Zadania rachunkowe obowiązujące na ćwiczeniach seminaryjnych

Zadania rachunkowe obowiązujące na ćwiczeniach
seminaryjnych w semestrze letnim roku akademickiego 2016/17
Statystyczna ocena wyników
(opracowała Prof. dr hab. Alina Pyka - Pająk, dr Małgorzata Dołowy )
1. Uzyskano następujące wyniki oznaczania hemoglobiny we krwi pacjenta: 15,8; 16,2;
15,8; 16,0; 16,1; 15,9 [g/100 ml]. Oblicz średnią arytmetyczną, medianę oraz modę
wykonanego oznaczenia.
2. Uzyskano następujące wyniki oznaczania hemoglobiny we krwi pacjenta: 15,8; 16,2;
15,8; 16,0; 16,3; 16,1; 15,9 [g/100 ml]. Oblicz średnią arytmetyczną, medianę oraz
modę wykonanego oznaczenia.
3. Wyniki oznaczenia glukozy we krwi pacjenta są następujące: 6,4; 7,1; 7,3; 7,4; 7,4 i
7,6 mmol/l. Stosując test Dixona oceń czy któryś z otrzymanych wyników jest
wynikiem wątpliwym.
Wartości krytyczne Q testu Dixona w zależności od liczby oznaczeń n i
prawdopodobieństwa 95%
n
3
4
5
6
7
8
9
10
~
Q
0,94
0,76
0,64
0,56
0,51
0,47
0,44
0,41
0,00
4. Kwas solny oznaczano metodą alkacymetryczną w próbce biologicznej (w soku
żołądkowym) pacjenta cierpiącego na nadkwasotę. Stwierdzono obecność w próbce
0,6627 g HCl. Rzeczywista zawartość HCl wynosi 0,6700 g. Oblicz bezwzględny i
względny błąd oznaczenia.
5. Metodą miareczkową oznaczano zawartość kwasu salicylowego w etanolowym
roztworze sporządzonym dla celów dezynfekcyjnych. Uzyskano następujące
wyniki [w g/l]: 18,9; 20,1; 18,9; 20,1; 19,6; 19,7; 20,3; 19,8; 20,2; 19,6; 20,4; 19,3.
Rzeczywista zawartość kwasu salicylowego w powyższym roztworze powinna
wynosić 20 g/l. Sprawdź czy wszystkie wyniki należą do serii (na podstawie testu
Dixona). Oblicz: średnią arytmetyczną, medianę, przedział ufności średniej na
poziomie 95% oraz 99%.
6. Jak zmieni się przedział średniej na poziomie 95% i 99% jeśli w zadaniu 5
powiększono liczbę wyników o następujące [w g/l]: 20,5; 20,6; 19,5; 19,8; 19,0;
19,4; 20,2; 19,9; 20,1; 19,6.
7. Odważono 100 g kwasu salicylowego i sporządzonego z niego jeden litr etanolowego
roztworu do celów leczniczych. W celu wyznaczenia rzeczywistego stężenia kwasu
[w g/l] w przygotowanym roztworze posłużono się trzema różnymi metodami
analitycznymi: HPLC, spektrofotometryczną i TLC w połączeniu z densytometrią,
wykonując po sześć oznaczeń każdą metodą. Na podstawie uzyskanych wyników
wyznaczono przedziały ufności, które wynoszą:
a)
(100,5±1,6) g/l (metoda HPLC)
b)
(98,5 ±0,3) g/l (metoda spektrofotometryczna)
c)
(98,5 ±1,1) g/l (metoda TLC w połączeniu z densytometrią)
Wskaż, która z metod jest najbardziej dokładna, a która najbardziej precyzyjna.
Ponadto oblicz błąd procentowy każdej metody.
Obliczenia w alkacymetrii
(opracowała Prof. dr hab. Alina Pyka - Pająk, dr Katarzyna Bober, mgr Danuta Gurak)
1. Obliczyć pH roztworu kwasu azotowego (V) po rozcieńczeniu 30 ml 0,2 mol/l tego
kwasu do objętości 200 ml.
