zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania

Transkrypt

zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
MIASTA I GMINY
OSIEK
OPRACOWANIE:
BUDPLAN SP. Z O.O.
04-390 Warszawa, ul. Kickiego 26B m 10,
tel.(022) 870-42-62
Zespół autorski w składzie:
Zagospodarowanie przestrzenne:
arch. Tomasz Sławiński, WOIU nr WA - 192
arch. Małgorzata Denis
arch. Wojciech Oleński
arch. Aneta Przewoźniczuk
stud. Magdalena Sobieszek
Inżynieria:
mgr inż. Stefan Parys
Komunikacja:
mgr inż. Marek Samoder OW/79/86
Ochrona środowiska, system przyrodniczy:
mgr Jarosław Bogdański TUP nr 152/93
WARSZAWA, 2006
1
Spis treści
DZIAŁ I - WPROWADZENIE_________________________________
1. Cel i zakres opracowania_______________________________________________________________
1.1. Cele i zadania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego._____
1.2. Tematyka studium i zakres jego ustaleń._______________________________________________
1.3. Zakres opracowania studium._______________________________________________________
1.4. Zawartość studium._______________________________________________________________
2. Materiały wyjściowe.__________________________________________________________________
DZIAŁ II - ANALIZA I DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO__________________________
3. Położenie i wielkość terenu_____________________________________________________________
4. Stan zagospodarowania terenów_________________________________________________________
4.1. Układ przestrzenny osadnictwa i jego charakter_________________________________________
4.2. Hierarchia sieci osadniczej_________________________________________________________
4.3. Rozmieszczenie i charakter terenów o funkcjach mieszkaniowych__________________________
4.4. Stan techniczny budynków mieszkalnych______________________________________________
5. Analiza planów zagospodarowania przestrzennego i realizacja urbanistyczna._____________________
5.1. Dotychczasowe przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego.______________________________________________________________________
5. 2. Ruch budowlany_________________________________________________________________
5.3. Wnioski do studium_______________________________________________________________
6. Stan i zasoby środowiska przyrodniczego__________________________________________________
6.1. Podstawowe elementy środowiska__________________________________________________
6.2. Obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione.______________________________________
6.3. Obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione oraz przewidziane do ochrony na podstawie
przepisów szczególnych.______________________________________________________________
7. Ochrona Wartości Kulturowych_________________________________________________________
7.1. Rys historyczny.__________________________________________________________________
7.2. Zabytki architektoniczne i archeologiczne._____________________________________________
8. Struktura społeczno – demograficzna Gminy_______________________________________________
8.1. Zagadnienia demograficzne_________________________________________________________
8.2. Zatrudnienie_____________________________________________________________________
8.3. Struktura usługowa_______________________________________________________________
8.4. Infrastruktura społeczna____________________________________________________________
8.5. Rolnictwo_______________________________________________________________________
9. Infrastruktura techniczna.______________________________________________________________
9.1. Infrastruktura drogowa i kolejowa____________________________________________________
9.2. Analiza stanu gospodarki wodno – ściekowej i komunalnej oraz w zakresie ciepłownictwa,
gazyfikacji, elektroenergetyki i telekomunikacji____________________________________________
DZIAŁ III- UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO I
ROZWOJU_____________________________________________________________________
10. Związki z obszarami zewnętrznymi_____________________________________________________
11. Uwarunkowania wewnętrzne__________________________________________________________
11.1. Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia
terenów____________________________________________________________________________
11.2. Uwarunkowania wynikające ze stanu ładu przestrzennego________________________________
11.3.Uwarunkowania rozwoju Gminy wynikające ze stanu środowiska przyrodniczego w tym w stanu
rolnej i leśnej przestrzeni oraz zasobów wodnych___________________________________________
11.4. Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego oraz dóbr kultury współczesnej__
11.5. Uwarunkowania wynikające z jakości życia mieszkańców w tym ochrony ich zdrowia.________
11.6. Uwarunkownia wynikające z zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia._______________
11.7. Uwarunkowania wynikające z potrzeb rozwoju gminy.__________________________________
11.8. Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów.________________________________
2
11.9. Uwarunkowania wynikające ze stanu systemu komunikacji infrastruktury technicznej w tym
stopnia uporządkowania, gospodarki wodno – ściekowej energetycznej oraz gospodarki odpadami.___
DZIAŁ IV- KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY___________
12. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów_________________
13. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym tereny
wyłączone spod zabudowy_______________________________________________________________
13.1.Ustalenia dotyczące kierunków i wskaźników dotyczących zagospodarowania oraz użytkowania
terenów:___________________________________________________________________________
13.2. Ustalenia dotyczące terenów , które mogą być przeznaczone pod zabudowę zagrodową,
mieszkalną, usługową, produkcyjną i rekreacyjno – letniskową w gminie________________________
14. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego_
14.1.Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej___________________
14.2. Rozwój rolnictwa – wykorzystanie rolniczej przestrzeni przyrodniczej______________________
14.3. Leśnictwo i gospodarka leśna______________________________________________________
14.4. Osadnictwo____________________________________________________________________
14.5. Rekreacja i wypoczynek__________________________________________________________
14.6. Obszary chronione_______________________________________________________________
15. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej._____
16. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej___________________________
16. 1. Kierunki polityki przestrzennej____________________________________________________
17. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym________
18. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym,
zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów
służących realizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym sporządzonych przez właściwych
ministrów i centralne organy administracji rządowej___________________________________________
19. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające
przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni
publicznej._________________________________________________________________________________________________________________________________________
20.Obszary, dla których Gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i
nieleśne______________________________________________________________________________
20.1.Obszary przewidziane do objęcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego______
21.Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych___________________
22.Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar ochronny___________________
23.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na nich ograniczenia
prowadzenia działalności gospodarczej______________________________________________________
24.Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji______________________________
25.Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych________________________________________
26. Inne obszary problemowe_____________________________________________________________
27. Kierunki rozwoju Gminy w zakresie elektroenergetyki, gazyfikacji i zaopatrzenia w ciepło,
gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami_________________________________________
27.1. Gazyfikacja przewodowa._________________________________________________________
27.2. Elektroenergetyka._______________________________________________________________
27.3. Zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków i gospodarka odpadami_____________________
27.4. Ciepłownictwo__________________________________________________________________
27.5. Telekomunikacja________________________________________________________________
DZIAŁ V - POLITYKA PRZESTRZENNA DLA WYODRĘBNIONYCH JEDNOSTEK
STRUKTURY PRZESTRZENNEJ GMINY___________________________________________
28. Jednostki strukturalne gminy Osiek_____________________________________________________
28.1. Jednostka strukturalna – miasto Osiek________________________________________________
28.2. Jednostka strukturalna – Bukowa___________________________________________________
28.3. Jednostka strukturalna – Długołęka__________________________________________________
28.4. Jednostka strukturalna – Kąty______________________________________________________
28.5. Jednostka strukturalna – Lipnik_____________________________________________________
28.6. Jednostka strukturalna - Matiaszów__________________________________________________
28.7. Jednostka strukturalna – Mikołajów_________________________________________________
28.8. Jednostka strukturalna - Mucharzów_________________________________________________
3
28.9. Jednostka strukturalna – Niekrasów_________________________________________________
28.10. Jednostka strukturalna – Ossala____________________________________________________
28.11. Jednostka strukturalna – Pliskowola________________________________________________
28.12. Jednostka strukturalna – Strużki___________________________________________________
28.13. Jednostka strukturalna – Suchowola________________________________________________
28.14. Jednostka strukturalna - Sworoń___________________________________________________
28.15. Jednostka strukturalna – Szwagrów_________________________________________________
28.16. Jednostka strukturalna – Trzcianka Wieś____________________________________________
28.17. Jednostka strukturalna – Trzcianka Kolonia__________________________________________
28.18. Jednostka strukturalna - Tursko Wielkie_____________________________________________
DZIAŁ VI - UZASADNIENIE ORAZ SYNTEZA STUDIUM_____________________________
4
DZIAŁ I - WPROWADZENIE
1. Cel i zakres opracowania
1.1. Cele i zadania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego.
Zmiany do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta i gminy Osiek zostały sporządzone na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 roku
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późniejszymi
zmianami) oraz Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w
sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118 poz. 1233)*.
Podstawą do podjęcia prac nad opracowaniem zmiany studium zwanej dalej „studium” była
Uchwała Rady Miejskiej w Osieku Nr XVIII(108)2004 z dnia 10 marca 2004 roku.
Celem studium jest określenie polityki przestrzennej gminy w tym lokalnych zasad
zagospodarowania przestrzennego oraz polityki inwestycyjnej i kierunków tych dziedzin
gospodarki przestrzennej, które wynikają z przepisów prawa.
Studium nie stanowi aktu prawa miejscowego, którego zapisy stanowią podstawę do
ustalania decyzji o warunkach zabudowy.
Jest to opracowanie ustalające i określające politykę gminy w zakresie gospodarki
przestrzennej, stanowiące jednocześnie podstawę merytoryczną wielu różnych zadań
inwestycyjnych
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
stanowiąc akt kierownictwa wewnętrznego jest opracowaniem służącym między innymi do
następujących działań gminy:
•
•
•
Podejmowanie uchwał o przystąpieniu do sporządzania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego ( w tym obligatoryjnych).
Wewnętrznej kontroli uchwał o miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod
kątem ich zgodności z ustaleniami studium.
Posługiwania się przepisami ustaw szczegółowych, które mają swój aspekt przestrzenny i
wiążą w postępowaniu administracyjnym organy gminy.
Poprzez „uwarunkowania rozwoju przestrzennego” rozumie się zjawiska przyrodnicze,
kulturowe, społeczne, ekonomiczne i przestrzenne, które sprzyjają bądź ograniczają
możliwość rozwiązywania problemów oraz zaspokajanie potrzeb. W oparciu o zebrane
informacje na temat zagospodarowania przestrzennego i stanu społeczno gospodarczego
gminy, usystematyzowano najistotniejsze zjawiska i problemy w formie kompleksowej
oceny uwarunkowań oraz wytyczenia kierunków rozwoju ukierunkowanych na osiągnięcie
5
celów równowagi i harmonii przestrzennej.
1.2. Tematyka studium i zakres jego ustaleń.
Zgodnie z cytowaną wyżej ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w
studium określono w szczególności:
1.2.1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów;
1.2.2. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, w tym
tereny wyłączone spod zabudowy;
1.2.3.Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu
kulturowego;
1.2.4.Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury
współczesnej;
1.2.5.Kierunki i zasady systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;
1.2.6.Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu
lokalnym;
1.2.7.Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponad
lokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i
ustaleniami programów rządowych służące realizacji inwestycji celu publicznego o
znaczeniu krajowym;
1.2.8.Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i
leśnych na cele nierolnicze i nieleśne;
1.2.9.Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej;
1.2.10.Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas ziemnych;
1.2.11.Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji;
1.2.12.Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych;
1.2.13.Obszary problemowe.
1.3. Zakres opracowania studium.
Opracowanie obejmuje teren gminy Osiek w granicach administracyjnych o powierzchni
12 933 ha. Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego
Miasta i Gminy Osiek polega na aktualizacji względem nowych przepisów jak i stanu
istniejącego zagospodarowania terenu. W tym celu przedstawiona została plansza
dodatkowa , pokazująca tereny, które zostały zmodyfikowane.
1.4. Zawartość studium.
Studium obejmuje następujące materiały:
Część tekstowa:
•
Wprowadzenie.
6
•
•
•
•
Analiza i diagnoza stanu gminy.
Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego i rozwoju
Kierunki zagospodarowania przestrzennego Gminy.
Uzasadnienie przyjętych rozwiązań i synteza ustaleń studium.
Rysunki w skali 1: 25 000 :
1.Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego –
uwarunkowania- stan użytkowania terenu,
2.Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - kierunki
zagospodarowania przestrzennego – kierunki polityki przestrzennej
3.Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego - kierunki
– infrastruktura techniczna i komunikacyjna.
Plansze dodatkowe: w skali 1 : 25 000:
4. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego –
uwarunkowania – infrastruktura techniczna i komunikacyjna,
5. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego uwarunkowania przyrodnicze zagospodarowania przestrzennego ( szata roślinna, gleby i
przyrodnicze obiekty chronione),
6. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego –
dokumentacja stanu środowiska przyrodniczego (geomorfologia i budowa
geomorfologiczna
7. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Schemat zmian w studium
2. Materiały wyjściowe.
W toku prac nad zmianami do studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Gminy posługiwano się między innymi następującymi
materiałami wyjściowymi:
2.1. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Osiek (2004 -2013) w trakcie
opracowywania
2.2. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Osiek do 2010 roku wykonana w 1999 roku
2.3. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i
Gminy Osiek – Uchwała nr XVII(117)/2000 Rady Miejskiej w Osieku
2.3.Miejscowy Plan Ogólny Zagospodarowania Przestrzennego gminy Osiek z 1989 wraz
ze zmianą z 1991 roku
2.4.Mapa sytuacyjno – wysokościowa Gminy Osiek w skali 1 : 25 000 z 1981 roku
2.5.Plan zagospodarowania przestrzennego województwa świętokrzyskiego uchwalony
Uchwałą nr XXIX/399/02 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 26.04.2002
roku.
7
2.6.Mapa geologiczna Polski 1 : 25 000
2.7. Mapa glebowo – rolnicza 1: 5 000
DZIAŁ II - ANALIZA I DIAGNOZA STANU ISTNIEJĄCEGO
3. Położenie i wielkość terenu
Gmina Osiek położona jest w południowo – wschodniej części województwa świętokrzyskiego,
we wschodniej części powiatu staszowskiego. Od strony północnej graniczy z gminą Łoniów, od
strony wschodniej z województwem podkarpackim, od południowej z gminą Połaniec, a od
zachodniej z gminą Rytwiany. Odległość od miasta Osiek do Sandomierza - ośrodka o znaczeniu
międzyregionalnym, wynosi 27 km, do Staszowa – miasta powiatowego –ośrodka o znaczeniu
subregionalnym 22 km, natomiast do miasta wojewódzkiego Kielc - ośrodka o znaczeniu
krajowym - 82 km.
Gmina położona jest w obrębie regionu klimatycznego zwanego Dzielnicą Sandomiersko –
Rzeszowską w rejonie środkowej i wschodniej części Kotliny Sandomierskiej
Wśród czynników determinującym sytuację przestrzenną Gminy należy wymienić:
- ukształtowanie terenu. Zachodnia część gminy charakteryzuje się zróżnicowaniem poziomu
terenu, znajdują się tu jary, wąwozy, doliny wzdłuż cieków wodnych. Natomiast wschodnia
granica gminy utworzona jest przez brzeg Wisły, ta część gminy ukształtowana jest płasko, są
to przede wszystkim tereny zalewowe.
- położenie w centrum gminy terenu górniczego – kopalni siarki „Osiek”- dla złoża kopaliny
podstawowej; „Grabowiec” i „Grabowiec II” – dla złoża kopalni pospolitych. Teren górniczy
„Osiek” i granice obszaru górniczego „Osiek”, pokrywającego się z granicami terenu
górniczego, wyznaczone zostały decyzją Ministra Ochrony Środowiska , Zasobów
Naturalnych i Leśnictwa z dnia 10.09.1997roku znak GK/wk/AK/3246/97, zmieniającą w tym
zakresie koncesję Nr101/94 z dnia 25.07.1994 roku udzieloną przez Ministra Ochrony
Środowiska , Zasobów Naturalnych i Leśnictwa na prowadzenie eksploatacji siarki rodzimej
ze złoża „Osiek” w Osieku. Koncesja ma termin ważności do dnia 31.12.2020 roku. W/w
koncesja udzielona została Kopalniom i Zakładom Chemicznym Siarki „Siarkopol” w
Grzybowie. Eksploatacja złoża siarki – metodą otworową, prowadzona jest przez zakład
górniczy: Kopalnia Siarki „Osiek” w Osieku, należący do w/w Przedsiębiorcy.
Obszar i teren gó®niczy „Grabowiec” , ustanowiony został w decyzji koncesyjnej Starosty
Staszowskiego z dnia 28.05.2003 roku znak: OŚ.III-7510/8/03, udzielonej na wydobywanie
kopaliny ilastej ze złoża „Grabowiec” , położonego w obrębie działek nr 19,20 i 21 w Osieku
przy ul. Klimontowskiej. W/w koncesja udzielona została na okres do dnia 30.04.2023 roku.
Granice obszaru i terenu górniczego „Grabowiec II” wyznaczone zostały w decyzji Wojewody
Świętokrzyskiego z dnia 09.04.2004 roku znak ŚR.V.7412-9/04, zmieniającej w tym zakresie
koncesję Nr 33/93/94 udzieloną przez Wojewodę Świętokrzyskiego z dnia 20.08.1994 roku w
brzmieniu ustalonym decyzjami z dnia 09.11.1995 roku znak OS.III.7512/58/95/LP i z dnia
8
15.10.1997 roku znak: OS.III-7512/25/97/AZ. W/w koncesja udzielona została na
wydobywanie surowców ilastych ze złoża „Grabowiec I” , położonego w miejscowości Osiek.
Koncesja jest ważna do dnia 31.12.2010 roku.
- położenie, tuż przy południowej granicy gminy, elektrociepłowni „Połaniec”. Elektrociepłownia
zajmuje około 16 ha powierzchni. Zakład ten zaliczany jest do krajowego systemu sieci
elektroenergetycznej. Od niego przez gminę Osiek wyprowadzone są napowietrzne linie
energetyczne ( 400,220, 110kV).
- bliska odległość gminy od znanych pod względem historycznym miast aktywnych turystycznie,
położonych na tzw. Monastycznym Szlaku Cystersów. Są to miejscowości takie jak:
Sandomierz, Koprzywnica, Połaniec, Pacanów, Opatów, Baranów Sandomierski.
- droga krajowa Nr 79 kierunku Sandomierz - Kraków, o znaczeniu krajowym, przecinająca
obszar Gminy, w kierunku północno - południowym oraz droga wojewódzka nr 765
Chmielnik –Szydłów – Staszów, przecinająca równoleżnikowo północną część gminy
- dwie linie kolejowe: normalnotorowa relacji Kielce – Stalowa Wola, oraz szerokotorowa
Hrubieszów – Huta „Katowice”, ujmujące w klin centralną część gminy.
Gmina składa się z następujących wsi/ sołectw:
Lp.
Nazwa wsi
Powierzchnia w ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14
15
16
17
18
19
20.
Osiek
Bukowa
Długołęka
Kąty
Lipnik
Matiaszów
Mikołajów
Mucharzew
Niekrasów
Niekurza
Ossala
Pliskowola
Strużki
Suchowola
Sworoń
Szwagrów
Trzcianka Kolonia
Trzcianka Wieś
Tursko Wielkie
Lasy Państwowe
ŁĄCZNIE
1742,92
428,53
397,91
93,79
231,67
287,86
406,69
532,34
368,87
367,01
960,68
1394,40
61,05
1337,03
354,01
633,16
98,19
224,72
395,04
2 617,13
12 933
Wzdłuż drogi krajowej nr 79 biegnie skarpa dzieląca gminę na dwie części:
- zachodnią o urozmaiconej rzeźbie terenu - mieszczą się tu miejscowości takie jak: Osiek,
Bukowa, Suchowola, Pliskowola, Matiaszów, Niekrasów, Ossala, Strużki, Tursko Wielkie.
9
- wschodnią, bez różnic wysokościowych - znajduje się ona na terenach zalewowych Wisły.
Mieszczą się tu miejscowości takie jak: Długołęka, Lipnik, Trzcianka, Staszówek, Szwagrów,
Mikołajów, Niekurza, Sworoń, Kąty.
Z innych elementów charakterystycznych należy wymienić:
- rzeki Zawidziankę i Kacankę przechodzące przez teren Gminy i płynące w kierunku
wschodnim do rzeki Wisły. Na terenie gminy występuje również jezioro Osieckie o
powierzchni 11,6 ha, umiejscowione na terenie kopalni siarki, blisko rzeki Wisły, w dawnym
zakolu rzecznym.
W obrębie doliny Wisły znajdują się tereny zalewowe. Na obszarze gminy występują także liczne
cieki o mniejszym zasięgu odwadniania. Wszystkie one ostatecznie trafiają do rzeki Wisły.
4. Stan zagospodarowania terenów
4.1. Układ przestrzenny osadnictwa i jego charakter
Północna i południowo-zachodnia część gminy ma charakter leśny. Lasy w części południowo
– zachodniej ulegały degradacji z powodu oddziaływania zakładów przemysłowych „Połaniec”,
w chwili obecnej ich stan uległ poprawie i nie odnotowuje się negatywnego oddziaływania
elektrociepłowni na kompleks leśny.
Wschodni rejon gminy ma charakter rolniczy z glebami o najwyższej przydatności rolniczej.
Centrum gminy stanowi miasto Osiek, położone przy drodze krajowej Nr 79. Pozostałe
osadnictwo skupione jest w następujących wsiach: Bukowa, Suchowola, Pliskowola,
Mucharzów, Niekrasów, Ossala, Tursko Wielkie, Szwagrów, Sworoń, Trzcianka Wielka,
Matiszaów, Lipnik, Długołęka położonych przy drogach gminnych i powiatowych. Wsie mają
charakter ulicówek, z zabudową wzdłuż dróg. Wsie znajdujące się w zachodniej części gminy
usytuowane są w kierunku wschód – zachód ( Bukowa, Pliskowola, Suchowola, Ossala,
Niekrasów, Mucharzów). Wsie w części południowej ułożone są wzdłuż dróg, biegnących w
różnych kierunkach, często o układzie promienistym.
Nietypowy charakter przestrzenny posiada wieś Długołęka, wysunięta najbardziej w kierunku
wschodnim Kształt wsi wynika z położenia wzdłuż meandra dawnego biegu rzeki Wisły i układa
się w formę podkowy.
Miasto Osiek ukształtowane zostało w średniowieczu, znajduje się tu prostokątny rynek,
stanowiący centrum miasta i gminy. Z układu średniowiecznego pozostały wąskie i długie
podziały na działki oraz ulice wybiegające narożnikowo z rynku. W centrum miasta krzyżują się
dwie drogi o dużym natężeniu ruchu: droga krajowa nr 79 i droga wojewódzka nr 777. Jest to
bardzo uciążliwe i niebezpieczne dla mieszkańców miasta.
Istotnym elementem zagospodarowania jest teren górniczy, usytuowany w centralnej części
gminy, na południe od miasta. Na tym obszarze zamkniętym znajduje się kopalnia siarki „Osiek”.
Teren przy kopalni jest obecnie pusty, bez jakichkolwiek zabudowań. Wieś Mikołajów będąca
niedaleko od centrum wydobywczego kopalni obecnie jest niezamieszkała, wszystkie
10
zabudowania są zrujnowane. Powierzchnia zajmowana przez obszar górniczy wynosi ok. 1350
ha. Teren, na którym odbywa się wydobywanie siarki jest dużo mniejszy i ulega ciągłym
przesunięciom w kierunku południowym. Obszar górniczy jest podstawowym elementem
determinującym rozwój przestrzenny gminy w tej części terenu.
4.2. Hierarchia sieci osadniczej
Hierarchia osadnicza na terenie gminy Osiek jest w zasadzie dwustopniowa:
- Centralny nadrzędny ośrodek stanowi miasto Osiek, będące podstawowym elementem struktury
funkcjonalno-przestrzennej z siedzibą władz samorządowych, ośrodkami wielofunkcyjnymi w
zakresie szkolnictwa podstawowego i ponadpodstawowego, opieki zdrowotnej, kultury, handlu,
usług rzemieślniczych i gastronomicznych oraz infrastruktury technicznej.
- Ośrodki podrzędne uzupełniające ośrodek podstawowy tworzą wsie: Tursko Wielkie,
Szwagrów, Niekurza. Miejscowości położone są na południu gminy, pełnią one rolę ośrodków
wyspecjalizowanych
- Pozostałe wsie tworzą podrzędne ośrodki, gdzie świadczone są usługi na poziomie
podstawowym.
4.3. Rozmieszczenie i charakter terenów o funkcjach mieszkaniowych
Na obszarach wiejskich dominuje zabudowa zagrodowa i jednorodzinna. W mieście
gminnym przeważa zabudowa jednorodzinna. Zaznaczają się duże zróżnicowanie
budynków zarówno pod względem estetyki, gabarytów, zagospodarowania i zadbania
obejść przydomowych.
Na terenie gminy można jednak spotkać budynki nowo wybudowane z zadbanymi
obejściami gospodarczymi, które zostały właściwie wkomponowane w układ przestrzenny
wsi.
Obszar pozbawiony zabudowy mieszkaniowej stanowią tereny poeksploatacyjne kopalni
siarki. Są one niezagospodarowane, a rekultywacja ich terenów jest mało efektywna.
4.4. Stan techniczny budynków mieszkalnych
Na przeważającej części obszaru objętego studium dominuje typ zabudowy zagrodowej
uzupełniony miejscowo zabudową jednorodzinną. Stan techniczny budynków
jednorodzinnych jest zróżnicowany od złych do bardzo dobrych. Obiekty w stanie
technicznym bardzo dobrym powstały głównie w ciągu ostatnich trzydziestu lat.
Na terenach wiejskich, głównie tam gdzie produkcja rolna nastawiona jest na zaspakajanie
wyłącznie potrzeb rolników występuje zabudowa z okresu międzywojennego i z
pierwszych lat powojennych w stanie średnim. Są to najczęściej budynki murowane, oraz
budynki drewniane z zachowanym stylem budownictwa wiejskiego regionu
11
sandomierskiego, których stan techniczny wymagałby przeprowadzenia prac remontowych
w celu przywrócenia im dawnych walorów.
5. Analiza planów zagospodarowania przestrzennego i realizacja
urbanistyczna.
5.1. Dotychczasowe przeznaczenie terenów w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego.
Gospodarka przestrzenna w gminie Osiek jest obecnie oparta o obowiązujące prawo
miejscowe w postaci zmiany planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy
Osiek (uchwała Nr VIII/35/91 Rady Miejskiej w Osieku z dnia 27 stycznia 1991 roku)
przyjętej uchwałą Nr XXII/137/97 Rady Miejskiej w Osieku z dnia 27 lipca 1997 roku.
Zmiany do planu dotyczyły niewielkich, pod względem obszarowym, terenów
mieszkaniowych lub terenów rolnych.
W dotychczasowych planach miejscowych wyodrębniono tereny zajęte przez zabudowę
mieszkaniową i zagrodową w poszczególnych wsiach. W rejonach tych następuje
zabudowa , można więc stwierdzić iż ustalenia tych planów były realizowane.
5. 2. Ruch budowlany
W latach 2000 – 2003 zarejestrowano następującą ilość pozwoleń na budowę:
Lp
.
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
1.
2.
3.
