000 do 810 tys. w roku 2009 (dane GUS).
Jedynie w 2010 roku zaobserwowano niewielki 5% spadek produkcji wynikający głównie
z warunków pogodowych w 2010 roku, tj. niskich temperatur powietrza i niedoborów opadów w kwietniu i maju, a także dwukrotnej powodzi w maju i czerwcu, a dalej wynikających
z tego lokalnych strat spowodowanych podtopieniami plantacji.
Przy wzroście areału zasiewów tym bardziej
istotna jest właściwa ochrona przed ważnymi
szkodnikami tych upraw. Nadal najważniejszą,
podstawową, najskuteczniejszą i „ostateczną
bronią” pozostaje stosowanie chemicznych
środków ochrony roślin.
Za najważniejsze szkodniki rzepaku uważa się
m.in. chowacza czterozębnego (Ceutorhynchus quadridens Panz.), chowacza brukwiaczka (Ceutorhynchus
napi Gyll.), chowacza podobnika (Ceutorhynchus assimilis Payk.), pryszczarka kapustnika (Dasyneura
brassicae Winn.) i słodyszka rzepakowego (Meligethes
aeneus F.). Wszystkie te szkodniki powinny być skutecznie zwalczone, aby rzepak mógł dać wysoki plon o
dobrej jakości. Samo zwalczenie to jednak jeszcze nie
wszystko – dzisiaj ważne jest także jak i czym prowadzi się ochronę roślin.
Stosowanie integrowanej metodyki produkcji
ochrony roślin ma coraz większe znacznie gospodarcze i ekonomiczne. Wdrożenie do praktyki
ochrony roślin przepisów Dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2009/128/WE wręcz nakłada:
od 1 stycznia 2014 roku, na rolnika we wszystkich
krajach członkowskich wymóg ochrony integrowanej. Tym samym przyjmuje się, że środki dopuszczone do obrotu będą o coraz wyższym stopniu
bezpieczeństwa dla człowieka i zwierząt oraz coraz
bardziej selektywne, w odniesieniu do organizmów
pożytecznych.
Jednym z takich środków nowej generacji jest
Mospilan 20 SP, którego substancją biologicznie czynną jest acetamipryd - związek z grupy pochodnych
neonikotynoidów. Są to neurotoksyny działające na
centralny układ nerwowy owadów w sposób odmienny
od innych grup chemicznych.
W ostatnich latach wiele mówiło się o tych nowych insektycydach neonikotynoidowych. Należy jednak zwrócić uwagę, że jest to grupa niejednorodna.
Należą do niej insektycydy nitroguanidynowe, a więc
bardzo toksyczne i niebezpieczne dla pszczół (imidachlopryd, chlotianidyna czy tiametoksam) oraz insektycydy z grupy pirydylometyloaminowej, które są
bezpieczne dla pszczół. Do tej drugiej grupy należy
acetamipryd.
Najważniejsze szkodniki rzepaku zwalcza
insektycyd nowej generacji - Mospilan 20 SP
Acetamipryd jest insektycydem o dobrze poznanej
charakterystyce ekotoksykologicznej i selektywności
działania zarówno w odniesieniu do owadów szkodliwych, jak i pożytecznych. Jedną z najważniejszych
zalet środka jest jego bardzo niska toksyczność ostra
dla pszczoły miodnej. Rozpoznane są dobrze procesy
biotransformacji, metabolizmu i zanikania acetamiprydu w organizmach żywych i w środowisku. Preparat należy do nielicznej grupy insektycydów najbezpieczniejszych obecnie dla środowiska i zdrowia człowieka. Dzięki oryginalnej formie użytkowej preparat
tworzy nielotny roztwór wodny substancji aktywnej,
przez co opóźnia parowanie środka z powierzchni
roślin oraz pozwala na stosowanie niskich koncentracji. W myśl nowych, integrowanych programów
ochrony, nowoczesny insektycyd powinien zadziałać
szybko i skutecznie, ale jednocześnie bezpiecznie dla
środowiska i selektywnie, a następnie jak najszybciej
zniknąć – najlepiej bez śladu w postaci metabolitów.
W taki sposób działa i zachowuje się Mospilan 20 SP.
Transformacja acetamiprydu w glebie, w zależności
od rodzaju gleby, temperatury, wilgotności i innych
czynników, trwa średnio od 2 do 8 dni. Acetamipryd
łatwo przenika przez lipidy i woski okryw ciała owadów oraz kutykulę roślin. Na roślinie wykazuje działanie wgłębne, translaminarne i systemiczne, co chroni
substancję aktywną przed degradacją fotochemiczną,
parowaniem i zmywaniem przez deszcz. Dodatkowo,
poprzez specyficzne działanie translaminarne i wgłęb-
ne, produkt utrzymuje się w roślinie nawet do 10 dni,
w zależności od gatunku i fazy rozwojowej rośliny.
Dla porównania insektycydy pyretroidowe czy fosforoorganiczne dają spektakularny efekt tzw. „knockdown”, ale ich działanie jest krótkie i np. nie chroni
przed kolejnymi nalotami szkodników. Decydując się
na użycie pyretroidu, musimy pamiętać, by zabieg
przeprowadzić bardzo precyzyjnie, w optymalnej fazie
wzrostu rośliny, w warunkach optymalnej temperatury i przy prognozie bezdeszczowej pogody przez minimum 24 godziny. Efekt działania chloropiryfosu,
należącego do grupy środków fosforoorganicznych,
może satysfakcjonować przeciętnego rolnika, gdyż
w łanie nie widać i nie słychać odgłosów życia żadnych
owadów, wśród nich niestety również pszczół i innych
zapylaczy. Wysoka toksyczność związków fosforoorganicznych dla entomofauny i dla człowieka jest powodem,
dla którego w wielu krajach, między innymi w Niemczech, wycofano je z ochrony rzepaku. Długi okres prewencji dla pszczół tych preparatów praktycznie uniemożliwia zabiegi w uprawach kwitnącego rzepaku.
Kolejnym ważnym zagadnieniem dotyczącym
stosowania środków chemicznych do ochrony upraw
jest odporność szkodników. Populacje agrofagów
występują zwykle w bardzo dużej liczebności, co
przyczynia się do łatwiejszego wykształcania przez
nie odporności. Dlatego też, należy mieć na uwadze,
jakie preparaty były stosowane w ubiegłych latach,
a wręcz niedopuszczalne jest stosowanie wielokrotnie w jednym sezonie wegetacyjnym środków z tej
samej grupy chemicznej. Dla dobrej ochrony rzepaku potrzebne są 2, 3, a nawet 4 chemiczne zabiegi
w sezonie, choć zdarza się, że i to nie wystarcza.
Nawet jeśli stosowany przez nas środek jest skuteczny, należy bezwzględnie wymieniać go na inny,
aby stosowaniem jednego preparatu nie doprowadzić
do wykształcenia się u szkodnika odporności. Aktualnie mamy do czynienia z szeroką paletą środków
ochrony roślin z różnych grup chemicznych. Najbardziej popularną grupą insektycydów są pyrytroidy
i związki fosforoorganiczne. Warto zwrócić uwagę na
stosowanie innych środków.
Opisane powyżej cechy związane z ekotoksykologią i własnościami fizyko-chemicznymi insektycydu
wskazują, że środek ten może być użyty do zwalczania szkodników w każdej fazie wegetacji roślin, bez
względu na panujące temperatury. Ogromnym atutem
jest bezpieczeństwo dla pszczół, które całkowicie tolerują stosowane dawki acetamiprydu. Mospilan 20 SP jest
nowoczesnym insektycydem przydatnym w strategii
zapobiegania odporności szkodników jako wymiennik
pyretroidów, związków fosforoorganicznych oraz insektycydów z innych grup chemicznych. Dla zachowania jego skuteczności i przydatności w ochronie
roślin w latach przyszłych konieczne jest rozważne
jego stosowanie.
W IOR Poznań w latach 2007-2008 prowadzono
szereg doświadczeń mających na celu porównanie
różnych parametrów plonu rzepaku w zależności od
stosowanych środków ochrony roślin. Utworzono kilka
rodzajów poletek. W jednej z kombinacji kontrolnej bez zabiegów chemicznych - wszystkie owady zapylające, w tym najważniejsze szkodniki m.in. takie jak
słodyszek, miały swobodny dostęp do roślin. W pozo-
stałych kombinacjach wyodrębniono poletko z izolatorem, gdzie nie stosowano żadnych zabiegów chemicznych, ale siatka izolacyjna ograniczała również dostęp
do rzepaku wszystkim zapylaczom. Na pozostałych
trzech poletkach zastosowano trzy różne insektycydy
– Mospilan 20 SP, związek fosforoorganiczny i pyretroid. Zaobserwowano, że na liczbę nasion w łuszczynie ma istotny wpływ obecność zapylaczy w uprawie.
Najmniej nasion wytworzyły łuszczyny na poletkach
z izolatorem, następnie na poletkach po zabiegu chloropiryfosem i pyretroidem. Najwięcej zaś było na
poletku kontrolnym i po zastosowaniu selektywnego
insektycydu Mospilan 20 SP. Również, zgodnie
z oczekiwaniami, na poletku kontrolnym, a więc niechronionym żadnymi środkami, plon rzepaku był
o 20% niższy w porównaniu z poletkiem po zastosowaniu środka Mospilan 20 SP lub poletku z izolatorami. Na
poletkach po aplikacji środkami zawierającymi pyretroid
i chloropiryfos zaobserwowano wzrost plonu w porównaniu z kontrolą, jednak był on niższy o 5 - 8% w porównaniu do poletek z izolatorami lub poletek, na których zastosowano insektycyd Mospilan 20 SP. Powyższe
doświadczenie potwierdza po raz kolejny, że warunkiem
bezwzględnie koniecznym do uzyskania dobrych plonów
w uprawie rzepaku jest obecność owadów zapylaczy.
W tym przypadku otrzymujemy dodatkowy dowód uzasadniający stosowanie środków bezpiecznych dla
pszczół, zwłaszcza w okresie kwitnienia rzepaku.
Reasumując, jak wynika z powyższych badań, stosowanie środków ochrony roślin jest niezbędnym warunkiem uzyskania dobrych i wysokiej jakości plonów
rzepaku. Według nowych wymogów UE, preparat Mospilan 20 SP jest insektycydem absolutnie niezbędnym
w strategii zapobiegania odporności szkodników. Wykazuje się bardzo dobrymi właściwościami fizycznymi
i chemicznymi, dzięki którym działa niezależnie od
temperatury powietrza w czasie zabiegu. Dzięki swojej
formie użytkowej tworzy nielotny roztwór wodny substancji aktywnej, przez co opóźnia parowanie z powierzchni roślin, a jednocześnie działa dłużej niż popularne insektycydy, chroniąc uprawę przed kolejnymi nalotami szkodników. Charakteryzuje się dobrym
profilem toksykologicznym i ekotoksykologicznym.
Jest produktem wysoce bezpiecznym dla pszczół
i innych owadów zapylających. Poprzez działanie powierzchniowe zwalcza agrofagi żołądkowo i kontaktowo. Poprzez działanie translaminarne i systemiczne
w roślinie może chronić uprawę dłużej przed kolejnymi nalotami szkodników. Nie ma żadnych ograniczeń
w stosowaniu, a więc może być także stosowany
w uprawach roślin kwitnących. Kolejnym korzystnym
aspektem produktu potwierdzającym jego bezpieczeństwo dla użytkowników jest brak kaucji na opakowania. Opakowania po środku po ich trzykrotnym
przepłukaniu nie podlegają zwrotowi i są traktowane
jak odpady komunalne.
Mospilan 20 SP jest nowoczesnym i bezpiecznym
środkiem, który spełnia wszystkie wymogi Unii Europejskiej i zalecenia integrowanej produkcji.
dr Bożena Kozera-Sucharda
(materiał z Agencji Prasowej „Jatrejon”)
Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy
CZERWIEC
Zboża:
● Zaczynają kwitnąć zboża. Ciepła i wilgotna pogoda w czerwcu sprzyja występowaniu chorób grzybowych i
szkodników na roślinach uprawnych. Dlatego też należy pamiętać o stosowaniu fungicydów w tym okresie,
które w dużym stopniu ograniczają rozwój chorób, wpływają bezpośrednio na jakość i wysokość plonu.
● Istnieje również prawdopodobieństwo wystąpienia szkodników zbóż, głównie skrzypionek i mszyc. Oprysk
preparatami owadobójczymi wykonujemy, zgodnie z zalecanymi dawkami na opakowaniach preparatów,
przestrzegając okresów karencji.
● W przypadku jednoczesnego wystąpienia chorób i szkodników, w ilościach przekraczających progi szkodliwości, można przeprowadzać zabiegi łączące stosowanie fungicydów z insektycydami.
● Na plantacjach zbożowych, w warunkach wysokiego poziomu agrotechniki, optymalnego odczynu gleby
oraz prawidłowej zasobności w fosfor, potas i magnez, wskazane jest dokarmianie mikronawozami w formie oprysków dolistnych. Mikroelementy poprawiają kondycję roślin, zwiększają ich odporność na choroby,
a w przypadku niedoborów w glebie mogą zdecydowanie wpływać na ilość i jakość plonu ziarna. Zalecane
jest łączne ich stosowanie z fungicydami i insektycydami.
● Na plantacjach pszenic konsumpcyjnych bardzo ważne jest późne dokarmianie, czyli zastosowanie trzeciej
dawki nawożenia azotowego. Jest to dawka, która w bardzo wysokim stopniu reguluje parametry jakościowe ziarna. Stosuje się ją w celu zwiększenia zawartości białka oraz poprawy wypełnienia ziarna, stwarzającego większe możliwości uzyskania dobrego wyrównania, gęstości w stanie zsypnym i masy tysiąca
ziaren. Standardowa wielkość tej dawki to 30 – 40 kg N/ha. Na plantacjach słabiej rozwiniętych azot wysiewamy już w okresie początku ukazywania się liścia flagowego, a na plantacjach dobrych, opóźniamy
termin wysiewu do początku kłoszenia. Trzecią dawkę najlepiej zastosować w formie nawozów szybko
działających, saletry wapniowej lub amonowej.
● Zbliża się czas żniw, w związku z czym, warto wykonać ostatnie przeglądy maszyn i urządzeń używanych
w tym okresie.
● Przypominamy producentom rolnym o upływającym terminie składania wniosków do OT ARR, o przyznanie
dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany
mającej charakter pomocy „de minimis” w rolnictwie.
● Wnioski należy składać do dnia 25 czerwca. Dopłaty przysługują producentom rolnym, którzy zakupili i zużyli do siewu lub sadzenia „materiał siewny” zakupiony w terminie od dnia 15 lipca 2010 r. do dnia
15 czerwca br. Wyżej wymienionymi dopłatami objęte są zboża ozime i jare, rośliny strączkowe, ziemniak oraz mieszanki zbożowe i pastewne, sporządzone z materiału siewnego gatunków lub odmian roślin
zbożowych lub strączkowych. Szczegółowych informacji na ten temat udzielają pracownicy ARR oraz doradcy PODR.
Buraki cukrowe:
● Pamiętajmy o usuwaniu z plantacji burakochwastów i pośpiechów jeszcze przed ich zakwitnięciem i wydaniem nasion. Kwitnące rośliny należy usunąć z pola, aby przy sprzyjającej pogodzie nie rosły ponownie i
nie zawiązały nasion. Nie wolno również ucinać pędu głównego, gdyż wówczas bardzo silnie rozrastają się
pędy boczne, które także zakwitają i wydają nasiona. Osypane nasiona, nawet po kilku latach, stanowią
trudne do zwalczenia zachwaszczenie. Ręczna eliminacja zarówno pośpiechów, jak i burakochwastów jest
najskuteczniejszym sposobem ich zwalczania.
● W przypadku dolistnego dokarmiania buraków zabieg należy wykonać na rośliny zdrowe, niezwiędnięte,
w godzinach rannych lub przedwieczornych. Pierwszy zabieg dokarmiania przeprowadzić w fazie 6 - 8 liści
roślin, drugi po 7 - 15 dniach (do początku zwarcia rzędów). Zbyt późne dokarmianie, 3 – 4-krotne, przyczynia się jedynie do przyrostu liści kosztem masy i jakości przemysłowej korzenia.
Ziemniaki:
● Czerwiec na plantacjach ziemniaka to okres pojawiania się pierwszych chorób i szkodników. Są to m.in.:
- alternarioza - choroba grzybowa występująca przy dużej wilgotności powietrza i temperaturze ok. 20o C,
przed wystąpieniem zarazy. Typowe objawy tej choroby to: brunatne, okrągłe plamy - głównie na dolnych liściach - z charakterystycznym strefowaniem, występujące głównie od środka blaszki liściowej.
Zwalczanie polega na oprysku plantacji preparatami zarejestrowanymi preparatami ochrony roślin;
- zaraza ziemniaka - choroba grzybowa występująca nieco później niż alternarioza, lecz przy podobnych
warunkach atmosferycznych. Atakuje blaszkę liściową od brzegu i niszczy liście. Może też wystąpić forma łodygowa na plantacjach o bardzo intensywnie rozwiniętych łodygach. Zwalczanie chemiczne odbywa
się przy pomocy zarejestrowanych środków ochrony roślin, zgodnie z etykietą;
- stonka - do jej zwalczania przystępujemy w stadium larwalnym L-2, L-3. Wtedy zabieg jest najbardziej
skuteczny.
Rośliny motylkowe grubonasienne:
● W ostatnich latach na plantacjach łubinów zaczęła pojawiać się bardzo groźna choroba - antraknoza. Porażenie może wystąpić już na siewkach, a w łanie objawy mogą być widoczne dopiero na początku kwitnienia
roślin. Roślina ma pokrój więdnący i zwisa od połowy kwiatostanu. Jak do tej pory nie ma preparatu na
zwalczającego tą chorobę, dlatego na początku kwitnienia należy zastosować zapobiegawczo preparaty
dopuszczone do stosowania w uprawie łubinów zgodnie z etykietą.
● Progi ekonomicznej szkodliwości szkodników:
- pachówka strąkóweczka - w okresie formowania strąków 1 złoże jaj na 3 roślinach,
- paciornica grochowa - 1 złoże jaj na kwiatach 3 roślin,
- strąkowiec grochowy - 2 chrząszcze na 1 m2.
Hanna Kalkowska, Grzegorz Manowski, Sebastian Zwierz
WARTO PRZECZYTAĆ
PRZERZEDZANIE ZAWIĄZKÓW OWOCOWYCH –
KROK PO KROKU
Co zrobić, aby w naszym sadzie wyrosły duże,
zdrowe jabłka? Jednym ze sposobów podniesienia
jakości owoców jest zmniejszenie liczby zawiązków
owocowych na drzewie. Pierwszym, skutecznym zabiegiem ograniczającym nadmierne owocowanie jest
cięcie drzew. Drugim – przerzedzanie chemiczne.
Metoda ta nie jest prosta, czasem zawodna lub mało
skuteczna. Jej powodzenie zależy od wielu czynników
m.in. od odmiany, wieku drzew, kondycji kwiatów
oraz pogody. Do chemicznego przerzedzania zawiązków używa się tiosiarczanu amonu (ATS), Pomonitu
505 SL lub Bioprzerzedzacza. Trzecim sposobem na
przerzedzanie zawiązków owoców jest przerywka
ręczna. Stwarza ona okazję do usunięcia drobnych,
wadliwych zawiązków oraz rozrzedzenie pozostałych.
Zawiązki owocowe powinno się przerywać od lipca do
zbiorów.
NOWE ODMIANY AGRESTU
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach prowadzi
badania związane z oceną wartości produkcyjnej nowych odmian agrestu wyhodowanych w różnych zagranicznych ośrodkach hodowli. Prowadzi również prace genetyczno-hodowlane, w celu wytworzenia rodzimych odmian, które będą przystosowane do naszych
warunków przyrodniczych, będą bardziej produktywne,
jak również odporne na choroby. Obecnie w uprawach
towarowych dominuje odmiana angielska Biały Triumf.
Odmiana ta, pomimo swoich zalet – duża plenność,
owoce dobrej jakości, posiada również wadę – dużą
podatność na amerykańskiego mączniaka agrestu.
W doświadczeniu odmianowo-porównawczym wykorzystano 18 odmian agrestu, wyhodowanych w różnych
ośrodkach. Porównano w nim m.in. wzrost i plonowanie roślin, stopień porażenia roślin przez amerykańskiego mączniaka agrestu i antraknozę liści. Wyniki
opisano oraz zestawiono w tabelach.
Augustyn Mika, Przerzedzanie zawiązków owocowych –
krok po kroku, Owoce Warzywa Kwiaty 8/2011, str. 41
Stanisław Pluta, Hasło Ogrodnicze 5/2011, str. 78
Do czytania zachęca Lucyna Lesińska
OFERTY SPRZEDAŻY (ciąg dalszy ze str. 60)
Opryskiwacz ciągany Pilmet, rok prod. 1995, poj.
