Sytuacja gospodarcza Białorusi

Sytuacja gospodarcza Białorusi pogorszenie, grudzień 2011
2013-09-26 14:20:13
2
Białoruska gospodarka nadal zwalnia, spada poziom zamożności społeczeństwa
W warunkach wzrostu stawek procentowych i wstrzymania kredytowania gospodarki, PKB Białorusi utracił źródła
wzrostu i nadal spada. Do tego przedsiębiorstwa nie tylko nie są w stanie zapewnić tempa wzrostu takiego,
jakiego życzyłyby sobie władze, ale produkują na magazyn, wykazując przy tym minimalny poziom rentowności.
W tych warunkach społeczeństwo pozostaje najbardziej narażone na skutki hiperinflacji.
Według danych za okres I-XI 2011 r., PKB wyniósł 249,4 bln BYR, zwiększając się w porównaniu z analogicznym
okresem ubiegłego roku o 5,8%. Jednocześnie tempo wzrostu PKB znacznie spadło - po 11-procentowym
wzroście w I półroczu 2011r. główny wskaźnik makroekonomiczny kraju traci na dynamice około 1 punkt
procentowy miesięcznie.
Podstawowe wskaźniki makroekonomiczne białoruskiej gospodarki w 2011 roku.
Wskaźnik
Fakt
I-XI 2011,
bln BYR
I-XI 2011
do I-XI
2010r., %
Oficjalna
prognoza
na 2011r.
%*
Oficjalne
wykonanie
prognozy
w 2011, %
PKB
249,4
+5,8
+9-10
+4,8
Produkcja
przemysłowa
290,5
+9,5
+9-9,5
+9,3
Produkcja rolna
58,4
+6,5
+7-8
+6
Inwestycje w środki
trwałe
76,1
+15,6
+16-17
+2,4
Handel detaliczny
98,6
+7,5
brak
prognozy
brak
prognozy
Inflacja
+104%
-
7,5-8,5%
+118,6%
*zatwierdzone na podst. Dekretu nr 596 z dnia 19.11.2010 r.
Wartość produkcji przemysłowej w okresie I-XI 2011r. wyniosła 290,5 bln BYR, co w porównaniu z analogicznym
okresem 2010 roku oznacza wzrost o 9,5%. Produkcja rolna wzrosła w tym okresie o 6,5% do kwoty 58,4 bln
BYR.
Od początku jesieni na Białorusi stabilnie rosną w przedsiębiorstwach przemysłowych zapasy wyrobów
3
gotowych, wyprzedzając nawet wzrost cen w przemyśle. Według danych Narodowego Komitetu Statystycznego
Białorusi, zapasy wyrobów gotowych w przedsiębiorstwach przemysłowych w listopadzie 2011 roku wzrosły o
19,6% wobec poziomu na 1 listopada 2011r. Wartość zapasów wyniosła 12,8 bln BYR (1,52 mld USD). W tym
czasie wzrost cen w przemyśle wyniósł 15,6%. Według stanu na 1 grudnia 2011r. zapasy wyrobów gotowych
stanowiły 63,7% średniomiesięcznej produkcji, przy poziomie 55,9% w roku ubiegłym.
Wzrost poziomu zapasów w okresie jesiennym i noworocznym można wyjaśnić cyklicznością niektórych rodzajów
produkcji (np. w sektorze rolno-spożywczym). Z drugiej strony istnieje prawdopodobieństwo, że produkując
wyroby niekonkurencyjne, przedsiębiorstwa dążą przede wszystkim do wykonania planu rocznego.
Niekontrolowana pozostaje sytuacja z cenami. Inflacja, która wymknęła się władzom spod kontroli doprowadziła
do tego, że najważniejsze światowe agencje konsultingowe zaliczyły Białoruś do krajów z gospodarką
hiperinflacyjną. Fakt ten nie tylko potwierdza istnienie w kraju problemów z zarządzaniem gospodarką w skali
makro, ale może utrudnić sytuację z napływem do kraju długoterminowych inwestycji zagranicznych: jak
wiadomo, inwestycje w krajach z niestabilną gospodarką noszą głównie charakter spekulacyjny, podczas gdy
poważni inwestorzy preferują rynki bardziej przewidywalne.
W ciągi pierwszych 13 dni grudnia inflacja w kraju wyniosła 1,5%, a od początku roku - 107,1%. Największy
wzrost cen odnotowano na piwo (5,9%), wołowinę (3,4%), benzynę (10,3%), usługi placówek przedszkolnych
(93,9%), usługi medyczne i łączności (6,2%).
Średnie wynagrodzenie pracowników w listopadzie 2011 roku zwiększyło się nominalnie o 5,2%, do 2,44 mln
BYR. W ujęciu realnym w listopadzie 2011r. wynagrodzenie zmniejszyło się o 2,7% w porównaniu z wrześniem
2011 roku i o 25,1% w porównaniu z grudniem 2010r. W ujęciu dolarowym wynagrodzenie w porównaniu z
grudniem 2010 roku zmniejszyło się prawie dwukrotnie.
Według wyników wybiórczego badania gospodarstw domowych, udział gospodarstw domowych z budżetem
mniejszym od minimum socjalnego wyniósł w III kw. 2011r. 6,3% (w III kw. 2010r. - 3,5%).
Głównym źródłem kształtowania dochodów pieniężnych ludności pozostają wynagrodzenie za pracę i transfery
(emerytury, renty, stypendia), udział których w ogólnej kwocie dochodów pieniężnych wyniósł w okresie I-X
2011r. 85,2%. Może to świadczyć o niskim poziomie rozwoju przedsiębiorczości w kraju, roszczeniowym trybie
życia Białorusinów oraz o obecności w strukturze dochodów ludności pokaźnej szarej strefy.
O ile wcześniej dodatkowym źródłem dochodów mogły być dla Białorusinów tanie kredyty, co istotnie zwiększało
siłę nabywczą, to obecnie rosnące stawki procentowe tylko potęgują ujemny efekt gwałtownego spadku
dochodów.
Spadek dochodów widoczny jest także na rynku detalicznym, którego obroty zwiększyły się w okresie I-XI 2011r.
o 7,5%, osiągając wartość 98,6 bln BYR. W listopadzie obroty towarowe spadły wobec września 2011r. o 6,7%.
Trochę lepiej wyglądają finanse publiczne. W okresie I-X 2010r. budżet został wykonany z nadwyżką 3,3 bln BYR,
czyli 1,5% PKB. Dochody budżetu wyniosły 38 bln BYR, wydatki - 34,6 bln BYR.
W skali rocznej dochody budżetu mają wynieść 49,28 bln BYR, a wydatki 50,08 bln BYR.
Pod koniec 2011 roku Białoruś otrzymała znaczne środki w postaci kredytów Funduszu Antykryzysowego
EvrAzES, EBOiR i rosyjskiego Sbierbanku, oraz z tytułu sprzedaży drugiej połowy (50%) akcji Beltransgazu. Środki
te pod warunkiem przeprowadzenia reform opisanych w porozumieniu z Funduszem Antykryzysowym EvrAzES,
niewątpliwie mogłyby wpłynąć pozytywnie na stan gospodarki Białorusi w 2012 roku.
30.12.2011
4