Modelowanie procesów biznesowych
Transkrypt
Modelowanie procesów biznesowych
Spis treści Wprowadzenie..................................................................................................................................................... 2 Użytkownicy.................................................................................................................................................... 2 Definicje, standardy typograficzne oraz skróty ............................................................................................... 2 Standardy typograficzne .................................................................................................................................. 2 Skróty .............................................................................................................................................................. 2 Rozpoczęcie pracy............................................................................................................................................... 2 Tworzenie repozytorium.................................................................................................................................. 3 Rejestracja programu Business Modeler ......................................................................................................... 3 Administrator repozytorium ................................................................................................................................ 3 Logowanie do Administratora repozytorium................................................................................................... 3 Dodawanie nowego repozytorium................................................................................................................... 4 Pozostałe dopuszczalne komunikaty ............................................................................................................... 5 Pola ekranu Repozytorium .............................................................................................................................. 6 Tworzenie nowego użytkownika......................................................................................................................... 7 Zmiana statusu dostępu użytkowników do repozytorium.............................................................................. 10 Opuszczanie Administratora repozytorium ................................................................................................... 10 Pozostałe funkcje........................................................................................................................................... 10 Uruchamianie Business Modeler................................................................................................................... 11 Platforma programu....................................................................................................................................... 12 ....................................................................................................................................................................... 12 Poruszanie się po programie.......................................................................................................................... 12 Repozytorium ................................................................................................................................................ 13 Przegląd ......................................................................................................................................................... 13 Praca z nawigatorem Repozytorium.............................................................................................................. 14 Ekran Lista ........................................................................................................................................................ 18 Przegląd ......................................................................................................................................................... 18 Pasek narzędzi na ekranie Lista..................................................................................................................... 20 Sposób importu danych do repozytorium...................................................................................................... 20 Edytor diagramu ................................................................................................................................................ 21 Tworzenie nowego diagramu ........................................................................................................................ 21 Otwieranie istniejącego diagramu ................................................................................................................. 22 Środowisko edytora diagramu ....................................................................................................................... 22 Paski narzędzi................................................................................................................................................ 22 Dodawanie symboli do diagramu .................................................................................................................. 24 Wybór symboli .............................................................................................................................................. 24 Łączenie symboli........................................................................................................................................... 25 Zapisywanie diagramu................................................................................................................................... 27 Wydruk diagramu .......................................................................................................................................... 