program wychowawczo- profilaktyczny

PROGRAM
WYCHOWAWCZOPROFILAKTYCZNY
Przedszkola Samorządowego Nr 7
„źasztanowy Zakątek”
w Białymstoku
„Razem łatwiej”
Opracowanie: źatarzyna mojda
Aleksandra Agnieszka Meina
śnna Smar ewska
Rada Rodziców
Białystok, 2015
WST P
Wszystkiego, co naprawd trzeba wiedzieć,
nauczyłem si w przedszkolu – o tym, jak yć,
co robić, jak post pować, współ yć z innymi,
patrzeć, odczuwać, my leć, marzyć
i wyobra ać sobie lepszy wiat.
Robert Fulghum
SPIS TRE CI:
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
Podstawa prawna.
Charakterystyka programu.
Zało enia programu.
Kierunki pracy wychowawczej.
Warunki realizacji.
Cele programu.
Bloki tematyczne.
Formy realizacji.
Metody.
Zasady.
Ewaluacja.
Kodeks przedszkolaka.
Spodziewane efekty.
I. Podstawa prawna.
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka.
3. Ustawa z dnia 7 wrze nia 1991 r. o systemie o wiaty (tekst
jednolity Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz.2572 z pó n. zm.Ę.
4. Rozporządzenie żinistra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia
2008 r. w sprawie podstawy programowej, wychowania
przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych
typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz. 107Ę.
5. Rozporządzenie żinistra Edukacji Narodowej z dnia 8 czerwca
2009 r. w sprawie dopuszczania do u ytku w szkole programów
wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz
dopuszczania do u ytku podr czników (Dz.U. Nr 89, poz. 730Ę.
6. Statut Przedszkola.
7. Ramowy Program Wychowawczy żiasta Białegostoku.
II. Charakterystyka programu.
Program wychowawczo-profilaktyczny przeznaczony jest do realizacji
w przedszkolu i w swoim zało eniu obejmuje prac
wychowawczoprofilaktyczną nad cało cią osobowo ci dziecka z uwzgl dnieniem
kształtowania sfery psychicznej, duchowej i fizycznej. Wdra anie programu
równolegle przez rodziców i nauczycieli, tworzenie jednorodnego rodowiska
wychowawczego jest jedną z najskuteczniejszych metod w profilaktyce
wszelkich zachowań patologicznych. Program został opracowany w celu
realizacji fundamentalnych warto ci przez społeczno ć wychowującą,
partnerów wychowania: przedszkole i dom rodzinny.
Program wychowawczy jest zgodny z podstawą programową
wychowania przedszkolnego i zawarty jest w nast pujących obszarach:





źształtowanie umiej tno ci społecznych dzieci: porozumiewanie si
z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i
sytuacjach zadaniowych (1)
źształtowanie czynno ci samoobsługowych, nawyków higienicznych
i kulturalnych. Wdra anie dzieci do utrzymywania ładu i porządku
(2)
Wdra anie dzieci do dbało ci o bezpieczeństwo własne oraz innych
(6)
Wychowanie do poszanowania ro lin i zwierząt (12Ę
Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne (15).
III. Założenia programu.
 Społeczno ć przedszkolną jako form
wspólnoty wychowawczej
stanowią dzieci, ich rodzice (prawni opiekunowieĘ, oraz wszyscy




współpracownicy
przedszkola
współpracujący
w
atmosferze
wzajemnego zrozumienia i szacunku w podejmowaniu i realizowaniu
wyznaczonych zadań.
Przedszkole jest organem wspierającym działanie wychowawcze
rodziców (prawnych opiekunów).
Wszyscy pracownicy przedszkola są wychowawcami – oddziałują na
dzieci swoją osobowo cią i postawą.
Wszelkie działania wychowawcze słu ą kształtowaniu w wychowanku
wewn trznej harmonii sfery intelektualnej, duchowej, emocjonalnej i
fizycznej, prowadzącej do osiągni cia dojrzałej osobowo ci dziecka.
Przedszkole tworzy warunki ycia, zabawy i nauki, sprzyjające szeroko
pojmowanemu poj ciu profilaktyki.