1000 l, belka hydraulicznie podnoszona, stan b. dobry; siewnik zbożowy Mazur, szer. rob. 4 m, redlice
wymienione, stan b. dobry.
Wiadomość: tel. kom. 607104569.
***
Dwa buhaje 100% limousine poch. francuskiego,
bardzo spokojne, bezrożne, po doskonałych rodzicach
(wnuki słynnego buhaja francuskiego Napoleona nr
FR 8797013359) oraz 8 jałówek 100% limousine,
bardzo spokojne, stado pod oceną PZHiPBM. Wiadomość: tel. kom. 609850331, pow. lęborski.
***
Kombajn Bizon ZO56, r. prod. 1987, z szerokimi
oponami, sieczkarnia prod. płockiej; 2 przyczepy
sztywne o ładowności 4,5 t; bronę talerzową, ciąganą
o szer. rob. 3,2 m. Ceny do uzgodnienia.
Wiadomość: tel. kom. 791240903.
Gruber Rabewerk, szer. rob. 3 m; 3-belkowy pług
podorywkowy zagonowy, 5 odkładni; przetrząsaczozgrabiarkę 7-gwiazdową, chwytak-odwijak do balotów
hydrauliczny; belki do bron ciąganych - 7 na kołach,
5 zwykłych; brony hydraulicznie rozkładane 2 x 7;
kolczatki (5 sztuk).
Wiadomość: tel. kom. 724808148,
Mikołajki Pomorskie.
***
Silnik do ciągnika Ursus 914 do remontu.
Wiadomość: tel. kom. 507506409.
***
Trzy wały gładkie, prasę do słomy kostkującą, brony
ciężkie, hydrauliczne o szer. rob. 5 m, pług 4-skibowy,
pług 5-skibowy, dmuchawę do zboża ssąco-tłoczącą,
Cyklop, agregat uprawowo-siewny o szer. rob. 3 m,
ciągnik MTZ 82, ciągnik Ursus 1604, beczkowóz o poj.
3000 l. Wiadomość: tel. kom. 518304549.
CYFRY MÓWIĄ SAME ZA SIEBIE (cz. II)
W nawiązaniu do artykułu z poprzedniego numeru „Pomorskich Wieści Rolniczych”, przedstawiam wybrane informacje dające obraz hodowli bydła mlecznego
w województwie pomorskim.
Poziom hodowli jest bardzo zróżnicowany w poszczególnych powiatach. Różnice podyktowane są zasobnością gleb, strukturą gospodarstwa, tradycjami
hodowlanymi i wsparciem przez mleczarnie obsługujące dany teren.
Poniższe tabele pokazują, że łatwo produkować
mleko na dobrych glebach, ale można też mieć zadowalającą wydajność na glebach słabszych.
Mimo sprzyjających warunków do produkcji, wiele
obór „świeci” pustkami, a na istniejących łąkach nie
widać krów. Taka sytuacja istnieje wszędzie tam, gdzie
dobre gleby pozwalają na produkcję zbóż, buraków
cukrowych i rzepaku, bez udziału nawozów naturalnych.
Poniższa tabela zawiera informacje związane z hodowlą bydła mlecznego w poszczególnych powiatach
województwa pomorskiego oraz uzyskiwane tam wydajności.
Powiat
Bytów
Chojnice
Człuchów
Gdańsk
Kartuzy
Kościerzyna
Kwidzyn
Lębork
Malbork
Nowy Dwór Gdański
Puck
Słupsk
Sztum
Starogard Gdański
Tczew
Wejherowo
Powierzchnia
trwałych
użytków
zielonych
w ha
12 856
8 498
5 605
9 615
13 608
9 382
10 190
7 837
4 928
4 618
7 646
16 995
7 991
11 429
6 802
13 727
Średnia
wielkość
stada
Liczba
ocenianych
obór
23,1
24,6
44,9
40,0
23,6
23,5
29,0
36,3
45,2
26,8
29,8
29,9
26,8
18,8
23,8
19,1
69
147
10
27
63
87
30
37
63
92
69
75
122
73
55
29
Średnie wydajności szacowane są na podstawie
kontroli użytkowości przeprowadzonych przez Polską
Federację Hodowców Bydła i Producentów Mleka,
Oddział Gdański. Ocena jest prowadzona na bazie
46% pogłowia, w 5 grupach o liczebnościach:
1. do 20 sztuk krów – 5797 kg mleka, 4,2% tłuszczu, 3,3% białka;
2. od 20,1 do 50 sztuk krów - 6465 kg mleka, 4,2%
tłuszczu, 3,3% białka;
Średnia wydajność:
kg mleka
5706
5894
5922
7682
6667
6459
7115
6718
7411
7172
6002
6581
7608
5958
7155
5328
% tłuszczu
3,96
4,25
4,32
4,02
4,31
4,12
4,32
4,04
4,18
4,13
4,11
4,16
4,20
4,25
4,17
3,87
% białka
3,28
3,33
3,39
3,25
3,27
3,31
3,36
3,40
3,36
3,32
3,29
3,29
3,32
3,26
3,32
3,23
3. od 50,1 do 150 sztuk krów - 6622 kg mleka,
4,2% tłuszczu, 3,3% białka;
4. od 150,1 do 300 sztuk krów - 7050 kg mleka,
4,1% tłuszczu, 3,4% białka;
5. powyżej 300 sztuk - 9014 kg mleka, 4,0% tłuszczu, 3,4% białka.
Poniżej przedstawiamy najlepszych hodowców bydła mlecznego w powiatach naszego województwa - w poszczególnych grupach.
Imię i nazwisko
Krzysztof Myszkowski
Wiesław Warda
Andrzej Piotrzkowski
Ireneusz Lejkowski
Sylwia i Piotr Żabińscy
Jarosław Szwedowski
Mieczysław Niedźwiecki
Feliks Tuzimek
Bogusław Chojna
Edmund Klebba
Jolanta Klimas
Klemens Majewski
Jolanta Landowska
Stanisław Dłużewski
Rafał Witusiński
Powiat
Przeciętna
liczba krów
Wydajność
kg mleka
% tłuszczu
Najlepsi hodowcy z grupy 1. – stada do 20 sztuk krów
Bytów
19,0
7221
Chojnice
16,5
9905
Gdańsk
16,4
9073
Kartuzy
18,6
9649
Kościerzyna
18,8
9281
Kwidzyn
19,2
6902
Lębork
18,9
7906
Malbork
18,4
8883
Nowy Dwór Gdański
17,5
10447
Puck
18,0
7953
Słupsk
19,0
9880
Sztum
17,4
9889
Starogard Gdański
14,2
7500
Tczew
17,7
9271
Wejherowo
16,2
8663
4,14
4,37
4,68
3,94
3,64
4,31
3,8
4,27
3,8
3,93
4,2
4,44
4,36
3,35
3,85
% białka
3,32
3,38
3,39
3,07
3,41
3,28
3,26
3,28
3,4
3,35
3,34
3,4
3,31
3,25
3,5
W powyższej tabeli nie brano pod uwagę obór z kilkoma krowami i obór dziś nieistniejących.
Imię i nazwisko
Powiat
Przeciętna
liczba krów
Wydajność
kg mleka
% tłuszczu
% białka
Najlepsi hodowcy z grupy 2. – stada od 20,1 do 50 szt. krów
Benedykt Prondziński
Bytów
20,8
8012
4,41
Dawid Karnowski
Chojnice
46,8
8770
4,36
Piotr Bzikut
Gdańsk
38,5
8014
4,39
Wojciech Koszałka
Kartuzy
30,3
9930
4,07
Danuta i Antoni Adahs
Kościerzyna
35,5
9346
3,89
Andrzej Stefański
Kwidzyn
26,0
10197
4,63
Tomasz Marchaj
Malbork
47,3
8227
3,96
Waldemar Zwolicki
Nowy Dwór Gdański
34,8
10940
3,74
Gerard Hewelt
Puck
34,4
7651
4,64
Henryk Peta
Słupsk
49,5
7816
5,08
Piotr Bugowski
Sztum
20,1
9891
3,67
Sławomir Kordecki
Starogard Gdański
29,5
7635
4,12
Lidia Szczęsna
Tczew
31,8
8626
4,14
Bogdan Szulecki
Wejherowo
28,2
9035
3,56
3,34
3,34
3,45
3,30
3,34
3,18
3,19
3,46
3,51
3,6
3,21
3,22
3,23
3,37
Najlepsi hodowcy z grupy 3. – stada od 50,1 do 150 szt. krów
GR-P. M. Wnuk Lipińska
Bytów
82,8
7593
4,02
Adam Pestka
Chojnice
53,5
9365
4,48
Arkadiusz Kropidłowski
Kościerzyna
85,2
6944
3,89
Watkowice Sp. z o.o.
Kwidzyn
67,4
10103
3,72
„Danko” HR Sp. z o.o.
Malbork
141,8
8613
4,63
PP-H Has-Rokadex-Haro
Nowy Dwór Gdański
52,5
7895
3,98
HZZ Sp. z o.o. Żarnowiec
Puck
90,0
8267
3,67
Halina i Stefan Skok
Sztum
55,0
8349
4,24
Artur Jakubowski
Starogard Gdański
53,6
7081
4,16
3,41
3,04
3,36
3,64
3,41
3,42
3,3
3,37
3,34
Najlepsi hodowcy z grupy 4. – stada od 150,1 do 300 szt. krów
Spółka Rolna Dretyń
Bytów
224,6
6964
3,53
Agro-Pol Sp. z o.o. Leśnice Lębork
170,5
7375
4,16
OHZ „Gajewo”
Malbork
243,1
8896
4,24
Agro-Pool Prima Gozdawa Nowy Dwór Gdański
296,9
7050
4,03
OHZ Bobrowniki
Słupsk
288,8
8552
4,08
Agrofarm Jurkowice
Sztum
283,9
9541
3,88
3,42
3,41
3,33
3,33
3,23
3,42
Imię i nazwisko
Powiat
Przeciętna
liczba krów
Wydajność
kg mleka
% tłuszczu
Najlepsi hodowcy z grupy 5. – stada powyżej 300 szt. krów
POLHOZ Szymankowo
Gdańsk
371,6
9839
3,84
Wojanowo
„Ompol” Sp. z o.o. Leśnice Lębork
322,9
9704
3,88
POLHOZ Szymankowo
Malbork
343,9
9330
4,18
Pogorzała Wieś
GR „Dochowo-Dairy”
Słupsk
328,0
9441
3,89
Fortune Sp. z o.o.
Sztum
363,7
10512
3,07
Cieszymowo
Hodowla bydła mlecznego jest kierunkiem niezwykle trudnym, pracochłonnym i kapitałochłonnym.
Z wyżej prezentowanych tabel widać, że struktura
stad jest bardzo zróżnicowana. Obory duże mają
większe perspektywy dalszego rozwoju. O wiele trudniej sprostać konkurencji gospodarstwom rozdrobnionym. Niejeden hodowca chciałby zwiększyć stado,
lecz nie ma takich możliwości. Dotyczy to wsi zwartych, gdzie każdy hektar jest wykorzystany, a o rozwoju decyduje plan przestrzennego zagospodarowania. Drugi problem to pracochłonność i związany
z tym brak następców. Jednakże, mimo różnych przeciwności, hodowcy z Pomorza mają powody do dumy.
Wiele obór ma wydajności rewelacyjne. Duża grupa
krów, będących pod kontrolą użytkowości, daje moż-
% białka
3,25
3,44
3,39
3,27
3,33
liwości dalszego postępu w hodowli, a materiał hodowlany rozsławia nas w innych rejonach Polski (np.
na Podlasiu).
Wiele krów żyje w dobrostanie (obory warte naśladowania), co skutkuje wysoką produkcją. Anonimowej produkcji postawiono kres i każda oceniana
krowa jest materiałem podnoszącym konkurencyjność
pomorskiego mleczarstwa. Oczywiście o wiele łatwiej
byłoby kierować pracami związanymi z postępem
hodowlanym, gdyby 100% krów było pod oceną.
Regina Stefańska
Kierownik PFHBiPM, Oddział Gdańsk
Helena Artyszuk, PODR Gdańsk
HODOWCO ZADBAJ O RACICE TWOICH KRÓW
Kulawizny bydła, obok zaburzeń w rozrodzie i zapaleń gruczołu mlekowego, stanowią bardzo ważny
problem w stadach bydła mlecznego. Schorzenia kończyn nie są obojętne dla funkcjonowania całego organizmu zwierzęcia. Stres i ból wywołany tymi schorzeniami wiąże się z gorszym pobraniem paszy, spadkiem mleczności i zaburzeniami w rozrodzie. Ból nie
wiąże się tylko z dyskomfortem odczuwanym przez
zwierzę, ale także ze zwiększonym wydzielaniem
hormonów stresowych mających wpływ na dalszy
profil hormonalny. Jeżeli jest on nieprawidłowy, prowadzi do zaburzeń cyklu płciowego i w konsekwencji
wywołuje problemy z zacieleniem.
O pojawiających się problemach informuje nas
zmiana „mowy ciała” krowy. Ważna jest umiejętność
wykrywania kulejącego zwierzęcia i określenie, na
którą nogę kuleje. Obserwując krowę, musimy zwrócić uwagę na głowę, bark, zad oraz kończyny. Obolała
kończyna jest obciążana w mniejszym stopniu, w wyniku czego krok jest skrócony, bark lub zad po obolałej
stronie jest uniesiony wyżej. Gdy kulawizna będzie
dotyczyła kończyny piersiowej, głowa będzie unosiła
się wyżej, gdy ciężar ciała będzie przenoszony na chorą kończynę. Bolesność okolicy wierzchołka racicy będzie z kolei objawiała się postawą odsiebną, gdyż krowa, unikając bólu, przenosi ciężar na piętki. Analogicznie, gdy problem dotyczy piętki, krowa przenosi ciężar
na przednią część racicy. Jest to postawa podsiebna.
Przyczyny kulawizn to:
- brak korekcji i pielęgnacji racic,
- źle przeprowadzona korekcja,
- błędy żywieniowe,
- czynniki zakaźne,
- nieprawidłowe warunki hodowlane.
Hodowca powinien zadbać o to, aby w stadzie
przeprowadzona została korekcja racic - najlepiej dwukrotnie w ciągu roku. Prawidłowo przeprowadzona korekcja zmniejsza ból spowodowany przerostem racic,
poprawia samopoczucie krów, stymuluje produkcję nowego rogu. Dodatkowo działa profilaktycznie, zapobiegając poważniejszym schorzeniom palca i daje możliwość dokonania analizy aktualnej sytuacji w stadzie.
Bardzo ważne, żeby korekcja racic została przeprowadzona prawidłowo, gdyż źle wykonana może odbijać
się na zdrowiu zwierząt. Korekcją racic powinny zajmować się osoby przeszkolone w tym kierunku.
z jednego zwierzęcia na drugie przez zanieczyszczone
środowisko. Zmiany umiejscawiają się głównie na
kończynach tylnych. Wczesne zmiany są łagodne,
owalne, wilgotne, bezwłose, czerwone z tendencją do
krwawienia. Zmiany są bardzo bolesne.
Korekcją racic powinny zajmować się osoby
przeszkolone w tym kierunku
W połączeniu z korekcją, zaleca się stosowanie
kąpieli racic działających czyszcząco i dezynfekująco,
zmniejszając ilość patogenów, które zainfekowały
racice i skórę szpary międzyracicowej. Najczęstszym
środkiem stosowanym do kąpieli jest siarczan miedzi.
Brak korekcji predysponuje do wystąpienia wrzodu podeszwy. Związane jest to z nieprawidłowym
rozkładem sił i powoduje uszkodzenie tworzywa racicowego oraz zaburza proces tworzenia się rogu. Dlatego
do przyczyn powstawania tego schorzenia można zaliczyć wszystkie czynniki powodujące zwiększony nacisk
na tworzywo racicowe – przerośnięte racice, twarde
podłoże, róg niskiej jakości. Wrzody te tworzą się najczęściej na racicach zewnętrznych kończyn tylnych,
rzadziej na kończynach przednich, gdzie dotyczą racic
wewnętrznych.
Do błędów żywieniowych, powodujących kulawizny, zaliczyć trzeba skarmianie źle zbilansowanych dawek pokarmowych, niedobory składników mineralnych
(Ca, Zn, Cu, Se), witamin (A, D, E, biotyny), aminokwasów siarkowych (cystyny, metioniny), skarmianie pasz
złej jakości – pasz zgniłych i spleśniałych. Dużym problemem u krów wysokomlecznych jest ochwat związany
z kwasicą żwacza, często niedającą objawów klinicznych, gdyż przebiega subklinicznie. Powodem tego jest
niedobór włókna lub nadmierna ilość w dawce pokarmowej łatwo strawnych węglowodanów. Kulawizny powstałe z błędów żywieniowych nie uwidaczniają się od
razu lecz najszybciej po okresie 6 tygodni. Związane jest
to z powolnym wzrostem rogu racicowego.
Do najczęstszych schorzeń zakaźnych związanych
z wystąpieniem kulawizn można zaliczyć: zapalenie
skóry szpary międzyracicowej, zapalenie skóry
palca.
Zapaleniem skóry szpary międzypalcowej jest to
łagodne, powierzchowne zapalenie skóry między racicami. Przebiega zazwyczaj łagodnie, bez objawów
ogólnych, podwyższonej temperatury ciała i spadkiem
mleczności. Głównie dotyczy kończyn tylnych. Na
skórze między racicami powstaje wilgotna wydzielina
bez tworzenia ropy.
Kolejnym schorzeniem, często spotykanym, jest
zapalenie skóry palca – „truskawka”. Zmiany chorobowe w zapaleniu skóry palca są najczęściej ograniczone do strefy utworzonej przez trójkąt między raciczkami i szczelinę między opuszkami w odcinku szpary
międzyracicowej. Jest zakaźnym stanem szerzącym się
Zapalenie skóry (Dermatitis digitalis)
W przypadku obu schorzeń musimy dokładnie
zbadać 4 kończyny. Skórę objętą procesem zapalnym
musimy dokładnie umyć, osuszyć, następnie zastosować miejscowe środki bakteriostatyczne, jak siarczan
miedzi i preparaty z okyteracykliną. Wskazane są
kąpiele racic. W przypadku bardziej zaawansowanych
zmian, wskazane jest założenie opatrunku.
Podsumowując, hodowca musi wziąć pod uwagę,
że zaniedbane racice powodują:
- utratę masy ciała,
- skrócenie żywotności i przedwczesne brakowanie,
- spadek wydajności mlecznej,
- negatywny wpływ na wydajność rozrodczą,
- zwiększone koszty związane z leczeniem.
Literatura:
„Kulawizny bydła", Paul R. Greenough
„Choroby wewnętrzne i chirurgia bydła" Gerrit Dirksen,
Hans-Dieter Gründer z Giessen i Matthaeus Stöber
„Profesjonalna pielęgnacja racic" Top agrar Polska
Krzysztof Okrój
lekarz weterynarii
FORMOWANIE GRUP TECHNOLOGICZNYCH W CHLEWNI
Tworzenie grup technologicznych powoduje konieczność ustanowienia nowej hierarchii w stadzie,
w związku z czym powinniśmy starać się złagodzić
przebieg tego procesu, aby straty produkcyjne ograniczyć do minimum.
Już na etapie ssania prosięta
mają możliwość integrowania się
z drugą grupą prosiąt przy zastosowaniu kojca łączonego. Technologię miotów łączonych stosować
można we wszystkich typach kojców porodowych, w których gniazda
prosiąt przylegają do siebie, a lochy
nie mają możliwości bezpośredniego kontaktu. Gniazda prosiąt
przedzielone są pełną ścianką
działową na dwie części do około
10. dnia po porodzie. Prosięta mogą w nich dowolnie przechodzić do
matki. Po 7 - 10 dniach od urodzenia, ściankę działową usuwa się
i prosięta odchowuje się wspólnie.
Istotą tej technologii jest zbliżony
termin
porodu
obu
loch,
z tolerancją 5 dni. Kojce porodowe
można
zasiedlić
lochami
z
uwzględnieniem tej samej rasy lub
kolejnego miotu. Ma to znaczenie
ze względu na przewidywaną podobną liczebność miotów, mleczność macior oraz ich troskliwość
macierzyńską. Wówczas wszystkie
prosięta, nawet najsłabsze, mają
jednakową szansę ssania matki, a
masy miotów są bardzo wyrównane. Można również łączyć mioty
pierwiastek
i wieloródek. Jednoczesne wyproszenie loch stwarza możliwość wy-
Wpływ wielkości grupy na produktywność i behawior tuczników
na głębokiej ściółce (IZ Balice)
Wyszczególnienie
Przyrosty dobowe (g)
Zużycie paszy (kg/kg)
Ilość tuczników w grupie (szt.)