27 Dostęp do informacji o symbolach i połączeniach ........................................................................................ 29 Edytor tekstów................................................................................................................................................... 30 Edytor tekstów............................................................................................................................................... 30 Menu rozwijane edytora tekstów................................................................................................................... 30 Pełen ekran edytora tekstów .......................................................................................................................... 31 Przetwarzanie tekstu ...................................................................................................................................... 32 Linijka pozioma (pasek tabulatora) ............................................................................................................... 34 Opcje edytora tekstów ................................................................................................................................... 35 Zamykanie środowiska edycji na pełnym ekranie ......................................................................................... 36 Edytor komponentów ........................................................................................................................................ 37 Wstęp............................................................................................................................................................. 37 Edytor komponentów .................................................................................................................................... 37 Właściwości komponentu.............................................................................................................................. 38 Zagnieżdżanie obiektów ................................................................................................................................ 40 Klawisze skrótu ................................................................................................................................................. 41 Klawisze skrótu w nawigatorze Repozytorium ............................................................................................. 41 Klawisze skrótu edytora tekstów ................................................................................................................... 41 Klawisze skrótu diagramu ............................................................................................................................. 42 Dodawanie lub zmiana klawiszy skrótu ........................................................................................................ 42 Wprowadzenie Poniższy podręcznik zapoznaje użytkownika z podstawowymi funkcjami Business Modeler i z wykorzystaniem poszczególnych części tego programu. Użytkownicy Dokument ten przeznaczony jest dla użytkowników zajmujących się działaniami typu: • Modelowanie procesów biznesowych; • Zarządzanie jakością; • Rozwój systemu. Użytkownik rozpoczynający pracę z tym dokumentem powinien znać: • • Windows 95/Windows NT Sposób tworzenia modeli wspomnianych powyżej działań. Definicje, standardy typograficzne oraz skróty Komponent Instancja Relacje Szablon Metamodel Komponent jest instancją pewnego szablonu w repozytorium. Instancja to obiekt danych pewnego szablonu. Przykładem instancji Modelu procesu jest ‘Sprzedaż i Marketing’. Relacja to linia łącząca dwa komponenty. Przykład: ‘Operacja’ może być związana z ‘Diagramem przepływów pieniężnych’ za pomocą relacji ‘Zawarte w’. Oznacza to, że operacja zawiera się w diagramie przepływów pieniężnych. Szablon to typ zdefiniowany w metamodelu nadrzędnym. Niektóre z szablonów są szablonami diagramu, inne nie. Oto przykłady: ‘Model procesu’, ‘Model projektu’, ‘Obiekt biznesowy’, ‘Działanie’, ‘Wymaganie’. Metamodel jest strukturą danych definiującą wszystkie szablony dostępne w repozytorium. Standardy typograficzne Ten typ Boldface Italics <identifier> Występuje w sytuacji: Do oznaczania przycisków na ekranie lub opcji menu wybieranych z paska menu. Do zaznaczania nagłówków lub szczególnie istotnych wyrażeń w tekście. W przypadku odniesienia do określonego terminu. W przypadku zastępowania nawiasów tekstem. Skróty BM Business Modeler Rozpoczęcie pracy Rozdział ten poświęcony jest nauce pracy z BM dla użytkownika, który dopiero rozpoczyna pracę z tym narzędziem. Wstępnym założeniem jest, że użytkownik zainstalował program Business Modeler oraz system bazy danych, w którym BM będzie przechowywał repozytoria. Aby zainstalować program, patrz: dokumentacja „Podręcznik instalacji”. Tworzenie repozytorium Nowy użytkownik BM powinien utworzyć repozytorium lub bazę danych do przechowywania danych na temat tworzonych modeli. Użytkownik powinien być również zdefiniowany jako powiązany z repozytorium. Wyjaśniono to w rozdziale Administrator repozytorium. Rejestracja programu Business Modeler Po utworzeniu repozytorium i użytkownika związanego z repozytorium, można rozpocząć pracę z BM. Uruchamianie BM opisano w rozdziale Rozpoczęcie pracy z Business Modeler. Administrator repozytorium Rozdział ten poświęcony jest następującym zagadnieniom: • • • Tworzenie nowych repozytoriów, Tworzenie nowych użytkowników, Łączenie projektów z użytkownikami. Przed rozpoczęciem pracy z BM, należy otworzyć opcję Administrator repozytorium i utworzyć repozytorium do przechowywania danych. Należy również zdefiniować nazwę użytkownika i nazwy dla pozostałych użytkowników, którzy będą korzystać z tego programu i mieć do niego dostęp. Logowanie do Administratora repozytorium Wybrać ikonę Repository Administrator (Administrator repozytorium) z grupy Business Modeler. Rys. 1Ikona: Administrator repozytorium Pojawi się ekran logowania, na którym należy zalogować się