Raport BSR - Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej

Tłumaczenie robocze streszczenia Raportu rocznego z realizacji w 2013 roku
STRESZCZENIE*
RAPORTU ROCZNEGO Z REALIZACJI w 2013 roku
PROGRAM REGION MORZA BAŁTYCKIEGO 2007-2013
Program Operacyjny Europejskiej Współpracy Terytorialnej finansowany przez
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Instrument Sąsiedztwa
i Partnerstwa oraz rząd Norwegii
* Pełny tekst Raportu rocznego z realizacji w 2013 roku można otrzymać od Instytucji
Zarządzającej/Wspólnego Sekretariatu Technicznego, po zatwierdzeniu go przez Komisję Europejską
(spodziewane we wrześniu 2014 r.)
1
Tłumaczenie robocze streszczenia Raportu rocznego z realizacji w 2013 roku
STRESZCZENIE
Do końca 2013 roku portfolio Programu Region Morza Bałtyckiego 2007-2013
obejmowało 90 projektów, zatwierdzonych w ramach pięciu regularnych naborów
i trzech naborów przedłużających projekty (ang. Extension Stage call).
46 projektów zakończyło działania i złożyło raporty końcowe. Program jest na
dobrej drodze do osiągnięcia, a nawet przekroczenia wskaźników rezultatu na
poziomie programu i wspólnych oraz specyficznych rezultatów we
wszystkich czterech priorytetach tematycznych.
W wyniku trzeciego naboru przedłużającego projekty, zakończonego
8 kwietnia 2013 roku, zatwierdzono dwa projekty w ramach priorytetu 2.
W sumie zatwierdzono dziewięć projektów przedłużających projekty; w 2013
roku były one w dalszym ciągu w fazie realizacji.
Do końca 2013 roku partnerzy białoruscy byli zaangażowani w 21 z 90
projektów. Dwa projekty nie przeszły białoruskiej krajowej procedury
zatwierdzania. Średnio krajowa procedura zatwierdzania trwała 14 miesięcy, co
powodowało znaczące opóźnienia oraz zmniejszało poziom zaangażowania
partnerów białoruskich w poszczególnych projektach.
Trzy inicjatywy klastrowe, zatwierdzone przez Komitet Monitorujący w 2012
roku – „Bałtycki klaster na rzecz zrównoważonych, multimodalnych i zielonych
korytarzy transportowych”, „Ratowanie wód Morza Bałtyckiego”, „Innowacyjność
w sektorze MŚP” - kontynuowały w 2013 roku działania. Inicjatywy te były
zorientowane na kapitalizację wiedzy oraz rezultatów osiąganych w trwających
oraz zakończonych projektach. Klastry działały także na rzecz zwiększenia
widoczności programu oraz wniosły wkład we wzmocnienie współpracy programu
z podmiotami zaangażowanymi w Strategię UE dla Regionu Morza Bałtyckiego
(SUE RMB).
Liczba raportów z postępu zatwierdzonych projektów uległa zmniejszeniu,
ponieważ szczytowy moment wdrażania projektów przypadł na 2012 rok. Łącznie
przeanalizowano 90 raportów (w porównaniu ze 128 w 2012 roku). W sumie
otrzymano 469 raportów z postępu (w tym raporty końcowe). Do końca 2013
roku projektom (zakończonym i trwającym) wypłacono ponad 136 mln euro.
Poziom wydatkowania w programie zwiększył się. Pomimo pewnych
opóźnień w certyfikacji, raportowaniu i monitorowaniu w ciągu 2013 roku
wypłacono ok. 46 mln euro z EFRR, 1,2 mln z EISP oraz 1 mln euro z norweskich
funduszy krajowych. Wzrósł poziom średniego wydatkowania w ramach projektu.
Niemniej, średnio ok. 10% funduszy pozostawało niewykorzystanych po
zakończeniu projektu. Niewykorzystane środki zostały częściowo spożytkowane
przez przedłużone projekty. Od rozpoczęcia programu wypłacono 129,9 mln euro
ze 195,6 mln euro środków EFRR dostępnych dla projektów (66%). Ponadto do
końca 2013 roku wypłacono 50% [2,8 mln euro] z 5,6 mln euro środków
2
Tłumaczenie robocze streszczenia Raportu rocznego z realizacji w 2013 roku
norweskich dostępnych dla projektów oraz 54% środków EISP dostępnych dla
projektów (3,9 mln euro z 7,2 mln euro).
Poziom wydatkowania budżetu Pomocy Technicznej, wynoszący 78%,
pozostał na poziomie porównywalnym z latami ubiegłymi. Łączne wydatkowanie
PT w Programie Region Morza Bałtyckiego w 2013 roku wynosi 2 136 031 euro.
W związku ze zmianą zasady z N+3 na N+2, 2013 rok stanowił wyzwanie pod
względem zagrożenia anulowaniem środków przez Komisję Europejską.
