Wystąpienie - NIK-u.

P/11/125
LKI-4101-17-04/2011
Kielce, dnia
stycznia 2012 r.
Pan
Artur Kowalczyk
Prezes
Zarządu Banku Spółdzielczego
we Włoszczowie
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy z 23 grudnia 1994 r. o NajwyŜszej Izbie Kontroli1, zwanej dalej „ustawą
o NIK”, NajwyŜsza Izba Kontroli Delegatura w Kielcach przeprowadziła w Banku Spółdzielczym we Włoszczowie
(Bank) kontrolę w zakresie przydzielania i wykorzystania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
(ARiMR) dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów inwestycyjnych na rzecz rolnictwa. Kontrolą objęto
okres od 1 stycznia 2009 r. do 30 września 2011 r.
W związku z kontrolą, której wyniki przedstawione zostały w protokole kontroli podpisanym w dniu
17 stycznia 2012 r., NajwyŜsza Izba Kontroli, na podstawie art. 60 ustawy o NIK, przekazuje Panu Prezesowi
niniejsze wystąpienie pokontrolne.
NajwyŜsza Izba Kontroli pozytywnie, pomimo stwierdzonych uchybień, ocenia działalność Banku
w zakresie objętym kontrolą. Pozytywną ocenę uzasadnia:
− prawidłowa organizacja i funkcjonowanie Banku w zakresie udzielania preferencyjnych kredytów
inwestycyjnych dla rolnictwa,
− przestrzeganie obowiązujących procedur i warunków dotyczących zasad, trybu i kryteriów udzielania
ww. kredytów.
Stwierdzone uchybienia polegały na nieprzeprowadzeniu przez Bank w ciągu 60 dni od zakończenia
realizacji inwestycji udokumentowanej kontroli bezpośredniej u trzech kredytobiorców, zgodnie z ustaleniami
zawartymi w umowie z bankiem zrzeszającym, tj. Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. w Warszawie (BPS S.A.)
1.
W okresie objętym kontrolą Bank udzielił, na podstawie umowy zawartej 24 sierpnia 2007 r. z BPS S.A,
ogółem 33 preferencyjne kredyty inwestycyjne dla rolnictwa w poszczególnych liniach kredytowych na łączną
kwotę 2.989 tys. zł.
Wysokość naleŜnych dopłat do oprocentowania ze środków ARiMR, Bank naliczał oraz występował
o ich wypłatę po dokonaniu spłat kwot rat kapitałowych i odsetek w terminach oraz wysokościach określonych
w umowach. Bank otrzymał naleŜne dopłaty w kwocie 837 tys. zł.
1
Dz. U. z 2007 r. Nr 231, poz. 1701 ze zm.
2.
W regulaminie kredytowania Banku oraz instrukcji kredytowania działalności rolniczej ujęto wszystkie
istotne postanowienia umowy zawartej z BPS S.A Ustanowiono takŜe osoby odpowiedzialne za przyznawanie
i realizację kredytów preferencyjnych dla rolnictwa.
Bank prowadził działania informujące potencjalnych kredytobiorców o moŜliwościach zaciągania
kredytów inwestycyjnych z dopłatami do oprocentowania, wykorzystując do tego celu spotkania z producentami
rolnymi oraz własną stronę internetową.
3.
Bank przestrzegał obowiązujących procedur i warunków w zakresie zasad, trybu i kryteriów udzielania
inwestycyjnych kredytów preferencyjnych dla rolnictwa określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów
z 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa2
i zawartej z BPS S.A. umowie.