do programu używając wartości np. user id jako nazwy użytkownika i wartości np. password jako hasła. Rys. 2 Okienko logowania do Administratora repozytorium Po kliknięciu na OK, uzyskuje się dostęp do środowiska administrowania użytkownikami, prawami dostępu, repozytoriami itd. Teraz można utworzyć nowe repozytorium. Dodawanie nowego repozytorium Pierwszą rzeczą pojawiającą się na ekranie jest diagram zawierający symbole dla każdego utworzonego repozytorium. Ponadto, pojawi się ekran Lista, służący do wyświetlania, między innymi, komunikatów logowania. Na razie ekran ten nie jest potrzebny; za pomocą klawiszy CTRL+TAB przesuwa się go w tło. Dodanie nowego repozytorium 1. Kliknąć na symbolu repozytorium w pasku symboli, jak na poniższym rysunku. Zaznaczono ją czerwonym kółkiem. Rys. 3Pasek narzędzi/symboli w Administratorze repozytorium Kursor zmieni swój wygląd na przezroczystą strzałkę. 2. 3. Kliknąć w dowolnym miejscu diagramu. Pojawi się okno dialogowe, w którym wprowadza się nazwę repozytorium. Następnie kliknąć na Otwórz. Po nazwaniu repozytorium “Demo”, pojawi się poniższy ekran. Ekran ten zawiera wszystkie informacje na temat repozytorium takie, jak miejsce jego umieszczenia, na jakim metamodelu się opiera, użytkownicy mający do niego dostęp itd. Rys.4 Okienko rejestracji danych repozytorium Dla większości pól system proponuje wartości domyślne. Na tym ekranie wprowadza się tylko dwa rodzaje danych: plik rozpoczynający oraz użytkowników mających dostęp do danego repozytorium. Po pierwsze, należy wybrać odpowiadający metamodelowi plik rozpoczynający, jaki będzie wykorzystywany w repozytorium. Do wyszukiwania pliku służy przycisk Przegląd... Wszystkie metamodele posiadają wyznaczony pod-katalog. W tym pod-katalogu znajduje się plik rejestracji (.cin) dla danego metamodelu. Następnie, definiuje się użytkowników, którzy będą mieli dostęp do danego repozytorium. Sposób tworzenia nowych użytkowników lub wybieranie spośród już istniejących opisano w rozdziale „Tworzenie nowego użytkownika”. Po przejściu do zakładki Baza danych (trzecia od lewej) przegląda się ustawienia dla bazy danych. Jeśli wymieniony jest tam standard Xdin Management – zostawić ustawienia bez zmian. Inne ustawienia dla bazy danych wyjaśniono dalej. Kliknięcie na OK zatwierdza definicję repozytorium. Pojawi się okno komunikatu informujące, że zostanie utworzona baza danych. Naciśnięcie Tak uruchamia proces tworzenia bazy danych oraz generowanie zdefiniowanego repozytorium. Po zatwierdzeniu, nastąpi próba wygenerowania utworzonego repozytorium na serwerze nadrzędnej bazy danych. Pojawi się komunikat o pomyślnym zakończeniu operacji, informujący o utworzeniu i gotowości repozytorium do pracy. Pozostałe dopuszczalne komunikaty Komunikat Błąd: Nie można połączyć się z serwerem. Sprawdź, czy klient i serwer są przygotowani do działania. Błąd: Błędna specyfikacja. Sprawdź ustawienia bazy danych. Przyczyna Sprawdź, czy serwer jest aktywny. Przy korzystaniu z wersji dla pojedynczego użytkownika, należy restartować komputer po zainstalowaniu Business Modeler i przed uruchomieniem serwera. Skontroluj ustawienia bazy danych. Pola ekranu Repozytorium Pozycja Lokalizacja dokumentu Przycisk Przeglądaj Użytkownicy - wybór Repozytoria dostępne sieciowo Wersja std. (standardowa) Plik rozpoczynający Przycisk Utwórz repozyt. (repozytorium) Przycisk Usuń repozyt. (repozytorium) Opis Jest to katalog, w którym przechowywane są wszystkie dokumenty zewnętrzne, po przeniesieniu ich do Business Modeler. Można pozostawić plik o rozwinięciu .cin Lista użytkowników z przydzielonym dostępem do tego repozytorium. Nowych użytkowników można dodać za pomocą prawego klawisza myszy. To pole określa czy dane repozytorium powinno być dostępne dla pozostałych repozytoriów, pod warunkiem, że użytkownik ma do niego dostęp. W takiej sytuacji, rysowanie wektorów informacji z innych repozytoriów do wybranego traktowane jest jednakowo. Jeśli pole ma wartość Nie (...), dostęp do tego repozytorium można nadal uzyskać za pomocą rysowania wektorów informacji między dwoma repozytoriami. Wewnętrzna wersja repozytorium, wykorzystywana po otwarciu repozytorium. Jeśli wartość jest od -1 w górę, istnieją wersje; wersja do aktualnego użytku wybierana jest po otwarciu repozytorium. Odniesienie do pliku .cin ładującego metamodel(e) do Business Modeler. Każdy z metamodeli posiada plik .cin, niezbędny do uzyskania dostępu do danego metamodelu. Za pomocą tego przycisku uruchamia się bazę danych i tworzy niezbędne tablice. Repozytorium musi być najpierw utworzone, zanim będzie można z niego korzystać. Za pomocą tego przycisku usuwa się repozytorium wraz z całą zawartością z bazy danych. Niektóre bazy danych nie dopuszczają całkowitego usunięcia, ale nadal dopuszczają wyczyszczenie tablic. Pola zakładki Baza danych Pozycja Typ DBMS Opis Definiuje typ serwera bazy danych. Standardowa baza danych nazywa się Velocis. Dostępne opcje zależą od ustawień bazy danych zdefiniowanych podczas instalacji. Jeśli nazwa bazy kończy się .-„old”, oznacza to, Pozycja Sterownik ODBC Nazwa BD (bazy danych) Hasło bazy danych Nazwa serwera BD Użytkownik dla administratora serwera Hasło administratora bazy danych Opis że baza pochodzi ze starej wersji BM. Takie bazy mogą być dostępne, ale na podstawie tych typów nie można tworzyć nowych baz. Jeśli typ sterownika ODBC ma wartość Generic, muszą istnieć definicje ODBC dla danego repozytorium. Jeśli zdefiniowano typ sterownika ODBC, nie trzeba definiować ODBC dla instalacji klienckiej na PC. Jest to nazwa bazy danych pod jaką składowana jest baza na serwerze. Istnieją różne ograniczenia dla nazywania baz danych, dla różnych serwerów. Hasło użytkownika bazy Business Modeler. Nazwa serwera, na jakim przechowywana jest baza danych. Jeśli Business Modeler ma mieć możliwość tworzenia nowej bazy danych na podstawie Administratora repozytorium, należy podać nazwę użytkownika, jakiej używa administrator repozytorium podczas logowania. Jeśli nie zdefiniuje się nazwy