20
40
60
80
100
620
630
620
600
590
3,25
3,20
3,30
3,45
3,50
Leżenie (% doby)
72,30
74,80
77,50
78,10
84,30
Pobieranie paszy (% doby)
12,10
11,80
10,70
10,50
9,90
4,10
4,80
5,90
10,20
19,60
brak
brak
brak
brak
brak
Agresja (ilość na dobę)
Obgryzanie ogonów
(ilość na dobę)
równania miotów w okresie ssania
w przypadku różnej ich liczebności.
Mioty powinno się wówczas łączyć
bardzo wcześnie, na etapie tworzenia hierarchii sutkowej u prosiąt.
Przy formowaniu grupy technologicznej z prosiąt odsadzonych,
należy pamiętać, aby masa ich ciała
nie była mniejsza niż 7 kg. Najlepiej, aby zwierzęta tworzące nową
grupę wychowywały się w jednakowych lub zbliżonych warunkach
środowiskowych, a odchylenie poszczególnych osobników od przeciętnej masy ciała danej grupy było
jak najmniejsze. Zbyt duże różnice
(powyżej 15%) powodują - zamiast
zacierania się różnic - pogłębianie
ich, co przy końcu tuczu utrudnia
skompletowanie wyrównanej stawki
tuczników do sprzedaży.
Grupa przeznaczona do tuczu
nie powinna przekraczać w jednym
kojcu 80 szt. Powyżej tej liczby
pogarsza się wykorzystanie paszy,
a narasta liczba agresji. Poza tym
skompletowanie mniejszej grupy
warchlaków zwiększa możliwość
dobrania wyrównanych zwierząt pod
względem wieku i wagi.
Przy formowaniu grup technologicznych można uwzględniać również płeć zwierząt. Wieprzki, w odróżnieniu od loszek, charakteryzują
się szybszym tempem wzrostu,
większym apetytem i agresywnością
przy korycie. Zasada ta w mniejszym stopniu dotyczy ras wysokomięsnych, gdzie różnice te nie uwidaczniają się w tak zasadniczy sposób. Formowanie grup uwzględniających płeć ma sens tylko we wczesnej fazie życia. Im później przystępujemy do tego zabiegu, tym większe jest ryzyko wynikające ze strat
spowodowanych ustalaniem nowej
hierarchii stada.
Przy formowaniu grupy macior
ustalenie hierarchii stada trwa
z największym nasileniem przez
pierwsze 24 godziny. Jednak w celu
utrwalenia stałej struktury socjalnej potrzeba 3 - 10 dni (czasem
znacznie dłużej). Efektem jej ustalenia jest wspólne korzystanie
z legowiska i pozycja każdego
osobnika przy poidle i korycie
z paszą. Nie ma potrzeby stosowania środków uspokajających czy
zapachowych, maskujących, ponieważ nie zapobiegają one walkom o pozycję w stadzie, tylko
odsuwają ją w czasie.
Raz sformowana grupa macior
powinna być utrzymana w tym
składzie niezmiennie tak długo jak
to możliwe. Maciory pamiętają
swoją pozycję w stadzie nawet
przez 6 tygodni, więc gdy wracają
po odsadzeniu do tej samej grupy,
zajmują to samo stanowisko
w hierarchii.
Gdy następuje konieczność dołączenia do grupy nowej maciory
prośnej nie można tego robić przed
ukończeniem 4. tygodnia ciąży.
Najlepiej, kiedy grupa zostanie dołączona do kojca pojedynczej lochy
lub wszystkie zwierzęta znajdą się
w nowym kojcu.
Przy formowaniu wszelkich grup
technologicznych trzody chlewnej
należy wziąć pod uwagę wszystkie
czynniki łagodzące agresję w nowej
grupie, to jest: odpowiednią powierzchnię kojca do liczby zwierząt,
żywienie do woli, równoczesny dostęp do paszy i wody dla wszystkich
osobników oraz intensywne ścielenie kojców w pierwszych dniach po
zasiedleniu.
Włodzimierz Sawirski
Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy * Przypominamy
CZERWIEC
Bydło:
● Najtańszą formą żywienia letniego są użytki zielone. Pamiętajmy, by przebywające na pastwisku bydło
miało możliwość schronienia przed „silnym” słońcem. Temperatury powyżej 25o C wpływają negatywnie na
krowy, a stres wywołany wysokimi temperaturami może powodować spadek produkcji mleka.
● Bardzo istotny jest również stały dostęp do wody pitnej. Przy produkcji mleka ma to szczególne znaczenie,
ponieważ niedostateczne zaopatrzenie krów w wodę powoduje spadek produkcji mleka. Przyjmuje się, że na
wytworzenie 1 litra mleka krowa potrzebuje ok. 3 - 4 l wody. W pobliżu poideł powinny być również wyłożone lizawki solne.
● Liczba komórek somatycznych jest wskaźnikiem stanu zdrowotnego wymienia. Podatność wymienia na występowanie stanów zapalnych może być dziedziczona, jednak największy wpływ ma środowisko np.: nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny wymienia, pomieszczeń inwentarskich, niewłaściwy dój mechaniczny, żywienie.
● Aby zachować dobrą jakość mleka zwróćmy uwagę, by jego droga przepływu, tj. od wymienia do schładzalnika, odbywała się w idealnej czystości i sprawności urządzeń. Pamiętajmy, że chłodzenie mleka nie zabija
bakterii, a jedynie ogranicza ich namnażanie.
● W okresie letnim plagą są muchy. Przenoszą one drobnoustroje chorobotwórcze, niepokoją zwierzęta. Krowy opędzając się gorzej wyjadają paszę, nie mogą należycie wypocząć, skutkiem czego obniża się ich produkcyjność. Pamiętajmy, by preparaty zwalczające muchy stosować zgodnie z zaleceniami producentów.
Trzoda chlewna:
Nadchodzi lato - okres wysokich temperatur. Należy zatem pamiętać, że:
● Woda jest jednym z najważniejszych związków chemicznych w ciele zwierzęcia. Jest niezbędna do normalnego
funkcjonowania organizmu. Jest podstawową substancją krwi i płynów międzykomórkowych oraz wewnątrzkomórkowych, bierze udział w transporcie składników pokarmowych oraz pośrednich i końcowych produktów przemiany do wszystkich komórek. Woda jest też regulatorem temperatury ciała, reguluje pH, ciśnienie
osmotyczne oraz inne funkcje fizjologiczne.
● Przypominamy, że locha, poza okresem laktacji, potrzebuje dziennie 8 - 12 litrów wody, w laktacji przy
upałach nawet 30 – 40 litrów/dobę, przy czym należy pamiętać o faktycznym spożyciu, a nie zużyciu wody
przez zwierzę. System pojenia loch oparty na smoczkach może być przyczyną strat wody w wysokości do
40% i nadmiernej produkcji gnojowicy.
● Niedobory wody mogą spowodować zaburzenia laktacji oraz rozrodu zarówno po stronie loch, jak i knurów
stadnych. Mogą być też jedną z wielu przyczyn powstawania kanibalizmu i zagryzania prosiąt przez maciory.
● Należy zapewnić wypływ wody ze smoczka - min 0,3 litra/minutę dla prosiąt, a dla zwierząt pow. 100 kg
2 litry/minutę. W przypadku używania koryt, dobrą praktyką jest zalewanie koryt wodą po porannym odpasie.
● Woda nadająca się do picia dla zwierząt nie powinna mieć więcej niż 150 g/l wapnia i magnezu, 1 mg/l żelaza, 50 mg/l zanieczyszczeń organicznych, temperaturę około 10o C i pH w granicach 5 – 8.
● Zbyt twarda woda prowadzi do zatykania systemu pojenia oraz ogranicza skuteczne działanie leków.
● Niewłaściwe pH wody może obniżyć spożywanie wody, zwiększa zagrożenie infekcjami, pogarsza zdrowotność i upośledza przyswajanie składników mineralnych.
● Pamiętajmy, że systemy pojenia należy poddawać systematycznemu czyszczeniu i dezynfekcji, najlepiej
środkiem, który jest nieszkodliwy dla zwierząt oraz nie ma niszczących właściwości wobec materiałów, z jakich jest wytworzony system pojenia.
Wanda Barańska, Zbigniew Marciniak, Włodzimierz Sawirski
Trafnym doborem par rodzicielskich do kojarzeń
tworzysz rentowność produkcji trzody chlewnej w swoim gospodarstwie
OKRĘGOWY ZWIĄZEK HODOWCÓW ZARODOWEJ TRZODY CHLEWNEJ
80-874 Gdańsk, ul. Na Stoku 48
tel./fax (58) 530-04-27, 530-04-44, e-mail: [email protected]
Genetyka przynosi szybkie zwiększenie mięsności produkowanego żywca wieprzowego.
Wysoka jakość materiału matecznego – loszki „POLSUS”, Filia Gdańsk i knurków „POLSUS”, Filia Gdańsk
wnosi lepsze korzyści produkcji w Twojej hodowli
i gwarantuje wyższe dochody w momencie klasyfikacji w ubojniach.
Wykaz hodowców trzody chlewnej, objętych oceną wartości użytkowej i hodowlanej
przez Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”
Filia w Gdańsku, z siedzibą w Tczewie, uprawnionych do sprzedaży
materiału hodowlanego
Stan na dzień 20.05.2011 r.
Lp.
Hodowca
1.
Błażek Zenon
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Browarczyk Tadeusz
Burek Stanisław
Cybulski Zbigniew
Ebertowski Ryszard
Godlewski Zdzisław
Gołecki Feliks
8.
9.
10.
11.
Graban Wiesław
Gumiński Ryszard
Hanasko Zenon
Pliszka Józef
Miejscowość
Gmina
86-171 Rychława
Skórcz
Smołdzino
Lubieszyn
Ostrowite
Markubowo
Czarlin
Mościska
83-304
83-420
89-662
83-400
83-110
83-240
Przodkowo
Liniewo
Ostrowite
Kościerzyna
Tczew
Lubichowo
Przodkowo
Liniewo
Chojnice
Kościerzyna
Tczew
Lubichowo
Zelgoszcz
Miradowo
Rabacino
Zelgoszcz
83-208
83-210
77-100
83-208
Zelgoszcz
Zblewo
Bytów
Zelgoszcz
Lubichowo
Zblewo
Studzienice
Lubichowo
12. Hnatiuk Zenon
Rabacino
77-100 Bytów
Studzienice
13. Jurczyński Henryk
Wielgłowy
83-120 Subkowy
Subkowy
14. Klingenberg-Homa
Brygida
15. Koss Beata, Mirosław
16.
17.
18.
19.
Kamionka
Poczta
Sztumska Wieś 82-400 Sztum
Gnieżdżewo
Krawczykiewicz Michał
Sternowo
Łoza Jarosław
Rabacino
Mazurowski Łukasz
Wielki Bukowiec
Mazurowski Marek
Zelgoszcz
20. Miąskowski Stanisław
21. Mokwa Maria
22. Nowakowski Mieczysław
23. Odya Czesław
Załęże
Subkowy
Pałubin
Łąg Kolonia
Sztum
840121 Swarzewo
Puck
89-641
77-100
83-208
83-208
Chojnice
Studzienice
Skórcz
Lubichowo
Nowa Cerkiew
Bytów
Zelgoszcz
Zelgoszcz
83-304 Przodkowo
Przodkowo
83-120 Subkowy
Subkowy
83-430 Stara Kiszewa
89-652 Łąg
Stara Kiszewa
Czersk
Nr tel.
58 582-91-37
0-605852155
58 681-96-36
58 687-80-63
52 39-87-412
58 686-57-27
58 536-69-13
58 588-56-03
604888543
58 588-51-15
58 588-44-34
59 821-47-89
58 582-43-06
Produkuje
loszki
i
loszki
knurki
krzyżówkowe
*
Rasa
10
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
20
10
20
10
20, 80
20
*
-
*
*
*
*
20
20
10, 70
20
59 821-47-93
504066467
58 536-69-51
601937950
55 640-48-09
*
*
10
-
*
20
*
*
20
58 673-37-62
0-693302914
52 39-87-384
59 821-47-82
514471825
58 560-95-26
606618096
58 681-96-54
*
*
10, 70
*
*
*
*
*
*
20
20
10
20, 70
*
*
10
58 536-83-43
605346075
58 687-64-32
52 39-86-830
600534778
-
*
20
-
*
*
10
20
Lp.
Hodowca
Miejscowość
Poczta
Gmina
24. Regliński Andrzej
25. Roskwitalski Wojciech
26. Skrzypkowski Szczepan
Smołdzino
Wysoka
Smołdzino
83-304 Przodkowo
83-212 Bobowo
83-304 Przodkowo
Przodkowo
Bobowo
Przodkowo
27. Stefański Marian
28. Stolc Józef
Skorzewo
Kiełpino
83-400 Kościerzyna
83-307 Kiełpino
Kościerzyna
Kartuzy
29. Syldatk Elżbieta
30. Szepel Edward
Gronowo
Węgorzynko
Miastko
ul. Długa 12/40
Pawłowo
Lotyń
Pastwa
31. Szulc Bogdan
32. Szynszecki Mirosław
33. Śnieg Andrzej
34. Talewski Grzegorz
35. Terefenko Zbigniew
36. Węsierski Jan
37. Megier Jarosław
83-122 W. Walichnowy Gniew
77-200 Miastko
Miastko
89-600 Chojnice
89-641 Nowa Cerkiew
82-500 Kwidzyn
Czersk
89-650 Czersk
ul. Łubianka 9
Michałowo
76-223 Stawęcino
Smołdzino
Wolny Dwór
83-304 Przodkowo
Skarszewy
Chojnice
Chojnice
Kwidzyn
Czersk
Główczyce
Przodkowo
Skarszewy
Nr tel.
58 681-96-61
58 562-17-45
58 681-96-30
603452481
58 687-12-11
58 681-05-91
607658208
58 535-16-79
502247997
52 39-70-954
52 39-87-258
55 275-74-70
602670505
52 39-84-474
603199648
59 811-66-78
880588100
58 681-96-74
605665567
58 588-22-11
Produkuje
loszki
i
loszki
knurki
krzyżówkowe
*
*
*
*
*
Rasa
10
10
20, 80
*
*
*
*
*
*
*
*
20
10, 20,
70
10
10
*
*
*
*
20
20
20, 70
*
*
10
-
*
20
*
*
*
*
20
10
* zakres produkcji oraz aktualna w miesiącu możliwość ilościowego zakupu materiału hodowlanego (knurki, loszki)
SYMBOLE RAS:
10- WBP,
20 - BPZ,
50 - ZŁOTNICKA PSTRA,
60 - HAMPSHIRE,
70 - DUROC,
80 – PIETRAIN
Wykaz hodowców, którzy zrezygnowali z prowadzenia oceny użytkowości rozpłodowej loch
i nieposiadających certyfikatu oraz uprawnień do sprzedaży materiału hodowlanego trzody chlewnej
(knurki i loszki).
1. Dahm Józef – Kranek, gmina Skórcz,
2. Cirocki Stanisław – Smołdzino, gmina Przodkowo,
3. Wrona Kazimierz – Łęgowo, gmina Pruszcz Gdański,
4. Wolski Bronisław – Bawernica, gmina Parchowo,
5. Toruńczak Ryszard – Załamkowo, gmina Kamienica Królewska,
6. Borkowski Zbigniew – Kościeleczki, gmina Malbork.
7. Nalikowski Piotr – Dubiel, gm. Kwidzyn
Wykaz telefonów komórkowych (służbowych) osób udzielających informacji na temat dostępnego
materiału hodowlanego:
1. Ryszard Bogusławski - 507088394,
2. Andrzej Bułakowski - 507088396,
3. Arkadiusz Drewing
- 507088398,
4. Krzysztof Żółć
- 507088399,
5. Aleksandra Kopicka – 507088395.
UZGODNIENIA ŚRODOWISKOWE W INWESTYCJACH
Dostępność środków finansowych z programów
europejskich przyczyniła się w ostatnich latach, jak
również obecnie, do znaczącego rozwoju infrastrukturalnego w rolnictwie i na obszarach wiejskich. Równolegle wprowadzono bądź znowelizowano szereg aktów
prawnych, których zadaniem jest ochrona środowiska
przed niekorzystnym wpływem projektów i działań
o charakterze infrastrukturalnym. Całość przedmiotowych zasad prawnych tworzy procedurę oceny oddziaływania na środowisko (w skrócie OOŚ).
Ocena oddziaływania na środowisko jest to systematyczny, całościowy sposób postępowania, którego celem jest określenie przewidywanych środowiskowych konsekwencji danej działalności człowieka
wraz ze wskazaniem wszystkich możliwych przeciwdziałań skutkom. Przy czym należy podkreślić, że
przez środowisko rozumie się tutaj ogół elementów
przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności po-
wierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, krajobraz, klimat oraz pozostałe elementy różnorodności
biologicznej, a także wzajemne oddziaływania pomiędzy tymi elementami.
W obecnym stanie prawnym kwestie uzgodnień
środowiskowych w procesie inwestycyjnym (OOŚ) są
bardzo ważne i często decydują o ostatecznym
kształcie projektowanej inwestycji. Dla wielu rolniczych przedsięwzięć infrastrukturalnych, (związanych
np. z budową obiektów inwentarskich), pierwszym
rozstrzygnięciem procesu inwestycyjnego jest decyzja
o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, która w skrócie nazywana jest
decyzją środowiskową. Decyzję tę, po zakończonej
procedurze oceny oddziaływania na środowisko, wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Istotnym
jest, że decyzja środowiskowa wydawana jest na
wniosek podmiotu, który planuje realizację inwestycji,
po przedłożeniu stosownej dokumentacji.
LOKALIZACJA PROCEDURY OOŚ W PROCESIE INWESTYCYJNYM
Koncepcja projektowa, projekt budowlany,
zamierzenie inwestycyjne
Ocena oddziaływania
na środowisko (OOŚ)
Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
zgody na realizację przedsięwzięcia
(tzw. decyzja środowiskowa)
Decyzja o warunkach zabudowy
i zagospodarowania terenu (tzw. I)
Możliwa ponowna OOŚ
Decyzja o pozwoleniu na budowę (tzw. II)
Schemat
Podstawę prawną opisywanej procedury OOŚ stanowi ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2008 nr 199,
poz. 1227 z późniejszymi zmianami). Przytoczony akt
prawny dzieli planowane przedsięwzięcia na mogące
zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (tzw.
grupa I) oraz mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko (tzw. grupa II) lub mogące oddziaływać na obszary Natura 2000 (tzw. grupa III).
Katalog rodzajów przedsięwzięć zaliczanych do wymienionych grup I i II zawarto w Rozporządzeniu
Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (Dz.U. nr 213, poz. 1397), tzw. rozporządzeniu kwalifikacyjnym.
Do przedsięwzięć rolniczych, które najczęściej
podlegają procedurze OOŚ, a które zawarto w przytoczonym powyżej rozporządzeniu należą:
w grupie I – mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko:
● chów lub hodowla zwierząt w liczbie nie mniejszej
niż 210 DJP inwentarza; współczynniki przeliczeniowe sztuk zwierząt na DJP są określone w załączniku do rozporządzenia.
w grupie II – mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko:
● instalacje do produkcji paliw z produktów roślinnych, z wyłączeniem instalacji do wytwarzania
biogazu rolniczego w rozumieniu ustawy z dnia
10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz.U.
z 2006 r. nr 89, poz. 625, z późn. zm.) o zainstalowanej mocy elektrycznej nie większej niż 0,5 MW lub
wytwarzających ekwiwalentną ilość biogazu rolniczego wykorzystywanego do innych celów niż produkcja energii elektrycznej,
● chów lub hodowla zwierząt, inne niż wymienione
powyżej, w liczbie nie mniejszej niż 60 dużych
jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP);
● chów lub hodowla zwierząt, inne niż wymienione
powyżej, w liczbie nie mniejszej niż 40 dużych
jednostek przeliczeniowych inwentarza (DJP), jeżeli działalność ta prowadzona będzie:
a) w odległości mniejszej niż 100 m od następujących terenów w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie
ewidencji gruntów i budynków, nie uwzględniając nieruchomości gospodarstwa, na którego
terenie chów lub hodowla będą prowadzone:
- mieszkaniowych,
- innych zabudowanych z wyłączeniem cmentarzy i grzebowisk dla zwierząt,
- zurbanizowanych niezabudowanych,
- rekreacyjno-wypoczynkowych z wyłączeniem
kurhanów, pomników przyrody oraz terenów
zieleni nieurządzonej, niezaliczonej do lasów
oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych,
b) na obszarach objętych formami ochrony przyrody,
o których mowa w art. 6, ust. 1, pkt 1 – 5, 8 i 9
ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody lub w otulinach form ochrony przyrody, o których mowa w art. 6, ust. 1, pkt 1 – 3 tej ustawy.
