Monika S kibicki, Grammatikübungsbuch Polnisch

158
RECENZJE
wybranych hase Autorka nakrelia obrazy Polski i Japonii, które wyaniaj
si ze sownikowych opisów.
Z kolei ujcie diachroniczno-synchroniczne cechuje artyku Kazuhiro Sadakane Jzyk emkowski dzisiaj. Autor przedstawia strategi swoich bada,
których zasadniczym celem jest badanie normalizacji pisowni jzyka emkowskiego oraz wyjanienie relacji pomidzy pisowni emkowsk a wiadomoci jzykow emków.
Postpujcy proces globalizacji sprawia, e zjawiska migracji (mniej lub
bardziej masowej) nie s dzisiaj jedynym istotnym czynnikiem wpywajcym
na intensywno nauczania jzyka polskiego poza granicami Polski. Zainteresowanie kultur europejsk, w tym polsk, intensyfikowanie wspópracy gospodarczej Europy z innymi kontynentami sprawiaj, e rosn (i rozszerzaj
si) potrzeby edukacyjne w zakresie nauczania jzyków Starego Kontynentu.
Opublikowane w Roczniku artykuy nie zawsze s analizami wyczerpujco pogbionymi i czasem trac azjatyck perspektyw, której czytelnik prezentowanego tomu najbardziej by oczekiwa. W caoci jednak s zbiorem refleksji,
które dla zainteresowanych obrazem ksztacenia polonistycznego za granic
mog stanowi ródo nowych spostrzee i glottodydaktycznych poszukiwa.
Magdalena Smole-Wawrzusiszyn
Katedra Jzyka Polskiego KUL
Monika S k i b i c k i, Grammatikübungsbuch Polnisch, Hamburg: H. Buske
Verlag 2011, ss. 199
Grammatikübungsbuch Polnisch [Podrcznik do wicze gramatycznych
z jzyka polskiego] Moniki Skibickiej to praca o charakterze podrcznikowym.
Jest opracowaniem gramatyki typu deskrypcyjnego o charakterze kontrastywnym. Podrcznik ten przez wzgld na jego aspekty metodologiczne moe doskonale suy celom glottodydaktycznym. Autorka tej rzetelnej pracy jest znakomitym znawc polskiego systemu gramatycznego, nie tylko od strony teoretycznej. Wykazuje take dobr znajomo rónych, czsto subtelnych form jego
aplikacji.
Roczniki Humanistyczne 62(2014) z. 10
RECENZJE
159
Skibicki od lat szedziesitych ubiegego wieku yje w Niemczech,
w Kolonii. Urodzia si na œlsku Opolskim w roku 1936. Do szkoy podstawowej uczszczaa w swej rodzinnej miejscowoci Gsiorowice, a liceum
ogólnoksztacce ukoczya w Strzelcach Opolskich. Nastpnie podja studia
w zakresie filologii germaskiej na Wydziale Nauk Humanistycznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie. Monika Gawlik (nazwisko panieskie) uzyskaa magisterium w 1959 roku. Na tym kierunku studiów bya
najlepsz studentk.
Jako œlzaczka dzielia Golgot swoich rodaków – i t wojenn, i t powojenn w PRL. Konsekwencj tego losu bya decyzja o emigracji. W latach
szedziesitych wraz z mem J. Skibickim wyjechaa do Niemiec Zachodnich, gdzie zostaa ju na stae. Tam podja studia w zakresie slawistyki
w Uniwersytecie w Kolonii. Po uzyskaniu na podstawie rozprawy Die Integration deutscher Substantive in die polnischen Mundarten Oberschlesiens (Köln
1978) doktoratu zostaa wykadowc w tyme uniwersytecie. Obecnie na emeryturze, lecz nadal pracuje w zmniejszonej iloci godzin jako wykadowca.
Daa si pozna jako wybitny (glotto)dydaktyk. Jako pracownik naukowy
natomiast jest autork licznych, interesujcych prac jzykoznawczych, w tym
m.in. obszernej Gramatyki jzyka polskiego (Polnische Grammatik, Hamburg:
Helmut Buske Verlag 2007, ss. XVI, 503)1.
W prezentowanej tu, wydanej w 2011 roku, pracy Monika Skibicki poddaje
analizie kontrastywnej polsko-niemieckiej nastpujce zagadnienia gramatyczne:
1. fonetyka, 2. rzeczowniki, 3. przymiotniki, 4. przysówki, 5. zaimki, 6. przypadki gramatyczne, 7. czasowniki, 8. imiesowy, 9. strona bierna czasownika,
10. spójniki, 11. liczebniki, 12. wyrazy z nie i zdania zaprzeczone.
Omawiana publikacja zawiera take: spis treci, przedmow, wykaz skrótów, indeks hase, klucz rozwiza i polsko-niemiecki wykaz wyrazów. Ten
ostatni bardzo uatwia korzystanie z wicze gramatycznych i pomaga rozumie teksty zawarte w opracowaniu.
W sumie podrcznik skada si z 50 czci. Liczne tabele przejrzycie ilustruj polskie paradygmaty gramatyczne. Na szczególne podkrelenie zasuguje zastosowana w Grammatikübungsbuch niezwykle poyteczna metoda
dystrybucji elementów gramatycznych, co bardzo uatwia poprawn budow
1
Polnische Grammatik zostaa zrecenzowana przez M. aziskiego w „Poradniku Jzykowym”, 2007, z. 10, s. 93-96. Wykaz publikacji M. Skibickiej na stronach domowych
Instytutu Slawistyki Uniwersytetu w Kolonii: http://uk-online.uni-koeln.de/cgi-bin/show.pl
/page?uni=1&i_nr=32&f_nr=4&id=560. Zob. te: http://www.slavistik-portal.de /ru/datenpool
/matslav bib-db.html?pageNum=0&autor=Skibicki,%20Monika (publikacje do 1983 r.).
160
RECENZJE
zda uczestnikom wicze. Zauway naley równie, i przedstawiony tu
podrcznik uwzgldnia nie tylko rónice form gramatycznych midzy jzykiem polskim i niemieckim, zwraca te uwag na analogi form w obu jzykach. Ta metoda bilateralna daje wgld w istot i funkcjonowanie jzyków.
Moe zatem mie, oprócz celów dydaktycznych, znaczenie dla teorii lingwistycznej. Autorka doskonale wyczuwa rónice midzy kodem jzyka pisanego
i mówionego, np. w odniesieniu do participiów.
Jzyk zastosowany do opisu prezentowanych zjawisk gramatycznych (metajzyk) jest precyzyjny, czytelny i zrozumiay. Objanienia, komentarze i polecenia nie sprawi trudnoci ani uytkownikowi jzyka niemieckiego, ani rednio wadajcego jzykiem niemieckim obcokrajowcowi.
Omawiana praca nosi istotne znamiona rzetelnej roboty naukowej i jako
podrcznik na pewno speni swoje zadanie w nabywaniu kompetencji jzyka
polskiego.
Jerzy Jeszke
Emerytowany profesor KUL