II FSK 1928/11 - Wyrok NSA

II FSK 1928/11 - Wyrok NSA z 2013-06-11
1z5
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4588BAD0A0
II FSK 1928/11 - Wyrok NSA
Data orzeczenia
2013-06-11
Data wpływu
2011-07-25
orzeczenie prawomocne
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Andrzej Jagiełło
Bogdan Lubiński /przewodniczący/
Sławomir Presnarowicz /sprawozdawca/
6115 Podatki od nieruchomości
Symbol z opisem
Hasła tematyczne
Podatek od nieruchomości
Sygn. powiązane
I SA/Rz 147/11 - Postanowienie WSA w Rzeszowie z 2011-04-27
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2012 nr 0 poz 270 art.183 par. 1, art. 174, art. 183 par. 1, art. 184
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Dz.U. 1991 nr 9 poz 31 art. 2 ust. 1pkt 2, art 4 ust. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych.
Dz.U. 1989 nr 30 poz 163 art. 21, art. 22 ust. 1,
Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Dz.U. 1997 nr 137 poz 926 art. 222, art. 240 par.1
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.
SENTENCJA
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA
Sławomir Presnarowicz (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Andrzej Jagiełło, Protokolant Justyna
Nawrocka, po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej H.
R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 12 maja 2011 r. sygn. akt I
SA/Rz 147/11 w sprawie ze skarg H. R. na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w R. z dnia
20 grudnia 2010 r. nr [...], [...] w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2008 i 2009 r. oddala
skargę kasacyjną.
UZASADNIENIE
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 12 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Rz 147/11,
oddalił skargę H. R., dalej również jako: "skarżąca" na decyzje Samorządowego Kolegium Odwoławczego w
R., z dnia 20 grudnia 2010 r. o numerach A., B. w przedmiocie łącznego zobowiązania pieniężnego za 2008
r. oraz 2009 r. Podstawą prawną powyższego orzeczenia Sądu I instancji był art. 151 ustawy z dnia 30
sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.
), określanej dalej p.p.s.a.
Z ustaleń stanu faktycznego podanego w zaskarżonym wyżej przywołanym wyroku wynika, że decyzjami z
dnia 20 grudnia 2010 r. nr A. i B. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R., dalej jako: "SKO", po
rozpoznaniu odwołań H. R. od decyzji Prezydenta Miasta R. z dnia 3 sierpnia 2009 r. NR 1. i NR 2. w
przedmiocie ustalenia skarżącej wysokości łącznego zobowiązania pieniężnego za 2008 r. oraz za 2009 r. na
kwotę odpowiednio 1469 zł i 2518 zł - utrzymało w mocy zaskarżone decyzje. Organy ustaliły, iż w dniu 29
kwietnia 2009 r. skarżąca działając przez pełnomocnika złożyła informacje o posiadanych przez nią
nieruchomościach i obiektach budowlanych za okres od 31 maja 2008 r., w której do opodatkowania
zadeklarowała: budynek o powierzchni użytkowej 469,90 m2 oraz grunt rolny zabudowany o powierzchni
0,3908 ha. Wynikające z tej informacji dane dotyczące przedmiotu opodatkowania znalazły potwierdzenie
w ewidencji gruntów. Z wypisu z rejestru gruntów wynika bowiem, iż skarżąca jest właścicielem działki o nr
ewidencyjnym [...] położonej w R. sklasyfikowanej jako "grunty rolne zabudowane", na której posadowiony
jest budynek oznaczony jako "inny niemieszkalny". Organ I instancji opierając się na powyższych danych,
które nie uległy zmianie w 2009 r. ustalił na ich podstawie wysokość obciążającego skarżącą łącznego
2013-07-08 14:47
II FSK 1928/11 - Wyrok NSA z 2013-06-11
2z5
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4588BAD0A0
zobowiązania pieniężnego za lata 2008 i 2009. Dla ustalenia wysokości zobowiązania w podatku od
nieruchomości przyjęto stawkę właściwą dla pozostałych budynków i ich części w tym również zajęte na
prowadzenie odpłatnej statutowej działalności pożytku publicznego przez organizacje pożytku publicznego.