Rodzaje obiektów
Rok 2000
Budynki mieszkalne
Budynki gospodarcze
Budynki magazynowe
infrastruktura
cmentarz
łącznie
Rok 2001
Budynki mieszkalne
Budynki gospodarcze
Stacja paliw
infrastruktura
łącznie
Rok 2002
Budynki mieszkalne
Budynki gospodarcze
Stacja paliw
12
Pozwolenia na budowę
26
4
1
5
1
37
33
8
1
4
46
26
5
1
Lp
.
Rodzaje obiektów
4. infrastruktura
5. Budynki usługowe
łącznie
Rok 2003
1. Budynki mieszkalne
2. Budynki gospodarcze
3. Stacja paliw
4. infrastruktura
5. Budynki usługowe i handlowe
łącznie
Pozwolenia na budowę
1
3
36
45
5
2
2
8
62
Wykaz wydanych decyzji o warunkach zabudowy w latach 1998-2004
rok
ogółem
Budynki
mieszkalne
Budynki
Gospodarcz
e garaże
Budynki
inwentarskie
Podłączenie
przyłączy
Budynki usługowe
Stacje gazowe
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
ogółem
84
66
53
53
54
94
44
35
43
36
30
32
34
57
34
35
10
9
5
9
7
7
3
35
8
9
2
1
1
21
19
6
9
4
2
4
44
2
4
6
5
13
5
35
inne
4
4
5
2
4
12
1
32
Według Rocznika Statystycznego Województwa Świętokrzyskiego 2003 roku na terenie gminy
Osiek znajdowało się 2051 mieszkań w tym w mieście Osiek - 519. W ciągu 7 lat ruch
budowlany był największy w 2003 roku - prawdopodobnie wynikało to ze zmiany przepisów,
dotyczących ulg budowlanych.
Ruch budowlany jest stosunkowo niewielki i dotyczy głównie obiektów mieszkalnych,
budynków gospodarczych i usługowych. Ilość mieszkań zwiększała się od 2% do 3% rocznie.
Na przestrzeni ostatnich dwudziestu lat nie nastąpiły na terenie Gminy widoczne zmiany w
gospodarce budowlanej.
5.3. Wnioski do studium
Do studium po ogłoszeniu do jego przystąpienia wpłynęło bardzo mało wniosków od ludności.
Wnioski napłynęły z trzech miejscowości: Osieka, Szwagrowa i Ossali. Wniosek z Osieka
dotyczy poszerzenia terenów zakładu przemysłowego, ze Szwagrowa przeznaczenia terenu
Spółdzielni Produkcyjnej na cele mieszkaniowe (spółdzielnia jest w trakcie likwidacji), natomiast
z Ossali wniosek dotyczy przeznaczenia gruntów rolnych na cele mieszkalne i usługowe.
13
6. Stan i zasoby środowiska przyrodniczego
6.1. Podstawowe elementy środowiska
6.1.1. Geomorfologia. Budowa geologiczna
Teren gminy Osiek w regionalizacji fizyczno-geograficznej J. Kondrackiego został
zakwalifikowany do dwóch makroregionów:
• Niecki Połanieckiej
• Niziny Nadwiślańskiej
Na badanym terenie można wyróżnić następujące, główne jednostki geomorfologiczne :
• Plioceńska równina denudacyjna – rozwinięta na ilastych osadach sarmatu (iłach
krakowieckich) odsłania się w rejonie Turska, Suchowoli i Grabowca.
• Plejstoceńska równina denudacyjna rozwinięta na osadach zlodowacenia krakowskiego
rozciąga się na przeważającym obszarze gminy z wyłączeniem doliny Wisły. Obszar
słabo zróżnicowany morfologicznie – niewysokie wzgórza o szerokich, płaskich zboczach
zbudowane są najczęściej z gliny zlodowacenia krakowskiego. Obszary płaskich równin
tworzą piaszczysto – żwirowe rezidua gliny zwałowej (krakowskiej).
Cała powierzchnia wykazuje wyraźne nachylenie w kierunku S i SE
• Plejstoceńska równina akumulacyjna (wysoczyzna lessowa), występująca w postaci
wyniesionego wału w rejonie wsi Bukowa.
• Dolina Wisły, oddzielona od równin wyraźną, wysoką na15 – 20m. erozyjną skarpą o
zróżnicowanych spadkach.
• Formy antropogeniczne, to nasypy i wykopy drogowe oraz wyrobiska eksploatacyjne.
W obrębie podstawowych form morfologicznych powstały liczne formy mniejsze, tak dodatnie
jak i ujemne. Szczególnie wyróżniające się w krajobrazie są duże doliny rzeczne rozcinające
równiny denudacyjne. Są to doliny o płaskich, szerokich dnach i wyraźnie wykształconych,
często stromych zboczach. W zbocza te wcinają się dziesiątki suchych dolinek nieckowatych o
różnej długości. Formy nieckowate stanowią również – w każdym przypadku – początek
wszystkich dolin rzecznych. U wylotów niektórych form dolinowych intensywny spływ wód
powierzchniowych osadził niesiony materiał w postaci, rozległych niekiedy, stożków
napływowych.
Z pomniejszych form ujemnych wyróżniają się zagłębienia bezodpływowe, niekiedy wypełnione
wodą ( np. w rejonie Mucharzowa).
Genetycznie reprezentują one kras reprodukowany w trzeciorzędowych wapieniach
litotamniowych i gipsach, poprzez osady glin zwałowych oraz iłów krakowieckich.
Formy dodatnie to, osadzone na powierzchniach zdenudowanych, piaski eoliczne uformowane w
postaci rozległych pokryw eolicznych, lub wydm parabolicznych i wałowych. W pobliżu
Trzcianki Dolnej zachował się pojedynczy ostaniec erozyjny, utworzony z odpornych iłów
krakowieckich.
14
W północnej części gminy w rejonie wsi Bukowa wznosi się na kilkanaście metrów
ponad powierzchnię równiny denudacyjnej, utworzony z lessu, charakterystyczny dla późno
plejstoceńskiej akumulacji eolicznej, wał.
Równiny denudacyjne od doliny Wisły oddziela erozyjna skarpa – zbocze doliny. Budują ją na
tym odcinku najczęściej plejstoceńskie gliny zwałowe oraz trzeciorzędowe iły krakowieckie.
Dolne partie skarpy tworzą deluwia zboczowe. Wysokość zbocza ponad dnem doliny sięga
20 m. – nachylenie zawiera się w przedziale 15 – 45 stopni.
Dno doliny to głównie taras zalewowy uformowany przez wody powodziowe Wisły w
Holocenie i zbudowany z piasków i żwirów rzecznych, przewarstwianych mułami i iłami. Od
rzeki i jej wylewów taras zalewowy odcina wał przeciwpowodziowy o wysokości 4 – 6 m. Strefa
międzywala poddawana jest częstym zalewom powodziowym, a przez to ciągle modyfikowana .
Powierzchnia tarasu zalewowego jest nieco wyższa w pobliżu rzeki, z nielicznymi formami
dodatnimi (odsypy, zaspy korytowe) tworząc tzw. strefę korytową, a niższa w pobliżu zbocza
doliny, tworząc rozległe obniżenia – tzw. strefa łęgowa. Ze względu na swoje położenie strefa
łęgowa wysłana jest miąższą warstwą żyznych iłów osadzonych przez dawne zastoiska wód
powodziowych.
W powierzchni tarasu zalewowego wody powodziowa wyżłobiły liczne formy erozyjne
zwane dolinkami smużnymi i przelewowymi, łączące się w ciągi i systemy wysłane również
grubszą warstwą namułów.
W rejonie Kątów i Otoczyny zachowały się łuki meandrowe rzeki, pochodzące ze starszego
cyklu rozwojowego koryta.
U podnóża skarpy w kilku miejscach zachowała się wąska listwa plejstoceńskiego tarasu
nadzalewowego Wisły, zbudowanego głównie z piasków i żwirów rzecznych pokrytych cienką
warstwą mad, Forma ta wyniesiona jest 1.5 – 3 m. nad poziom tarasu niższego.
Z większych form antropogenicznych, negatywnie zaznaczających się w krajobrazie, należy
wymienić nasyp kolejowy oraz wyrobiska gliny w miejscowości Grabowiec.
6.1.2. Surowce mineralne.
Na obszarze gminy występują udokumentowane złoża czterech surowców mineralnych :
• Złoża siarki rodzimej, udokumentowanej w kat. C1, z wyznaczonym obszarem i terenem
górniczym oraz trzema rejonami wydobywczymi.
• Złoża iłów ceramiki budowlanej z wyznaczonymi obszarami perspektywicznymi oraz
dwa złoża udokumentowane w kat. C1 z wyznaczonymi obszarami i terenami górniczymi.
• Złoża wapienia z określonym obszarem perspektywicznym.
• Złoża piasku z określonym obszarem prognostycznym
Złoże siarki rodzimej ,, Osiek ” eksploatowane jest metodą podziemnego wytapiania od
1993 r. Działalność wydobywczą prowadzą Kopalnie i Zakłady Chemiczne Siarki ,, Siarkopol ”
w Grzybowie – Kopalnia Siarki „Osiek” na podstawie koncesji ważnej do 2020 r., w obrębie
obszaru górniczego o powierzchni 1350 ha.
Stosowana technologia podziemnego wytapiania siarki polega na wtłaczaniu przez otwory
15
wiertnicze do złoża gorących, przegrzanych do temperatury 160 stopni C wód.
Wody te, które wielkośrednicowym rurociągiem dostarcza pobliska elektrownia w Połańcu, krążą
w złożu w obiegu zamkniętym. W eksploatację zaangażowanych jest kilkadziesiąt otworów
obsługiwanych przez kilka sterowni, a ciągle wierci się nowe. Eksploatuje się aktualnie północną
część złoża ( I obszar wydobywczy) w rejonie likwidowanej wsi Mikołajów. Do chwili obecnej
w granicach obszaru górniczego „Osiek” wykorzystano do eksploatacji około 15 % ogółu
udokumentowanych zasobów.
Produktem końcowym jest siarka płynna, odbierana bezpośrednio w kopalni, przy
wykorzystaniu własnej bocznicy kolejowej, Siarka przeznaczona jest głównie na eksport, a także
na potrzeby krajowego przemysłu chemicznego (nawozy sztuczne).
Kopalnia prowadzi liczne działania mające na celu przeciwdziałanie negatywnym skutkom
eksploatacji na środowisko przyrodnicze. Dotyczą one zarówno technologii eksploatacji
(wykorzystanie wód technologicznych w obiegu zamkniętym, hermetyzacja odwiertów
eliminująca tzw. erupcje, zamontowanie instalacji absorpcji związków siarki znad zbiorników
siarki płynnej przy sterowniach bloków eksploatacyjnych), jak bieżącego zabezpieczania i
likwidacji starych otworów.
W rejonie wsi Grabowiec udokumentowano w kategorii C1 dwa złoża trzeciorzędowych iłów
krakowieckich:
- Złoże „Grabowiec” o powierzchni obszaru górniczego 1.38 ha, wpisanego do rejestru
obszarów górniczych dnia 29 06 2004 r. oraz powierzchni terenu górniczego 1.69 ha oraz
zasobach szacowanych na 72 000 tys. M3.
- Złoże „Grabowiec II” o powierzchni obszaru górniczego 0.70 ha, wpisanego do rejestru
obszarów górniczych dnia 21 07 2004 r. oraz powierzchni terenu górniczego 1.99 ha oraz
zasobach szacowanych na 26 000 m3.
Seria złożowa osiągająca 10.0 m miąższości leży pod cienkim ( ok. 1m ) nadkładem piasków i
glin. Surowiec może służyć do produkcji ceramiki budowlanej cienko i grubościennej oraz
materiałów dachowych.
Zidentyfikowane złoża wapienia oraz piasków oraz pozostałe złoża iłów nie są
aktualnie eksploatowane.
6.1.3. Wody powierzchniowe.
Cały teren gminy znajduje się w dorzeczu Wisły, która stanowi także jej wschodnią
granicę. Uchodzą do niej wszystkie niewielkie cieki płynące głęboko wciętymi dolinami
rzecznymi. Cieki biorą swój początek z mało wydajnych wysięków i obszarów źródliskowych.
Szerokość koryt jest niewielka (2 – 5 m.), a głębokość wciosu nie przekracza 3m. Ciek biorący
początek w rejonie Suchowoli nazwano Zawidzianką – pozostałe nie mają nazwy. Przez
północną część gminy przepływa rzeczka Kacanka. W obrębie tarasu zalewowego Wisły, cieki
płyną wykorzystując lokalne obniżenia. Przyjmują tam, jako dopływy, wody z sieci rowów
melioracyjnych. Poza rzekami występują także naturalne i sztuczne zbiorniki wód
powierzchniowych Zbiorniki naturalne tworzą starorzecza Wisły (Jezioro Duże, Osieckie) oraz
małe oczka wodne (np. w rejonie Mucharzowa).Sztucznymi zbiornikami wodnymi są głównie
16
stawy rybne (na północ od Ossali).
Wody Wisły i Kacanki, w obrębie gminy Osiek, zaliczono do III klasy czystości
wód.
6.1.4. Wody gruntowe
Poza doliną Wisły, zdecydowana większość obszaru gminy to tereny praktycznie
bezwodne, na którym brak jest użytkowych poziomów wodonośnych. Ma to związek z
zalegającymi w podłożu trzeciorzędowymi iłami krakowieckimi, przykrytymi miejscami przez
rozmyte pozostałości glin zwałowych i piaski eoliczne. Utwory te mogą być zawodnione jedynie
lokalnie, bez możliwości uzyskania z nich większej ilości wody. Brak na tym terenie także
Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP). Najbliższe takie zbiorniki znajdują się w
rejonie Staszowa, Tarnobrzega, Połańca i Opatowa.
Główny, użytkowy poziom wodonośny, mający znaczenie gospodarcze, związany
jest z wapieniami litotamniowymi i detrytycznymi trzeciorzędu. Na przełomie lat 80-tych i 90tych w związku z uruchomieniem kopalni siarki „ Osiek” i koniecznością zaopatrzenia w wodę
pitną mieszkańców gminy, wykonano nowe ujęcia wód podziemnych z wapieni
trzeciorzędowych w rejonie Wiązownicy (występuje poza terenem gminy). Poziom
trzeciorzędowy jest na ogół dobrze izolowany przed przenikaniem zanieczyszczeń
powierzchniowych, co sprawia że wody charakteryzują się naturalnym składem chemicznym i
dobrą jakością pod względem fizyko-chemicznym i bakteriologicznym. Mogą więc być używane
dla potrzeb bytowych i gospodarczych bez uzdatniania.
Czwartorzędowy poziom wód podziemnych związany jest z plejstoceńskimi i
holoceńskimi osadami akumulacji rzecznej. Są to osady piaszczysto – żwirowe w obrębie doliny
Wisły, leżące na nieprzepuszczalnych utworach trzeciorzędu. Zasilanie tego poziomu odbywa się
głównie poprzez bezpośrednią infiltrację opadów atmosferycznych i wód powierzchniowych.
Miąższość wodonośnych piasków i żwirów wynosi 10-15 m. , a wydajności studni wierconych
wynoszą średnio 15 – 30 m3/h. Dla porównania wydajności studni wierconych zlokalizowanych
w Wiązownicy wynoszą od kilkudziesięciu do 200m3/h.
Poziom czwartorzędowy ze względu na brak izolacji od czynników zewnętrznych
jest bardzo narażony na zanieczyszczenia. Wody tego poziomu charakteryzują się zwykle średnią
jakością, gdyż stwierdza się w nich ponadnormatywne zawartości Fe, NO3, SO4. Obecnie wody
tego poziomu wykorzystuje się tylko dla celów technicznych.
6.1.5. Warunki klimatyczne
Obszar gminy leży w regionie klimatu wyżynnego. Panuje tu klimat umiarkowanie ciepły,
łagodny. Przeważają wiatry z zachodu i północnego zachodu. Średnia temperatura roczna
powietrza tego obszaru wynosi 6 – 8 stopni C, opady atmosferyczne osiągają 600 mm/rok, a
pokrywa śnieżna zalega przez 70 dni w roku.
6.1.6. Szata roślinna
Zwarte kompleksy leśne, głównie lasów państwowych, porastają północną oraz zachodnią część
17
gminy Osiek. Administracyjnie podlegają nadleśnictwu Staszów.
Siedliskowo przeważają bory, wśród których wyróżnia się
• Bory mieszane wilgotne,
• Bory mieszane świeże,
• Bory bagienne,
• Bory wilgotne ,
• Bory świeże
W drzewostanach borowych gatunkiem panującym jest sosna, a spory udział ma dąb.
Domieszkowo pojawia się brzoza i olcha. Z powodu słabo- lub nieprzepuszczalnego podłoża i
płytko zalegających wód gruntowych większość siedlisk borowych to siedliska wilgotne, a nawet
podmokłe. Ponieważ lasy te mają duże znaczenie retencyjne, nadano im status lasów
wodochronnych.
Zbiorowiska na siedliskach wilgotnych odznaczają się wysoką odpornością na
antropopresję i ograniczoną dostępnością, a więc niewielką przydatnością rekreacyjną. O wiele
bardziej dostępne są bory świeże i mieszane świeże, których przydatność rekreacyjna jest
większa. Ograniczona penetracja dotyczyć może tylko drzewostanów na słabo utrwalonych
piaskach wydm i pokryw eolicznych.
Znacznie mniejsze powierzchnie zajmują siedliska grądowe (leśne) do których zaliczamy:
• Las wilgotny
• Las mieszany wilgotny
• Las mieszany świeży
• Las świeży
W drzewostanach grądowych także dominuje sosna, a znaczny udział ma dąb, buk, grab i klon.
Również w tym przypadku większość siedlisk ma status wodochronnych, a ich odporność i
przydatność rekreacyjna oceniana jest według tych samych reguł jak przy siedliskach borowych.
Wiekowo, wśród lasów państwowych, podobny udział powierzchniowy mają
drzewostany w wieku młodszych i starszych drągowin (20 – 50 lat) oraz starodrzewu. ( 51 – 90
lat). Drzewostanów ponad 90 lat jest zaledwie kilka procent.
Zespoły lasów prywatnych sąsiadują na ogół z lasami państwowymi i są to zazwyczaj
młodniki i drągowiny sosnowe na siedliskach najuboższych. W rękach prywatnych pozostaje
także większość lasów olchowych (olsów) porastających podmokłe dna dolin i zagłębień
terenowych. Na nie użytkowanych rolniczo lub odłogowanych polach w ciągu ostatnich
kilkunastu lat pojawiła się – miejscami intensywna – naturalna sukcesja roślinna roślinna,
głównie w postaci zarośli brzozowych.
Zabudowie miejskiej i przemysłowej towarzyszy drzewiasta i i krzewiasta zieleń
izolacyjna oraz ozdobna, zaś zagrodowej także niewielkie sady i ogrody przydomowe.
Wzdłuż niektórych tras komunikacyjnych są aleje i szpalery drzew o dużych walorach
przyrodniczych i krajobrazowych.
Na tarasie zalewowym Wisły, zwłaszcza w obniżeniach i w sąsiedztwie cieków i
18
zbiorników wodnych oraz w międzywalu istnieją liczne smugi i kępy roślinności o charakterze
łęgowym, z udziałem wierzby; topoli i olchy.
6.1.7. Gleby.
Głównym obszarem najlepszych gleb gminy Osiek jest taras zalewowy Wisły, gdzie
akmulacyjna działalność rzeki doprowadziła do powstania żyznych mad.
Są to gleby wytworzone głównie namułów organicznych oraz pyłów i mułków, niekiedy
znacznej miąższości, przewarstwianych piaskiem i żwirem, naniesionych częstymi wylewami
powodziowymi. Obecnie, z powodu ustania tych wylewów (wał przeciw powodziowy) procesy
glebotwórcze zanikły. Ze względu na wysoką żyzność gleby te zostały w większości zaliczone do
I – IVb klasy bonitacyjnej i są chronione przed zmianą użytkowania na nierolnicze i nieleśne.
Konieczne jest maksymalne wykorzystanie tego obszaru dla podstawowej funkcji rolnej.
Mady o podobnej wartości powstały także w dnach bocznych dolin rzecznych na wysoczyźnie,
gdzie są użytkowane jako łąki i pastwiska.
Poza doliną Wisły, gleby chronione występują w postaci płatów w pobliżu miejscowości: Tursko
Wlk., Osiek, Niekrasów, Pliskowola, Suchowola i Mucharzów.
Genetycznie dominują tu gleby bielicowe i pseudobielicowe, rzadziej brunatne.
W dnach bocznych dolin rzecznych na wysoczyźnie oraz dnach dolinek smużnych i
przelewowych tarasu zalewowego powstały żyzne gleby torfowe i mułowo – torfowe, pod
użytkami zielonymi.
Poza wymienionymi obszarami występują gleby słabe i bardzo słabe, których użytkowanie
rolnicze jest mało efektywne.
6.2. Obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione.
6.2.3. Pomniki przyrody.
Na obszarze gminy Osiek przeprowadzone badania terenowe wykazały istnienie dwóch drzew
uznanych za pomniki przyrody:
• Lipy drobnolistnej w Osieku (rok uznania 1954)
• Lipy drobnolistnej w Ossali (rok uznania 1959)
• Lipy drobnolistnej w Niekrasowie
Wytypowano, ponadto, pięć drzew pojedynczych które ze względu na wybitne walory
przyrodnicze i krajobrazowe winne być objęte ochroną konserwatorską
• Wiąz pospolity w Szwagrowie
• Dwa dęby szypułkowe w Podwalu
• Dwie lipy drobnolistne w Bukowej.
• Lipę drobnolistną w Niekrasowie.
Analogiczną formą ochrony proponuje się objąć także aleję jesionową w Niekrasowie
Południowym, natomiast aleje przydrożne występujące wzdłuż drogi wojewódzkiej biegnącej z
Osieka do Szwagrowa oraz przy drodze krajowej przy miejscowości Strużki powinny zostać
19
zachowane i objęte ochroną.
6.3. Obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione oraz przewidziane do
ochrony na podstawie przepisów szczególnych.
6.3.1. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów o ochronie przyrody.
Na terenie występują następujące obiekty objęte ochroną:
- Pomniki przyrody
- Grupy cennych drzew
Polityka przestrzenna w zakresie ochrony przyrody opiera się na:
• Działaniach na obszarach objętych ochroną muszą być podporządkowane ustaleniom
przepisów szczególnych i aktów stanowiących szczególne formy ochrony przyrody.
• Ochronie pomników przyrody polegająca na zakazie wycinania, uszkadzania,
zanieczyszczania
terenu w pobliżu obiektu, wzniecania ognia oraz wznoszenia
jakichkolwiek obiektów budowlanych w promieniu15m. od drzewa.
• Ochronie zespołów roślinnych zapewniających wysoki poziom bioróżnorodności oraz
zachowanie zasobów genowych.
6.3.2. Obszary chronione na podstawie przepisów o lasach.
Całość drzewostanów leśnych Gminy Osiek należy administracyjnie do Nadleśnictwa Staszów.
Większość z nich to lasy wodochronne, a niewielka część (obszary pokryw eolicznych i wydm)
również glebochronne. Prawie wszystkie są użytkowane rekreacyjnie.
Polityka przestrzenna w zakresie ochrony lasów opiera się na:
• Zakazie wznoszenia w lasach obiektów budowlanych z wyjątkiem obiektów integralnie
związanych z funkcją lasu.
• Utrzymaniu zasięgów lasów istniejących, z docelowymi dolesieniami.
• Dbałości o stan zdrowotny i sanitarny lasów.
• Świadomej regulacji stosunków wodnych zwłaszcza na siedliskach podmokłych.
• Zakazie realizacji tras komunikacyjnych oraz linii elektroenergetycznych w korytarzach
wymagających wycinania drzew.
• Zakazie lokalizacji składowisk odpadów komunalnych i przemysłowych.
• Wprowadzaniu nowych dolesień na najsłabszych glebach zwłaszcza w sąsiedztwie lasów
istniejących.
• Przystosowaniu lasów do funkcji rekreacyjnej
6.3.3. Obszary chronione na podstawie przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych,
obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej.
Ochronie przed przeznaczeniem gruntów na cele nierolnicze podlegają wszystkie
zaliczone do klas I – IV b. Grunty klas V,VI oraz RN nie są zaliczane do chronionych.
Decyzję o zmianie przeznaczenia gleb klasy I – IVa podejmuje Minister Rolnictwa i Gospodarki
20
Żywnościowej, gleb klasy IVb Wojewoda. O zmianie przeznaczenia na nierolnicze gleb klasy
V,VI i RN decyduje Burmistrz Gminy.
Polityka przestrzenna w zakresie ochrony gruntów rolnych opiera się na:
• Maksymalnym zachowanie w użytkowaniu rolniczym gleb najlepszych
• Ochronie przed dewastacją i niekorzystną zmianą stosunków wodnych
• Nie rozpraszaniu zabudowy zwłaszcza na terenach gleb chronionych.
• Ochronie gleb organicznych ( gleby mułowe, murszowe, murszowate i torfowe ), głównie
pod użytkami zielonymi, występujących w dnach dolin i obniżeń terenowych.
• Zachowaniu zadrzewień i zakrzewień śródpolnych jako ważnego elementu lokalnego
układu powiązań ekologicznych, w tym wszelkiej, naturalnej sukcesji roślinnej (głównie
brzozy), jako wstępnego etapu dolesień planowych.
6.3.4. Obszary chronione na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego
Na terenie Gminy Osiek znajdują się następujące złoża kopalin:
• Złoża siarki rodzimej występujące w wapieniach siarkonośnych (osady badenu zapadliska
przed karpackiego). Udokumentowane w kategorii C1 zostały podzielone na trzy odrębne
złoża eksploatacyjne (trwa eksploatacja pierwszego, na północ od wsi Mikołajów),
wydzielono także zasoby pozabilansowe (nieeksploatacyjne) oraz dwa filary ochronne
(jeden od strony miasta, a drugi od strony Wisły) stanowiące zasoby nieprzemysłowe,
również nieeksploatacyjne.
Zasoby w/w pozostają w otoczeniu tożsamego obszaru i terenu górniczego
• Złoża trzeciorzędowych iłów krakowieckich, surowca do produkcji ceramiki budowlanej.
Udokumentowane w kategorii C1 wydzielono jako dwa osobne złoża : „Grabowiec” oraz
„Grabowiec II”. Oba złoża pozostają w otoczeniu określonych obszarów i terenów
górniczych.
6.3.5. Obszary chronione na podstawie przepisów prawa wodnego.
Wokół ujęć wód podziemnych służących do zbiorowego zaopatrywania ludności w wodę
do picia i potrzeb gospodarstw domowych oraz do produkcji artykułów żywnościowych istnieje
obowiązek ustanawiania stref ochronnych.