w tym miejscu, podpowiedziana ona zostanie podczas tworzenia repozytorium. Administrator repozytorium ma również uprawnienia do tworzenia niezbędnych baz danych oraz użytkowników repozytorium „na zapas”. Hasło administratora baz danych. Za pomocą tego przycisku przywraca się wartości domyślne wartości dla wszystkich pól tej zakładki. Wartości domyślne to wynik „najlepszego wyboru”, stąd wartości niektórych pól mogą zostać nie zmienione. Tworzenie nowego użytkownika Aby wprowadzić użytkownika, należy kliknąć prawym klawiszem myszy na polu Użytkownicy - wybór na ekranie definiowania repozytorium i wybrać Wprowadź. Pojawi się następujący ekran: Rys. 5 Okienko wyboru użytkownika z dostępem do tworzonego repozytorium Business Modeler Jeśli użytkownik był poprzednio wybrany, pojawi się on na liście użytkowników i będzie można wybrać go z tej listy. Jeśli ma to być nowy użytkownik, należy skorzystać z opcji Nowy i wprowadzić jego alias. Kliknąć na OK. Pojawi się okienko Użytkownik. Rys. 6 Okienko Użytkownik. Jeśli rejestrowany użytkownik ma posiadać uprawnienia administratora systemu, należy wprowadzić hasło w polu Hasło. W przeciwnym razie, używanie tego pola jest opcjonalne. Pole to zostanie wypełnione gwiazdkami, niezależnie od tego czy użytkownik posiada zdefiniowane hasło, czy nie. Z listy rozwijanej dla pola Grupa wybiera się grupę dla użytkownika. Za pomocą klawisza z krzyżykiem, można dodać nazwę nowego użytkownika. Kliknięcie na OK. kończy operację. Pola na ekranie definiowania użytkownika Pozycja Hasło Grupa Flagi tworzenia Opis Hasło, jakim posługuje się użytkownik. Aby użytkownik był kierownikiem, należy wprowadzić tu hasło kierownika. Definicja grupy, do jakiej należy użytkownik. Znak dostępu użytkownika nadawany wszystkim komponentom, jakie dany użytkownik tworzy w ramach BM. Pierwsze dwa znaki określają prawa dostępu tworzącego/właściciela, następne dwie – prawa dostępu dla użytkowników należących do tej samej grupy użytkowników, a ostatnie dwa – prawa dostępu dla wszystkich innych użytkowników. Przykłady: “rwrwr-“ oznacza: Właściciel może dokonywać odczytów i zapisów, członkowie grupy mogą również zapisywać i odczytywać, ale pozostali użytkownicy mogą tylko odczytywać. “rw----“ oznacza: Tylko właściciel może odczytywać i zapisywać. Nikt inny nie ma dostępu do odczytu i zapisu. “------“ oznacza: Nikt nie ma dostępu. Jednocześnie nikt nie może zmienić statusu dostępu, dlatego nie powinno korzystać się z tego ustawienia. Pozycja Dostęp do grupy Kierownik Można używać licencję sieciową Opis Lista innych grup, których członkowie mają taki sam dostęp, jak członkowie grupy wymienionej w polu Grupa. Zaznaczone pole wskazuje, że użytkownik posiada przywileje kierownika potrzebne przy wprowadzaniu programu Administrator repozytorium. Zaznaczone pole wskazuje, że użytkownik może korzystać z licencji sieciowych, jeśli niedostępna jest lokalna licencja. Pole puste oznacza, że użytkownik nie może korzystać z licencji sieciowych, stąd muszą być dostępne licencje lokalne (HASP dongle lub CrypKey code). Zmiana statusu dostępu użytkowników do repozytorium Może zaistnieć potrzeba zmiany przywilejów dostępu użytkowników do określonego repozytorium, z Odczyt/ Zapis na Tylko do odczytu lub Ograniczone prawa zapisu. Zmiana praw dostępu użytkowników do danego repozytorium 1. 2. 3. Otworzyć ekran opisu repozytorium przez kliknięcie na symbolu repozytorium i wybraniu opcji Otwórz… Podwójnie kliknąć na użytkowniku, którego status dostępu ma zostać zmieniony. Wybrać Tylko do odczytu, jeśli użytkownik nie jest upoważniony do tworzenia ani modyfikowania danych w repozytorium. Wybrać Odczyt/Zapis, jeśli użytkownik ma dostęp do tworzenia i modyfikowania danych w repozytorium. Wskazówka: Aby zmienić prawa dostępu do modyfikacji danych w repozytorium podrzędnym, wykonuje się to w ramach repozytorium poprzez zmianę praw dostępu do danych pochodzących z Exploratora Repozytorium. Opuszczanie Administratora repozytorium Po utworzeniu repozytorium i przypisaniu do niego przynajmniej jednego użytkownika, można zamknąć Administratora repozytorium, a następne otworzyć BM. 1. 2. Zamknąć administratora za pomocą opcji Wyjdź z menu Plik. Zapisać definicje utworzone w repozytorium. Po wybraniu opcji Nie, wszystkie zmiany dokonane w Administratorze repozytorium nie zostaną zachowane. Pozostałe funkcje Poniżej znajdują się opisy wybranych funkcji dostępnych w administratorze repozytorium. Użytkownicy – wybór Opcja ta zawiera zbiór użytkowników i umożliwia jednoczesną obsługę wielu użytkowników i ich dostępu do repozytoriów. Grupy użytkowników tworzy się tak samo, jak pojedynczych użytkowników. Matryca - Przywileje użytkownika Matryca ta pokazuje przywileje wszystkich użytkowników związanych z repozytoriami. Matrycę taką tworzy się przez wybranie ikony tu: ikona z paska narzędzi lub za pomocą opcji menu Narzędzia/Schemat praw dostępu. Po dwukrotnym kliknięciu na komórce, można zmieniać przywileje bezpośrednio w matrycy. Wektory informacji Wektory informacji czuwają nad powiązaniami między poszczególnymi repozytoriami. Pozwala to na kontrolę przepływu danych między repozytoriami, za pomocą opcji Repozytoria dostępne sieciowo. Aby utworzyć wektor informacji, należy otworzyć ekran Company Repositories, wybrać Wektor informacji z symboli w lewej części ekranu (strzałka) i narysować linię między dwoma wybranymi repozytoriami. Repozytorium docelowe będzie dostępne z połączonego z nim źródłowego. Jeśli mają zostać zmienione prawa dostępu użytkownika dla repozytorium docelowego podczas tworzenia połączenia, należy otworzyć opcję Schemat praw dostępu, dodać użytkownika i powili dwukrotnie kliknąć na polu Przywileje użytkownika. Po wybraniu opcji Bez dostępu, użytkownik nie będzie mógł dokonać połączenia między wybranymi repozytoriami, nawet jeśli ma dostęp do tych repozytoriów. Uruchamianie Business Modeler Rozdział ten poświęcony jest: • • • Uruchamianiu programu Business Modeler, Zawartości platformy programu, Poruszaniu się po