IV. Kierunki pracy wychowawczej
1. Uznanie godno ci i niepowtarzalno ci osoby ludzkiej.
2. Wprowadzenie wychowanków w wiat relacji osobowych poprzez:
 Pomoc w odkrywaniu warto ci i sensu ycia; to wychowawca
towarzyszy wychowankowi w ich odkrywaniu, dając w ten
sposób mo liwo ć kierowania yciem i rozwojem;
 Ukazywanie
przykładnych
relacji
osobowych,
przede
wszystkim przykładem ycia wychowawcy.
3. Udzielanie pomocy i wsparcia wychowankowi w jego rozwoju, w
budowaniu przez niego własnej osobowo ci, wiata warto ci, z
uznaniem zasady kierowania si ku dobru.
4. Stwarzanie
sytuacji
do
kształtowania
w
wychowankach
umiej tno ci, kompetencji i postaw społecznych, takich jak:
tolerancja, szacunek i wra liwo ć na drugiego człowieka.
5. Odkrywanie i rozwijanie talentów i uzdolnień wychowanków,
diagnozowanie i rozwijanie potencjału poprzez wspieranie i mądre
towarzyszenie.
6. Tworzenie bezpiecznej dla wychowanków przestrzeni przedszkolnej
rządzącej si stabilnymi, jasnymi zasadami i regulaminami.
7. Troska o etos wychowawczy przedszkola poprzez piel gnowanie
tradycji, szacunek dla symboli narodowych, przygotowania
kalendarza uroczysto ci przedszkolnych.
8. źształtowanie postaw patriotycznych poprzez obchody
wiąt
państwowych, podejmowanie tematyki patriotycznej na zaj ciach
edukacyjnych, uczestnictwo wychowanków w uroczysto ciach i
działaniach o charakterze patriotycznym, budowanie wi zi z „małą
ojczyzną” – jej tradycjami i wielokulturowo cią.
9. Personalizacja ycia w przedszkolu i rodzinie poprzez nieustanny
proces rozwoju i doskonalenia osobowego wszystkich uczestników
procesu wychowawczego: nauczycieli – wychowawców, rodziców i
wychowanków, realizowanie programu we współpracy z rodzicami w
zakresie organizacji pracy, dydaktyki, organizacji przestrzeni.
10. Stwarzanie warunków do realizacji edukacji medialnej i roztropnego
korzystania z mediów oraz udziału wychowanków w edukacji
kulturalnej na wysokim poziomie.
11. Tworzenie spójnego rodowiska wychowawczego: przedszkole i
rodzina; wspieranie rodziców w procesie wychowawczym i pomoc w
rozwijaniu ich kompetencji wychowawczych.
V. Warunki realizacji.
1. Programem wychowawczym obj te są dzieci przedszkolne.
2. Zadania wychowawcze b dą realizowane w sposób ciągły przez
wszystkich nauczycieli poprzez odpowiedni dobór metod i form
pracy, literatur , pomoce dydaktyczne oraz stosowanie rodków
wychowawczych wzmacniających pozytywne zachowania dzieci.
3. Nauczyciele b dą współpracować z rodziną dziecka w celu
ujednolicenia oddziaływań wychowawczych.
4. Dzieci zaanga ują si
we wspólne tworzenie i przestrzeganie
„źodeksu przedszkolaka”.
5. Pracownicy niepedagogiczni b dą wspierać działania nauczycieli.
VI. Cel główny
Celem programu jest kształtowanie pozytywnych i bezpiecznych
postaw, i zachowań dzieci w wieku przedszkolnym w sytuacjach trudnych,
zagra ających zdrowiu a nawet yciu.
Dzieci w wieku przedszkolnym bardzo szybko i łatwo przyswajają
wiedz . Nie mają problemów z opanowaniem prostych zasad dotyczących
bezpieczeństwa, higieny oraz zdrowego stylu ycia. Jednocze nie dzieci w tym
wieku nara one swą na wiele niebezpieczeństw. Wiedza i umiej tno ci w
zakresie edukacji bezpieczeństwa winny być zatem nabywane przez dzieci ju
na etapie edukacji przedszkolnej.
