Pytania do konkursu, część geograficzna

Pytania do konkursu: Skąd nasz ród, czyli co każdy Polak wiedzieć
powinien '2015
W staropolskiej kuchni
Gimnazjum
1. Który z polskich władców zapraszał na obiad artystów i myślicieli?
a. August II Mocny.
b. Stanisław Leszczyński.
c. Stanisław August Poniatowski.
2. Wyjaśnij, co w staropolskiej kuchni oznaczał termin „korzenie”.
3. Podaj 4 podstawowe posiłki polskiej kuchni.
4. „Jabłko miłosne” to staropolska nazwa:
a. gruszki.
b. figi.
c. bakłażana.
d. pomidora.
5. Wymień jedną imprezę gastronomiczną organizowaną na Dolnym Śląsku.
6. Spośród kasz chętnie spożywanych w Polsce jedna nie jest zbożowa.
Która?
7. Podaj jednego polskiego autora (autorkę) książki kucharskiej z XVII, XVIII
lub XIX w.
8. Której z wymienionych potraw nie gotowano w XVI w:
a. klusek śląskich.
b. bigosu.
c. pieczonej sarniny.
9. Jakiemu władcy zawdzięczamy wprowadzenie zwyczaju picia herbaty?
1
10.Wymień jedno polskie przysłowie dotyczące jedzenia. (np. „za króla Sasa
... “, „na Marcina najlepsza...“).
11.Polska odzyskała niepodległość w ............... roku w ........... wieku.
12. Ziemniaki najszybciej pojawiły się :
a. w Małopolsce.
b. w Wielkopolsce.
c. na Mazowszu.
13.„Wety“ to:
a. dawniej słoiki.
b. staropolski deser.
c. ozdoby staropolskiego stołu.
d. uroczysty toast.
14. Kto był autorem pierwszego polskiego poradnika savoir vivre’u?
15. Terminem „włoszczyzna” określa się: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Jaki był najpopularniejszy napój w średniowieczu?
17. Upowszechnienie w Europie widelca przypisuje się:
a. królowi Ludwikowi XIV.
b. Henrykowi Walezemu.
c. admirałowi Horatio Nelsonowi.
d. królowi Janowi III Sobieskimu.
18. Znakiem odmowy oddania córki starającemu się o nią było podanie mu
na obiad pewnej potrawy. Podaj jej nazwę.
19. Co było niezbędnym składnikiem „święconego”? Wymień 3 potrawy.
20. Podaj jeden związek frazeologiczny zawierający smak.
21. Staropolskie słowo „duchówka” oznacza:
2
a. piekarnik.
b. ciasteczka wypiekane na Zaduszki.
c. proszoną kolację u księdza proboszcza.
d. duszone w śmietanie uszy wieprzowe.
22. Dokończ zdanie: Wegetarianin to po polsku . . . . . . .
23. Podaj w kolejności chronologicznej dynastie panujące w Polsce. (2)
24. Który z podanych wyrazów nie pasuje do pozostałych:
alasz, alkermes, auszpik, arak.
25. Co łączy husarię i wiedeńskie kawiarnie?
26. Staropolskim zyczajem potraw na wigilię powinno być:
a. 5, 7 lub 9.
b. 6, 8, 12.
27. Podaj jedną słynną w polskiej historii ucztę.
28. Piernik nosił dawniej nazwę „miodownik”. Co spowodowało zmianę
nazwy?
29. Wymień jeden polski utwór literacki, którego tematem jest jedzenie.
30. Tradycja kresowa nakazywała podanie podczas wieczerzy wigilijnej kutii.
Wymień 2 podstawowe jej składniki.
31. Nasi przodkowie jedli bardzo dużo kasz. Wymień kilka jej rodzajów.
32. Wybierając się w gości szlachta zabierała ze sobą łyżkę. Umieszczano
ją:
a. w kieszeni.
b. za pazuchą.
c. za cholewą.
d. w podróżnej sakwie.
3
33. Podaj jeden ze sposobów konserwowania żywności stosowany przez
naszych przodków.
34. Jaką funkcję pełnił kredens?
35. Mendel to:
a. 12 sztuk.
b. 15 sztuk.
c. 16 sztuk.
