D - Sąd Okręgowy we Wrocławiu

Sygn. akt II Ca 1973/15
POSTANOWIENIE
Dnia 25 sierpnia 2016r.
Sąd Okręgowy we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:
Przewodniczący- Sędzia SO Krzysztof Kremis
Sędziowie: Sędzia SO Piotr Jarmundowicz (spr.)
Sędzia SR del. Agata Staroń-Szweiger
Protokolant: Elżbieta Biała
po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2016r. we Wrocławiu
na rozprawie
sprawy z wniosku J. K.
przy udziale E. S.
o stwierdzenie nabycia spadku
na skutek apelacji uczestniczki postępowania
od postanowienia Sądu Rejonowego dla Wrocławia - Krzyków we Wrocławiu
z dnia 21 września 2011r.
sygn. akt I Ns 494/11
p o s t a n a w i a:
uchylić zaskarżone postanowienie i wniosek odrzucić.
Sędzia SO Piotr Jarmundowicz Sędzia SO Krzysztof Kremis Sędzia SR del. Agata Staroń-Szweiger
Sygn. akt II Ca 1973/15
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Krzyków we W. postanowieniem z 21 września 2011 r. w
punkcie I stwierdził, że spadek po E. G. zmarłej 23 grudnia 2005 r. we W. ostatnio stale zamieszkałej we W. przy ul.
(...) na podstawie ustawy nabyli mąż M. G. oraz córki J. K. i E. S. po 1/3 części każde z nich, w punkcie II stwierdził,
że spadek po M. G. zmarłym 6 grudnia 2009 r. we W. ostatnio stale zamieszkałym we W. przy ul. (...) na podstawie
ustawy nabyły córki J. K. i E. S. po 1/2 części każda z nich.
Sąd pierwszej instancji ustali, że spadkodawczyni E. G. zmarła 23 grudnia 2005 r. we W.. W chwili śmierci była
mężatką. Ostatnio stale zamieszkiwała przy ul. (...) we W.. Spadkodawca M. G. zmarł 6 grudnia 2009 r. we W.. W
chwili śmierci był wdowcem. Ostatnio stale zamieszkiwał przy ul. (...) we W.. Spadkodawcy mieli dwoje dzieci – córki
J. K. i E. S.. Spadkodawcy nie pozostawili testamentów.
Wobec tego, że spadkodawcy M. G. i E. G. nie sporządzili testamentów zastosowanie w sprawie znalazły przepisy
o dziedziczeniu ustawowym. Zgodnie z dyspozycją art. 931 k.c. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do
spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych. Skoro zatem, jak wynikało z
przeprowadzonego postępowania, wnioskodawczyni J. K. oraz uczestniczka postępowania E. S. są jedynymi krewnymi
spadkodawców dochodzącymi do dziedziczenia, należało orzec jak w postanowieniu.
Orzeczenie to w całości zaskarżyła uczestniczka postępowania E. S., domagając się jego uchylenia i odrzucenia
wniosku, ewentualnie – uchylenia, zniesienia postępowania w zakresie dotkniętym nieważnością, i przekazania
sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania; zarzuciła:
- naruszenie art. 379 pkt 5 k.p.c. przez pozbawienie możliwości obrony jej praw z uwagi na podanie przez
wnioskodawczynię błędnego adresu jej zamieszkania, a tym samym brak możliwości udziału w postępowaniu,
ponieważ nie doręczono jej korespondencji sądowej;
- błędne ustalenie stanu faktycznego przez stwierdzenie, że spadkodawcy nie pozostawili testamentów, mimo że je
sporządzili;
- wydanie postanowienia o stwierdzeniu spadku, tymczasem gdy w stosunku do obojga spadkodawców zostały
zarejestrowane akty poświadczenia dziedziczenia przed wydaniem tego postanowienia.
Sąd Okręgowy dodatkowo ustalił:
E. G. sporządziła 15 stycznia 2000 r. testament własnoręczny, którym powołała do dziedziczenia całości spadku
wnuczkę K. S., córkę K. i J.. Otwarcia i ogłoszenia tego testamentu dokonano 21 maja 2010 r. w kancelarii notarialnej
we W. przy ul. (...) – notariusz B. R., przy czynnościach tych obecne były: K. S., E. S., J. K.. Dnia 21 maja 2010 r.
w kancelarii notarialnej we W. przy ul. (...) przed notariuszem B. R. stawiły się K. S., E. S. i J. K. celem dokonania
poświadczenia dziedziczenia po zmarłej E. G.. Akt poświadczenia dziedziczenia – o treści: spadek po E. G., córce W.
i T., PESEL (...), zmarłej 23 grudnia 2005 r. we W., ostatnio zamieszkałej we W., ul. (...), dziedziczy na podstawie
testamentu K. S., córka K. i J., wnuczka spadkodawczyni, urodzona (...) we W., w całości – został zarejestrowany w
Rejestrze Aktów Poświadczenia Dziedziczenia prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną 21 maja 2010 r., o godz.
17:11, pod nr (...).