W rozporządzeniu kwalifikacyjnym podkreśla się,
że parametry tego samego rodzaju, charakteryzujące
skalę przedsięwzięcia i odnoszące się do przedsięwzięć tego samego rodzaju położonych na terenie
jednego zakładu lub obiektu, istniejących i planowanych, sumuje się. Oznacza to, że np. określając wielkość DJP w gospodarstwie rolnym, przy kwalifikacji
przedsięwzięcia do OOŚ, bierzemy pod uwagę obecną
i planowaną obsadę zwierząt w obiektach inwentarskich. Ważnym jest również, że w przypadku przedsięwzięć polegających na budowie obiektu inwentarskiego, kluczowa jest potencjalna obsada DJP, wynikająca z powierzchni użytkowej projektowanego obiektu,
a nie obsada deklarowana przez inwestora we wniosku
o pozwolenie na budowę.
Procedurze oceny oddziaływania na środowisko
podlegają przedsięwzięcia mogące zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko np. chów i hodowla
zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 DJP inwentarza
Mając powyższe na uwadze, rolnik, który planuje
inwestycję zaliczaną do którejś z wymienionych grup,
przed jej rozpoczęciem, zobligowany jest do uzyskania
decyzji środowiskowej. Każda kolejna decyzja administracyjna (warunki zabudowy, pozwolenie na budowę),
wydana bez wymaganych uzgodnień środowiskowych
będzie nieważna. Istotnym jest również fakt, że ocena
oddziaływania na środowisko objęta została kontrolą w
ramach wymogów wzajemnej zgodności.
Krzysztof Pałkowski
W SEJMIE O BEZPIECZEŃSTWIE PRZECIWPOWODZIOWYM
WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
W dniu 14 kwietnia br. odbyło się 90. posiedzenie Sejmu, podczas którego dyskutowano m.in. na temat bezpieczeństwa przeciwpowodziowego województwa pomorskiego. Ze stenogramu, sporządzonego podczas tego posiedzenia, wynika, że
w 2011 roku w istotny sposób wzrastają nakłady finansowe na utrzymanie urządzeń
melioracyjnych podstawowych i szczegółowych w naszym województwie.
Treść stenogramu publikujemy poniżej.
STENOGRAM Z 90. POSIEDZENIE SEJMU W DNIU 14 KWIETNIA 2011 R.
PYTANIA W SPRAWACH BIEŻĄCYCH
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję panu ministrowi.
Przystępujemy do kolejnego
pytania, które zadawać będą panowie posłowie Jerzy Borowczak
i Jan Kulas z Platformy Obywatelskiej. Pytanie dotyczy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego i finansowania melioracji wodnych
w woj. pomorskim w 2011 r.
Jako pierwszy pytanie zadawać będzie pan poseł Jerzy Borowczak.
Uprzejmie proszę.
Poseł Jerzy Borowczak:
Dziękuję, panie marszałku.
Szanowny Panie Ministrze! Jesteśmy posłami z woj. pomorskiego. Nasz region szczególnie narażony jest na zagrożenia powodziowe. Kwestia melioracji wodnych
w naszym województwie ma podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa ludności. Dlatego uprzejmie
pytamy: Jakie miejsce w działalności ministra rolnictwa i rozwoju
wsi zajmuje kwestia bezpieczeństwa
przeciwpowodziowego? Jakie nakłady finansowe zabezpieczono w tegorocznym budżecie państwa na
melioracje wodne w naszym województwie? Jak należy ocenić wielkość i znaczenie tej kwoty? Jakie
inne środki z Unii Europejskiej będą
dostępne na finansowanie melioracji wodnych w naszym regionie?
Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Na pytanie pana posła Jerzego
Borowczaka i posła Jana Kulasa
odpowiadać będzie Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju
Wsi pan minister Kazimierz Plocke.
Uprzejmie proszę, panie ministrze.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Dziękuję.
Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadając na postawione
pytanie, uprzejmie wyjaśniam, co
następuje. Otóż ochroną przeciwpowodziową w Polsce, zgodnie
z ustawą o działach administracji
państwowej, zajmuje się Minister
Środowiska, natomiast kwestiami
dotyczącymi melioracji wodnych –
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
I to jest niezwykle ważne zadanie,
które realizujemy, ale – jak wszyscy dobrze wiemy – żeby to dobrze zrobić, trzeba mieć zabezpieczone środki finansowe na realizację zadań związanych z melioracjami wodnymi.
W przypadku woj. pomorskiego wyjaśniam, że na finansowanie
melioracji wodnych mamy zapewnione środki finansowe na 2011 r.
zarówno z budżetu państwa, jak
i z Programu Rozwoju Obszarów
Wiejskich na lata 2007–2013.
Jeżeli chodzi o budżet państwa, środki zapisane w ustawie
w przypadku woj. pomorskiego
z budżetu wojewody są na poziomie 15 400 tys. zł. Będą one bez-
pośrednio kierowane na realizację
zadań w ramach melioracji podstawowych. W ramach rezerwy
celowej z tego samego działu
mamy kwotę 14 688 tys. zł, co
w sumie dla woj. pomorskiego
z budżetu państwa na 2011 r. daje
30 088 tys. zł.
Chciałbym dodać, że w budżecie
państwa są zapisane środki finansowe na melioracje szczegółowe,
a więc funkcjonowanie spółek wodnych i że w przypadku tychże zadań
jest to kwota 362 tys. zł,
z takim podziałem: z budżetu wojewody – 145 tys. zł i z rezerwy
celowej – 217 tys. zł. Przypomnę,
że wydatki na melioracje wodne
zostały w budżecie na 2011 r.
w stosunku do roku 2010 zwiększone o 300%. Natomiast jeżeli
chodzi o Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, a to są środki,
które pochodzą z budżetu Unii
Europejskiej, to dla województwa
pomorskiego na rok 2011 jest to
kwota 44 mln zł. Dodatkowo uzyskamy 2800 mln euro na tak
zwaną małą retencję, a są to nowe wyzwania, nowe działania
związane z retencją glebową,
renaturyzacją torfowisk i cieków,
a także zapobieganiem odwadnianiu gruntów rolnych. Podsumowując, jest kwota ok. 74 mln zł plus
2800 mln euro na tak zwaną małą
retencję. To jest rok 2011 i to
jest początek realizacji zadań
przez wojewódzki zarząd melioracji i urządzeń wodnych, które są
przyporządkowane urzędowi mar-
szałkowskiemu, a jeżeli chodzi
o zadania, które będą realizowane
w ramach Programu Rozwoju
Obszarów Wiejskich, to instytucją
zarządzającą jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a instytucją
wykonującą urząd marszałkowski.
W całym okresie programowania,
do 2013 roku, dla województwa
pomorskiego, z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, przewidziano kwotę 138 mln zł, natomiast na 2011 r. jest to, jak już
wspomniałem, 40 mln zł, a więc
1/3 lokacji środków finansowych
w tym dziale.
Podsumowując, panie marszałku, stwierdzam, że sytuacja,
jeżeli chodzi o województwo pomorskie, powinna być wystarczająco dobra, by pozwoliło to nam
na rozpoczęcie realizacji zadań,
które są określone w planie inwestycyjnym wojewódzkiego zarządu
melioracji i urządzeń wodnych.
Mam nadzieję, że to będzie rok,
kiedy będziemy mieli do dyspozycji większe środki finansowe aniżeli do tej pory. Zwracam też uwagę,
że w Programie Operacyjnym „Infrastruktura i środowisko” są zapisane środki finansowe na melioracje na terenie Żuław. Program ten
realizuje minister środowiska, a są
to pieniądze przeznaczone bezpośrednio na ochronę przeciwpowodziową, a więc budowę wałów
i całej niezbędnej infrastruktury
związanej z ochroną przeciwpowodziową. To tyle, panie marszałku.
Dziękuję.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo panu ministrowi, na razie, bo zaraz dopytywać będzie w tym punkcie pan
poseł Jan Kulas.
Poseł Jan Kulas:
Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dziękuję za tę podstawową
informację, jeżeli chodzi o wzrost
środków finansowych. Oczywiście
potrzeby w tym zakresie są olbrzymie, o czym doskonale wiemy. Są zaległości z poprzednich
lat. Środki krajowe, środki z budżetu państwa, środki unijne dają
szansę na odrobienie także zaległości, powiedziałbym, nawet cywilizacyjnych z lat 90-tych.
Panie ministrze, szczególnie to
ważne na Żuławach – dochodzą do
nas liczne głosy z Mierzei Wiślanej,
z gmin, powiatów żuławskich,
a także od samych rolników – żeby
te środki były jak najszybciej uruchomione. Gminy i rolnicy zadają
nam też czasami pytania, jak sami
się mogą w to włączyć. W tych dyskusjach pojawia się kwestia uruchomienia spółek wodnych. I to jest
moje drugie pytanie. Jak pan minister zapatruje się na możliwość
bliższej współpracy z gminami, powiatami, szczególnie żuławskimi, i
samymi rolnikami w kontekście
być może pewnego uaktywnienia,
wzmocnienia spółek wodnych?
Dziękuję za uwagę.
Wicemarszałek Jerzy Wenderlich:
Dziękuję bardzo.
Ponownie proszę pana ministra Kazimierza Plocke.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Kazimierz Plocke:
Dziękuję, panie marszałku.
Panie pośle, informuję, że spółki
wodne to organizacja zrzeszająca
rolników i że chcielibyśmy, żeby te
spółki realizowały jak najlepiej swoje zadania i to w jak największym
wymiarze, stąd też rok 2011, jak
wspomniałem, będzie tym rokiem,
kiedy środków na to powinno być
zdecydowanie więcej. Przypomnę,
że w rezerwie celowej mamy dla
spółek wodnych bezpośrednio na ich
zadania około 6 mln zł, a pozostałe
4 mln zł to są pieniądze, które będą
kierowane na ich tak zwane zadania
statutowe. Chciałbym wyjaśnić, że
jest przygotowany projekt ustawy
o ochronie
przeciwpowodziowej
przez ministra spraw wewnętrznych,
gdzie mówi się także o melioracjach
szczegółowych, a więc o funkcjonowaniu spółek wodnych i możliwości
finansowego ich wsparcia zarówno
z budżetów samorządów terytorialnych, gmin, jak i z innych podstawowych źródeł, które są dzisiaj
także do dyspozycji, a więc z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich
i budżetu państwa. Nie ukrywam, że
działalność spółek wodnych to dla
nas ważna dziedzina, że wymaga
ona wsparcia, i mam nadzieję, że
rząd premiera Tuska będzie to zadanie realizował skutecznie w roku
2011, bo to jest początek, i dlatego
też te środki zostały zdecydowanie
zwiększone. A to jest dobry sygnał
dla wszystkich rolników zrzeszonych
w spółkach wodnych. Dziękuję.
(Oklaski)
PROMEM I AUTOKAREM DO SĄSIADÓW
Już od kilku lat Pomorski Związek Hodowców Bydła Mlecznego organizuje seminaria wyjazdowe do innych krajów, celem poznania ich rolnictwa. Kolejny,
siódmy wyjazd odbył się szlakiem pięciu stolic północy: Sztokholmu, Helsinek,
Tallina, Rygi i Wilna.
Wyjazd miał charakter szkoleniowo-integracyjnowypoczynkowy. Wzięli w nim udział hodowcy bydła
mlecznego oraz ludzie dobrej woli, którym los hodowli
nie jest obojętny, a więc pracownicy Polskiej Federacji
Hodowców Bydła i Producentów Mleka, przedstawiciele
firm paszowych i genetycznych, lekarze weterynarii i ja
- pracownik Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
Naszym głównym celem wizyty w Sztokholmie była
wyspa „królewska” z pięknie położonym zamkiem rezydencją króla Karola XVI Gustawa.
Kolejne miejsce, które odwiedziliśmy to Helsinki stolica Finlandii. Tu najdłużej zatrzymaliśmy się na
Placu Zgromadzeń, centralnym miejscu fińskiej demokracji, z pięknymi renesansowymi zabudowaniami
parlamentu i uniwersytetu.
Zarówno w Szwecji, jak i w Finlandii oczy nasze
skierowane były na walory turystyczne tych krajów,
takie jak: duża ilość wód, jezior, wysepek i lasów.
Wizyty w gospodarstwach nie były możliwe z racji
zbyt krótkiego pobytu.
Kolejna noc to prom w kierunku Estonii i zwiedzanie Tallina z, niestety bardzo zaniedbanym, ośrodkiem
olimpijskim, oraz wystawy rolniczej Mammes w Tartu.
Na wystawie tej prezentowane były maszyny najnowszej generacji oraz zwierzęta - po jednym egzemplarzu
z różnych gatunków i ras. Mieliśmy okazję kibicować
także podczas konkursu pilarzy. Nie zabrakło też stoisk ze zdrową żywnością, wyrobami domowymi
(chleb, wędliny i inne przetwory) i rękodzielnictwem.
Uczestnicy wyjazdu szkoleniowo-integracyjnowypoczynkowego
Dnia 12 kwietnia, w godzinach wieczornych, 53-osobowa grupa miłośników polskiej hodowli wyruszyła do
Szwecji - kraju, w którym wiele uwagi poświęca się
zdrowotności produktów rolnych, a hodowla stoi na
bardzo wysokim poziomie. W środę, około południa
przemierzyliśmy trasę z Nynäshamn do Sztokholmu,
miasta zwanego przez wielu Wenecją Północy.
Nowoczesny sprzęt rolniczy
Sztokholm - Wenecja Północy
Sztokholm był pierwszym punktem części turystycznej. Miasto jest pięknie położone na 14 wyspach,
wysepkach i polodowcowych skałach przybrzeżnych.
Wystawa zwierząt - po jednej sztuce z każdej rasy
Kolejny dzień to wizyta na Łotwie. Na początku było zwiedzanie Rygi, a później, na zaproszenie RigaAgro
odwiedziliśmy targi Ryga Expo 2011. Targi te przyciągnęły wielu mieszkańców. Każdy mógł znaleźć tu coś
dla siebie. Jeden pawilon był poświęcony łowiectwu,
kolejny wyposażeniu ogrodów. Wystawiało się też wielu ogrodników, producentów mebli i sprzętu. Nie zabrakło też drobnych zwierzątek, a najliczniejszą prezentowaną grupą były króliki i różne ich rasy.
ski i król polski Władysław Jagiełło, w konsekwencji
zawartej z unii z Polską w Krewie, w 1385 r., zorganizowali w Wilnie uroczystość chrztu Litwy. Od tego
roku w zaciszu wileńskich drzew wielu artystów szukało natchnienia. Jednym z efektów tych artystycznych rozmyślań jest zespół obiektów zabytkowych
wpisany w 1994 na listę światowego dziedzictwa kultury UNESCO. Urodę tej krainy opiewa piękna literatura polska. Wilno odwiedziliśmy w czasie Niedzieli
Palmowej, dlatego też wielu uczestników naszego
wyjazdu poszło na mszę poświęcić palmy.
Pawilon poświęcony myślistwu
Jeden dzień w Wilnie
Ryga jest równie urokliwa, jak poprzednie oglądane przez nas miasta. Stanowi jedno z najpiękniejszych
w Europie skupisk architektury. Posiada liczne zabytki
z okresu średniowiecza. Średniowieczna zabudowa
Starego Miasta jest wpisana na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO.
Dzięki pomocy Łotewskiej Izby Mleka mieliśmy
również możliwość zwiedzenia gospodarstwa hodowlanego Państwa Grzegorczyków (polskiego pochodzenia), zajmujących się produkcją mleka.
Na koniec wyjazdu krótki odpoczynek w Druskiennikach, wielkim uzdrowisku leczniczym opartym
na bazie wody źródeł solankowych, gdzie mieliśmy
okazję zregenerować utracone siły i nabrać zapału do
dalszej pracy.
Przez osiem dni pobytu mieliśmy okazję uczestniczyć w targach organizowanych w Estonii i na Łotwie,
poznać ich rolnictwo, problemy i sposób promocji
produktów. Mogliśmy także poznać kulturę innych
krajów, a było ich aż pięć.
Bardzo ważnym punktem takich wyjazdów jest
możliwość wymiany doświadczeń wśród uczestników,
a ma to niebagatelne znaczenie, gdyż zacieśnia więzy
dalszej współpracy. Zrodził się pomysł trasy wojaży w
kolejnych latach, może następna Hiszpania????.
Pomorski Związek Hodowców Bydła Mlecznego w
Gdańsku już zaprasza do wspólnego wyjazdu.
Helena Artyszuk
Tomasz Soukup
PPH „DOWO”
WOJCIECH DOBRZYCKI
73-110 Stargard
Wizyta w łotewskim gospodarstwie mleczarskim
Ostatnim punktem naszej podróży była Litwa.
Tam jeden dzień spędziliśmy w Wilnie – w jednym
z piękniejszych „polskich” miast. To właśnie na cmentarzu wileńskim spoczywa wielu literatów, polityków
i artystów polskich. Przełomowym rokiem dla Wilna
był rok 1387. W tym właśnie roku wielki książe litew-
● nawóz wapniowo-magnezowy węglanowy – dolomit
CaO – 30%
MgO – 17%
● nawóz wapniowy węglanowy CaO – 50% = 90% CaCO3
● nawóz wapniowy tlenkowy CaO – 50% i 60%
tel./fax 91/578 67 33, tel. kom. 601863937
www.dowo.pl
Współpraca międzynarodowa z Autonomiczną Republiką Krymu,
Republiką Mołdowy i Gruzją
WYMIANA DOŚWIADCZEŃ
Pomorski Ośrodek Doradztwa
Rolniczego w Gdańsku, Oddział
w Starym Polu, w ramach współpracy międzynarodowej w 2011 r.,
realizuje trzy projekty objęte programem polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP w 2011 r., a mianowicie:
- nr 49/2011/PR/2011 pt. „Wyrównywanie szans
rozwojowych obszarów wiejskich Krymu”,
- nr 103/2011/PR/2011 pt. „Wsparcie rolniczych
służb doradczych w zakresie działań zwiększających dochody ludności zamieszkującej obszary
wiejskie Mołdowy”,
- nr 47/2011/PR/2011 pt. „Przygotowanie kadr doradczych Gruzji do świadczenia usług w zakresie technologii rolniczych oraz organizacji produkcji, w tym
grup producenckich”.
Celem ogólnym projektów realizowanych z Krajową Agencją Rozwoju Wsi w Kiszyniowie oraz
Związkiem AGROSERWIS jest poprawa, w dłuższym
horyzoncie czasowym, sytuacji ekonomicznej rolników i innych mieszkańców wsi z Mołdowy i Gruzji,
poprzez przygotowanie kadr doradczych do świadczenia usług w zakresie technologii rolniczych, organizacji produkcji, w tym grup producenckich oraz
przedsiębiorczości, w tym turystyki wiejskiej, agroturystyki i kreowania produktu regionalnego, a także
ochrona, zachowanie i efektywne wykorzystanie
dziedzictwa kulturowego.
Natomiast zasadniczym celem projektu, realizowanego z Krymskim Państwowym Rolniczym Centrum
Szkoleniowo-Konsultacyjnym w Symferopolu, jest
podniesienie poziomu życia na obszarach wiejskich
poprzez zwiększenie potencjału intelektualnego i wolicjonalnego mieszkańców wsi oraz wzmocnienie instytucjonalne, poprawiające skuteczność podejmowanych działań, za sprawą pomocy w utworzeniu wzorcowej „Nowej wiejskiej gromady” i odpowiedniego
przygotowania grupy liderów, w tym samorządowców
do rozwiązywania problemów gospodarczych i społecznych występujących na krymskiej wsi, w szczególności we wschodnim Krymie.
Projekty obejmują głównie 14-dniowe szkolenia
i warsztaty w Starym Polu dla 6 grup z Krymu, Mołdowy i Gruzji. Grupy składają się z kadr instruktorskich (doradczych) rolnictwa, przedstawicieli samorządów i administracji, organizatorów życia gospodarczego i społecznego, ze szczególnym uwzględnieniem mieszkańców obszarów wiejskich, przedstawicieli organizacji pozarządowych, organizacji rolniczych i jednostek obsługi rolnictwa, zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego, oświaty i nauki rolniczej, rolników oraz kierowników gospodarstw wielkoobszarowych i pracowników gospodarstw, przedsiębiorców prowadzących mały biznes.