2. pH kwasu chlorowego (VII) wynosi 0,93. Obliczyć stężenie kwasu.
3. Jakie jest stężenie wodorotlenku potasu, jeśli pH roztworu wynosi 11,3.
4. Obliczyć pH roztworu kwasu chlorooctowego, zawierającego 4,72 g CH 2ClCOOH w
100 ml roztworu. pKa=2,9
5. Jakie powinno być stężenie kwasu benzoesowego, aby pH roztworu wynosiło 3,8.
pKa=4,2
6. Jakie jest pH roztworu otrzymanego przez zmieszanie 150 ml 0,1 mol/l kwasu
mrówkowego z 50 ml roztworu NaOH o stężeniu 0,3 mol/l ? pKa=3,8
7. Ile gramów jonów sodowych znajduje się w 150 ml roztworu HCOONa o pH=11,4?
pKa=3,8
8. Do 200 ml 0,3 mol/l HCN dodano 50 ml 0,5 mol/l NaCN. Obliczyć pH powstałego
roztworu. pKa=3,7
9. Jak zmieni się pH roztworu kwasu chlorooctowego, jeśli do 50 ml 0,5 mol/l kwasu
doda się 10 ml 0,2 mol/l chlorooctanu sodu? pKa=2,9
10. Ile ml roztworu HCl o stężeniu 0,1200 mol/l zużyje się do zmiareczkowania odważki
poniższych substancji stosowanych do celów leczniczych:
a)
0,3110 g Na2B4O7·10H2O
b)
0,2115 g Na2CO3
11. Do 60 ml roztworu 0,1100 mol/l NaOH działającego silnie żrąco na skórę dodano
próbkę
roztworu
H2SO4
o
nieznanym
stężeniu.
Na
odmiareczkowanie
nadmiaru roztworu NaOH zużyto 17,50 ml roztworu 0,1300 mol/l HCl. Ile
gramów H2SO4 było w badanej próbce ?
12. Węglan sodu ma działanie zobojętniające kwas solny. Często występuje jako
zanieczyszczenie stałego NaOH. W celu wyznaczenia rzeczywistej zawartości NaOH i
towarzyszącego
mu
jako
zanieczyszczenie
Na2CO3
w
próbce,
wykonano
miareczkowanie roztworu zawierającego te dwie substancje. Na zmiareczkowanie
wobec fenoloftaleiny roztworu zawierającego NaOH i Na2CO3 zużyto 0,02 l 0,095
mol/l HCl. Po dodaniu oranżu metylowego zużyto na dalsze miareczkowanie 0,0028 l
roztworu tego kwasu. Obliczyć zawartość NaOH i Na2CO3 w próbce.
13. W celu wyznaczenia rzeczywistego stężenia HCl
stosowanego w niedokwasocie
zastosowano metodę miareczkową. Na zmiareczkowanie 0,8086 g Na2B4O7·10H2O
zużyto 0,018 l HCl. Obliczyć stężenie molowe kwasu.
14. Do 100 ml roztworu 0,1000 mol/l HCl (stanowiącego główny składnik soku
żołądkowego) dodano 55 ml roztworu 0,15 mol/l NaOH. Jakie jest pH roztworu?
15. Bufor octanowy ma zastosowanie w stabilizowaniu pH roztworów leczniczych. Do 1 l
tego buforu zawierającego 0,3 mola kwasu octowego i 0,3 mola octanu sodu dodano 1
ml roztworu HCl o stężeniu 2 mol/l. Jak zmieni się pH buforu? Oblicz jego pojemność
buforową.
16. Właściwości buforowe krwi zależą od występowania w niej m.in. HCO 3 - i H2CO3
stanowiących składniki buforu węglanowego. Obliczyć pH buforu węglanowego jeżeli
do 100 ml roztworu HCO3- o stężeniu 0,2 mol/l dodano 25 ml 0,2 mol/l H2CO3.
