Wrocław, 5 grudnia 2005 roku WK. 660/315/K

Wroc aw, 5 grudnia 2005 roku
WK. 660/315/K-46/05
Pan
Ryszard Niebieszcza ski
Wójt Gminy K"odzko
ul. Okrzei 8a
57-300 K"odzko
Regionalna Izba Obrachunkowa we Wroc awiu, dzia aj c na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy
z 7 pa$dziernika 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych ( tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr
55, poz. 577 ze zm.), przeprowadzi a w okresie od 21 wrze,nia do 21 pa$dziernika 2005 r. kontrolzad u.enia Gminy K odzko. Ustalenia kontroli przedstawione zosta y w protokole, którego jeden
egzemplarz zosta przekazany Zast-pcy Wójta w dniu jego podpisania. Kontrol obj-to problematykzad u.enia Gminy K odzko, jej jednostek organizacyjnych nieposiadaj cych osobowo,ci prawnej oraz
bie. cy stan zad u.enia samorz dowych jednostek kultury w okresie od stycznia 2003 r. do 30
czerwca 2005 r. Sprawdzono prawid owo,5 i legalno,5 zaci gania zobowi za6 finansowych,
terminowo,5 ich regulowania i ewidencjonowania w ksi-gach rachunkowych, rzetelno,5 sporz dzania
sprawozda6 bud.etowych i sprawozdania finansowego w tym zakresie.
Zad u.enie Gminy K odzko z tytu u zaci gni-tych kredytów i po.yczek oraz zobowi za6
wymagalnych wynosi o wg stanu: na 31.12.2003 r. – 11.753.540 z , na 31.12.2004 r. – 13.202.807 z ,
na 30.06.2005 r. – 12.514.601 z .
Wykazane na ostatni dzie6 2003 r. i 2004 r. oraz na 30 czerwca 2005 r. salda zobowi za6
wymagalnych stanowi ce, odpowiednio: 2.340.806 z , 593.300 z
i 573.152 z
,wiadcz
o nieprzestrzeganiu przez Wójta i kierowników jednostek organizacyjnych Gminy, funkcjonuj cych w
formie organizacyjnej zak adu bud.etowego, zasady gospodarki finansowej okre,lonej przez art. 28
ust. 3 pkt 3 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr
15, poz. 148 ze zm.), zobowi zuj cej jednostki sektora finansów publicznych do dokonywania
wydatków publicznych w wysoko,ci i terminach wynikaj cych z wcze,niej zaci gni-tych
zobowi za6. Ze struktury, wykazanych na 30 czerwca 2005 r. zobowi za6 wymagalnych wynika, .e
ich cz-,5 w wysoko,ci 272.410 z dotyczy a nieop aconych przez Zak ad Gospodarki Mieszkaniowej
i Komunalnej, w I pó roczu 2005 r., sk adek na ubezpieczenia spo eczne.
W 2003 i 2004 roku finansowano wydatki bud.etu ,rodkami pieni-.nymi pochodz cymi
z nieprzekazanych osobom uprawnionym - dodatków mieszkaniowych, a wydatki zak adu
bud.etowego – ,rodkami Zak adowego Funduszu @wiadcze6 Socjalnych.
W wyniku niewykonania zobowi za6 Gmina ponios a dodatkowe wydatki na skutek
zap acenia odsetek od tych zobowi za6. Kwota zap aconych odsetek wynosi a: w 2003 r. 134.688 z ,
w 2004 r – 51.837 z , w I pó roczu 2005 r. – 3.411 z , z czego kwota 179.040 z zap aconych,
2
w okresie obj-tym kontrol , odsetek dotyczy a niewykonania zobowi za6 Urz-du Gminy, a odsetki
w wysoko,ci 10.968 z zap aci y zak ady bud.etowe.
Z powodu braku p ynno,ci finansowej Gmina, w 2003 i 2004 roku, sfinansowa a deficyt
bud.etowy ,rodkami subwencji o,wiatowej, co nie znajduje uzasadnienia w art. 112 ust. 2 ustawy z 26
listopada 1998 r. o finansach publicznych. Powo any przepis ustawy o finansach publicznych
enumeratywnie wymienia $ród a pokrycia niedoboru bud.etu wskazuj c, .e mo.e on zosta5 pokryty
wy cznie przychodami pochodz cymi ze sprzeda.y papierów warto,ciowych, po.yczek, kredytów,
prywatyzacji maj tku jednostki samorz du terytorialnego, nadwy.ki z lat ubieg ych oraz wolnymi
,rodkami stanowi cymi nadwy.k- ,rodków pieni-.nych na rachunku bie. cym bud.etu, wynikaj c
z rozlicze6 kredytów i po.yczek.