Łącznie, od maja do sierpnia 2011 r., w szkoleniach i warsztatach, odbywających się w naszym Oddziale, udział weźmie 180 osób, w tym:
- 30 osób z Krymu w szkoleniu nt. „Rozwój Gromady
Orechowo wyzwaniem dla mieszkańców wsi i samorządu lokalnego”,
- 30 osób z Krymu w szkoleniu nt. „Wpływ instytucjonalnych przemian na doskonalenie zarządzania
zmianami w rolnictwie i na obszarach wiejskich
Rejonu Lenińskij, Sowietskij, Kirowskij, Niżnigorskij”,
- 30 osób z Mołdowy w szkoleniu nt. „Rola kobiet
w rozwoju przedsiębiorczości, rozszerzającej alternatywne dochody na obszarach wiejskich Mołdowy, w tym turystyka i agroturystyka oraz produkt
regionalny”,
- 30 osób z Mołdowy w warsztatach z zakresu organizacji grup producenckich oraz prowadzenia wysokodochodowych i małopowierzchniowych technologii
produkcji i marketingu produktów rolniczych,
- 30 osób z Gruzji w warsztatach z zakresu organizowania grup producenckich oraz prowadzenia wysokodochodowych kierunków produkcji na małych
powierzchniach i marketingu,
- 30 osób z Gruzji w szkoleniu z zakresu oddziaływania doradztwa rolniczego na rozwój rolnictwa i
obszarów wiejskich.
Program warsztatów i szkoleń obejmuje:
a. cykl wykładów i warsztatów (m.in. z wykorzystaniem laboratorium PODR, Oddział Stare Pole),
b. zajęcia terenowe (wizyty w gospodarstwach rolnych, w tym produkujących surowce energetyczne, obiektach wykorzystujących odnawialne źródła
energii, sortowniach odpadów i oczyszczalniach
ścieków, gospodarstwach agroturystycznych, jednostkach przetwórstwa rolno-spożywczego, mikroprzedsiębiorstwach, Biurach Powiatowych Ośrodka
Doradztwa Rolniczego, jednostkach oceny jakości
produktów rolnych, rynkach hurtowych, gminnych
ośrodkach kultury i świetlicach wiejskich, jednostkach samorządu terytorialnego realizujących inwestycje z udziałem środków pomocowych UE),
c. spotkania z przedstawicielami administracji rządowej i samorządowej, agencji działających w sferze
rolnictwa, samorządu rolniczego i organizacji rolniczych.
Zaplanowana pomoc umożliwi uczestnikom projektów nabycie i ugruntowanie wiedzy i umiejętności
niezbędnych w dalszym procesie przemian zarówno
w sferze aktywności gospodarczej, społecznej jak
i mentalnej, co stwarza perspektywy zwiększenia
potencjału intelektualnego niezbędnego do dynamicznego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich.
Teresa Krakowska
EDUKACJA OGRODNICZA W BIBLIOTECE GMINNEJ
W TRZEBIELINIE
W dniu 6 kwietnia br., w Bibliotece Gminnej w Trzebielinie, odbyło się szkolenie
ogrodnicze na temat pielęgnacji krzewów i drzew owocowych oraz ozdobnych. Część
teoretyczną i praktyczną szkolenia poprowadził Pan Jan Rozenek - doradca rolniczy
z Pomorskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Oddział w Strzelinie oraz
Pani Grażyna Pańczyk z Biura Powiatowego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Bytowie.
Przeprowadzone szkolenie wynikało z potrzeb
mieszkańców i jest zgodne z Planem Rozwoju Biblioteki Gminnej w Trzebielinie na lata 2010-2013.
Uczestnicy szkolenia zdobyli wiedzę dotyczącą przycinania i formowania drzew owocowych i krzewów
ozdobnych, rodzaju cięć pielęgnacyjnych, terminów
cięć, mogli także zasięgnąć porad i informacji. Po
wykładzie i prezentacji multimedialnej odbył się praktyczny pokaz przycinania drzew i krzewów w ogrodzie
jednej z uczestniczek szkolenia. Szkoleniu towarzyszyła także popularyzacja książek o tematyce ogrodniczej dostępnych w bibliotece: Choroby i szkodniki
drzew i krzewów ozdobnych Gerard Meudec, Cięcie
drzew i krzewów owocowych Jean-Yves Prat, Ogrody
Andrew Wilson, Cięcie i prowadzenie drzew i krzewów
Peter Blackburne-Maze, Iglaki: cięcie i formowanie,
żywopłoty Marek Majorowski, ABC rozmnażania roślin
przez sadzonki Rosenn Le Page i Denis Retournard,
Mała Encyklopedia Rolnicza, Doskonały ogrodnik Pippa Greenwood, Iglaki w ogrodzie Philippe Asseray.
Biblioteka Gminna w Trzebielinie we współpracy z
Panią Grażyną Pańczyk z Biura Powiatowego Ośrodka
Doradztwa Rolniczego w Bytowie planuje w 2011 roku
kolejne szkolenia dla miłośników ogrodów, na które
wszystkich zainteresowanych serdecznie zapraszamy.
Informacje o szkoleniach dostępne będą na stronie internetowej www.trzebielino.pl, w zakładce Biblioteka Gminna.
Iwona Szczęsna
bibliotekarz Biblioteki Gminnej
w Trzebielinie
FINAŁ VIII WOJEWÓDZKIEGO TURNIEJU KÓŁ GOSPODYŃ
WIEJSKICH W ŻUKOWIE
VIII Wojewódzki Turniej Kół Gospodyń Wiejskich,
pod patronatem Sekretarza Stanu w Ministerstwie
Rolnictwa i Rozwoju Wsi Pana Kazimierza Plocke
i Wojewody Pomorskiego Pana Romana Zaborowskiego, odbył się 29 kwietnia br., w sali widowiskowo-sportowej w Żukowie.
Patronat medialny nad Turniejem objęli: Telewizja Polska S.A.,
Oddział w Gdańsku, Radio Gdańsk,
Portal Internetowy Województwa
Pomorskiego „Wrota Pomorza”
i „Dziennik Bałtycki”. Organizatorami imprezy byli: Pomorski Ośrodek
Doradztwa Rolniczego w Gdańsku,
Wojewódzki Związek Rolników,
Kółek i Organizacji Rolniczych
w Gdańsku, Urząd Gminy w Żukowie oraz Województwo Pomorskie.
W finale uczestniczyło 15 zespołów Kół Gospodyń Wiejskich
z 13 powiatów województwa pomorskiego. Prezentowane konkurencje oceniało 6-osobowe jury,
któremu przewodniczył Prezes Zarządu
Wojewódzkiego
Związku
Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Gdańsku Pan Piotr Hałuszczak przy udziale Pani Wiktorii Blacharskiej i Pani Iwony Świętosławskiej z Oddziału Etnografii Muzeum
Narodowego w Gdańsku, Pani Moniki Kopieckiej z Sekretariatu Regionalnego Krajowej Sieci Obszarów
Wiejskich Województwa Pomorskie-
go, Pana Mariusza Szmidke - redaktora „Dziennika Bałtyckiego” oraz
Pani Anny Barsowskiej - przewodniczącej KGW w Chwaszczynie, laureata Grand Prix Wojewódzkiego Turnieju KGW w 2010 r.
Po oficjalnym otwarciu imprezy, publiczność wysłuchała krótkiego koncertu w wykonaniu laureatki „Szansy na sukces” Pani Igi
Fierki.
Koła Gospodyń Wiejskich zaprezentowały się publiczności w 5 konkurencjach, po zakończeniu których przewodniczący jury ogłosił
wyniki i wymienił najlepsze KGW
w każdej z pięciu kategorii konkursowych oraz laureata GRAND
PRIX. Byli to odpowiednio:
a) plansza tematyczna „Sołtys naszej wsi” - Koło Gospodyń Wiejskich Wrząca, gmina Kobylnica,
pow. słupski,
b) produkt tradycyjny pochodzenia
roślinnego „Potrawa z ziemniaków” - Koło Gospodyń Wiejskich
Paczewo, gmina Sierakowice,
pow. kartuski,
Publiczność VIII Wojewódzkiego Turnieju Kół Gospodyń Wiejskich
w Żukowie
c) „Moda XXII wieku” - Koło Gospodyń Wiejskich Mały Klincz,
gmina Kościerzyna, pow. kościerski,
d) scenka kabaretowa „Szukam
pracy” - Koło Gospodyń Wiejskich Czatkowy, gmina Tczew,
pow. tczewski,
e) „Kankan” - Koło Gospodyń Wiejskich Skowarcz, gmina Pszczółki,
pow. gdański.
Zwycięskim kołem i zdobywcą
GRAND PRIX w 2011 roku zostało Koło Gospodyń Wiejskich
z Czernina, gmina Sztum.
Serdecznie gratulujemy
wszystkim laureatom!
Oprawę artystyczną imprezy
zapewnił zespół „Perełki” oraz zespół muzyczny „Hotline” z Żukowa.
W imprezie uczestniczyło około
2000 osób.
Sponsorami
Wojewódzkiego
Turnieju KGW byli: Sekretarz Stanu
w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju
Wsi Pan Kazimierz Plocke, Marszałek Województwa Pomorskiego,
Wojewoda
Pomorski,
Burmistrz
Gminy Żukowo, Województwo Pomorskie – fundator nagród dla najlepszych Kół Gospodyń Wiejskich
w każdej z pięciu kategorii konkursowych, Bank BGŻ, Oddział Operacyjny w Gdańsku – sponsor strategiczny dla wszystkich uczestniczących Kół Gospodyń Wiejskich, Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku, Wojewódzki
Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Gdańsku, Pomorskie Stowarzyszenie Gmin Wiejskich, Pomorska Izba Rolnicza,
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – Pomorski Oddział
Regionalny w Gdyni, Agencja Nieruchomości Rolnych, Oddział Terenowy w Gdańsku z siedzibą w Pruszczu Gdańskim, Bank Spółdzielczy
w Tczewie – sponsor nagród dla
najlepszych Kół Gospodyń Wiejskich w każdej z pięciu kategorii
konkursowych, Bank Spółdzielczy
w Pszczółkach oraz firma „Gastro”
Iwona Grudzień z Gdańska.
Wszystkim sponsorom, w imieniu nagrodzonych laureatów, serdecznie dziękujemy.
Barbara Ditrich
Targi Rolno-Kwiatowe w Strzelinie
POKAZ ZWIERZĄT HODOWLANYCH
Jest już tradycją, że podczas Targów RolnoKwiatowych w Strzelinie prezentowane są zwierzęta
hodowlane, pochodzące z przodujących gospodarstw
naszego regionu.
Tegoroczny budżet nie pozwolił na pokazanie
większej grupy zwierząt, ale wybrane sztuki prezentowały najwyższe wartości hodowlane i użytkowe.
Zwierzęta wystawiano w następujących grupach:
- jałówki do 1,5 roku,
- świnie ras matecznych,
- świnie ras ojcowskich,
- świnie ras zachowawczych,
- konie,
- owce,
- drobny inwentarz (ptaki ozdobne, gołębie i króliki).
W pokazie uczestniczyło 20 hodowców, którzy
zaprezentowali gatunki ras wysoko produkcyjnych
oraz zwierzęta będące atrakcją gospodarstw agroturystycznych.
Bydło prezentowane było przez Ośrodek Hodowli
Zarodowej Bobrowniki. Hodowla ta jest niezawodnym partnerem na naszych imprezach targowych.
Ciekawostką jest to, że jako ściółkę w oborach używają piasek. Hodowcy twierdzą, że w znaczny sposób ogranicza on zachorowania krów na mastitis.
Średnia wydajność z fermy dochodzi do 8600 litrów
mleka od sztuki.
Owce prezentowane były przez trzech wystawców, którzy pokazali 10 sztuk zwierząt rasy czarnogłówka i polska owca długowełnista odmiany pomorskiej.
Zbigniew Ćwikiński z Charnowa zaprezentował
stado owiec rasy czarnogłówka. Rasa ta stanowi
doskonały komponent do krzyżowania towarowego,
a otrzymane mięso ma doskonałe walory kulinarne.
Rasę polska owca długowełnista odmiany pomorskiej wystawiało dwóch hodowców: Stanisław Mesek
z Żarkowa i Kazimierz Tur z Bukowa.
Trzodę chlewną na wystawie prezentowało 7 hodowców. Pokazali oni rasy świń, które najczęściej są
utrzymywane w gospodarstwach. Rolnicy z Rabacina: Jarosław Łoza, Zenon Hanasko i Zenon Hnatiuk
oraz Zbigniew Terefenko z Michałowa to jedyni na
naszym terenie producenci materiału zarodowego. Ich
zwierzęta na wystawach regionalnych i wojewódzkich
zawsze zdobywają wyróżnienia i czempionaty.
Z gospodarstwa państwa Krystyny i Zbigniewa
Kędziorów z Kończewa pochodziła stawka świń rasy
złotnicka pstra. Zwierzęta z ich hodowli uzyskują
najwyższe wyróżnienia na krajowych wystawach
zwierząt. Państwo Kędziorowie już od 10 lat hodują
tę rasę w swoim gospodarstwie. Ich wkład w zachowanie rasy doceniono specjalną nagrodą, którą podczas XXIV Wystawy Zwierząt w Poznaniu wręczył im
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marek Sawicki.
Producenci ściśle współpracują z Uniwersytetem
Przyrodniczym w Poznaniu.
Atrakcją pokazu była maciora z prosiętami rasy
złotnicka pstra z gospodarstwa ekologicznego Kazimierza Tura z Bukowej oraz świnka wietnamska
z przychówkiem z gospodarstwa Urszuli i Rafała Jaroszewiczów z Charnowa.
Konie, jak co roku, cieszyły się dużym zainteresowaniem zwiedzających. Pięknie prezentowały się
konie Artura Kempy. Konie rasy wielkopolskiej i polski koń szlachetny półkrwi, przydatne głównie do
celów sportowych, pokazały w pełni swoją urodę
i wigor.
Rasę zimnokrwistą wystawił hodowca z Żarkowa
- Stanisław Mesek. Konie, które mogą być utrzymywane w gospodarstwach agroturystycznych rasy
Haflinger prezentowali hodowcy: Urszula i Rafał Jaroszewiczowie z Charnowa oraz Stefan Ordon z Marszewa, który w swej stajni hoduje ponad 100 koni
czterech ras. Z jego hodowli pochodziła również,
pełna gracji klacz Fala rasy fryzyjskiej.
Wielką atrakcją, głównie dla dzieci, były dwa kucyki szetlandzkie, które chętnie dawały się głaskać
(z gospodarstwa Krystyny i Zbigniewa Kędziorów).
Drobny inwentarz
Tradycyjnie już na naszych targach króliki wystawili Przemysław i Paweł Wojda oraz Stanisław
Kubiak. Były króliki ras mięsnych oraz miniaturowych, koszatniczki i chomiki.
W pokazie ptaków użytkowych i ozdobnych brali
udział Dawid Hass z Widzina i Adam Zając z Ustki.
Były to stanowiska szczególnie oblegane przez zwiedzających. Swoje wdzięki prezentował niebieski paw
indyjski, gęsi garbonose, ozdobne kury. Pan Adam
Zając z Ustki pokazał kilkanaście ras przepięknych
gołębi.
Niespodziewanym wydarzeniem była ucieczka
z klatki samicy pawia. W schwytaniu ptaka zaangażowanych było wiele osób. Na pomoc przybyła również zawodowa straż pożarna ze Słupska, z wysięgnikiem koszowym. Pawica okazała się sprytniejsza
i do tej pory fruwa po drzewach w naszym parku.
Na pokazie prezentowane były ryby z naszego
terenu. Spółka Aquamar z Pasieki koło Miastka wystawiła jesiotry i liny.
Jak zwykle ciekawie prezentowały się sumy afrykańskie z hodowli Piotra Gabryiela z Żelkówka. Gospodarstwo to prowadzi też hodowlę węgorza.
Po raz pierwszy w pokazie wziął udział Włodzimierz Siemieniuk z Sierakowic, który pokazał: karpia
królewskiego, amura, suma europejskiego, karasia,
jesiotra syberyjskiego.
Zwiedzający zadawali dużo pytań wystawcom
prezentującym zwierzęta, a hodowcy chętnie dzielili
się swoją wiedzą i doświadczeniami i udzielali wyczerpujących informacji na wszystkie tematy.
Lubomir Szramowiak
Barbara Urbaniak
REGIONALNY KONKURS
„BEZPIECZNE GOSPODARSTWO ROLNE”
Co roku, podczas Targów Rolno-Kwiatowych, Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, Oddział w Strzelinie, wspólnie z Kasą Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Państwową Inspekcją Pracy O/Słupsk, dokonuje prezentacji laureatów Regionalnego Konkursu
„Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”.
W tym roku do konkursu przystąpiło 23 uczestników, których oceniła komisja zebrana 10 maja 2011 r.,
w siedzibie placówki terenowej KRUS, w składzie:
1. Marian Matusewicz, KRUS – przewodniczący,
2. Małgorzata Tokarska, KRUS,
3. Jan Rozenek, PODR O/Strzelino,
4. Henryk Raczek, PIP O/Słupsk.
Przedmiotem obrad komisji było zweryfikowanie
zebranej dokumentacji, zestawienie punktacji ocenia-
nych gospodarstw i wytypowanie zwycięzców. Ostatecznie w dziewiątej edycji konkursu etapu regionalnego wyłoniono laureatów 3 pierwszych miejsc oraz
przyznano dwa wyróżnienia.
Komisja konkursowa przy typowaniu zwycięzców
brała pod uwagę profil produkcji, wielkość gospodarstwa, co miało wpływ na wyposażenie gospodarstw
w sprzęt rolniczy. Podczas wizytacji zgromadzono
dokumentację zdjęciową i dokonano oceny gospodarstw według arkusza oceny gospodarstwa, stanowiącego załącznik do regulaminu konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”.
Finalistami regionalnego konkursu „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne” zostali:
I miejsce - Edmund Mielewczyk z Czarnówka,
gm. Nowa Wieś Lęborska,
II miejsce - Stanisław Kosiarkiewicz z Nowego
Gronowa, gm. Debrzno,
III miejsce - Kazimierz Tesmer z Parchowa.
Wyróżnienie otrzymali:
- Kazimierz Drobiński z Czyczków, gm. Brusy,
- Edward Smorawski z Gardnej Wielkiej, gm.
Smołdzino.
Wszyscy finaliści otrzymali cenne nagrody oraz
okolicznościowe dyplomy wręczone przez przedstawicieli KRUS i PODR. Ponadto KRUS corocznie funduje
dla Ochotniczych Straży Pożarnych zestaw do ratownictwa przedmedycznego. W tym roku taki zestaw
otrzymała OSP Damnica.
Jan Rozenek
I POWIATOWY TURNIEJ KÓŁ GOSPODYŃ WIEJSKICH
W KARTUZACH
Biuro Powiatowe Pomorskiego Ośrodka Doradztwa
Rolniczego w Kartuzach, pod patronatem Starostwa
Kartuskiego, zorganizowało I Powiatowy Turniej Kół
Gospodyń Wiejskich.
Przedstawicielki ośmiu gmin powiatu kartuskiego
zaprezentowały niezwykłą sprawność fizyczną, olbrzymią dawkę dobrego humoru i pyszne potrawy.
Konkurs obejmował pięć konkurencji:
1. prezentacja widowiskowo-taneczna „Kankan”,
2. scenka kabaretowa „Szukam pracy”,
3. scenka kabaretowa „Moda XXII wieku”,
4. prezentacja planszowa „Sołtys naszej wsi”,
5. tradycyjna potrawa mięsna.
Bardzo wyrównany i wysoki poziom uczestniczek
sprawił jury nie lada problem. Ostatecznie wyłoniło
ono następujących laureatów:
- III miejsce - Stowarzyszenie „Kaszubianki” z Kamienicy Szlacheckiej, gmina Stężyca;
- II miejsce - Koło Gospodyń Wiejskich Tokary, gmina Przodkowo;
-
I miejsce - Koło Gospodyń Wiejskich Pepowo, gmina Żukowo;
- Grand Prix - Koło Gospodyń Wiejskich Paczewo,
gmina Sierakowice, które wzięło udział w finale
wojewódzkim.
Licznie zgromadzeni goście, oprócz świetnego
humoru, mogli rozsmakować się w znakomitych potrawach przygotowanych przez gospodynie.
Składamy wyrazy uznania i podziękowania
wszystkim uczestniczkom. Dziękujemy również instytucjom: Starostwu Kartuskiemu, gminom i wszystkim
sponsorom, bez których turniej nie mógłby się odbyć.
Dzięki zbiorowemu działaniu mogliśmy zobaczyć,
jak wielkie pokłady kreatywności, pracowitość i smakowitości „drzemią w sercach” kobiet wiejskich.
Genowefa Lehman
Fotoreportaż z turnieju znajduje się na wewnętrznych stronach tego numeru.
MISTRZ POLSKI GRAŁ W STRZELINIE
Tradycją jest, że podczas Targów Ogrodniczych organizowanych przez PODR w Gdańsku, Oddział Strzelino, odbywa się turniej szachowy. W tegorocznej
edycji targów w turnieju tym wzięło udział 19 zawodników, z których najstarszy miał 75 lat, a najmłodszy 8 lat.