17. Ile wynosi pH 4% roztworu azotanu (III) baru o gęstości d =1, 03 g/ml ?
18. Jony fluorkowe mają zastosowanie w stomatologii w postaci różnych związków. Ile
wynosi stężenie procentowe roztworu fluorku sodu o gęstości d=1,03 g/ml i pH = 8,7?
Krzywe miareczkowania alkacymetrycznego
(opracowała Prof. dr hab. Alina Pyka - Pająk, mgr Danuta Gurak)
1. W celu wyznaczania pH soku żołądkowego zastosowano metodę miareczkowania
alkalimetrycznego, w której to 0,01 l roztworu (soku żołądkowego, którego głównym
składnikiem jest HCl o stężeniu 0,2 mol/l) miareczkowano 0,2 mol/l NaOH. Obliczyć
pH po dodaniu:
a)
0 l titranta b) 0,007 l titranta c) 0,01 l titranta d) 0,0135 l titranta
2. 100 ml roztworu NaOH o stężeniu 0,3 mol/l miareczkowano roztworem HCl o
stężeniu 0,3 mol/l. Oblicz pH roztworu po dodaniu:
a)
0 l titranta b) 0,01 l titranta c) 0,1 l titranta d) 0,105 l titranta
3. 0,02 l kwasu octowego stosowanego jako środek odkażający o stężeniu 0,1 mol/l (pKa
= 4,8) miareczkowano mocną zasadą o stężeniu 0,1mol/l. Obliczyć pH roztworu po
dodaniu:
a)
0 l titranta; b) 0,0199 l titranta; c) 0,02 l titranta; d) 0,0250 l titranta.
4. 50 ml roztworu amoniaku stosowanego w medycynie jako środek cucący o
stężeniu 0,15 mol/l (pKa= 9,6) miareczkowano mocnym kwasem o stężeniu 0,15
mol/l. Obliczyć pH roztworu po dodaniu:
a) 0 ml titranta
b) 49 ml titranta
c) 50 ml titranta d) 52 ml titranta.
5. Oblicz skok krzywej miareczkowania 20 ml roztworu HCl jako składnika soku
żołądkowego o stężeniu 0,1 mol/l roztworem wodorotlenku sodu o stężeniu 0,1 mol/l.
6. Obliczyć skok krzywej miareczkowania roztworu Ca(OH) 2
stosowanego do
zobojętniania kwasu solnego o stężeniu 0,02 mol/l roztworem HCl o stężeniu 0,02
mol/l.
7. Oblicz skok krzywej miareczkowania roztworu NaOH o stężeniu 0,2 mol/l roztworem
HCl o stężeniu 0,1 mol/l.
8. Jakiego wskaźnika należy użyć do miareczkowania 40 ml roztworu kwasu octowego
wykazującego działanie dezynfekujące o stężeniu 0,1 mol/l roztworem wodorotlenku
sodu o stężeniu 0,2 mol/l?
Obliczenia w redoksymetrii
(opracowała dr Małgorzata Dołowy)