Bud.et Gminy K odzko w 2003 r., 2004 r. i I pó roczu 2005 r. obci .ony by sp at kredytów i
po.yczek zaci gni-tych przez gmin- na pokrycie wyst-puj cego w ci gu roku niedoboru oraz
finansowanie wydatków nieznajduj cych pokrycia w planowanych dochodach. Udzia rzeczywistych
sp at rat kredytów i po.yczek wraz z nale.nymi odsetkami od tych kredytów wynosi : w 2003 r. 6,9%,
w 2004 r. – 11,64%, w I pó roczu 2005 r. – 12,95% i nie przekroczy wska$nika okre,lonego
przepisem art. 113 ust 1 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych. Z tytu u obs ugi
zad u.enia gmina wydatkowa a ,rodki w wysoko,ci: w 2003 r. – 614.876 z , w 2004 r. – 683.178 z ,
w I pó roczu 2005 r. – 337.018 z .
Kontrola realizacji zawartych umów dotycz cych zaci gni-tych zobowi za6 finansowych
wykaza a, .e jednostka nie przestrzega a terminów sp at rat kredytów. Gmina zaci ga a kredyty na
finansowanie wydatków nieznajduj cych pokrycia w planowanych dochodach, które przeznacza a na
sp at- wcze,niej zaci gni-tych zobowi za6 finansowych.
Pozosta e nieprawid owo,ci i uchybienia sprowadzi y si- do tego, .e:
W zakresie funkcjonowania kontroli wewn+trznej
W 2003 r. i 2004 r. organ wykonawczy Gminy nie przeprowadzi wymaganej przez art. 127
ust. 2 i 3 ustawy o finansach publicznych - kontroli w podleg ych jednostkach. Zgodnie z przepisami
art. 127 ust. 3 ustawy o finansach publicznych kontrola przestrzegania przez podleg e i nadzorowane
jednostki sektora finansów publicznych procedur kontroli finansowej powinna obj 5 w ka.dym roku
co najmniej 5% wydatków podleg ych jednostek organizacyjnych.
W zakresie funkcjonowania ksi+gowo-ci i sporz/dzania sprawozdawczo-ci
Nie do o.ono nale.ytej staranno,ci w dostosowaniu ksi-gowego programu komputerowego
„Radix” do obowi zuj cych w tym zakresie przepisów prawa, w wyniku czego ksi-ga rachunkowa –
zestawienia obrotów i sald kont ksi-gi g ównej planu kont Urz-du Gminy, sporz dzone wg stanu na
31 grudnia 2003 r., 31 grudnia 2004 r. i 30 czerwca 2005 r. nie zawiera y wymaganych przez art. 18
ust. 1 pkt 2 ustawy z 29 wrze,nia 1994 r. o rachunkowo,ci (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r. Nr 76,
poz. 694 ze zm.) – sald kont rozrachunkowych na dzie6 otwarcia ksi g rachunkowych i na koniec
okresu sprawozdawczego. W zestawieniach obrotów i sald sporz dzonych wg stanu na koniec
3
obj-tych kontrol
okresów sprawozdawczych konta zespo u 2 „Rozrachunki i roszczenia”
wykazywa y tzw. „persalda”, podczas gdy ze sprawozda6 finansowych sporz dzonych wg stanu na
ostatni dzie6 2003 i 2004 roku wynika, .e konta te wykazywa y zarówno saldo strony Wn jak i saldo
strony Ma.
Sposób ewidencji wydatków z tytu u zap aconych odsetek od kredytów, brak dok adnego
opisu operacji nie pozwala na ustalenie czy jednostka zap aci a i w jakiej wysoko,ci odsetki za
opó$nienie w zap acie rat kredytów. Zgodnie z przepisami art. 20 ust.2 i art. 21 ust. 1 pkt. 3 ustawy
z 29 wrze,nia 1994 r. o rachunkowo,ci, podstaw zapisu w ksi-gach rachunkowych s dowody
ksi-gowe stwierdzaj ce dokonanie operacji gospodarczych, które powinny zawiera5 m.in. opis
operacji.
Przyj-ty sposób ewidencjonowania operacji gospodarczych zwi zanych z wykorzystaniem
,rodków w ramach przyznanego limitu kredytu – ewidencja w planie kont bud.etu na koncie 134
,,Kredyty bankowe”, jest sprzeczny z istot kredytu w rachunku bie. cym. Zgodnie z przepisami
za cznika nr 2 do rozporz dzenia Ministra Finansów z 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych
zasad rachunkowo,ci oraz planów kont dla bud.etu pa6stwa, bud.etów jednostek samorz du
terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych ( Dz. U. Nr 153, poz. 1752) na
stronie Ma konta 133 – Rachunek bud.etu ujmuje si- wyp aty w ramach kredytu udzielonego przez
bank na rachunku bud.etu, po stronie Wn konta 133 ujmuje si- wp ywy ,rodków pieni-.nych, które
automatycznie sp acaj kredyt. Konto 133 mo.e wykazywa5 saldo Wn lub saldo Ma, które oznacza
kwot- wykorzystanego kredytu bankowego udzielonego przez bank na rachunku bud.etu.