Szachy, uważane za grę królewską, na pewno nie mają tylu
zwolenników co piłka nożna, jednak są godne polecenia. Pozwalają
rozwijać logiczne myślenie i wyra-
biają pamięć, szczególnie u ludzi
młodych.
Gra w szachy znana jest na
świecie już od kilku tysięcy lat. Jej
kolebką są prawdopodobnie Indie
Turniejowe rozgrywki
lub Chiny. Dużą popularnością gra
ta cieszy się w Rosji, skąd wywodzą się znani arcymistrzowie, tacy
jak: Kasparow, Karpow czy Spasski. Genialnym graczem był zmarły niedawno Boby Fischer.
Szkoda, że w Słupsku zniknęła
tradycja cotygodniowych turniejów. Obecnie szachiści nie mają
swego stałego miejsca do spotkań.
Z budżetu miasta przekazuje się
kilkaset tysięcy na różne dyscypliny sportowe, jednak na szachy nie
przeznacza się nawet złotówki.
W związku z powyższym za
niezwykle cenną należy uznać inicjatywę PODR, Oddział w Strzelinie, który corocznie organizuje
turniej szachowy podczas Targów
Ogrodniczych.
Zwycięzcą tegorocznych zawodów został 18-letni Paweł Weichhold,
mieszkaniec
Strzelina,
który w tym roku zdobył tytuł
mistrza Polski w szachach w kategorii wiekowej do lat 18 i w niedługim czasie wybiera się na mistrzostwa świata do Brazylii.
Z dużym zainteresowaniem
śledzę rozwój talentu Pawła. Pamiętam, jak kilka lat temu, mama
przyprowadziła go pierwszy raz na
turniej w Strzelinie i już wtedy
dostrzegłem w nim talent szachowy, który bardzo szybko rozwija
się. Szkoda tylko, że Paweł nie ma
sponsora, który wspomógłby rozwój jego dalszej kariery.
Chłopiec rozpoczął grę już
w wieku 3 lat. Pierwszych ruchów
na szachownicy uczyli go rodzice.
W szachy gra też jego starszy
brat. Paweł jest obecnie uczniem
I LO w Słupsku. Szachy nie przeszkadzają w nauce - twierdzi młody mistrz. Z nimi z resztą wiąże
swoją przyszłość - po prostu nie
wyobraża sobie innej alternatywy.
Na zakończenie strzelińskiego
turnieju, wręczone zostały puchary
i nagrody ufundowane przez Starostwo Powiatowe w Słupsku i Dyrekcję Oddziału PODR w Strzelinie.
W imieniu starostwa puchary wręczył Wicestarosta Andrzej Bury,
a w imieniu PODR - Dyrektor Oddziału w Strzelinie Zdzisław Kołodziejski.
Laureaci turnieju szachowego oraz Dyrektor Oddziału PODR w Strzelinie
Zdzisław Kołodziejski i Wicestarosta Słupski Andrzej Bury
Lubomir Szramowiak
OPODATKOWANIE AGROTURYSTYKI (cz. I)
Długi majowy weekend rozpoczął tegoroczny sezon turystyczny. Powoli zapełniają się kwatery agroturystyczne w całym regionie. Dlatego warto przypomnieć
kwaterodawcom wiedzę z zakresu przepisów prawnych obowiązujących w działalności agroturystycznej.
Poniżej drukujemy I część materiałów szkoleniowych przygotowanych przez
pracowników Urzędu Skarbowego w Malborku na konferencję pt. „Turystyka
wiejska a przepisy o usługach turystycznych”, która odbyła się w Oddziale PODR
w Starym Polu, w marcu br.
Agroturystyka stała się obecnie bardzo popularną
formą wypoczynku, jednak pamiętać należy, że dla
właścicieli gospodarstw agroturystycznych działalność
ta nie zawsze jest obojętna podatkowo. Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu świadczenia usług agroturystycznych należy zapoznać się z możliwościami
rozliczenia z urzędem skarbowym, formami opodatkowania oraz przede wszystkim - warunkami zwolnienia podatkowego.
Omawiając prawne aspekty działalności agroturystycznej, należy podkreślić, iż zgodnie z treścią art. 3
ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (Dz.U. nr 173, poz. 1807 ze zm.) jej
przepisów nie stosuje się do działalności wytwórczej
w rolnictwie, w zakresie upraw rolnych oraz chowu
i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych
innych usług związanych z pobytem turystów. Konsekwencją powyższej regulacji jest to, że działalność
agroturystyczna nie podlega wpisowi do ewidencji
działalności gospodarczej, a rolnik ją wykonujący nie
jest przedsiębiorcą. Tym samym rozpoczęcie, prowadzenie lub zakończenie takiej działalności nie podlega
zgłoszeniu do organu gminy.
Mimo to – dochody z agroturystyki – mogą być
dochodem z działalności gospodarczej, w rozumieniu
ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Bowiem w myśl art. 5 A, pkt 6 ww. ustawy działalnością gospodarczą jest działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona
we własnym imieniu bez względu na jej rezultat,
z której przychody nie są zaliczane do przychodów
z innych źródeł. Dochody z takiej działalności podlegają opodatkowaniu podatkiem PIT w jednej z niżej
wymienionych form:
- ryczałt ewidencjonowany,
- karta podatkowa,
- zasady ogólne (wg skali podatkowej),
- 19% podatek liniowy.
ZWOLNIENIE
Należy wskazać, iż dochody z wynajmu pokoi gościnnych i wyżywienia letników, gdy są prowadzone
na niewielką skalę – podlegają zwolnieniu od podatku
dochodowego od osób fizycznych.
Zgodnie z treścią art. 21, ust. 1, pkt 43 ustawy
z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób
fizycznych, wolne od podatku dochodowego są dochody
uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w
gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia
tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5. Zwolnienie to uzależnione jest więc od spełnienia łącznie kilku warunków, a mianowicie:
- najem musi dotyczyć pokoi gościnnych znajdujących się wyłącznie w budynkach mieszkalnych,
- budynki, w których pokoje przeznaczone są na
wynajem, położone są na terenie wiejskim w gospodarstwie rolnym,
- przedmiotem usług musi być najem pokoi gościnnych
osobom przebywającym jedynie na wypoczynku,
- liczba wynajmowanych pokoi nie może przekraczać 5.
Jeżeli spełnione są powyższe warunki, również dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, którym
wynajęto pokoje, nie podlegają opodatkowaniu.
Gospodarstwo rolne
Ustawodawca posługuje się pojęciem gospodarstwo rolne i odsyła w art. 2, ust. 4 ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych do znaczenia tego
pojęcia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku
rolnym. Zgodnie z definicją zawartą w art. 2, ust. 1
ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym, gospodarstwem rolnym jest obszar gruntów
sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków
jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych o łącznej powierzchni
przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy.
Tym samym nie będą korzystały ze zwolnienia
dochody uzyskiwane z gospodarstw rolnych znajdujących się na terenach miejskich, gdyż z literalnego
brzmienia przepisu podatkowego wynika, że zwolnienie podatkowe odnosi się wyłącznie do gospodarstw
rolnych znajdujących się na terenach wiejskich.
Zwolnienie nie obejmuje również wynajmu pokoi
w budynkach innych niż mieszkalne (np. domki kempingowe) oraz w innych budynkach poza gospodarstwem rolnym.
Liczba pokoi
Prawo do zwolnienia zależy także od liczby wynajmowanych pokoi - zgodnie z ww. ustawą nie może być
ich więcej niż 5, przy czym nie ma znaczenia, ilu turystów z nich korzysta. W tym miejscu musimy się odnieść do Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy
z dnia 19 sierpnia 2004 r. w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie. Zgodnie z tymi przepisami w wynajmowanych pokojach powierzchnia mieszkalna nie może
być mniejsza niż 6 m2 w pokojach 1 - 2-osobowych,
a w większych 2 m2 na każdą następną osobę (Art. 2. 3.
Minimalne wymagania co do wyposażenia innych
obiektów, świadczących usługi hotelarskie, o których
mowa w art. 35, ust. 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. o usługach turystycznych, załącznik nr 7 do
rozporządzenia).
Do liczby wynajmowanych pokoi nie wlicza się
pomieszczeń pomocniczych, technicznych czy gospodarczych (kuchnia, łazienka, spiżarnia).
Gdy liczba wynajmowanych pokoi wyniesie więcej
niż 5, cały dochód z agroturystyki będzie podlegał
opodatkowaniu. Istotne jest, kto wynajmuje pokoje.
Dla potrzeb zwolnienia - w podatku dochodowym od
osób fizycznych - muszą to być turyści, a nie osoby
przebywające w podróży służbowej lub na szkoleniu.
Niespełnienie wszystkich warunków do zastosowania zwolnienia podatkowego lub świadczenie usług
w miastach spowoduje, że działalność agroturystyczna będzie opodatkowana bez względu na to, czy wykonywana jest w ramach działalności gospodarczej
czy poza nią.
PODATKI I ROZLICZENIA
Podstawa prawna:
● ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr
144, poz. 930 z 1998 roku z późn. zm.),
● ustawa z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2010 r. nr
51, poz. 307 z późn. zm.),
● ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z 2004 roku
z późn. zm.)
● ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja
podatkowa (tekst jednolity Dz.U. nr 8, poz. 60
z 2005 roku z późn. zm.).
Dla potrzeb podatku dochodowego od osób fizycznych, działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:
- wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
- polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
- polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej
rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której
uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów opodatkowanych podatkiem dochodowym od
osób fizycznych.
Wyżej wymienione czynności nie będą uznane za
działalność gospodarczą, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
- odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat
tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych
czynności;
- są one wykonywane pod kierownictwem oraz
w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego
te czynności;
- wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.
Podstawową formą opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej jest opodatkowanie na ogólnych
zasadach, przy zastosowaniu skali podatkowej. Pozostałe formy opodatkowania to:
● zasady ogólne przy zastosowaniu jednolitej 19%
stawki,
● ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
● karta podatkowa.
Przy zastosowaniu skali podatkowej lub 19%
stawki, podatek płaci się od dochodu, tj. różnicy pomiędzy faktycznie uzyskanym przychodem a kosztami
jego uzyskania.
Przy opodatkowaniu ryczałtem, koszty uzyskania
przychodu nie mają wpływu na wysokość ryczałtu,
ponieważ podatek płacimy od uzyskanego przychodu.
Natomiast przy opodatkowaniu kartą podatkową
na wysokość podatku nie ma wpływu ani wysokość
przychodu, ani koszty jego uzyskania.
Wyboru formy opodatkowania dokonuje sam Podatnik, który przed jej wyborem powinien dokonać
analizy wielkości przychodu, kosztów uzyskania przychodu oraz wziąć pod uwagę:
● rodzaj działalności, którą zamierza uruchomić,
● jej rozmiar,
● wysokość spodziewanych przychodów i kosztów.
Wyboru formy opodatkowania dokonuje się:
- do 20 stycznia roku podatkowego lub
- do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności, nie później jednak niż do dnia uzyskania
pierwszego przychodu, jeżeli Podatnik rozpoczyna
prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie
roku podatkowego.
W przypadku:
- opodatkowania dochodów według jednolitej stawki
podatku albo
- w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, albo
- w formie kart podatkowej,
należy złożyć pisemne oświadczenie o wyborze formy
opodatkowania. W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych według skali podatkowej, nie ma obowiązku składania przedmiotowego oświadczenia. Jeżeli
Podatnik w poprzednim roku był opodatkowany w innej
formie, a od nowego roku chce być opodatkowany na
zasadach ogólnych, według skali podatkowej, to musi
złożyć oświadczenie o wyborze formy opodatkowania.
Do 20 stycznia roku podatkowego lub przed rozpoczęciem działalności należy złożyć stosowne
oświadczenie o wyborze sposobu opodatkowania właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.
Jeżeli w kolejnych latach podatnik nadal będzie
rozliczać się w dany sposób, nie musi już składać
oświadczenia.
Jeżeli w kolejnych latach podatnik nie chce być
opodatkowany w danej formie, to musi w terminie do
20 stycznia roku podatkowego zawiadomić w formie
pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego
o rezygnacji z tego sposobu opodatkowania lub złożyć
w tym terminie pisemny wniosek lub oświadczenie
o zastosowanie innej formy opodatkowania.
Właściwość miejscowa w sprawie złożenia zawiadomienia o wyborze formy opodatkowania:
- w przypadku opodatkowania dochodów według
skali podatkowej lub wyboru opodatkowania według stawki 19% oraz ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – naczelnik urzędu skarbowego
właściwy według miejsca zamieszkania podatnika;
- w przypadku prowadzenia działalności w formie
spółki niebędącej osobą prawną – naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników;
- w przypadku karty podatkowej – naczelnik urzędu
skarbowego właściwy według miejsca położenia
zorganizowanego zakładu, wskazanego w zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej, a gdy
działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego zakładu – według miejsca zamieszkania podatnika lub siedziby spółki niebędącej osobą
prawną, a jeżeli nie można ustalić siedziby tej spółki – według miejsca zamieszkania jednego ze
wspólników. Jeżeli działalność jest prowadzona w
kilku zorganizowanych zakładach na terenie objętym właściwością miejscową kilku naczelników
urzędów skarbowych, właściwość ustala się według
miejsca wskazanego przez podatnika jako siedzibę
działalności.
Przychodu opodatkowanego w formach zryczałtowanych oraz dochodu opodatkowanego według stawki
19% nie łączy się z przychodami z innych źródeł podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób fizycznych. Zatem ich wysokość nie wpływa
na przekroczenie progów podatkowych określonych
w skali podatkowej.
Dodatkowych informacji na temat podatków oraz
procedur obowiązujących w polskim systemie podatkowym udziela również:
Krajowa Informacja Podatkowa
czynna do poniedziałku do piątku
w godzinach od 7.00 do 18.00
Infolinia: z tel. stacjonarnego: 801 055 055
z tel. komórkowego: (22) 330 0330
Strona internetowa: www.kip.gov.pl
Opracowanie:
Jarosław Kozłubski, Beata Maciejewska
Urząd Skarbowy w Malborku
Czy wiesz, że …
INTERNET DLA WSI
Operator sieci Plus – Polkomtel, wchodzi z ofertą Internetu na tereny wiejskie. Do końca 2011 r. planuje się
uruchomienie 600 nadajników, już działa około 170 nadajników, które umożliwiają odbiór Internetu z lokalizacji oddalonych nawet o 20 kilometrów. 70 proc. docelowych odbiorców tej oferty to mieszkańcy wsi, rolnicy, bowiem tam jest największy deficyt łącz internetowych. Oferta będzie dostępna w trzech opcjach abonamentowych z limitem danych.
(Top Agrar Polska 2011 nr 4, s. 13)
Rolniczy Magazyn Elektroniczny CBR
MALINY W OGRODZIE PRZYDOMOWYM
Maliny to krzewy o bardzo smacznych i zdrowych owocach. Często przyrządzamy z nich sok na przeziębienie. Stosujemy go również jako środek wykrztuśny.
Ostatnie badania wykazały, że owoce malin posiadają także działanie przeciwnowotworowe. Sądzę więc, że dla tej rośliny warto wygospodarować trochę miejsca
w naszym ogrodzie.
Pędy krzewów malin żyją dwa lata. W jednym roku wyrastają z szyjki korzeniowej lub korzeni tzw.
odrosty korzeniowe, a w drugim pędy boczne zakończone kwiatostanem, które po zaowocowaniu zamierają. Zamierające pędy wycinamy, a wybieramy co
ładniejsze pędy jednoroczne, które w sposób naturalny zaowocują w roku następnym.
Inaczej postępujemy z tzw. malinami powtarzającymi (określanymi też jako maliny późne) takich odmian, jak: Polana, Polka, Pokusa, Popiel. Malina ta
zawiązuje pąki kwiatowe na jednorocznych pędach.
W tym samym roku na wierzchołkowej części pędu
zawiązują się owoce, które dojrzewają jesienią, a
czasem późnym latem. Niekiedy nieprzycięta, niższa
część pędu tych malin może wytwarzać pędy owoconośne i owocować w tym samym okresie co malina
wiosenna. Jeżeli chcemy, aby cały zbiór przypadał na
późne lato lub jesień, to po zbiorze owoców wycinamy
wszystkie pędy nad ziemią, pozostawiając tylko system korzeniowy.
Malina wymaga gleb mineralnych, żyznych, ale nie
zlewnych. Nie odpowiadają jej także gleby piaszczyste.
Źle rosną na terenach o wysokim poziomie wód gruntowych lub zalewanych nawet na krótki okres. Odczyn
gleby powinien być lekko kwaśny (pH 5,5 – 6). Malina
nie boi się przymrozków podczas kwitnienia i zawiązywania owoców, jednak w okresie zimy narażona jest
na przemarznięcie. Dlatego jesienią można usypać
kopczyki chroniące system korzeniowy przed ewentualnymi dużymi spadkami temperatur.
Przygotowując glebę pod maliny, należy wzbogacić ją w obornik lub nawozy zielone stosowane jako
przedplon. Dobrze jest glebę pod rośliny odchwaścić
(ręcznie, mechanicznie lub chemicznie).
Maliny najlepiej sadzić jesienią. Wtedy roślina ma
najlepsze warunki do ukorzenienia, a wiosną wybija
silne pędy.
Maliny należy sadzić w rzędach co 40 – 50 cm.
Odległość między rzędami powinna wynosić 1,5 -2 m.
Po posadzeniu rośliny przycinamy na ok. 10 – 20 cm
nad ziemią.
Ważnym elementem pielęgnacji malin jest podwiązywanie owocujących pędów, aby nie wyłamały się
pod wpływem ciężaru owoców i miały dostęp do światła. Po ich zbiorach postępujemy w zależności od typu
i odmiany.
Jeżeli uprawiamy maliny na zbiór wiosenny, wycinamy pędy, które zaowocowały, pędy słabe, opadające na ziemię, chore, a zostawiamy pędy najlepsze,
które w przyszłym roku zaowocują. Natomiast przy
uprawie malin na zbiór późnoletni i jesienny, wszystkie pędy przycinamy tuż nad ziemią, zostawiając sam
system korzeniowy. Maliny w trakcie wegetacji obficie
nawozimy ze względu na to, że korzenią się płytko.
Co trzy, cztery lata stosujemy obornik w odpowiedniej
ilości, w stosunku do wielkości plantacji, nie przekraczając 30 – 40 ton na ha. W latach, gdy nie stosujemy obornika, można uzupełnić nawożenie nawozami
mineralnymi w ilości 30 kg azotu, 70 kg P i 120 kg K
w przeliczeniu na ha.
Dobrze pielęgnowana i nawożona plantacja może
nam sprawiać przyjemność i dawać plon przez okres
od 12 do 15 lat.
1.
2.
Maliny odm. Polana: owoce (1), krzewy wiosną (2)
Jan Rozenek
KALENDARIUM PRAC OGRODNICZYCH - CZERWIEC
SAD
●
●
●
●
● Czerwiec jest okresem silnego wzrostu młodych
drzewek owocowych. W młodym sadzie zajmujemy
się formowaniem koron. Młode gałązki przyginamy
do pozycji poziomej za pomocą klamerek lub drewnianych rozpórek. Gałązki silniejsze, bardziej zdrewniałe, można obciążać ciężarkami. Pamiętajmy też
o regularnym podlewaniu młodych drzew w sadzie.
● W tym okresie intensywnie rosną nie tylko rośliny
sadownicze, ale również chwasty. Dlatego też nie
zapominajmy o pieleniu i ściółkowaniu gleby pod
roślinami.
● Po tzw. świętojańskim opadzie przerzedzamy zawiązki owoców na jabłoniach, gruszach i innych
drzewach owocowych. Dzięki temu owoce będą
bardziej dorodne.
● Przerzedzamy zagony malin, wycinając najsłabsze
odrosty korzeniowe.
● Dojrzewające owoce możemy chronić przed ptakami, zarzucając na drzewa specjalną siatkę. Ptaki
atakują owoce często z pragnienia, dlatego warto
też ustawić dla nich naczynia z wodą, co powinno
oderwać uwagę ptaków od owoców.
● Na pniach śliw i jabłoni umieszczamy opaski
chwytne z papieru falistego do wyłapywania gąsienic owocówek.