Składają się one z terenów ochrony bezpośredniej (przy studniach wierconych 8 – 10 m licząc
od zarysu budowli i urządzeń służących do poboru wody) oraz terenów ochrony pośredniej. Na
terenach ochrony bezpośredniej zabronione jest użytkowanie gruntów do celów nie związanych z
eksploatacją ujęcia. Północna część gminy znajduje się w zasięgu strefy ochronnej,
zabezpieczającej ujęcia wody pitnej pochodzącej z trzeciorzędowych wapieni litotamniowych.
Polityka przestrzenna w zakresie ochrony zasobów wodnych opiera się na:
• Zakazie odprowadzania nie oczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i gruntu.
• Izolowaniu od wód gruntowych lokalizowanych wysypisk i składowisk odpadów
• Ustalaniu warunków ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem w
opracowaniach planistycznych i decyzjach administracyjnych
21
•
Monitorowaniu stanu czystości wód i podejmowanie działań mających doprowadzić do
podwyższenia klas czystości rzek i zbiorników wodnych.
7. Ochrona Wartości Kulturowych
7.1. Rys historyczny.
Miasteczko Osiek jest starą miejscowością, usytuowaną przy królewskim szlaku wiodącym z
Krakowa do Sandomierza. Jej początki sięgają XII wieku, magdeburskie prawa miejskie uzyskała
w 1430 roku, utraciła w 1869 roku, a odzyskała w 1994 roku. W 1572 roku Osiek był ośrodkiem
sejmikowym ziemi i województwa sandomierskiego.
W chwili obecnej gmina Osiek administracyjnie przynależy do województwa świętokrzyskiego,
w uprzedniej strukturze administracyjnej ( okres PRL) należała do województwa
tarnobrzeskiego.
Z niewielu zachowanych zabytków wyróżnia się kościół parafialny z poł. XIX wieku z
późnorenesansowym ołtarzem z piękną późnogotycką rzeźbą Nawiedzenia N.P.Marii.
Na terenie gminy najciekawsze turystycznie są dwie sąsiadujące ze sobą wsie: Ossala i
Niekrasów.
W Ossali mieszkał Adam Bień, zmarły w 1999 roku, wybitny pisarz i polityk orientacji ludowej,
minister Rządu Londyńskiego. Przy dawnym trakcie królewskim, obecnie lokalnej drodze do
kościoła w Niekrasowie stoi zagroda młyńska pod nazwą „Dom Pracy Twórczej Rodziny
Kwiatkowskich”. Niezwykle cenny jest drewniany kościół parafialny w Niekrasowie.
Wzniesiony w II poł. XVII wieku i rozbudowany w latach 1891-1903 zachował oryginalną
staropolską architekturę.
7.2. Zabytki architektoniczne i archeologiczne.
Na terenie gminy znajdują się 34 stanowiska archeologiczne z różnych okresów historycznych,
oraz 19 obiektów zabytkowych w kilku zespołach.
7.2.1.Wykaz stanowisk archeologicznych.
Stanowiska archeologiczne na terenie gminy Osiek
Grabowiec st. 1
Grabowiec
Osada, kultura mierzanowicka
Mucharzów
Mucharzów st. 1
Osada wielokulturowa
22
Mucharzów st. 2
Niekrasów st. 1
Niekrasów st. 2
Osada wielokulturowa
Niekrasów
Osada wielokulturowa
Osada wczesnośredniowieczna, kościół i cmentarz przykościelny,
średniowiecze
Niekurza
Niekurza st. 1
Osada, późne średniowiecze
Osieczko
Osieczko st. 4
Osieczko st. 5
Osieczko st. 6
Osieczko st. 7
Osieczko st. 8
Osieczko st. 9
Ossala st. 1
Ossala st. 3
Ossala st. 5
Ossala st.9
Suchowola st. 2
Suchowola st. 4
Suchowola st. 10
Suchowola st. 11
Suchowola st. 12
Suchowola st. 16
Suchowola st. 22
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wczesnośredniowieczna
Osada, kultura przeworska
Ossala
Osada wielokulturowa
Osada wczesnośredniwieczna
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Suchowola
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Osada wczesnośredniowieczna
Obozowisko, paleolit schyłkowy
Strużki
Strużki st.1
Stróżki st. 2
Strużki st. 3
Osada , kultura przeworska
Osada wielokulturowa
Osada wielokulturowa
Trzcianka
Trzcianka st. 1
Osada wielokulturowa
Tursko Wielkie
Tursko Wielkie st. 1
Tursko Wielkie st. 5
Tursko Wielkie st. 6
Tursko Wielkie st. 7
Tursko Wielkie st. 8
Tursko Wielkie st. 11
Osada, VIII-IX w
Osada wielokulturowa
Dwór , XV-XIX w.
Osada wielokulturowa
Osada, X-XIII w.
Osada wczesnośredniowieczna, XI-XIII w
Tursko Wielkie st. 11
Osada wielokulturowa
23
7.2.2. Obiekty wpisane do rejestru zabytków.
lp. Miejscowości
Obiekty
1.
Niekrasów
2.
Osiek
Zespół kościoła parafialnego p.w. Nawiedzenia NMP
Kościół – nr rej. 489
Dzwonnica – nr rej. 489
Najstarsza część cmentarza parafialnego- nr rej.345
Pomnik ku czci poległych 1918-20 – nr rej. 466
Kościół parafialny p.w. Św. Stanisława – nr rej.623
7.2.3. Obiekty uwidocznione w gminnej ewidencji zabytków.
lp. Miejscowości
Obiekty
1.
Niekrasów
2.
3.
Osieczko
Osiek
4.
Szwagrów
5.
Tursko Wielkie
6.
Bukowa
Zespół kościoła parafialnego p.w. Nawiedzenia NMP
plebania
Młyn motorowy
Układ urbanistyczny
Zespół kościelny:
- dzwonnica
- kaplica
- plebania
- cmentarz przykościelny
- cmentarz parafialny
kapliczka w Rynku
Pozostałości zespołu dworskiego:
- obora,
- spichlerz
Kapliczka przy drodze Szwagrów – Strużki
szkoła
Kapliczka w centrum wsi
8. Struktura społeczno – demograficzna Gminy
8.1. Zagadnienia demograficzne
Wg stanu na koniec 2004 roku liczba mieszkańców Gminy wynosiła 8 110 w tym:
• W wieku przedprodukcyjnym
– os. 1 855 (22,87%)
• W wieku produkcyjnym
–
os. 5 813 (71,67%)
• W wieku poprodukcyjnym
–
os. 442 (5,46%)
Gminę charakteryzuje niska gęstość zaludnienia wynosząca 62,0 os/km2 co stanowi trochę więcej
24
niż 50% średniej w woj. świętokrzyskim (średnie zaludnienie wynosi 110,8 os/km 2) i mniej niż
25% średniej w kraju.
Na terenie gminy odnotowano dodatni przyrost naturalny wynoszący 0,1°/oo, jednak w mieście
Osiek jest przyrost ujemny i wynosi minus 3,6º/oo. Negatywnym zjawiskiem demograficznym,
widocznym zwłaszcza w mieście jest także niekorzystne saldo migracji (miasto minus 5,6º/oo i
gmina minus 1,5 º/oo).
Do większych miejscowości w gminie można zaliczyć Osiek, Suchowolę, Pliskowolę, Ossalę,
Tursko Wielkie, Szwagrów które zamieszkuje blisko połowa mieszkańców gminy.
Omawiany obszar charakteryzuje się niewielką defeminizacją – na 100 mężczyzn przypada
ok.96,2 kobiet).
8.2. Zatrudnienie
Ze względu na rolniczy charakter Gminy podstawowym źródłem dochodów jej
mieszkańców jest aż w 70% praca w indywidualnych gospodarstwach ( na terenie gminy jest
około 3 490 gospodarstw- dane zaczerpnięte z Urzędu Miasta i Gminy Osiek, z dnia
31.12.2004r.). Rynek pracy w Gminie nie jest wystarczający dla lokalnej społeczności, której
niewielka część mogła znaleźć pracę w zakładach przemysłowych działających na terenie gminy
i w nielicznych jednostkach handlowych a także w administracji gminnej, oświacie i służbie
zdrowia.
O drugiej funkcji w Gminie, generującej miejsca pracy, jaką jest funkcja przemysłowa, przesądza
przede wszystkim kopalnia siarki „Osiek” w Osieku, która należy do najmłodszych zakładów w
branży wydobycia siarki. W sumie w przemyśle i budownictwie na terenie gminy Osiek pracuje
około 600 osób. Do największych ośrodków produkcyjnych, mających znaczenie w lokalnym
rynku pracy, należy wspominana kopalnia siarki „Osiek”, zajmująca się eksploatacją siarki
rodzimej, następnie Przedsiębiorstwo Wiertniczo – Inżynieryjne „Hydrowiert” Sp. z o.o,
składające się z dwóch zakładów: Zakładu Robót Wiertniczych i Zakładu Robót Inżynieryjno –
Budowlanych
Część zatrudnionych stanowią także osoby dojeżdżające do pracy poza teren gminy, najczęściej
do Sandomierza, Połańca, Staszowa.
Stopa bezrobocia szacowana jest na poziomie 17,1%.
Do końca roku 2004 zarejestrowano 935 osób bezrobotnych: 466 kobiet, 469 mężczyzn w tym
152 osoby są uprawnione do pobierania zasiłku.
8.3. Struktura usługowa
Zarówno handel, jak i usługi, skoncentrowane są przede wszystkim w sektorze
prywatnym. Na terenie gminy jest zarejestrowanych 277 podmiotów gospodarczych w tym:
Rodzaj prowadzonych usług na terenie Gimny
handel i gastronomia
usługi budowlane
Ilość zarejestrowanych podmiotów
59
12
25
usługi transportowe
stacje paliw
masarnia z ubojnią
produkcja zniczy
młyny
zakłady betoniarskie
apteki
cegielnie
handel obwoźny
piekarnie
pozostałe
suma
41
4
1
1
1
2
3
2
38
4
99
277
Większość jednostek usługowych zlokalizowanych jest na terenie miejscowości Osiek.
Natomiast w gminie brakuje usług rzemieślniczych takich jak: zakład kowalski, szklarski i
szewski.
Według rejestru regon z grudnia 2004r. gmina Osiek posiadała zarejestrowanych od 34
podmiotów gospodarczych na 1 tys. ludności przy przedsiębiorczości pozarolniczej. Przy czym w
przemyśle działa 1 – 3 podmiotów gospodarczych na 1tys. ludności, w budownictwie od 1-2
podmiotów na 1tys. ludności.
Ruch turystyczny w gminie jest bardzo znikomy, odbywa się do miejscowości Niekrasow lub
Ossala. Ten ruch turystyczny obsługują trzy punkty gastronomiczne.
W miejscowości Strużki znajduje się jedno gospodarstwo agroturystyczne.
8.4. Infrastruktura społeczna
8.4.1.Oświata
Na terenie gminy istnieją następujące placówki oświatowe:
Lp.
Placówka
1. Szkoła Podstawowa w
Szwagrowie
2. Szkoła Podstawowa w
Bukowej
3. Szkoła podstawowa w
Pliskowoli
4. Szkoła podstawowa w
Długołece
5. Szkoła podstawowa w Ossali
6. Szkoła podstawowa w Osieku
7. Szkoła podstawowa w
Suchowoli
8. Szkoła podstawowa w
Sworoniu
Liczba uczniów
liczba nauczycieli
132
12
62
9
64
8
47
133
282
133
45
26
9
14
27
15
5
9. Gimnazjum w Osieku
10. Liceum Ogólnokształcące w
Osieku
115
166
16
18
Oddziały przedszkolne działają przy Szkole Podstawowej w Ossali, Suchowoli, Szwagrowie,
Pliskowoli, Bukowej, Długołece, Sworoniu. W Osieku istnieje Przedszkole Publiczne 4oddziałowe, pracuje w nim 3 pracowników. Przedzkole to obejmuje takie miejscowości jak:
Osiek, Kąty, Lipnik, Grabowiec.
Infrastruktura społeczna gminy Osiek ma charakter lokalny, usługi publiczne o znaczeniu ponad
gminnym zlokalizowane są głównie w Staszowie.
Należy podkreślić, iż ilość szkół w Gminie jest zadowalająca, a dzieci w wieku objętym
podstawowym nauczaniem mają stosunkowo niewielką odległość do szkół. Brakuje jedynie w
miejscowości Tursko Wielkie gimnazjum, które obsługiwałoby część południową gminy.
Natomiast młodzież na szczeblu szkolnictwa średniego kształci się w Osieku, Staszowie,
Sandomierzu, Połańcu, Tarnobrzegu.
8.4.2. Służba zdrowia i opieka społeczna
Na terenie całej gminy znajdują się tylko dwie publiczne przychodnie zdrowia w Osieku i Tursku
Wielkim. W Tursku Wielkim przychodnia zdrowia składa się z trzech gabinetów lekarskich i
gabinetu ginekologicznego. W Osieku został oddany do użytkowania nowy budynek przychodni
posiadający sześć gabinetów lekarskich. Ponadto na terenie gminy znajdują się również prywatne
gabinety lekarskie, głównie stomatologiczne.
Ponadto w Osieku usytuowane są dwie apteki.
W zakresie pomocy społecznej w mieście gminnym działa Ośrodek Pomocy Społecznej.
8.4.3. Administracja.
W centralnej części miasta Osiek znajduje się rynek, przy którym usytuowany jest Urząd Miasta
i Gminy Osiek. W tym samym obiekcie mieści się również poczta i bank.
Komisariat policji dla gminy znajduje się w Osieku, mieści się tu również oddział Banku
Spółdzielczego, z siedzibą w Sandomierzu.
8.4.4. Kultura i sport
Szeroki zakres działań na rzecz kultury w gminie prowadzi Miejsko- Gminny Ośrodek Kultury
zlokalizowany w Osieku przy ulicy Osiedlowej. Odbywają się tam zajęcia w ramach sekcji dla
młodzieży i dzieci. Są to sekcje: muzyczna, fotograficzna, plastyczna, taneczna. Ośrodek
prowadzi różnego rodzaju wystawy, konkursy, imprezy plenerowe np. „Dni Osieka”.
We wszystkich szkołach podstawowych prowadzone są świetlice.
Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna znajduje się w Osieku przy ul. Wolności (z filią w
Tursku Wielkim).
Miasto Osiek posiada pełnowymiarowy stadion sportowy, w ostatnich latach wybudowane
zostały trybuny.
27
8.5. Rolnictwo
Miasto i Gminę Osiek zalicza się do obszarów o zróżnicowanych warunkach przyrodniczo –
glebowych. Część północna i centralna gminy cechuje się niską jakością gleb, która predysponuje
ten obszar do rozwoju wielofunkcyjnego opartego o funkcje nierolnicze. Na pozostałym obszarze
przeważają gleby o najwyższej przydatności rolniczej.
Działalność rolnicza jest podstawowym źródłem zarobkowania dla większości mieszkańców
gminy. Indywidualne gospodarstwa rolne zajmują około 51% powierzchni gminy. Główne
kierunki produkcji rolnej na tych terenach to uprawa zbóż i roślin okopowych. Jest to wynikiem
naturalnych warunków glebowych. Oprócz upraw niektórzy rolnicy specjalizują się w
sadownictwie. Kierunek gospodarstw rolnych nastawiony jest przede wszystkim na produkcję
mieszaną, niewiele jest gospodarstw wyraźnie towarowych. Indywidualne gospodarstwa rolne
charakteryzują się dużym rozdrobnieniem.
8.5.1. Struktura rolnictwa
Lp. Grupy obszarowe gospodarstw
Liczba gospodarstw w Pow. użytków rolnych Pow. użytków rolnych
indywidualnych na terenie gminy poszczególnych grupach
w danej grupie
w danej grupie w %
w ha
łącznie w ha
1.
2.
3.
4.
5.
6.
9.
0-1
1-2
2-5
5-7
7 - 10
10 - 15
> 20
łącznie
788
1227
1145
238
74
21
1
3494
331,53
1338,98
3690,83
1402,38
603,05
233,13
22,79
7622,69
4,35
17,56
48,41
18,40
7,91
3,06
0,31
100%
Dane z Urzędu Miasta i Gminy Osiek z dnia 31.12.2004r.
8.5.2. Struktura użytków rolnych
Grunty i użytki rolne
Sady, łąki, pastwiska
Pow. użytków rolnych
ogółem
Grunty orne ogółem
6 652 ha
4 920 ha
Sady ogółem Łąki i pastwiska
ogółem
100 ha
1 632 ha
Lasy i grunty leśne, pozostałe grunty i nieużytki
Lasy i grunty leśne
ogółem
Pozostałe grunty i
nieużytki ogółem
3 335 ha
2 186 ha
Przeciętna wielkość gospodarstwa indywidualnego wynosi 3,9 ha UR, natomiast w
województwie 5,4 ha UR. W 1999 roku średnia wielkość gospodarstwa wynosiła 3,6 ha.
28
W gminie jest wysoka powierzchnia odłogów i ugorów ( 16,90%).
9. Infrastruktura techniczna.
9.1. Infrastruktura drogowa i kolejowa
Gmina Osiek posiada dobre położenie komunikacyjne.
Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 79 relacji Warszawa – Kozienice – Zwoleń –
Sandomierz – Połaniec – Nowe Brzesko – Kraków – Trzebinia - Chrzanów - Jaworzno oraz
droga wojewódzka nr 765 Chmielnik – Szydłów – Staszów – Osiek.
Teren gminy w kierunku z zachodu na wschód przecina kolejowa Linia Hutniczo-Siarkowa,
Hrubieszów - Huta "Katowice" (linia szerokotorowa) a w części środkowej gminy przebiega linia
normalnotorowa relacji Kielce - Stalowa Wola. Miasto Osiek nie posiada stacji kolejowej,
najbliższe znajdują się w Staszowie i Tarnobrzegu.
Przewozy lokalne realizuje PKS Sandomierz. Najbliżej zlokalizowanym węzłem
komunikacyjnym znaczenia międzyregionalnego jest Sandomierz.
Sieć dróg na terenie gminy jest wystarczająca, ale istnieje potrzeba modernizacji niektórych
odcinków. Należy wykonać obwodnicę miasta Osiek , ponieważ obecnie przez historyczne
centrum miasta przebiega droga o bardzo dużym nasileniu ruchu transportowego.
Lp.
1.
2
3
4
5
6
7
8
9
Numer
drogi
42315
42318
42319
42340
42341
42342
42343
42345
42346
42347
42348
1079
Wykaz dróg powiatowych
Nazwa drogi
Klombergi - Czajków - Sulisławiec
Bukowa - Grabowiec - Osiek
Osiek - Suchowola
Pliskowola - Osiek
Wiśniówka - Strzegom - Niekrasów
Ossala - Ossala Lesisko
Szwagrów - Matiaszów - Sworoń - Trzcianka
Stróżki - Tursko Wielkie - Szwagrów - Podwale
Tursko Wielkie - Tursko Małe
Szwagrów - Niekurza
Połaniec - Tursko Małe - Niekurza
Osiek - Długołęka
29
Długość drogi
3107
3510
4935
5087
9985
2157
5785
2753
2559
7394
4600
Rodzaj
nawierzchni
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
asfalt
lp
1.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Numer
drogi
4233
001
002
003
004
006
009
010
011
012
013
014
015
017
018
019
023
024
025
027
029
030
035
038
039
040
041
042
Wykaz dróg gminnych
Nazwa drogi
Długość drogi
Rodzaj
nawierzchni
Niekurza - Wały Wisły - Szwagrów
Niekurza - Wały Wisły - Niekurza
Niekurza - Glinki
Szwagrów - Tursko Małe
Suchowola
Szwagrów - Malianów
Malianów - Podwale
Ossala - Strużki
Ossala - Lesisko
Lesisko - Torfy
Niekrasów - Ossala
Droga Nr 777 - Niekrasów
Trzcianka Kol.
Trzcianka
Niekrasów - Mucharzew
Mikołajów - Osieczko
Pliskowola - Zabłonie
Nakol - Mikołajów - dr. nr 777
Pliskowola - dr. nr 777
Kąty
Osieczko - Długołęka
Grabowiec Wieś
Bukowa Wieś
Bukowa Mała
Bukowa - Kopanina
Długołęka - Wał Wiślany od Lipnika
3,0
0,3
1,1
1,9
4,0
1,3
1,1
1,1
2,0
1,0
1,1
0,6
1,2
1,2
1,5
1,6
2,5
1,7
2,1
1,1
0,9
2,1
1,0
0,8
3,5
asfalt
asfalt
2/3 asfalt
tłuczeń
asfalt
utwardzona
asfalt
utwardzona
utwardzona
utwardzona
tłuczeń
tłuczeń
asfalt
asfalt
asfalt
50% asfalt
płyty beton.
płyty beton.
asfalt
utwardzona
utwardzona
utwardzona
utwardzona
utwardzona
żużel 1/3 asfalt
Osieczko - Łęg - Wał Wiślany
2,5
tłuczeń
9.2. Analiza stanu gospodarki wodno – ściekowej i komunalnej oraz w zakresie
ciepłownictwa, gazyfikacji, elektroenergetyki i telekomunikacji
Osiek zalicza się do gmin o dużej dysproporcji pomiędzy długością sieci wodociągowej i
kanalizacyjnej. Stopień zwodociągowania na koniec 2004 szacuje się na około 95%, podczas gdy
kanalizacji na 15%. Nierozwiązany jest również problem składowania odpadów komunalnych..
9.2.1. W zakresie zaopatrzenia w wodę.
Na koniec 2004 roku na terenie gminy funkcjonował jeden grupowy wodociąg wiejski
zasilany z ujęcia zlokalizowanego na terenie gminy Staszów. Sytuacja ta jest pochodną
niekorzystnych warunków hydrogeologicznych oraz zanieczyszczenia występujących zasobów
wód powierzchniowych jako pochodnej eksploatacji złoża siarki na terenie gminy. Okoliczności
te praktycznie uniemożliwiają własny pobór wody podziemnej w ilościach zabezpieczających
potrzeby wodociągów indywidualnych i publicznych. Funkcjonujący wodociąg to:
wodociąg grupowy "Wiązownica Mała" o wydajności Qmaxd=4432m3/d i Qśrd=3348m3/d
(stacja z 3 studniami znajdująca się w gminie Staszów), wspólny dla gmin Staszów, Połaniec,
30
Rytwiany i Osiek. Na terenie gminy Osiek korzysta z niego 19 miejscowości (sołectw):
Osiek, Pliskowola, Lipnik, Suchowola, Sworoń, Trzcianka, Tursko Wielkie, Matiaszów,
Mucharzew, Niekrasów, Kąty, Szwagrów, Niekurza, Bukowa, Ossala, Strużki, Długołęka.
Ostatnie wymienione sześć miejscowości znajduje się na końcówkach sieci i są rozliczane za
wodę bezpośrednio przez gminę Osiek.
Długość sieci wodociągowej na terenie gminy Osiek zasilana z wodociągu „Wiązownica Mała”
wynosi ok.131,4km. Sieć zbudowana jest z 4 zbiorników wyrównawczych w miejscowościach
Suchowola, Niekrasów, Trzcianka i Osiek po 800-1000m3 pojemności każdy współpracujące z
pompowniami III stopnia. Ilość odbiorców ok.1960, w tym ok.1370 rozliczane przez „Propol”
Sp. z o.o., reszta bezpośrednio przez gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Osieku.
Przewody wodociągowe mają średnice od 90 do 250mm. Ilość dostarczanej wody
Qśr.d=ok.545m3/d, w tym dla gospodarstw domowych Qśr.d=ok.342m3/d.
Właścicielem ujęcia i znacznej części sieci wodociągowej (83,6km) jest Kopalnia i Zakłady
Chemiczne Siarki „Siarkopol” w Grzybowie. Urządzenia wodociągowe dzierżawi i eksploatację
wodociągu prowadzi Propol Sp. z o.o.
Z ujęcia wody w Wiązownicy Małej dla gminy Osiek jest przeznaczone Qmaxd=1319m 3/d i
odpowiednio Qśrd=958m3/d wody. Stanowi o tym decyzja Wojewody Tarnobrzeskiego znak
OS.6210/17/98/HK z dnia 06.08.1998. Aktualnie na terenie gminy pobierane jest Qśrd=545m 3/d
czyli około 57% limitu. Rezerwa w wydajnościach urządzeń źródłowych tego wodociągu
zaopatrującego w wodę część gminy Osiek jest więc znaczna. Nierównomierności rozbioru
godzinowego są i będą łagodzone przez liczne istniejące na sieci zbiorniki retencyjne.
Wskaźniki charakteryzujące zwodociągowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 95% licząc
odsetek ludności korzystającej z wodociągu i 24,3 sztuk przyłączy na 100 mieszkańców. Trwa
proces podłączania nowych odbiorców do już zbudowanych wodociągów co wkrótce doprowadzi
do osiągnięcia wskaźnika blisko 100% korzystających z wodociągu. W 2003 roku średnie
zużycie wody wodociągowej w gminie wynosiło 16,0m3/M/rok, czyli 44dcm3/M/d. Jest to
stosunkowo niski wskaźnik.
Z uwagi jednak na prognozowaną regresję w rozwoju demograficznym gminy Osiek nie
przewiduje się wzrostu zapotrzebowania wody w grupie mieszkalnictwa i bezpiecznie można
przyjąć, że potrzeby perspektywiczne również będą zbilansowane po stronie źródeł. Brak
własnych zasobów wód podziemnych i uzależnienie od dostaw wody z zewnątrz od dostawcy
jakim jest kopalnia siarki, nie stanowi bariery rozwoju gminy.
Znajdujące się na terenie gminy Staszów urządzenia źródłowe wodociągu wiejskiego
"Wiązownica Mała" generują strefę ochrony pośredniej zewnętrznej o promieniu 4000m od
ujęcia, zachodzącą na teren gminy Osiek. Zgodnie z decyzją wojewody tarnobrzeskiego znak
OS-VA-6210/33/92 z 06.01.1993 w tej strefie należy stosować się do rygorów zapisanych w
Ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115 z dnia 11 października 2001 r. poz.
1229). I, tak:
Na terenach ochrony pośredniej może być zabronione lub ograniczone wykonywanie robót oraz
31
innych czynności powodujących zmniejszenie przydatności ujmowanej wody lub wydajności
ujęcia, a w szczególności:
• wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,
• rolnicze wykorzystanie ścieków,
• przechowywanie lub składowanie odpadów promieniotwórczych,
• stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin,
• budowa autostrad, dróg oraz torów kolejowych,
• wykonywanie robót melioracyjnych oraz wykopów ziemnych,
• lokalizowanie zakładów przemysłowych oraz ferm chowu lub hodowli zwierząt,
• lokalizowanie magazynów produktów ropopochodnych oraz innych substancji, a także
rurociągów do ich transportu,
• lokalizowanie składowisk odpadów komunalnych lub przemysłowych,
• mycie pojazdów mechanicznych,
• urządzanie parkingów, obozowisk oraz kąpielisk,
• lokalizowanie nowych ujęć wody,
• lokalizowanie cmentarzy oraz grzebanie zwłok zwierzęcych.