Natomiast SKO dodatkowo zauważyło także, iż wyeliminowanie budynku byłego kurnika z podstawy
opodatkowania, mogłoby mieć miejsce jedynie w razie uznania, iż obiekt ten utracił elementy konstrukcyjne
pozwalające na zaliczenie go do przedmiotów opodatkowania zgodnie z art. 1a ust 1 pkt 1 ustawy z dnia 12
stycznia 1991 o podatkach i opłatach lokalnych (t.j. Dz. U. z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.), dalej jako
"u.p.o.l.".
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, dalej powoływanego jako: "WSA", na
powyższe decyzje skarżąca zarzuciła wydanie ich z naruszeniem przepisów prawa materialnego, ale przede
wszystkim z naruszeniem zasad postępowania. Podniosła, iż wydanie decyzji w stosunku do niej wymagało
uprzedniego prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy jej poprzednika prawnego, w stosunku do którego
kwestia opodatkowania zniszczonego budynku pozostałego po byłym kurniku nie została jeszcze
prawomocnie rozstrzygnięta. Skarżąca wyjaśniła, iż kwestia opodatkowania jej poprzednika prawnego była
przedmiotem rozpoznania tego samego organu, który zlecił organowi I instancji uzupełnienie postępowania
dowodowego poprzez wyjaśnienie od kiedy powstał obowiązek podatkowy, co umożliwiło temu
podatnikowi weryfikację zgłoszeń podatkowych za lata 2004-2008. W stosunku do skarżącej jednak w
analogicznym stanie faktycznym zapadło inne rozstrzygnięcie, a tym samym skarżąca została pozbawiona
prawa do weryfikacji złożonych uprzednio zgłoszeń podatkowych. W takim postępowaniu organu
odwoławczego skarżąca upatruje naruszenie zasady równości wobec prawa oraz zasady prowadzenia
postępowania podatkowego w sposób pogłębiający zaufanie do organów państwa.
W odpowiedziach na skargi SKO wniosło o ich oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.
WSA w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku oddalającego skargę, między innymi podnosił, że zgodnie z art.
2 ust.1 u.p.o.l., opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub
obiekty budowlane: grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem
działalności gospodarczej. Jak wynika z informacji z dnia 28.04.2009 r. o nieruchomościach i obiektach
budowlanych (złożonej przez pełnomocnika skarżącej) skarżąca zadeklarowała do opodatkowania budynek
o powierzchni użytkowej 469,90 m2 oraz grunt rolny zabudowany o pow. 0,3908 ha. Także z wypisu z
rejestru gruntów i budynków znajdującego się w aktach wynika, że skarżąca jest właścicielką nieruchomości
gruntowej zabudowanej nr ew. [...], oznaczonej symbolem B-Ps III o powierzchni 0,3908 ha, na której
posadowiony jest budynek oznaczony jako inny niemieszkalny. Zgodnie art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja
1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. nr 240, poz. 2027, ze zm.; dalej
jako: "p.g.k."), podstawę wymiaru podatków stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków.
