PODWODNIAK Heinrich von Hennig

P
PODWODNIAK Heinrich von Hennig
W lipcu 2011 r. Pawe? Dudzi?ski wyda? ksi??k? zatytu?owan? "S?ownik biograficzny
szachistów ostrowskich" ("Vistula" omawia dok?adniej to wydanie w innym miejscu).
Z ksi??ki tej zaczerpn?li?my biogram zwi?zanego z Ostrowem Wielkopolskim szachisty
niemieckiego, którego prze?ycia (te nie zwi?zane z szachami) wystarczy?yby do nakr?cenia
filmu sensacyjnego.
Jakkolwiek w?ród mi?o?ników szachów, których sylwetki znajduj? si? w tej ksi??ce z racji
d?u?szych lub krótszych zwi?zków z Ostrowem Wielkopolskim, nie brakuje ludzi o barwnych,
pe?nych dramatycznych momentów ?yciorysach, to jednak niewielu z nich mo?e si? równa? w
tym wzgl?dzie z Heinrichem von Hennigiem.
Urodzi? si? 10 maja 1883 r. w maj?tku D?bowa ??ka w powiecie (Landkreis) Brodnica; od I
rozbioru Polski (1772) by? to teren nale??cy do Prus, a pó?niej do Niemiec. Jego pradziadek
Friedrich Gottlob Hennig przyby? z Saksonii do Torunia i z racji wykszta?cenia teologicznego
zajmowa? tam, jeszcze za czasów I Rzeczypospolitej, stanowisko duchownego w miejscowej
gminie ewangelickiej, by pó?niej osiedli? si? w Kwidzyniu, gdzie prowadzi? kancelari?
adwokack?. W 1819 r. naby? on dawn? w?asno?? rycersk? o powierzchni 2309 hektarów,
z?o?on? z lasów, pól i ??k. W 1840 r. zosta? mu przyznany tytu? szlachecki - Friedrich Gottlob i
potomkowie odt?d pisali si? von Hennig.
W 1849 r. jego dwaj synowie Friedrich (1818 - 1869) i Karl wybudowali w D?bowej ??ce
okaza?y pa?ac, który przetrwa? do naszych czasów.
Friedrich (dziadek szachisty) by? znanym politykiem, pos?em do parlamentu Królestwa Prus.
W 1892 r. von Hennigowie sprzedali maj?tek w D?bowej ??ce Pruskiej Komisji Kolonizacyjnej.
Najstarszy syn Friedricha, te? Friedrich (1852 - 1907), przeniós? si? z ?on? i synem Heinrichem
do Wielkopolski i w Ostrowie pe?ni? funkcj? królewskiego komisarza powiatowego. Ju?
wówczas Heinrich, ucze? gimnazjum, musia? by? niez?ym szachist?, skoro sta? si? sta?ym
partnerem szachowym pastora Arthura Rhode (patrz biogram "Superintendent"), o czym ten
wspomina? w swoich pami?tnikach.
Wydaje si?, ?e nie by?o wtedy w Ostrowie ?adnego powa?nego szachisty, tak?e w moich
pó?niejszych latach pracy nikogo tam nie znalaz?em, z którym warto by?oby si? zmierzy?, z
jednym wyj?tkiem gimnazjalisty - Heinricha von Henniga, którego pozna?em w moim okresie
Strona 1 / 4
(c) 2017 Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski <[email protected]> | 2017-03-07 17:46
URL: http://szachowavistula.pl/felietony/index.php?action=artikel&cat=17&id=558&artlang=pl
P
narzecze?skim. Odwiedza? mnie potem cz?sto w Ostrzeszowie.
(A. Rhode, oprac. J. Biernaczyk, t?. R. Dziergwa, Ostrowoer Erinnerungen, Wspomnienia
ostrowskie, Ostrów Wlkp. 2008, str. 176-177)
Po maturze w 1901 r. Heinrich wst?pi? do marynarki wojennej. Uzyska? stopie? oficerski i od
1907 r. pe?ni? coraz wy?sze funkcje na rozmaitych okr?tach, by w sierpniu 1913 r. obj??
stanowisko kapitana ?odzi podwodnej U 18.
