Oferta edukacyjna a realizacja podstawy programowej

RAPORT Z EWALUACJI
WEWNĘTRZNEJ
przeprowadzonej w
Zespole Szkół Nr 1 w Goworowie
w roku szkolnym 2011/2012
2. Procesy zachodzące w szkole lub placówce;
Wymaganie:
2.2 Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej.
1
W roku szkolnym 2011/12 w Zespole Szkół Nr 1 w Goworowie wybrano do
badania ewaluacyjnego obszar: 2. Procesy zachodzące w szkole lub placówce;
wymaganie: 2.2 Oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej.
10 października 2011r. odbyło się pierwsze spotkanie Dyrekcji Szkoły i zespołu d/s ewaluacji wewnętrznej, na którym wytyczono cele badań, określono
kto zostanie poddany badaniu i jakimi metodami zbierzemy potrzebne nam informacje.
W tym samym miesiącu zespół d/s ewaluacji wewnętrznej opracował projekt ewaluacji wskazanego obszaru.
Cele ewaluacji
1. Określenie, w jaki sposób wprowadzona oferta edukacyjna wpływa na realizację podstawy programowej.
2. Sprawdzenie, na ile oferta edukacyjna odpowiada potrzebom i możliwościom uczniów.
3. Zbadanie, czy oferta edukacyjna jest modyfikowana i wzbogacana i czy
wpływa na rozwój zainteresowań uczniów.
4. Ustalenie, czy są wprowadzane nowatorskie rozwiązania przy realizacji
tejże podstawy programowej.
Odbiorcy
Dyrekcja, nauczyciele, rodzice, uczniowie.
Wykonawcy ewaluacji
Katarzyna Chilicka, Iwona Dobkowska, Małgorzata Dobkowska, Bożena Drabot, Mirosława Duch, Aneta Gąsior, Jadwiga Gołębiewska, Joanna Głażewska,
Ewa Mirowska, Krystyna Mucińska, Edyta Nurczyk, Ewelina Pędzich, Beata
Piechocka, Agnieszka Puczkowska, Anna Rurka, Elżbieta Strągowska, Karolina
Zacharek
Wskaźniki ewaluacji
1. Nauczyciele realizują programy nauczania zawierające podstawę określoną wymaganiami MEN, zadania są właściwie rozdzielone.
2. Treści podręczników odpowiadają wybranym programom.
3. Każdy uczeń realizuje program kształcenia dostosowany do jego potrzeb,
możliwości i aspiracji.
4. Uczniowie są motywowani przez osiąganie wyników na miarę możliwości.
5. Nauczyciele wdrażają wielopoziomowość nauczania.
6. Istnieją plany pracy dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
2
7. Nauczanie powiązane jest z wychowaniem i kształceniem umiejętności
kluczowych w różnych zakresach.
8. Programy nauczania są systematycznie doskonalone, uczniowie mają dostęp do materiałów pomocniczych.
9. Programy nauczania zapewniają uczniom ciągły rozwój i dostęp do wiedzy.
10. Nauczyciele podejmują działania innowacyjne zatwierdzone przez Kuratorium Oświaty.
11. Plan Wychowawczy Szkoły realizowany jest w procesie kształcenia.
Konstrukcja programów zapewnia wszechstronny rozwój.
12. Programy innowacyjne i eksperymentalne zawierają podstawę określoną
wymaganiami MEN.
Pytania kluczowe ewaluacji
1. W jaki sposób oferta edukacyjna umożliwia realizację Podstawy Programowej?
2. W jaki sposób oferta edukacyjna odpowiada potrzebom uczniów?
3. W jaki sposób oferta edukacyjna odpowiada możliwościom uczniów w
normie intelektualnej i o specjalnych potrzebach?
4. W jaki sposób monitoruje się realizację Podstawy Programowej?
5. W jaki sposób oferta edukacyjna jest modyfikowana i wzbogacana?
6. W jaki sposób oferta umożliwia rozwijanie zainteresowań uczniów?
7. Jakie nowatorskie rozwiązania programowe stosuje szkoła?
Narzędzia badawcze
 wywiad celowy z nauczycielami,
 ankieta skierowana do uczniów w normie intelektualnej i o specjalnych
potrzebach edukacyjnych,
 wywiad z pedagogiem,
 ankieta skierowana do rodziców uczniów w normie intelektualnej i o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
 ankieta skierowana do nauczycieli,
 analiza dokumentów: PDW, KIPU, IPET, dzienniki lekcyjne, dzienniki
zajęć pozalekcyjnych, przedmiotowe plany wynikowe, plany wychowawcze, plany profilaktyki szkolnej, udział uczniów w konkursach,
 arkusze obserwacji.