WSA dalej podkreślał, że dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków są wiążące dla organu
podatkowego. Zatem w ocenie WSA organy podatkowe prawidłowo postąpiły dokonując w niniejszej
sprawie wymiaru podatku od nieruchomości zarówno od gruntu, jak i budynku. Ustawodawca nie
przewidział na gruncie przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, jakiegokolwiek ograniczenia
obowiązku podatkowego z powodu podnoszonej przez skarżącą okoliczności, tj. bardzo złego stanu
technicznego budynku kwalifikującego się do rozbiórki.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku skarżąca, reprezentowana przez adwokata, zarzuciła
naruszenie prawa materialnego, przez jego błędną wykładnie i niewłaściwe zastosowanie, mianowicie
przepisów art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zw. z art. 3 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, ze zm.) i ograniczenie przez to zakresu
kontroli działalności SKO w zakresie oceny przedmiotu opodatkowania oraz przepisu art. 222 ustawy z dnia
29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.), zwanej dalej: "o.p.",
2013-07-08 14:47
II FSK 1928/11 - Wyrok NSA z 2013-06-11
3z5
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4588BAD0A0
przez zaakceptowanie gołosłownych ustaleń i twierdzeń, że "pozostałość" po byłym kurniku była
"budynkiem" w rozumieniu przepisów prawa. Kwestionowano, że postępowanie dowodowe
przeprowadzone zostało w sposób prawidłowy, oraz że organ podatkowy nie miał możliwości weryfikacji
dla celów podatkowych zapisu danych z ewidencji gruntów, a strona nie została pozbawiona prawa do
obrony i nie wystąpiło nierówne potraktowanie stron - co miało bezpośredni i istotny wpływ na treść
wyroku. Ponadto podnoszono, że nie została ustalona powierzchnia użytkowa tego budynku (art. 4 ust. 1
u.p.o.l.), nie zostały przeprowadzone jego oględziny i nie powołano biegłego z zakresu budownictwa dla
weryfikacji odmiennych twierdzeń stron oraz mimo tego, że strona została odmiennie potraktowana - na jej
niekorzyść - od jej poprzednika prawnego, ojca M. C., w stosunku do którego SKO uchyliło decyzje
wymiarowe i miał on następnie możliwości dokonania korekty informacji podatkowej. Podkreślano, że
organ podatkowy przesłuchał w charakterze świadka jego ówczesnego pełnomocnika i złożył on wniosek o
przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego - dla wykazania, że "budynek" winien być wyłączony z
opodatkowania.
Wskazując na powyższe wnoszono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy WSA
do ponownego rozpoznania oraz o dopuszczenie dowodu z dokumentu, tj. kserokopii uwierzytelnionej
pisma Prezydenta m. R. z dnia 16 mają 2011, sygn.[...].
W uzasadnieniu skargi kasacyjnej zostały uszczegółowione powyższe zarzuty.
Strona przeciwna nie skorzystała z prawa wniesienia odpowiedzi na skargę kasacyjną.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, dlatego podlega oddaleniu.
Stosownie do treści przepisu art. 183 § 1 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w
granicach skargi kasacyjnej i z urzędu bierze pod uwagę jedynie nieważność postępowania. W niniejszej
sprawie nie stwierdza się, aby zaistniały przesłanki dające podstawę do unieważnienia zaskarżonego
wyroku. Oznacza to związanie sądu odwoławczego zarzutami i wnioskami skargi kasacyjnej, które mogą
dotyczyć wyłącznie ocenianego wyroku.
Przed wszystkim należy zwrócić uwagę na wady konstrukcyjne wniesionej skargi kasacyjnej. Zgodnie z art.
174 p.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: (1) naruszeniu prawa
materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; (2) naruszeniu przepisów
postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Związanie Naczelnego Sądu
Administracyjnego podstawami skargi kasacyjnej, wymaga prawidłowego ich określenia w samej skardze.
Oznacza to konieczność powołania konkretnych przepisów prawa, którym uchybił WSA, uzasadnienia
zarzutu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego, wykazania dodatkowo,
że to uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W odniesieniu do prawa materialnego należy
wykazać, na czym polegała dokonana przez WSA błędna wykładnia lub niewłaściwe zastosowanie oraz jaka
powinna być wykładnia prawidłowa lub, jakie powinno być właściwe zastosowanie przepisu prawa
materialnego. Podobnie przy naruszeniu prawa procesowego należy wskazać przepisy tego prawa naruszone
przez sąd, na czym polegało uchybienie tym przepisom i dlaczego uchybienie to mogło mieć istotny wpływ
na wynik sprawy.