Na terenach ochrony pośredniej ujęcia wody podziemnej, oprócz zakazów lub ograniczeń, o
których mowa w ust. 1, może być zabronione lub ograniczone:
• wydobywanie kopalin,
• wykonywanie odwodnień budowlanych lub górniczych.
Granice terenu ochrony pośredniej ujęcia wody należy oznaczyć przez umieszczenie, w punktach
przecięcia się granic ze szlakami komunikacyjnymi oraz w innych charakterystycznych punktach
terenu, tablic zawierających informacje o ustanowieniu strefy
Wskaźniki charakteryzujące zwodociągowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 95% licząc
odsetek ludności korzystającej z wodociągu i 24,3 sztuk przyłączy na 100 mieszkańców. Trwa
proces podłączania nowych odbiorców do już zbudowanych wodociągów, co wkrótce
doprowadzi do osiągnięcia wskaźnika blisko 100% korzystających z wodociągu.
9.2.2. W zakresie odprowadzania ścieków i wód opadowych.
Na terenie gminy Osiek nie ma w pełni uporządkowanej gospodarki ściekowej. Jedynie w Osieku
jest układ kanalizacji sanitarnej zakończony oczyszczalnią ścieków. Ponadto, w małej części
miasta jest fragment kanalizacji deszczowej (odwodnieniowej) z rur Wipro i rur PCV o średnicy
od 0,30 do 0,80m i łącznej długości 3,8km.
Około 300 mieszkań oraz wszystkie obiekty użyteczności publicznej w Osieku posiadają
przyłącza do miejskiej sieci kanalizacyjnej. Długość sieci kanalizacyjnej na koniec 2004 roku
wynosiła 17,9km, w tym 15,6km kanałów grawitacyjnych i 2,3km kanałów tłocznych. Kanały
wykonane są z rur PCV i mają średnice od 90 do 300mm. Na sieci są 3 pompownie sieciowe: P1,
P2 i P3.
Budynki nieskanalizowane w mieście Osiek oraz wszystkie na terenach gminy leżące poza
32
miastem posiadają kanalizacje indywidualne zakończone bezodpływowymi zbiornikami ścieków
lub wyposażone są w suche ustępy.
Wskaźniki charakteryzujące skanalizowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 15% licząc
odsetek ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej i 2,9 sztuk przyłączy na 100 mieszkańców
całej gminy.
W 2004 roku w Osieku została oddana do eksploatacji nowoczesna oczyszczalnia ścieków o
przepustowości Qmaxd=300m3/d. Aktualnie dopływa na nią Qśr.d=100m3/d ścieków, zatem
wykorzystywana jest w 1/3. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rz. Zawidzianka. Gmina
ma pozwolenie wodno-prawne na eksploatację oczyszczalni ważne do 31.12.2014r.
Eksploatację układu kanalizacyjnego w Osieku prowadzi gminny Zakład Gospodarki
Komunalnej.
Nieczystości płynne gromadzone w zbiornikach należących do użytkowników nieruchomości są
okresowo wywożone do punktu zlewnego przy oczyszczalni w Osieku lub do najbliższych
oczyszczalni. Część ścieków poza kontrolą zanieczyszcza wody powierzchniowe i glebę na
terenie gminy. W celu eliminowania uciążliwego oddziaływania zanieczyszczeń należy istniejące
zbiorniki ścieków poddawać okresowej próbie szczelności, a tam gdzie ich nie ma należy
dopuszczać tylko rozwiązania posiadające stosowne atesty. Użytkownicy kanalizacji
bezodpływowych powinni być administracyjnie zobowiązani do legitymowania się umowami z
koncesjonowanym przewoźnikiem na wywóz odpadów płynnych.
Zasadniczo przyjmuje się, że ilość ścieków bytowo-gospodarczych jest równa ilości zużywanej
wody. Stąd do obliczeń ilości ścieków przyjęto te same wskaźniki jednostkowe wyrażone przez
wskaźniki scalone i podobne współczynniki nierównomierności dobowej i godzinowej jak w
obliczeniach zapotrzebowania na wodę. Z ogólnej ilości ścieków wyrażającej się liczbą Qśrd =
800m3/d 80% będzie kanałowo dopływało na oczyszczalnie ścieków a 20% będzie dowożone
taborem asenizacyjnym do największej oczyszczalni w Osieku zdolnej przyjąć do 300m3/d
ścieków. W obliczeniach przepustowości projektowanych oczyszczalni należy uwzględnić
dodatkowo wody infiltracyjne i przypadkowe, których narzut przyjmuje się w ilości
0,15dcm3/s/km sieci.
9.2.3 W zakresie ciepłownictwa
Potrzeby cieplne gminy tak w mieście jak i na terenach wiejskich zabezpieczane są w oparciu o
źródła indywidualne (kotłownie wbudowane, piece stałopalne, piece kaflowe, ogrzewanie
elektryczne akumulacyjne). Są to drobne źródła niepodlegające inwentaryzacji ani ocenie w
studium.
Na terenie miasta i gminy Osiek znajduje się (wg Rocznika Statystycznego Województwa
Świętokrzyskiego 2003r.) 2051 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 169 050m2. Około
25% powierzchni mieszkań znajduje się na terenie miasta, 75% na terenie wiejskim gminy.
W ciągu roku zapotrzebowanie na moc cieplną zmienia się w zależności od warunków
zewnętrznych. I tak, z 640MJ/m2/rok energii cieplnej zaledwie 30MJ/m2/rok wykorzystywane jest
przez kilka, kilkanaście dni w roku w czasie najsroższych mrozów, około 470MJ/m 2/rok na
ogrzewanie w okresie sezonu grzewczego w tzw. podstawie a około 140MJ/m2/rok na
33
ogrzewanie ciepłej wody przez okrągły rok.
9.2.4. W zakresie gazyfikacji przewodowej.
Gmina nie jest zgazyfikowana. Największe szanse na szybką gazyfikację na wieś Bukowa od
strony wsi Wiązownica gdzie już jest sieć gazowa.
Wskaźniki charakteryzujące zgazyfikowanie gminy na koniec 2004 roku wynosiły 0%
licząc odsetek ludności korzystającej z gazociągu i 0 sztuk przyłączy na 100 mieszkańców.
9.2.5. W zakresie elektroenergetyki.
Sieć elektroenergetyczna SN na terenie gminy zasilana jest napowietrznie w energię elektryczną
z krajowego systemu za pośrednictwem stacji GPZ 110/15kV "Osiek” znajdującej się na terenie
gminy i zlokalizowanej przy niej rozdzielni 15kV. Drugostronne zasilanie gminy od strony
północnej zapewnia napowietrzna linia 15kV wyprowadzona z rozdzielni przy GPZ
„Klimontów”. Generalnie niezawodność dostaw energii elektrycznej jest wystarczająca i nie
odbiega od średniej w województwie.
Przez obszar gminy przebiega 7 linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia:
110kV Połaniec – Osiek
110kV Osiek – Klimontów
110kV Osiek – Piaseczno
220kV Połaniec – Chmielów I
220kV Połaniec – Chmielów II
400kV Połaniec – Ostrowiec
400kV Połaniec – Rzeszów
Eksploatację linii o napięciu do 110kV prowadzi Rzeszowski Zakład Energetyczny S.A. Rejon
Energetyczny w Staszowie, natomiast powyżej 110kV eksploatację prowadzą Polskie Sieci
Elektroenergetyczne-Wschód z siedzibą w Radomiu.
Linia 110kV generuje strefę ochronną w pasie 2 x 19,0m, która praktycznie powinna być wolną
od zabudowy mieszkaniowej, linia 220kV - 2 x 25,0m, linia 400kV – 2 x 45,0m. Szczegółowe
wytyczne w tym zakresie podaje Zarządzenie Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 28 stycznia
1985 (MP nr 3, poz. 24) oraz Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 (Dz.U Nr 192) i
są one związane z wielkością natężenia pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez linie
wysokiego napięcia. Wszelkie inwestycje w podanych w/w pasach powinny być uzgadniane z
właściwym eksploatatorem linii.
Sieć SN 15kV na terenach wiejskich jest w większości napowietrzna. Wszyscy odbiorcy energii
elektrycznej posiadają przyłącza do sieci energetycznej poprzez stacje transformatorowe
15/0,4kV, których na koniec 2004 roku zinwentaryzowano 62. Jedyne nowe inwestycje
elektroenergetyczne zgłoszone przez ZRE S.A. do planu to modernizacja istniejących i budowa
nowych urządzeń na sieci SN i nn, w tym w rejonie miejscowości Łęg na terenie kopalni siarki.
Sieć średniego i niskiego napięcia, pomimo że zapewnia dostarczanie wymaganej przez
odbiorców energii elektrycznej, wymaga jednak ciągłej modernizacji w celu zmniejszenia
34
awaryjności, zwłaszcza na obszarach wiejskich. Program reelektryfikacji wsi zakłada m.in.
stosowanie dla obszarów wiejskich – w większym stopniu niż ma to miejsce obecnie –
izolowanych sieci. Ma to przyczynić się do zmniejszenia awaryjności w dostawach energii
elektrycznej.
9.2.6. W zakresie telekomunikacji.
Podstawowym źródłem zasilania obszaru w łącza telefoniczne TP S.A. jest centrala
automatyczna CA „Osiek”, zlokalizowana w budynku poczty. Jest ona podłączona do kabla
światłowodowego ułożonego w drodze krajowej 79 z Krakowa do Sandomierza. Pozostałe
urządzenia telekomunikacyjne na terenie gminy obejmują szafki telefoniczne oraz napowietrzne
sieci telefoniczne.
Ilość abonentów TP S.A. na terenie gminy na koniec 2003 roku nie jest znana. Nie ma ograniczeń
w przyłączaniu nowych abonentów po stronie central. Lokalnie występują trudności w
rozprowadzeniu rozdzielczej sieci kablowej.
Eksploatację podsystemu TP S.A. prowadzi Zakład Telekomunikacji w Kielcach, zaś linii
światłowodowej Ośrodek Sieci Dalekosiężnej w Lublinie.
Spośród innych operatorów na terenie gminy jest aktywna Pilicka Telefonia Sp. z o.o. z siedzibą
w Radomiu. Ilość abonentów tego operatora na terenie gminy wynosi 62.
9.2.7. W zakresie usuwania odpadów.
Na terenie gminy funkcjonuje dobrze zorganizowany wywóz odpadów stałych na wyznaczone
miejsca ich gromadzenia. Nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów.
Miejscem gromadzenia odpadów stałych z gminy jest uszczelnione 0,5m warstwą iłu
składowisko gminne urządzone w 1993 r. na gruntach wsi Grabowiec w gminie Osiek, o pow.
brutto 1,51ha, z czego wykorzystywane jest 1,06 ha. Pojemność geometryczna składowiska
wynosi 42500 m3 a do końca 2003 roku nagromadzono tam blisko 2200 Mg odpadów
komunalnych.
Właścicielem obiektu jest Urząd Miasta i Gminy w Osieku a jego obsługą zajmuje się obecnie
gminny Zakład Gospodarki Komunalnej.
Na terenie składowiska operuje spychacz. Nie jest prowadzona żadna segregacja odpadów ani
odzysk papieru/tektury, szkła, tworzyw sztucznych i metali.
Wywóz odpadów stałych na składowisko prowadzi ZGK w Osieku. W 2003 roku było 2 352 m3,
inaczej ok. 217 ton. Prowadzona jest niezbędna dokumentacja związana z obsługą składowiska,
w tym rejestr ilości oraz rodzaju przyjmowanych odpadów oraz nieczystości płynnych.
W oparciu o obserwacje ilości i jakości powstających odpadów komunalnych w gminie Osiek
szacuje się, że ich ilość w okresie perspektywicznym nieznacznie zmaleje lub pozostanie na tym
samym poziomie.
Aktualne przepisy nie przewidują normatywnych wskaźników w zakresie ustanawiania obszarów
ograniczonego użytkowania wokół składowiska. Obszar taki może być ustanowiony w trakcie
35
eksploatacji wysypiska, jeżeli badania i pomiary wykażą przekroczenie norm zanieczyszczenia.
W przypadku wysypiska dla gminy Osiek takich badań nie przeprowadzono. Obiekt jest jedynie
wygrodzony, oznakowany i dozorowany.
DZIAŁ III- UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO I ROZWOJU
10. Związki z obszarami zewnętrznymi
10.1. Gmina Osiek jest położona przy drodze krajowej nr 79 o znaczeniu krajowym, w
kierunkach: Warszawa –Kraków.
Zgodnie z „Planem zagospodarowania przestrzennego województwa świętokrzyskiego”
miasto i gmina Osiek zaliczone zostały do dwóch jednostek strukturalnych (strefa F2 i G) o
znacznie zróżnicowanych uwarunkowaniach rozwoju przestrzennego.
Obszary zachodnie i północne Gminy położone są w strefie wielofunkcyjnego rozwoju
opartego o funkcje pozarolnicze ( strefa F2). Strefa ta charakteryzuje się recesją gospodarczą
związaną z załamaniem tradycyjnych rynków pracy. Wymaga , zatem wielokierunkowej
aktywizacji bazującej na istniejących funkcjach przemysłowych ( kopalnia siarki „Osiek”)
oraz drobnej i średniej przedsiębiorczości. Ponadto część tej strefy zaliczona została do
Staszowskiego Obszaru Aktywności Przemysłowo – Osadniczej ( teren usytuowany
pomiędzy liniami kolejowymi szerokotorową i normalnotorową oraz drogą krajową nr 79).
10.2. Staszowski Obszar Aktywności Przemysłowej posiada najkorzystniejsze warunki
aktywizacji gospodarczej związane z istniejącą infrastrukturą przemysłową wschodzącą w
skład Tarnobszeskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej TSSE. Główną jej funkcją pozostanie
przedsiębiorczość przemysłowa, której powinna towarzyszyć zrównoważona ekologicznie
urbanizacja oraz rozwój funkcji usługowej. Ważnym działaniem będzie również ochrona
środowiska, zwłaszcza rekultywacja terenów posiarkowych oraz racjonalna gospodarka
odpadami.
10.3. Wschodnia i południowa część gminy Osiek, należąca do obszaru doliny Wisły, ma
predyspozycje do intensyfikacji gospodarki rolnej (strefa G na rysunku planu
zagospodarowania przestrzennego województwa świętokrzyskiego).
Obecny charakter wiejski i zapleczowy Gminy wynika z położenia pomiędzy silnymi
ośrodkami stanowiącymi centra gospodarcze: powiatowym w Staszowie o znaczeniu
subregionalnym, Sandomierzem - ośrodkiem o znaczeniu krajowym z racji swoich walorów
turystycznych i Połańcem z elektrociepłownią o znaczeniu krajowym. Ta nierównowaga jest
36
trudna do przezwyciężenia. Jednak możliwy jest rozwój nieuciążliwych uzupełniających
funkcji przemysłowych, np.: wykorzystanie odpadów z elektrowni „Połaniec” oraz nadwyżki
wody technologicznej
10.4. Powiązania rejonów turystycznych gminy i otaczającego regionu, istnieją w na północnym i
południowym obszarze gminy, gdzie znajdują się Lasy Państwowe, oraz wzdłuż doliny
Wisły wraz z Monastycznym Szlakiem Cysterskim przebiegającym od Sandomierza w
kierunku Połańca. Gmina posiada w swojej zachodniej części bogatą rzeźbę terenu (doliny,
wąwozy, jary), które można wykorzystać w celach turystycznych.
10.5.Szereg powiązań wytworzonych jest przez Dolinę Wisły. Ma ona wysoką rangę
przyrodniczą zarówno w krajowym jak i europejskim systemie przyrodniczym ( ECONET),
ale stwarza również pewne ograniczenia inwestycyjne. Czynnikiem, który hamuje rozwój
przestrzenny jest zagrożenie powodziowe oraz niedobór infrastruktury technicznej.
10.6.Na obszar gminy ma duży wpływ Elektrownia „Połaniec” zlokalizowana tuż przy
południowej granicy gminy. Pomiędzy elektrownią a wsiami: Tursko Wielkie, Strużki,
Ossala znajdują się lasy ochronne, które w chwili obecnej nie ulegają degradacji.
10.7. Sieć elektroenergetyczna SN na terenie gminy zasilana jest napowietrznie w energię
elektryczną z krajowego systemu za pośrednictwem stacji GPZ 110/15kV "Osiek”
znajdującej się na terenie gminy i zlokalizowanej przy niej rozdzielni 15kV. Planowana na
terenie gminy jest budowa gazociągu wysokiego ciśnienia Dn100-150mm od istniejącej
magistrali relacji Staszów-Sandomierz w kierunki wsi Pliskowola.
10.8. Linie kolejowe normalnotorowa i szerokotorowa. Linia szerokotorowa biegnie na bardzo
wysokim nasypie , przecina gminę w kierunku zachód – wschód w części centralnej gminy.
Linia normalnotorowa również przebiega w kierunku zachód – wschód, powyżej miasta
Osiek, w części północnej gminy.
Linie kolejowe oraz elektroenergetyczne dzielą gminę na pięć części . Punktem w którym
przecina się kolej szerokotorowa z liniami średniego napięcia jest wieś Niekrasów, leżąca w
samym centrum gminy. Podobnie jest we wsi Suchowola, gdzie przecinają się linie: kolejowa
normalnotorowa i dwie linie energetyczne.
11. Uwarunkowania wewnętrzne
11.1. Uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia,
zagospodarowania i uzbrojenia terenów
Gmina charakteryzuje się wyraźnym podziałem przestrzeni na cztery obszary:
• rolny
• leśny
• zurbanizowany
• przemysłowy
przy czym tereny rolnicze stanowią najważniejszy element nie tylko przestrzenny ale
również społeczno gospodarczy.
37
11.1.1. Uwarunkowania wynikające z przestrzeni rolniczej
Rolnictwo stanowi w gminie źródło utrzymania większości mieszkańców. Obszary
wykorzystywane rolniczo nie ulegają pomniejszeniu na skutek rozwoju terenów
zurbanizowanych. W mieście Osiek istnieje negatywna tendencja demograficzna, natomiast na
obszarze gminy występuje dodatni przyrost naturalny. Trudno jednak spodziewać się migracji
zewnętrznych. Analizy demograficzne nie wskazują na możliwość znaczących przyrostów
zaludnienia w gminie. Struktura gospodarstw charakteryzuje się dużym rozdrobnieniem - należy
spodziewać się powiększania gospodarstw, celem zwiększenia opłacalności rolnictwa. Taka
tendencja widoczna jest w Polsce, oraz preferowana w państwach Unii Europejskiej.
Jednocześnie rozwój społeczno – gospodarczy kraju prowadzi do zmiany struktury
zatrudnienia, w której miejsca pracy w rolnictwie będą zastępowane miejscami pracy w usługach.
W związku z tym w gminie należy spodziewać się tendencji do niewielkiego zmniejszenia
przestrzeni rolniczej na rzecz funkcji usługowych przy jednoczesnej intensyfikacji i zwiększaniu
towarowości rolnictwa. Z uwagi na występowanie dobrej jakości gleb, rozwój usług może
następować w miejscach gdzie znajdują się gleby o niskiej przydatności.
Utrzymanie funkcji rolniczej na terenie gminy warunkuje konieczność lokalizacji usług dla
rolnictwa w szczególności po przez wzmacnianie istniejących obiektów.
11.1.2. Uwarunkowania wynikające z przestrzeni leśnej
Obszary leśne występują w północnej i południowej część gminy. Na terenie lasów istnieje wiele
cennych drzewostanów. Zaobserwowano tendencję do powiększania powierzchni leśnych
poprzez zalesianie i inne działania.
Ze względu na wysokie walory lasów ich znaczenie przyrodnicze i gospodarcze, szczególnym
warunkiem rozwoju gminy jest utrzymanie nienaruszonych powierzchni leśnych oraz ich
ewentualny rozwój i ochrona. W szczególności w obszarze, w którym funkcje leśne gdzie
występują gleby V i VI klasy- w rejonie zachodnim gminy.
W części zachodniej gminy możliwe są dolesienia z racji występowania tu słabych gleb, oraz
Lasów Państwowych.
11.1.3. Uwarunkowania wynikające ze stanu zurbanizowania, zagospodarowania i
uzbrojenia terenu
Osadnictwo na terenie gminy Osiek, oparte jest o rozrzucony nieregularnie układ wsi o
charakterze ulicowym. Funkcje społeczne w szczególności oświaty rozproszone są w
poszczególnych wsiach. Policentryczny układ osadnictwa powiązany z układem liniowym
wzdłuż drogi krajowej Nr 79, determinuje możliwości rozwoju przestrzennego. Poprzez rozwój
istniejącego układu i wzmocnienie głównego ośrodka w Osieku możliwe jest osiągnięcie
zrównoważonego rozwoju przestrzennego.
38
11.1.4. Uwarunkowania wynikające z prognoz demograficznych
Ponieważ dynamika liczby ludności kształtowana jest w dużej mierze przez ruchy
migracyjne, rozwój sytuacji demograficznej w gminie Osiek uwarunkowany jest tym, w jaki
sposób rozwiązane zostaną problemy gospodarcze Gminy. Udana transformacja gospodarcza, w
tym przede wszystkim znaczny rozwój sfery usługowej, zmniejszenie zatrudnienia w rolnictwie i
wielofunkcyjny rozwój głównych ośrodków może spowodować zahamowanie spadku liczby
mieszkańców oraz stabilizacje populacji wsi, ze stopniową migracja ludności z wsi o charakterze
typowo rolnym, do miejscowości gminnej i związanych z nią ośrodków wspomagających. W
poszczególnych wsiach, sytuacja demograficzna będzie się kształtować bardzo różnie, między
innymi w zależności od rozwoju lokalnych inicjatyw gospodarczych i ewentualnego dopływu
ludności z zewnątrz. W dalekiej perspektywie można spodziewać się wzrostu liczby
mieszkańców we wsiach wielofunkcyjnych oraz położonych przy ważniejszych szlakach
drogowych oraz w rejonach atrakcyjnych turystycznie.
11.2. Uwarunkowania wynikające ze stanu ładu przestrzennego
Na układ przestrzenny gminy ma wpływ topografia terenu wraz z doliną Wisły. Miasto Osiek
posiada bogate tradycje osadnicze, sięgające XII wieku, z których do dziś pozostał historyczny
układ zabudowy rynku oraz powiązania z miastami nadwiślańskimi (Sandomierz, Koprzywnica,
Pacanów).
Czynnikiem, który rzutuje na osadnictwo jest układ komunikacyjny, tworzony przez drogę
krajową relacji Kraków - Sandomierz oraz wojewódzką Chmielnik- Staszów – Osiek, ponadto
mają wpływ również linie kolejowe normalnotorowa i szerokotorowa.
Oprócz dróg i linii kolejowych na ład przestrzenny ma olbrzymi wpływ kopalnia siarki. Jest to
teren o powierzchni ok.1350 ha. Wydobywanie złóż odbywa się tylko na małym fragmencie tego
obszaru. Pozostałą część stanowią grunty poeksploatacyjne, grunty, na których nie dokonywano
odkrywek, ale niedługim czasie to nastąpi. Eksploatacja odbywa się w północnej części terenu
kopalni i ulega przesunięciom w kierunku południowym (w kierunku wsi Mikołajów, która
obecnie jest niezamieszkała). Eksploatacja złoża siarki odbywa się metodą otworową,
prowadzona jest przez zakład górniczy: Kopalnię Siarki „Osiek” należącą do Kopalni i Zakładów
Chemicznych Siarki „Siarkopol” Spółka Akcyjna w Grzybowie.
Tereny , na których zakończono wydobywanie powinny być rekultywowane tak aby poprawić
stan środowiska i wykorzystać te tereny na różne cele: rolne, leśne, usługowe, rekreacyjno –
wypoczynkowe.
Obszar gminy charakteryzuje się zróżnicowaniem procesów ekonomicznych i urbanizacyjnych
oraz lokalną koncentracją mieszkalnictwa o zróżnicowanym standardzie. Mają też miejsca
zagrożenia ładu przestrzennego, z powodu nierównomiernej urbanizacji. Szczególnie ważna jest
rewitalizacja układu przestrzennego zabytkowej strefy śródmiejskiej Osieka.
Na terenie gminy zauważalne jest rozproszenie zabudowy tzn. zróżnicowane gabaryty i styl,
niska estetyka, małą dbałość o atrakcyjność i funkcjonalność przestrzeni publicznej. Ma to
39
wpływ na kompozycję przestrzenną i dysharmonię z otoczeniem.
11.3.Uwarunkowania rozwoju Gminy wynikające ze stanu środowiska
przyrodniczego w tym w stanu rolnej i leśnej przestrzeni oraz zasobów wodnych
Analiza wszystkich elementów przestrzeni przyrodniczej, walorów oraz stopnia degradacji
wynikającego z ciągłej i zróżnicowanej antropopresji pozwala określić warunki i możliwości
rozwoju głównych funkcji gminy.
11.3.1. Ochrona najcenniejszych zasobów
Wszystkie obiekty i obszary prawnie chronione posiadają zestaw przepisów ściśle określających
przyczyny powstania, status oraz zasady gospodarowania przestrzenią.
Fragment doliny Wisły (w granicach gminy Osiek) jest częścią międzynarodowego korytarza
ekologicznego Górnej Wisły, umieszczonego w Krajowej Sieci Ekologicznej (ECONET –
Polska), utworzonej w 1995 roku w nawiązaniu do systemu ochrony europejskiego dziedzictwa
przyrodniczego. Poza głównym korytarzem ekologicznym na terenie gminy istnieje sieć
lokalnych ciągów powiązań ekologicznych funkcjonujących wzdłuż dolin rzecznych, dolinek
nieckowatych i obniżeń bezodpływowych, wykorzystując grupy zadrzewień i zakrzewień jako
lokalne ostoje faunistyczne, łącząc większe kompleksy leśne. Cały ten system winien być
bezwzględnie zachowany, chroniony przed dewastacją oraz wzbogacany o nowe wartości.
Najcenniejsze, dwa, pojedyncze drzewa zostały uznane za pomniki przyrody, pięć dalszych oraz
jedną aleję proponuje się otoczyć opieką konserwatorską.
W zwartych kompleksach leśnych elementem o dużych walorach przyrodniczo-krajobrazowych,
choć nie objętym ochroną prawną są drzewostany ponad stuletnie. Niestety zachowało się ich
bardzo niewiele.
Znaczącą rolę w krajobrazie pełnią grupy starych zadrzewień zachowanych w pobliżu kościołów,
przy cmentarzach oraz wzdłuż dróg.. Wieloprzestrzennymi obszarami chronionymi są kompleksy
gleb na gruntach organicznych (torfowych, murszowatych, mułowych) pod użytkami zielonymi
w dnach dolin rzecznych.
Na najsłabsze gleby wprowadzane są zalesienia. Licznie pojawia się też naturalna sukcesja,
głównie brzozowa. Procesy te mają charakter glebochronny i należy je kontynuować, łącząc
przede wszystkim nieduże zalesione enklawy w większe, zwarte całości.
