wydanie specjalne
Transkrypt
wydanie specjalne
E N L A J C E P S Kwalifikacje i mobilnoÊç: E I wyzwania w obliczu poszerzenia UE N A D Y P W rzystàpienie nowych krajów pozwala Europie kontynuowaç realizacj´ jej celu jednoÊci. RównoczeÊnie, Europa musi w dalszym ciàgu umacniaç politycznà, gospodarczà i spo∏ecznà spójnoÊç. Musi mieç silniejsze i bardziej demokratyczne instytucje. Wzmacnianiu spójnoÊci europejskiej sprzyja swobodny przep∏yw osób, jedna z podstawowych swobód zapisanych w traktatach oraz kluczowy komponent Europy stworzonej przez ludzi dla ludzi. To prawo, które dla nowych krajów cz∏onkowskich podczas okresu przejÊciowego jest ograniczone, powinno byç najbardziej mo˝liwie jak najbardziej otwarte. Rozwijanie kwalifikacji, wiedzy i zdolnoÊci innowacji sà ogólnie uznanymi si∏ami nap´dowymi rozwoju gospodarczego i spo∏ecznego , którego popieranie jest celem Europy. U∏atwiajàc wymian´, mobilnoÊç pomaga w rozwijaniu kwalifikacji. MobilnoÊç oznacza zarówno szanse (nowe doÊwiadczenia, innowacje, itp.) jak i ryzyko (brak równowagi w zakresie pracy, drena˝ mózgów, itp.). Z tych wzgl´dów szczególnie niezb´dna jest sta∏a kontrola skutków mobilnoÊci, szczególnie w krajach przyst´pujàcych do Unii Europejskiej. EUROCADRES wnioskuje o zdefiniowanie i wdro˝enie procesu monitorowania rozwijania kwalifikacji i mobilnoÊci, zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim. Proces ten powinien umo˝liwiç pomiar i oszacowanie zmian z udzia∏em partnerów spo∏ecznych. "EUROCADRES – Flesz" jest zazwyczaj wydawany w trzech j´zykach: angielskim, francuskim i niemieckim. JeÊli chcesz otrzymywaç go regularnie, prosz´ skontaktuj si´ ze swoim zwiàzkiem zawodowym lub Sekretariatem EUROCADRES W Brukseli. EUROCADRES mobil-net jest naszà siecià europejskà, z∏o˝onà z doradców zwiàzków zawodowych, obeznanych z zagadnieniami zwiàzanymi z mobilnoÊcià, którzy pragnà powitaç oraz sà gotowi s∏u˝yç poradà mobilnej kadrze kierowniczej. Sieç obejmuje 15 krajów Unii Europejskiej i b´dzie poszerzona o kraje przyst´pujàce i kandydujàce. Kontakt: Gina Ebner, tel;: +32 2 224 0731 e.mail [email protected] Website: http://www.eurocadres.org MAY 2003 • N°27 Editor responsible : M. Rousselot, Editorial team: : D. Ameel, G. Ebner, G. Musger, Y. Simeonova EUROCADRES: Boulevard du Roi Albert II n°5, B-1210 Brussels - Belgium Tel.: +32 2 224 0730 - Fax: + 32 2 224 0733 - E-mail: [email protected] CES - ETUC - DEFS - EGB Czynniki sprzyjajàce i czynniki utrudniajàce mobilnoÊç pracy W seminarium na temat "kwalifikacje i mobilnoÊç, wyzwanie stojàce przed poszerzeniem U.E." zorganizowanym przez EUROCADRES w Budapeszcie, pod koniec marca 2003, uczestniczyli przedstawiciele organizacji cz∏onkowskich z 9 przyst´pujàcych i kandydujàcych krajów. Temat zosta∏ wprowadzony przez raport ogólny, przygotowany przez Yuliy´ Simeonovà (Bu∏garia) w oparciu o badania wst´pne. W raporcie tym podkreÊlone zosta∏y g∏ówne czynniki sprzyjajàce i g∏ówne czynniki utrudniajàce mobilnoÊç pracy. Poni˝ej znajduje si´ kilka wyjàtków z tego raportu. Seminarium to uzyska∏o wsparcie finansowe Unii Europejskiej. Opublikowane