1. Uzupełnij współczynniki w następujących reakcjach redoks. Wskaż utleniacz i reduktor.
a)
…Na2S2O3 + …I2 = …Na2S4O6 + …NaI
b)
….Cr2O72- + …SO42- + …H+ = …Cr3+ + …S2O82- + ..H2O
c)
… AsO43-+ …I- + …H+ = …AsO33- + …I2 + …H2O
d)
...MnO4- + ...NO2- + ....H+ → ....NO3- + ...Mn2+ + ....H2O
e)
....MnO4- + ....H20 + ....H+ → ....Mn2+ + ....O2 + ....H2O
f)
....VO2++...MnO4- +...H2O→....VO43-+...Mn2++....H+
g)
....VO43- + ....Fe2+ + ....H+ → ....VO2+ + ....Fe3+ + ....H2O
h)
.....Fe(CN)64-+ ....MnO4-+ ....H+→ ....Fe(CN)63-+ ....Mn2+ + ....H2O
i)
....SnO22-+ ....I2 + ...H2O → ....SnO32- + ....I- + ....H+
j)
....SO32- + ....I2 + ....H2O→ ....SO42- + ....I- + ....H+
k)
.....SCN-+ ....I2 + ....H2O →...I-+ ...HCN + ...SO42- + ...H+
l)
....HCHO + ....H2O +....I2 → ....HI + ....HCOOH
m)
...PbCrO4 + ....H+ → ....Cr2O72- + ....H2O + ...Pb2+
n)
....CIO- + ...I- + ....H+ → ....I2 + ....Cl- + ....H2O
o)
.....KIO3 + ....KI + ....HCl → ...I2 + ....KCl + ....H2O
p)
....C + ....S + ....KNO3 → ... K2CO3 + ....+ K2SO4 + ....CO + ...CO2 + ....N2
2. Określ redoksymetryczne współczynniki równoważności (fi) dla reagentów biorących
udział w poniższych reakcjach redoks:
a)
….MnO4 - + …Fe2+ + …H+ = …Mn2+ + …Fe3+ + …H2O
b)
….Cr2O7 2- + …Fe2+ + …H+ = …Cr3+ + …Fe3+ + …H2O
c)
….MnO4 - + …C2O42- + …H+ = …Mn2+ + …CO2 + …H2O
3. Oblicz miano roztworu KMnO4 (cKMnO4 i c1/5KMnO4) stosowanego w medycynie jako
środek odkażający, jeżeli na zmiareczkowanie 0,2505 g H2C2O4 w środowisku kwaśnym
zużyto 26 ml roztworu KMnO4. MH2C2O4=90 g/mol.
4. Tiosiarczan sodu stosowany jest w medycynie w leczeniu m.in. chorób skóry. Oblicz
miano Na2S2O3 (cNa2S2O3) nastawiane na odważkę K2Cr2O7, jeżeli na miareczkowanie
odważki K2Cr2O7 o masie 0,100 g zużyto 15 ml tiosiarczanu (VI) sodu. MK2Cr2O7 =294,2
g/mol.
5. Roztwory jodu mają działanie odkażające na skórę. Oblicz miano roztworu I 2 (c1/2I2)
stosowanego w lecznictwie, jeżeli w celu sporządzenia roztworu odważono 50 g jodu,
który następnie rozpuszczono w 3 l roztworu KJ. MI2 =253,8 g/mol.
6. Miedź występuje we krwi człowieka w ilościach śladowych. Ile g miedzi znajduje się w
próbce biologicznej, jeżeli na miareczkowanie jodu wydzielonego w równoważnej do
miedzi ilości zużyto 1,8 ml roztworu tiosiarczanu (VI) sodu o stężeniu c =0,0825 mol/l.
MCu=63,5g/mol.
7. Żelazo jest jednym ze składników krwi. W przypadku niedoboru żelaza pacjentowi podaje
się preparaty zawierające żelazo w postaci jego soli. Ile mg Fe (II) zawierał preparat,
jeżeli na zmiareczkowanie próbki preparatu Fe (II) w środowisku kwaśnym zużyto 46 ml
roztworu KMnO4 o c1/5=0,063 mol/l. MFe=56 g/mol.
8. Na zmiareczkowanie 10 g roztworu H2O2 (stosowanego w medycynie jako środek
odkażający) w środowisku kwaśnym zużyto 20 ml roztworu KMnO 4 o cKMnO4 = 0,02
mol/l jako titranta. Oblicz procentową zawartość H2O2 w roztworze. MH2O2=34 g/mol.
9. Wapń jest ważnym składnikiem organizmu ludzkiego. Oblicz zawartość wapnia w
gramach
w
próbce
biologicznej
oznaczanego
manganometrycznie,
jeżeli
na
zmiareczkowanie H2C2O4 uzyskanego przez roztworzenie osadu CaC2O4 otrzymanego z
1/5 próbki zużyto 16 ml roztworu KMnO4 o c1/5KMnO4 = 0,0205 mol/l. MH2C2O4 = 90
g/mol, MCa = 40g/mol.