11.3.2. Baza żywicielska
Głównym obszarem najlepszych gleb gminy Osiek jest taras zalewowy Wisły, gdzie
akumulacyjna działalność rzeki doprowadziła do powstania żyznych mad. Są to gleby
wytworzone głównie namułów organicznych oraz pyłów i mułków, niekiedy znacznej
miąższości, przewarstwianych piaskiem i żwirem, nanoszonych częstymi wylewami
40
powodziowymi. Obecnie, z powodu ustania tych wylewów (wał przeciw powodziowy) procesy
glebotwórcze zanikły. Ze względu na wysoką żyzność gleby te zostały w większości zaliczone do
I – IVb klasy bonitacyjnej i są chronione przed zmianą użytkowania na nierolnicze i nieleśne.
Konieczne jest maksymalne wykorzystanie tego obszaru dla podstawowej funkcji rolnej.
Mady o podobnej wartości powstały także w dnach bocznych dolin rzecznych na wysoczyźnie,
gdzie są użytkowane jako łąki i pastwiska.
Poza doliną Wisły, gleby chronione występują w postaci płatów w pobliżu miejscowości: Tursko
Wlk., Osiek, Niekrasów, Pliskowola, Suchowola i Mucharzów. Genetycznie dominują tu gleby
bielicowe i pseudobielicowe, rzadziej brunatne.
W dnach bocznych dolin rzecznych na wysoczyźnie oraz dnach dolinek smużnych i
przelewowych tarasu zalewowego powstały żyzne gleby torfowe i mułowo – torfowe, pod
użytkami zielonymi. Poza wymienionymi obszarami występują gleby słabe i bardzo słabe,
których użytkowanie rolnicze jest mało efektywne.
11.3.3. Urbanizacja
Na terenie gminy Osiek środowisko przyrodnicze w niewielkim stopniu ogranicza możliwości
rozwoju funkcji osadniczej. Największe ograniczenia występują w dolinie Wisły, ze względu na
b. dobre gleby oraz potencjalne niebezpieczeństwo zalewów powodziowych, które - zakładając
zniszczenie wałów, lub przelanie się wód przez ich koronę - obejmą praktycznie całą
powierzchnię tarasu zalewowego. Dotyczy to zarówno sieci osadniczej jak i obiektów
przemysłowych.
Elementem utrudniającym rozwój miasta w kierunku południowo-zachodnim są niekorzystne
warunki gruntowo-wodne. Możliwość zabudowy utrudniają, a niekiedy uniemożliwiają znaczne
spadki terenu. Dotyczy to zbocza doliny Wisły oraz zbocza niektórych dolin rzecznych.
11.3.4.Turystyka i rekreacja
Szacując walory przyrodnicze terenu gminy Osiek, z punktu widzenia przydatności dla turystyki i
rekreacji, za najważniejsze trzeba uznać stosunkowo dużą lesistość oraz znaczne zróżnicowanie
siedliskowe i wiekowe drzewostanów z licznymi obiektami chronionymi i cennymi przyrodniczo.
Dotyczy to właściwie tylko rozległego kompleksu lasów państwowych w południowej i
północnej części terenu, otoczonego znacznie skromniejszymi powierzchniowo i jakościowo
skrawkami lasów prywatnych.
W rejonie tym wytyczono ścieżkę rowerową oraz zaprojektowano następną.
Rekreacja pobytowa (agroturystyka) miałaby szansę rozwoju we wsiach położonych w części
zachodniej gminy, na terenach o dość znacznych deniwelacjach (kilkadziesiąt metrów) pomiędzy
rozległym, ujściowym odcinkiem doliny Zawidzianki a lokalnymi wyniosłościami morenowymi,
z bezpośrednim zapleczem doliny Wisły.
11.4. Uwarunkowania wynikające ze stanu dziedzictwa kulturowego oraz dóbr
kultury współczesnej
41
W przestrzeni gminy Osiek w jej krajobrazie kulturowym występują następujące elementy:
• zabytkowy układ urbanistyczny Osieka- z XIII – XIX wieku
• sanktuarium maryjne Matki Bożej w Niekrasowie
• muzea: Izba Pamięci Adama Bienia w Ossali
• ślady kulturowe pobytu ludności żydowskiej na obszarze miasta: cmentarz z XIX
wieku
• miejsca pamięci narodowej: pomnik ku czci poległych w latach1918-20
• obiekty ujęte w ewidencji zabytków architektury i budownictwa: zespoły dworów z
XX wieku, zabytkowe domy z XIX i XX wieku, zespoły zagród z XIX i XX wieku,
młyn z XX wieku w Osieczku, kuźnia z XX wieku w Osieku
• zespoły stanowisk archeologicznych wraz ze strefami ochronnymi ( tabela w punkcie
7.2.)
• otwarcia widokowe z głównego ciągu komunikacyjnego.
Wszystkie wymienione elementy odznaczają się dużymi wartościami i powinny być chronione,
niezależnie od formalnego wpisu do rejestru lub ewidencji zabytków
Istniejące na terenie gminy zabytki, ich liczba i rozmieszczenie, determinują możliwości
zagospodarowania wszystkich miejscowych wsi, w których powinno się uwzględniać ich
sąsiedztwo.
W gminie występuje pewna ilość stanowisk archeologicznych. Obecność tych stanowisk
determinuje, sposób wykonywania inwestycji, który powinien uwzględniać lokalizacje tych
stanowisk, między innymi poprzez wyprzedzające badania archeologiczne.
Dobra kultury współczesnej na terenie gminy w stopniu szczególnym nie występują.
11.5. Uwarunkowania wynikające z jakości życia mieszkańców w tym ochrony ich
zdrowia.
Warunki i jakość życia mieszkańców nie odbiegają od średniej wojewódzkiej a ze względu na
układ przestrzenny gminy, dostępność do usług oraz łatwe skomunikowanie gminy, należą do
stosunkowo dobrych.
Pod względem ochrony zdrowia mieszkańców na terenie gminy oprócz zagrożeń
komunikacyjnych i nadzwyczajnych, na stan zdrowia i życia mieszkańców wpływa negatywnie
usytuowanie w centrum gminy kopalni siarki oraz elektrownia „Połaniec” umiejscowiona przy
południowej granicy gminy. Są to zakłady przemysłowe uciążliwe dla okolicznych mieszkańców
z powodu występowania różnych gazów i pyłów szkodliwych dla zdrowia człowieka.
Podstawowa opieka zdrowotna jest świadczona mieszkańcom gminy w wystarczającym zakresie.
Publiczna Przychodnia Zdrowia znajduje się w Osieku i Tursku Wielkim, w których czynne są
po trzy gabinety lekarskie oraz w niepełnym wymiarze gabinet ginekologiczny. W Osieku
znajdują się również dwie przychodnie zdrowia.
Pod względem zapewnienia dostępności do usług stan zaspokojenia potrzeb w zakresie:
- ilości obiektów kościelnych stan jest wystarczający.
42
- ilości obiektów handlowych - wystarczający
- ilości obiektów usługowych – wystarczający
Stwierdza się konieczność zwiększenia dostępności niektórych usług bytowych, jednak nie
pociągających za sobą w konsekwencji konieczności zmiany przeznaczenia terenów.
11.6. Uwarunkownia wynikające z zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia.
Zagrożenia występujące na terenie gminy a determinujące układ przestrzenny wynikają z:
- Lokalizacji kopalni siarki – tereny te obecnie ulegają ciągłej degradacji, zagrażają środowisku
przyrodniczemu jak i wpływają na jakość życia mieszkańca.
- Terenów zalewowych wzdłuż doliny Wisły – tereny zagrożone powodziowo,
- Dyslokacji liniowych urządzeń infrastrukturalnych obciążonych ryzykiem awarii takich jak:
droga krajowa, linie kolejowe, linie wysokiego napięcia, wodociąg, ciepłociąg, gazociąg.
11.6.1. Miejski system wykrywania i alarmowania
Gmina Osiek posiada w miejscowościach: Osieku , Tursku Wielkim, Ossali, Długołęce,
Suchowoli, Niekrasowie, Szwagrowie, Bukowej i Pliskowoli syreny alarmowe należące do
systemu alarmowego gminy. Łącznie jest to 9 syren z czego 5 uruchamianych jest ze szczebla
wojewódzkiego. Wszystkie syreny umiejscowione są na budynkach Ochotniczej Straży Pożarnej.
W miejscowościach, w których brakuje syren alarmowych należy je zaplanować.
11.7. Uwarunkowania wynikające z potrzeb rozwoju gminy.
Wśród uwarunkowań wynikających z potrzeb rozwoju gminy należy wymienić:
- małą aktywność społeczną – wynikająca z niewielkiego udziału ludności w wieku młodszym
produkcyjnym oraz spadku przyrostu naturalnego co powodować będzie zmniejszenie ruchu
budowlanego i zmniejszania się potrzeb infrastruktury społecznej,
- braku gazyfikacji gminy,
- braku środków na utrzymanie dróg i obiektów użyteczności publicznej,
- bezrobocia na obszarze gminy,
- nasilonej recesji gospodarczej.
11.8. Uwarunkowania wynikające ze stanu prawnego gruntów.
Na obszarze gminy większość terenów stanowi własność prywatną. Do Skarbu Państwa należą
obszary leśne i elementy infrastruktury drogowej. Własność komunalna jest również nieliczna. W
związku z tym należy spodziewać się, że większość inwestycji na terenie gminy będzie miała
charakter prywatny lub w przypadku inwestycji celu publicznego konieczne będzie wykupywanie
terenów od mieszkańców. Największą firmą jest Kopalnia i Zakłady Chemiczne Siarki
„Siarkopol” spółka Akcyjna w Grzybowie
43
11.9. Uwarunkowania wynikające ze stanu systemu komunikacji infrastruktury
technicznej w tym stopnia uporządkowania, gospodarki wodno – ściekowej
energetycznej oraz gospodarki odpadami.
11.9.1. Komunikacja.
Układ komunikacji kołowej podzielić można na dwie części:
• Komunikacja tranzytowa
• Komunikacja wewnętrzna
Gmina Osiek położona jest korzystnie komunikacyjnie, ponieważ przez jej obszar
prowadzone są drogi wojewódzkie i krajowe umożliwiające powiązanie z Sandomierzem,
Rzeszowem, Staszowem, Połańcem, Kielcami, Krakowem.
W zakresie poprawienia funkcjonowania dróg krajowych i wojewódzkich ważnym zadaniem jest
przełożenie drogi krajowej nr 79 i drogi wojewódzkiej nr 765- realizacja południowej i
zachodniej obwodnicy miasta, przez co centrum Osieka uwolnione będzie od tranzytowego ruchu
samochodowego
Istotną rolę w obsłudze miasta i gminy pełnić będzie droga powiatowa Osiek- Bukowo –
Sulisławice o przewidywanej klasie Z (zbiorcza), która pełnić będzie funkcję istotnej drogi w
uzupełniającym układzie drogowym podstawowego układu komunikacyjnego województwa
świętokrzyskiego.
Na terenie gminy występują dwie linie kolejowe: szerokotorowa i normalnotorowa.
Należy wykorzystać przebieg wymienionych linii poprzez lokalizowanie w pobliżu obiektów
związanych z rozwojem linii.
Obecnie mieszkańcy gminy Osiek korzystają z najbliższej stacji kolejowej znajdującej się
w Staszowie lub Tarnobrzegu. Linia normalnotorowa przebiega blisko centrum miasta Osiek,
dlatego też wskazane jest utworzenie nowej stacji kolejowej w mieście Osiek.
11.9.2. Modernizacja dróg
Sieć dróg w gminie jest wystarczająca, ale zbyt mało jest dróg o nawierzchni utwardzonej
a istniejące drogi często nie spełniają wymogów normatywnych przewidzianych dla
poszczególnych klas np.:
• nośność nawierzchni dróg jest zbyt mała w stosunku do wielkości i struktury
prowadzonego ruchu drogowego,
• szerokość jezdni (często występują wąskie jezdnie 4÷4,5m),
• pobocza (często symboliczne),
• odwodnienie (w wielu przypadkach w pasie drogowym brak rowów odwadniających),
• parametry geometryczne (zbyt małe promienie załamań osi dróg),
• ograniczona widoczność (zbyt blisko funkcjonująca zabudowa i zadrzewienie często
utrudniają widoczność na drogach).
Sieć dróg w gminie jest wystarczająca, ale zbyt mało jest dróg utwardzonych oraz zbyt dużo dróg
44
o złym stanie technicznym nawierzchni. Mosty i przepusty w większości są również w złym
stanie technicznym. Warunkuje to konieczność modernizacji dróg gminnych i towarzyszących im
urządzeń drogowych.
Niezbędna jest modernizacja większości dróg i budowa nowych o nawierzchni utwardzonej.
11.9.3. Lokalizacja obiektów obsługi ruchu drogowego.
Usytuowanie stacji paliw jest nierównomierne. Stacje rozlokowane są głównie w rejonie drogi
krajowej Nr 79. Nie ma jednak konieczności szukania lokalizacji dla stacji paliw
w innych rejonach Gminy, choć w Studium dopuszcza się takie lokalizacje poza rejonem drogi
krajowej.
W rejonie m. Osiek najwłaściwszym miejscem usytuowania obiektów obsługi ruchu drogowego
(stacji paliw, stacji obsługi pojazdów itp.) będzie rejon przebiegu projektowanych obwodnic
(południowej i zachodniej).
11.9.4. Ruch drogowy i jego charakterystyka.
O ile w województwie świętokrzyskim ruch na drogach jest umiarkowany a ponadto
przeważający jest ruch lokalny (sporadycznie rekreacyjny), to w Osieku odnotować należy
nasilony ruch pojazdów na kierunku Sandomierz-Kraków.
Na wszystkich drogach krajowych co 5 lat prowadzone są pomiary ruchu.
Ostatni pomiar dla drogi krajowej Nr 79 w rejonie miasta Osiek przeprowadzono w 2000 roku
i wyniki są następujące:
• na odcinku Osiek-Sandomierz
- 4268 pojazdów rzeczywistych/dobę
- 27% udział pojazdów ciężarowych lekkich, ciężarowych bez przyczep i ciężarowych
z przyczepami w w/w potoku pojazdów
• na odcinku Osiek- Połaniec
- 2592 pojazdów rzeczywistych/dobę
- 25% udział pojazdów ciężarowych lekkich, ciężarowych bez przyczep i ciężarowych
z przyczepami w w/w potoku pojazdów.
W 2004 roku ruch pojazdów wzrósł o kilkadziesiąt procent w stosunku do roku 2000, ale
dokładne dane będzie można ustalić w wyniku pomiarów, które wykonywane będą w 2005 r.
W ostatnim okresie odnotowano wzrost ilości wypadków, przy czym najwięcej wypadków
zdarza się w miejscach krzyżujących się dróg (niezbędna jest modernizacja skrzyżowań).
Szczególną uwagę należy zwrócić na przewozy materiałów niebezpiecznych - na terenie
województwa brak jest odpowiedniej ilości wyznaczonych tras o odpowiednich parametrach.
Brak jest również wyznaczonych oddzielnych parkingów dla pojazdów przewożących materiały
niebezpieczne. W Gminie Osiek tego typu inwestycje nie powinny być realizowane.
11.9.5. Infrastruktura techniczna.
•
Zaopatrzenie odbiorców na terenie gminy w wodę mogą być realizowane z istniejącego
45
•
•
•
•
•
•
•
•
wodociągu grupowego "Wiązownica Mała".
Rozbudowa ujęcia wody „Wiązownica Mała” i/lub zwiększenie limitu wody dla gminy
Osiek może wynikać jedynie ze wzrostu zapotrzebowania na wodę pitną.
Prognozy demograficzne dla gminy Osiek nie przewidują wzrostu liczby mieszkańców,
wręcz przeciwnie, wykazują niewielki spadek na okres perspektywiczny. Zakres obsługi
wodociągowej już obecnie jest bliski 100%. Zatem wzrost zapotrzebowania na wodę w
grupie mieszkalnictwa będzie konsekwencją głównie wzrostu jednostkowego zużycia
wody.
Atutem gminy jest występowanie licznych wód powierzchniowych stanowiących
potencjalne odbiorniki ścieków powierzchniowych.
Stan techniczny urządzeń wodociągów gminnych jest dobry z uwagi na nieodległe lata
budowy i poprawną eksploatację.
Z uwagi na bliskość źródeł zasilania (GPZ 110/15kV "Osiek” i RPZ 110/15kV
„Klimontów”) nie ma zagrożeń po stronie podaży energii elektrycznej w gminie tak
obecnie jak i w przyszłości.
Nowe inwestycje elektroenergetyczne zgłoszone przez ZKE S.A. do planu to
modernizacja istniejących i budowa nowych urządzeń na sieci SN i nn.
Brak gazu przewodowego powoduje utrzymywanie się wielu uciążliwych emisji
zanieczyszczeń atmosfery pochodzących z palenisk i kotłowni na paliwo stałe.\
Na terenie gminy funkcjonuje dobrze zorganizowany wywóz odpadów stałych na
wyznaczone miejsca ich gromadzenia. Nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów
11.9.6. Elementy konfliktowe w zakresie infrastruktury technicznej.
Elementy konfliktowe w podsystemach infrastruktury technicznej na terenie gminy nie
występują.
Ewentualne kolizje istniejących urządzeń podziemnych (jak rurociągi, kable) i naziemnych (jak
napowietrzne linie energetyczne i telefoniczne, obiekty kubaturowe gospodarki wodno-ściekowej
i odpadami) z projektowanymi elementami zagospodarowania przestrzennego należy
rozwiązywać w porozumieniu z właścicielem i/lub operatorem urządzenia oraz po określeniu
skutków finansowych.
Niekorzystne dla krajobrazu są napowietrzny rurociąg transportujący ciepłą wodę z elektrowni
„Połaniec” do kopalni siarki „Osiek”.
11.9.7. Uwarunkowania wynikające z realizacji zadań ponadlokalnych.
Kierunki polityki przestrzennej wynikającej z planu województwa określają inwestycje celu
publicznego wynikające z przyjętych kierunków zagospodarowania przestrzennego. Dla
inwestycji zlokalizowanych na terenie gminy Osiek, w Studium wyznaczone zostały granice
obszarów ich lokalizacji.
46
11.9.7.1. Zdania inwestycyjne umieszczone w planie województwa.
•
•
Gazyfikacja gminy – budowa gazociągu wysokiego ciśnienia Dn100-150mm dla Osieka,
Pliskowoli, Bukowej
Wykonanie południowej i zachodniej obwodnicy dla miasta Osiek po 2010 roku
(zamierzenie rządowe),
11.9.7.2. Zadania inwestycyjne umieszczone w wieloletnim planie inwestycyjno –
finansowym Gminy Osiek na lata 2004 – 2006 i 2007 – 2013.
L.p
zadanie
Termin wykonania
Zadania wynikająca z programu budowy i modernizacji układu drogowego w ramach
poprawy infrastruktury obszarów wiejskich.
1.
budowa dróg gminnych na osiedlu budownictwa
2005-2006
jednorodzinnego w Osieku
2.
przebudowa drogi gminnej Jana Pawła w Osieku
2004
3.
nawierzchnia drogi w Pliskowoli Mała Wola
2005 - 2006
4.
budowa drogi gminnej przy ulicy Ogrodowej w Osieku
2005
5.
przebudowa dróg gminnych w Osieku: ul.Cicha, Polna,
2004-2006, 2007-2013
Partyzantów, Jagiellońska
6.
obwodnica dla miasta Osiek
2010-2015
7.
przebudowa drogi gminnej Długołęka
2007-2013
8.
przebudowa drogi gminnej w miejscowości Kąty
2004-2006
9.
przebudowa drogi przez wieś Lipnik
2004-2006
10. przebudowa drogi gminnej w Szwagrowie w stronę Połańca
2004-2006
11. przebudowa drogi powiatowej w Szwagrowie w stronę wału
2004-2006
wiślanego
12. przebudowa drogi gminnej Suchowola – Grabowiec
2005
Południowy
13. przebudowa drogi gminnej Suchowola – Grabowiec
2006
Północny
14. przebudowa drogi gminnej w Suchowoli do lasu
2004-2006
15. przebudowa drogi gminnej w miejscowości Nakol
2004-2006
16. przebudowa drogi gminnej Sworoń – Trzcianka
2004-2006
17. przebudowa drogi gminnej w Matiaszowie obok toru LHS
2004-2006
18. przebudowa drogi gminnej Matiaszów od Staszowa do rampy
2004-2006
19. przebudowa drogi gminnej Matiaszów – Trzcianka
2004-2006
20. przebudowa drogi gminnej w miejscowości Staszówek
2006
21. przebudowa drogi gminnej w miejscowości Pliskowoli
2005
Zabłonie
22. przebudowa drogi gminnej w miejscowości Pliskowola Doły
2007- 2013
23. przebudowa drogi gminnej w miejscowości Pliskowola 2007- 2013,
Mikokołajów
24. przebudowa drogi gminnej w miejscowości Pliskowola
2004-2006
Zabłonie - Mikołajów
25. przebudowa drogi gminnej Mucharzew – Pliskowola
2004-2006
47
26.
27.
przebudowa drogi gminnej Niekrasów Ossala
2007 - 2013
przebudowa drogi gminnej od skrzyżowania z drogą krajową
2005
nr 79 do leśnictwa w Strużkach
28. przebudowa drogi gminnej Mucharzew – Strużki
2004-2006
29. przebudowa drogi gminnej w Ossali
2004-2006
Zadania wynikające z programu sanitacji gminy
30. budowa pompowni w Sworoniu
2004-2005
31. budowa kanalizacji sanitarnej w Suchowoli
2004-2006
32. budowa kanalizacji sanitarnej wsi Lipnik, Kąty, Długołeka
2004-2006
33. studnie do chemizacji wsi: Kąty, Lipnik, Długołęka
2007-2013
34. gazyfikacja miasta Osiek
2007 - 2013
35. gazyfikacja wsi Pliskowola
2007 - 2013
36. budowa kanalizacji sanitarnej wsi Pliskowola
2007 - 2013
37. budowa kanalizacji w Szwagrowie
2004-2006
38. przebudowa linii elektrycznej w części środkowej wsi
2004-2006,
Pliskowola
39. kanalizacja wodociągowa wody pitnej w Osieku przy ulicy
2004-2006
Wspólnej
40. kanalizacja sanitarna Niekrasów – Mucharzew
2005
41. kanalizacja sanitarna we wsi Trzcianka
2004-2006
42. kanalizacja sanitarna we wsi Tursko Wielkie
Zadania wynikające z programu publicznej infrastruktury na obszarach wiejskich
43. wyposażenie Ośrodka Zdrowia w Osieku
2005
44. budynek socjalno – administracyjny w Osieku
2005
Zadania wynikające z programu w zakresie oświaty
45. budowa hali sportowej w Osieku
2005-2006
46. budowa świetlicy wiejskiej w Mucharzewie
2005
Zadania wynikające z bezpieczeństwa publicznego i ochrony przeciwpożarowej
47. budowa strażnicy OSP w Suchowoli
2005
DZIAŁ IV- KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO GMINY
12. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu
terenów
12.1. Gmina Osiek powinna rozwijać swoje zagospodarowanie przestrzenne w następujących
kierunkach:
12.1.1. Funkcje mieszkaniowe realizowane w formie adaptacji istniejącej zabudowy zagrodowej,
uzupełnianej zabudową mieszkaniową o charakterze ekstensywnym powinny być
48
skupiane przede wszystkim na terenach obecnie zurbanizowanych oraz przewidywanych
w dotychczasowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowousługowe, oznaczonych na rysunku Studium symbolem MU.
12.1.2. Nowa zabudowa mieszkaniowo-usługowa wykraczająca poza tereny wskazane powyżej,
powinna być lokalizowana w rejonie głównych ciągów komunikacyjnoinfrastrukturalnych , w szczególności we mieście Osiek, wsi Tursko Wielkie, Szwagrów,
Suchowola, Pliskowola, Ossala, Niekrasów, Strużki oraz Bukowa, w strefach wskazanych
na rysunku Studium jako tereny potencjalnego rozwoju funkcji mieszkaniowousługowych, oznaczonych na rysunku studium symbolem MU 1.
12.1.3. Terenami rezerwowanymi dla przyszłej zabudowy w odległym okresie kierunkowym
mogą stać się obszary, na których rozwijana będzie sieć uzbrojenia, w szczególności
kanalizacja, przy czym tereny te powinny pozostać w użytkowaniu rolniczym
12.1.4. Funkcje usługowe o charakterze podstawowym, w tym obiekty oświatowe, ochrony
zdrowia, administracji, powinny być rozwijane równomiernie w sposób policentryczny na
terenie całej Gminy, na obszarach oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU i
MU 1.
12.1.5. Kształtując sieć osadniczą obszaru należy uwzględnić potrzebę zapewnienia
mieszkańcom odpowiedniego dostępu do usług, w tym usług sektora publicznego. Osiek
jest wielofunkcyjnym ośrodkiem obsługi ludności gminy, konieczne jest jednak
stopniowe, na miarę możliwości wzmacnianie funkcji usługowych na terenie gminy (w
szczególności we wsiach Szwagrów, Tursko Wielkie, Bukowa położonych w odległych
rejonach gminy, co powinno znaleźć wyraz w ustaleniach miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego.
12.1.6. Funkcje usługowe o charakterze ponadlokalnym, w tym związane z obsługą ruchu
turystycznego, obsługą socjalną powinny być lokowane na terenach oznaczonych na
rysunku Studium symbolami MU, MU1 wzdłuż korytarza drogi krajowej w
miejscowościach Osiek, Szwagrów, Suchowola a wyłącznie z obsługą ruchu
turystycznego w miejscowościach Długołęka, Bukowa, Mucharzów, Ossala, Sworoń,
Matiaszów.
12.1.7. Funkcje terenu o charakterze przemysłowo-wydobywczym, bądź infrastrukturalnym
oznaczone na rysunku studium symbolem TP, należy zachować w istniejących
lokalizacjach. Dopuszcza się rozwój tych funkcji w Osieku i Grabowcu.
12.1.8. Tereny będące w strefie nadwiślanej na tarasie zalewowym Wisły, oznaczone są na
rysunku Studium symbolem MR. Dopuszcza się tam funkcje mieszkaniowe budownictwa
zagrodowego, ale ograniczone z racji występowania na tym obszarze bardzo dobrych
gleb, niekorzystnych warunków gruntowo – wodnych oraz zagożenia powodziowego.
12.1.9. Tereny rolne, oznaczone na rysunku Studium symbolem RR, w szczególności te o
najlepszych glebach, tereny chronione ze względów przyrodniczych oznaczone na
rysunku Studium symbolem ZP 1, tereny leśne oznaczone na rysunku Studium symbolem
LS, powinny pozostać w użytkowaniu rolniczym, leśnym lub pozostawać w formie
49
przyrodniczo aktywnej. Na terenach tych wyznacza się na rysunku Studium dodatkowo
obszar wyłączony spod zabudowy.
