„Wpływ stosowania cynku i boru w formie doglebowej i dolistnej na
Transkrypt
„Wpływ stosowania cynku i boru w formie doglebowej i dolistnej na
„Wpływ stosowania cynku i boru w formie doglebowej i dolistnej na ich przyswajalność oraz plony i jakość szyszek chmielu” Krzysztof Zawadzki [email protected] Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Największy wpływ na plony i jakość szyszek chmielu, oprócz czynników niezaleŜnych jakimi są warunki klimatyczne, ma zrównowaŜone zaopatrzenie roślin w składniki pokarmowe, wynikające z potrzeb nawozowych chmielu oraz zasobności gleby. Do prawidłowego wzrostu i rozwoju rośliny, jak teŜ przebiegu procesów metabolicznych, umoŜliwiających wytworzenie maksymalnego plonu szyszek o dobrej jakości technologicznej, chmiel potrzebuje odpowiedniej ilości mikroskładników. DuŜy spadek pogłowia zwierząt gospodarskich w ostatnich kilkunastu latach, ograniczył stosowanie obornika, który był wcześniej głównym źródłem zaopatrzenia roślin chmielu w mikroelementy. Poza tym stosowanie wysokich dawek w formie skoncentrowanych nawozów mineralnych (bez balastu) oraz mechaniczny zbiór szyszek, przy którym usuwane są z plantacji całe rośliny to główne przyczyny spadku i niedoboru mikroelementów w glebach chmielników. Za niezbędne w uprawie i Ŝywieniu roślin uznaje się obecnie następujące mikroelementy: bor, miedź, cynk, mangan, Ŝelazo, i molibden. Zasoby naturalne mikroskładników w glebach są na ogół niewielkie i często ilości te nie wystarczają do pokrycia potrzeb pokarmowych względem danego mikroelementu. Ocena zawartości mikroelementów w glebach i roślinach z pól produkcyjnych Polski wykazała duŜe niedobory boru, miedzi, cynku i molibdenu. Z badań IUNG w Puławach wynika, iŜ obecnie w skali kraju mamy około 60-75% gleb z niedoborem boru, 50% ubogich w miedź, oraz około 40% w cynk, molibden i mangan. Uprawa chmielu w Polsce przeszła w okresie powojennym długą drogę rozwojową zwłaszcza w dziedzinie hodowli, agrotechniki i mechanizacji. Prace hodowlane doprowadziły do uszlachetnienia tej rośliny, uzyskano odmiany gwarantujące wyŜsze stabilniejsze i lepsze jakościowo plony. W dziedzinie agrotechniki i mechanizacji udoskonalono wiele elementów technologicznych. Czynniki te winny gwarantować coraz wyŜsze plony. W praktyce często jest jednak inaczej. Poziom plonów poszczególnych chmielników jest bardzo zróŜnicowany i waha się w przedziale od 1,2 do 3,0 • ha-1. Współczesne metody uprawy chmielu powinny zmierzać do racjonalnego wykorzystania potencjału plonowania roślin i pola. Przebieg zmian w sytuacji rynków surowcowych na świecie, stawia równieŜ wyzwania przed naszym chmielarstwem, dostosowaniem go do nowoczesnych wymogów zarówno pod względem jakości, jak i efektywności ekonomicznej produkcji. Dalszy postęp w produkcji chmielu zaleŜy zarówno od szybkiego wdraŜania do praktyki najnowszych osiągnięć naukowych, jak i odkrywania nowych moŜliwości tej rośliny. Głównym celem tej pracy jest określenie wpływu, wyliczonej w oparciu o potrzeby pokarmowe chmielu, dawki makroelementów wzbogaconej o dwa podstawowe w uprawie chmielu mikroelementy : cynk i bor, na plon i jakość szyszek chmielu. Prowadzone badania wykazały istotny wzrost plonu szyszek i ich jakości (zawartości alfa kwasów) juŜ w pierwszym roku zastosowania nawozu o nowo opracowanym składzie i dawce. W celu wyeliminowania przypadkowości po trzech latach (2004-2007) prowadzenia doświadczenia objętego tematem pracy doktorskiej, załoŜono powtórzenie tego doświadczenia (2008-2009) z identyczną metodyką, lecz z innym miejscem lokalizacji (wieś Wymysłów, gm. Karczmiska) i krótszym o jeden rok okresem badań. Wyniki uzyskane po pierwszym roku prowadzonego doświadczenia równieŜ potwierdziły wysoki wzrost plonu. Praca ta ma zarówno aspekt poznawczy, jak i praktyczny. Głównym celem badań jest ocena efektywności stosowania dwóch form cynku i boru wnoszonych doglebowo oraz dolistnie, pod względem przyswajalności tych mikroelementów przez rośliny chmielu, jak tez plonotwórczym. Po zakończeniu badań (2009r.) moŜliwe teŜ będzie uzyskanie odpowiedzi na pytanie: jak doglebowe i dolistne dawki cynku i boru wpłyną na zawartość tych mikroelementów w glebie, liściach i szyszkach chmielu. Jest to istotne, ze względu na ochronę środowiska, bowiem cynk obok funkcji Ŝywieniowych, dla roślin i zwierząt, jest teŜ metalem cięŜkim, szkodliwym w większych stęŜeniach dla środowiska. Aktualnie (2007r.) chmiel w Polsce uprawiany jest na obszarze 2179,04 ha w trzech rejonach : lubelskim (83,5 % powierzchni, ze średnią plantacji 1,80 ha), wielkopolskim (odpowiednio – 10,2 % i 5,31 ha) i dolnośląskim (6,3 % i 8,04 ha). Inspiracją do opracowania nowego nawozu były liczne pytania rolników na temat nawoŜenia tej rośliny i braku na rynku odpowiedniego nawozu. Produkt o takim składzie jest równieŜ niedostępny poza granicami kraju. Wprowadzenie do sprzedaŜy nowego nawozu pozwoli wyeliminować błędy dotychczas popełniane w nawoŜeniu mineralnym chmielu. Ponadto będzie to podstawą racjonalnego nawoŜenia i doprowadzi do wyŜszej opłacalności uprawy oraz poprawy zdrowotności roślin. INS Puławy 03.07.2009r.