Wszystkie wymienione cechy wskazują na konieczno ć wyrobienia
u dzieci okre lonych umiej tno ci, sprawno ci i nawyków niezb dnych
w przygotowaniu do dalszego ycia, by unikać, zapobiegać i mo liwie
sprawnie pokonywać niebezpieczeństwa.
Cele szczegółowe:
 Wyposa anie dzieci w niezb dne sprawno ci, umiej tno ci i
wiadomo ci dotyczące dbania o własne zdrowie.
 Tworzenie warunków sprzyjających bezpieczeństwu dzieci i
zachowaniu ich zdrowia.
 źształtowanie nawyków higienicznych i zachowań prozdrowotnych.
 Tworzenie warunków sprzyjających spontanicznej i zorganizowanej
aktywno ci ruchowej dziecka, a przez to rozwijanie jego sprawno ci
fizycznej.
 Promocja zdrowego stylu ycia.
VII. Bloki tematyczne programu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Bezpieczeństwo na co dzień.
Piramida zdrowego ywienia.
Higieniczny tryb ycia.
Ruch w yciu człowieka (poranki z gimnastykąĘ.
Zagro enia ze rodowiska przyrodniczego.
Przedszkole bez nałogów.
Moje prawa- konwencja o prawach dziecka.
Agresja i przemoc.
Dziecko w wiecie wirtualnym.
L.P Nazwa bloku tematycznego
Zamierzone cele operacyjne
Dziecko:
1.
Bezpieczeństwo na co dzień
 rozumie poj. „bezpieczeństwo”
 reaguje na hasła „pali si ”, „ewakuacja”, itp.
 wykazuje znajomo ć imienia, nazwiska oraz
własnego adresu zamieszkania
 wykazuje znajomo ć imion i nazwisk
rodziców / opiekunów
 zna zasady bezpiecznego poruszania si po
drodze
 rozró nia podstawowe znaki drogowe
(informacyjne, ostrzegawcze)
 stosuje si do sygnalizacji wietlnej
 wie, jakie są numery telefonów alarmowych
(997, 998, 999, 112)
 orientuje si , do kogo mo e zwrócić si o
pomoc (np. do policjanta)
 zna in. wa niejsze instytucje i role społeczne
 przestrzega zasad ustalonych w grupie
przedszkolnej (kontrakt grupowy)
 stosuje si do zasad bezpiecznego
korzystania z placu zabaw/ sprz tu/
zabawek
 porusza si w miejscach dozwolonych
 nie oddala si samo od grupy przedszkolnej
 nie korzysta z urządzeń elektrycznych, nie
bawi si przedmiotami niebezpiecznymi, np.
zapałkami, szkłem i in.
 przewiduje sytuacje zagra ające
bezpieczeństwu/ yciu oraz ich
konsekwencje
 wykazuje nieufno ć w stosunku do osób
nieznajomych,
2.
Piramida zdrowego żywienia
3.
Higieniczny tryb życia
 samodzielnie i bezpiecznie organizuje sobie
czas wolny
 go ci w przedszkolu, np. policjanta, stra aka
(w miarę możliwości)
 wie, e opiek nad nim sprawuje osoba
dorosła
 poznaje schemat piramidy zdrowego
ywienia (jej pi traĘ
 orientuje si w zasadach zdrowego stylu
od ywania (wymienia zdrowe produkty, tj.
owoce, warzywa, mleko i jego przetwory,
ryby, ciemne pieczywo, itd.)
 wie, na czym polega profilaktyka zdrowotna
(np. szczepienia ochronne)
 podaje (przyczyny i skutki) nieprawidłowego
od ywiania si (m. in.: otyło ć, próchnica,
brak witamin, niska odporno ć organizmu =
przezi bianie si Ę
 zna umiar w jedzeniu (nie objada si Ę
 przezwyci a niech ć do spo ywania
niektórych potraw
 myje owoce i warzywa przed spo yciem
 stosuje zasady savoir – vivr ‘u (poprawnie
posługuje si sztućcami, nie rozmawia
podczas posiłków, nie spieszy si podczas
jedzenia, dba o estetyk stołu, nie hu ta si
na krzesełku, nie wygłupia si , itp.Ę
 rozumie poj. „higiena”, „higieniczny tryb
ycia”
 wyró nia przybory niezb dne do utrzymania
higieny
 stosuje higien na co dzień:
 myje r ce przed / po posiłku, po
skorzystaniu z toalety, po kontakcie z
ro nymi przedmiotami, zwierz tami i in.