10. Witamina C (kwas askorbinowy) zalecany jest pacjentom w celu podniesienia m.in.
odporności ich organizmu na przeziębienia. Oblicz zawartość kwasu askorbinowego w
gramach w preparacie farmaceutycznym, jeżeli na zmiareczkowanie roztworu wodnego
tego preparatu zużyto 20 ml roztworu KMnO4 o c=0,01 mol/l. Mkw askorb. = 176,13 g/mol,
fkw askorb. = 1/2 , fKMnO4= 1/5.
11. Żelazo (II) występujące w preparatach farmaceutycznych można oznaczać metodą
miareczkowania redoksymetrycznego. Do 25 ml roztworu soli żelaza (II) o c= 0,2 mol/l
dodawano roztwór KMnO4 o stężeniu c= 0,02 mol/l. Oblicz potencjał układu w punkcie:
przed PR, w PR i po PR krzywej miareczkowania soli żelaza (II) roztworem KMnO 4.
E°Fe3+/Fe2+=+0,77V, E°MnO4-/Mn2+=+1,51V.
12. Oblicz wartość stałej równowagi reakcji utleniania jonów Fe2+ (występujących w
preparacie farmaceutycznym) za pomocą KMnO4 w środowisku kwaśnym w t=25oC na
podstawie potencjałów normalnych układów redoks:
E°Fe3+/Fe2+=+0,77V, E°MnO4-
/Mn2+=+1,51V.
13. Oblicz jak zmieni się potencjał układu redoks MnO4-/Mn2+ jeżeli pH roztworu. wzrośnie o
jednostkę. Stężenia formy utlenionej i zredukowanej są sobie równe i wynoszą 0,01 mol/l,
pH roztworu wynosi 2, E°MnO4-/Mn2+=+1,51V.
Rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności
(opracowała dr Wioletta Parys, dr Małgorzata Dołowy)
1. Jony PO43- mogą być wytrącane w postaci Ag3 PO4 w celu zidentyfikowania ich w
próbkach biologicznych. Iloczyn rozpuszczalności Ag3PO4 wynosi 1,58×10-16. Oblicz
rozpuszczalność tego związku w wodzie w mol/l i g/l. MAg3PO4=418,6 g/mol.
2. Jony siarczanowe (VI) występujące w płynach ustrojowych tworzą z jonami strontu
trudno rozpuszczalny związek (siarczanu (VI) strontu). Iloczyn rozpuszczalności
siarczanu (VI) strontu wynosi 7,6×10-7. Oblicz ile moli siarczanu (VI) strontu i
gramów rozpuści się w 160 ml wody. MSrSO4=183,7 g/mol.
3. Jony Ca2+ mają zdolność tworzenia z jonami ortofosforanowymi (V) trudno
rozpuszczalny związek tj. ortofosforan (V) wapnia. Iloczyn rozpuszczalności
ortofosforanu (V) wapnia wynosi 2,0×10 -29. Oblicz ile gramów ortofosforanu (V)
wapnia rozpuści się w 375 ml wody. MCa3(PO4)2=310,2 g/mol.
4. Jony kadmu wykazują działanie szkodliwe na organizm ludzki. Oblicz iloczyn
rozpuszczalności węglanu kadmu w temperaturze pokojowej, wiedząc że w tych
warunkach w 500 ml wody rozpuszcza się 1,964×10-4 g węglanu kadmu.
MCdCO3=172,4 g/mol.
5. Jony srebra wykazujące działanie antyseptyczne identyfikuje się jakościowo w postaci
barwnych związków z jonami dichromianowymi (VI). W 500 cm3 nasyconego
roztworu Ag2CrO4 znajduje się 0,00015 mola tej soli. Oblicz Kso i pKso tej soli.
6. pKso dla Ag2S wynosi 49,2. Oblicz stężenie molowe jonów srebra oraz jonów
siarczkowych w tym roztworze.
7. Jony miedzi stanowiące ważny składnik próbek biologicznych tworzą z jonami
wodorotlenowymi charakterystyczny związek trudno rozpuszczalny w wodzie tj.