Dane wykazane w sprawozdaniu Rb-NDS za 2003 r. w pozycji rozchody z tytu u kredytów
i po.yczek by y niezgodne z danymi wynikaj cymi z ewidencji ksi-gowej, bowiem w kwocie sp at rat
kredytów i po.yczek uj-to kwot- subwencji o,wiatowej – 279.804 z , otrzyman w grudniu 2002 r.
Zgodnie z przepisami § 10, pkt. 7 za cznika nr 2 do rozporz dzenia Ministra Finansów z 13 marca
2001 r. w sprawie sprawozdawczo,ci bud.etowej ( Dz. U. Nr 24, poz. 279 ze zm.) dane dotycz ce
rozchodów jednostki samorz du terytorialnego po stronie wykonania powinny by5 zgodne
z faktycznie wykonanymi rozchodami, wynikaj cymi z urz dze6 ksi-gowych za dany okres
sprawozdawczy.
W sprawozdaniach Rb - 28S z wykonania planu wydatków bud.etowych za 2003 r., 2004 r. i I
pó rocze 2005 r., w kolumnie ,,zaanga.owanie”, nie wykazano wysoko,ci zaci gni-tych zobowi za6
d ugoterminowych nie zaliczanych do ustawowych tytu ów d u.nych. Zgodnie z przepisami § 8, ust.
2, pkt. 2 b za cznika nr 2 do rozporz dzenia Ministra Finansów z 13 marca 2001 r. w sprawie
sprawozdawczo,ci bud.etowej w kolumnie ,,zaanga.owanie, wykazuje si- wynikaj ce z ewidencji
ksi-gowej zaanga.owanie ,rodków bud.etowych obci .aj ce plan finansowy wydatków danego roku
bud.etowego z tytu u podj-tych zobowi za6, w tym niesp aconych zobowi za6 z lat ubieg ych,
zwi zanych z funkcjonowaniem jednostki bud.etowej i wype nianiem przez ni okre,lonych zada6
statutowych.
Niezgodnie z wymaganiami okre,lonymi w § 8 ust. 1 pkt 4 za cznika nr 2 powo anego wy.ej
rozporz dzenia sporz dzone zosta y sprawozdania jednostkowe z wykonania planu wydatków
4
bud.etowych Urz-du Gminy za 2003 r., 2004 r. i I pó rocze 2005 r., bowiem nie wykazano w nich, jak
tego wymaga ww. przepis - wszystkich bezspornych zobowi za6 niesp aconych do ko6ca okresu
sprawozdawczego.
Stwierdzone w wyniku kontroli nieprawid owo,ci i uchybienia w sferze gospodarki
finansowej by y nast-pstwem nieznajomo,ci przepisów prawa, niew a,ciwej ich interpretacji,
niedostatecznej dba o,ci w ich przestrzeganiu oraz niedostatecznej kontroli funkcjonalnej, za co
odpowiedzialno,5 ponosz Wójt oraz Skarbnik Gminy.
Przedstawiaj/c powy0sze Panu Wójtowi, Regionalna Izba Obrachunkowa we
Wroc"awiu dzia"aj/c na podstawie art. 9 ust. 2 ustawy z 7 pa6dziernika 1992 r. o regionalnych
izbach obrachunkowych ( tekst jednolity z 2001 r., Dz. U. Nr 55, poz. 577 ze zm.) wnosi o
podj+cie dzia"a , maj/cych na celu wyeliminowanie stwierdzonych nieprawid"owo-ci i
niedopuszczenie do ich ponownego wyst/pienia, poprzez realizacj+ poni0szych wniosków:
1. Wykonywanie, przez Wójta, wynikaj cego z art. 127 ust. 2 i 3 ustawy o finansach
publicznych, obowi zku przestrzegania przez podleg e i nadzorowane jednostki sektora
finansów publicznych realizacji procedur kontroli finansowej, która powinna obj 5 w ka.dym
roku co najmniej 5% wydatków podleg ych jednostek organizacyjnych;
2. Stosowanie okre,lonych ustaw z 29 wrze,nia 1994 r. o rachunkowo,ci ( tekst jednolity
z 2002 r. Dz. U. Nr 76, poz. 694 ze zm.) – zasad rachunkowo,ci, poprzez:
- dokonywanie zapisów w ksi-gach rachunkowych w sposób okre,lony w art. 23 ustawy, tak
aby ksi-gi te by y sprawdzalne;
-
ewidencjonowanie operacji gospodarczych zgodnie z zasadami okre,lonymi przepisami
rozporz dzenia Ministra Finansów z 18 grudnia 2001 r. w sprawie szczególnych zasad
rachunkowo,ci oraz planów kont dla bud.etu pa6stwa, bud.etów jednostek samorz du
terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych ( Dz. U. Nr 153,
poz. 1752 ze zm.);
- dostosowanie ksi-gowego programu komputerowego „Radix” do wymaga6 stawianych
ksi-dze rachunkowej pn. „zestawienie obrotów i sald” przez art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy
o rachunkowo,ci tak, aby ta ksi-ga wykazywa a, na koniec ka.dego okresu
sprawozdawczego, dla kont zespo u 2 „Rozrachunki i roszczenia” - salda dwustronne, tj.
