Techniki doskonalenia jakości
Transkrypt
Techniki doskonalenia jakości
Techniki doskonalenia jakości Techniki doskonalenia jakości Tomasz Greber Opracował: Tomasz Greber Podstawowe techniki doskonalenia jakości Klasyczne techniki doskonalenia jakości Nowoczesne techniki doskonalenia jakości Arkusz zbierania danych Diagram pokrewieństwa Stratyfikacja Diagram zależności Diagram Ishikawy Diagram drzewa Analiza Pareto Diagram matrycowy Diagram rozrzutu Tablicowa analiza danych Histogram Diagram PDPC Karta kontrolna Diagram strzałkowy Opracował: Tomasz Greber 1 Techniki doskonalenia jakości Metody i narzędzia SPC Badanie zdolności Metody SKJ DOE QFD Narzędzia FMEA Podstawowe techniki doskonalenia jakości Rozwój i projekt Konstrukcja Prototyp Przygotow. produkcji W ytwarzanie Montaż i sprzedaż Serwis Opracował: Tomasz Greber Dźwignia jakości QFD FMEA Jakość Narzędzia doskonalenia jakości SPC DOE Opracował: Tomasz Greber 2 Techniki doskonalenia jakości Klasyczne techniki doskonalenia jakości Opracował: Tomasz Greber Arkusz zbierania danych Jest to arkusz wykorzystywany do zbierania i wstępnego porządkowania wyników pomiarów. Rodzaj wady Ilość wyrobów niezgodnych Suma Plama 9 Pęknięcie 14 Deformacja 25 Opracował: Tomasz Greber 3 Techniki doskonalenia jakości Stratyfikacja Jest to technika polegająca na tzw. rozwarstwieniu danych, czyli podzieleniu ich z uwagi na źródło ich pochodzenia (np. różne stanowiska pracy, różni pracownicy, różne materiały itd.) Rodzaj wady Ilość w yrobów niezgodnych Suma Plama 9 Pęknięcie 14 Deformacja 25 - pracownik A - pracownik B Opracował: Tomasz Greber Diagram Ishikawy Za jego pomocą pokazuje się podzielone na pewne kategorie przyczyny powodujące rozważany problem. Człowiek Zarządzanie niskie kwalifikacje niedostateczna informacja złe planowanie pracy niedbałe wykonanie pracy brak nadzoru pracy Niesprawny wyrób brak konserwacji zły gatunek materiału źle dobrana obrabiarka Maszyna wady powierzchni niekompletna dokumentacja technologiczna błędy wymiarowe zła konstrukcja nieodpowiednia oprzyrządowania twardość Materiał Metoda Opracował: Tomasz Greber 4 Techniki doskonalenia jakości Wykres Ishikawy • Określenie problemu i narysowanie „szkieletu” • Dopisywanie możliwych przyczyn powstania problemu • Opracowanie dalszego planu działania • Znalezienie sposobów eliminacji przyczyn problemu metody pracy grupowej Opracował: Tomasz Greber Diagram Ishikawy (5M+M+E) Maszyna Człowiek Zarządzanie Technologia Problem Materiał …………… …………… Opracował: Tomasz Greber 5 Techniki doskonalenia jakości Diagram Ishikawy (fragment) Człowiek Niebezpieczne ustawienie przedmiotów na biurku Pracownik źle podłączył kable, co spaliło komputer Za dużo luźnych kabli pod nogami Rozlany napój spowodował zwarcie Pracownik przypadkiem wyrwał kable Komputer raptownie sam się wyłączył i nie działa Kable nie są dokręcone do gniazdek Nieostrożność pracownika Spalenie się bezpieczników Brak dopływu prądu Wyłączenie dopływu prądu przez dostawcę Otoczenie Opracował: Tomasz Greber Analiza Pareto Służy do określenia najpoważniejszych przyczyn analizowanego problemu. Opiera się na zasadzie 20/80, wg której stosunkowo niewiele przyczyn powoduje większość skutków. udział procentowy % 100 50 A B C D E F G H przyczyny Opracował: Tomasz Greber 6 Techniki doskonalenia jakości Analiza Pareto Opracował: Tomasz Greber Wykres Pareto - Lorenza % 100 90 80 70 60 50 wartości skumulowane składników 40 30 20 10 0 wartości poszczególnych składników poszczególne składniki (czynniki) Opracował: Tomasz Greber 7 Techniki doskonalenia jakości Analiza Pareto - przykład Opracował: Tomasz Greber Analiza Pareto - procedura 1. Wybrać czynniki, które mają być poddane analizie. 