12.1.10.Tereny do rekultywacji , oznaczone są na rysunku Studium symbolem TR. Tereny te
występują na obszarze kopalni siarki, w miejscach powydobywczych. Docelowo należy je
przeznaczyć na lasy lub grunty rolne.
12.1.11.Tereny pod zabudowę letniskową, rekreacyjną , oznaczone są na rysunku Studium
symbolem MU2. Tereny te występują wśród zabudowy zagrodowej, lub na terenach
przeznaczonych pod rekreację i wypoczynek.
12.1.12.Na rysunku Studium wyznaczono ponadto tereny przeznaczone do zalesienia oznaczone
symbolem LS 1 oraz tereny wód otwartych oznaczone symbolem W.
12.1.13.Należy dążyć do ograniczenia wpływu rozcinającego układ przestrzenny Gminy
projektowanego korytarza komunikacyjnego obwodnicy miasta Osiek oraz linii kolejowej
normalnotorowej i szerokotorowej, oznaczonego na rysunku Studium symbolem KS/KK,
poprzez rozwiązania przestrzenne i inżynierskie pozwalające na utrzymanie ciągów
przyrodniczych oraz powiązań komunikacyjnych północ-południe.
12.1.14.Teren korytarza komunikacyjnego należy docelowo zagospodarować w sposób
niwelujący jego negatywny wpływ na przestrzeń, to jest w miarę możliwości zalesić, lub
wprowadzić uprawy specjalistyczne, zdolne do funkcjonowania w pogorszonych
warunkach bytowania.
13. Kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania
terenów, w tym tereny wyłączone spod zabudowy
Zasoby mieszkaniowe w gminie są własnością prywatną i wymagają często modernizacji lub
remontu. Są to jednak zadania właścicieli nieruchomości.
Analiza stanu zabudowy w poszczególnych wsiach dokonana na podstawie wizji w terenie, zdjęć
lotniczych i materiałów kartograficznych wykazuje na wiele podjętych już działań w zakresie
odnowienia i modernizacji obiektów.
13.1.Ustalenia dotyczące kierunków i wskaźników dotyczących zagospodarowania
oraz użytkowania terenów:
13.1.1. Zagospodarowanie terenów obecnie zurbanizowanych oraz przewidywanych w
dotychczasowych planach zagospodarowania przestrzennego na cele mieszkaniowo-usługowe,
powinno uwzględniać dotychczasowy kształt przestrzenny i architektoniczny Gminy.
Powinien być utrzymany ulicowy charakter zabudowy wsi.
13.1.2.Uzupełnianie, wymiana i rozbudowa obiektów, na istniejących działkach budowlanych,
możliwe jest z zachowaniem następujących warunków:
•
przestrzeganie warunków technicznych, jakimi powinny odpowiadać budynki i ich
usytuowanie ( zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury Dz.U. nr 75 poz.
690 z 12 kwietnia 2002 roku z późn. zmianami)
•
kształtowanie linii zabudowy według linii zabudowy większości obiektów
istniejących przy ulicy, na której realizowana jest nowa inwestycja,
50
•
stosowanie zasady harmonijnego sąsiedztwa w zakresie sposobu zabudowy i
zagospodarowania terenów oraz gabarytów i charakteru zabudowy,
•
zakaz realizowania obiektów mieszkaniowych z dachami pulpitowymi, uskokowymi
(bez potrzeby doświetlania głębokich traktów) i asymetrycznymi,
13.1.3.Zmiana funkcji obiektu możliwa, pod warunkiem zachowania przepisów o ochronie
środowiska, o ochronie dóbr kultury oraz przestrzegania zasad ochrony interesów osób trzecich.
13.1.4.Na obszarze zwartej zabudowy wsi możliwa jest realizacja zabudowy letniskowej.
Wskazane jest wykorzystywanie opuszczonych siedlisk na cele letniskowe.
13.1.5.Wtórny podział działki budowlanej leżącej przy istniejącej ulicy może nastąpić pod
warunkiem, że wydzielane działki budowlane będą posiadać szerokości frontów nie mniejsze niż:
-
przy zabudowie zagrodowej
przy zabudowie jednorodzinnej
przy zabudowie związanej z działalnością gospodarczą
– 20 m,
– 18 m,
– 20 m.
13.1.6.Należy wyłączyć spod zabudowy wszystkie tereny leśne, oraz przewidziane do zalesienia,
tereny które powinny być chronione pod względem przyrodniczym, oraz tereny rolne, na których
dopuszcza się jedynie zabudowę zagrodową, związaną z produkcja rolną. Tereny wyłączone spod
zabudowy oznaczono na rysunku Studium.
13.2. Ustalenia dotyczące terenów , które mogą być przeznaczone pod zabudowę
zagrodową, mieszkalną, usługową, produkcyjną i rekreacyjno – letniskową w gminie
Większość inwestycji budowlanych w gminie stanowi realizacja indywidualnego budownictwa
zagrodowego i mieszkaniowego, a także budownictwa związanego z działalnością produkcyjną i
usługową. Potrzeby społeczności lokalnej w zaspakajaniu potrzeb mieszkaniowych realizowane
są we własnym zakresie.
Do kompetencji gminy należy stworzenie warunków dla realizacji wszelkiego rodzaju
budownictwa. W związku z powyższym, na obszarze gminy określa się obszary zwartej
zabudowy wsi.
Obszary zwartej zabudowy wsi wyznaczono z uwzględnieniem:
13.2.1. zasad ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego.
13.2.2. uwarunkowań ograniczających bądź wykluczających tereny z możliwości ich zabudowy,
określonych w dziale III.
Wskaźniki urbanistyczne dla omawianej zabudowy:
13.2.3. Zabudowę mieszkaniową, usługową oraz zabudowę związaną z rzemiosłem, a także z
obsługą sportu, turystyki i wypoczynku należy lokalizować, przede wszystkim, na
niezabudowanych działkach w granicach zwartej zabudowy wsi.
13.2.4. Tereny określone jako preferowane do zabudowy wskazują kierunek rozwoju struktury
funkcjonalno – przestrzennej terenów zabudowanych. Przeznaczenie tych terenów pod
zabudowę może następować pod warunkiem harmonijnego rozwoju istniejących struktur
zagospodarowania poszczególnych miejscowości tj.:
51
•
tereny nowoprojektowanej zabudowy, oprócz przypadków wymienionych w pkt.12,
muszą spełniać warunek możliwości uzbrojenia technicznego poprzez rozwój
istniejących systemów infrastruktury,
• tereny, których warunki zabudowy i zagospodarowania należy określić w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, powinny przylegać do terenów
już zabudowanych lub terenów, na których podjęto już decyzje administracyjne co do
sposobu ich zabudowy,
• prace planistyczne związane z przeznaczeniem terenów pod zabudowę powinny być
podejmowane stosownie do stopnia rozwoju gminy i nasilenia procesów
inwestycyjnych, zapewniając jednocześnie utrzymanie ładu przestrzennego oraz
realność i możliwość realizacji i sprawności działania obsługi technicznej tych
terenów.
13.2.5. W granicach zwartej zabudowy wsi mogą być lokalizowane obiekty związane z realizacją
celów publicznych.
13.2.6. Projektowanie i realizacja obiektów budowlanych przy istniejących ulicach
podporządkowana być musi następującym zasadom:
• budynki mieszkalne powinny być parterowe z użytkowym poddaszem, z wyjątkiem
przypadków dostosowywania nowej zabudowy do zabudowy w sąsiedztwie,
• poziom podłogi parteru powinien być nie wyżej niż 1 m od poziomu terenu,
• dachy powinny być symetryczne dwuspadowe z możliwością wprowadzania
naczółków lub czterospadowe, o nachyleniu połaci 30o do 45o, z wyjątkiem
przypadków dostosowywania charakteru nowej zabudowy do zabudowy w
sąsiedztwie,
• charakter dachów i ich pokrycia muszą być zbliżone do rozwiązań w tym zakresie
zastosowanych w sąsiedztwie, z jednoczesnym zakazem realizowania obiektów
budowlanych z dachami pulpitowymi i asymetrycznymi,
• zachowanie istniejącej linii zabudowy przy zabudowie plombowej.
13.2.7. Ustala się orientacyjne wielkości nowych działek przeznaczanych pod zabudowę
zagrodową i jednorodzinną na terenie zwartej zabudowy wsi:
• zabudowa zagrodowa - 1200m2 , przy szerokości frontu działki min. 18 m,
• zabudowa związana z działalnością gospodarczą – 1000m2, przy szerokości frontu
działki nie mniej niż 20 m,
• zabudowa jednorodzinna
- dla budynków wolnostojących 800 - 2000 m2, przy szerokości frontu min. 18m.,
- dla budynków bliźniaczych - 600 do 1000 m2 przy szerokości frontu każdej z nich, min.14 m.
13.2.8. Poza obszarem zwartej zabudowy wsi określa się tereny, które mogą być przeznaczone
pod następujące rodzaje zabudowy:
• zabudowa związana z produkcją, przetwórstwem, rzemiosłem i hurtowniami – jest to
zabudowa związana z działalnością gospodarczą. Wielkość działek powinna być
odpowiednia do prowadzonej działalności, pod warunkiem oszczędnego
52
gospodarowania przestrzenią i zachowania przepisów o obowiązku ograniczenia
uciążliwości do granic własności. Określone w studium obszary (TP), które mogą być
przeznaczone pod zabudowę związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej
należy pozyskiwać do zasobów aby stanowić one mogły ofertę gminy na rynku
inwestycyjnym i podstawę tworzenia nowych miejsc pracy dla społeczności lokalnej.
• Zabudowa letniskowa (MU2) lub zagospodarowanie związane ze sportem i rekreacją
– jest to zabudowa związana głównie z terenami nad rzekami i ciekami lub
zbiornikami wodnymi a także w pobliżu kompleksów leśnych. Działki rekreacyjne,
które mogą być przeznaczone pod zabudowę letniskową powinny być większe niż
1000 m2.
13.2.9. Budynki przemysłowe i składowe nie powinny przekraczać wysokości opisanych
powyżej, z wyjątkiem takich, w których technologia wykorzystania obiektów powoduje
konieczność większej wysokości (np. elewatory zbożowe).
13.2.10.Na terenach z ograniczeniami zabudowy, które wskazano jednak na wniosek zarządu
gminy jako tereny, które mogą być przeznaczone pod zabudowę należy uprzedzać
przyszłych inwestorów o konieczności poniesienia większych kosztów na inwestycje ze
względu na konieczność wyeliminowania istniejących ograniczeń i uzyskania
odpowiednich standardów użytkowania wznoszonych obiektów.
13.2.11.Pod liniami najwyższych napięć 400kV oraz 220 kV i w ich strefach ochronnych tych
linii nie należy lokalizować obiektów kubaturowych ani nie dopuszczać do wysokiego
zadrzewienia i zalesienia gruntów. Lokalizacja tych obiektów w pobliżu stref ochronnych
wymaga dodatkowych uzgodnień
14. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony
przyrody, krajobrazu kulturowego
14.1.Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej
Głównymi funkcjami gminy Osiek są:
• Rolnictwo i przetwórstwo rolno – spożywcze,
• Przemysł wydobywczy surowców mineralnych,
• Leśnictwo i gospodarka leśna,
• Osadnictwo w tym mieszkalnictwo i usługi
14.2. Rozwój rolnictwa – wykorzystanie rolniczej przestrzeni przyrodniczej
Rolnictwo stanowić będzie nadal jeden z wiodących funkcji rozwojowych gminy Osiek.
Szczególnego znaczenia nabiera wycofanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej w sposób
optymalny i dostosowany do zrównoważonego rozwoju gminy
Główne kierunki zagospodarowania na zwartych obszarach gleb o najwyższych wartościach
bonitacyjnych powinny stanowić:
14.2.1. Racjonalne wykorzystanie walorów przyrodniczych dla rozwoju produkcji rolnej.
53
14.2.2. Ochrona gleb o najwyższych wartościach bonitacyjnych przed zmianą przeznaczenia na
nierolnicze, poprzez ograniczenie rozpraszania zabudowy mieszkaniowej i usługowej
oraz wprowadzania wielkoprzestrzennej infrastruktury komunikacyjnej.
14.2.3. Utrzymanie w dotychczasowym zasięgu i użytkowaniu trwałych użytków zielonych oraz
racjonalne ich wykorzystanie jako bazy paszowej.
14.2.4. Ochrona wód powierzchniowych i gruntowych przed zanieczyszczeniem związkami
pochodzącymi z działalności rolniczej.
14.2.5. Zachowanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych i przydrożnych pełniących funkcję
ostoi faunistycznych – elementów lokalnych ciągów powiązań przyrodniczych,
modyfikujących także stosunki wodne i bioklimatyczne.
Główne kierunki gospodarowania na obszarach z podobnym udziałem gleb o wysokich i
przeciętnych wartościach bonitacyjnych powinno stanowić:
14.2.6. Ochrona gleb o najwyższych wartościach bonitacyjnych przed zmianą przeznaczenia na
cele nierolnicze poprzez wyznaczanie pod zabudowę terenów o glebach słabych.
14.2.7. Utrzymanie w dotychczasowym zasięgu trwałych użytków zielonych, ze szczególnym
uwzględnieniem użytków o glebach wytworzonych na gruntach naturalnych oraz
racjonalnym ich wykorzystaniu jako bazy paszowej.
14.2.8. Zalesianie gruntów najsłabszych, mało przydatnych do upraw rolnych, w sposób łączący
niewielkie, zalesione już enklawy w zwarte kompleksy leśne.
14.2.9. Ochrona wód powierzchniowych i gruntowych przed zanieczyszczeniem ściekami
bytowymi i przemysłowymi oraz infiltracją zanieczyszczeń od działalności rolniczej (na
glebach z utworów łatwo przepuszczalnych).
14.2.10.Bezwzględna ochrona pomników przyrody oraz cennych zadrzewień.
14.2.11.Zachowanie zadrzewień i zakrzewień śródpolnych i przydrożnych, pełniących funkcję
ostoi faunistycznych oraz zieleni ozdobnej (przydomowej) i izolacyjnej, walorach
przyrodniczych i krajobrazowych.
14.2.12.Preferowanie rozwoju rolnictwa ekologicznego w rejonach poza zasięgiem wpływu
toksycznych zanieczyszczeń i uciążliwości.
Główne kierunki działań na obszarach gleb słabych i najsłabszych powinny stanowić:
14.2.13.Optymalne wykorzystanie uwarunkowań przyrodniczych dla rozwoju produkcji rolnej z
preferencją rolnictwa ekologicznego i produkcji zdrowej żywności.
14.2.14.Ochrona wód podziemnych przed infiltracją zanieczyszczeń od działalności rolniczej
(gleby wytworzone na gruntach przepuszczalnych).
14.2.15.Zalesianie gruntów najsłabszych (gleby V, VI klasy bonitacyjnej) poprzez łączenie
leśnych enklaw w większe kompleksy.
14.2.16.Wspieranie gospodarstw zmieniających profil działania z gospodarstw rolnych na leśno –
rolne.
14.2.17.Bezwzględna ochrona pomników przyrody oraz cennych zadrzewień.
54
14.3. Leśnictwo i gospodarka leśna
Wszystkie obszary leśne gminy Osiek, poza lasami prywatnymi, należą do nadleśnictwa
Staszów. Nadleśnictwo w ramach swoich obowiązków prowadzi planową gospodarkę leśną
polegającą głównie na :
• Prowadzeniu różnorodnych form ochrony drzewostanu,
• Zapewnienia stabilności ekosystemów,
• Zachowaniu bioróżnorodności i leśnych zasobów genowych
• Planowych dolesieniach
• Pozysku drewna
Główne kierunki działania, które powinny wyznaczać kierunki polityki przestrzennej w Gminie
Osiek to:
14.3.1. Bezwzględna ochrona kompleksów leśnych, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów i
obszarów najcenniejszych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym:
• Najstarszych drzewostanów (> 100 lat)
• Użytków szczególnie chronionych (np. siedlisk podmokłych)
• Lasów wodochronnych
• Lasów glebochronnych na wydmach i pokrywach eolicznych oraz rekultywacja
drzewostanów uszkodzonych przez przemysł.
14.3.2. Dolesienia na obszarach najsłabszych gleb ( V, VI klasa) w sposób łączący małe enklaw
leśne w większe kompleksy. Zwiększanie dostępności kompleksów leśnych, zwłaszcza obiektów
i obszarów najcenniejszych przyrodniczo i krajobrazowo, poprzez prowadzenie szlaków
turystycznych, ścieżek przyrodniczych i tras rowerowych.
Część najmłodszych drzewostanów (młodniki i drągowiny sosnowe na najsłabszych glebach)
narażona jest na duże niebezpieczeństwo pożarów, pełniąc jednocześnie ważną rolę
glebochronną. Wszystkie niewielkie enklawy leśne, zwłaszcza na siedliskach wilgotnych i
podmokłych (szczególnie w dolinach rzecznych) mają istotne znaczenie jako lasy wodochronne i
ostoje faunistyczne w lokalnych i ponad lokalnych ciągach powiązań przyrodniczych.
Celowe jest powiększanie areałów lasów prywatnych, zwłaszcza na najsłabszych siedliskach,
tworząc bazę dla rozwoju gospodarstw leśno – rolnych. Istniejące lasy prywatne zajmują
niewielkie powierzchnie i sąsiadują na ogół z lasami państwowymi
14.4. Osadnictwo
Sieć osadnicza gminy Osiek składa się z 19 wsi. Ich możliwości rozwoju przestrzennego
są różne. Jedną z barier to dobre gleby, chronione przed zmianą użytkowania na nierolnicze,
zaliczone do II – IV B klasy bonitacyjnej, słabo nośne grunty oraz płytko występujący poziom
wód gruntowych utrudniają lub uniemożliwiają wprowadzenie zabudowy kubaturowej. Często
obszary o takich warunkach użytkowane są jako łąki lub pastwiska.
Czynnikiem oddziałującym negatywnie na funkcję osadniczą są uciążliwości komunikacyjne
obwodnicy miasta Osiek. Należy do nich nadmierny hałas, związki toksyczne zawarte w
55
spalinach, zaśmiecenia oraz zagrożenie wypadkami. Część uciążliwości można osłabić poprzez
zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych, choć obecnie mają istotny wpływ na
warunki życia mieszkańców miasta Osiek.
Rozwój miasta Osiek będzie następował wzdłuż dróg dojazdowych do miasta . Od strony
południa rozwój miasta gminnego jest utrudniony z powodu bliskości terenów górniczych.
Rozwój Suchowoli, Pliskowoli, Grabowca, Mucharzowa, Niekrasowa będzie odbywał się w
kierunkach wschodnim i zachodnim, z racji układu przestrzennego tych wsi – wzdłuż cieku
wodnego i drogi gminnej.
Dla wsi Długołęka, Sworoń, Matiaszów, Niekurza ze względu na dobre gleby oraz strefę
zalewową rzeki Wisły istnieje konieczność ograniczania rozwoju.
Wieś Tursko Wielkie i Szwagrów będą rozwijać się wzdłuż ciągów ulic, wzdłuż których są
utworzone. W tych wsiach znajduje się najwięcej, po Osieku, punktów i ośrodków usługowych,
w związku z tym posiadają one największe szanse na rozwój. Niestety grunty tych miejscowości
należy do bardzo dobrych klas gleb, co ogranicza ten rozwój. Ponadto miejscowości te znajdują
się na obszarze zalewowym , należy pamiętać o możliwości przelania się korony wałów lub ich
pęknięcia podczas powodzi.
14.5. Rekreacja i wypoczynek
Rekreacja pobytowa, a szczególnie agroturystyka, znajduje korzystne przyrodniczo
warunki do rozwoju, zwłaszcza na terenach atrakcyjnych krajobrazowo, o urozmaiconej rzeźbie i
zróżnicowanej szacie roślinnej oraz ograniczonych uciążliwościach, Warunek ten spełniają
zwłaszcza tereny zachodnie gminy. Pozostałe obszary są mniej odpowiednie dla rozwoju
rekreacji pobytowej. Dość atrakcyjne do formowania tras turystycznych (pieszych i rowerowych)
są wybrane miejsca kompleksów leśnych , zróżnicowana rzeźba terenu z dolinami oraz skarpa
wiślana, na której możliwe jest umiejscowienie ciągu pieszo – rowerowego.
Obiektami przyciągającymi turystów mogą być lokalne obiekty kultury materialnej (kościoły z
cmentarzami, parki wiejskie), oraz współczesne budowle o funkcjach usług sportowych (basen,
jazdy konne, siłownia itp.)
14.6. Obszary chronione
Na terenie gminy Osiek nie przewiduje się wprowadzenia nowych szczególnych form ochrony
przyrody
15. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr
kultury współczesnej.
W gminie Osiek ochronie podlegać powinny wszystkie elementy krajobrazu kulturowego oraz
nieruchome zabytki kultury materialnej.
15.1.Kształt
nowej
zabudowy
kreowany
w
56
miejscowych
planach
zagospodarowania
przestrzennego powinien ochraniać zabytkowy charakter wsi ulicowych i sposób ich
zabudowy oraz ekspozycję przestrzenną poprzez właściwe kształtowanie linii, wysokości i
gęstości zabudowy, warunki realizacji ogrodzeń oraz zieleni wiejskiej.
15.2.Ochronie, polegającej na zachowaniu i podkreśleniu w układzie przestrzennym cech
zabytkowych powinny podlegać na terenie Gminy układ urbanistyczny miasta Osiek, oraz
obiekty kościołów i plebanii w Osieku, Niekrasowie, a także zabytkowe zagrody, domy
wiejskie i zabudowania gospodarcze.
15.3.Obiekty wpisane do rejestru zabytków lub znajdujące się w ewidencji zabytków, według
spisu w rozdziale nr 5 powinny podlegać ochronie na zasadach określonych, w przepisach
szczególnych. W szczególności wszelkie prace budowlane, adaptacyjne, remontowe
dokonywane w tych zabytkach lub w ich otoczeniu, zmiany drzewostanu i inne zmiany
zagospodarowania terenu powinny być każdorazowo uzgadniane z właściwym
Konserwatorem Zabytków. W planach zagospodarowania przestrzennego należy wytyczyć
strefy ochrony zabytków ujętych w ewidencji oraz w rejestrze zabytków
15.4.Zakaz lokalizowania obiektów uciążliwych i obiektów, które mogą pogorszyć stan
środowiska przyrodniczego w sąsiedztwie obiektów zabytkowych oraz obiektów
zasłaniających widok na zabytek czy też dysharmonizujących przestrzennie i
kompozycyjnie z jego elementami.
15.5.Ochronie konserwatorskiej powinny podlegać istniejące w Gminie pomniki i cmentarze oraz
ich otoczenie. Ochrona powinna polegać miedzy innymi na zapewnieniu w miejscowych
planach zagospodarowania przestrzennego właściwego otoczenia tych obiektów, utrzymania
zieleni, w tym starodrzewu z preferencją dla gatunków liściastych i rodzimych.
15.6.Szczególnej ochronie podlegać powinny stanowiska i strefy archeologiczne. W
miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w decyzjach administracyjnych
wydawanych w sytuacji braku planu powinno się uwzględniać położenie tych stanowisk, a
wszelkie prace w pobliżu tych obiektów, lub w ich miejscu powinny być poprzedzone
eksploracją archeologiczną prowadzoną pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków, na zasadach określonych w przepisach szczególnych.
15.7.Najistotniejsze stanowiska archeologiczne oraz zabytki architektury powinny być
przystosowane do eksponowania i zwiedzania, przy czym preferuje się ścieżki kulturowoprzyrodnicze, dostosowane dla potrzeb turystów pieszych i rowerowych z wykorzystaniem
istniejącej bazy gastronomiczno-turystycznej i agroturystycznej.
15.8.Kontynuacja zasady sporządzania okresowych, specjalistycznych analiz stanu środowiska
kulturowego gminy Osiek, w celu stworzenia aktualnych, merytorycznych podstaw
procesów planistycznych i decyzji administracyjnych dotyczących obszarów istotnych dla
ochrony i kształtowania środowiska kulturowego gminy
16. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej
16. 1. Kierunki polityki przestrzennej
W zakresie polityki przestrzennej dotyczącej komunikacji wyróżnić należy następujące
57
podstawowe cele rozwoju:
16.1.1.Cel wiodący.
- zaspokojenie potrzeb transportowych gospodarki i społeczeństwa.
16.1.2. Cele strategiczne.
16.1.2.1 Realizacja obwodnicy miasta Osiek usprawni transport na kierunku Warszawa – Kraków
(ciąg drogi krajowej nr 79) oraz może przejąć część ruchu z kierunku Radomia i
Opatowa (ciąg drogi krajowej nr 9), co wpłynie korzystnie na ruch tranzytowy w obrębie
miasta i gminy Osiek.
16.1.2.2 Dostosowanie pozostałych dróg do standardów europejskich w nawiązaniu do
zwiększającej się aktywności gospodarczej społeczeństwa. Ważną rolę w obsłudze
komunikacyjnej gminy oraz województwa, pełnić będzie droga Chmielnik – Osiek
(postulowana jako droga wojewódzka) co związane będzie z poniesieniem dużych
kosztów na jej modernizację.
16.1.2.3 Dostosowanie do standardów europejskich linii kolejowych (linia Kielce – Stalowa
Wola (dostosowanie urządzeń kolejowych do prowadzenia pociągów z prędkością 160
km/h).
16.1.3. Zadania komplementarne.
16.1.3.1.Wspieranie budowy i modernizacji dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i
gminnych.
16.1.3.2.Wspieranie budowy i modernizacji przepustów, mostów oraz skrzyżowań głównie w
obrębie miejscowości.
16.1.3.3.Wspieranie budowy i modernizacji parkingów
16.1.3.4.Wspieranie rozwoju komunikacji pasażerskiej lokalnej
16.1.3.5.Rozwój stacji obsługi pojazdów i stacji paliw równomiernie na terenie całej gminy,
16.1.3.6.Zagospodarowanie terenu otaczającego tory kolejowe, będące na wyniesione ponad
otaczający teren
17. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o
znaczeniu lokalnym
Na terenie Gminy Osiek wyznacza się na rysunku studium obszary, na których powinny być
zlokalizowane zajmując część lub całość terenu, następujące inwestycje celu publicznego o
znaczeniu lokalnym:
17.1.Wiejskie oczyszczalnie ścieków w Matiaszowie, Tursku Wielkim, Sworzniu, Ossali,
Niekrasowie, Lipniku, Bukowej, oznaczone na rysunku Studium symbolem NU
17.2.Stacja redukcyjno pomiarowa I stopnia w Pliskowoli, oznaczona na rysunku Studium
symbolem NG
17.3.Istniejące wysypisko komunalne w Grabowcu do rekultywacji, oznaczone na rysunku
58
Studium symbolem NO
17.4.Drogi publiczne gminne wraz z towarzyszącą infrastrukturą, w granicach linii
rozgraniczających, zgodnie z tabelką na stronie 48
17.5.Ponadto na wszystkich terenach przewidzianych do urbanizacji lub zurbanizowanych,
oznaczonych na rysunku Studium symbolami MU, i MU 1, studium dopuszcza lokalizacje
inwestycji celu publicznego takich jak obiekty oświaty, ochrony zdrowia i opieki
zdrowotnej, administracji publicznej szczebla gminnego, bez wyznaczania ich szczegółowej
lokalizacji oraz modernizacje dróg i realizowanie liniowych i punktowych obiektów
infrastruktury technicznej.
18. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania
przestrzennego województwa i ustaleniami programów służących realizacji
inwestycji celu publicznego o znaczeniu krajowym sporządzonych przez
właściwych ministrów i centralne organy administracji rządowej
Na terenie gminy Osiek wyznacza się na rysunku Studium obszary, na których powinny być
zlokalizowane, zajmując teren w całości lub w części, inwestycje celu publicznego o znaczeniu
ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa
świętokrzyskiego :
18.1.W zakresie infrastruktury komunikacyjnej:
Obwodnica południowa i zachodnia miasta Osiek
18.2. W zakresie infrastruktury technicznej:
Gazociąg wysokiego ciśnienia Dn 100-150 mm od istniejącej magistrali relacji Staszów –
Sandomierz w kierunku wsi Pliskowola
19. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego, na podstawie przepisów odrębnych, w tym
obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a
także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży
powyżej 2000 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej.
19.1 Na rysunku studium zaznaczono obszar, dla którego obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego , na podstawie przepisów odrębnych . Jest to:
●
teren górniczy kopalni siarki „Osiek” – na rysunku Studium oznaczony numerem 1,
●
teren górniczy ,,Grabowiec” – na rysunku Studium oznaczony 2,
●
teren górniczy ,,GrabowiecII”- na rysunku Studium oznaczony numerem 3 ,
59
Stosownie do przepisu artykułu 54 ustawy z dnia 7 lutego 1994 roku prawo geologiczne i
górnicze (Dz.U. Nr 27 poz.96 z późniejszymi zmianami ) dla terenu górniczego sporządza się
miejscowy
plan
zagospodarowania
przestrzennego,
który
powinien
zapewnić
integrację
wszelkich działań podejmowanych w granicach terenu górniczego e celu :wykonania uprawnień
określonych w koncesji: zapewnienie bezpieczeństwa powszechnego; ochrony sadowiska, w
tym
obiektów
budowlanych.
Jeżeli w ocenie oddziaływania wydobycia kopalin pospolitych na sadowisko nie stwierdzi się ujemnych
wpływów, organ wydający koncesje może odstąpić od obowiązku sporządzenia planu dla terenu
górniczego.
W związku z wymienionym wyżej przepisem decyzję o przystąpieniu do sporządzenia planu dla terenu
górniczego należy podjąć na podstawie ustaleń zawartych w koncesji na wydobycie kopalin ze złóż.
19.2. Obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchnia sprzedaży powyżej 2000m2
oraz obszary przestrzeni publicznej nie występują w Gminie Osiek.
20.Obszary, dla których Gmina zamierza sporządzić miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany
przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne
Na rysunku studium wyznaczono obszary, na których Gmina należy sporządzić miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego, oraz tereny, na których w związku z tym niezbędne będzie uzyskanie
zgody właściwego organu na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze.
•
•
Miasta Osiek – w jego granicach administracyjnych – oznaczone na rysunku Studium
numerem 4,
Dla terenów rolnych przeznaczonych pod zabudowę nie związaną z gospodarką rolną lub
leśną. Stosownie do przepisu art. 7 ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych
przeznaczenie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nie leśne dokonuje się w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W związku z tym przepisem
decyzję o przystąpieniu do sporządzania planów miejscowych dla terenów rolnych
przeznaczonych pod zabudowę nie związaną z gospodarką rolną lub leśną, należy
podejmować po zaistnieniu potrzeb w tym zakresie.
W/w obszary zaznaczone są na rysunku Studium numerami 5 i 6. Numer 6 oznacza iż,
tereny są preferowane pod zabudowę mieszkaniowo- usługową, letniskową i składowoprzemysłową. Numer 5 oznacza iż, tereny przewidziane są do zalesień.
21.Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się mas
ziemnych
Obszary te wyznaczono na rysunku Studium i wskazano do wyłączenia spod zabudowy w
60
planach zagospodarowania przestrzennego.
Wszelkie inwestycje mogące mieć wpływ na urządzenia wodne, urządzenia przeciwpowodziowe
oraz lokalizowane w pobliżu rzek , cieków naturalnych będą uzgadniane z ich Zarządcą lub
sprawującym prawa właścicielskie.
Dla zapewnienia szczelności i stabilności wałów powodziowych zabrania się:
1) przejeżdżania przez wały oraz wzdłuż korony wałów pojazdami, konno lub przepędzania
zwierząt, z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych,
2) uprawy gruntu, sadzenia drzew lub krzewów na wałach oraz w odległości mniejszej niż
3m od stopy wału,
3) rozkopywania wałów przez osoby nieupoważnione,
4) wykonywania obiektów budowlanych , kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w
odległości mniejszej niż 50m od stopy wału
22.Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny filar
ochronny
Obszary te zostały wyznaczone na rysunku Studium.
23.Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowiązujące na
nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej
Na terenie Gminy Osiek nie występują.
24.Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji
Na terenie Gminy Osiek występują następujące tereny wymagające rekultywacji:
24.1.Obszar wysypiska odpadów komunalnych: wysypisko, po zakończeniu działalności
powinno być poddane rekultywacji zgodnie z zasadami określonymi w rozdziale III
24.2.Obszar kopalni siarki: niezbędna będzie rekultywacja byłych wyrobisk, hałd i osadników
oraz sukcesywna rekultywacja terenów poeksploatacyjnych. Należy wprowadzić zieleń
osłonową, izolującą przyrodniczo i wizualnie tereny wydobycia.
25.Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych
Na terenie gminy Osiek występuje teren zamknięte, przez które przebiegają linie kolejowe.
Ustanowione zostały decyzją nr 62 Ministra Infrastruktury z dnia 26 września 2005 roku (Dz.
Urz.MI nr 11,poz.72 z póź..zm). Tereny zamknięte zostały przedstawione na rysunku Studium.
26. Inne obszary problemowe
Na terenie Gminy Osiek wyznacza się zasięg następujących obszarów problemowych, które
powinny być rozwiązane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lub w
specjalnych programach rozwojowych, w sposób rozszerzający ustalenia Studium:
61
26.1.Teren obszaru zamkniętego kopalni siarki „Osiek”- rekultywacja terenów, na których
wydobywano złoża siarki
26.2.Stworzenie ciągu przyrodniczo – turystycznego wraz z atrakcjami turystycznymi . Ciągi te
wyznaczone zostały na rysunku Studium. Występują przede wszystkim wzdłuż ciągów
ekologicznych, wśród lasów oraz wzdłuż rzeki Wisły.
26.3.Utrzymanie osadnictwa we wsi Długołęka i Lipnik. Wieś Lipnik znajduje się na terenie
górniczym w związku z tym istnieje zagrożenie takie jak we wsi Mikołajów,
zdewastowanie, wykupienie terenów mieszkaniowych przez kopalnię siarki. Ponadto wieś
Lipnik znajduje się na terenach zalewowych rzeki Wisły. Wieś Długołęka również
umiejscowiona jest na obszarze zalewowym, w pobliżu wsi występują bardzo dobre gleby ,
co powoduje ograniczanie osadnictwa.
27. Kierunki rozwoju Gminy w zakresie elektroenergetyki, gazyfikacji i
zaopatrzenia w ciepło, gospodarki wodno – ściekowej i gospodarki odpadami
27.1. Gazyfikacja przewodowa.
Planowana jest budowa gazociągu wysokiego ciśnienia Dn100-150mm od istniejącej magistrali
relacji Staszów-Sandomierz w kierunku wsi Pliskowola. Z gazociągu tego zasilana będzie
poprzez odnogę Dn100-150mm projektowana stacja redukcyjno-pomiarowa I stopnia w
Pliskowoli stanowiąca bezpośrednie źródła gazu średnioprężnego dla gminy Osiek. Decydujące
o dalszej gazyfikacji będzie kryterium ekonomiczne. Do rozwiązania jest też problem techniczny
związany z przeprowadzeniem gazociągu przez teren lasu od strony północnej w okolice
Pliskowoli. Plan rozwoju lokalnego miasta i gminy Osiek na lata 2004-2013 przewiduje
doprowadzenie zgazyfikowanie miasta Osiek i wsi Pliskowola do 2013 roku.
W Studium do gazyfikacji kwalifikuje się wstępnie miasto Osiek oraz wsie Pliskowola i Bukowa
z programem perspektywicznym wyrażającym się liczbą łącznie 3000 użytkowników gazu.
Wskaźnik charakteryzujący zgazyfikowanie gminy w perspektywie wyniesie blisko 40% licząc
odsetek ludności korzystającej z gazociągu. Gaz używany będzie do celów bytowych i
grzewczych przy następujących założeniach:
• pełne pokrycie potrzeb bytowych w grupie mieszkalnictwa i wybranych usług przy
wskaźniku jednostkowego zapotrzebowania gazu 0,025nm3/hM
• częściowe pokrycie potrzeb grzewczych w grupie mieszkalnictwa i wybranych usług na
poziomie 40% przy wskaźniku jednostkowego zapotrzebowania gazu 0,457nm3/hM
Obliczeniowe zapotrzebowanie na gaz Qmaxh w obszarze zakwalifikowanym w studium do
gazyfikacji wyniesie zatem 3000M x 0,025nm3/hM + 3000M x 0,40 x 0,457nm3/hM =
ok.620nm3/h
Plany rozwoju sieci gazowej na terenie gminy Osiek i gmin sąsiednich prowadzi Karpacka
Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Tarnowie, Oddział Zakład Gazowniczy w Sandomierzu.
Spółka ta powinna w porozumieniu z władzami gminy opracować koncepcję gazyfikacji zarówno
wsi Bukowa jak i miasta Osiek z wsią Pliskowola.
62
27.2. Elektroenergetyka.
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa świętokrzyskiego z 2002 roku nie
przewiduje wprowadzenia w obszar gminy nowych linii elektroenergetycznych wysokiego
napięcia ani nowych GPZ-tów generujących strefy ochronne.
Sieć SN 15kV na terenach wiejskich jest w większości napowietrzna. Wszyscy odbiorcy energii
elektrycznej posiadają przyłącza do sieci energetycznej poprzez stacje transformatorowe
15/0,4kV, których na koniec 2004 roku zinwentaryzowano 62. Jedyne nowe inwestycje
elektroenergetyczne zgłoszone przez ZRE S.A. do planu to modernizacja istniejących i budowa
nowych urządzeń na sieci SN i nn, w tym w rejonie miejscowości Łęg na terenie kopalni siarki.
Eksploatację podsystemu prowadzi Rzeszowski Zakład Energetyczny S.A. Rejon Energetyczny
w Staszowie. Średnioroczne zużycie energii elektrycznej na terenie gminy szacuje się na ok.
1500kWh na 1 odbiorcę w grupie C (bez odbiorców przemysłowych). Wskaźnik ten, zgodnie z
Założeniami Polityki Energetycznej Polski do 2020 roku, wzrośnie średnio w kraju o 66%, czyli
dla gminy Osiek wyniesie ok. 2500kWh na 1 odbiorcę.
Z uwagi na bliskość źródeł zasilania (GPZ 110/15kV "Osiek” i GPZ 110/15kV „Klimontów”) nie
ma zagrożeń po stronie podaży energii elektrycznej w gminie tak obecnie jak i w przyszłości.
Na wszystkich obszarach przewidzianych pod zalesianie, zgodnie z PN-E-05100-1, należy
pozostawić pod istniejącymi liniami elektroenergetycznymi WN, SN i nn pas bez zalesiania o
szerokości odpowiednio 20,0m, 11,0m i 9,3m. Dopuszcza się w pozostawionym pasie
prowadzenie gospodarki leśnej pod warunkiem utrzymywania pod linią drzew nie
przekraczających 2,0m wysokości oraz pozostawienie wokół każdego słupa powierzchni nie
zalesionej w odległości co najmniej 4,0m od słupa.
27.3. Zaopatrzenie w wodę, odprowadzanie ścieków i gospodarka odpadami
27.3.1. Zaopatrzenie w wodę.
W podsystemie obsługi inżynieryjnej warunkującymi zagospodarowanie przestrzenne są przede
wszystkim rozwiązania gospodarki wodno-ściekowej. Wynika to stąd, że woda spełniająca
normy jakościowe i ilościowe jest medium warunkującym bytowanie człowieka, jego działalność
gospodarczą i wypoczynek. Jednocześnie potrzeba zagospodarowywania wód zużytych
(ścieków) jest uznanym wymogiem sanitarnym w wymiarze indywidualnym i społecznym oraz
warunkuje utrzymanie akceptowalnego stanu środowiska naturalnego.
Zaopatrzenie w wodę na terenie gminy Osiek ma równorzędne znaczenie dla dwu grup
odbiorców:
• mieszkalnictwa
• rolnictwa
W Studium do zbiorowego zaopatrzenia w wodę kwalifikuje się wszystkie wsie i sołectwa ale
jedynie w zakresie wody pitnej i wody zużywanej na potrzeby gospodarcze.
63
Zaopatrzenie odbiorców na terenie gminy w wodę realizowane będzie z istniejącego wodociągu
grupowego "Wiązownica Mała".
Przyjmuje się jako ustalenie Studium, że rozbudowa ujęcia wody „Wiązownica Mała” i/lub
zwiększenie limitu wody dla gminy Osiek może wynikać jedynie ze wzrostu zapotrzebowania na
wodę pitną. Zapotrzebowanie na wodę dla potrzeb rolnictwa powinno być pokrywane z wód
powierzchniowych lub podziemnych (np. ze studni do chemizacji wsi).
Dla obliczania zapotrzebowania wody przyjęto następujące założenia:
- scalony wskaźnik jednostkowego zapotrzebowania średniego w gospodarstwach domowych
100dcm3/M/d.
- współczynnik nierównomierności dobowej Nd= 1,6
- współczynnik nierównomierności godzinowej Nh= 2,6
Założono, że podany wskaźnik uwzględnia straty wody - należy zauważyć, że straty rzeczywiste
w nowych wiejskich sieciach budowanych z tworzyw PCV i PE są znacznie mniejsze niż w
podobnych sieciach miejskich.
Dla przyjętych wskaźników jednostkowych oraz współczynników nierównomierności
wyznaczono globalne zapotrzebowanie wody dla całej gminy:
Średniodobowe
Qśrd = 800 m3/d
w dobie maksymalnego rozbioru
Qmaxd = 1280m3/d
w godzinie maksymalnego rozbioru Qmaxh = 139m3/h
Wyliczone zapotrzebowanie wody na okres perspektywiczny mieści się w przyznanym limicie
wody i może zostać pokryte za pośrednictwem istniejącego układu sieci wodociągowej.
Zapotrzebowanie wody na cele związane z gaszeniem pożaru przyjęto zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 czerwca 2003 r. w
sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. nr 121 poz.
1139 z 2003r.). Ponieważ w żadnej z wyodrębnionych jednostek liczba ludności nie przekracza
5000M., przyjęto zapotrzebowanie wody na cele ppoż. w ilości 10dcm3/s. Pobór wody ppoż. w
wymaganej ilości umożliwiają wybudowane na sieci hydranty.
Władze gminy ustawowo odpowiedzialne za zaopatrzenie mieszkańców w wodę powinny
posiadać kompleksowe opracowanie dotyczące zaopatrzenia gminy w wodę, w tym zawierające
obliczenia hydrauliczne na modelu komputerowym istniejącej sieci. Zapisana w modelu
komputerowym koncepcja jest elastyczna i może być modyfikowana w miarę zmiany stanu
informacji o docelowym programie zagospodarowania (takich np. jak ilość mieszkańców,
rozmieszczenie, nowe odbiory punktowe, inne).
27.3.2. Odprowadzenie i unieszkodliwienie ścieków.
W Studium do objęcia kanalizacją sanitarną kwalifikuje się wszystkie wsie i sołectwa, w których
jest obsługa wodociągowa. Atutem gminy jest występowanie licznych wód powierzchniowych
stanowiących potencjalne odbiorniki ścieków powierzchniowych. Wskaźnik charakteryzujący
64
skanalizowanie gminy w okresie perspektywicznym wzrośnie z 15% do 80% licząc odsetek
ludności korzystającej z sieci kanalizacyjnej.
Zasadniczo przyjmuje się, że ilość ścieków bytowo-gospodarczych jest równa ilości zużywanej
wody. Stąd do obliczeń ilości ścieków przyjęto te same wskaźniki jednostkowe wyrażone przez
wskaźniki scalone i podobne współczynniki nierównomierności dobowej i godzinowej jak w
obliczeniach zapotrzebowania na wodę. Z ogólnej ilości ścieków wyrażającej się liczbą Qśrd =
800m3/d 80% będzie kanałowo dopływało na oczyszczalnie ścieków a 20% będzie dowożone
taborem asenizacyjnym do największej oczyszczalni w Osieku zdolnej przyjąć do 300m3/d
ścieków. W obliczeniach przepustowości projektowanych oczyszczalni należy uwzględnić
dodatkowo wody infiltracyjne i przypadkowe, których narzut przyjmuje się w ilości
0,15dcm3/s/km sieci.
Obowiązujący plan rozwoju lokalnego dla gminy zakłada zakończenie budowy układu
kanalizacyjnego dla wsi Suchowola i Długołęka w 2006 roku, Pliskowola w 2013. Odbiornikiem
ścieków będzie dla tych miejscowości istniejąca oczyszczalnia miejska w Osieku. Lokalne
układy kanalizacyjne zakończone własnymi oczyszczalniami ścieków są planowane w
Niekrasowie-Mucharzewie (do 2005r.), w miejscowościach Lipnik, Kąty, Szwagrów, Trzcianka
(do 2006r.) oraz we wsiach Tursko Wielkie, Niekurza, Matiaszów, Ossala, Strużki, Sworoń,
Nakol i Bukowa (w latach 2007 - 2013). Inwestycje w kanalizacje wiejskie częściowo będą
finansowane ze środków budżetowych gminy, częściowo ze środków UE.
Pod małe wiejskie oczyszczalnie ścieków wystarczające są działki o powierzchni od 0,7 do
1,0ha. Wielkość i lokalizacja działek jest wskazana w części graficznej studium. Dokładne
lokalizacje określą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.
Zabudowa rozproszona w obszarach, w których budowa kanalizacji zbiorczej nie jest
uzasadniona ekonomicznie, będzie objęta programem budowy oczyszczalni zagrodowych
(przydomowych).
Władze gminy ustawowo odpowiedzialne za gospodarkę ściekami komunalnymi powinny
posiadać kompleksowe opracowanie dotyczące skanalizowania gminy. Opracowanie to powinno
m.in. określić typowe powtarzalne rozwiązanie technologiczne dla każdego z projektowanych
układów kanalizacji sanitarnej, dać wytyczne do stosowania oczyszczalni zagrodowych
(przydomowych), określić niezbędny zakres budowy kanalizacji deszczowej oraz zwymiarować
wymagane nakłady inwestycyjne. Bez dokumentacji projektowej typu studium wykonalności
(lub podobnego typu) nie będzie możliwe aplikowanie o dofinansownie ze źródeł zewnętrznych.
27.3.4. Gospodarka odpadami
Miejscem gromadzenia odpadów stałych z gminy jest uszczelnione 0,5m warstwą iłu
składowisko gminne w Osieku. Całkowita powierzchnia gruntów wykupiona przez gminę pod
wysypisko to 5,06ha. Są zatem bardzo znaczne rezerwy jego powiększenia i wykorzystywania
jeszcze po 2020 roku.
Likwidację wykorzystywanej czaszy składowiska wraz z rekultywacją przewidziano na 2010r.
Stopień zapełnienia składowiska przemawia jednak za przesunięciem terminu jego zamknięcia.
65
Zasadne będzie jego dostosowanie do wymogów ochrony środowiska i eksploatowanie po 2010
roku.
W Studium przyjmuje się za celowe ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania wokół
wysypiska w Grabowcu lub co najmniej prowadzenie monitoringu zanieczyszczeń tak powietrza
jak i wód wokół obiektu.
27.4. Ciepłownictwo
Do obliczenia zapotrzebowania energii cieplnej na okres perspektywiczny przyjęto następujące
założenia i wskaźniki jednostkowe:
• zapotrzebowanie ciepła dla budownictwa mieszkaniowego (przed termorenowacją)
90W/m2, udział 95%
• zapotrzebowanie ciepła dla budownictwa mieszkaniowego (po termorenowacji) 60W/m2,
udział 5%
• zużycie energii na ogrzewanie kubatury 500MJ/m2/rok
• zużycie energii na przygotowanie ciepłej wody 140MJ/m2/rok
• nieznaczący przyrost powierzchni użytkowej mieszkań, następować będzie głównie
wymiana substancji substandardowej na wyższą
Prognozowane zapotrzebowanie na moc cieplną w gminie Osiek wyniesie 14,34MW a na energię
cieplną do ogrzewania i przygotowania ciepłej wody 103,5TJ.
27.5. Telekomunikacja
Ilość abonentów TP S.A. na terenie gminy na koniec 2004 roku nie była znana. Nie ma
ograniczeń w przyłączaniu nowych abonentów po stronie central. Lokalnie występują trudności
w rozprowadzeniu rozdzielczej sieci kablowej.
W Studium przyjmuje się pełne pokrycie potrzeb telekomunikacyjnych na terenie gminy – jest to
domena operatorów telefonicznych. Urządzenia telefonii przewodowej nie są elementami
zagospodarowania przestrzennego. Tworzenie ustaleń studium wiążących gminę jest w tym
zakresie bezprzedmiotowe.
DZIAŁ V - POLITYKA PRZESTRZENNA DLA
WYODRĘBNIONYCH JEDNOSTEK STRUKTURY
PRZESTRZENNEJ GMINY
Ustalenia wspólne dla wszystkich jednostek struktury przestrzennej zostały przedstawione w
rozdziałach II,III „Studium”. Przedstawione zostały w tych rozdziałach najważniejsze cele i
kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy. Opisane zostaną ustalenia zawierające
kierunki zagospodarowania i polityki przestrzennej.
66
Przyjęto podział na jednostki strukturalne oparty o istniejące jednostki administracyjne, czyli
sołectwa z wydzieleniem Lasów Państwowych.
28. Jednostki strukturalne gminy Osiek
Gmina Osiek została podzielona na następujące jednostki strukturalne:
Osiek
Bukowa
Długołęka
Kąty
Lipnik
Matiaszów
Mikołajów
Mucharzów
Niekrasów
Ossala
Pliskowola
Strużki
Suchowola
Sworoń
Szwagrów
Trzcianka Kolonia
Trzcianka Wieś
Tursko Wielkie
28.1. Jednostka strukturalna – miasto Osiek
Obejmuje największą część gminy. Składa się z kilku miejscowości: miasto Osiek, które stanowi
ośrodek usługowo – administracyjny, Osieczko, Grobla, Kolonia Lipnik, Grabowiec. Jest to
największe sołectwo w całej gminie.
Najważniejsza miejscowość gminna to miasto Osiek.
Przez centrum miasta przebiegają dwie drogi krajowa nr 79 oraz wojewódzka nr 779. Zabudowa
ukształtowana jest wzdłuż dróg dojazdowych. serce miasta stanowi rynek, przy którym
usytuowane są usługi administracyjne i handlowe. Przy drodze krajowej nr 79 (ul. Sandomierska)
znajduje się najważniejszy zabytek – kościół parafialny wraz z dzwonnicą. Obok niego
umiejscowione jest drugie centrum – utworzone przez budynki usługowe takie jak: szkoła
podstawowa i gimnazjum, przedszkole, domu kultury, ośrodek zdrowia. Ponadto w Osieku
znajdują inne usługi podstawowe: OSP, biblioteka, bank, policja oraz sklepy.
Studium ustala utworzenie w mieście Osiek terenów pod budownictwo mieszkaniowe,
terenów dla realizacji szkolnych urządzeń sportowych i ewentualnej modernizacji i rozbudowy
budynków, w których prowadzona jest działalność oświatowo – kulturalna.
Przewiduje się wykonanie obwodnicy miasta Osiek, która polepszy stan techniczny budynków
usytuowanych w centrum miasta. W chwili obecnej narażone są one na bardzo duże drgania
67
związane z ruchem samochodowym. Przelot dogi krajowej nr 79 przez centrum miasta powoduje,
iż nie posiada ono właściwie ukształtowanej przestrzeni publicznej w centrum miasta. Rynek.
urbanistycznie i historycznie jest wydzielony, ale poprzez duży ruch samochodowy został
zagubiony jego charakter. Poprzez zrealizowanie obwodnicy umożliwi się miastu stworzenie jego
centrum.
Wymagać to będzie dbałości o ład przestrzenny historycznego układu rynku oraz zespołu
kościoła parafialnego.
Południowa część sołectwa wykorzystana jest pod tereny górnicze, zdegradowane w rejonach
wydobywczych i powydobywczych. Na terenie górniczym został wykonany projekt miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego. Wyróżnić tu można teren przeznaczone do
rekultywacji, rehabilitacji, przeznaczone pod zalesienia i grunty orne.
Ponadto do funkcji przemysłowych zaliczyć można dwie cegielnie „Grabowiec”, które rozwijają
się i powiększają swoje tereny produkcyjne.
Znaczną część terenu stanowią grunty orne i użytki zielone. Dominującą funkcją sołectwa jest
rolnictwo.
W części północnej na terenach już występujących lasów w studium przewiduje się dolesienia,
natomiast w części zachodniej i północnej miasta Osiek proponuje się przeznaczenie gruntów
pod zabudowę mieszkaniowo – usługową.
Z zakresu infrastruktury
technicznej należy uzupełnić kanalizację sanitarną, wykonać
gazyfikację miasta Osiek z kierunku Pliskowoli.
28.2. Jednostka strukturalna – Bukowa
Jednostka ta położona jest na północnym skraju gminy. Wieś Bukowa oddzielona jest od
pozostałej części gminy lasami państwowymi oraz rzeczką Zawidzianką.
Układ osadniczy stanowi wieś Bukowa oraz miejscowości: Kopanina i Mała Bukowa.
Wieś Bukowa posiada zwartą zabudowę o układzie ulicowym.
Na obszarze sołectwa znajdują się obiekty usług podstawowych (szkoła podstawowa, OSP,
sklepy). Większa część jednostki zajmuje obszar rolny o bardzo dobrych klasach I-IVB.