programie. Uruchamianie BM Z grupy programów wybrać Business Modeler wybrać ikonę Business Modeler 3.1 Rys. 7 Ikona wyboru Business Modeler Pojawi się okienko logowania, na którym wprowadza się nazwę użytkownika i hasło zdefiniowane w Administratorze repozytorium Rys. 8 Okienko logowania Po kliknięciu na OK otwiera się lista repozytoriów, do jakich użytkownik posiada dostęp. W przypadku dostępu do kilku repozytoriów, wybiera się tu odpowiednie repozytorium z listy. Platforma programu Rys. 8 Ekran Lista Ekran Lista Przy otwieraniu programu po raz pierwszy, widać tylko jeden ekran – Lista. Ekran ten ma wiele zadań, między innymi wyświetlanie komunikatów dla użytkownika. Ekranu tego nie można więc zamykać, można go natomiast zminimalizować. Paski narzędzi Przyciski używane najczęściej znajdują się na dwóch paskach narzędzi. Pierwszy z nich to pasek standardowy, który zawiera przyciski symbolizujące funkcje standardowe, takie jak otwieranie czy zapisywanie. Drugi pasek jest paskiem definiowanym przez użytkownika. Domyślnie, zawiera on stale używane przyciski i jego zawartość może być modyfikowana. Zawartość pasków narzędzi zmienia się, w zależności od otwartego ekranu. Pasek menu Struktura paska menu przypomina najbardziej standardowe ekrany aplikacji, ale uzupełniona jest o opcje menu odpowiednie dla BM. W zrozumieniu funkcjonalności tego menu służy poniższa procedura: 1. Z menu Pomoc wybrać Opis menu…. 2. Wybrać opcję menu, na temat której wyszukana zostanie pomoc w pliku pomocy. Otwarty zostaje system pomocy on-line zawierający opis wybranej opcji menu. Pasek stanu Pasek stanu zawiera informacje na temat statusu zależne od wykonanych ustawień. Poruszanie się po programie Kolejnym krokiem, jest utworzenie komponentu, np. diagramu. Do tworzenia nowego komponentu lub otwierania już istniejącego służy następująca procedura: Przycisk: Otwórz istniejący komponent lub Plik i opcję Otwórz... Pojawi się ekran Repozytorium. Więcej informacji znajduje się w rozdziale Repozytorium. Repozytorium Rozdział ten opisuje pracę na ekranie Repozytorium Przegląd Wszystko, co zostanie utworzone w Business Modeler będzie przechowywane w repozytorium. Przy każdym utworzeniu czy modyfikacji diagramu lub komponentu, pozycję umieszcza się w repozytorium za pomocą nawigatora. Nawigator Repozytorium zbliżony jest funkcjonalnie do nawigatora Windows. Podobieństwa polegają, między innymi na tym, że za pomocą nawigatora Windows uzyskuje się dostęp do pliku na sterowniku dysku; za pomocą nawigatora Repozytorium uzyskuje się dostęp do komponentów w BM. Za pomocą nawigatora Windows można przeglądać powiązania między katalogami i plikami, czyli jakie pliki zawierają się w danym katalogu (funkcja „Zawartość-relacja”); za pomocą nawigatora Repozytorium można przeglądać powiązania między komponentami w repozytorium, czyli jakie komponenty są częścią danego diagramu (funkcja „Zawartość-relacja”). Różnica polega jedynie na tym, że ponieważ relacje między komponentami a diagramami są bardziej istotne niż relacje znane z nawigatora Windows, w BM, w funkcji „Zawartośćrelacja” jest tych powiązań więcej. Dla przykładu funkcje: Łączy z, Niższy poziom się na, Odsyła do, Otrzymuje itd. Rys. 9 Nawigator repozytorium Ekran Repozytorium składa się z dwóch części, drzewka nawigatora po lewej stronie ekranu i listy instancji po stronie prawej. Cześć ekranu zawierająca drzewko umożliwia przegląd zawartości bieżących repozytoriów. Po otwarciu ekranu Repozytorium pojawi się najpierw lista typów modeli (Szablony modeli) pod postacią drzewka. Po wybraniu szablonu, pojawi się lista wszystkich instancji danego typu modelu po prawej stronie ekranu, czyli w części listy. Kliknięcie na znaku + powoduje rozwinięcie drzewka o jeden poziom w dół, co ujawni wszystkie istniejące instancje. Jeśli znak + znajduje się obok instancji, rozwinięty poziom będzie przedstawiał instancje ściśle związane właśnie z tą instancją. Funkcja Relacje określa jakie relacje pojawią się na ekranie Repozytorium. Domyślnie, relacje rozwijane będą miały wartość: Zawarty w oraz Łączy z. Część ekranu zawierająca listę zawsze pokazuje instancje dla typu szablonu wybranego właśnie w części z drzewkiem. Każda linia tej części przedstawia właściwości pozycji z listy. Praca z nawigatorem Repozytorium Istnieje wiele sposobów pracy w nawigatorze Repozytorium. Można korzystać z przycisków znajdujących się na panelu przycisków, można także używać prawego klawisza myszy lub klawiatury. Wybór należy do użytkownika. Zdarzenie Działanie Tworzenie nowej instancji Kliknąć prawym klawiszem myszy na szablonie w części ekranu z drzewkiem. Wprowadzić nazwę nowej instancji. Otwarcie instancji Podwójnie kliknąć na instancji w prawej części ekranu (lista). Zmiana nazwy instancji Wybrać instancję. Kliknąć na niej lewym klawiszem myszy i wpisać nową nazwę. Usuwanie instancji Wybrać instancję lub instancje. Wcisnąć klawisz Usuń. Uwaga: Jeśli instancja przeznaczona do usunięcia jest związana z innymi instancjami, nie zostanie usunięta. Prawy klawisz myszy na szablonie Po kliknięciu prawym klawiszem myszy na szablonie w części ekranu Repozytorium z drzewkiem, pojawi się menu rozwijane, jak widać na poniższym rysunku. Rys. 10 Drzewko menu i opcje menu spod prawego klawisza myszy Opcja menu Rozwiń… Funkcja Otwiera nowy ekran Repozytorium z wybranym szablonem jako podstawa. Oznacza to, że Repozytorium zawiera jedynie listę instancji związanych z wybranym typem szablonu. Nowy… Znajdź… Tworzy nową instancję wybranego szablonu. Otwiera okno dialogowe wyszukiwania, które pozwala wyszukiwać w całym repozytorium lub jego części, za pomocą tekstu. Wyświetla pomoc w trybie on-line dla wybranego szablonu. Pomoc Prawy klawisz myszy na instancji Po kliknięciu na instancji w części ekranu z listą instancji, pojawi się kolejne menu rozwijane. Rys. 11 Opcje prawego klawisza myszy na ekranie repozytorium Opcja menu Rozwiń… Funkcja Otwiera nowy ekran Repozytorium z wybraną pozycją jako podstawa. Oznacza to, że Repozytorium pokazuje