W skardze kasacyjnej jej autor formułuje jedyny zarzut naruszenia prawa materialnego, który w istocie
zmierza do zakwestionowania przyjętych w sprawie ustaleń faktycznych. Badanie zasadności tej podstawy
kasacyjnej naruszenia prawa materialnego można jedynie przeprowadzić na podstawie niekwestionowanego
stanu faktycznego, przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia. Z uwagi na powyższe, zarzut ten jest
2013-07-08 14:47
II FSK 1928/11 - Wyrok NSA z 2013-06-11
4z5
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4588BAD0A0
nieskuteczny. Biorąc jednak pod uwagę treść uchwały pełnego składu NSA z 26 października 2009 r., (I
OPS 10/09, ONSAiWSA 2010, nr 1, poz. 1), zgodnie z którą przytoczenie podstaw kasacyjnych, rozumiane
jako wskazanie przepisów, które – zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną – zostały naruszone przez WSA,
nakłada na Naczelny Sąd Administracyjny, stosownie do art. 174 pkt 1 i 2 oraz art. 183 § 1 p.p.s.a.,
obowiązek odniesienia się do wszystkich zarzutów przytoczonych w podstawach kasacyjnych, Naczelny
Sąd Administracyjny w składzie rozpoznającym sprawę niniejszą odniesie się do tak wadliwie postawionego
zarzutu.
W rozpatrywanej sprawie Naczelny Sąd Administracyjny za nie zasadny uznaje wywiedziony przez
skarżącego na podstawie art. 174 pkt 1 p.p.s.a., zarzut naruszenia przez WSA unormowań prawa
materialnego, tj. przepisów art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zw. z art. 3 ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 7
lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623, ze zm.), polegający na
błędnej wykładni tych przepisów i niewłaściwym ich zastosowaniu.
Z informacji z dnia 28.04.2009 r. o nieruchomościach i obiektach budowlanych (złożonej przez
pełnomocnika skarżącej) wynika jednoznacznie, że skarżąca zadeklarowała do opodatkowania budynek o
powierzchni użytkowej 469,90 m2 oraz grunt rolny zabudowany o pow. 0,3908 ha. Także z wypisu z rejestru
gruntów i budynków znajdującego się w aktach należy wnosić, że skarżąca jest właścicielką nieruchomości
gruntowej zabudowanej nr ew. [...], oznaczonej symbolem B-Ps III o powierzchni 0,3908 ha, na której
posadowiony jest budynek oznaczony, jako inny niemieszkalny.
Naczelny Sąd Administracyjny przypomina o utrwalonych w orzecznictwie sądów administracyjnych
poglądach w przedmiocie znaczenia ewidencji gruntów i budynków w sprawach wymiaru podatku od
nieruchomości. W tym znaczeniu unormowania art. 2 ust. 1 pkt 2 i art. 4 ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. w zw. z art. 3
ust. 1, 2 i 2a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane w zw. z przepisem art. 21 p.g.k. nie
pozostawiają wątpliwości, iż przy dokonywaniu wymiaru podatku od nieruchomości, dla organów
podatkowych wiążące są dane wynikające z wyżej opisywanej ewidencji. W wyroku z dnia 11 lipca 2012 r.