Ramy czasowe
 Tworzenie projektu ewaluacji wewnętrznej - październik
 Tworzenie narzędzi badawczych – październik, listopad
3




Przeprowadzenie badań – grudzień - marzec
Analiza wyników badań – marzec, kwiecień
Tworzenie i prezentacja raportu – maj, czerwiec
Wdrażanie wniosków – kolejny rok szkolny.
Wnioski wynikające z przeprowadzonej ewaluacji
(odpowiedzi na pytania kluczowe)
Ad. 1
Analiza wywiadu wśród nauczycieli pozwala stwierdzić, że oferta edukacyjna umożliwia realizację podstawy programowej. Nauczyciele realizują
programy nauczania zawierające podstawę określoną wymaganiami MEN, a
wybierając podręczniki do nauczania poszczególnych przedmiotów kierują
się przede wszystkim zgodnością treści tych podręczników z podstawą programową. Zgodność tę sprawdzają poprzez dokładną analizę i porównywanie
treści obu wymienionych opracowań (podręczników i podstawy).
Poza tym podstawowym kryterium o wyborze podręczników decydują także:
- funkcjonalność podręcznika
- sposób wyeksponowania pojęć kluczowych
- przejrzysty układ treści, podsumowanie każdego rozdziału np. w formie
sprawdzianu, wykresów, schematów, map myśli
- teksty „przyjazne” uczniom, podążające za współczesnością i ich
zainteresowaniami
- przystępny język, adekwatny do wieku uczących się
- możliwość dobrego przygotowania ucznia do kolejnego etapu
edukacyjnego
- układ chronologiczny podręcznika
- szata graficzna i atrakcyjność podręcznika dla ucznia
- bogactwo ćwiczeń, zadań, tekstów o zróżnicowanym stopniu trudności,
które pozwalają na pracę z uczniem słabszym, przeciętnym i zdolnym
- starannie przygotowana obudowa dydaktyczna podręcznika
- cena podręczników i zeszytów ćwiczeń
- korelacja międzyprzedmiotowa
- liczba podręczników i ćwiczeń
- wielkość czcionki
- opinie innych nauczycieli uczących tych samych przedmiotów na temat
zawartości podręczników prezentowanych na konferencjach
- współpraca z wydawnictwem.
Ad. 2
Z analizy ankiet przeprowadzonych wśród uczniów w normie intelektualnej wynika, że oferta edukacyjna odpowiada potrzebom różnych uczniów: bar-
4
dzo zdolnych, zdolnych, przeciętnych i z mniejszymi możliwościami intelektualnymi. Uczniowie często i bardzo często korzystają z podręczników. Bardzo
wysoki procent uczniów, chcąc poszerzyć swoją wiedzę wykorzystuje inne źródła informacji, takie jak: internet, encyklopedie, słowniki, opracowania literackie, ćwiczenia przedmiotowe oraz gazety. Nauczyciele dostosowują program
kształcenia do potrzeb i możliwości uczniów różnicując poziom zadań i ćwiczeń
od bardzo łatwych do bardzo trudnych..
Uczniowie w normie intelektualnej lecz z obniżoną percepcją psychofizyczną mają możliwość wyrównania swoich szans edukacyjnych. Uczestniczą w
zajęciach wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, gimnastyki korekcyjnej, logopedycznych oraz spotkaniach z pedagogiem i psychologiem szkolnym.
Ad.3
Z analizy wypowiedzi pedagoga szkolnego wynika jasny wniosek, że nauczyciele realizując programy nauczania dostosowują je do indywidualnych
potrzeb i możliwości każdego dziecka, stosują wielopoziomowość nauczania.
Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych zostały objęte pomocą
psychologiczno – pedagogiczną na mocy Ustawy MEN z dnia 17. XI. 2010r.,
która mówi o łączeniu w procesie lekcyjnym funkcji edukacyjnej z funkcją
terapeutyczną.
Każdego ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, który posiada
orzeczenie PPP o upośledzeniu umysłowym lub niedostosowaniu społecznym, nauczyciel ma obowiązek objąć Indywidualnym Programem Edukacyjno – Terapeutycznym.
Natomiast dla uczniów:
- posiadających opinię PPP ( z powodu trudności w pracy szkolnej lub wychowawczej)
- mających trudności w nauce ( nie posiadających opinii PPP)
- szczególnie uzdolnionych
- objętych nauczaniem indywidualnym
tworzy się tzw. PDW – Plany Działań Wspierających i Karty Indywidualnych Potrzeb Ucznia, które pozwalają indywidualizować pracę z dziećmi.