Cu(OH)2. Wartość pKso Cu(OH)2 wynosi 18,6. Jakie będzie najniższe pH roztworu
zawierającego jony miedzi (II) o stężeniu 0,011 mol/l przy którym strąci się osad
Cu(OH)2.
8. Ile gramów jonów magnezu strąconego z próbki biologicznej w postaci Mg(OH)2
znajduje się w 275 ml takiego nasyconego roztworu Mg(OH) 2 o pH równym 11. pKso
Mg(OH)2 wynosi 10,7. MMg=24 g/mol.
9. Do 195 ml 0,010 mol/l roztworu AgNO3 dodano 145 ml 0,011 mol/l roztworu NaCl.
Określ czy strącił się w tych warunkach osad AgCl. pKSOAgCl =9,75.
10. Jony magnezu stosowane w celu zwiększenia odporności organizmu na stres strącają
się w postaci Mg(OH)2. Ile grama Mg(OH)2 rozpuści się w roztworze NaOH o stężeniu
0,095 mol/l. pKsoMg(OH)2 = 10,7. MMg(OH)2=58,3 g/mol.
11. Jony żelaza (III) można zidentyfikować w próbkach biologicznych w postaci
charakterystycznego osadu Fe(OH)3.
Ile miligramów wytrąconego osadu Fe(OH)3,
rozpuści się w 1000 ml roztworu NaOH o stężeniu 0,01 mol/l. pKSOFe(OH)3 =37,1.
MFe(OH)3=106,9 g/mol.
12. Jony fluorkowe stanowiące składnik preparatów stomatologicznych tworzą z jonami
ołowiu trudno rozpuszczalny związek (fluorek ołowiu (II)). Oblicz rozpuszczalność
PbF2 w roztworze NaF o stężeniu 0,55 mol/l. pKSOPbF2=7,44. MPbF2=245,2 g/mol.
Obliczenia w analizie wagowej
(opracowała dr Wioletta Parys, dr Małgorzata Dołowy)
1. Ile ml 2,5 mol/l roztworu BaCl2 potrzeba, aby wytrącić jony Ba2+ stanowiące
zanieczyszczenie preparatu farmaceutycznego w postaci BaSO4 z roztworu
zawierającego ok. 2,500 g Na2SO4? Nadmiar odczynnika ma wynosić 50%.
2. Jony Fe (III) występujące w
próbce biologicznej strącono w postaci Fe(OH) 3 a
następnie próbkę wyprażono celem wagowego oznaczenia tych jonów. W wyniku
analizy wagowej otrzymano 0,7845 g Fe2O3. Ile gramów żelaza zawierała
analizowana próbka?
3. Z 50,00 ml roztworu próbki biologicznej zawierającego
jony siarczanowe
(VI) strącono BaSO4 za pomocą BaCl2. Osad odsączono, przemyto i po wyprażeniu
otrzymano 0,4575 g BaSO4. Ile gramów jonów siarczanowy (VI) zawierała próbka
biologiczna?
4. W celu oznaczenia jonów srebra i miedzi w próbce biologicznej próbkę o masie
4,5813g rozpuszczono w HNO3. Następnie roztwór rozcieńczono do objętości 250 ml,
z której pobrano 25 ml do analizy, strącając jony srebra w postaci AgCl. Osad po
odsączeniu, przemyciu i wysuszeniu ważył 0,5029 g. Następnie z przesączu
oznaczono jony miedzi (II) jako CuO, którego masa wynosiła 0,0989 g. Obliczyć
procentową zawartość jonów srebra i miedzi w próbce.
5. Jony baru oznacza się w preparatach farmaceutycznych metodą wagową w postaci
trudno rozpuszczalnego związku (BaSO4). Ile gramów BaCl2·2H2O należy odważyć,
aby podczas oznaczania w nim zawartości jonów baru otrzymać ok. 2,15 g
wyprażonego osadu BaSO4.
6. Z roztworu o objętości 500 ml zawierającego jony Ba2+ jako zanieczyszczenie
preparatu farmaceutycznego, do analizy pobrano 100 ml. Jony baru wytrącono w
postaci BaSO4. Masa osadu po wyprażeniu wynosiła 6,250 g. Oblicz zawartość jonów
Ba2+ w preparacie.