 dba o czysto ć własnego ciała (regularna
kąpiel, u ywanie kosmetykówĘ
 dba o czysto ć ubrania / bielizny
 u ywa wyłącznie swoich przyborów
toaletowych
 utrzymuje porządek otoczenia wokół (np.
sprząta po sobieĘ
 zdaje sobie spraw z konieczno ci
chodzenia do snu o tej samej porze
(higiena snu)
 rozumie istot wypoczynku
 wykazuje wra liwo ci na nadmierny hałas
 podkre la rol codziennych ćwiczeń
fizycznych
 uczy si podstawowych umiej tno ci
relaksacji i odpr enia (higiena
psychiczna)
 wie, o konieczno ci umiej tnego
korzystania z chusteczek higienicznych
 zasłania usta podczas kaszlu / kichania
 unika bezpo redniego kontaktu z osobą
chorą
 wie, o potrzebie przebywania w
wywietrzonych pomieszczeniach
4.
Ruch w życiu człowieka
(poranki z gimnastykąĘ
 rozumie znaczenie aktywno ci ruchowej,
sportu w yciu
 posługuje si poj ciem „zdrowie”
 wie, o potrzebie cz stego przebywania na
wie ym powietrzu
 bierze aktywny udział w zaj ciach
ruchowych, gimnastykuje si (poranki
gimnastykąĘ
 uprawia sporty (gra w piłk , jazda na
rowerze, bieganie, itp.)
 ubiera si odpowiednio do warunków
pogodowych
 uczestniczy w zaj ciach gimnastyki
korekcyjnej
 dba o prawidłową postaw ciała
 chodzi na spacery
 wie, jak zapobiegać przemarzni ciu/
przegrzaniu
5.
Zagrożenia ze środowiska
przyrodniczego
 wymienia ro liny i zwierz ta yjące w
ró nych rodowiskach przyrodniczych
 nie dotyka zwierząt, zwłaszcza dzikich
 wie, e nie nale y karmić bez zgody/ dra nić
zwierząt
 zna pozycj obronną, by uniknąć, np.
pogryzienia
 orientuje si , jak wyglądają tabliczki
informujące, np. o terenie strze onym przez
psa
 zna wybrane ro liny i in. zagra ające yciu
(np. grzyby, owoce trująceĘ
 nie spo ywa potraw niewiadomego
pochodzenia
 wie, jak trzeba zachować si w sytuacji
zagro enia, gdzie mo na otrzymać pomoc,
umie o nią poprosić
6.
Przedszkole bez nałogów
7.
Moje prawa – konwencja o
prawach dziecka
 zna swoje prawa
 zna swoje obowiązki
 przestrzega reguł obowiązujących w
społeczno ci dzieci cej oraz w wiecie
dorosłych
 obdarza uwagą inne dzieci i dorosłych
 szanuje zdanie innych ludzi
 jest odpowiedzialne za to, co robi (ponosi
konsekwencje)
 w zrozumiały sposób mówi o swoich
potrzebach i decyzjach
 nie wykazuje bierno ci wobec przejawów
złego traktowania go i innych
 wykazuje si tolerancją
 wie, e wszyscy ludzie mają równe prawa
8.
Agresja i przemoc
 zna poj. „agresja” i „przemoc”
 umie nazwać swoje uczucia
 odgrywa i demonstruje wybrane uczucia
(scenki sytuacyjne)
 uczy si oswajać z własnym strachem
(„Strach ma wielkie oczy” Jak przestraszyć
swój strach?Ę„
 potrafi uto samić si z inną osobą
(kształtowanie umiej tno ci empatycznychĘ
 podaje sposoby na pokonywanie zło ci
 reaguje na ro ne formy agresji i przemocy
 orientuje si , jakie są skutki agresji/
przemocy na wiecie dla ludzi
 uczy si być asertywne
 orientuje si w procesie uzale nienia
człowieka od czego (zna ich niekorzystny
wpływ na organizmĘ
 wie, e nie mo e samodzielnie za ywać
lekarstw i stosować rodków chemicznych
(np.. rodków czysto ciĘ
 wie, co sprzyja uzale nieniu człowieka
(alkohol, papierosy (tytońĘ, leki, Internet,
telewizja)
 nabywa umiej tno ć odmawiania „NIE” bez
poczucia winy (asertywno ćĘ
 nie jest podatne na wpływ reklam (tzw.