dokumenty nie zawsze odzwierciedlajà punkt widzenia Komisji Europejskiej. Czynniki sprzyjajàce mobilnoÊci Czynniki sprzyjajàce mobilnoÊci mogà byç podzielone w zale˝noÊci od ich przyczyn: • Czynniki gospodarcze: poziom dochodów, standard ˝ycia, bieda, si∏a nabywcza itp., w tym "ró˝nice w dochodach oraz w opiece spo∏ecznej i ich ewolucja w czasie" • Czynniki spo∏eczne: sytuacja na rynku pracy, zetkni´cie si´ ró˝nych kultur • Czynniki zwiàzane z pracà: szanse zawodowe • Czynniki polityczne: represje polityczne lub dyskryminacja • Czynniki osobiste lub subiektywne: ma∏˝eƒstwo lub przejÊcie na emerytur´ • Czynniki humanitarne: dyskryminacja etniczna lub religijna w kraju pochodzenia, wykluczenie spo∏eczne, okolicznoÊci zwiàzane ze Êrodowiskiem • Inne czynniki (g∏ównie psychologiczne): wp∏yw przyjació∏, cz∏onków rodziny lub krewnych ˝yjàcych za granicà (tak zwane zjawisko wp∏ywu przyjació∏ i krewnych) Istnieje tak˝e inna klasyfikacja czynników sprzyjajàcych mobilnoÊci: • Czynniki wewn´trzne lub czynniki „wypychajàce": bezrobocie, bieda, niski standard ˝ycia, ograniczone mo˝liwoÊci rozwoju kariery zawodowej, wykluczenie spo∏eczne, sytuacja polityczna, itp. • Czynniki zewn´trzne lub czynniki „przyciàgajàce": wy˝sze zarobki, wi´ksze szanse rozwoju kariery zawodowej, mo˝liwoÊç pokonania lub unikni´cia bezrobocia i biedy lub uzyskania lepszego wykszta∏cenia, zetkni´cie si´ z ró˝nymi kulturami, zdobycie nowych pomys∏ów na ˝ycie, okolicznoÊci spo∏eczne, kulturalne i zwiàzane ze Êrodowiskiem, polityka lokalna i krajowa, lepsza sytuacja w zakresie bezpieczeƒstwa etc. Czynniki utrudniajàce mobilnoÊç lub motywacja pozostania na miejscu Istniejà ró˝ne klasyfikacje czynników utrudniajàcych mobilnoÊç. Poni˝ej wymienione sà ich wspólne elementy: • Bariery prawne i administracyjne, takie jak brak wspólnych zasad dot. ubiegania si´ o pozwolenie na pobyt, problemy z ∏àczeniem rodzin, trudnoÊci dost´pu do ubezpieczenia spo∏ecznego lub wspólne zasady wprowadzone przez wszystkie Paƒstwa cz∏onkowskie. Prawo do swobodnego przep∏ywu pracowników nie b´dzie automatycznie obowiàzywaç po przystàpieniu nowych Paƒstw cz∏onkowskich. Wprowadzony b´dzie okres przejÊciowy do maks. 7 lat: patrz poni˝ej. • Niedobór informacji dotyczàcych kraju przeznaczenia. Niedobór informacji mo˝e byç spowodowany brakiem wiedzy z zakresu kultury, polityki, ustawodawstwa, gospodarki lub brakiem kontaktów osobistych. • Bariery w porozumiewaniu si´ / bariery j´zykowe. Jednà z najwa˝niejszych barier kulturowych wydaje si´ fakt, ˝e obecnie w UE mówi si´ jedenastoma oficjalnymi j´zykami, oraz to ˝e komunikacja niewerbalna poszczególnych j´zyków jest tak˝e ró˝na. • Niedobór wiedzy i/lub kwalifikacji ze wzgl´du na konkurencj´ na rynku pracy w stosunku do ofert pracy. • Uznawanie kwalifikacji( patrz poni˝ej ). • Uprawnienia do ubezpieczenia spo∏ecznego nie sà ∏atwe de przeniesienia. Mimo tego, ˝e paƒstwa przyst´pujàce reformujà swoje systemy ubezpieczenia spo∏ecznego, w dalszym ciàgu ró˝nià si´ one od systemów UE, szczególnie w zakresie poziomów ubezpieczenia i Êwiadczeƒ. Bariera ta