Kolorowe melodie – fortepian dla zaawansowanych z elementami

Kolorowe melodie – fortepian dla zaawansowanych z elementami muzyki współczesnej
Prowadzący: dr Agnieszka Kopińska
Wykorzystane publikacje:
Juliusz Łuciuk, Improwizacje dziecięce na fortepian, PWM Kraków 1979
Jan Ekier, Kolorowe melodie na fortepian, PWM Kraków 2013
Zygmunt Krauze, Tańce Gnomów na fortepian, PWM Kraków 2014
Czas realizacji: 45 minut
Tematyka:
Dwudziestowieczna dziecięca muzyka polska na fortepian solo – zastosowanie
w kształtowaniu warsztatu pianistycznego ucznia
Cele lekcji:
Poznanie głównych cech stylu, środków wykonawczych oraz metod
pracy nad
repertuarem współczesnym w oparciu o wybrane utwory kompozytorów polskich
- uczeń potrafi opisać główne cechy konstrukcji utworu
- uczeń potrafi samodzielnie odtworzyć na instrumencie podstawowe elementy utworu,
zachowując ich strukturę interwałową/zasady konstrukcyjne
- uczeń widzi związek pomiędzy zastosowanymi środkami kompozytorskimi a ich realnym
brzmieniem
- uczeń potrafi budować na fortepianie własne proste struktury dźwiękowe o zaplanowanym
wcześniej brzmieniu świadomie łącząc środki kompozytorskie z wykonawczymi (artykulacja,
dynamika, pedalizacja, dobór tempa)
- uczeń próbuje improwizować z wykorzystaniem powyższych struktur
- uczeń oddaje charakter utworu, świadomie wykorzystując omawiane na lekcji środki
wykonawcze
Najistotniejsze wymagania:
- świadome opanowanie tekstu – zrozumienie struktury muzycznej i umiejętność jej
kontynuacji oraz replikacji (różne rodzaje transpozycji)
- zróżnicowanie brzmieniowe i uwrażliwienie na barwę dźwięku i barwę harmoniczną
- zróżnicowanie wyrazowe wykonania
- kreatywność ucznia (własne próby improwizacji)
Przebieg lekcji:

Krótka prezentacja ucznia i jego dotychczasowych doświadczeń związanych
z tematem lekcji

Omówienie głównych celów lekcji
1. Prezentacja możliwości kolorystycznych i brzmieniowych fortepianu w oparciu o materiał
muzyczny ze zbioru Juliusza Łuciuka – Improwizacje dziecięce na fortepian:
a) Wyjaśnienie symboli współczesnego zapisu kompozytorskiego, różnorodnych efektów
brzmieniowych i sposobów ich uzyskiwania za pomocą środków kompozytorskich
i wykonawczych
b) Próby kreowania różnorodnych rodzajów brzmienia w praktyce – związek między
określoną techniką gry a uzyskiwanym efektem brzmieniowym
c) Próby prostych improwizacji z kontrolą przebiegu formalnego utworu.
2. Krótkie omówienie wykorzystanych podczas lekcji zbiorów utworów i ich przydatności
w kształceniu młodych pianistów.
a) Wykonanie przez ucznia utworów ze zbiorów Jana Ekiera – Kolorowe melodie i Zygmunta
Krauzego – Tańce Gnomów
b) Omówienie podstawowych cech konstrukcji utworów – analiza pod kątem formy i stylu
c) Wyszczególnienie charakterystycznych cech stylu i zadań wykonawczych z nich
wynikających
d) Zaproponowanie metod ćwiczenia z wykorzystaniem elementów improwizacji na
materiale muzycznym kompozycji
3. Zachęta do dalszych samodzielnych poszukiwań, eksperymentów i zabaw z dźwiękiem.
4. Komentarz metodyczny:
Omówienie istoty i funkcji głównego założenia metodycznego zajęć, tzn. połączenia praktyki
wykonawczej i poznawania zagadnień teoretycznych w oparciu o zastosowanie elementów
improwizacji.
Podkreślenie roli kontrolowanych zabaw dźwiękowych ze zmianą pojedynczych parametrów
(dynamika, artykulacja, tempo, pedalizacja, rejestr, ilość dźwięków w klasterze itp.),
uświadamiających uczniowi ogrom możliwości brzmieniowych fortepianu, rozwijających
wyobraźnię dźwiękową i dających do ręki narzędzia – środki wyrazu artystycznego, które
można świadomie wykorzystać w interpretacji utworów każdego stylu.