7. Srebro oznacza się w roztworach leczniczych w postaci trudno rozpuszczalnych
związków. Mieszanina bromku i chlorku srebra o masie 0,5025 g zawiera 0,3719 g
srebra. Obliczyć masę AgBr i AgCl w mieszaninie. Jaka jest procentowa zawartość
chlorków w badanej próbce?
8. W próbce technicznego chlorku potasu, który zawiera jony wpływające na gospodarkę
wodno-elektrolitową organizmu znaleziono 92,50% KCl, 2,54% NaCl, 1,70%
zanieczyszczeń oraz 3,26% H2O (przez wysuszenie w temperaturze 105oC). Przeliczyć
procentową zawartość KCl, NaCl i zanieczyszczeń na substancję suchą.
Obliczenia w precypitometrii
(opracowała dr Katarzyna Bober, dr Małgorzata Dołowy, dr Wioletta Parys)
1. Jony chlorkowe w próbkach biologicznych oznacza się metodą miareczkowania
precypitometrycznego. Obliczyć objętość roztworu zawierającego 35 g AgNO 3 w 1 l
potrzebną do strącenia jonów Cl- z roztworu próbki biologicznej, w której występuje
0,31 g jonów Cl-.
2. W celu nastawienia miana roztworu AgNO3 stosowanego jako środek antyseptyczny
w lecznictwie odważono 0,5217 g NaCl i sporządzono 100 ml roztworu. Następnie,
roztwór ten zmiareczkowano roztworem AgNO 3, zużywając 20,15 ml. Jakie jest
stężenie molowe AgNO3?
3. Jakie było stężenie molowe (Cm) roztworu KSCN, jeżeli na zmiareczkowanie 25,00
ml 0,0995 mol/l roztworu AgNO3 zużyto 27,40 ml roztworu KSCN?
4. Jaką maksymalną odważkę chlorku potasu można zastosować do nastawiania miana
roztworu AgNO3 o stężeniu 0,1100 mol/l?
5. Jaka jest procentowa zawartość bromków w próbce soli o masie 0,5150 g, jeżeli po jej
rozpuszczeniu w wodzie ma zmiareczkowanie bromków zużyto 40,3 ml roztworu
AgNO3 o stężeniu 0,1035 mol/l?
6. Próbkę biologiczną zawierającą 100 ml jonów Cl- o stężeniu 0,1000 mol/l
miareczkowano roztworem AgNO3 o stężeniu 0,1000 mol/l. Oblicz pCl po dodaniu:
a)
b)
c)
d)
0 ml titranta,
98 ml titranta,
100 ml titranta,
101 ml titranta, wiedząc, że pKSO, AgCl = 10.
Obliczenia w analizie kompleksometrycznej
(opracowała dr Katarzyna Bober, dr Małgorzata Dołowy, dr Wioletta Parys)
1. Wersenian dwusodowy stosowany jest w postaci roztworu w toksykologii jako
odtrutka w zatruciach metalami ciężkimi. Oblicz ile gramów krystalicznego
wersenianu dwusodowego należy odważyć, aby przygotować 1250 ml roztworu o
stężeniu 0,25 mol/l.
2. Ile procent Cu zawierała analizowana próbka biologiczna, jeżeli po rozpuszczeniu
odważki
o
masie
0,8000
g
i
zamaskowaniu
innych
składników,
na
kompleksometryczne zmiareczkowanie miedzi zużyto 28,9 ml roztwory EDTA o
stężeniu 0,0093 mol/l?
3. Jony glinu mają działanie neutralizujące na nadmiar HCl w żołądku. Ile procent jonów
glinu zawierała próbka preparatu farmaceutycznego o masie 3,1635 g, jeżeli po jej
rozpuszczeniu
i
zamaskowaniu
innych składników na
kompleksometryczne
zmiareczkowanie jonów glinu (III) zużyto 18,6 ml roztworu EDTA o stężeniu 0,0254
mol/l.