Z analizy ankiet z rodzicami wynika, że szkoła zaspakaja potrzeby
edukacyjne dzieci, a realizacja podstawy programowej umożliwia im odniesienie sukcesu szkolnego na miarę ich możliwości. Placówka pomaga rozwijać zainteresowania i aspiracje dzieci oraz uwzględnia potrzeby uczniów z
problemami w nauce. Stosowane na lekcjach metody i formy pracy są wystarczające dla kształtowania umiejętności i zdobywania wiedzy. Dzieci są
motywowane przez nauczycieli do nauki. Ankietowani Rodzice uważają, że
podręczniki, z których korzystają ich dzieci są atrakcyjne i pomocne w zdobywaniu i utrwalaniu wiedzy. Twierdzą również, iż informacja zwrotna o
wynikach dzieci pomaga im uczyć się. Potwierdzają udział swoich dzieci w
5
zajęciach
gimnastyki
korekcyjnej,
kompensacyjnych, logopedycznych.
wyrównawczych,
korekcyjno-
Ad. 4
Dyrekcja ZS Nr1 w Goworowie powołała zespoły zadaniowe do przygotowania planów i programów szkolnych na rok szkolny 2011/2012. Kontrolą
zostały objęte przedmiotowe plany wynikowe, plany wychowawcze i plany profilaktyki szkolnej.
Po analizie wyżej wymienionej dokumentacji stwierdzono, że nauczyciele
dokładnie zaplanowali działania edukacyjne, wychowawcze i profilaktyki
szkolnej.
Dyrekcja uczestniczyła we wszystkich konkursach i uroczystościach
szkolnych, które były przygotowane z bardzo wielką starannością.
Pan Dyrektor Jacek Dobrzyński, pani wicedyrektor Elżbieta Strągowska i
pani wicedyrektor Karolina Zacharek uczestniczyli w zajęciach prowadzonych
przez nauczycieli (z harmonogramem obserwacji nauczyciele zapoznali się do
15 października 2011 roku). Harmonogram zawarty w Nadzorze Pedagogicznym został umieszczony na tablicy ogłoszeń w szkole Podstawowej i Gimnazjum.
Wszystkie obserwowane lekcje były omówione z nauczycielami a wnioski przedstawione na Zebraniu Rady Pedagogicznej podsumowującej I półrocze
roku szkolnego 2011/2012 i na zebraniu Rady pedagogicznej podsumowującej
rok szkolny 2011/2012 (dokument dołączony do raportu).
Dyrekcja brała udział w tworzeniu dokumentacji Karty Indywidualnych
Potrzeb do 30 kwietnia w terminie oznaczonym przez ustawodawcę, a pozostałą
dokumentację pedagoga szkolnego i psychologa analizowano na bieżąco.
Dzienniki lekcyjne, pozalekcyjne, zajęć wyrównawczych, reedukacyjnych, kół
zainteresowań były kontrolowane według Planu Nadzoru Pedagogicznego. Z
uwagami i wnioskami pokontrolnymi nauczyciele zostali poinformowani na piśmie. Raport z kontroli dokumentacji szkolnej został przedstawiony na podsumowującym Zebraniu Rady Pedagogicznej ( dokument dołączony do raportu).
Ad 5.
Z analizy ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli wynika, że oferta
edukacyjna jest modyfikowana poprzez aktualizację i doskonalenie programów
nauczania oraz stosowanie różnorodnych metod aktywizujących z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy metodologii. Uczniowie mają szeroki dostęp do
materiałów pomocniczych z wykorzystaniem najnowszych zdobyczy multimedialnych (programy komputerowe, płyty multimedialne, tablica interaktywna,
internet). Szkoła zapewnia możliwość rozwoju intelektualnego wszystkich
uczniów. Bardzo zdolni poszerzają wiedzę na kołach zainteresowań i otrzymują
do wykonania zadania o wyższym stopniu trudności. Uczniowie mający trudności w nauce otrzymują szansę wyrównania poziomu wiedzy na zajęciach wy6
równawczych oraz otrzymują zadania dostosowane do poziomu i ich możliwości, korzystają z wydłużonego czasu pracy i dodatkowych wyjaśnień. Szkoła
zapewnia dodatkowe zajęcia przygotowujące do egzaminu gimnazjalnego,
sprawdzianu kompetencji z poszczególnych przedmiotów oraz wsparcie psychologiczne, pedagogiczne i terapeutyczne.