powinna ulec zmniejszeniu w momencie wprowadzenia karty ubezpieczenia spo∏ecznego w ca∏ej UE. • Bariery kulturalne. Europa nie jest strefà jednorodnej kultury. Oznacza to, ˝e istnieje tutaj wiele ró˝nych tradycji, religii, uprzedzeƒ, itp. • Czynniki gospodarcze i finansowe: - W∏asnoÊç domów i mieszkaƒ w kraju pochodzenia. - Koszty transakcji: przeprowadzka, mieszkanie, znalezienia pracy, podatki i sk∏adki oraz dost´p do informacji. Ta potencjalna przeszkoda jest proporcjonalna do odleg∏oÊci. Migracja b´dzie mia∏a miejsce tylko wtedy, jeÊli spodziewany osobisty zysk ze zmiany pracy i miejsca zamieszkania b´dzie w sposób d∏ugoterminowy przewy˝sza∏ koszty transakcji. • Czynniki spo∏eczne przyczyniajàce si´ do pozostawania osób w jakimÊ regionie lub kraju: - Dobra praca, silnie zwiàzana z okreÊlonym regionem / krajem. - Silne wi´zi spo∏eczne. - Udzia∏ w dzia∏alnoÊci politycznej lub spo∏ecznej. - Wysoki poziom integracji. - Dost´p do i/lub mo˝liwoÊç przeniesienia ubezpieczenia spo∏ecznego. • Czynniki indywidualne: wiek i stan cywilny, zatrudnienie partnera, itp. EUROCADRES oferuje szereg informacji dotyczàcych partnerów mobilnych kadr kierowniczych. Przeniesienie si´ za granic´ jest trudniejsze dla ludzi starszych, poniewa˝ sà oni cz´sto zwiàzani z jednym poszczególnym pracodawcà, zdobyli specyficznà wiedz´ dotyczàcà poszczególnego regionu lub pracodawcy, majà mniej czasu na to, aby wypracowany zysk pokry∏ koszty transakcji, trudniej im si´ jest przystosowaç do nowych sytuacji ˝yciowych i sà ogólnie mniej elastyczni ze wzgl´du na d∏ugotrwa∏e przyzwyczajenia. Decyzja o migracji jest równie˝ trudniejsza dla ma∏˝eƒstw i dla osób z dzieçmi, poniewa˝ koszty transakcji sà wy˝sze oraz w gr´ wchodzi wi´cej indywidualnych zdaƒ i sytuacji ˝yciowych. MobilnoÊç kadr kierowniczych Stwierdza si´ wi´kszà mobilnoÊç wÊród studentów, kierowników projektu i pracowników na indywidualnych kontraktach. Osoby z wy˝szym wykszta∏ceniem majà pewnà przewag´, poniewa˝ ∏atwiej im zdobyç informacje, umo˝liwiajàce oszacowanie sytuacji na rynku pracy i zdobycie pracy. Przeci´tnie sà oni bardziej elastyczni, majà mniej uprzedzeƒ, majà stopnie naukowe uznane za granicà. Przewagà osób z wy˝szym wykszta∏ceniem jest równie˝ mniejsza bariera j´zykowa, poniewa˝ zdolnoÊç uczenia si´ i w∏adania j´zykami obcymi odgrywa kluczowà rol´ w migracji. Wp∏yw na decyzj´ o wyjeêdzie za granic´ ma równie˝ aktualne stanowisko i perspektywy na przysz∏oÊç. Dobra sytuacja finansowa u∏atwia zmian´ kraju zamieszkania lecz zazwyczaj sk∏onnoÊç do migracji jest ni˝sza u osób cieszàcych si´ dobrà sytuacjà finansowà. Z tego punktu widzenia sk∏onnoÊç do migracji ze strony kadry kierowniczej w kraju pochodzenia jest cz´sto mniejsza ze wzgl´du na lepszà pozycj´ zawodowà i spo∏ecznà i perspektywy w porównaniu do innych pracowników. Im wi´ksze sà miejscowe profity , tym mniejsza jest tendencja do migracji. Okres przejÊciowy paƒstw przyst´pujàcych w zakresie swobodnego przep∏ywu osób Uzgodniony 7-letni okres przejÊciowy dla paƒstw przyst´pujàcych do U.E. b´dzie wyglàda∏ w nast´pujàcy sposób: • Dwa lata po