zasady ortograficzne

U
piszemy w zakończeniach rzeczowników: -un, -unek, -uchna, -uszka,
-uszek, -uch, - us, - usia
zwiastun, podarunek, córuchna, staruszka, łańcuszek, maluch,
raptus, mamusia
piszemy w czasownikach zakończonych na: -uj, -ujesz, -uje
maluję, malujesz, maluje, wędruję, wędrujesz, wędruje.
Ó
piszemy, gdy wymienia się na: o, e, a
stół
stoły
siódmy
siedem
skrót
skracać
piszemy w wyrazach zakończonych na: - ów
Julianów, Tarłów, Opatów, z lasów, chłopców
piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówka
łamigłówka, pocztówka, złotówka
Wyjątki: skuwka, wsuwka, zasuwka.
piszemy w wyrazach zakończonych na: - ówna,
Nowakówna, Kucówna
piszemy na początku wyrazów:
ósemka, ósmy, ów, ówczesny, ówcześnie, ówdzie.
Nigdy na końcu wyrazu!
RZ
piszemy, gdy w wyrazach wymienia się na
rowerzysta
rower
na komputerze
komputer
R
, np.:
dworzec
dworce
piszemy w zakończeniach wyrazów:
•
•
•
arz (w nazwach zawodów)
mierz
mistrz
bramkarz, pisarz
ciśnieniomierz, Sandomierz,
burmistrz, zegarmistrz
Rz piszemy po spółgłoskach:
CHodził
chrzan, chrząszcz
Grześ
grzyb, pielgrzym
Jak
spojrzeć, ujrzeć,
Duch
drzewo, modrzew,
Blady
brzeg, brzoza,
Pełen
przebój, sprzedawca,
Trwogi
trzeba, patrzeć,
Wiązać
wrzesień, wrzeciono
Krowy
Krzyś, krzew
Wyjątki:
•
•
bukszpan, gżegżółka, kształt, kszyk (nazwa ptaka), piegża (nazwa ptaka), pszczoła,
Pszczyna, pszenica, pszenżyto, wszyscy
w przymiotnikach zakończonych na: - szy, - ejszy, np.:
lepszy, nowszy, najlepszy, najnowszy, ładniejszy, mocniejszy, najładniejszy,
najmocniejszy.
Ż
piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego samego
wyrazu lub w innych wyrazach na: g,
dz, h, z, ź, s
książka
księga
wstążka
wstęga
mosiężny
mosiądz
drużyna
druh
watażka
wataha
każę (coś zrobić)
kazać
przerażenie
przerazić
zamrażać
mroźny
pieniążek
pieniądz
bliżej
blisko
mażę (po czymś)
mazać
niżej
nisko
piszemy po literach: l, ł, r, n,
lżej, ulżyć,
małże, małżeństwo,
rżysko, rżenie,
rewanż, oranżada
CH
piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego
samego wyrazu lub w innych wyrazach na: sz
mucha
muszka
wydmuchać
wydmuszka
trochę
troszkę
piszemy po literze
S
np.: schab, schody, wschód
piszemy po literze
P
np.: pchać, pchła
piszemy na końcu wyrazów, np.: na drogach,
orzech, zuch.
Wyjątki: druh, Boh (nazwa rzeki).
H
piszemy, gdy wymienia się w innych formach tego
samego wyrazu lub w innych wyrazach na: g,
wahać się
waga
druh
drużyna
ż, z, dz,
błahy
błazen
kiedy wyraz zaczyna się od:
HIG HYDRO HIP(O) –
w wyrazach HAŁAŚLIWYCH lub grających
w wyrazach HISTORYCZNYCH