2. Wybrać jednostkę miary do analizy, taką jak liczba zdarzeń, koszty lub inne miary wpływu. 3. Wybrać przedział czasu, z którego dane mają być analizowane. 4. Wypisać składniki od lewej do prawej na osi poziomej w porządku malejącej wartości jednostki miary. Kategorie zawierające najmniej składników mogą być włączone do kategorii inne i umieszczone jako ostatnie na końcu z prawej strony. 5. Narysować dwie pionowe osie, po jednej na każdym końcu osi poziomej. Podziałka z lewej strony powinna być wyskalowana w jednostce miary. Jej wysokość musi być równa sumie wartości wszystkich składników. Podziałka z prawej strony musi mieć tą samą wysokość i być wyskalowana od 0 do 100%. 6. Powyżej każdego składnika narysować prostokąt, którego wysokość przedstawia wartość jednostki miary dla tego składnika. 7. Narysować linię sumarycznej częstotliwości poprzez zsumowanie wartości każdego składnika od lewej do prawej. 8. Określić grupę składników mających największy udział w analizowanym skutku. Opracował: Tomasz Greber 8 Techniki doskonalenia jakości Dane z kart niezgodności Niezgodności 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ilość wystąpień Puste okienko Nieczytelny formularz Zagubienie dokumentacji Długa kolejka Błędna informacja Brak formularzy Niedostępne informacje Przedłużona przerwa Trudny kontakt telefoniczny 3 21 1 61 6 14 41 1 3 151 RAZEM Opracował: Tomasz Greber Wykres Pareto Analiza danych z kart niezgodności 160 100% 150 140 130 80% 120 100 60% 90 80 70 60 61 40% Udział procentowy Liczba niezgodności 110 50 41 40 20% 30 21 20 14 10 6 3 3 1 1 1 9 3 8 0 4 7 2 6 5 Numer niezgodności Opracował: Tomasz Greber 9 Techniki doskonalenia jakości Diagram rozproszenia Jest to wykres o osiach poziomej i pionowej, na których opisane są wartości dwóch badanych zmiennych - zmiennej niezależnej A i zależnej B (zależnej od wartości parametru A). Następnie punktami zaznacza się zależności pomiędzy zmiennymi otrzymując „chmurę” punktów Procent produk. wyrobów wadliwych [%] 2 Współrzędne punktu: Temperatura 31,5 °C Procent braków 2,3 % 1 0 15 20 25 30 35 40 [°C] Temperatura na hali produkcyjnej Opracował: Tomasz Greber Diagramy rozproszenia B Zależność dodatnia - wraz ze wzrostem A rośnie B B A Zależność ujemna - wraz ze wzrostem A maleje B B A Brak zależności A Opracował: Tomasz Greber 10 Techniki doskonalenia jakości Histogram Opracował: Tomasz Greber Histogram Jest to narzędzie służące do graficznego przedstawienia zebranych wyników. Można dzięki jego zastosowaniu zobaczyć w jaki sposób ułożone są wyniki, sprawdzić, czy nie występują jakieś specyficzne ułożenia wyników itd. 10,8 10,7 10,6 10,5 10,4 10,3 10,2 10,1 5 10,0 ilość wystąpień 10 średnica [mm] Opracował: Tomasz Greber 11 Techniki doskonalenia jakości Histogram 9 8 7 6 5 Tolerancja górna Tolerancja dolna Liczba o danej średnicy Liczbawyrobów kulek o danej średnicy 10 4 3 2 1 0 <= 2,6 (2,7;2,8] (2,6;2,7] (2,9;3] (2,8;2,9] (3,1;3,2] (3;3,1] (3,3;3,4] (3,2;3,3] > 3,4 Średnica kulki [mm] [mm] Średnica wyrobu Opracował: Tomasz