36. Wyjaśnij, o jakie narody chodzi w dawnej nazwie naszego kraju:
Rzeczpospolita Obojga Narodów.
37. „Kraj miodem i mlekiem płynący” to kraj:
a. przodujący w produkcji mleka i miodu.
b. nastawiony na spożywanie żywności ekologicznej.
c. żyjący w dobrobycie.
38. Skąd wzięło się powiedzenie „być na szarym końcu stołu”?
39. Kuchnia polska uwielbia grzyby. Podaj 4 gatunki grzybów jadalnych
wymienione przez A.Mickiewicza w „Panu Tadeuszu”.
40. Jakie święta narodowe obchodzimy 11 listopada, 3 maja, 15 sierpnia?
41. Słynący z dobrego gustu ostatni król Polski Stanisław August
Poniatowski popierał rozwój manufaktur. Co produkowała manufaktura
założona z jego inicjatywy w Belwederze?
42. Sól to przyprawa i środek konserwujący. Podaj 3 miejsca wydobycia soli
w Polsce.
43. Podwójny, choć niedoszły, król Stanisław Leszczyński wprowadził do
kuchni francuskiej polski wypiek. Jego dzisiejszy kształt odbiega dalece
od pierwowzoru. O jakiej potrawie mowa?
44. Podaj znaczenie wywodzącego się z łaciny słowa „restauracja”.
4
45. Z wymienionych sztućców wskaż ten, który upowszechnił się jako
pierwszy: widelec, łyżka, łyżeczka, nóż.
46. Polska jako państwo przestała istnieć w wyniku III rozbioru w roku . . . . w
. . . . . . wieku.
47. Nasi przodkowie często pościli. Co było popularną potrawą i symbolem
postu?
48. Przyporządkuj ciasta do świąt:
a. pierniki.
b. mazurki.
c. faworki.
d. baba drożdżowa.
A. Wielkanoc.
B. Boże Narodzenie.
C. Wielki Post.
D. Zapusty.
49. Włoszka, królowa Bona, przywiozła ze sobą do Polski nowinki kulinarne.
O jakich nowościach mowa? Podaj 2.
W jakim okresie to nastąpiło:
a. średniowiecza.
b. renesansu.
c. baroku.
50. Wymień trzy zioła używane w staropolskiej kuchni.
51. W kuchni Rzeczypospolitej mieszały się różne smaki. Podaj 3 narody,
których tradycje kulinarne wpłynęły na kształt polskiej kuchni.
52. Wymień 3 tradycyjne polskie zupy.
5
53. Ogórek jest bardzo doceniany w polskiej kuchni. Podaj 3 nazwy jakie ma
po przyrządzeniu.
54. Które z warzyw nie były w Polsce uprawiane w czasach średniowiecza:
kapusta, groch, fasola, soczewica, kukurydza, bakłażan.
55. Królowej Marysieńce zawdzięczamy popularyzację kuchni francuskiej.
Podaj nazwę jednego spopularyzowanego wówczas dania.
56. W polskiej kuchni zadomowiło się wiele potraw z kuchni innych narodów
min. Żydów, Tatarów czy Litwinów. Obok potraw wskaż ich pochodzenie:
a. chałka.
b. manty.
c. gołąbki.
d. chałwa.
e. kołduny.
f. cepeliny.
g. makagigi.
h. pierekaczewnik.
57. Chleb to od wieków podstawowe pożywienie człowieka. Z jakiej mąki się
go wypieka?
58. Polska kuchnia wyróżnia się bogactwem smaków regionalnych. Skąd
pochodzą następujące potrawy:
a. leberka.
b. kwaśnica.
c. moczka.
d. sękacz.
e. kartacze.
f. prażuchy.
6
g. korowaj.
h. szablok.
59. Wymień przynajmniej jedno miejsce we Wrocławiu, gdzie serwuje się
dania kuchni staropolskiej.
60. O jakiej porze jadano staropolski posiłek „podkurek”?
61. Jakie produkty z Dolnego Śląska znajdują się na ministerialnej liście
produktów tradycyjnych? Podaj 3.
62. Podaj 2 przykłady miejscowości, których nazwy nawiązują do
wytwarzanych w nich dawniej produktów żywnościowych.
7