Po wybuchu I wojny ?wiatowej jednostka dowodzona przez von Henniga pe?ni?a s?u?b? na
Morzu Pó?nocnym. W listopadzie 1914 r. ?ód? U 18 niepostrze?enie wdar?a si? do bazy
marynarki brytyjskiej Scapa Flow, lecz podczas przygotowa? do odpalenia torped zosta?a
staranowana przez brytyjski patrolowiec i powa?nie uszkodzona. Von Hennig zarz?dzi?
samozatopienie opuszczonej przez za?og? ?odzi podwodnej. Niemieccy marynarze dostali si?
do niewoli. Legenda g?osi, ?e w 1915 r. von Hennig z dwoma towarzyszami uciekli z miejsca, w
którym byli przetrzymywani przez Anglików i przez dwa dni oczekiwali na wybrze?u na
przyp?yni?cie niemieckiego U - boota, który mia? im umo?liwi? powrót do kraju. Na skutek
pomy?ki do spotkania nie dosz?o, a zbiegowie zostali rozpoznani i uwi?zieni. Wszyscy
przebywali w niewoli a? do zako?czenia dzia?a? wojennych w 1918 r. Zwa?ywszy, i?
niemieckie ?odzie podwodne cieszy?y si? z?? s?aw? "p?ywaj?cych trumien" (grubo ponad
po?owa marynarzy straci?a ?ycie podczas dzia?a? wojennych), uzna? mo?na, ?e von Hennig i
jego podkomendni, dostawszy si? do niewoli na samym pocz?tku wojny, mieli wielkie
szcz??cie.
Po wojnie Heinrich von Hennig kontynuowa? s?u?b? w marynarce wojennej. 4 czerwca 1921
r. o?eni? si? w Berlinie z Ilse Leder, córk? kupca Otto Ldera z Chemnitz. W 1931 r. zosta?
przeniesiony w stan spoczynku w stopniu kontradmira?a.
Równolegle rozwija?a si? kariera szachowa von Henniga. Wielokrotnie startowa? w
mistrzostwach Berlina (srebrny medal w turnieju 1920-21, br?z w latach 1926 i 1927) i
portowego miasta Kilonia. W 1920 r. wyst?pi? w turnieju "B" w G?teborgu.
Strona 2 / 4
(c) 2017 Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski <[email protected]> | 2017-03-07 17:46
URL: http://szachowavistula.pl/felietony/index.php?action=artikel&cat=17&id=558&artlang=pl
P
Jego zwyci?ska partia z 26. Kongresu Niemieckiego Zwi?zku Szachowego spopularyzowa?a
pewne odga??zienie Obrony Tarrascha, które zosta?o pó?niej nazwane Gambitem Schara Henniga.
J. Benzinger - H. von Hennig [D32]
Duisburg-B 1929
1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 c5 4.cxd5 cxd4! (Ten gambit zaproponowa? w 1918 r. wiede?czyk
Antona Schara.) 5.Hxd4 Sc6 6.Hd1 exd5 7.Hxd5 Ge6 8.Hxd8+ Wxd8 9.e3 Sb4 10.Gb5+ Ke7
11.Ga4 Gc4 12.Sge2 b5 13.Gd1 Sd3+ 14.Kf1 b4 15.Se4 f5 16.S4g3 g6 17.Gc2 Gg7 18.Gxd3
Gxd3 [Po 18...Wxd3 19.f3 (19.Ke1!) 19...Sf6 20.Kf2 We8 czarne stoj? lepiej.] 19.f3 Wc8 20.Ke1
Sf6 21.Sf4 Gc2 22.Gd2 a5 23.Wc1? Sd7 24.Sd5+ Ke6 25.Sf4+ Kf7 26.b3 Gb2 27.Kf2 Gxc1
28.Wxc1 Se5 29.h4 Whd8 30.Ge1 Sd3+ 31.Sxd3 Gxd3 32.Wa1 Wc2+ 33.Kg1 Wdc8 0-1.
