Oświadczenie Komisji Praw Człowieka Krajowej Rady

Oświadczenie Komisji Praw Człowieka
Krajowej Rady Radców Prawnych
Dramatyczne wydarzenia w Turcji są z uwagą śledzone przez polskich radców prawnych. Z
medialnych doniesień wynika, że likwidacja skutków zamachu stanu przeradza się w walkę z
przeciwnikami politycznymi obecnych władz, prowadzoną przy pomocy narzędzi sprzecznych z
zasadami demokracji i prawami człowieka. Masowe usuwanie sędziów i prokuratorów, bez
przeprowadzenia rzetelnego dochodzenia, o czym świadczy szybkość, z jaką podejmowane są
decyzje (mniej niż 24 godziny od wydarzeń z 15/16 lipca) budzi uzasadnione obawy. Komisja
Praw Człowieka Krajowej Rady Radców Prawnych jest tym bardziej zaniepokojona bieżącą
sytuacją, że od lat dochodziło w Turcji do naruszania prawa do obrony. Prześladowania
adwokatów nie ograniczają się tylko do zastraszania, pozbawiania prawa do wykonywania
zawodu czy zatrzymań i aresztowań. Pod koniec ubiegłego roku zastrzelony został Tahir Elçi,
Dziekan Rady Adwokackiej w Diyarbakirze, zaangażowany w obronę praw mniejszości
kurdyjskiej i apelujący o zakończenie konfliktu między dwoma narodami. Wcześniej był
oskarżany o wspieranie terroryzmu, otrzymywał tez pogróżki za swoją działalność na rzecz
Kurdów.
Samorząd polskich radców prawnych występuje w obronie adwokatów tureckich, których prawa
są naruszane wysyłając listy protestacyjne do tego kraju, a także podejmując działania
symboliczne jak na przykład udział w międzynarodowej akcji wysyłania kart pocztowych do
dwojga uwięzionych prawników: Ramazana Demira i Ayse Acinikli, którzy zostali aresztowani i
przez to uniemożliwiono im udział w rozprawie, w trakcie której mieli reprezentować swoich
klientów, a następnie odmówiono im dostępu do akt ich własnej sprawy. Obecnie przebywają w
więzieniu, nie mając praktycznie prawa do obrony. W czerwcu członkowie Krajowej Rady
Radców Prawnych podpisali i wysłali ponad 100 kart pocztowych ze słowami otuchy do
uwięzionych adwokatów; podobne działania podejmują Okręgowe Izby Radców Prawnych i
indywidualni radcowie prawni.
Komisja Praw Człowieka w pełni zgadza się z apelem Adama Bodnara, Rzecznik Praw
Obywatelskich o wzajemną solidarność zawodów prawniczych. Działania Krajowej Rady Radców
Prawnych na forum krajowym i międzynarodowym są właśnie jej przejawem. W ramach Rady
Adwokatur i Stowarzyszeń Europy (CCBE), której jesteśmy członkami, skierowano do władz
tureckich w ciągu ostatnich lat szereg listów z interwencjami w obronie prześladowanych
prawników. Represje, bezpodstawne aresztowania i oskarżenia o sprzyjanie terrorystom dotyczą
nie pojedynczych członków samorządu, ale dziesiątek i setek adwokatów, których jedynym
przewinieniem jest wykonywanie obowiązków zgodnie z sumieniem, zasadami etyki i dobrem ich
klientów. W 2013 roku doroczna nagroda CCBE w dziedzinie praw człowieka została przyznana
dziekanowi i członkom Rady Adwokackiej w Stambule za obronę prawa obywateli do
niezawisłego i bezstronnego sądu oraz za przeciwstawianie się naciskom ze strony władz.
Adwokatury wielu krajów europejskich wysyłają do Turcji swoich przedstawicieli jako
obserwatorów procesów sądowych w stosunku do których zachodzą poważne obawy co do
niezawisłości składu sędziowskiego. Bardzo często zdarza się, że obserwatorzy międzynarodowi
spotykają się z utrudnieniami takimi jak, na przykład, wyznaczanie na rozprawy bardzo małych
sal, aby w „naturalny” sposób uniemożliwić im udział w procesie. Od lat polscy radcowie prawni,
z inicjatywy Marii Ślązak, Wiceprezes KRRP, współpracują z adwokatami tureckimi realizując
wspólne projekty szkoleniowe, wzmacniając wzajemne kontakty i wspierając działalność
tureckich kolegów na forum międzynarodowym. Jako Prezydent CCBE Maria Ślązak wystosowała
w 2015 roku cztery listy do Prezydenta i Premiera Turcji w sprawie represji przeciwko
adwokatom.
Będziemy kontynuować wsparcie kolegów tureckich w ich walce o uszanowanie przez władze
fundamentalnych praw człowieka, do których należy prawo do obrony. Władze Turcji posiadają
demokratyczny mandat i cieszą się poparciem ze strony dużej części społeczeństwa. Jest to fakt, z
którym nikt nie chce polemizować. Nie do zaakceptowania jest jednak sytuacja, gdy wybrańcy
narodu łamią standardy i zasady, przyjęcie których zadeklarowali składając wniosek o
członkostwo w UE. Obecnych praktyk nie da się pogodzić ani z Europejską Konwencją o Ochronie
Praw Człowieka, ani z Kartą Praw Podstawowych UE i dlatego solidarność z tureckimi sędziami,
prokuratorami i prawnikami jest tak ważna. Komisja Praw Człowieka Krajowej Rady Radców
Prawnych będzie nadal uważnie śledzić sytuację tureckich zawodów prawniczych i podejmować
stosowne działania na ich rzecz.
Magdalena Witkowska
Przewodnicząca
Komisji Praw Człowieka
Krajowej Rady Radców Prawnych