Dowód:
- akt notarialny z 21 maja 2010 r., protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu (k. 31-32);
- akt notarialny z 21 maja 2010 r., protokół dziedziczenia (k. 33-34v);
- akt poświadczenia dziedziczenia z 21 maja 2010 r. (k. 39-41v).
M. G. sporządził 15 stycznia 2000 r. testament własnoręczny, którym powołał do dziedziczenia całości spadku wnuczkę
K. S., córkę K. i J.. Otwarcia i ogłoszenia tego testamentu dokonano 21 maja 2010 r. w kancelarii notarialnej we W.
przy ul. (...) – notariusz B. R., przy czynnościach tych obecne były: K. S., E. S., J. K.. Dnia 21 maja 2010 r. w kancelarii
notarialnej we W. przy ul. (...) przed notariuszem B. R. stawiły się K. S., E. S. i J. K. celem dokonania poświadczenia
dziedziczenia po zmarłym M. G.. Akt poświadczenia dziedziczenia – o treści: spadek po M. G., synu J. i M., PESEL
(...), zmarłym 6 grudnia 2009 r. w B., ostatnio zamieszkałym we W., ul. (...), dziedziczy na podstawie testamentu K.
S., córka K. i J., wnuczka spadkodawcy, urodzona (...) we W., w całości – został zarejestrowany w Rejestrze Aktów
Poświadczenia Dziedziczenia prowadzonym przez Krajową Radę Notarialną 21 maja 2010 r., o godz. 17:13, pod nr (...).
Dowód:
- akt notarialny z 21 maja 2010 r., protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu (k. 35-36);
- akt notarialny z 21 maja 2010 r., protokół dziedziczenia (k. 37-38v);
- akt poświadczenia dziedziczenia z 21 maja 2010 r. (k. 42-44v).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja wywarła zamierzony skutek prawny, w zakresie pierwszego żądania.
Jeżeli wniosek ulega odrzuceniu, sąd drugiej instancji uchyla postanowienie oraz odrzuca wniosek – art. 386 § 3
k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. Wniosek w postępowaniu nieprocesowym odrzuca sąd, gdy sprawa została już między
uczestnikami prawomocnie osądzona (art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c.). Przedmiot powagi rzeczy osądzonej w przypadku
urzędowego potwierdzenia prawa do spadku wyznacza osoba spadkodawcy (por. uzasadnienie postanowienia Sądu
Najwyższego z 20 czerwca 2013 r., IV CSK 732/12, LEX nr 1375471). Zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia
ma skutki prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, a to w świetle art. 95j ustawy z 14 lutego
1991 r. Prawo o notariacie (obecnie obowiązujący tekst jedn. opublikowano w Dz.U. z 2014 r., poz. 164). Stąd –
według reguły z art. 95p tej ustawy, ilekroć w przepisach odrębnych jest mowa o postanowieniu o stwierdzeniu nabycia
spadku, należy rozumieć przez to również zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia; jeżeli ustawa wyznacza
początek lub koniec biegu terminu na dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku,
należy rozumieć przez to również dzień zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia. Zestawienie tych dwóch
przepisów, w kontekście ustawowej przyczyny odrzucenia wniosku z art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c., musi prowadzić do
jedynie możliwej konkluzji, że w sytuacji zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia, co jest związane z
wprowadzeniem przez notariusza wymaganych przez prawo danych do systemu teleinformatycznego, korzysta ono z
powagi rzeczy osądzonej odnośnie osób uczestniczących w poprzedzających to zdarzenie czynnościach, a wynikających
z protokołu dziedziczenia, i tego samego spadkodawcy. Późniejszy wniosek skierowany do sądu w tej sprawie i
postanowienie wydane w wyniku jego rozpoznania podlega odpowiednio odrzuceniu, uchyleniu oraz odrzuceniu.
Ten stan może zaistnieć, jak w niniejszej sprawie, kiedy zapewnienie spadkowe, o którym mowa w art. 671 k.p.c.,
jest niezgodne z rzeczywistością. Przedłożone z apelacją akty notarialne, na podstawie których w postępowaniu
apelacyjnym zgodnie z art. 382 k.p.c. i na warunkach z art. 381 k.p.c. stwierdzono i uwzględniono powagę rzeczy
osadzonej, w postaci wypisów mających moc prawną oryginału (art. 109 ustawy Prawo o notariacie), jako dokumenty
urzędowe – w rozumieniu art. 244 k.p.c. w zw. z art. 2 § 2, art. 1 § 1 i art. 79 pkt 1a ustawy Prawo notarialne, nie budziły
żadnych wątpliwości co do formy i treści; nikt z uczestników tego postępowania nie złożył zaprzeczenia wymaganego
przez art. 252 k.p.c.
Z tych względów, Sąd Okręgowy we Wrocławiu – stosownie do art. 386 § 3 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., uchylił
zaskarżone postanowienie i wniosek odrzucił.
min-width:0.041cm;
Sędzia SO
Sędzia SO
Sędzia SR del.
Piotr Jarmundowicz
Krzysztof Kremis
Agata Staroń-Szweiger