jedynie podstawową pozycję i jej związki z innymi komponentami. Otwórz… Opisz… Nowy… Relacje Otwiera wybraną pozycję. Otwiera wybraną pozycję i kieruje do zakładki Opis. Tworzy nową pozycję. Pozwala na przegląd relacji z innymi komponentami w repozytorium, niezależnie od tych, jakie posiada wybrana pozycja. Otwiera okno wyszukiwania, które pozwala wyszukiwać w całym repozytorium lub jego części, za pomocą tekstu. Kopiuje wybraną pozycję do pliku tymczasowego i usuwa ją z repozytorium, jeśli jest to dozwolone. Kopiuj wybraną pozycję do pliku tymczasowego. Wkleja nową pozycję z pliku tymczasowego utworzoną za pomocą operacji Wytnij lub Kopiuj. Usuwa wybraną(e) pozycję. Jeśli pozycja(e) związana jest z innymi komponentami, nie zostanie usunięta. Pozwala na zmianę nazwy danej pozycji. Wyświetla pomoc w trybie on-line dla szablonu wybranej pozycji. Otwiera wybraną pozycję. Znajdź… Wytnij Kopiuj Wklej Usuń Zmień nazwę Pomoc Właściwości… Drag&drop (Przeciągnij&upuść) Operacja Drag&drop umożliwia przesuwanie lub kopiowanie danych w postaci ikon lub grup ikon. Operacja ta dostępna jest na ekranie Repozytorium, skąd można dokonywać przesunięć z dowolnej instancji w repozytorium do: (patrz tabela) Przeciągnięcie do: Ekranu Lista Diagramu Innej instancji w nawigatorze repozytorium. Wielo-liniowego pola tekstowego Listy w katalogu edycji komponentów. Uwagi Instancja zostanie ‘przeciągnięta’ i upuszczona jako hyperlink. Instancja zostanie zrzucona jako symbol, pod warunkiem, że pozycja ta istnieje jako symbol dla danego typu diagramu. Zrzucana pozycja zostanie wprowadzona do predefiniowanego pola instancji docelowej. Jeśli nie zdefiniowano żadnego pola, pozycja zostanie wprowadzona na listę Związana z. Instancja zostanie ‘upuszczona’ jako hyperlink. Pozycja zostanie wprowadzona na listę, pod warunkiem, że odpowiada składni metamodelu. Podczas ‘upuszczania’ pozycji do instancji, pojawi się komunikat o statusie na ekranie Lista informujący gdzie wprowadzono daną pozycję. Panel przycisków na ekranie Repozytorium Przyciski znajdujące się w panelu na ekranach repozytorium działają trochę inaczej niż opcje menu, w zależności czy wybrano szablon, czy instancję, czyli z prawej, czy lewej strony ekranu Repozytorium. Jeśli występują różnice, są one wyszczególnione w poniższej tabeli. Ikona Funkcja Nowy: Tworzy nową instancję wybranego szablonu. Wybrany szablon: Otwiera nowy ekran Repozytorium z wybranym szablonem jako podstawą. Wybrana instancja: Otwiera wybraną instancję. Zapisuje wybrane instancje w repozytorium. Drukuje wybraną instancję. Przegląda wybraną instancję. Wycina wybraną instancję. Uwaga: Ten przycisk utworzy plik tymczasowy zawierający dane dotyczące wybranych instancji. Plik zostanie wykorzystany przy przycisku Wklej. Kopiuje wybrane instancje do schowka. Uwaga: Ten przycisk utworzy tymczasowy plik eksportowy zawierające dane dotyczące wybranych instancji. Plik zostanie wykorzystany przy przycisku Wklej. Wkleja komponenty. Tworzy się nowa kopia komponentów, dla których wybrano operację Wytnij lub Kopiuj. Nowe kopie otrzymają identyfikatory w repozytorium. Uwaga: Ten przycisk nie wkleja ze schowka. Wklei on dane z tymczasowego pliku utworzonego za pomocą przycisku Kopiuj lub Wytnij. Usuwa wybrane instancje. Ostrzeżenie: tej operacji nie można cofnąć. Zmienia nazwę wybranej instancji. Nazwa instancji zostanie również zmieniona we wszystkich odniesieniach do tej instancji. Uwaga: Jeśli wybrana instancja używana jest jako hyperlink w polu Ikona Funkcja tekstowym, otwartym podczas zmiany nazwy, tekst hyperlinku nie zostanie zmieniony. Zamienia wybrana instancję na inną instancję tego samego typu. Eksportuje z repozytorium do pliku. Importuje z pliku do repozytorium. Pokazuje właściwości wybranej instancji. Pokazuje odniesienia do wybranej(ych) instancji. Ustala relacje wykorzystywane na ekranie Repozytorium. Domyślne relacje to: Zawarty w oraz Łączy z. Ustala typ szablonów wyświetlonych na ekranie Repozytorium. Pokaż wszystkie szablony: pokaże wszystkie szablony. Pokaż tylko diagramy: pokaże szablony, które są diagramami. Pokaż preferencje: pokaże szablony, które zdefiniowano w parametrze systemu RepositTempList. Ta opcja zadziała tylko wtedy, kiedy określono parametr RepositTempList. Zmienia prawa dostępu do wybranych jednostek. Funkcja ta może działać efektywnie tylko wtedy, kiedy użytkownik posiada odpowiednie przywileje. Pokazuje różnice między dwiema różnymi wersjami wybranej instancji. Pokazuje istniejące wersje dla wybranej instancji. Tworzy nową baseline dla Repozytorium. Funkcja ta wymaga oddzielnego zalogowania. Ekran Lista Ten rozdział zawiera: • • • Opis menu ekranu Lista Opis paska narzędzi ekranu Lista. Sposób importu danych do repozytorium. Przegląd Ekran Lista jest jedynym ekranem, który jest zawsze otwarty podczas pracy w Business Modeler. Prezentuje on użytkownikowi różne informacje takie, jak komunikaty systemowe, informacje o statusie, raporty z postępów prac, wyniki raportów walidacji oraz raportów użytkownika. Ekran ten ułatwia korzystanie z hiperlink-ów, co oznacza, że można łatwo uzyskać dostęp do raportowanego na tym ekranie komponentu, poprzez podwójne kliknięcie na hiperlink-u tego komponentu. Na tym ekranie dostępna jest również operacja Drag&drop pozwalająca na ‘przeciągnięcie’ tekstu lub hiperlink-u z tego ekranu i ‘upuszczanie’ go na inny obszar tekstowy lub, w przypadku hiperlink-u, na diagramy i związane z komponentami pola do przeglądu listy. Rys. 12 Ekran Lista otwarty po uruchomieniu programu. Komunikaty informują o uruchomionym serwerze bazy danych, załadowanych metamodelach, systemie podstawowej bazy danych oraz o statusie rejestracji. Opcja menu Plik ekranu Lista Opcja menu Działanie Otwórz… Otwiera ekran Repozytorium, z którego można otwierać wybrane komponenty. Drukuj Drukuje zawartość ekranu Lista. Podgląd Umożliwia podgląd zawartości ekranu Lista. Ustawienia drukarki. Otwiera dialog dla ustawień wybranej drukarki. System Wyświetla dodatkowe opcje systemu. Zawartość