(sygn. II FSK 2632/10, opublikowane w: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/) Naczelny Sąd Administracyjny
podkreślał, że organy podatkowe ustalając wysokość zobowiązań w podatku od nieruchomości nie są
uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku, niż dane wskazane w ewidencji. Przy wymiarze
podatku od nieruchomości dla organów podatkowych wiążące są więc dane znajdujące się ewidencji
gruntów i budynków, a organy podatkowe nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń w tej mierze. Od tej
reguły nie zostały przewidziane żadne wyjątki, a zatem organy ustalające wysokość zobowiązań
podatkowych nie są uprawnione do przyjęcia innej podstawy wymiaru podatku niż dane zawarte w
ewidencji gruntów (por. też np. wyroki NSA: z 5 listopada 2009 r., II FSK 836/08, z dnia 15 kwietnia 2008
r., II FSK 372/07, publ. w: Lex nr 490966; z dnia 12 marca 2009 r., II FSK 49/08, z dnia 2 kwietnia 2009 r.,
II FSK 1949/07, opublikowane w: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/). Również w jednym z ostatnich
orzeczeń odnoszących się do omawianej problematyki, NSA w wyroku z dnia 20 czerwca 2012 r.,
podkreślał, że ewidencja gruntów i budynków, o której mowa w art. 21 ust. 1 p.g.k., nie może stanowić
przedmiotu merytorycznej oceny sądów administracyjnych w sprawie podatkowej, w której do sądu
pierwszej instancji nie zostały, bo nie mogły zostać zaskarżone, odrębne od podatkowych akty lub czynności
z zakresu prowadzenia wymienionej ewidencji (wyrok NSA, sygn. akt II FSK 2511/10; opublikowany w:
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Na istotę i znaczenie unormowań art. 21 ust. 1 p.g.k. dla wymiaru podatku od
nieruchomości przy opodatkowaniu budynków wskazywał także Naczelny Sąd Administracyjny w
uzasadnieniu uchwały składu 7 sędziów z dnia 27 lutego 2012 r., wyjaśniając, że "przepisem znajdującym
się poza regulacją ustawy podatkowej, a mającym istotne znaczenie dla wymiaru podatku od nieruchomości
jest ponadto art. 21 p.g.k. Zgodnie z tym przepisem, podstawę planowania gospodarczego, planowania
przestrzennego, wymiaru podatków i świadczeń, oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych,
2013-07-08 14:47
II FSK 1928/11 - Wyrok NSA z 2013-06-11
5z5
http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/4588BAD0A0
statystyki publicznej i gospodarki nieruchomościami stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i
budynków. W związku z tym opodatkowanie budynku lub jego części stawką podatku przewidzianą dla
budynków mieszkalnych jest możliwe, jeżeli w ewidencji gruntów i budynków budynek określony został
jako mieszkalny". (zob. uchwała składu 7 sędziów z dnia 27 lutego 2012 r., sygn. akt II FPS 4/11;
opublikowana w: http://www.orzeczenia.nsa.gov.pl/).
Naczelny Sąd Administracyjny zauważa również, że na podstawie art. 22 ust. 1 p.g.k., ewidencję gruntów i
budynków prowadzą starostowie. Jeżeli zatem w postępowaniu administracyjnym przed właściwym starostą
skarżąca przeprowadzi skuteczny przeciwdowód przeciwko treści dokumentu urzędowego jakim jest
ewidencja budynków, wówczas pojawi się możliwość zmiany w postaci wyłączenia z opodatkowania
spornego budynku (byłego kurnika). Dopiero w przypadku zmiany ewidencji gruntów i budynków,
skarżącym będzie przysługiwało prawo złożenia wniosku o wznowienie postępowania podatkowego
zakończonego ostateczną decyzją, w oparciu o przesłankę lub przesłanki, zawarte w art. 240 § 1 o.p. oraz
żądanie ewentualnej zmiany skarżonej decyzji. Do czasu zmiany ewidencji gruntów i budynków wiążą, w
tym przedmiocie wszystkie organy i sądy obowiązujące w niej zapisy. Dlatego też, w żadnym razie nie
można także stwierdzić, że WSA naruszyło przepis art. 222 o.p., przez zaakceptowanie gołosłownych
ustaleń i twierdzeń, że "pozostałość" po byłym kurniku była "budynkiem" w rozumieniu przepisów prawa.
Z tych powodów, na podstawie art. 184 p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny postanowił o oddaleniu
skargi kasacyjnej.
2013-07-08 14:47