W 1932 r. w Bad Ems podzieli? drugie miejsce, za Kieningerem. W tym samym roku zaj??
czwarte miejsce w Kilonii za Brinckmannem, Kurtem Richterem i Heinicke. S?aby wyst?p w
Swinem?nde w czerwcu 1936 r. (3 p. z 9, przedostatnie miejsce) przekre?li? jego ewentualne
szanse na gr? w olimpiadzie szachowej w Monachium. Von Hennig by? szachist? atakuj?cego
stylu gry, notowa? du?o rozstrzygni?tych partii, ale fakt, i? szczyt jego aktywno?ci zawodniczej
przypada? na wiek mocno dojrza?y, nie pozostawa? bez wp?ywu na do?? nierówne wyniki.
H. von Hennig - H. Rodatz [C10]
L?neburg 1935
1.e4 e6 2.d4 d5 3.Sd2 dxe4 4.Sxe4 Sd7 5.Sf3 Sgf6 6.Sxf6+ Sxf6 7.Se5 Ge7 8.Gd3 0-0 9.0-0
c5 10.dxc5 Hc7 11.We1 Gxc5 12.Gf4 Gd6 13.Gg3 Wd8 14.Hf3 Gd7 15.We2 Ge8 16.Wae1
Wab8 17.Gh4! Ge7 18.Hh3 h6 19.We3 Sd5 20.Gxe7 Hxe7 21.Wg3 Kh8 22.We4
Strona 3 / 4
(c) 2017 Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski <[email protected]> | 2017-03-07 17:46
URL: http://szachowavistula.pl/felietony/index.php?action=artikel&cat=17&id=558&artlang=pl
P
22...Sf6 (22...f5! 23.Wh4 Hf6=.)
23.Wh4 Hf8 24.Wf3 +- Wd5 25.Wxf6 Wxe5 26.Wfxh6+ gxh6 27.Wxh6+ Kg7 28.Wh7+ Kf6
29.Hh4+ 1-0
W 1940 r. von Hennig zosta? znów zmobilizowany i s?u?y? w dowództwie niemieckiej floty
na Ba?tyku. Jego syn Heinz (ur. 17 marca 1922 w Berlinie) by? równie? oficerem floty
podwodnej, kapitanem U - 2361 od lutego 1945. Nie zanotowa? on ?adnych trafie? w
spotkaniach z nieprzyjacielskimi si?ami i w maju 1945 r. podda? swój okr?t aliantom u wybrze?y
Norwegii. Tu pojawia si? bodaj ostatni "polski akcent" w dziejach rodziny von Hennig - jednostka
tak krótko dowodzona przez Heinza zosta?a odholowana do portu w Wielkiej Brytanii, a
nast?pnie zatopiona przez niszczyciel ORP "B?yskawica" w listopadzie 1945 roku.
Heinrich von Hennig - absolwent gimnazjum w Ostrowie Wlkp., uczestnik wielu turniejów
mistrzowskich, kontradmira? niemieckiej floty podwodnej - zmar? 29 listopada 1947 r. w Kilonii.
Tomasz Lissowski
Autor sk?ada podzi?kowanie p. profesorowi Kazimierzowi Wajdzie z Torunia za konsultacj?
historyczn?.
Unikalny ID rozwi?zania: #1557
Autor: : polbase
Data ostatniej aktualizacji: 2014-03-09 23:57
Strona 4 / 4
(c) 2017 Adam Umiastowski & Tomasz Lissowski <[email protected]> | 2017-03-07 17:46
URL: http://szachowavistula.pl/felietony/index.php?action=artikel&cat=17&id=558&artlang=pl
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)