tej opcji menu pokazana jest poniżej. Zakończ Zamyka wszystkie otwarte ekrany i wychodzi z BM. Opcja menu Plik - System Opcja menu Platforma repozytorium… Platforma dokumentu… Makro… Ustaw Makro… Parametry systemu… Polecenie… Poleceni (wielo-liniowe)… Dodaj dialog… Działanie Otwiera platformę repozytorium Otwiera platformę dokumentu Umożliwia wykonywanie predefiniowanych makr. Umożliwia zdefiniowanie makra i połączenie go z klawiszem skrótu. Otwiera ekran zawierający parametry systemu. Otwiera dialog, w którym ustala się język poleceń i wysyła do interpretatora poleceń. Otwiera ekran poleceń wielo-liniowych. Umożliwia rozszerzenie metamodelu przez dodanie pod- Opcja menu Dodaj Meta Link… Eksportuj wszystko Eksportuj podzbiór… Importuj… Działanie dialogów do istniejących szablonów. Umożliwia dokonanie zmian metamodelu przez redukcję lub poszerzenie dużej ilości relacji między typami komponentów. Wysyła wszystkie dane z repozytorium do pliku zewnętrznego. Pozwala na wysłanie podzbioru danych z repozytorium do pliku zewnętrznego. Pozwala na import danych z pliku zewnętrznego. Pasek narzędzi na ekranie Lista Ikona Funkcja Czyści ekran. Przesuwa ekran pod spód innego ekranu (w tło) Ustawia ekrany sąsiadująco. Układa otwarte ekrany kaskadowo. Sposób importu danych do repozytorium Po utworzeniu nowego repozytorium, można do niego zaimportować modele projektu lub dane pochodzące z innych repozytoriów. Dane te muszą zawierać się w plikach eksportowych utworzonych za pomocą narzędzi eksportowania BM. Importowanie pliku eksportowego 1. Z opcji menu Plik, wybrać operację Importuj.... Pojawi się następujące okno dialogowe: Rys. 13 Okno dialogowe importu 2. 3. 4. Wybrać plik do importu za pomocą przycisku Przeglądaj lub zapisać nazwę pliku w polu Importuj. Wybrać metodę importowania przez zaznaczenie odpowiedniego przycisku w grupie pól Metoda. Usunąć oznaczenie w polu Tylko podgląd i kliknąć na OK. Podczas importowania, co zajmie trochę czasu, w zależności od rozmiaru importowanego pliku, program wyświetli informacje na temat wykonywanej sesji. Te informacje mogą zawierać ostrzeżenia dotyczące atrybutów importowanych komponentów (atrybuty nie rozpoznawane przez załadowane metamodele). W takich przypadkach, dane zostaną zaimportowane, ale dostępne będą tylko wtedy, kiedy metamodel będzie odpowiadał atrybutom. Wskazówka: Podczas importowania dużego pliku, proces można przyspieszyć, pod warunkiem zalogowania się użytkownika do repozytorium w trybie wyłączności. Wykonuje się to przez zaznaczenie pola Wyłączność on na ekranie logowania. Edytor diagramu Edytor diagramu jest środowiskiem przeprowadzania operacji wykorzystywanym do tworzenia graficznych modeli w BM. Podczas tworzenia nowego diagramu lub otwierania już istniejącego, otwiera się środowisko edytora diagramu. Tworzenie nowego diagramu 1. 2. 3. 4. Za pomocą menu Plik i operacji Otwórz, otworzyć Repozytorium. W Repozytorium wybrać typ diagramu, na podstawie którego utworzona zostanie nowa instancja. Spod prawego klawisza myszy wybrać funkcję Nowy... Po prawej stronie ekranu Repozytorium zostaje dodana nowa instancja wybranego typu diagramu. 5. 6. Wprowadzić nazwę nowego diagramu. Za pomocą podwójnego kliknięcia na nowym diagramie w prawej części ekranu Repozytorium lub klikając na nowym ekranie prawym klawiszem myszy, otworzyć diagram i wybrać operację Otwórz... Otwieranie istniejącego diagramu 1. 2. 3. Za pomocą menu Plik i operacji Otwórz, otworzyć ekran Repozytorium. Na ekranieRepozytorium wybrać typ diagramu przeznaczony do otwarcia. Za pomocą podwójnego kliknięcia na nowym diagramie w prawej części ekranu Repozytorium lub klikając na nowym ekranie prawym klawiszem myszy, otworzyć diagram i wybrać operację Otwórz... Środowisko edytora diagramu Rys. 14 Edytor diagramu zawierający diagram procesów biznesowych. Po otwarciu diagramu, można rozpocząć pracę w edytorze diagramu. Potrzebne informacje to: • • • • • jak korzystać z paska narzędzi jak dodawać symbole do diagramu jak powiązać symbole z liniami jak zapisywać diagram jak drukować diagram Poniższe rozdziału zajmują się tymi zagadnieniami. Paski narzędzi W edytorze diagramu znajdują się trzy paski narzędzi. Standardowy Standardowy pasek narzędzi zawiera standardowe przyciski, czyli np. Drukuj, Podgląd, Wytnij/Kopiuj/Wklej itd. Większość tych przycisków jest zwykle znana użytkownikowi. Zdefiniowany przez użytkownika Ten pasek narzędzi zawiera przyciski zdefiniowane przez użytkownika i związane z typem diagramu, z jakim aktualnie pracuje użytkownik. Przyciski takie tworzy się jako ikony w typie diagramu Pulpit repozytorium. Przyciski przypisuje się do typów diagramów poprzez wybranie symboli ikon w diagramie Pulpit repozytorium, a następnie wybór Utwórz gałąź z opcji menu Narzędzia. Ten pasek narzędzi domyślnie zawiera symbole opisane poniżej. Pasek symboli Zawiera symbole dostępne dla każdego określonego typu diagramu. Oznacza to, że jego zawartość widoczna na ekranie zależy od typu otwartego diagramu. Symbole w pasku symboli mogą być również dostępne za pomocą opcji menu Wprowadź. Wszystkie paski symboli mogą mieć różne ustawienia. Wykonuje się to za pomocą operacji Paski narzędzi... z opcji menu Przeglądaj. Rys. 15 Okienko definiowania paska narzędzi. (Przeglądaj/Pasek narzędzi/Właściwości) Pole Stały Ruchomy Niewidoczny Pasek stanu Pokaż pozycje w pasku stanu Znaczenie Pasek narzędzi umieszczony jest w ściśle określonym miejscu. Miejsce to nie może być modyfikowane przez użytkownika. Pasek narzędzi wystąpi w postaci ekranu, który można przemieszczać. Pasek narzędzi będzie ukryty. Zaznaczone pole wskazuje, że pasek stanu pojawi się w dolnej części ekranu Zaznaczone pole wskazuje, że kursor w diagramie widoczny będzie w formacie wektorowym (x, y). Wskazówka: Pasek narzędzi i pasek symboli można wyświetlać i ukrywać za pomocą klawiszy skrótów: SHIFT + CTRL + T oraz, odpowiednio, SHIFT + CTRL + S. Dodawanie symboli do diagramu Każdy typ diagramu w BM posiada swój własny zbiór symboli dostępnych w pasku symboli. Wszystkie symbole odzwierciedlają określone pojęcia, stąd każdy symbol w diagramie posiada określone właściwości. Właściwości te zależą od tych pojęć i zdefiniowane są w podstawowym metamodelu. Aby wprowadzić symbol, należy: 1. 