przystàpieniu Komisja zda sprawozdanie z sytuacji i Paƒstwa Cz∏onkowskie b´dà musia∏y og∏osiç system, który pragnà zastosowaç. Spodziewa si´, ˝e tylko kilka Paƒstw Cz∏onkowskich b´dzie w dalszym ciàgu ograniczaç pozwolenia na prac´. Inne paƒstwa utrzymajà tylko pewne zabezpieczenie, to znaczy, ˝e b´dà mog∏y w razie nieprzewidzianych zak∏óceƒ na rynku pracy, lub w niektórych rejonach czy zawodach, ponownie wprowadziç na pewien czas pozwolenia na prac´. • 3 lata póêniej pozosta∏e Paƒstwa Cz∏onkowskie zostanà poproszone o ca∏kowite otwarcie ich rynków pracy. Tylko wtedy, jeÊli wyka˝à powa˝ne zak∏ócenia Aby uzyskaç wi´cej informacji o ruchu zwiàzkowym pracowników z wy˝szym wykszta∏ceniem i kadr kierowniczych w Europie oraz o pracy EUROCADRES odwiedê stron´ internetowà o nast´pujàcym adresie : http://www.eurocadres.org na rynku pracy lub groêb´ takich zak∏óceƒ, b´dà mog∏y stosowaç system ograniczeƒ. • W ka˝dym razie, po nast´pnych 2 latach, ˝adne Paƒstwo Cz∏onkowskie nie b´dzie ju˝ mog∏o wymagaç pozwolenia na prac´. “Poszerzenie U.E.: wszyscy zyskujemy w dziedzinie badaƒ i innowacji” Pan Ferencz. Kleinheincz (Dyrektor Departamentu Badaƒ i Rozwoju W´gierskiego Ministerstwa Edukacji) podkreÊli∏ podczas seminarium EUROCADRES w Budapeszcie, ˝e wszyscy zyskujemy - paƒstwa kandydujàce zyskujà du˝e rynki, nowe mo˝liwoÊci w zakresie innowacji oraz nap∏yw nowych technologii, podczas gdy "stare" paƒstwa UE zyskujà nowe rynki, nowà krew z dziedzinie innowacji i wartoÊç dodanà w zakresie wiedzy podstawowej. P. Kiss, Minister pe∏nomocny W´gierskiego Premiera: “podstawowà sprawà jest kszta∏cenie ustawiczne i spo∏eczna integracja” Pan Peter Kiss, Minister pe∏nomocny W´gierskiego Premiera, uczestniczy∏ w seminarium EUROCADRES w Budapeszcie dn. 21 marca 2003. W swoim wystàpieniu zaznaczy∏ wag´ kszta∏cenia ustawicznego jako kluczowego elementu rozwoju gospodarczego i integracji spo∏ecznej oraz potrzeb´ rozwijania dialogu spo∏ecznego. Na tym tle podkreÊli∏ rol´ kadry kierowniczej w tworzeniu i utrzymywaniu dobrych warunków dla konkurencyjnoÊci gospodarczej, w szczególnoÊci ze wzgl´du na jej odpowiedzialnoÊç za spo∏eczeƒstwo oparte na wiedzy i za pozytywne zarzàdzanie zasobami ludzkimi. ograniczone, ale wzrasta, szczególnie w ramach programów europejskich dla studentów i 'Bologna process', którego celem jest utworzenie obszaru europejskiego dla szkolnictwa wy˝szego. OdnoÊnie kwestii uznawania zawodu, obecnie jedyne podj´te Êrodki dotyczà zawodów, uwa˝anych za reglamentowane. Aktualnie rozwa˝any jest projekt po∏àczenia 15 istniejàcych dyrektyw europejskich w jednà dyrektyw´. Dyskusje koncentrujà si´ na przejrzystoÊci i uznawaniu kwalifikacji i dyplomów w dziedzinie oÊwiaty i szkoleƒ zawodowych. EUROCADRES uwa˝a, ˝e nale˝y stworzyç integralny, przejrzysty i spójny system, z udzia∏em ró˝nych partnerów, w∏àcznie z partnerami spo∏ecznymi. MobilnoÊç uznana jako jeden z priorytetów przysz∏ych wytycznych dot. pracy Aktualnie opracowywane sà nowe wytyczne dot. pracy. Majà byç zatwierdzone w czerwcu 2003, nast´pnie b´dà wdro˝one przez krajowe plany dzia∏ania, opracowane w