4. Do 100 ml roztworu wersenianu dwusodowego o stężeniu 0,0150 mol/l stosowanego
dla celów toksykologicznych wprowadzono próbkę chlorku glinu. Nadmiar
wersenianu odmiareczkowano za pomocą 34,8 ml roztworu chlorku magnezu o
stężeniu 0,0095 mol/l. Oblicz masę próbki chlorku glinu.
5. Jony wapnia i magnezu mają działanie zobojętniające nadmiar kwasu solnego w
żołądku u pacjentów cierpiących na nadkwasotę. Na zmiareczkowanie roztworu
preparatu farmaceutycznego podawanego pacjentom w nadkwasocie o objętości 20
ml, zawierającego jony wapnia i magnezu zużyto 34 ml roztworu wersenianu sodu o
stężeniu 0,0250 mol/l wobec czerni eriochromowej T (oznaczenie sumy wapnia i
magnezu) i 6 ml tego samego roztworu wersenianu wobec mureksydu (oznaczenie
wapnia). Ile gramów jonów magnezowych i ile gramów jonów wapniowych zawierał
badany roztwór?
6. Z roztworu preparatu farmaceutycznego stosowanego w nadkwasocie o objętości 150
ml zawierającego jony glinu (III) pobrano do analizy próbkę o objętości 25 ml. Próbkę
zakwaszono do pH=4 i zadano 10 ml roztworu EDTA o stężeniu 0,0220 mol/l.
Nadmiar EDTA odmiareczkowano 24 ml roztworu soli cynku o stężeniu 0,0050 mol/l.
Ile miligramów glinu zawierał roztwór wyjściowy preparatu?
7. Wersenianu dwusodowy stosowany w
zatruciach
metalami ciężkimi
musi
charakteryzować się dużym stopniem czystości. W celu oznaczenia czystości tego
związku,
odważkę
0,1825
g
zanieczyszczonego
wersenianu
dwusodowego
rozpuszczono w wodzie w kolbie miarowej na 250 ml. Na zmiareczkowanie
kompleksometryczne wobec czerni eriochromowej T zużyto 20,85 ml roztworu
chlorku wapnia o stężeniu 0,0198 mol/l. Oblicz procentową zawartość zanieczyszczeń
w odważce wersenianu.
8. Jony wapnia są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. W celu
oznaczenia
zawartości
tych
jonów
w
próbce
biologicznej
zastosowano
miareczkowanie kompleksometryczne. Na kompleksometryczne miareczkowanie
próbki jonów Ca2+ o objętości 20 ml pobranej ze 150 ml roztworu, zużyto 18,1 ml
roztworu wersenianu dwusodowego, którego 250 ml zawiera 2,22 g czystego EDTA.
Oblicz masę jonów wapniowych w wyjściowym roztworze.
9. Ile gramów jonów wapnia i magnezu znajdowało się w roztworze preparatu
stosowanego w nadkwasocie o objętości 500 ml, jeśli do oznaczeń pobierano próbki o
objętości 25 ml każda, a na ich zmiareczkowanie roztworem EDTA o stężeniu
molowym 0,0034 mol/l wobec mureksydu (oznaczenie wapnia) zużyto 17,5 ml, zaś
wobec czerni eriochromowej T (oznaczenie sumy wapnia i magnezu) – 28,5 ml
EDTA?
10. Jony magnezu stosowane są w stanach wyczerpania umysłowego i fizycznego
organizmu w postaci preparatów farmaceutycznych. W celu kontroli zawartości jonów
magnezu w roztworze preparatu farmaceutycznego stosuje się miareczkowanie
kompleksometryczne. Próbkę 100 ml jonów Mg2+ o stężeniu 0,1000 mol/l
miareczkowano roztworem EDTA o stężeniu 0,1000 mol/l. Oblicz pMg po dodaniu:
a) 0 ml titranta,
b) 80 ml titranta,
c) 100 ml titranta,
d) 110 ml titranta, wiedząc, że logMg-EDTA = 8,7.