Innowacyjny Region - rola środowiska przedsiębiorców

INNOWACYJNY REGION – ROLA
ŚRODOWISKA PRZEDSIĘBIORCÓW
rozmowa z Ryszardem Zbrógiem
www.spinno.pl lub www.spinno.eu
– Prezydentem Staropolskiej Izby Przemysłowo-Handlowej w Kielcach
Innowacje dotyczą wszystkich dziedzin, ale przede wszystkim działalności gospodarczej,
zatem obszaru aktywności przedsiębiorców wytwarzających produkty lub świadczących
usługi. Na innowacyjną ścieżkę rozwoju powinni wejść wszyscy, niezależnie od wielkości
firmy czy branży, bowiem rozwój przedsiębiorstwa jest wykluczony bez zmian produktowych,
procesowych, organizacyjnych i marketingowych. Trwałość działalności biznesowej można
osiągnąć wyłącznie, nieustannie zmieniając czynniki produkcji, doskonaląc wyrób lub usługę
drogą innowacji zarówno wówczas, kiedy dotyczy to produkcji i sprzedaży frytek, jak
i skomplikowanego urządzenia, na przykład pojazdu mechanicznego.
Panie Prezydencie, czym jest innowacyjny region z punktu widzenia organizacji gospodarczej?
Ryszard Zbróg: Rozwój przedsiębiorczości w innowacyjnym regionie winien być efektem strategii, w której zaplanowane są działania wpływające na atrakcyjność tego regionu
w stosunku do innych. Decydują o tym przede wszystkim
warunki dla prowadzenia działalności gospodarczej. Słusznie uznaje się, że regiony rywalizują w zakresie innowacji
i rywalizacja ta polega między innymi na tworzeniu warunków dla rozwoju przedsiębiorczości oraz innowacji w procesach gospodarczych. To przygotowywanie terenów
uzbrojonych z preferencjami, otwieranie dostępności terenów poprzez system infrastruktury, najlepsze z możliwych
rozwiązań systemów podatkowych, upraszczanie procedur
administracyjnych związanych z inwestowaniem, tworzenie systemów wspierania finansowego, w tym preferencji
w programach operacyjnych, otwar tość środowiska badawczo-naukowego na potrzeby gospodarki, w tym komercjalizacja badań, rozwijanie instytucji finansowych
wspierających procesy rozwojowe, rozwijanie instytucji
otoczenia biznesu, które są zdolne wesprzeć firmę w poszukiwaniu innowacji, wreszcie współpraca pomiędzy władzami animującymi rozwój i przedsiębiorstwami.
Stworzenie takich warunków powinno owocować przeznaczeniem wyższych środków na badania i rozwój oraz wzrostem PKB na 1 mieszkańca. Rozwój gospodarczy jest
bowiem najbardziej trwałą drogą rozwoju regionu, przynoszącą przyrost miejsc pracy, wzrost przychodów mieszkańców i siły rynku wewnętrznego.
Doniosłą rolę w tworzeniu innowacyjnego regionu odgrywa współpraca pomiędzy otoczeniem i przedsiębiorcami.
Otoczenie to stanowią ośrodki badawczo-rozwojowe, generujące pomysły na patenty, inwencja wewnętrzna przedsiębiorstwa, efektem której są zmiany racjonalizatorskie,
wsparcie przez ośrodki doradcze instytucji otoczenia biznesu, ale również okoliczności tworzone przez lokalne władze samorządowe. Przedsiębiorca z takim wsparciem
funkcjonuje w warunkach dogodnych dla innowacyjnego
rozwoju. Harmonijna współpraca w tej materii jest gwarancją rzeczywistego rozwoju produktu lub usługi.
Jakie zadania stoją przed przedsiębiorstwami z tytułu
uczestnictwa w innowacyjnym rozwoju regionu?
