Tabela 4

PROBLEMY KLINICZNE
Tabela 4. Nieskuteczne metody leczenia przeziębienia w przypadku dorosłych
Metoda leczenia
Potwierdzone dane
Wyniki badań
Antybiotyki
Przegląd Cochrane’a obejmujący Brak różnicy, oceniano objawy lub
dziewięć kontrolowanych prób kli- ropny nieżyt nosa, w porównaniu
nicznych z doborem losowym7
z placebo
Leki przeciwhistaminowe stoso- Przegląd Cochrane’a obejmujący Brak
większej
skuteczności
wane w monoterapii (o działaniu trzy kontrolowane prób kliniczne w porównaniu z placebo
uspokajającym lub bez właściwo- z doborem losowym11
ści sedacyjnych)
Przegląd Cochrane’a obejmujący
Brak
większej
skuteczności
32 kontrolowane próby kliniczne
w porównaniu placebo
z doborem losowym23
Kodeina
Przegląd Cochrane’a obejmujący Brak
większej
skuteczności
dwie kontrolowane próby kliniczne w porównaniu placebo w odniesiez doborem losowym11
niu do kaszlu
Amerykańskie Kolegium Lekarzy
Niezalecane
Chorób Klatki Piersiowej24
Jeżówka wąskolistna (Echinacea Kontrolowana próba kliniczna Brak
większej
skuteczności
angustifolia)
z doborem losowym z prowokacją w porównaniu placebo w odniesiew postaci ekspozycji na działanie niu do objawów przeziębienia
wirusa25
Kortykosteroidy donosowe
Dwie kontrolowane próby kliniczne Brak
większej
skuteczności
z doborem losowym 26,27
w porównaniu z placebo
Płukanie nosa hipertonicznym Jedna kontrolowana próba kli- Brak
większej
skuteczności
lub
izotonicznym
roztworem niczna z doborem losowym28
w porównaniu z obserwacjami
chlorku sodu
Witamina C
Przegląd Cochrane’a obejmujący Brak
większej
skuteczności
siedem kontrolowanych prób kli- w porównaniu do placebo w odnienicznych z doborem losowym 14
sieniu do skrócenia czasu trwania
lub nasilenia objawów przeziębienia
Informacje z piśmiennictwa poz. 7, 11, 14 oraz 23-28.
swoich produktów, dodając informację, że nie
powinny one być stosowane w przypadku dzieci
poniżej 4 r.ż.6 Działania nieskuteczne
∙∙ Produkty dostępne na receptę oraz bez recepty. Ponieważ przyczyną większości przeziębień
są wirusy, antybiotyki nie są skuteczne.7 Stosowane w małych dawkach wziewne kortykosteroidy8
oraz doustny prednizolon9 nie poprawiają wyników w przypadku dzieci niecierpiących na astmę
oskrzelową. Produkty zawierające jeżówkę również
są nieskuteczne w leczeniu objawów przeziębienia w przypadku dzieci.10 Nie ma potwierdzonych
danych wspierających stosowanie większości
dostępnych bez recepty leków na kaszel w przypadku dzieci.11,12 Tabela 1 zawiera podsumowanie wyników badań dotyczących wspomnianych
leków.7-14
∙∙ Płyny. Często zaleca się opiekunom, by
zwiększali spożycie płynów przez dziecko. Jednak
w dwóch seriach przypadków oraz w badaniu
obserwacyjnym u niektórych dzieci z zakażeniem dróg oddechowych, ale niewykazujących
objawów odwodnienia, po zwiększeniu spożycia
płynów pojawiła się hiponatremia.15 Dlatego też,
w związku z potencjalnym ryzykiem, nie zaleca
846
się przyjmowania dodatkowych płynów w przypadku dzieci.
Działania skuteczne
Tabela 2 zawiera podsumowanie metod leczenia,
które mogą okazać się skuteczne w przypadku
dzieci z przeziębieniem.8,13,16-20
∙∙ Środki medycyny komplementarnej i alternatywnej. Kilka z poniższych metod leczenia
łagodzi objawy przeziębienia. Wykazano, iż żel
do nacierania klatki piersiowej i szyi z olejkami
eterycznymi zmniejsza nasilenie kaszlu oraz poprawia jakość snu, zarówno w przypadku dzieci,
jak i rodziców, żel ma jednak silny zapach, który
może być źle tolerowany przez dzieci.19 Badania
dotyczące leczniczego stosowania siarczanu
cynku wykazują trend w kierunku zmniejszania
czasu trwania objawów przeziębienia, jeżeli środek
jest przyjmowany w ciągu 24 godzin od pojawienia
się symptomów.20 Działania niepożądane, takie
jak nieprzyjemny smak w ustach oraz nudności, częściej występują w przypadku pastylek
do ssania niż w przypadku syropu lub tabletek
do połykania.20 Wyciąg z pelargonii afrykańskiej
może złagodzić kaszel oraz produkcję plwociny
u dzieci z przeziębieniem.18 Miód gryczany wykazuje przewagę nad placebo w zakresie redukcji
Lekarz Rodzinny, LISTOPAD 2012, ROK XVII, NR 11