ZALECENIA

PRAKTYKA
ZALECENIA
Polskiej Federacji Edukacji w Diabetologii
i konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa
4 Przygotowanie osoby z cukrzycą
do zabiegu operacyjnego i do badań
diagnostycznych
Autorzy: dr n hum. Elżbieta Kościńska (Toruń), dr n biol. Grażyna Kruk-Kupiec (Piekary Śląskie),
piel. dyplomowana Mirosława Młynarczuk (Warszawa), piel. dyplomowana Jolanta Nowak
(Zabrze), piel. dyplomowana Sabina Przewoźniak (Poznań), piel. dyplomowana Jadwiga Sporn
(Kraków), mgr Alicja Szewczyk (Warszawa).
C
elem działań przygotowujących do
zabiegu operacyjnego jest sprawdzenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta i
wprowadzenie działań zapobiegawczych,
które zapewnią maksymalne bezpieczeństwo pacjenta podczas zabiegu lub badania
diagnostycznego wymagającego głodzenia.
Planowane zabiegi chirurgiczne powinny być wykonywane wtedy, gdy cukrzyca jest dobrze kontrolowana.
Zabiegi operacyjne powinny być
wykonywane tylko w ośrodkach, w których jest możliwość stałej konsultacji diabetologa.
W celu zagwarantowania bezpieczeństwa konieczna jest ścisła współpraca pomiędzy zespołami chirurgicznym,
anestezjologicznym i diabetologicznym.
Dokumenty i inne rzeczy
niezbędne przy zgłoszeniu się
do szpitala
Dzieci i młodzież:
• wyniki zleconych badań laboratoryjnych, karty informacyjne, sprzęt do samo-
Razem jesteśmy silniejsi
14 listopada obchodzony był 15. Światowy Dzień
Walki z Cukrzycą. Jego tegoroczne hasło: „Opieka
diabetologiczna dla każdego”.
Po raz pierwszy w Polsce zorganizowano spotkanie
europejskich organizacji zrzeszonych w Międzynarodowej Federacji ds. Cukrzycy (International Diabetes Federation, Europe). Obrady odbywały sie pod hasłem „Razem jesteśmy silniejsi”. Patronat nad tym wydarzeniem
objęli marszałek Sejmu Marek Jurek i minister zdrowia
Zbigniew Religa.
Podczas konferencji prasowej poprzedzającej spotkanie omówiono metody walki z cukrzycą, które są podejmowane na całym świecie – również w Polsce. W
dyskusji udział wzięli m. in.: Wim Wientjens z zarządu
Międzynarodowej Federacji ds. Cukrzycy (IDF), prezes
Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego prof. Jacek
Sieradzki, prezes Polskiego Stowarzyszenia Diabetyków
Andrzej Bauman, Hanna Zych-Cisoń z PSD oraz szef Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy Jurek
Owsiak.
Według danych PTD i PSD na cukrzycę choruje ok.
2 milionów Polaków. Polski Program Prewencji i Zwal-
kontroli glikemii, sprzęt do podawania insuliny, dzienniczek samokontroli itp.
• piżama, kapcie i zapasowe ubranie,
przybory toaletowe
• jeśli dziecko używa – pieluszki jednorazowe
• ulubiona zabawka (przytulanka).
Towarzyszące dziecku osoby (rodzice) powinny mieć z sobą luźne ubranie,
wygodne buty lub kapcie.
Osoby dorosłe:
• wyniki badań laboratoryjnych, karty informacyjne, sprzęt do samokontroli
glikemii, sprzęt do podawania insuliny,
dzienniczek samokontroli itp.
• piżama, kapcie, przybory toaletowe
• leki stosowane przewlekle
• nie zabierać ze sobą biżuterii, drogich zegarków i innych cennych przedmiotów (konieczność zabezpieczenia
przed utratą)
• panie muszą zmyć lakier z paznokci.
Zabiegi operacyjne i badania wymagające głodzenia wykonywane są rano.
Przygotowanie farmakologiczne zależy od typu cukrzycy i dotychczas stosoczania Cukrzycy kładzie nacisk na zdrowotną edukację
społeczeństwa oraz szkolenia lekarzy rodzinnych w zakresie diagnozy choroby. W naszym kraju istnieje ciągle
nierozwiązany problem refundacji nowoczesnych leków,
nie ma dofinansowania na działania prewencyjne, są zbyt
niskie wyceny procedur diabetologicznych oraz nie ma
centralnie finansowanych procedur. Chorzy na cukrzycę mają zbyt mały dostęp do bardzo drogich pomp insulinowych.