W wyniku analizy akt spraw dotyczących 15 kredytów preferencyjnych stwierdzono, Ŝe:
- kredytobiorcy dołączali do wniosków kredytowych plany przedsięwzięć inwestycyjnych,
- nie wystąpiły przypadki pokrewieństwa pomiędzy osobami sprzedającymi i nabywającymi grunty rolne
sfinansowane kredytem z linii kredytowej nKZ – na zakup uŜytków rolnych; osoby, które zakupiły grunty
są nadal ich właścicielami,
- udzielone kredyty nie przekraczały limitów kwotowych oraz procentowych określonych dla kaŜdej linii
kredytowej w odniesieniu do nakładów inwestycyjnych na gospodarstwo rolne,
- kredyty w ramach linii nMR – młody rolnik udzielono osobom, które w dniu złoŜenia wniosku nie
ukończyły 40 lat,
- wkład własny wnoszony był przez kredytobiorców w wysokościach i terminach określonych w umowach
o kredyt na realizację określonego przedsięwzięcia inwestycyjnego,
- Bank naliczał kredytobiorcom prowizje w wysokości nieprzekraczającej 2% kwoty udzielonego kredytu,
- wpłaty ww. prowizji dokonywane były w wysokości i terminach zgodnych z podanymi w umowach
o kredyt,
- kredytobiorcy udokumentowali wydatkowanie kaŜdej transzy kredytu przed otrzymaniem następnej,
- kredytobiorcy terminowo regulowali raty kapitałowe oraz odsetki od inwestycyjnych kredytów
preferencyjnych dla rolnictwa.
4.
Zgodnie z postanowieniami umowy zawartej 24 sierpnia 2007 r. z BPS S.A., Bank przed udzieleniem
kredytu dokonywał u wnioskodawców udokumentowanych kontroli oraz oceny wnioskowanego przedsięwzięcia
i jego zdolności kredytowej. Bank monitorował równieŜ przedsięwzięcia objęte kredytami preferencyjnymi,
przeprowadzając kontrole bezpośrednio u kredytobiorców. W wyniku tych kontroli stwierdzono, Ŝe kredyty
wykorzystane były zgodnie z celem, na który zostały udzielone, a planowane przedsięwzięcia w całości zostały
zrealizowane.
Jednak w 2011 r., Bank pomimo obowiązku przeprowadzania u kredytobiorców udokumentowanej
kontroli w ciągu 60 dni od zakończenia realizacji inwestycji i jej uruchomienia, określonego w § 10 ust. 3 pkt. 5
umowy zawartej z BPS S.A., do dnia zakończenia kontroli NIK, nie przeprowadził w tym zakresie kontroli u trzech
kredytobiorców.
W ocenie NIK przyczyną tego stanu był brak dostatecznego nadzoru nad przestrzeganiem postanowień
ww. umowy, w związku z wprowadzonymi do niej zmianami – aneksem nr 5 z 8 października 2010 r.
Przedstawiając powyŜsze oceny i uwagi, NajwyŜsza Izba Kontroli wnioskuje o kaŜdorazowe
przeprowadzanie udokumentowanej kontroli bezpośredniej u kredytobiorców, w ciągu 60 dni od zakończenia
realizacji inwestycji, finansowanych kredytami z dopłatami ARiMR do ich oprocentowania.
*
*
*
NajwyŜsza Izba Kontroli na podstawie art. 62 ustawy o NIK, oczekuje przedstawienia przez Pana
Prezesa w terminie 14 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie
wykorzystania uwag i wykonania wniosku bądź o działaniach podjętych w celu realizacji wniosku lub przyczynach
niepodjęcia takich działań.
2
Dz. U. Nr 22, poz. 121 ze zm.
2
Zgodnie z treścią art. 61 ust. 1 ustawy o NIK, w terminie 7 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego, przysługuje Panu Prezesowi prawo zgłoszenia na piśmie do dyrektora Delegatury
NIK w Kielcach umotywowanych zastrzeŜeń w sprawie ocen, uwag i wniosku zawartych w tym wystąpieniu.
W razie zgłoszenia zastrzeŜeń, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o NIK, termin nadesłania informacji,
o którym mowa wyŜej, liczy się od dnia otrzymania ostatecznej uchwały właściwej komisji NIK.
3