D - Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 26.10.2015 r.
Sąd Okręgowy w Poznaniu w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący; SSO Leszek Matuszewski
Protokolant: po. staż M. W.
przy udziale M. N. Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Poznaniu, po rozpoznaniu w dniu 19.10.2015r. sprawy L.
B. oskarżonego o popełnienie przestępstw z art. 226§ 1 kk i inne, na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora od
wyroku Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 29.06.2015 r., sygn. akt IIK 1258/15
I zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że;
a) przyjmuje, że czyn przypisany oskarżonemu w punkcie 2 stanowi występek z art. 216§ 1kk i na podstawie art. 216§
1kk wymierza karę 8 ( ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności, na podstawie art. 35 § 1kk zobowiązuje oskarżonego do
wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym,
b) uchyla orzeczenie zawarte w punkcie 3 i 4,
c) na podstawie art. 85 kk i art. 86§ 1kk i art. 87 kk łączy kary jednostkowe pozbawienia wolności i ograniczenia
wolności i wymierza karę łączną 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.
d) na podstawie art. 69§ 1 i 2 kki art. 70§ 1 pkt 1kk wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności
warunkowo zawiesza na okres 5 (pięciu) lat próby, na podstawie art. 73§ 1kk oddaje oskarżonego pod dozór kuratora
sądowego,
e) na podstawie art. 4§ 1 kk przyjmuje, że w sprawie zastosowanie mają przepisy kodeksu karnego obowiązujące w
chwili popełnia przez oskarżonego przypisanych mu przestępstw,
II w pozostałym zakresie utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,
III zwalnia oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wyłożonych kosztów postępowania odwoławczego
i od obowiązku uiszczenia opłaty za II instancję.
L. M.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Gnieźnie, wyrokiem z dnia 29 czerwca 2015 roku, sygn. akt II K 1258/14 uznał oskarżonego L. B. za
winnego tego, że w dniu 31 sierpnia 2014 roku w m. G. na Placu (...) w czasie i w miejscu trwania imprezy masowej
Lato z Radiem naruszył nietykalność cielesną członka służby porządkowej M. K., uderzając go pięścią w szczękę, czym
spowodował u niego obrażenia powierzchownego urazy skóry wargi górnej ze stłuczeniem , co naruszyło u niego
czynności narządów ciała na okres poniżej 7 dni tj. przestępstwa z art. 60 ust. 3 ustawy z dnia 20 marca 2009 roku o
bezpieczeństwie imprez masowych w związku z art. 157 § 2 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 157
§ 2 k.k. w związku z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.
W tym samym wyroku, uznano oskarżonego L. B. za winnego tego, że w dniu 31 sierpnia 2014 roku w m. G. na Placu
(...) znieważył funkcjonariusza M. K. nazywając go śmieciem podczas pełnienia przez niego obowiązków służbowych
w trakcie trwania imprezy masowej Lato z Radiem tj. przestępstwa z art. 226 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 226 §
1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności
Organ orzekający w sprawie na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył wymierzone kary i wymierzył
podsądnemu jedną karę w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i
art. 70 §1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 5 lat próby i na ten czas na podstawie art. 73 §§1 k.k. oddał podsądnego
pod dozór kuratora.
Na podstawie art. 71 § 1 k.k. wymierzono oskarżonemu karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych po 30 złotych.
Sąd I instancji na podstawie art. 72 § 1 pkt 2 k.k. zobowiązał podsądnego do pisemnego przeproszenia M. K. w terminie
jednego miesiąca od uprawomocnienia się w wyroku.
Na podstawie art. 66 ustawy z dnia 20 marca 2009 roku o bezpieczeństwie imprez masowych orzeczono wobec
oskarżonego środek karny w postaci zakazu wstępu na imprezę masowa na okres 2 lat
Sąd I instancji na podstawie art. 46 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego do zadośćuczynienia w całości za doznaną krzywdę
poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego M. K. kwoty 500 złotych.
W ostatnim punkcie wyroku, na podstawie art. 627 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa zwrot
wydatków w kwocie 154,4 1 zł oraz na podstawie art. 1 w związku z art. 2 ust. 1 pkt 4 i art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 23
czerwca 1973 roku wymierzono mu opłatę w kwocie 450 złotych.
Z powyższym wyrokiem nie zgodził się prokurator zaskarżając wyrok w części dotyczącej podstawy prawnej
wymierzenia kary grzywny Oskarżyciel publiczny zarzucił orzeczeniu obrazę przepisów prawa materialnego
polegającą na błędnym przyjęciu za podstawę wymierzenia grzywny przepis art. 71 § 1 k.k. podczas gdy prawidłową
podstawą wymierzenia kary grzywny w niniejszej sprawie jest art. 60 ustl1 ustawy z dnia 20 marca 2009 roku o
bezpieczeństwie imprez masowych.
Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie na podstawie art. 60 ust. 2 ustawy z dnia 20 marca 2009
roku o bezpieczeństwie imprez masowych grzywny w wymiarze 120 stawek dziennych przy ustaleniu jednej stawki
na kwotę 30 złotych.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje
Apelacja prokuratora okazała się konieczna, prowadząc do kontroli odwoławczej, skutkującej zmianą kwalifikacji
prawnej jednego z osądzonych czynów i wymierzeniem za ten czyn nowej sankcji karnej i w konsekwencji tego
orzeczeniem nowej kary łącznej. Zarzut wyartykułowany przez prokuratora nie znalazł zaś potwierdzenia, o czym
szerzej w dalszej części niniejszego uzasadnienia.
Na wstępie należy zauważyć, że postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie zostało przeprowadzone w zasadzie
prawidłowo. Ocena materiału dowodowego, dokonana przez Sąd I utrzymuje się w granicach swobodnej oceny
dowodów chronionej art. 7 k.p.k. Uzasadnienie wyroku odpowiada zaś wymogom art. 424 k.p.k. i w pełni pozwala na
kontrolę prawidłowości rozstrzygnięcia.
Sąd Okręgowy z urzędu podważył ocenę prawną zachowania oskarżonego polegającego na znieważeniu M. K..
Sąd Rejonowy bezkrytycznie przyjął za prokuratorem, że pokrzywdzony korzysta z ochrony przewidzianej dla
funkcjonariuszy publicznych. Stosownie do przepisu art. 42. ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 roku o ochronie osób
i mienia ( zwanej dalej: ustawą) pracownik ochrony podczas wykonywania zadań ochrony obszarów, obiektów i
urządzeń podlegających obowiązkowej ochronie korzysta z ochrony prawnej przewidzianej w Kodeksie karnym dla
funkcjonariuszy publicznych. Zgodnie zaś z przepisem art. 5. 1. ustawy obszary, obiekty, urządzenia i transporty ważne
dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa
podlegają obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie
techniczne. M. K. pełnił zaś w inkryminowanym okresie obowiązki osoby ochraniając imprezę masową „ Lato z
Radiem”. Nie sposób zatem uznać go za osobę, która korzysta z ochrony prawnej przewidzianej w kodeksie karnym
dla funkcjonariuszy publicznych. Należy dodać, że także opis czynu przyjęty przez Sąd Rejonowy nie zezwala na
taką kwalifikację prawną. Sąd Rejonowy wskazał w nim jedynie, że doszło do znieważenia funkcjonariusza, bez
stosownego doprecyzowania, iż chodzi o funkcjonariusza publicznego. Pojęcie funkcjonariusz nie jest tożsame z
pojęciem funkcjonariusz publiczny w rozumieniu art. 115 § 13 kk.
Zdaniem Sądu Okręgowego, znieważenie pokrzywdzonego wyczerpuje znamiona przestępstwa art. 216 §1 k.k.. Sąd
II Instancji wymierzył za to podsądnemu karę 8 miesięcy ograniczenia wolności polegającej na wykonywaniu
nieodpłatnej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym. Kara jest adekwatna do
stopnia karygodności i zawinienia podsądnego. Oskarżony działał w sposób zuchwały i dał wyraz lekceważącego
stosunku do porządku prawnego. L. B. nie miał żadnego powodu, aby naruszać nietykalność osoby osobę, która
była odpowiedzialna za bezpieczeństwo imprezy. Podsądny doskonale zdawał sobie sprawę z bezprawności swojego
zachowania. Co więcej, L. B. jest osobą wielokrotnie karaną za popełnienie przestępstw. Wymierzona kara musi być
dla niego odpowiednio dolegliwa.
Wymierzenie 8 miesięcy kary ograniczenia wolności spełnia w ocenie Sądu Okręgowego cele prewencji generalnej
oraz indywidualnej, szczególnie w aspekcie wychowawczego oddziaływania na sprawcę. Wskazana kara stanowi dla
oskarżonego poważną dolegliwość ( świadczenie nieodpłatnej pracy przez okres 8 miesięcy w wymiarze 20 godzin
miesięcznie, zakaz zmiany miejsca pobytu bez zgody sądu).
Sąd odwoławczy uznał, że w odniesieniu do tego czynu względniejszy jest kodeks karny obowiązujący w chwili
popełnienia przez oskarżonego przypisanego mu przestępstwa. Według obecnie obowiązujących przepisów Sąd
mógłby orzec oskarżonemu karę do dwóch lat ograniczenia wolności.
Sąd II instancji z uwagi na powyższą zmianę w konsekwencji uchylił orzeczenie zawarte w punktach 3 i 4 zaskarżonego
wyroku. Sąd Okręgowy połączył powyższą karę ograniczenia wolności oraz karę 8 miesięcy pozbawienia wolności.