ukryte programy) oraz osób mających złe
zamiary
 rozumie znaczenie słowa „zgoda”,
„kompromis”
 stara si być przyjazne dla otoczenia
9.
Dziecko w świecie
wirtualnym
 zna zagro enia związane z korzystaniem z
dost pu do sieci (np. wirtualny przyjaciel –
oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie
organizmu, brak kolegów / kole anekĘ
 korzysta z Internetu tylko za zgodą rodziców
/ osób dorosłych
 nie traktuje komputera jako najwi kszego
towarzysza zabaw
 zdaje sobie spraw , e wiat wirtualny to
wiat iluzji (rozró nienie rzeczywisto ci od
wiata wirtualnego - nierzeczywistego)
 nie promuje zachowań agresywnych,
przemocy obecnej, np. w grach
komputerowych
 dostrzega tak e pozytywny wpływ wiata
wirtualnego (np. rozwój my lenia,
kojarzenia, wyobra ni, pogł bienie wiedzy,
wzmocnienie poczucia własnej warto ci, itp.Ę
VIII. Formy realizacji.
 zabawy integracyjne, tematyczne, dydaktyczne, konstrukcyjne,
ruchowe,
 formy teatralne, literackie, muzyczne,
 wystawka prac dzieci cych,
 zaj cia otwarte dla rodziców,
 relaksacja,
 kronika przedszkolna,
 uroczysto ci,
 spotkania,
 konkursy,
 koncerty,
 publikacje,
 programy,
 przedsi wzi cia, akcje, np. ekologiczne, prozdrowotne,
 spacery, wycieczki,
 prace porządkowe i hodowlane,
 do wiadczenia, eksperymenty,
 obserwacje przyrodnicze,
 filmy,
 zabiegi higieniczne.
IX. Metody.
 podające: opowiadanie, pogadanka, historyjka obrazkowa, wiersze,
piosenki, praca z obrazkiem,
 aktywizujące: drama, pedagogika zabawy, P.Dennisona, W.Sherborne,
A.M.Kniessów,
K.Orffa,
R.Labana,
E.Gruszczyk-źolczyńskiej,
I.Majchrzak, M.Bogdanowicz,
 problemowe: gry dydaktyczne, burza mózgów, inscenizacje,
 praktyczne: ćwiczenia, gry dydaktyczne, do wiadczenia, zabawy
intelektualne, np. rebusy, krzy ówki, rozsypanki.
X. Zasady.
Tworząc program wychowawczy przedszkola trzeba si kierować
poni szymi zasadami:



zasada dobra dziecka, zgodnie z którą, wszystkie działania
podejmowane są w najlepiej poj tym interesie dziecka,
zasada równo ci, zgodnie z którą wszystkie dzieci
ucz szczające do przedszkola, niezale nie od stanu
psychicznego, fizycznego, materialnego, są traktowane tak
samo,
zasada ujednolicenia oddziaływań wychowawczych, zgodnie z
którą zadaniem przedszkola jest działanie mające na celu
u wiadomienie rodzicom ich roli w wychowywaniu dziecka i
pozyskanie rodziców do współpracy.
XI. Ewaluacja.
1. Ewaluacji programu wychowawczego dokonuje si na radzie pedagogicznej
podsumowującej rok szkolny.
2. W ewaluacji uwzgl dnia si opini wychowanków, rodziców, nauczycieli.
3. Sposoby ewaluacji:
- analiza dokumentów (plany miesi czne poszczególnych grup, dzienniki,
arkusze obserwacji i diagnozy dzieci ),
- ankiety dla rodziców,
- ankiety dla nauczycieli.