● Już na przełomie maja i czerwca warto na wiśniach
i czereśniach zawiesić pomarańczowe tabliczki lepowe ze środkiem wabiącym. Posłużą one do sygnalizacji i odławiania nasionnicy trześniówki. Jest to
niewielka muchówka (dł. do 5 mm) z ciemnymi, poprzecznymi paskami na skrzydłach. Podstawowe zabiegi ochronne w uprawie amatorskiej to, poza wyłapywaniem na pomarańczowe tabliczki lepowe, systematyczne zrywanie owoców z larwami, aby nie
dopuścić do zejścia larw szkodnika do gleby, a także
wczesny zbiór owoców. Pod koniec czerwca pod
drzewami rozkładamy włókninę lub gęstą siatkę,
która utrudni wypadającym z owoców larwom zagrzebanie się w ziemi.
WARZYWNIK
● Bieżący miesiąc to okres intensywnych prac pielęgnacyjnych w warzywniku. Rośliny regularnie od-
●
●
●
●
●
●
●
chwaszczamy, nawozimy, nawadniamy i doglądamy
czy nie występują choroby lub szkodniki.
Ulewne deszcze mogą ubić powierzchnię gleby, co
jest niekorzystne dla wschodzących nasion. Dlatego
po deszczach warto glebę wzruszyć, co zapobiegnie
tworzeniu się skorupy glebowej.
Palikujemy pomidory i regularnie usuwamy im
boczne pędy wyrastające w kątach liści.
Aby przedłużyć okres zbioru młodych, świeżych
roślin przyprawowych, w pierwszej połowie czerwca
warto ponowić wysiew kopru ogrodowego, rzeżuchy, trybuli i pietruszki.
Kontynuujemy zbiory wczesnych warzyw. Spośród
uprawianych w tunelach, do zbioru nadają się warzywa kapustne (kapusta wczesna, kalafior, brokuł), a z warzyw uprawianych w gruncie, można
zbierać buraki ćwikłowe do konsumpcji z liśćmi, cebulę z zielonym szczypiorem, kalarepę, rzodkiewkę,
sałatę i szpinak. Pod koniec miesiąca dorosną strąki
zielonego grochu i bobu.
Na początku miesiąca siejemy ogórki, dynie i patisony, a także kalarepę oraz buraki na późny, jesienny zbiór.
Aby zapewnić sobie ciągłość zbiorów dosiewamy
fasolę szparagową, rzodkiewkę i sałatę.
Do połowy czerwca, na zagonach, z których zebraliśmy wczesne warzywa, można wysiewać buraki
ćwikłowe i marchew na zbiór jesienny i do przechowywania.
Na rozsadniku przygotowujemy rozsadę kalafiora,
brokułów, kalarepy, endywii, sałaty kruchej, rzymskiej i sałaty masłowej oraz kopru włoskiego do
poplonowej uprawy na zbiór jesienią.
Przerywamy wysiane w maju ogórki i marchew.
W uprawach pod osłonami kontrolujemy temperaturę
i wilgotność. W upalne dni tunele i szklarnie trzeba
wietrzyć (temperatura nie może przekroczyć 30° C).
W strąkach grochu mogą pojawić się gąsienice
pachówki strąkóweczki. W przypadku ich wystąpienia warto jak najszybciej zebrać strąki (zanim gąsienice zejdą do gleby), a także dokładnie przekopać grządkę po zbiorze. W przyszłym roku wybierzmy do uprawy jak najwcześniejsze odmiany
grochu, co pozwoli przeprowadzić zbiór zanim pojawi się szkodnik.
Uszkodzenia grochu spowodowane przez gąsienice
pachówki strąkóweczki
OGRÓD OZDOBNY
● Ponieważ w czerwcu zaczynają się bardzo ciepłe
i słoneczne dni, należy pamiętać o podlewaniu
i zraszaniu roślin. Aby rośliny nie cierpiały z powodu suszy, gleba powinna być wilgotna do głębokości
10 cm. Najlepszą porą do zraszania jest wieczór.
● Na rabatach warto wymienić na nowe przekwitłe
rośliny sezonowe.
● Usuwamy przekwitłe kwiatostany różaneczników
(najlepiej ostrożnie obrywać je palcami), lilaków
i róży. Z tych ostatnich wycinamy też dzikie pędy
(wyrastają z ziemi, są jaśniejsze niż pozostałe).
● W czerwcu w fazę szybkiego wzrostu wchodzą żywopłoty, dlatego ważne jest, aby je przyciąć. Rozpięcie sznura wzdłuż żywopłotu pomoże przyciąć
żywopłot w miarę równo.
● Po okresie kwitnienia można dzielić kosaćce bródkowe. Kłącza wykopujemy, dzielimy i po zasadzeniu obficie podlewamy.
● Gdy 1/3 łuski jest zbrązowiała, wykopujemy i rozdzielamy cebule tulipanów. U tulipanów zabieg ten
wykonujemy co roku, a u innych roślin cebulowych
co 3 lub 4 lata.
● W czerwcu wysiewamy rośliny dwuletnie, m.in.
stokrotki, bratki czy goździki brodate. Ponieważ
podczas kiełkowania powinny mieć dużo wilgoci,
warto wysiać je w miejscu cienistym.
● Na początku czerwca można pobrać sadzonki niezdrewniałe z niektórych drzew i krzewów.
● Spustoszenia w ogrodzie mogą dokonać mszyce.
Jeżeli zdecydujemy się na opryskiwanie roślin zaatakowanych przez tego szkodnika insektycydami,
należy pamiętać, aby w czasie opryskiwania zachować przynajmniej 30-centymetrowy odstęp od
rośliny. Część środków chemicznych na mszyce została wycofana z zastosowań amatorskich. Dlatego
coraz większego znaczenia nabierają niechemiczne
metody walki z mszycami, takie jak usuwanie końcówek pędów z koloniami mszyc oraz oprysk preparatami roślinnymi przygotowanymi samodzielnie,
m.in. wyciągami z cebuli lub czosnku. Jeżeli zdecydujemy się na „chemię”, możemy wybrać jeden
z preparatów do zastosowań amatorskich, np. ABC
przeciwko szkodnikom na roślinach ozdobnych AL
lub ABC na mszyce AL.
● Na spodniej części liści niektórych roślin mogą pojawić się niewielkie brunatne punkty, oznaczające atak
czerwców lub innych małych owadów. Ponieważ
ręczne usunięcie ich jest bardzo trudne, zaleca się
zwilżenie zaatakowanych miejsc spirytusem, a następnie spryskanie roślin roztworem sporządzonym
z 20 g miękkiego szarego mydła i 100 ml spirytusu
na litr wody.
● Gdy pogoda jest ciepła i wilgotna, róże mogą zostać zaatakowane przez mączniaka. Pomóc mogą
preparaty siarkowe. Należy się jednak liczyć również z tym, że mogą one zaszkodzić roślinom.
● Mączniak zagraża również piwoniom znajdującym
się w fazie pączkowania. Kwiaty można próbować
uratować, wycinając ostrożnie zaatakowane pączki.
● Fuksje mogą zostać zaatakowane przez mączlika.
Gdy szkodników jest niewiele, pomoże spryskiwanie ciepłą wodą. Jeśli jest ich dużo, konieczne będzie zastosowanie środka owadobójczego.
● W niebezpieczeństwie są też lilie, na których od
czerwca mogą żerować czerwone chrząszcze - poskrzypki cebulowe.
Poskrzypka cebulowa żerująca na liliach
KWIATY W DOMU, BALKONY I TARASY
● Roślinom stojącym na południowych oknach należy
zapewnić nieco cienia lub przynajmniej odsunąć je
dalej od okna.
● Podlewamy regularnie wszystkie kwiaty domowe
i raz w tygodniu nawozimy je dolistnie lub doglebowo odżywką wieloskładnikową, np. Florovitem.
● W czerwcu można wystawiać na balkon lub do
ogródka niemal wszystkie rośliny doniczkowe, nawet palmy i figowce.
● Pamiętajmy o codziennym podlewaniu kwiatów w
skrzynkach na tarasach i balkonach. W ciepłe dni
konieczne będzie nawet dwukrotne podlewanie (rano i wieczorem). Raz na tydzień warto dokonać nawożenia, pamiętając, aby nawóz dawać na ziemię
wilgotną. Przekwitłe kwiatostany należy usuwać.
TRAWNIK
● Szybko rosnący trawnik należy kosić nie rzadziej
niż raz w tygodniu. Warto go również grabić metalowymi grabiami, co zmniejszy ryzyko tworzenia się
mchu.
● W fazie wzrostu trawnik można trzykrotnie dokarmić nawozem wieloskładnikowym.
● Skoszoną trawę należy usunąć z trawnika. Można
ją rozsypać jako ściółkę pod krzewami, co zapobiegnie ich wysychaniu i wzrostowi chwastów. Ściętą
trawę możemy również dodać do kompostu.
Źródło: portale ogrodnicze
TRUSKAWKOWY ZAWRÓT GŁOWY
Rozpoczął się sezon na truskawki. Jest wiele powodów, aby je jeść. Są pyszne,
pachnące, mają wspaniały kolor, a przede wszystkim zawierają mnóstwo witamin, a co najważniejsze, są niskokaloryczne.
Mówimy o nich: królowe sezonu. I słusznie, bo
truskawki pojawiają się już pod koniec maja, podczas
gdy inne owoce dopiero w lipcu.
To prawda, że truskawki z importu czy mrożone
są w sklepach przez cały czas. Ale każdy przyzna, że
najsmaczniejsze i najwartościowsze są te wiosenne,
prosto z grządki. Warto na nie czekać cały rok!
Znacie jakieś osoby, które nie lubią truskawek?
Bo ja nie. Znam niestety takich nieszczęśników, którzy mimo że za nimi przepadają, nie mogą ich spożywać z powodu alergii… Ale to już inny temat. Myślę,
że całe to wielkie uczucie do truskawek wynika z tego, że są to owoce, które w naszym klimacie dostępne są praktycznie tylko przez miesiąc.
I właśnie zaczął się sezon na truskawki. Ktoś może się ze mną nie zgodzić z tą sezonowością. Sama
widziałam piękne i dorodne truskawki w supermarkecie już na początku marca. Jednak, mimo że cieszą
one nasze oczy, raczej nie ucieszyły naszego podniebienia. Nie mają tak wspaniałego smaku i zapachu co
nasze rodzime. Dlatego warto poczekać do połowy
maja na nasze krajowe truskawki. Te najwcześniejsze
pochodzą spod folii, ale już na początku czerwca pojawiają się pierwsze uprawiane „pod chmurką”.
Niewątpliwą zaletą truskawek jest to, że delektując się ich wybornym smakiem, dostarczamy organizmowi cennych składników, przede wszystkim witaminy C oraz minerałów których potrzebujemy, aby
procesy życiowe mogły prawidłowo przebiegać. 100 g
truskawek dostarcza organizmowi 60 mg witaminy C,
pewną ilość witamin z grupy B, a także potasu, magnezu, fosforu, żelaza, miedzi, cynku, jodu oraz
krzemu, sporo pektyn, czyli frakcji błonnika pokarmowego pobudzającą prace jelit, kwasy organiczne
regulujące przemianę materii i przyspieszające trawienie. Truskawki odznaczają się jeszcze jedną zaletą
- są niskokaloryczne. 100 g truskawek dostarcza tylko
30 kalorii. Zawierają 90% wody, co pomaga w usuwaniu toksyn z organizmu. Działają lekko napotnie
i moczopędnie, dobrze oddziaływają na gruczoły dokrewne i tonizują układ nerwowy. Działanie lecznicze
mają również liście i korzenie tej rośliny.
Najsmaczniejsze są oczywiście truskawki z własnego ogródka, zerwane prosto z krzaczka. Są one może
nieco mniejsze, może mniej dorodne, jednak o wiele
słodsze, aromatyczniejsze i wartościowsze niż te hiszpańskie giganty dostępne wczesną wiosną.
Truskawki najlepiej smakują podane tradycyjnie, w
całości z niewielką ilością cukru i śmietany. Można
z nich także przygotowywać różne mniej lub bardziej
wykwintne dania. Wyborny smak truskawek sprawia,
że są składnikiem wielu deserów. Dodawane są do
ciast, owocowych sałatek, koktajli. Truskawki możemy
również przetworzyć na wiele sposobów. Zamrażamy
je, aby w czasie zimy ożywić nasze zmysły, gotujemy
kompot, który świetny jest do spożycia na zimno
i gorąco. Robimy z nich również dżemy, bo żadna
konfitura ze sklepu nie może równać się tej domowej.
Tak więc, rozkoszujmy się smakiem truskawek póki czas. Oto kilka kulinarnych propozycji z truskawkami w głównej roli.
KNEDLE Z TRUSKAWKAMI
500 g ugotowanych ziemniaków (mogą być w
mundurkach), 300 g mąki pszennej, po
szczypcie soli i cukru, 2 jajka.
Nadzienie: 400 g truskawek.
Dodatki: 4 łyżki posiekanych orzechów włoskich, 2 łyżki brązowego cukru, 4 łyżki masła,
gęsta śmietana 12%.
Obrane ziemniaki przecisnąć przez praskę, dodać
mąkę, sól, cukier oraz jajka. Składniki dokładnie wymieszać i połączyć ze sobą, formując wałek. Nożem
odcinać niewielkie kawałki ciasta, formować na dłoni
placuszki, w środek wkładać truskawkę (małą w całości, większe pokrojone w kawałki). Zlepiać brzegi jak
na pierogi i dłońmi formować kulki.
Na patelni lekko zrumienić orzechy z cukrem. Dodać masło i mieszając chwilę razem podsmażyć.
Knedle wkładać partiami do osolonej wrzącej wody i gotować przez 3 - 4 minuty. Odsączyć i obtoczyć
w orzechowej panierce. Podawać ze śmietaną.
NALEŚNIKI Z TRUSKAWKAMI
Naleśniki: 150 g mąki, 250 ml mleka, 1 jajko i
1 żółtko, 1 łyżeczka cukru, szczypta soli, olej
do smażenia naleśników, masło do końcowego
przysmażenia.
Truskawki: 400 g truskawek, 3 łyżki cukru.
Mąkę, mleko, jajka, cukier i sól łączymy i mieszamy, aż powstanie gładka masa. Smażymy cienkie
naleśniki (można bez a można użyć odrobinę oleju), u
mnie wyszło 10 szt. Truskawki kroimy na mniejsze
części i razem z cukrem krótko smażymy w rondelku.
Nakładamy przesmażone truskawki (odcedzamy
nadmiar syropu) i zwijamy naleśniki. Ponownie smażymy zwinięte naleśniki na maśle (nabierają wtedy
niepowtarzalnego aromatu). Układamy na talerzu
i np. posypujemy cukrem pudrem i dekorujemy świeżymi truskawkami.
TRUSKAWKOWA RUKOLA
30 g rukoli, 75 g truskawek, 50 g oscypka, 20 g
wyłuskanych pistacji, 50 ml oliwy aromatyzowanej granatami (lub zwykłej).
Rukolę opłukać, truskawki oczyścić i pokroić w ćwiartki. Oscypek zetrzeć na tarce jarzynówce. Wyłożyć na
talerz, posypać pistacjami i skropić oliwą.
SERNIK Z TRUSKAWKAMI
Spód sernika: 170 g ciastek digestive, 70 g
roztopionego masła.
Masa serowa: 500 g półtłustego lub tłustego
twarogu dwukrotnie zmielonego, 2 jajka, 3 łyżki
soku z cytryny, 2/3 szklanki cukru, 2 łyżki mąki
ziemniaczanej, 1 łyżeczka ekstraktu z wanilii,
300 g truskawek.
Ciastka pokruszyć blenderem lub przy pomocy
wałka (wkładamy wtedy ciastka do mocnego woreczka i mocno uderzamy w nie kilkakrotnie wałkiem).
Wymieszać z roztopionym masłem, by powstał „mokry piasek”. Tortownicę o średnicy 20 cm wyłożyć
papierem do pieczenia, masę ciasteczkową wyłożyć
na dno i wyrównać.
Wszystkie składniki na masę serową (oprócz truskawek) zmiksować na gładko (jajka dodać w całości).
Masę wylać na przygotowany wcześniej spód. Truskawki, jeśli jest taka możliwość, pokroić na połówki, poukładać na górze masy, wciskając je do sernika, by lekko
ponad niego wystawały. Piec w temperaturze 180º C
przez 60 minut. Ostudzić, włożyć do lodówki na 12 godzin. Przed podaniem oprószyć cukrem pudrem.
SERNIK TRUSKAWKOWY NA ZIMNO
2/3 kostki masła (140 g), 2 opakowania maślanych herbatników (200 g), 300 g twarożku homogenizowanego, 2 łyżki mleka, 1/2 szklanki
cukru pudru, 1 torebka migdałów, ponad 1/2 kg
truskawek, 2 pojemniczki śmietanki kremówki
(400 g), listki melisy, 1 opakowanie cukru
waniliowego, 1 opakowanie zagęstnika do
śmietany, 1/2 torebki galaretki truskawkowej,
1/2 szklanki soku jabłkowego.
Masło stopić na patelni, ostudzić. Herbatniki rozkruszyć, wymieszać z płynnym masłem. Gotową masę
wlać na dno tortownicy. Twarożek zmiksować na
gładką masę z mlekiem i cukrem pudrem, rozsmarować na pokruszonych herbatnikach. Posypać migdałami zmielonymi razem ze skórką, schłodzić w lodówce. Kilka truskawek odłożyć do dekoracji, pozostałe
pokroić na połówki lub ćwiartki. Śmietanę ubić na
sztywno z dodatkiem cukru waniliowego i zagęstnika.
Pokrojone truskawki ułożyć na przygotowanym spodzie, posmarować grubą warstwą bitej śmietany.
Galaretkę przygotować według przepisu na opakowaniu, zastępując wodę sokiem jabłkowym. Cienką
strużką przestudzonej galaretki polać tort tak, by
powstał kolorowy wzorek. Wstawić na 8 godzin do
lodówki. Przed podaniem udekorować ciasto pozostałymi truskawkami i listkami melisy.
PYSZNY SERNIK
Biszkopt I: 4 jajka, 1/2 szkl. cukru, 3/4 szkl.
mąki, 1/2 łyżeczki proszku do pieczenia.
Białka ubić z cukrem, następnie dodawać po jednym żółtku - ciągle ubijając. Na koniec dodać mąkę
wymieszaną z proszkiem i lekko zamieszać łyżką. Piec
w temperaturze 180o C około pół godziny.
Biszkopt II: 4 jajka, 1/2 szkl. cukru, 1/2 szkl.
mąki, 2 łyżki kakao, 1/2 łyżeczki proszku do
pieczenia.
Wszystkie czynności jw., tylko mąkę wymieszać
z dodatkiem kakao.
Ciasto serowe: 6 jaj, 60 dag zmielonego twarogu, 20 dag cukru, 1 budyń waniliowy lub
śmietankowy (bez cukru), 15 dag margaryny.
Margarynę utrzeć z cukrem, dodawać po jednym
żółtku, następnie dodać ser z budyniem. Z białek ubić
sztywną pianę. Wszystko lekko zamieszać. Upiec w
temperaturze 180o C około 40 minut.
Masa owocowa: 1 kg truskawek (mogą być mrożone), 2 - 3 łyżki cukru, 3 galaretki truskawkowe.
Większe truskawki pokroić na ćwiartki, małe na
połowę. Włożyć owoce do garnka, rozprażyć na ogniu,
dodać cukier. Pod koniec wsypać suchą galaretkę.
Wszystko dokładnie wymieszać i zagotować. Odstawić
do lekkiego stężenia.
Masa budyniowa: 2 budynie waniliowe lub śmietankowe, 1/2 litra mleka, 1 cukier waniliowy,
25 dag margaryny lub masła, 5 łyżek cukru.
Ugotować budyń. W misce utrzeć masło lub margarynę i powoli dodać po łyżce ostudzony budyń.
Kolejność łączenia placka: biszkopt ciemny - połowa masy budyniowej - ciasto serowe - druga połowa
masy budyniowej - prawie tężejąca galaretka z truskawkami - biszkopt jasny - polewa czekoladowa.
Rady: wielkość blaszki to 24 x 40 cm. Przy pieczeniu sernika warto spód blaszki wyłożyć pergaminem, a po wystudzeniu przyłożyć twardą tekturkę na
blaszkę i szybkim ruchem przewrócić ciasto.
TORT Z MUSEM CZEKOLADOWYM
I TRUSKAWKAMI
Niezawodny biszkopt kakaowy: 4 jajka, w
temperaturze pokojowej, oddzielnie żółtka i
białka, 200 g cukru pudru, 70 g mąki pszennej,
70 g mąki ziemniaczanej, 2 pełne łyżki kakao
Błyskawiczny mus czekoladowy: 250 g sera
mascarpone, 100 g ciemnej czekolady (minimum 64% kakao), 350 ml śmietany do deserów 36% lub śmietanki kremowej 30%, zimnej, 1/2 szklanki cukru pudru
Nasączenie: 3 łyżeczki ekstraktu z wanilii i 6 łyżeczek zaparzonej mocnej herbaty z cytryną
Przełożenie: około 700 g truskawek, z tego odłożyć szklankę truskawek i zmiksować z 4 łyżkami
cukru pudru na mus
Boki: 6 pokruszonych ciastek owsianych z czekoladą (np. firmy San)
Mała tortownica z odpinaną obręczą o średnicy
21 cm
Piekarnik nagrzać do 180o C. Na dno tortownicy
o średnicy 21 cm położyć papier do pieczenia, zapiąć
obręcz pozostawiając papier na zewnątrz. Dno i boki
posmarować masłem i oprószyć bułką tartą.