Greber Rysowanie histogramu Wartość cechy Wartość cechy Wartość cechy Wartość cechy Wartość cechy 31,82 33,26 33,86 34,87 35,78 32,01 33,28 33,95 34,87 35,79 32,01 33,30 34,21 34,88 35,86 32,05 33,36 34,22 34,90 36,12 32,23 33,54 34,65 34,92 36,25 32,60 33,56 34,69 34,96 36,56 32,95 33,75 34,69 35,09 36,56 33,03 33,78 34,72 35,12 36,59 33,05 33,79 34,72 35,16 36,75 33,06 33,79 34,81 35,28 36,68 33,10 33,79 34,81 35,29 36,78 33,12 33,82 34,81 35,53 36,85 33,26 33,82 34,86 35,62 38,52 Wynik najmniejszy = 31,82 Wynik największy = 38,52 Przedział (rozstęp) = 38,52 - 31,82 = 6,7 Opracował: Tomasz Greber 12 Techniki doskonalenia jakości Rysowanie histogramu Liczba zebranych pomiarów = 65 Liczba przedziałów = √65 = około 8 Rozstęp wyników wynosi 6,7 Szerokość przedziałów = 6,7/8 ≈ 1 Opracował: Tomasz Greber Rysowanie histogramu Dzieli się obszar w jakim występują wyniki na 8 przedziałów o obliczonej szerokości wynoszącej 1 i zlicza ile w każdym z tych przedziałów znajduje się wyników Przedział (31-32> (32-33> (33-34> (34-35> (35-36> (36-37> (37-38> (38-39> Pomiary I IIIII I IIIII IIIII IIIII IIIII I IIIII IIIII IIIII II IIIII IIIII IIIII IIII I Liczba wyników w przedziale 1 6 21 17 10 9 0 1 Opracował: Tomasz Greber 13 Techniki doskonalenia jakości Rysowanie histogramu W zależności od liczby wyników w poszczególnych przedziałach, rysujemy odpowiednio wysokie słupki częstość wystąpień Td Tg 20 15 21 10 17 10 5 9 6 39,00 38,00 37,00 36,00 35,00 34,00 33,00 31,00 1 32,00 1 0 x Opracował: Tomasz Greber Karta kontrolna Karta kontrolna służy do nadzorowania przebiegu procesu. Jej stosowanie polega na wykreśleniu wykresu z odpowiednimi granicami kontrolnymi i sprawdzaniu na podstawie wyników pomiarów próbek, pobieranych co pewien okres z procesu, czy przebiega on prawidłowo. Górna granica kontrolna Dolna granica kontrolna Opracował: Tomasz Greber 14 Techniki doskonalenia jakości Karta c ilość niezgodności Górna granica kontrolna UCL = c + 3 c c c= Dolna granica kontrolna c ∑c k LCL = c − 3 c Opracował: Tomasz Greber Karta kontrolna c Nr próbki 1 2 3 4 5 6 7 Liczba wad 12 22 1 31 14 16 19 30 UCL=28,59 Liczba wad 25 20 15 CL=16,43 10 5 LCL=4,27 0 Opracował: Tomasz Greber130 15 Techniki doskonalenia jakości Rozwiązywanie problemu Katastrofa Challengera ponieważ Y H W 5x Eksplodowały zbiorniki paliwa ponieważ Została przepalona osłona zbiorników ponieważ Pojawił się wylot gorących gazów z silnika ponieważ Rozszczelnił się pierścień uszczelniający ponieważ Start odbył się w zbyt niskiej temperaturze Opracował: Tomasz Greber Nowoczesne techniki doskonalenia jakości Opracował: Tomasz Greber 16 Techniki doskonalenia jakości Diagram pokrewieństwa Służy do graficznego przedstawienia grup pomysłów lub innych zagadnień (po zebraniu pomysłów należy je uporządkować). Zła sytuacja finansowa firmy Sprzedaż Słaba dystrybucja Wyrób Otoczenie Duża konkurencja Przestarzały Znikają rynki zbytu Nie odpowiada klientowi Wysoka cena Moda na „zachodnie” Psuje się Opracował: Tomasz Greber Diagram zależności Służy do pokazania, które czynniki wpływają na określony problem oraz w jaki sposób są one od siebie zależne. Niesprawna instalacja Nie ma prądu Zepsuty bezpiecznik Awaria w elektrowni Maszyna nie działa Brak planu przeglądów Brak przeszkolenia Zła obsługa Awaria maszyny Brak przeglądu Opracował: Tomasz Greber 17 Techniki doskonalenia jakości