ka˝dym kraju z udzia∏em partnerów spo∏ecznych. W styczniu Informacja wst´pna Komisji Europejskiej nie poruszy∏a problemów zwiàzanych z mobilnoÊcià. EUROCADRES wyrazi∏a swoje zdziwienie i poprosi∏a, aby "przysz∏e wytyczne dot. pracy zawiera∏y jako jeden z kluczowych punktów potrzeb´ usuni´cia barier na drodze do uzyskania mobilnoÊci oraz, ˝eby poinformowa∏y o poprawie w zakresie uznawania kwalifikacji i dyplomów". Propozycja decyzji opublikowana na poczàtku kwietnia obejmuje 10 dzia∏aƒ priorytetowych, z których jedno brzmi nast´pujàco "promowanie zawodowej i geograficznej mobilnoÊci i poprawa poÊrednictwa pracy" i nadmienia o "czynnikach utrudniajàcych mobilnoÊç geograficznà" oraz o "lepszym i bardziej przejrzystym uznawaniu kwalifikacji i umiej´tnoÊci". Nasz g∏os zosta∏ us∏yszany i byliÊmy szcz´Êliwi, ˝e te i inne aspekty w tej dziedzinie zosta∏y przyswojone. Przyczyni si´ to do stworzenia lepiej zdefiniowanych i skoordynowanych polityk zatrudnienia w Europie. Bardzo niefortunne jest to, ˝e przedstawione w tym samym czasie "g∏ówne wytyczne polityki gospodarczej" nie zawierajà wsparcia dla idei szczególnego impulsu potrzebnego dla wzrostu Europy. Na podium podczas seminarium w Budapeszcie (od prawej do lewej): Laszlo Vigh, Przewodniczàcy ESzT, Peter Kiss, minister odpowiedzialny za gabinet premiera, Michel Rousselot, Przewodniczàcy EUROCADRES. Uznawanie kwalifikacji i dyplomów Nieodpowiednie uznawanie kwalifikacji i dyplomów jest nadal g∏ównym utrudnieniem swobodnego przep∏ywu osób. Uznawanie dyplomów dla potrzeb szkolnictwa wy˝szego (kontynuowanie nauki) jest nadal Ró˝ne podejÊcia do mobilnoÊci Dyskusje seminarium w Budapeszcie dotyczàce kwalifikacji i mobilnoÊci wykaza∏y, ˝e aktualnie w poszczególnych krajach istniejà w tym obszarze ró˝nice. Istnieje jednak szereg interesujàcych wspólnych cech .We wszystkich krajach istnieje olbrzymi problem w zakresie znajomoÊci j´zyków (wyglàda to nieco lepiej wÊród profesorów i ekspertów) oraz w zakresie uznawania dyplomów (np. estoƒskie stopnie naukowe, nadawane wed∏ug starego systemu radzieckiego, nie sà uznawane); polityka p∏ac musi byç ulepszona we wszystkich krajach, w szczególnoÊci w Rumunii i na Litwie (gdzie trudna sytuacja zmusza do emigracji pewnà iloÊç wysoko wykwalifikowanych osób, pot´gujàc tym samym zjawisko drena˝u mózgów). Niezb´dna jest tam radykalna zmiana p∏ac dla wysoko wykwalifikowanych osób. Na W´grzech natomiast sytuacja zmieni∏a si´: dawna emigracja wykazuje obecnie tendencj´ do powrotu . Problem jest skomplikowany - ró˝ne aspekty mobilnoÊci w ró˝ny sposób wp∏ywajà na pojedyncze osoby, przedsi´biorstwa, uniwersytety i paƒstwa. Niektóre grupy sà bardziej ni˝ inne grupy zainteresowane pracà za granicà, z ró˝nych przyczyn: szczególnie studenci (wzbogacenie kwalifikacji), specjaliÊci i organizacje badawczo-rozwojowe (wymiana doÊwiadczeƒ i wejÊcie do mi´dzynarodowych sieci) oraz piel´gniarki (wielkie zapotrzebowanie w Europie zachodniej). Odpowiedzià na te wyzwania sà ciekawe doÊwiadczenia, na przyk∏ad w zakresie integracji imigrantów na krajowych rynkach pracy oraz zach´canie