salda nale.no,ci i salda zobowi za6;
3. Podawanie, w sprawozdaniach bud.etowych, danych wynikaj cych z ewidencji ksi-gowej,
zgodnie z przepisami § 9 ust. 2 rozporz dzenia Ministra Finansów z 19 sierpnia 2005 r.
w sprawie sprawozdawczo,ci bud.etowej (Dz. U. Nr 170, poz. 1426);
4. Regulowanie przez Urz d Gminy zobowi za6 z tytu u zaci gni-tych kredytów, po.yczek
w terminach wynikaj cych z zawartych umów, maj cych na celu zabezpieczenie gminy przed
roszczeniami wierzycieli o zap at- odsetek za zw ok- w regulowaniu zobowi za6;
5
5. Pokrywanie niedoboru bud.etu wy cznie przychodami ze $róde wskazanych w art. 112 ust.
2 ustawy z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2003 r. Nr
15, poz. 148 ze zm.);
6. Przestrzeganie, w toku wykonywania planu wydatków bud.etowych, okre,lonego w art. 28
ust. 3 pkt 3 ustawy o finansach publicznych – obowi zku dokonywania wydatków
bud.etowych w wysoko,ciach i terminach wynikaj cych z wcze,niej zaci gni-tych
zobowi za6;
7. Zobowi zanie dyrektora Zak adu Gospodarki Mieszkaniowej i Komunalnej do przestrzegania
dyscypliny
finansów
publicznych
w zakresie
obowi zku
dokonywania
wydatków
bud.etowych w wysoko,ciach i terminach wynikaj cych z wcze,niej zaci gni-tych
zobowi za6 oraz nieprzekraczania ustawowego terminu op acania sk adek na ubezpieczenia
spo eczne i ubezpieczenia zdrowotne, wskazanego w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z 13
pa$dziernika 1998 r. o Systemie Ubezpiecze6 Spo ecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.);
8. Ustalenie osób odpowiedzialnych za pope nienie, w Zak adzie Gospodarki Mieszkaniowej
i Komunalnej, czynów wskazuj cych na naruszenie dyscypliny finansów publicznych w
sposób okre,lony w art. 14 i art. 16 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialno,ci za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114), polegaj cych
na przekroczeniu terminu op acenia, w I pó roczu 2005 r. – sk adek na ubezpieczenia
spo eczne oraz na niewykonaniu zobowi za6 Zak adu, którego skutkiem by a zap ata,
w okresie od 12 marca 2003 r. do 30 czerwca 2005 r. odsetek w wysoko,ci 3.997 z (suma
poz. 17-266 za .22 oraz wydruku za .22 minus kwoty: 1.055,25 z i 129,76 z ); zawiadomienie
rzecznika dyscypliny finansów publicznych, na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 3 powo anej wy.ej
ustawy o ujawnionych okoliczno,ciach, wskazuj cych na naruszenie dyscypliny finansów
publicznych.
Stosownie do postanowie art. 9 ust. 3 i 4 powo"anej wy0ej ustawy o regionalnych izbach
obrachunkowych, prosz+ o poinformowanie Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wroc"awiu
w terminie 30 dniu od dnia otrzymania niniejszego wyst/pienia pokontrolnego o wykonaniu
wniosków lub o przyczynach ich niewykonania. Do wniosków zawartych w wyst/pieniu
pokontrolnym przys"uguje prawo zg"oszenia zastrze0enia do Kolegium Izby. Zastrze0enie sk"ada
w"a-ciwy organ jednostki kontrolowanej w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyst/pienia
pokontrolnego za po-rednictwem Prezesa Izby. Podstaw/ zg"oszenia zastrze0enia mo0e by> tylko
zarzut naruszenia prawa przez b"+dn/ jego wyk"adni+ lub niew"a-ciwe zastosowanie.
Do wiadomo-ci:
Pan
Kazimierz So otwi6ski
Przewodnicz cy Rady Gminy K odzko