Granice sankcji łącznej oscylowały pomiędzy 1 rokiem i 2 miesiącami pozbawienia wolności, a karą 8 miesięcy
pozbawienia wolności. Sąd odwoławczy zdecydował się wymierzyć podsądnemu karę 10 miesięcy pozbawienia
wolności, wedle zasady częściowej absorpcji. Zasada absorpcji przy wymierzaniu kary łącznej może być zastosowana,
gdy pomiędzy poszczególnymi przestępstwami zachodzi bliski związek przedmiotowy i podmiotowy, a przesłanka
prognostyczna pozwala na stwierdzenie, że kara łączna w wysokości najwyższej z wymierzonych kar jednostkowych
jest wystarczającą oceną zachowania się sprawcy (vide: wyrok SA w Gdańsku w wyrok z 3 I 1997 r., II Aka 321/96,
Orz. Prok. i Pr. 1997, nr 7-8). Z reguły popełnienie dwóch lub więcej przestępstw jest natomiast czynnikiem
prognostycznym przemawiającym za orzekaniem kary łącznej surowszej od wynikającej z dyrektywy absorpcji (vide:
wyrok SA w Warszawie w wyrok z 12 VII 2000 r., II Aka 171/00, OSA 2001, nr 1). Co istotne, zamachy przestępcze
zostały wymierzone w różne dobra prawne jak: zdrowie, porządek publiczny, czy cześć. Nadto, tak jak już podkreślono,
oskarżony jest osobą wielokrotnie karalną.
Wykonanie tak ukształtowanej kary łącznej pozbawienia wolności Sąd odwoławczy warunkowo zawiesił na okres 5 lat
próby uznając, że tylko tak długi czas próby zezwoli na zweryfikowanie pozytywnej prognozy na przyszłość dotyczącej
oskarżonego.
W realiach przedmiotowej sprawy Sąd odwoławczy uznał, że kodeks karny obowiązujący w chwili popełnienia przez
oskarżonego przypisanego mu przestępstwa jest dla niego względniejszy niż obecnie obowiązujący. Względności tej
Sąd dopatruje się tym, że z racji wielokrotnej karalności podsądnego, w tym skazania na karę pozbawienia wolności
w czasie popełnienia przypisanych mu przestępstw (k.21-22), na podstawie obecnie obowiązującego przepisu,
zastosowanie środka probacyjnego byłoby niedopuszczalne.
Sąd II instancji nie podziela zarzutu zawartego w apelacji prokuratora, że Sąd Rejonowy błędnie przywołał przepis
art. 71 §1 k.k. jako podstawę wymiaru grzywny. Sąd Okręgowy przypomina, że stosownie do tego przepisu art.
71. § 1. k.k., zawieszając wykonanie kary, sąd może orzec grzywnę, jeżeli jej wymierzenie obok kary pozbawienia
wolności na innej podstawie nie jest możliwe. Z taką sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie. Sąd I
instancji oraz Sąd odwoławczy wymierzyły oskarżonemu sankcje pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności
na podstawie przepisów upoważniających do wymierzenia rozłącznie kar grzywny, pozbawienia wolności albo
ograniczenia wolności ( art. 157 § 2 k.k.) oraz grzywny albo ograniczenia wolności ( art. 216 1 k.k.). Przewidziane
przepisy upoważniają zatem organ wyrokujący do wymierzenia jednej z kilku sankcji karnych. Uczynienie użytku
z kompetencji do wymierzenia w powyższych przypadkach kar pozbawienia wolności oraz ograniczenia wolności
uniemożliwiło równoczesne wymierzenie na wskazanych podstawach prawnych -kary grzywny. (patrz chociażby
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 17.05.2000 I KZP 12/00 (LEX 40515)
W niniejszej sprawie, zachodziła nadto konieczność wymierzenia podsądnemu kary grzywny, aby wzmocnić
oddziaływanie orzeczonego środka probacyjnego.
Z tych powodów, wymierzenie kary grzywny po warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności było
dopuszczalne jedynie w oparciu o przywołany już przepis art. 71 § 1 k.k.
Sąd odwoławczy na podstawie art. 626 k.p.k., art. 636 k.p.k. zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi
Państwa wyłożonych kosztów postępowania odwoławczego i od obowiązku uiszczenia opłaty za II instancję.
Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy:
I zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że;
f) przyjął, że czyn przypisany oskarżonemu w punkcie 2 stanowi występek z art. 216§ 1kk i na podstawie art. 216§
1kk wymierza karę 8 ( ośmiu) miesięcy ograniczenia wolności, na podstawie art. 35 § 1kk zobowiązuje oskarżonego do
wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 godzin w stosunku miesięcznym,
g) uchylił orzeczenie zawarte w punkcie 3 i 4,
h) na podstawie art. 85 k.k. i art. 86§ 1kk i art. 87 k.k. połączył kary jednostkowe pozbawienia wolności i ograniczenia
wolności i wymierzył karę łączną 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności.
i) na podstawie art. 69§ 1 i 2 k.k. i art. 70§ 1 pkt 1k.k. wykonanie orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności
warunkowo zawiesił na okres 5 (pięciu) lat próby, na podstawie art. 73§ 1kk oddając oskarżonego pod dozór kuratora
sądowego,
j) na podstawie art. 4§ 1 k.k. przyjął, że w sprawie zastosowanie mają przepisy kodeksu karnego obowiązujące w chwili
popełnia przez oskarżonego przypisanych mu przestępstw,
II w pozostałym zakresie utrzymał w mocy zaskarżony wyrok,
III zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa wyłożonych kosztów postępowania odwoławczego i
od obowiązku uiszczenia opłaty za II instancję.
SSO Leszek Matuszewski