W związku z powyższym, docelowe wydatkowanie było około dwukrotnie wyższe
niż w 2012 roku. Pomimo pewnych opóźnień w raportowaniu przez projekty oraz
niezależnie od powtarzających się opóźnień w przekazywaniu środków przez
Komisję Europejską, uniknięto anulowania środków. Program do końca 2013 roku
wystąpił o łączną kwotę ok. 137,2 mln euro ze środków EFRR (priorytety 1-5). W
2013 roku do Komisji Europejskiej złożono pięć wniosków o płatność
okresową (pośrednią).
W 2013 roku Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego w dalszym ciągu
odgrywała ważną rolę we wdrażaniu programu. 49 projektów zatwierdzonych
przez program ma wyraźny związek z unijną strategią. Dofinansowanie EFRR
przyznane tym projektom wynosi 124 mln euro, co stanowi 63% środków EFRR
dostępnych w ramach programu dla projektów. Program wspierał także
wprowadzanie instrumentu SUE RMB Seed Money Facility, finansowanego
przez Parlament Europejski, a zarządzanego przez Bank Inwestycyjny SzlezwikHolsztyn. Z zamiarem włączenia środków instrumentu seed money [funduszu
zalążkowego] w przygotowanie projektów flagowych unijnej strategii w
przyszłym programie, IZ/WST wspierał przygotowanie formularzy i procedur dla
instrumentu Seed Money Facility. Instytucje programu były także aktywnie
zaangażowane w warsztaty Czwartego Dorocznego Forum Strategii UE dla
Regionu Morza Bałtyckiego „Morze Bałtyckie, rozwój Bałtyku, środowisko
Bałtyku”, które odbyło się w dniach 11-12 listopada 2013 roku w Wilnie, z
udziałem 400 osób związanych z SUE RMB.
Dwa posiedzenia Komitetu Monitorującego odbyły się w Tallinie/Estonia, w
związku z tym, że w 2013 roku Estonia sprawowała przewodnictwo w programie.
Głównymi tematami spotkań było zatwierdzenie aplikacji złożonych w ramach
trzeciego naboru przedłużającego projekty, raport roczny z realizacji programu w
2012 roku, Strategia UE dla Regionu Morza Bałtyckiego, prezentacja klastra w
dziedzinie zasobów wodnych oraz zatwierdzenie finansowania środkami pomocy
technicznej wybranych usług,
związanych z przygotowaniem sukcesora
programu.
Tak jak w latach ubiegłych, program przeprowadził wewnętrzną ocenę
sprawności
działania.
Ocena
ta
jest
bezpośrednio
powiązana
z
monitorowaniem realizacji programu. W oparciu o roczną samoocenę,
zarządzanie finansowe oraz struktury zarządzające programem poddano analizie,
która
przyniosła
pozytywne
wyniki.
Ponadto
rozpoczęto
planowanie
strategicznej oceny zewnętrznej, która zostanie przeprowadzona w latach
2014 i 2015. Jej celem jest analiza projektów pod kątem osiągniętych rezultatów
3
Tłumaczenie robocze streszczenia Raportu rocznego z realizacji w 2013 roku
oraz wytworzonych produktów. Strategiczna ocena zewnętrzna będzie
ukierunkowana na trwałość i wartość dodaną rezultatów projektów oraz
zaangażowanie użytkowników końcowych.
Jak co roku, instytucje programu kładły szczególny nacisk na działania
informacyjne i komunikacyjne. Aby promować program i jego osiągnięcia
oraz wnieść znaczący wkład do wydarzeń powiązanych ze Strategią UE dla
Regionu Morza Bałtyckiego, personel WST uczestniczył w wielu wydarzeniach
regionalnych oraz ogólnoeuropejskich. Ponadto program zorganizował serię
warsztatów i szkoleń o zakończonych projektach, dla białoruskich partnerów
projektowych oraz narodowych kontrolerów pierwszego stopnia. W 2013 roku
opublikowano także trzy broszury na temat klastrów.
Na koniec należy odnotować, że w 2013 roku we właściwym tempie
kontynuowano prace nad programowaniem Programu Region Morza
Bałtyckiego 2014-2020. W Berlinie i Tallinie zwołano pięć posiedzeń
Wspólnego Komitetu Programującego oraz Zespołu Zadaniowego, w tym jedno o
charakterze warsztatu. Poczynione zostały znaczące postępy w przygotowaniu
projektu programu, które skutkowały zatwierdzeniem projektu programu
współpracy [przeznaczonego do konsultacji publicznych] pod koniec 2013 roku.
Dodatkowo, celem przedyskutowania planowanych priorytetów z właściwymi
podmiotami i ekspertami tematycznymi z państw programu, zorganizowano trzy
tematyczne warsztaty programowania. Jednocześnie ekspert zewnętrzny
kontynuował prace nad opracowaniem oceny ex ante oraz Strategicznej Oceny
Oddziaływania na Środowisko. Ponadto przygotowano opis systemu zarządzania,
finansowego i kontroli, intensywnie dyskutowano nad włączeniem Białorusi i Rosji
oraz rozpoczęto planowanie przyszłego systemu monitorowania programu.
4