Żółtka ucierać z połową cukru pudru przez około
7 minut, aż powstanie puszysta i gęsta masa. W drugiej misce ubijać białka z resztą cukru pudru przez
około 7 minut, aż powstanie lśniąca piana (ale niekoniecznie idealnie sztywna). Mąkę pszenną, mąkę
ziemniaczaną i kakao przesiać razem do oddzielnej
miski i dokładnie wymieszać.
Połączyć żółtka z białkami za pomocą szpatułki,
wykonując kilka lub kilkanaście delikatnych ruchów.
Następnie do masy przesiać 1/3 mieszaniny mąki
z kakao i bardzo delikatnie połączyć szpatułką, nie
niszcząc ubitej piany. Wsypać kolejną porcję 1/3 mieszanki i znów delikatnie połączyć, to samo zrobić
z pozostałą mąką. Całą masę wyłożyć do przygotowanej formy, wyrównać wierzch. Piec przez 35 minut.
Przygotować mus czekoladowy. Czekoladę połamać na kosteczki, roztopić w kąpieli wodnej i jeszcze
ciepłą (nie gorącą!) połączyć za pomocą łyżki z serem
mascarpone. Zimną śmietankę do deserów ubić na
bardzo sztywną pianę razem z cukrem pudrem, wmieszać ją delikatnymi ruchami szpatułki do masy czekoladowej. Wstawić do lodówki do czasu przełożenia.
Upieczony biszkopt wyjąć z piekarnika, ustawić na
kratce. Po całkowitym wystudzeniu przekroić go na
3 poziome blaty. Każdy skropić mieszanką 1 łyżeczki
ekstraktu z wanilii z 2 łyżeczkami herbaty. Pierwszy
dolny krążek położyć na paterze i ułożyć na nim plasterki truskawek, skropić połową musu ze zmiksowanych truskawek, a na wierzchu rozsmarować 1/3 musu czekoladowego. Przykryć drugim krążkiem, ułożyć
kolejną warstwę truskawek, polać musem z truskawek i rozsmarować 1/3 musu czekoladowego. Położyć
ostatni krążek, a pozostałym musem czekoladowym
posmarować wierzch tortu, pozostawiając około
3 łyżek na boki.
Posmarowane musem boki tortu obłożyć pokruszonymi ciasteczkami. Wierzch udekorować truskawkami. Wstawić do lodówki, najlepiej na całą noc. Tort
można zrobić dzień przed podaniem i trzymać w lodówce, aby masa zastygła, biszkopty nabrały nieco
wilgoci i wszystkie smaki się połączyły
PANNA COTTA
(Składniki na 4 większe porcje lub 6 mniejszych)
2 łyżeczki żelatyny w proszku, 1 laska wanilii
lub 2 łyżeczki ekstraktu z wanilii, 250 ml śmietanki kremówki (dobrej jakości, płynnej, z kartonika, UHT, 30% lub 36%), 250 ml pełnego
mleka, 80 g cukru, 1 łyżka rumu (niekoniecznie), 1 łyżka białego wina (niekoniecznie).
Do podania: świeże maliny lub truskawki, mus
lub sos owocowy.
Żelatynę zalać 2 łyżkami zimnej wody i odstawić
na 5 minut. Laskę wanilii przepołowić wzdłuż na pół
i łyżeczką wyskrobać ziarenka. Do rondelka wlać
śmietankę kremową i mleko, dodać cukier, ziarenka
wanilii i przepołowioną laskę lub ekstrakt z wanilii.
Mieszając podgrzewać aż cukier się rozpuści. Dodać
rum i wino, doprowadzić do zagotowania i szybko
odstawić z ognia. Dodać namoczoną żelatynę i mieszać energicznie przez około minutę, aż cała żelatyna
się rozpuści.
Mieszankę wlać do 4 filiżanek (każda po 125 ml) lub
6 mniejszych naczynek. Odstawić do wystudzenia. Po
ostudzeniu filiżanki przykryć kawałkiem folii i wstawić do
lodówki do stężenia, na około 4 - 5 godzin lub najlepiej
na całą noc.
Aby ułatwić wysunięcie deseru z filiżanek, można
je włożyć na sekundę do gorącej wody. Deser wyłożyć
na talerzyk i podawać ze świeżymi owocami lub musem owocowym. Można też skropić syropem klonowym, posypać orzechami lub czekoladą.
Na podstawie dostępnych materiałów
opracowała Alina Ciesielska
USŁUGI
Korekcja racic u bydła.
Wiadomość: tel. kom. 608868322.
***
Wykonywanie naprawy urządzeń i maszyn rolniczych – regeneracja i modernizacja części do kombajnów; sita żaluzjowe, klepiska, podsiewacze, koła zębate,
sprzęgła, wałki wieloklinowe oraz komplety naprawcze
silników wysokoprężnych. Wiadomość: tel. kom.
509349400, gm. Gronowo Elbląskie.
KUPIĘ
Kombajn Bizon Super lub Record w dobrym stanie. Wiadomość tel. kom. 795807728.
***
Ciągnik rolniczy 3- lub 4-cylindrowy Zetor, Ursus
lub Ferguson. Wiadomość tel. kom. 790318118.
***
Kombajn ziemniaczany Anna w dobrym stanie oraz
sortownik do ziemniaków.
Wiadomość tel. kom. 600679814.
***
Pług obrotowy, 3-skibowy.
Wiadomość: tel. kom. 604093855.
***
Rozsiewacz wapna w bardzo dobrym stanie.
Wiadomość: tel. kom. 607104569.
***
Kombajn ziemniaczany Anna.
Wiadomość: tel. kom. 693238893.
SPRZEDAM
Agregat uprawowo-siewny (rototiller) firmy Rau
z hydropakiem; agregat uprawowo-siewny Rabewerk
(cyklotiller) z siewnikiem pneumatycznym - nadbudowanym, hydraulicznym dociskiem redlic, hydraulicznymi znacznikami i żmijką załadowczą oraz roztrząsacz obornika Fortschritt T088.
Wiadomość: Dubiel, tel. kom. 607049399.
***
Dwa graniczące ze sobą siedliska rolnicze na
obrzeżach Chojnic: tj. 2,2 ha ze stawem o pow. 800
m2, przyłączami i możliwością budowy oraz 2,2 ha
z dwoma nowymi budynkami w stanie surowym lub
samą ziemię (4 ha). Cena do uzgodnienia.
Wiadomość: tel. kom. 691877920.
***
Działkę o pow. 4,0861 ha z zabudowaniami: budynkiem mieszkalnym, stajnią, stodołą położoną
w miejscowości Mątowskie Pastwiska, gm. Ryjewo.
Wiadomość: tel. kom. 500279088.
Prasę kostkującą do słomy i siana Claas Markant 40,
stan dobry. Wiadomość: tel. kom. 693447025.
***
Kultywator 13-zębowy o szer. rob. 3 m; rozsiewacz nawozów typu „lejek” o poj. 80 l; przednią oś
ciągnika Ursus 912, 1222; silniki elektryczne 10 kW i
5 kW; orkan; VW Polo, r. prod. 1992, benzyna; opel
Corsa, r. prod. 1992, benzyna, stan dobry.
Wiadomość: tel. (55) 261 09 69, dzwonić po
godz. 18.00.
***
Mieszkanie dwupokojowe w Starym Polu.
Wiadomość: tel. kom. 503126579.
***
Przetrząsaczo-zgrabiarkę pasową prod. polskiej
w bardzo dobrym stanie (po remoncie), cena – 1200 zł
oraz sadzeniaki ziemniaka odm. Vineta, kaliber 30+.
Wiadomość: tel. kom. 697580947
lub 605857362.
NIERUCHOMOŚCI Północ – Południe
ul. Sienkiewicza 17
82-100 Nowy Dwór Gdański
tel. (55) 261-08-86
e-mail: [email protected]
DOMY NA SPZEDAŻ:
1) Wyjątkowo pięknie położony dom nad Nogatem
(miejscowość Kępki), wolno stojący, z zabudowaniami gospodarczymi. Własny parking. Powierzchnia
domu – 146 m2.
TEL. (55) 261 08 86
CENA – 460 000 PLN.
DZIAŁKI NA SPRZEDAŻ:
1) Działka (lub dwie działki – każda po 1000 m) położona na ślicznym terenie w Piaskowcu (Ostaszewo).
Działka, działki posiada warunki zabudowy i zagospodarowania terenu.
TEL. (55) 261 08 86
CENA – 55 000 PLN
2) Gościszewo - posesja zabudowana jest małym
parterowym budynkiem mieszkalnym, niepodpiwniczonym, o pow. 43 m2. Możliwość prowadzenia
działalności gospodarczej. Działka jest w pełni
uzbrojona. 7 km od Sztumu i Malborka.
TEL. (55) 261 08 86
CENA – 128 000 PLN
3) Jantar – super atrakcyjna działka, zabudowana
budynkiem parterowym z przeznaczeniem wypoczynkowo-wczasowym. Budynek o pow. 194 m2.
Powierzchnia działki – 2404 m2. Do morza i plaży
prowadzi piękna droga przez las - ok. 700 m.
TEL. (55) 261 08 86
CENA – 160 000 PLN
Ciągnik C-360, Tur do ciągnika C-360, pług PHX
4-skibowy, rozrzutnik obornika Fortschritt o ład. 10 t
na tandemie. Wiadomość: tel. kom. 502058584.
***
Klacz źrebną (termin wyźrebienia początek maja),
pługi: 2-skibowy i 5-skibowy podorywkowy, maszynę
samozbierającą do siana, dmuchawę do siana, rozsiewacz nawozu lejek oraz snopowiązałkę WC5.
Wiadomość: tel. kom. 664294709.
***
Ciągnik Ursus C-360 z kabiną, dwuletni komplet
opon, nowa pompa hydrauliczna, pierwszy właściciel,
garażowany, mało używany.
Wiadomość: tel. kom. 604916967.
***
Opryskiwacz ciągany Pilmet, poj. 1000 l, belka 15
- 16 m hydraulicznie podnoszona, stan b. dobry oraz
siewnik zbożowy Mazur, szer. rob. 4 m, redlice wymienione, stan b. dobry.
Wiadomość: tel. kom. 607104569.
***
Ciągnik rolniczy Ursus 385 A z Turem, stan techniczny dobry, r. prod. 1985. Cena 25000 zł (netto).
Wiadomość: tel. kom. 692073218 (okolice Słupska).
***
Jałówki cielne: 3 szt. 75% piemontese oraz 1 szt.
100% limousine. Wycielenie w sierpniu. Cena do
uzgodnienia. Wiadomość: tel. (58) 688 01 43 lub
tel. kom. 609527892.
***
Cegłę z rozbiórki starego pałacu, cena 0,80 zł/szt.
Lokalizacja - okolice Słupska.
Wiadomość: tel. kom. 692073218.
***
Ciągnik Ursus C-330 po kapitalnym remoncie.
Wiadomość: tel. kom. 791678188.
***
Prosięta. Wiadomość: tel. kom. 694639556,
pow. Starogard Gdański.
***
Gospodarstwo rolne o pow. 15 ha z budynkami
w Lasowicach Małych, gm. Malbork.
Wiadomość: tel. kom. 692509635.
***
Pług 4-skibowy, obracany; agregat uprawowosiewny o szer. rob. 3 m, w b. dobrym stanie (kupione
w kraju). Wiadomość tel. kom. 697068600.
***
Kopaczkę elewatorową.
Wiadomość: tel. kom. 693238893.
Kombajn Claas, r. prod. 1984.
Wiadomość tel. kom. 507209533.
***
Trzy jałówki cielne rasy HO z terminem wycielenia
w sierpniu. Wiadomość: tel. kom. 605118253.
***
Opony do maszyn rolniczych i budowlanych oraz
pasy napędowe (wszystkie typy). Wiadomość: tel.
kom. 509349400, gm. Gronowo Elbląskie.
***
Przyczepę-wywrotkę o ład. 4,5 t oraz opryskiwacz
Hardi o poj. 1500 l.
Wiadomość: tel. kom. 515231376.
***
Przyczepę-wywrotkę D-50 o ład. 6 t i przyczepę
HL o ład. 8 t, r. prod. 1980.
Wiadomość: tel. kom. 792259537.
***
Kombajn Bizon, r. prod. 1981, oryginalny , z
sieczkarnią i stołem.
Wiadomość: tel. kom. 500595358.
***
Rozrzutnik obornika, dwuosiowy, stan b. dobry.
Wiadomość: tel. kom. 504868816.
***
Ciągnik rolniczy MTZ 82, r. prod. 1988, pierwszy
właściciel, ubezpieczony, cena do uzgodnienia.
Wiadomość: tel. kom. 606892899
lub tel. (55) 275 11 14.
***
Bydło mięsne - krowę cielną, jałówkę i byczka.
Wiadomość: tel. kom. 609330588.
Ciągnik Ursus
dobry; samochód
na, r. prod. 2001.
Wiadomość: tel.
***
U-914, 4 x 4, r. prod. 1984, stan
Peugeot Partner o poj. 1,4, benzyCeny do uzgodnienia.
kom. 785773913.
***
Dom w mieście, stan surowy, zamknięty (300 m2);
działkę rekreacyjną nad jeziorem w Jaromierzu; agregat
prądotwórczy dużej mocy; hale o wym. 12 x 30 x 6,5 m
i 40 x 10 x 4 m (stalowe oraz blacha); maszyny rolnicze: ciągnik 914, opryskiwacz, rozrzutnik nawozów,
siewnik talerzowy, brony, wały, pług; przyczepy (3 szt.);
garaż samochodowy; taśmy do obrywarki fasoli; przyczepy do balotów słomy, zbiornik o poj. 4000 l.
Wiadomość: tel. kom. 783043724, Kwidzyn.
Ciąg dalszy ofert sprzedaży na str. 28
Przypominamy, że ogłoszenia drobne od rolników są zamieszczane
w naszym miesięczniku bezpłatnie.
Ogłoszenia można zgłaszać telefonicznie:
tel. (55) 270 11 32, 270 11 31 lub 270 11 30,
drogą elektroniczną: e-mail: [email protected] albo listownie na adres redakcji.
POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU
80-001 Gdańsk, ul. Trakt Św. Wojciecha 293
tel. (58) 326 39 00, fax (58) 309 09 45
e-mail: [email protected]
www.podr.pl
ODDZIAŁY
Oddział w Starym Polu
Oddział w Strzelinie
82-220 Stare Pole, ul. Marynarki Wojennej 21
76-200 Słupsk 2
tel. (55) 270 11 11 lub 270 11 00, fax 270 11 62
tel. (59) 847 12 88, fax (59) 847 12 81
e-mail: [email protected]
e-mail: [email protected]
Dział Systemów Produkcji Rolnej, Standardów Jakościowych i Doświadczalnictwa w Lubaniu
83-422 Nowy Barkoczyn
tel. (58) 688 20 11, (58) 688 21 50, fax (58) 688 22 52, e-mail: [email protected]
BIURA POWIATOWE OŚRODKA DORADZTWA ROLNICZEGO
BP ODR Bytów
ul. Wojska Polskiego 33, 77-100 Bytów
tel. 59 822 27 52
e-mail: [email protected]
BP ODR Kwidzyn
ul. Grudziądzka 8, 82-500 Kwidzyn
tel. 55 261 34 59
e-mail: [email protected]
BP ODR Starogard Gdański
Nowa Wieś Rzeczna
ul. Rzeczna 18, 83-200 Starogard Gd.
tel. 58 562 49 63
e-mail: [email protected]
BP ODR Chojnice
ul. 31 Stycznia 56, 89-600 Chojnice
tel./fax 52 397 41 12
e-mail: [email protected]
BP ODR Lębork
ul. Czołgistów 5, 84-300 Lębork
tel. 59 862 21 72
e-mail: [email protected]
BP ODR Sztum
ul. Mickiewicza 39, 82-400 Sztum
tel. 55 267 04 33
e-mail: [email protected]
BP ODR Człuchów
Osiedle Młodych 9, 77-300 Człuchów
tel. 59 834 24 34
e-mail: [email protected]
BP ODR Malbork
ul. Marynarki Wojennej 21, 82-220 Stare Pole
tel. 55 270 11 19
e-mail: [email protected]
BP ODR Tczew
ul. Lecha 12, 83-110 Tczew
tel. 58 531 38 27
e-mail: [email protected]
BP ODR Gdańsk
ul. Trakt Św. Wojciecha 293, 80-001 Gdańsk
tel. 58 326 39 22
e-mail: [email protected]
BP ODR Nowy Dwór Gdański
Plac Wolności 1, 82-100 Nowy Dwór Gd.
tel. 55 247 28 68
e-mail: [email protected]
BP ODR Wejherowo
ul. Sobieskiego 241, 84-200 Wejherowo
tel. 58 672 13 09
e-mail: [email protected]
BP ODR Kartuzy
ul. Hallera 1, 83-300 Kartuzy
tel./fax 58 681 42 67
e-mail: [email protected]
BP ODR Puck
ul. Wejherowska 5, 84-100 Puck
tel. 58 673 28 77
e-mail: [email protected]
BP ODR Kościerzyna
ul. Wodna 14, 83-400 Kościerzyna
tel./fax 58 686 66 23
e-mail: [email protected]
BP ODR Słupsk z siedzibą w Strzelinie
76-200 Słupsk 2
tel. 59 847 12 81
e-mail: [email protected]
WYDAWCA: POMORSKI OŚRODEK DORADZTWA ROLNICZEGO W GDAŃSKU
Dział reklamy i prenumeraty:
tel. 58 688 20 11, 58 688 21 50
fax 58 688 22 52
e-mail: [email protected]
Redaktor naczelna: Bożena Korzańska, tel. 55 270 11 32, e-mail: [email protected]
Redakcja:
Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku
80-001 Gdańsk, ul. Trakt Św. Wojciecha 293
Kolegium redakcyjne: mgr inż. Krzysztof Pałkowski (przewodniczący), mgr inż. Andrzej Dolny, mgr inż. Antoni Hajdaczuk,
mgr inż. Zdzisław Kołodziejski, mgr inż. Bożena Korzańska, mgr inż. Andrzej Okrój, dr inż. Daniel Roszak, mgr inż. Jan Rozenek,
mgr inż. Ewa Szymańska
Skład komputerowy: Wanda Ciecholewska i Bożena Korzańska
Korekta: mgr Lucyna Lesińska
Nakład 4 200 egz.
Cena 1 egz. - 2 zł
PRENUMERATA:
Wpłaty przyjmujemy na konto:
PODR w Gdańsku, PKO S.A.
Nr 91 1240 1268 1111 0010 3636 0465
CENA PRENUMERATY:
półroczna – 12,00zł + 12,00zł (koszty przesyłki) = 24,00 zł
roczna – 22,00zł + 22,00zł (koszty przesyłki) = 44,00 zł
Prenumeratę przyjmują również doradcy PZDR
CENNIK ODPŁATNOŚCI ZA MATERIAŁY INFORMACYJNO-REKLAMOWE
Ogłoszenia, komunikaty i informacje handlowe, artykuły sponsorowane:
cała strona - 800 zł + VAT; 1/2 strony - 480 zł + VAT; 1/4 strony - 300 zł + VAT;
2
1 cm – 1,60 zł + VAT
reklama kolorowa wewnątrz numeru - cała strona - 1200 zł + VAT
reklama kolorowa wewnątrz numeru - ½ strony - 720 zł + VAT
reklama kolorowa na okładce II i III - 1400 zł + VAT
reklama kolorowa na okładce IV - 1800 zł + VAT
zamieszczenie wkładki reklamowej (kartka formatu A4) - 500 zł + VAT
Redakcja nie zwraca tekstów nie zamówionych i nie drukuje ich bez podania przyczyny. Redakcja zastrzega sobie również prawo r edagowania
i skracania nadesłanych materiałów. Za treść ogłoszeń, tekstów sponsorowanych i reklam zleconych Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
w Gdańsku nie ponosi odpowiedzialności. Ogłoszenia dla rolników indywidualnych są bezpłatne. Przyjmują je doradcy BP ODR lub można je
przesłać pocztą.
Druk: Przedsiębiorstwo Prywatne „WiB”, ul. Sobieskiego 14, 80-216 Gdańsk, tel. 58 522 30 29

Podobne dokumenty