Ryszard Zbróg: Przedsiębiorstwa, mając świadomość kierunków rozwoju regionu zapisanych w Strategii Rozwoju
Regionu, w tym Regionalnej Strategii Innowacji, winny je
uwzględniać w swoich planach. Zamierzenia inwestycyjne
powinny uwzględniać sugestie zawar te w planach wojewódzkich, jeśli chodzi o perspektywy rozwoju branż i kierunków wdrażania innowacji. War to również stawiać na
war tości takie jak rozwój kapitału ludzkiego i wykorzystywać zaangażowanie funduszy unijnych w ramach sektorowych programów operacyjnych, ale również Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego.
Niezwykle ważną kwestią jest rozwój produktu lub usługi
z tendencją wykorzystywania rynku regionalnego, krajowego lub globalnego. Konkurencja na rynku będzie decydować o rozwoju firmy w przyszłych latach. Dzięki unijnej
polityce spójności do tej konkurencji mamy szansę się
przygotować. Jednak przedsiębiorcy muszą się otworzyć
na współpracę, choć z natury rzeczy konkurują ze sobą.
Są różne obszary, gdzie współpraca ułatwia działalność
biznesową, na przykład tworzenie planów rozwoju, dostęp
do innowacji, możliwości podwyższania kwalifikacji kadr
i współpracy z władzami wojewódzkimi w zakresie rozwoju innowacji. Przykładem takich inicjatyw jest prowadzony
przez Staropolską Izbę Przemysłowo-Handlową projekt
„Wsparcie dla tworzenia i rozwoju Świętokrzysko-Podkarpackiego Klastra Budowlanego INNOWATOR”. W ramach
Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej budowana jest platforma współpracy firm budowlanych, która
ułatwi transfer wiedzy i nowoczesnych technologii, podnoszenie umiejętności kadr oraz promocję przedsiębiorstw.
Przedsiębiorcy powinni mieć konkretną ofer tę współpracy
dla ośrodków badawczo-rozwojowych oraz dla pionu nauki i edukacji. W rezultacie badania w zapleczach naukowych dostosowane będą do potrzeb przedsiębiorców,
a kierunki kształcenia będą odpowiedzią na realne potrzeby gospodarki. War to także starać się, by przygotowanie
zawodowe obejmowało umiejętność pracy, a nie tylko wiedzę teoretyczną. Skutecznym środkiem jest wzajemność
zatrudniania pracowników uczelni w firmach i doświadczonych praktyków przez uczelnie. Powinno to wzmocnić dyfuzję wiedzy i umiejętności między szkołami i uczelniami
a biznesem. Ponadto udział uczonych w działaniach ośrodków doradztwa instytucji otoczenia biznesu przyczyni
się do osiągnięcia wymaganego poziomu doradztwa.
W województwie świętokrzyskim jest blisko 50 instytucji otoczenia biznesu, które działają na rzecz przedsiębiorców. Jaka jest ich rola w innowacyjnym rozwoju
regionu?
Ryszard Zbróg: Świadczenie usług na rzecz przedsiębiorstw w zakresie doradztwa, szkoleń, wsparcia finansowego, w tym wykorzystywania funduszy unijnych,
udzielania pożyczek i gwarancji, pozyskiwania środków na
tworzenie firmy, cer tyfikacji jakości i wyrobów dostosowanych do wymogów Unii Europejskiej, podnoszenia kwalifikacji menedżerskich, mentoringu, czyli wsparcia
w opanowaniu trudnych sytuacji ekonomiczno-finansowych przedsiębiorstwa, rozwijania wiedzy i umiejętności
w dziedzinie systemów zapewnienia jakości, inicjatywy
w kierunku tworzenia współpracy w formie gron i klastrów
to tylko niektóre z działań instytucji otoczenia biznesu. Instytucje te mogą mieć bardzo różny status prawny. Ważne
jest jednak, by szczególnie rozwijały inicjatywy, w ramach
których kojarzone są zadania jednostek samorządu terytorialnego w dziedzinie przedsiębiorczości oraz wymienione wcześniej działania. Instytucje otoczenia biznesu są
bowiem dobrym pasem transmisyjnym współpracy biznesu z władzą terenową wszystkich szczebli.
Jaka jest ocena innowacyjności przedsiębiorstw w regionie?