Diagram drzewa Za jego pomocą można usystematyzować i czytelnie przedstawić kolejne przedsięwzięcia, których podjęcie ma służyć rozwiązaniu problemu. Doszkolić kadrę Lepsza kadra Zatrudnić specjalistów Polepszyć standard nauczania Wyremontować Lepsze warunki do nauki Sale multimedialne Opracował: Tomasz Greber Diagram matrycowy Zależności: ∇ - silna ⊗ - średnia × - słaba Wielkość monitora ∇ ⊗ Rodzaj obudowy Szybki Uniwersalny Poręczny Dodatkowe wyposażenie Rodzaj procesora Służy od określenia zależności pomiędzy przedsięwzięciami lub cechami wyrobu. Można na nim zaznaczyć siłę tej zależności oraz przeprowadzić krótką analizę konkurencyjności. ⊗ ∇ × × ∇ × ∇ Konkurencyjność + możliwości własne możliwości konkurenta Opracował: Tomasz Greber 18 Techniki doskonalenia jakości Tablicowa analiza danych Wyrób A Wyrób B Wydajność Analiza ta służy do określenia i graficznego przedstawienia pozycji własnego wyrobu na tle konkurencji. Wyrób F MY Wyrób C Wyrób E Trwałość Wyrób G Wyrób I Wyrób H Opracował: Tomasz Greber Diagram planowania procesu podejmowania decyzji Służy on do analizy wszystkich możliwych problemów z jakimi można się spotkać przy realizacji przedsięwzięcia oraz zaplanowania odpowiednich działań zaradczych. Wysłać polecone Organizacja konferencji Wysłanie zaproszeń Zaproszenia nie dojdą Rezerwacja sali Błędne dane w zaproszeniach Poprosić o potwierdzenie Sprawdzić przed wysłaniem Rezerwacja wyposażenia Opracował: Tomasz Greber 19 Techniki doskonalenia jakości Diagram strzałkowy Używany jest do planowania działań, ustawiania ich w kolejności oraz prognozowania czasu trwania przedsięwzięcia. 2 C 1 A 1 0 1 5 B 3 E 3 D 4 F 8 6 3 4 A - wybór monitora B - złożenie zestawu C - przywiezienie monitora D - zamknięcie obudowy E - kompletacja okablowania F - przetestowanie Opracował: Tomasz Greber Porównywanie parami • Prosta technika pozwalająca osiągnąć kompromis w trakcie wybierania np. jednej opcji z wielu • Może być wykorzystana przy dowolnej liczbie opcji przedstawionych do wyboru • Analizuje się osobno wszystkie pary opcje wybierając z każdej tą, która jest najlepsza, najważniejsza itp. Opracował: Tomasz Greber 20 Techniki doskonalenia jakości Analiza pola sił Analiza pola sił jest techniką ułatwiającą ocenę zaistniałego problemu,dzięki przeciwstawieniu sobie czynników hamujących, przeszkadzających w rozwiązaniu problemu z czynnikami pomagającymi go rozwiązać. Opracował: Tomasz Greber Analiza pola sił nowe rynki młoda kadra dobra dystrybucja ☺ „stary” wyrób konkurencja wysokie koszty Opracował: Tomasz Greber 21 Techniki doskonalenia jakości Analiza pola sił Siły popychające Równowaga Siły hamujące Wszystkie sytuacje mogą być postrzegane jako będące w tymczasowej równowadze, czyli w stanie, w którym siły popychające do zmiany są równoważone przez siły hamujące tą zmianę. „Teoria pola” opracowana przez Kirsta Lewina Opracował: Tomasz Greber Analiza pola sił - postępowanie 1. Dokładne określenie i opisanie problemu. 2. Określenie sposobu w jaki chcemy zmienić daną sytuację. 3. Wypisanie sił „popychających” i „hamujących”. 4. Określenie wpływu każdej z sił (duży, średni lub mały). 5. Narysowanie tych sił oddając długością strzałki wielkość każdej siły. Duża Siły popychające Średnia Mała Obecna sytuacja Siły hamujące Mała Średnia Duża 6. Przygotowanie strategii zmiany sytuacji. Opracował: Tomasz Greber 22