pracujàcych za granicà badaczy i fachowców do powrotu i podzielenia si´ swojà wiedzà (Bu∏garia). MobilnoÊç jest przedmiotem zainteresowania nie tylko zwiàzków, ale tak˝e i innych organizacji, np. grup akademickich, takich jak profesorowie uniwersyteccy (W´gry), organizacje lekarzy (Rumunia), towarzystwa naukowe (Litwa) lub izby zawodowe (Polska, W´gry). MobilnoÊç musi byç kontrolowana i monitorowana. Pokonane muszà byç istniejàce jeszcze czynniki Kadra kierownicza w krajach Europy Ârodkowo-Wschodniej procentowy wynosi pomi´dzy 11,3 i 8,5% Êrednio w krajach Europy Ârodkowo-Wschodniej. Stopa bezrobocia wÊród wysoko wykwalifikowanych pracowników jest ni˝sza ni˝ po∏owa przeci´tnej stopy bezrobocia, podczas gdy stopa bezrobocia wÊród nisko wykwalifikowanych pracowników jest na ogó∏ wy˝sza i wynosi co najmniej dwa razy wi´cej ni˝ przeci´tna stopa bezrobocia (w regionach Republiki Czech i S∏owacji). W krajach Europy Ârodkowo-Wschodniej przeci´tnie 5,5% pracowników jest w kategorii krajach Europy Ârodkowo-Wschodniej wykwalifikowani pracownicy skupieni sà w sektorze us∏ug, g∏ownie w sektorze ∏àcznym "Us∏ugi inne", gdzie Êredni udzia∏ procentowy wysokich kwalifikacji wynosi 38%, w sektorze "PoÊrednictwo finansowe, Dzia∏alnoÊç handlowa" (33,9%), w sektorze "Administracja paƒstwowa" (29,6%). Po nich nast´pujà dwa sektory us∏ug "Handel i naprawy, Hotele i Restauracje" i "Transport, sk∏adowanie i komunikacja" oraz trzy obszary sektora przemys∏owego, gdzie udzia∏ W Kraje Europy wsch i Êrod. Bu∏garia Republika Czech Estonia W´gry Litwa ¸otwa kadry kierowniczej, (grupa 1) zgodnie z klasyfikacjà zawodowà (ISCO-88 (COM) stosowanà przez EUROSTAT. Kadra kierownicza ma najwy˝szy udzia∏ procentowy 12,2% w Estonii i najni˝szy udzia∏ procentowy 2,1% w Rumunii. Fachowcy (grupa 2) majà Êredni udzia∏ procentowy 9,9% zatrudnionych; najwy˝szy udzia∏ procentowy na Litwie (14,0%), najni˝szy w Rumunii (6,2%). "kwalifikacje i mobilnoÊç" raport ogólny, seminarium EUROCADRES, Yuliya Simeonova, marzec 2003 Polska Rumunia S∏owenia S∏owacja Kadra kierownicza (%) 5.5 6.2 6.2 12.2 6.9 8.7 10.1 6.1 2.1 7.4 6.2 Fachowcy (%) 9.9 11.9 10.9 13.9 11.7 14.0 10.9 10.7 6.2 10.9 10.5 42844 2872 4675 604 3807 1525 968 14518 10898 894 2083 Ogó∏em (w tysiàcach) èród∏o: Komisja Europejska. EUROSTAT. Rynek zatrudnienia i pracy w krajach Europy Ârodkowo-Wschodniej. 3, 2001, Rok 2000 G∏ówne kwestie dla dalszego rozwoju Sytuacje gospodarcze, spo∏eczne i polityczne nie sà jednakowe w ró˝nych paƒstwach. Seminarium w Budapeszcie, pod przewodnictwem Geralda Musgera i Pirkko Nikula, by∏o okazjà, aby wymieniç informacje i doÊwiadczenia. Podczas sesji koƒcowej przedstawiono 10 nast´pujàcych kluczowych punktów, jako szczególnie wa˝nych do rozwa˝enia przez organizacje cz∏onkowskie EUROCADRES, zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim. • Niezb´dne jest dalsze gromadzenie danych dotyczàcych mobilnoÊci na poziomie krajowym i europejskim oraz wymiana informacji. • Swoboda wyboru mobilnoÊci, która nadal jest ograniczona, powinna byç poszerzona. Okresy przejÊciowe powinny byç mo˝liwie jak