Ryszard Zbróg: Jest jeszcze wiele do zrobienia w tej materii. Nie wytrzymuje próby miara, jaką się określa poziom
innowacyjności, czyli środki przeznaczane na badania
i rozwój. W naszym regionie w 2008 r. to 92 miliony złotych, podczas gdy w kraju 7,7 miliarda złotych. Druga kwestia to przygotowanie pionu badawczo-rozwojowego,
w szczególności uczelni, do świadczenia usług na rzecz
innowacyjnego rozwoju przedsiębiorczości. Sprawa ta jest
w początkowej fazie. Nie można odmówić dobrej woli
uczelniom, które dynamicznie rozwijają swoje zaplecza badawcze dzięki projektom dofinansowanym ze środków unijnych. Natomiast sprawą otwar tą, nad którą pracujemy,
jest komercjalizacja badań, innymi słowy – szukanie ścieżek prowadzących do tego, że efektem badań jest prototyp,
a następnie uruchomienie produkcji. Stanowczo za niskie
środki i za mało uwagi firmy poświęcają na budowanie
własnych ogniw badawczych, choć możliwe jest uzyskanie dofinansowania w ramach działań 1.4 i 4.1 Programu
Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na fazę badań do
konstrukcji prototypu i fazę uruchomienia produkcji. Trwają również dyskusje, także w ramach budowania Regionalnej Strategii Innowacji, jak lepiej wykorzystywać
działalność pionu naukowo-edukacyjnego dla potrzeb rozwijania innowacyjności gospodarki regionu. Projekty inicjowane przez Uniwersytet Jana Kochanowskiego
i Politechnikę Świętokrzyską tworzą możliwości wymiany
poglądów i budowania koncepcji współpracy przedsiębiorstw, instytucji otoczenia biznesu i nauki w sferze innowacji. Jak już wspomniałem, wiele do zrobienia jest
w firmach, które powinny rozwijać własną działalność
w oparciu o rozeznanie rynku i konkretne rozwiązania oferowane im w drodze doradztwa lub badań przez ośrodki
badawcze.
Co zrobiono w ramach Regionalnej Strategii Innowacji,
aby w sposób bardziej widoczny do rozwoju wpisywały
się firmy oraz instytucje otoczenia biznesu?
Ryszard Zbróg: Dzięki realizowanemu pod przewodnictwem Urzędu Marszałkowskiego projektowi „Perspektywy
RSI świętokrzyskie (II etap)” zidentyfikowano problemy
i sformułowano zasady współpracy. Instytucje otoczenia
biznesu wspólnie dokonały pier wszego kroku. Powstała
wizja sieci współpracy na rzecz innowacji oraz propozycje
działań, które w najbliższych miesiącach należy konsekwentnie wdrażać. Uczestnicy projektu uzgodnili powołanie
Klubu Innowacji, w ramach którego mają zamiar spotykać
się cyklicznie, aby monitorować swoje działania i uruchamiać nowe inicjatywy. To efekt realizacji Zadania 11 „Stworzenie sieci współpracy środowiska otoczenia biznesu
w województwie świętokrzyskim”. Natomiast w ramach
Zadania 12 „Stworzenie sieci współpracy środowiska
przedsiębiorców w regionie świętokrzyskim” ustalono powołanie takiej sieci i przyjęto pisemne deklaracje przedsiębiorców. Uzgodniono także zasady działania platformy
współpracy przedsiębiorców, instytucji otoczenia biznesu,
placówek badawczo-rozwojowych oraz samorządów w zakresie innowacji. Za war te budowania formy współpracy
uznano klastry: budowlany, odnawialnych źródeł energii,
surowców mineralnych, medyczny, przemysłu metalowego i spożywczego. Elementem wsparcia jest aktywne
członkostwo w Izbach Gospodarczych oraz Izbach Branżowych. Zasygnalizowano także potrzebę wprowadzenia certyfikatów, wydawanych przez instytucje o uznanym
autorytecie, nagród za osiągnięcia w dziedzinie innowacji
oraz wyróżnień z tytułu tworzenia przyjaznych warunków
dla rozwoju przedsiębiorczości.
Dziękuję za rozmowę
„Artykuł współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego”
29189050
20042010
DLOKI