Można tylko raz zaskarżyć zajęcie emerytury

Można tylko raz zaskarżyć zajęcie emerytury
Izabela Lewandowska 18-11-2008
Na postanowienie sądu oddalające skargę na czynność komornika polegającą
na zajęciu świadczeń emerytalno-rentowych zażalenie nie przysługuje
Tak uznał Sąd Najwyższy (sygn. III CZP 106/08). Dłużnik może więc takie zajęcie
kwestionować tylko raz – wnosząc zażalenie na tę czynność komornika do sądu I
instancji, którym jest sąd rejonowy. Do sądu II instancji taka sprawa trafić nie może.
Wskazana uchwała jest odpowiedzią na pytanie prawne powstałe w związku z
egzekucją komorniczą wszczętą przez Agencję Nieruchomości Rolnych jako
wierzyciela przeciwko dłużnikowi Tadeuszowi S. Komornik zajął na wniosek agencji
świadczenia emerytalno-rentowe przysługujące dłużnikowi od Zakładu Ubezpieczeń
Społecznych, z których sukcesywnie miał ściągać określoną, wynikającą z
przepisów, kwotę na poczet spłaty jego zadłużenia.
Kiedy można zakwestionować
Tadeusz S. zakwestionował to zajęcie w skardze. W myśl art. 767 kodeksu
postępowania cywilnego co do zasady na każdą czynność komornika przysługuje
skarga do sądu rejonowego, chyba że ustawa tę możliwość wyłącza. Dotyczy to
również zaniechania przez komornika podjęcia czynności. W ten sposób jego
działania może kwestionować dłużnik i jego wierzyciel czy wierzyciele, a także inna
osoba, której prawa zostały przez czynności lub zaniechanie komornika naruszone
lub zagrożone (np. właściciel rzeczy pożyczonej dłużnikowi czy oddanej mu w
leasing).
Sąd uwzględnił skargę Tadeusza S. tylko co do zajęcia emerytury na poczet
kosztów postępowania egzekucyjnego. W pozostałym zakresie ją oddalił. Na
postanowienie to dłużnik wniósł zażalenie do sądu II instancji. Jednakże sąd
rejonowy, za którego pośrednictwem taki środek odwoławczy się wnosi, odrzucił je
jako niedopuszczalne.
Sytuacje, w których w postępowaniu egzekucyjnym przysługuje zażalenie do sądu II
instancji, wskazano w kilkunastu przepisach dotyczących tego postępowania (w
żadnym nie wymienia się postanowienia, o które chodzi w tej sprawie) oraz w art.
394 § 1 k.p.c. mającym odpowiednie zastosowanie także w tym postępowaniu (art.
13 § 2 k.p.c.). Co do zasady w myśl art. 394 § 1 k.p.c. można w ten sposób
kwestionować postanowienia sądu I instancji kończące postępowanie w sprawie, a
ponadto postanowienia tego sądu lub zarządzenia przewodniczącego wskazane w
12 punktach tego przepisu.
Pytanie do SN
Z tej ostatniej możliwości skorzystał Tadeusz S. Przekonywał, że postanowienie
sądu wydane wskutek skargi na czynność komornika w postaci zajęcia świadczeń
emerytalno-rentowych należy do tych, które kończą postępowanie w sprawie, a
więc można je kwestionować co do meritum, wnosząc zażalenie do sądu II
instancji.
Sąd II instancji nie był tego jednak pewny i wystąpił z pytaniem prawnym do Sądu
Najwyższego.
W jego uzasadnieniu zwrócił uwagę na występujące w orzecznictwie Sądu
Najwyższego rozbieżności co do tego, jakie orzeczenia sądowe wydane w
postępowaniu egzekucyjnym są orzeczeniami „kończącymi postępowanie w
sprawie”.
Bez zażalenia
Ze wskazanej uchwały SN wynika, że postanowienie sądu rejonowego oddalające
skargę na czynność komornika polegającą na zajęciu świadczeń emerytalnorentowych do nich nie należy. SN stwierdził w niej bowiem, że na takie
postanowienie zażalenie nie przysługuje.
Wcześniej takie samo stanowisko zajął w odniesieniu do postanowień sądu
rejonowego oddających skargę na czynność komornika w postaci: zajęcia
wynagrodzenia za pracę (sygn. III CZP 135/06) oraz zajęcie ruchomości (sygn.
III CZP 100/95).
Rzeczpospolita