Podczas konferencji Jurek Owsiak opowiedział o jednym z czterech programów medycznych prowadzonych
przez Fundację Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.
WOŚP, organizacja pozarządowa, od kilku lat prowadzi
Ogólnopolski Program Leczenia Pompami Insulinowymi
Dzieci z Cukrzycą. Od 2001 r. rozdano już 1800 urządzeń.
Dzięki programowi udało się poprawić jakość życia setek dzieci chorych na cukrzycę i kobiet w ciąży mających problem z wyrównaniem glikemii. Utrzymanie takiej pompy to koszt ok. 500 zł miesięcznie. Ministerstwo
Zdrowia refunduje 300 zł. Polska jest pierwszym krajem
na świecie, gdzie za pomocą osobistych pomp insulinowych leczy się najmłodsze dzieci.
PTS i PSD oraz organizacje pozarządowe walczą, aby
w Polsce szybciej zostały podjęte prace prowadzące do
rozwiązania trudnych problemów pacjentów z cukrzycą.
(Spa)
wanego leczenia, rodzaju zabiegu i stopnia wyrównania metabolicznego. Zawsze
należy przestrzegać następujących zasad:
• nie podawać stałych pokarmów od
północy
• płyny można podawać do 4 godzin
przed zabiegiem (ale po uzgodnieniu z
anestezjologiem)
• co godzinę monitorować glikemię
na glukometrze według zasad prowadzenia samokontroli glikemii
• założyć kartę monitorowania parametrów (glikemia, RR, tętno, oddech, temperatura, inne).
Przygotowanie roztworu insuliny
we wlewie ciągłym przy użyciu
pompy infuzyjnej
Do wlewu dożylnego w pompie infuzyjnej używa się insuliny o krótkim czasie działania.
• zabezpieczyć dostęp do żyły
• przygotować roztwór insuliny o stężeniu 1 jednostka/1 ml 0,9% roztworu
NaCl do przepłukania układu przetoczeniowego (np. 50 ml takiego roztworu)
• przygotowanym roztworem insuliny przepłukać układ przetoczeniowy,
tzn. strzykawkę wraz z drenem do strzykawki (insulina osiada na ściankach
układu przetoczeniowego, dlatego należy go przepłukać przed podłączeniem do
pacjenta)
• ponownie przygotować roztwór wg
powyższego wzoru w ilości potrzebnej
pacjentowi (dziecko potrzebuje mniej, np.
30 ml roztworu insuliny)
• nabrać do układu przetoczeniowego ponownie przygotowany roztwór insuliny, podłączyć układ do pompy infuzyjnej i rozpocząć wlew
• układ przetoczeniowy z insuliną
osłonić od światła lub użyć specjalnego
zestawu „do wlewów wymagających
ochrony przed światłem” (strzykawka i
dren z ciemnego tworzywa)
• szybkość wlewu dożylnego dostosować do glikemii
• dożylny wlew insuliny należy przerwać 60 minut po wstrzyknięciu insuliny podskórnie.
Zasady podawania pozajelitowego
substancji odżywczych (aminokwasy,
emulsje tłuszczowe) są podobne jak u
chorych bez cukrzycy, pod warunkiem
właściwej podaży insuliny i glukozy.
Zwykle tzw. małe zabiegi operacyjne
(ekstrakcje zębów, nacięcie ropnia, zdjęcie paznokcia itp.) prowadzone w znieczuleniu miejscowym nie wymagają
zmiany dotychczasowej terapii.
Warszawa 1 września 2006 r.
Bibliografia
1. Standardy postępowania w diabetologii.
Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u
chorych na cukrzycę 2006. Stanowisko PTD.
2. www.cukrzyca.info.pl
3. Hanas R.: Cukrzyca typu 1 u dzieci,
młodzieży i dorosłych. Bydgoszcz 2003.
4. Otto-Buczkowska E.: Kompendium wiedzy
o cukrzycy. Bielsko-Biała 2003.
42
numer 12 2006.p65
NR 12 2006
42
2006-12-04, 11:05