W Studium wyznaczone są tereny koncentracji usług w środku istniejącej tkanki mieszkaniowej,
istnieje możliwość powiększenia zabudowy zagrodowej. Wyznaczony został teren pod usługę
związaną z agroturystyką – tuż przy rzece Zawidziance.
W części północnej sołectwa istnieje możliwość dolesień, jednak z racji występowania bardzo
dobrych gleb sołectwo to powinno zachować charakter rolniczy.
Z zakresu infrastruktury technicznej przewidziana jest gazyfikacja wsi Bukowa.
28.3. Jednostka strukturalna – Długołęka
Sołectwo znajduje się w części wschodniej gminy wzdłuż Wisły. Obejmuje wieś Długołękę
położoną na tarasie zalewowym rzeki Wisły. Wieś ta posiada nietypowy kształt meandru,
pozostałości starego koryta rzeki.
Z usług, jakie znajdują się we wsi należy wymienić: szkołę podstawową, kościół, remizę
strażacką, ośrodek kultury.
68
Z racji występowania bardzo dobrych gleb i terenów zalewowych wieś ta ma małe szanse na
rozwój zabudowy, powinien występować jedynie w charakterze uzupełnień istniejącej tkanki
mieszkaniowej z możliwością wprowadzenia funkcji pozarolniczych.
Należy natomiast wykorzystać oryginalny meandrowy kształt zabudowy oraz bliskość rzeki
Wisły w celach turystycznych. W Studium zostały przewidziane miejsca pod usługi
agroturystyczne, turystyczne, rekreacyjne, wypoczynkowe.
Wzdłuż wału powodziowe przewidziany został ciąg pieszo – rowerowy
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Długołęka.
28.4. Jednostka strukturalna – Kąty
Sołectwo obejmuje wieś Kąty oraz tereny rolne. Powierzchnię sołectwa zajmują grunty klasy IIV. Wieś Kąty usytuowana jest wzdłuż drogi gminnej. Sołectwo ma bardzo małą powierzchnię
93,97 ha. Większa część obszaru znajduje się w strefie ochronnej kopalni siarki, całość sołectwa
zaliczana jest do terenów zalewowych rzeki Wisły.
Z tych powodów studium nie przewiduje dużych rezerw pod zabudowę mieszkaniowo –
usługową jedynie jej uzupełnienia.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Kąty.
28.5. Jednostka strukturalna – Lipnik
Sołectwo obejmuje wieś Lipnik oraz tereny rolne. Sołectwo znajduje się w obszarze chronionym
kopalni siarki, w jego południowo – zachodniej części znajdują się złoża siarki, w przyszłości
przewidziane do wydobycia. Część zabudowań wsi Lipnik zostanie wykupiona przez kopalnię i
ulegnie zniszczeniu. Po zakończeniu wydobycia i rekultywacji teren powinien być przeznaczony
na rolnictwo i zabudowę zagrodową z elementami agroturystyki.
W studium przewiduje się jedynie uzupełnienia zabudowy, ponieważ znajdują się tu tereny
zalewowe Wisły oraz bardzo dobre grunty.
Na terenie sołectwa wzdłuż Wisły poprowadzony jest wał powodziowy, na którym w studium
proponuje się utworzenie ciągu pieszo – jezdnego.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Lipnik, oraz oczyszczalnię
ścieków.
28.6. Jednostka strukturalna - Matiaszów
Sołectwo składa się z wsi Matiaszów, Staszówek oraz z terenów rolnych. Wieś Matiaszów jest
rozczłonkowana na trzy części, każda usytuowana wzdłuż drogi powiatowej i gminnej.
Matiaszów przecięty jest przez kolej szerokotorową, biegnącą w kierunkach północ- południe.
Kolej znajduje się na wysokim nasypie ziemnym.
W studium przewiduje się uzupełnienie zabudowy istniejącej zabudową mieszkaniowo usługową, tak aby scalić całą wieś.
W części zachodniej wsi proponuje się stworzenie agroturystyki, ponieważ obok zabudowy
znajduje się staw. Stwarza to możliwości rekreacyjno – wypoczynkowe.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Matiaszów.
69
28.7. Jednostka strukturalna – Mikołajów
Sołectwo Mikołajów w całości znajduje się na terenie kopalni siarki i w całości jest terenem
przemysłowym. W miejscach gdzie nie jest wydobywana siarka znajdują się obszary rolne lub
lasy.
Tereny powydobywcze w studium wyznaczono do rekultywacji i przeznaczono pod uprawy
rolne(część wschodnia sołectwa) lasy ( centrum i zachód sołectwa), wypoczynek i rekreację ( w
okolicach Wisły. W projekcie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
wykonanego dla terenu kopalni należy uwzględnić te wytyczne.
W zachodniej części sołectwa przebiega droga krajowa nr 79, która zarówno w studium jak i
planie miejscowym ulegnie przesunięciu w kierunku zachodnim ze względów wydobywczych.
Przez środek sołectwa przebiega rurociąg naziemny o szer. ok. 1m. Rurociąg biegnie z
elektrowni „Połaniec” do kopalni siarki. Rurociąg wprowadza nieład przestrzenny, w studium
proponuje się wprowadzić zieleń uporządkowaną wzdłuż rurociągu.
Wschodnią część sołectwa stanowi rzeka Wisła, wzdłuż której znajduje się wał powodziowy
wraz w ciągiem pieszo – jezdnym.
28.8. Jednostka strukturalna - Mucharzów
Sołectwo Mucharzów znajduje się w części zachodniej gminy. Składa się z wsi Mucharzów,
terenów rolnych oraz leśnych. Część północna sołectwa zajęta jest przez lasy, przez które
przechodzą dwie linie kolejowe normalnotorowa i szerokotorowa. W części południowej
natomiast znajduje się ciek wodny z chronionymi użytkami zielonymi. Pozostała powierzchnię
sołectwa stanowią użytki rolne o niskiej klasie gleb.
W studium powierzchnia sołectwa przewidziana jest głównie do zalesień, wzdłuż cieku wodnego
należy stworzyć ciąg pieszo – rowerowy. Teren sołectwa posiada zróżnicowanie wysokości,
znajdują się tu doliny i wąwozy. Takie ukształtowanie terenu sprzyja turystyce, dlatego też w
Mucharzowie przewidziana jest rezerwa pod agroturystykę. Pomiędzy rozgałęzieniem cieku
wodnego, w części południowo – zachodniej w studium ustala się stworzenie rezerwy pod
zabudowę np.: letniskową, turystyczną, mieszkaniową.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Mucharzów.
28.9. Jednostka strukturalna – Niekrasów
Sołectwo to zdominowane jest przez produkcję rolniczą, tak jak miejscowości usytuowane w
części zachodniej gminy, posiada ciekawie ukształtowany krajobraz z dolinami i wąwozami. We
wsi Niekrasów znajdują się różnego rodzaju usługi: szkoła, OSP, cmentarz, obiekty handlowe
oraz Sanktuarium NMP.
Studium wyznacza niezbędne obszary dla rozwoju funkcji zagrodowej z możliwością jej
uzupełnienia o pozarolnicze funkcje; wyznacza miejsce na funkcje agroturystyki.
Przez część wschodnio – północną przebiega linia kolejowa szerokotorowa z odgałęzieniem w
kierunku kopalni siarki.
W studium przewiduje się dużą ilość dolesień, ponieważ grunty tego sołectwa posiadają niską
70
klasę bonitacyjną.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Niekrasów wraz z
oczyszczalnią ścieków.
28.10. Jednostka strukturalna – Ossala
Sołectwo to zajmuje duży obszar w gminie ok. 960,68 ha. Składa się z terenów zabudowanych
wsi Ossala, Ossala Lesisko, Lesisko Trzciańskie, gruntów rolnych i lasów. Miejscowość Ossala
usytuowana jest wzdłuż dróg: powiatowej i gminnej. Posiada usługi takie jak: szkoła
podstawowa, OSP, dwie stacje auto – gaz, oraz obiekty handlowe.
W studium przewiduje się uzupełnianie zabudowy zagrodowej o funkcje pozarolnicze. Dużą
część sołectwa ok. 40% zajmują lasy, gleby mają niskie klasy bonitacyjne dlatego też proponuje
się dolesienia.
Tak jak wszystkie sołectwa gminy Osiek, sołectwo Ossala również jest nieskanalizowane i należy
wykonać infrastrukturę systemu kanalizacyjnego.
28.11. Jednostka strukturalna – Pliskowola
Sołectwo to jest w większości rolnicze z wsiami: Pliskowola, MałaWola, Duża Wola, Zabłonie,
Podlasie, Góry. Większość wymienionych wsi łączy zabudowę z sąsiednimi wsiami tak, iż trudno
jest określić początek i koniec poszczególnej wsi. Wsie te usytuowane są wzdłuż drogi
powiatowej biegnącej z Osieka do Staszowa, w dolinie z ciekiem wodnym. Pliskowola posiada
obiekty usług podstawowych, w Studium wyznaczony jest w centrum Pliskowoli teren pod usługi
skoncentrowane. Tak jak w większości sołectw przewiduje uzupełnianie zabudowy zagrodowej o
pozarolnicze funkcje. W części zachodniej sołectwa oraz wschodniej znajdują się lasy, w studium
proponuje się dużą ilość dolesień z racji występowania słabych gleb.
Część wschodnia sołectwa zajmowana jest przez tereny górnicze, które tak jak w sołectwie
Mikołajów czy Lipnik należy rekultywować i rehabilitować na cele leśne i rolnicze.
Tak jak wszystkie sołectwa gminy Osiek to również jest nieskanalizowane i należy wykonać
infrastrukturę systemu kanalizacyjnego i gazowego ze stacji gazowej znajdującej się na terenie
sołectwa.
28.12. Jednostka strukturalna – Strużki
Sołectwo Strużki w 80% zajęte jest przez tereny leśne. Jedyną wsią znajdującą się na terenie
sołectwa są Strużki, które usytuowane są na skrzyżowaniu drogi krajowe nr 79 i drogi gminnej.
W miejscowości brak jest jakichkolwiek usług.
Należy stworzyć centrum tej wsi z usługami np.: rekreacyjno - turystycznymi, ponieważ
występują tu lasy chronione i powinno się stworzyć dogodne warunki dla turystyki. W Studium
zaproponowane zostały ścieżki pieszo – rowerowe biegnące wśród lasów oraz miejsce pod
koncentrację usług. Przewidziane są również dolesienia na obszarze sołectwa.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Strużki wraz z
oczyszczalnią ścieków.
71
28.13. Jednostka strukturalna – Suchowola
Powierzchnia sołectwa wynosi 1337,03 ha i jest drugim, co do wielkości sołectwem w gminie
Osiek.
Tereny sołectwa można podzielić na trzy obszary o przeważających funkcjach zabudowy
zagrodowej z usługami ( szkoła podstawowa, remiza strażacka, stadion sportowy, betoniarnia,
handel), tereny rolne (zajmują największy fragment sołectwa) oraz lasy ( znajdują się w
północnej części sołectwa).
Suchowola jest największą wsią w gminie Osiek. Usytuowana jest przy drodze powiatowej i
gminnej, które biegną równolegle do siebie. Pomiędzy zabudowaniami i drogami znajduje się
ciek wodny. Stanowi to ciekawy układ urbanistyczny.
W części północno – wschodniej sołectwa, w lesie, znajduje się gminne wysypisko śmieci. W
studium przewidziane jest dolesienie większości gruntów sołectwa, stworzenie centrum wsi z
koncentracją usług, ciągiem pieszo – rowerowym oraz dostosowanie składowiska do wymogów
ochrony środowiska.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Suchowola.
28.14. Jednostka strukturalna - Sworoń
Sołectwo składa się z terenów zabudowanych : wsi Sworoń i Nakol, gruntów rolnych oraz
niewielkiego lasu. Obie wsie mają charakter ulicówek, usytuowane są równolegle do siebie w
kierunku wschód – zachód.
Sołectwo przecięte jest na dwie części przez linię kolejową szerokotorową znajdującą się na
wysokim nasypie ziemnym.
We wsi Sworoń usytuowanej wzdłuż drogi powiatowej znajduje się szkoła podstawowa oraz
usługi handlu. We wsi Nakol brakuje jakichkolwiek usług, jednak znajduje się ona bardzo blisko
wsi Sworoń, w której zagwarantowane są usługi podstawowe.
W Studium przewidziana jest rozbudowa tych wsi w formie uzupełnień istniejącej zabudowy z z
możliwością jej uzupełnienia o pozarolnicze funkcje. W części wschodniej Sworonia w studium
proponuje się lokalizację agroturystyki, ponieważ bardzo blisko jest rzeka Wisła, wał
powodziowy ze ścieżką pieszo – rowerową oraz dwa cieki wodne wpływające do Wisły.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Sworoń i Nakol wraz z
oczyszczalnią ścieków.
28.15. Jednostka strukturalna – Szwagrów
Wieś Szwagrów o rozczłonkowanej strukturze przestrzennej pełni funkcję pomocniczego ośrodka
rozwoju gminy. Na jej obszarze znajdują się elementy usług podstawowych dla południowego
regionu gminy (kościół, szkoła, remiza strażacka, handel). Wieś położona jest na terenach
zalewowych rzeki Wisły przy drodze powiatowej biegnącej w kierunku Połańca.
Strukturę przestrzenną stanowi wieś Szwagrów, Dębiny, Rogatki, Podwale.
Przestrzeń sołectwa o dominującej funkcji rolniczej będzie terenem rozwoju innych funkcji
wpisujących się w zasadę wielofunkcyjności wsi realizowanych w obrębie wyznaczonych
obszarów zabudowy zagrodowej bądź terenów usług skoncentrowanych.
72
Z racji występowania bardzo dobrych gleb nie przewiduje się dolesień.
Tak jak w przypadku wszystkich wsi gminnych brakuje kanalizacji, dlatego w studium
przewiduje się wykonanie infrastruktury sytemu kanalizacyjnego.
28.16. Jednostka strukturalna – Trzcianka Wieś
Sołectwo obejmuje wieś Trzcianka Folwarczna oraz tereny rolne. Powierzchnię sołectwa zajmują
grunty klasy I-IV, więc powinna zostać utrzymana funkcja rolna. Wieś Trzcianka Folwarczna
usytuowana jest wzdłuż drogi gminnej. 80% sołectwa zaliczana jest do terenów zalewowych
rzeki Wisły.
Z tych powodów studium nie przewiduje dużych rezerw pod zabudowę zagrodowo – usługową
jedynie jej uzupełnienia.
Z infrastruktury technicznej należy wykonać kanalizację sanitarną wsi Trzcianka Folwarczna.
28.17. Jednostka strukturalna – Trzcianka Kolonia
Sołectwo zajmowane jest głównie przez grunty rolne i zabudowania wsi Trzcianka Kolonia. Są tu
bardzo dobre gleby, cała powierzchnia zaliczona jest do terenów zalewowych.
Przestrzeń sołectwa o dominującej funkcji rolniczej będzie terenem rozwoju innych funkcji
wpisujących się w zasadę wielofunkcyjności wsi realizowanych w obrębie wyznaczonych
obszarów zabudowy zagrodowej bądź terenów usług skoncentrowanych.
Z racji występowania bardzo dobrych gleb nie przewiduje się dolesień.
Tak jak w przypadku wszystkich wsi gminnych brakuje kanalizacji, dlatego w studium
przewiduje się wykonanie infrastruktury sytemu kanalizacyjnego.
28.18. Jednostka strukturalna - Tursko Wielkie
Wieś Tursko Wielkie znajduje się w pobliżu Szwagrowa. Wsie tworzą razem pomocnicze
centrum gminne.
Przez wieś przechodzi rurociąg z elektrowni Połaniec do kopalni siarki „Osiek”. Rurociąg ten
prowadzony ponad poziom terenu wprowadza chaos urbanistyczny. Należy czasowo obsadzić
drzewami i krzewami okolice rurociągu, natomiast po skończeniu wydobycia siarki należy
zlikwidować o zalesić ten teren.
Część wschodnia sołectwa znajduje się na terenach zalewowych bez zróżnicowania
wysokościowego. Część zachodnia jest poza terenami zalewowymi o dużym zróżnicowaniu
terenu.
Podobnie jak w innych sołectwach tej gminy większość terenów rozwojowych w gminie
przeznaczona jest na wielofunkcyjne użytkowanie terenów zabudowy zagrodowej.
Tak jak w przypadku wszystkich wsi gminnych brakuje kanalizacji, dlatego w studium
przewiduje się wykonanie infrastruktury sytemu kanalizacyjnego.
73
DZIAŁ VI - UZASADNIENIE ORAZ SYNTEZA STUDIUM
Gmina położona jest w części wschodniej województwa świętokrzyskiego, przy samej
granicy z województwem podkarpackim. Gmina ta ma charakter gminy wiejskiej i rolniczej, ze
udziałem obszaru przemysłowego, oraz lasów. Część Gminy leży w zasięgu oddziaływania
kopalni siarki „Osiek”. Osadnictwo rozproszone jest w kilkunastu wsiach o charakterze
ulicowym z centrum w Osieku. Obecnie osią funkcjonalną Gminy jest droga krajowa nr 79
Warszawa- Sandomierz – Kraków - Bytom z odgałęzieniem w postaci drogi wojewódzkiej nr 765
Chmielnik – Staszów – Osiek. W chwili obecnej drogi te są bardzo uciążliwe dla mieszkańców
miasta. Z planu zagospodarowania przestrzennego województwa świętokrzyskiego wynika
jednak, że wspomniany ciąg drogowy zyska na znaczeniu poprzez stworzenie obwodnicy miasta
Osiek, która jednocześnie uwolni centrum miasta od uciążliwości.
Przez gminę Osiek przebiegają dwie linie kolejowe: normalnotorowa i szerokotorowa.
Linia normalnotorowa przebiega blisko miasta Osiek, od jego północnej strony. brakuje jednak
możliwości korzystania z kolei, chociaż tak blisko usytuowana jest linia PKP. Mieszkańcy miasta
i całej gminy zmuszeni są do dojazdów do Staszowa lub Tarnobrzegu, gdzie znajdują się
najbliższe stacje kolejowe. W Studium przewidziany został przystanek kolejowy dla miasta
Osiek.
W Gminie jest niewiele obiektów zabytkowych, natomiast bardzo liczne są stanowiska
archeologiczne. Najwięcej obiektów zabytkowych występuje w Osieku i Niekrasowie. W mieście
Osiek należy zadbać o zachowanie średniowiecznego układu urbanistycznego, stworzyć centrum
miasta i gminy. Ochraniać należy zabytkowy charakter wsi ulicowych, sposób ich zabudowy.
Dokonać tego można poprzez właściwe kształtowanie linii, wysokości, szerokości i gęstości
zabudowy. W sąsiedztwie obiektów zabytkowych nie należy wprowadzać obiektów uciążliwych
oraz takich które mogą pogorszyć stan środowiska przyrodniczego.
Walorem i atutem Gminy jest jej położenie wzdłuż dolin Wisły, atrakcyjne tereny
przyrodnicze, bardzo dobre gleby oraz w części zachodniej zróżnicowanie rzeźby terenu( doliny,
wąwozy). Ponadto na terenie gminy znajduje się jezioro Osieckie, kilka cieków wodnych oraz
stawy.
Najważniejszym problemem rozwojowym w zakresie zagospodarowania przestrzennego
gminy jest funkcjonowanie kopalni siarki „Osiek” oraz tereny zalewowe wzdłuż Wisły.
Zadaniem Studium było stworzenie warunków dla takiego rozwoju przestrzennego, który
pozwoliłby na zdyskontowanie istniejących walorów oraz zniwelowanie narastających
problemów i konfliktów przestrzennych.
W rozwiązaniach Studium zaproponowano rozwój Gminy w kilku kierunkach:
Rolnictwo
Obszar ten występuje w części wschodniej, gdzie znajdują się bardzo dobre gleby. Jest to baza
żywicielska całej gminy. Z tego względu należy ten obszar pozostawić bez większych zmian,
74
jedynie w części zurbanizowanej występującej na tych terenach można uzupełniać zabudowę
mieszkaniową z usługami. Tu również należy stworzyć warunki dogodne do turystyki np. wzdłuż
wału powodziowego Wisły stworzono ciąg pieszo – rowerowy biegnący przez cały teren gminy.
W kilu wsiach zaproponowano umieszczenie ośrodków agroturystycznych np.: w Długołęce,
Lipnik, Sworoniu, Matiszowie, Niekurzy, Tursku Wielkim.
Turystyka na atrakcyjnych przyrodniczo i zabytkowo terenach
W celu stworzenia dobrej bazy dla rozwoju turystyki na obszarze gminy Osiek należy stworzyć
następujące warunki:
- dolesienia - w studium jest to obszar zajmujący połowę gminy. Występują tu głównie gleby
niskiej klasy bonitacyjnej V,VI. Zaproponowane zostało dolesienie całej tej części gminy.
Przewidziane zostały ciągi pieszo – rowerowe wychodzące z terenów zurbanizowanych w
kierunku kompleksów leśnych. Należy dodać iż ta część gminy posiada duże zróżnicowanie
rzeźby terenu. Znajdują się doliny i wąwozy między innymi: wieś Pliskowola i Suchowola
usytuowane są w dolinach w bliskiej odległości do cieków wodnych, które przecinają teren w
kierunku wschód – zachód.
- ochrona zabytków i przyrody – Najważniejsze zabytki znajdują się w Osieku i Niekrasowie.
Wzdłuż ciągów komunikacyjnych usytuowane są szpalery drzew o walorach krajobrazowych i
przyrodniczych, które należy zachować. W części południowej znajdują się ponad 100-letnie
drzewostany. Rozwojowi ruchu turystycznego powinno sprzyjać wykorzystanie i uatrakcyjnienie
istniejących zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
Gmina powinna wykorzystać potencjał turystyczny jaki posiada, lub też może w najbliższej
przyszłości uzyskać.
- ścieżki piesze i rowerowe – stworzone są głównie wzdłuż atrakcyjnych krajobrazowo ternach
(lasy na południu i północy gminy, wzdłuż ciągów ekologicznych, na wale wiślanym). Należy
powiązać je w istniejącymi już szlakami turystycznymi.
-budowa zaplecza usługowo – hotelowego - We wsiach Ossala, Niekrasów, .Mucharzów i
Bukowa w studium stworzono centra agroturystyczne natomiast w Suchowoli i Pliskowoli
skoncentrowane zostały usługi. Ponadto wieś Długołękę o bardzo nietypowym kształcie należy
wyeksponować poprzez usytuowanie w niej zaplecza hotelowego np.: agroturystyki połączonej w
rekreacją,
- poprawa dróg i infrastruktury – na rozwój turystyki ma ogromny wpływ infrastruktura i dobre
warunki drogowe, dlatego też należy poprawić stan dróg i wykonać kanalizację sanitarną dla wsi
gdzie nie występuje. Wzdłuż ciągów komunikacyjnych powinna być rozwijana infrastruktura
usługowa przeznaczona dla obsługi turystów, w tym w szczególności usługi hotelarskie i
gastronomiczne, handel, obsługa ruchu samochodowego etc.
Funkcje przemysłowe i wydobywcze - obszar kopalni siarki „Osiek”
Obszar przemysłowy najbardziej determinuje rozwój gminy, wpływa na ład przestrzenny i
zagospodarowanie przestrzenne. Jest to teren, który należy jak najszybciej w miarę możliwości
finansowych, rekultywować . Kopalnia „Osiek” jest największym zakładem pracy występującym
75
w gminie, jest tu zatrudnionych około 600 osób.
Położenie kopalni w centrum gminy wpływa negatywnie na miasto Osiek, utrudnia jego rozwój
przestrzenny w kierunku południowym. W chwili obecnej obszar kopalni ulega degradacji, wieś
Mikołajów przestała istnieć a krajobraz wokół kopalni jest nieużytkowany. Należy jak
najszybciej rekultywować tereny, na których nie odbywa się wydobywanie siarki na cele leśne
lub rolne, tak aby krajobraz poprawiał zagospodarowanie przestrzenne. Można stworzyć w tym
miejscu , z racji bliskości miasta ośrodek sportu i rekreacji usytuowany w lasku miejskim.
Rozwój usług w mieście Osiek i najważniejszych miejscowościach gminy
Miasto Osiek obecnie jest zaniedbane bez centrum o charakterze miejskim. Przy rynku
umiejscowione są usługi administracyjno – handlowe, natomiast przy kościele parafialny
znajdują się usługi oświaty. Priorytetowym zadaniem dla władz gminnych jest odrestaurowanie
układu urbanistycznego miasta, uporządkowanie zabudowy wzdłuż rynku , tak aby stał się on
rynkiem miejskim. W tym celu należy jak najszybciej wybudować obwodnicę, aby
wyeliminować ruch samochodowy z centrum miasta. Wówczas będzie istniała możliwość
stworzenia przestrzeni publicznej składającej się z :
• rynku miejskiego z parkiem , pierzeją zabudowy wzdłuż niego,
• ciągów pieszych: jednego biegnącego z rynku prze ulicę Wolności, drugiego wzdłuż
cieku wodnego do drugiego centrum oświatowo – kulturalnego.
W przyszłości miasto Osiek będzie rozwijać się w kierunku północnym i zachodnim oraz wzdłuż
dróg komunikacyjnych. Będzie to jednak głównie zabudowa mieszkaniowa z usługami.
W miejscowościach: Strużki, Sworoń, Pliskowola, Suchowola zostały stworzone centra usługowe
wpływające na rozwój omawianych wsi.
Budowa infrastruktury drogowej i technicznej
W zakresie infrastruktury drogowej najważniejsze jest wykonanie obwodnicy miasta Osiek. nie
wykonanie tego zadania spowoduje ciągłą degradację zabudowy miejskiej i historycznego układu
urbanistycznego, zwiększoną ilość wypadków drogowych. Dopiero po wybudowaniu obwodnicy
można zacząć rehabilitację i odnowę tkanki miejskiej.
Infrastruktura techniczna rozwinięta jest nierównomiernie – Gmina jest prawie całkowicie
stelefonizowana i zwodociągowania, brak jest natomiast kanalizacji i sieci gazowej. Gazyfikację
gminy przewiduje się w dla miejscowości : Osiek, Pliskowola, Suchowola i Bukowa.
Gmina cechuje się negatywną tendencją demograficzną. Sieć usługowa jest rozwinięta w stopniu
wystarczającym dla obsługi Gminy, miedzy innymi w zakresie szkolnictwa stopnia
podstawowego.
Studium Gminy Osiek stwarza warunki rozwoju jako funkcji: rolnictwa, przemysłu,
agroturystyki. Kopalnia siarki „Osiek” ma szansę stać się atutem gminy, ale nie można
zapomnieć o jej otoczeniu. Należy stworzyć atrakcyjne warunki dla inwestorów, którzy zechcą
inwestować w usługi wypoczynkowo – turystyczne oraz w przetwórstwo rolno – spożywcze.
Należy również pamiętać o
mieszkańcach gminy i stworzyć im miejsca pracy w
76
przedstawionych sektorach gospodarki.
77