najkrótsze. Czynniki utrudniajàce mobilnoÊç muszà byç usuni´te, ryzyko powinno ulec ograniczeniu. • Szczególnie wa˝na jest poprawa skutecznoÊci procedur: - uznawania kwalifikacji i dyplomów, - przenoszenia ubezpieczenia spo∏ecznego i uprawnieƒ dodatkowych, - dost´pu do informacji dot. pracy oraz warunków zatrudnienia i ˝ycia. • M∏odzi absolwenci i studenci powinni byç zach´cani do pozostania na krótki okres czasu za granicà (sta˝e i inne programy). • Rozwój badaƒ i udzia∏ w europejskich programach badawczych sà kluczowymi elementami gospodarczego i spo∏ecznego post´pu. • Problemy dotyczàce drena˝u mózgów sà ró˝ne w ró˝nych paƒstwach. Muszà byç one kontrolowane. Aby zmniejszyç ich negatywne konsekwencje, poziom p∏ac kadr kierowniczych w paƒstwach przyst´pujàcych i kandydujàcych powinien mo˝liwie jak najszybciej wzrosnàç. • Prawa pracowników powinny byç monitorowane i bronione bez wzgl´du na ich obywatelstwo. Zwiàzki zawodowe potrzebujà wspó∏pracy transgranicznej. Konieczne sà wspólne wysi∏ki w celu organizowania pracowników przyby∏ych z ró˝nych paƒstw i ochrony ich interesów. • EUROCADRES b´dzie wspieraç wymian´ i rozwijaç sieci. W szczególnoÊci otwarta zostanie dla krajów przyst´pujàcych i kandydujàcych sieç EUROCADRES mobil-net. • Dialog spo∏eczny mi´dzy zwiàzkami zawodowymi a organizacjami pracodawców powinien obejmowaç wszystkie problemy edukacji, szkolenia, kwalifikacji i mobilnoÊci. Wspó∏praca ze stowarzyszeniami zawodowymi mo˝e byç wzi´ta pod uwag´ w zale˝noÊci od warunków krajowych. • Niezb´dne jest kontrolowanie, monitorowanie i szacowanie rozwoju w tym zakresie, zarówno na poziomie krajowym jak i europejskim. PowinniÊmy poprosiç krajowe i europejskie w∏adze o podejmowanie inicjatyw majàcych na celu osiàgni´cie post´pu w tej dziedzinie. Komisja Europejska musi koordynowaç ten proces, z udzia∏em partnerów spo∏ecznych. Wykorzystane dokumenty • EUROCADRES. Comments on the European Commission’s proposal for a directive on the recognition of professional qualifications for regulated professions. Brussels, June 2002 • EUROCADRES. European professional and managerial staff: for economic and social innovation, for progress in Europe. Conclusions adopted by the EUROCADRES Congress on 8 June 2001 • EUROCADRES Framework Charter for mobile professional and managerial staff. 16.12.1999 • EUROCADRES mobil-net handbook on http://www.eurocadres.org • European Commission. High Level Task Force on Skills and Mobility. Final Report. Brussels. 14 December 2001 • European Commission. Action Plan for Skills and Mobility. Brussels, 13.2.2002. • European Commission. Free Movement for Persons – A Practical Guide for an Enlarged European Union. Brussels, August 2002. Organizacje cz∏onkowskie EUROCADRES sà upowa˝nione a nawet zach´cane do rozpowszechniania w swoich wydawnictwach informacji, które publikujemy – z powo∏aniem si´ na „EUROCADRES-Flesz" jako êród∏o . Zapytania o dodatkowe informacje powinny byç kierowane do Sekretariatu . CONSEIL DES CADRES EUROPÉENS COUNCIL OF EUROPEAN PROFESSIONAL AND MANAGERIAL STAFF RAT DER EUROPÄISCHEN FACH- UND FÜHRUNGSKRÄFTE