Ad. 6
Oferta edukacyjna umożliwia rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez
udział w kołach przedmiotowych, zajęciach sportowych i artystycznych. Nauczyciele podejmują działania innowacyjne zatwierdzone przez Kuratorium
Oświaty prowadząc zajęcia w ramach Szkolnych Kół Naukowych (Akademia
Uczniowska). Chcąc urozmaicić zajęcia nauczyciele stosują różnorodne, atrakcyjne formy i metody pracy z uczniem: rebusy, zagadki, łamigłówki matematyczne, dramy, filmy edukacyjne, doświadczenia, pracę w grupach, pracę z mikroskopem, prezentacje.
Ad. 7
Z analizy dokumentów Zespołu Szkół Nr 1 w Goworowie wynika, że
szkoła wdraża nowatorskie rozwiązania programowe. W terminie od 1 września
2010 roku do 30 listopada 2011 roku w gimnazjum realizowany był program
„Zagrajmy o sukces”. Celem programu było wyrównywanie zaległości w wiedzy i umiejętnościach oraz podniesienie samooceny jego uczestników poprzez
rozwój kompetencji kluczowych.
Od 2010 roku w gimnazjum wdrożono Program Centrum Edukacji Obywatelskiej, w którym, w ramach tzw. Szkolnych Kół Naukowych, realizowane
są zajęcia dodatkowe z przedmiotów matematyczno – przyrodniczych: fizyki,
biologii i chemii. Celem projektu jest podniesienie efektywności nauczania za
pomocą skutecznych programów kształcenia kompetencji kluczowych na lekcjach przedmiotów matematyczno – przyrodniczych i zajęciach SKN, co zaowocuje lepszymi wynikami w nauczaniu. Do programu przystąpiło 68 uczniów
klas pierwszych i drugich. Podczas zajęć gimnazjaliści planują i przeprowadzają, zgodnie z procedurą naukową, obserwacje, eksperymenty i projekty zespołowe.
W roku szkolnym 2011/2012 dwunastu nauczycieli oraz uczniowie gimnazjum zrealizowali program „Klasa z klimatem”. Program organizowało Polskie Biuro Regionalnego Centrum Środowiskowego na Europę Środkową i
Wschodnią. Obejmował on zagadnienia związane ze zmianami klimatu w kontekście wykorzystania energii, prezentował najnowsze badania dotyczące problemu zmian klimatycznych oraz omawiał możliwości rozwiązań technologicznych, ekonomicznych i systemowych. Program jest tak zaprojektowany, aby
udostępnić nauczycielom najnowszą wiedzę z zakresu zapobiegania zmianom
klimatycznym.
7
Rekomendacje
na rok szkolny 2012/2013
Osoby odpowieLp.
Zadania do realizacji
dzialne za realizację
1.
Zachęcać mniej zdolnych uczniów do samodzielne- nauczyciele
go korzystania z podręczników, ukazując ich przydatność w zdobywaniu wiedzy.
2.
Wprowadzić na zajęciach krótkie przerwy śródlek- nauczyciele
cyjne w formie gimnastyki, aby uaktywnić uczniów
szczególnie tych słabiej koncentrujących uwagę.
3.
W czasie zajęć z całym zespołem klasowym zwra- nauczyciele
cać większą uwagę na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i bardziej ich motywować
do udziału w lekcji (szczególnie w gimnazjum).
4.
Poświęcić więcej uwagi informacjom zwrotnym, nauczyciele
jakie uczeń uzyskuje od nauczycieli, by pomagały
one w procesie nauki.
5.
Zwiększyć liczbę zajęć umożliwiających wyrów- dyrekcja
nywanie szans edukacyjnych uczniów.
6.
Zapewnić uczniom pomoce dydaktyczne umożli- dyrekcja
wiające samodzielne przeprowadzanie ciekawych
doświadczeń.
7.
Kontynuować pracę szkoły skierowaną ku uczniom nauczyciele
ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, gdyż
jest odbierana przez rodziców pozytywnie.
Raport sporządziły:
wicedyrektor Elżbieta Strągowska, wicedyrektor Karolina Zacharek, Katarzyna
Chilicka, Krystyna Mucińska, Jadwiga Gołębiewska
8
Raport i wynikające z niego wnioski i rekomendacje zostały przyjęte
do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół Nr1 w Goworowie Nr XI/2011/2012 w dniu 22 czerwca 2012r.
Dyrektor Zespołu Szkół Nr1 w Goworowie
mgr Jacek Dobrzyński
9