XII. Kodeks przedszkolaka.


Wspólnie i zgodnie bawi si z dziećmi.
Potrafi czekać na swoją kolej podczas działalno ci zabawowej i
edukacyjnej.








Szanuj własno ć cudzą i wspólną.
Wiem, e praca innych jest trudem, który nale y szanować i tego
samego oczekuj od innych.
Do zabawy bior tylko te zabawki, którymi teraz b d si bawić, a po
skończonej zabawie odło je na miejsce.
Bawi si tak, aby nie powodować zagro enia i przykro ci innym.
Pomagam młodszym i mniej sprawnym kolegom.
Próbuj samodzielnie rozwiązywać sytuacje problemowe zgodnie z
ogólnie przyj tymi normami.
Stosuj formy grzeczno ciowe: prosz , dzi kuj , przepraszam, itp.
Wiem, e w przedszkolu jestem po to, aby zdobyć wiedz i umiej tno ci
potrzebne mi w szkole.
XIII. Spodziewane efekty.
-
-
W naszym przedszkolu DZIECKO:
poznaje swoje prawa i obowiązki,
czuje si bezpiecznie,
rozwija si twórczo i jest samodzielne,
ma mo liwo ć indywidualnego rozwoju i osiąga sukces,
uczy si dostrzegać swoje mocne strony,
buduje pozytywny obraz samego siebie,
jest wiadome swojej przynale no ci narodowej,
uczy si dostrzegać potrzeby innych ludzi,
osiąga gotowo ć szkolną na wysokim poziomie.
W naszym przedszkolu RODZICE:
uzyskują fachową pomoc pedagogiczną,
otrzymują obiektywną ocen post pów i niepowodzeń dziecka,
mogą mówić otwarcie o swoich spostrze eniach na temat
pracy przedszkola,
rozmawiają bezpo rednio z nauczycielem o trudnych
sprawach wychowawczych,
mogą czynnie uczestniczyć w yciu przedszkola,
czynnie wspierają przedszkole w jego działaniach,
ch tnie współpracują z nauczycielami, oferują wszechstronną
pomoc,
są partnerami w tworzeniu klimatu działalno ci kształcąco –
wychowawczej i zarządzania placówką.
W naszym przedszkolu NAUCZYCIELE:
- aktywnie realizują zadania przedszkola okre lone w
dokumentach wewn trznych placówki,
- podejmują działania innowacyjne; są aktywni i twórczy,
- tworzą i realizują autorskie programy dostosowane do potrzeb
dziecka i placówki,
- współpracują z rodzicami i rodowiskiem lokalnym,
-
-
doskonalą swoją wiedz i uzyskują nowe do wiadczenia,
wykorzystują twórcze i aktywne metody, promując nowatorski
styl pracy,
uzyskują wy sze stopnie awansu zawodowego,
pozyskują rodziców do efektywnych działań na rzecz
przedszkola oraz poszukują sympatyków i partnerów
przedszkola,
monitorują efektywno ć własnej pracy,
dzielą si wiedzą i do wiadczeniem z innymi nauczycielami,
prowadzą obserwacj pedagogiczną i diagnozują rozwój
dziecka,
dobierają metody wychowawcze i dydaktyczne, które
wspomagają indywidualny rozwój dziecka,
proponują rodzicom nowe formy współpracy.
Wskazówki dla nauczycieli i rodziców do realizacji programu
wychowawczego przedszkola – kilka praktycznych rad:









bąd cie konsekwentni, róbcie to, co mówicie i mówcie o tym, co
robicie,
bąd cie wiadomi tego, czego uczycie,
bąd cie ywym przykładem wła ciwego działania,
bąd cie dobrymi obserwatorami dzieci,
dobrze poznajcie siebie i swoje mo liwo ci,
połó cie nacisk na pogł bianie swoich wiadomo ci i umiej tno ci,
stwórzcie atmosfer wzajemnego zaufania i szacunku,
nie oczekujcie, e natychmiast wystąpi u dziecka po ądana
umiej tno ć, zmiany wymagają czasu,
bąd cie cierpliwi – pami tajcie, e po piech szkodzi.