2. Kliknąć lewym klawiszem myszy na symbolu w pasku symboli. Kursor stanie się przezroczystą strzałką. Informuje to użytkownika, że jest on w trybie rysowania. Przejść do pozycji w diagramie, gdzie symbol ma zostać wstawiony i kliknąć na niej lewym klawiszem myszy. Pojawi się okno dialogowe, pozwalające na utworzenie nowego symbolu lub na wybór symbolu z Repozytorium. Rys. 16 Okienko zawierające listę opcji dla wybranego symbolu Przycisk Powrót Otwórz Anuluj Funkcja Dodaje symbol i wraca do diagramu. Dodaje symbol i otwiera okno właściwości dla danego symbolu.. Anuluje operację i wraca do diagramu. Do diagramu nie zostanie dodany żaden symbol. 3. Wprowadzić nazwę nowego symbolu w polu rejestracji Nowa nazwa lub wybrać z listy pojawiającej się pod polem dla nazwy. Kliknąć na Powrót. Uwaga: Kursor jest nadal w trybie rysowania co oznacza, że nadal można kontynuować dodawanie symboli do diagramu bez wybierania ich z paska symboli. Aby wyjść z trybu rysowania, należy wybrać symbol myszy z paska symboli lub kliknąć prawym klawiszem myszy. Wybór symboli Wybór jednego symbolu Symbol wybiera się za pomocą kliknięcia na nim za pomocą lewego klawisza myszy. Wybór paczki symboli Paczkę symboli wybiera się używając klawisza SHIFT podczas klikania na poszczególnych symbolach. Ponowne kliknięcie na wybranym symbolu oznacza jego dobranie. Innym sposobem wyboru symboli jest kliknięcie lewym klawiszem myszy i przesuwanie wciśniętego kursora. Po puszczeniu klawisza, wszystkie symbole zaznaczone zostaną wybrane. Przesunięcie symbolu 1. 2. Wybrać jeden lub kilka symboli. Kliknąć na wybranych symbolach za pomocą lewego klawisza myszy i przesunąć je na nową pozycję. Podczas przesuwania poza ekran, diagram automatycznie przemieści się w wybranym kierunku. Przesuwanie obiektów w diagramach o ustalonej hierarchii obiektów powoduje naruszenie całej struktury, czyli za obiektem nadrzędnym przesuną się jego obiekty podrzędne. Podobnie, kiedy określone symbole obejmują inne, przesunięcie tych symboli powoduje przesunięcie wszystkich podległych im symboli. Aby podległe zarówno obiekty, jak i symbole nie przesuwały się razem z nadrzędnymi, należy kliknąć na klawiszu CTRL podczas przesuwania kluczowego symbolu. Uwaga: Jeśli przesuwa się symbole za pomocą prawego klawisza myszy, zostaną one skopiowane na nowe miejsce. Przypisywanie symbolu 1. 2. 3. Wybrać symbol, który ma być powiązany z innymi symbolami. Wybrać symbole, które mają być powiązane z danym symbolem. Przypisać symbole za pomocą kliknięcia na jednym z odpowiednich przycisków lub poprzez wybór metody przypisywania z opcji menu Format, Dopasuj. Zmiana wyglądu symbolu 1. 2. 3. Wybrać symbol. Przesunąć kursorem wzdłuż krawędzi symbolu. Jeśli zmienia się kursor, oznacza to, że można zmienić wygląd symbolu zgodnie z kierunkiem wskazywanym przez kształt kursora. Wcisnąć i przytrzymać lewy klawisz myszy i przesuwać mysz, aż do uzyskania przez symbol oczekiwanego wyglądu. Wskazówka: Aby powrócić do oryginalnego kształtu symbolu, należy wybrać operację Przywróć rozmiar z opcji menu Format. Łączenie symboli Podczas łączenia symboli w BM, operacje w tle informują, że użytkownik nie korzysta ze zwykłej funkcji rysowania: program rejestruje relacje między wybranymi symbolami. Dla przykładu: symbol źródłowy wysyła powiązanie do symbolu docelowego. Zarejestrowane zostaje również, jakie powiązanie zostało wysłane. W tej sytuacji, każde powiązanie musi posiadać identyfikator, czyli nazwę. W niektórych przypadkach, system podpowiada nazwę powiązania, innym razem są one nazywane automatycznie. Łączenie dwóch symboli 1. 2. Kliknąć na symbolu relacji w pasku symboli za pomocą lewego klawisza myszy. Zmieni się kształt kursora na wypełnioną strzałkę. Wskazuje to tryb rysowania i na to, że wybrano symbol powiązania. Przejść do symbolu, od którego ma rozpoczynać się relacja i kliknąć na nim lewym klawiszem myszy. Podczas przesuwania myszy, BM narysuje ścieżkę powiązania ze źródłowego symbolu do punktu końcowego powiązania. Aby powiązanie było zgodne z określoną ścieżką, należy skorzystać z lewego klawisza myszy do określenia serii punktów środkowych powiązania przed kliknięciem na symbolu docelowym. Wskazówka: Aby anulować rysowanie powiązania, wystarczy kliknąć prawym klawiszem myszy. 3. Przejść do symbolu docelowego i kliknąć na nim lewym klawiszem myszy. Dwa symbole zostają w ten sposób powiązane. Po pojawieniu się okna dialogowego, należy wprowadzić do niego nazwę powiązania i wcisnąć przycisk Powrót. Niektóre typy powiązań są nazywane automatycznie i w takich przypadkach nie pojawia się okno dialogowe. Wskazówka: Podczas łączenia symboli, wystarczy kliknąć na obszarze wewnątrz symbolu, a BM przyłączy relację do krawędzi symbolu. Rys.17 Wybrana relacja między dwoma symbolami Przesunięcia zakończeń połączeń 1. 2. 3. 4. Wybrać połączenie. Przesunąć kursor na jeden z kwadratów na końcu połączenia i przeciągnąć zakończenie do nowego symbolu za pomocą prawego klawisza myszy. Puścić klawisz myszy w momencie, gdy kursor znajdzie się wewnątrz nowego. Kliknąć na pasku SPACE, aby przyłączyć powiązanie do krawędzi nowego symbolu. Zmiana wyglądu połączeń Zmiana wyglądu połączeń polega na zmianie ścieżki wiodącej z symbolu źródłowego do symbolu docelowego poprzez przesunięcie punktów środkowych, dodanie punktów środkowych lub zredukowanie liczby punktów środkowych. Zmiana wyglądu połączenia 1. 2. Wybrać połączenie przeznaczone do zmiany. Przesunąć kursor nad punkty środkowe i przeciągnąć każdy punkt do momentu, aż powiązanie uzyska pożądany kształt. Dodanie punktu środkowego do połączenia 1. 2. 3. 4. Wybrać połączenie. Przesunąć kursor nad punkt środkowy. Wcisnąć klawisz CTRL i utrzymywać go takim podczas przesuwania myszy (z wciśniętym lewym klawiszem) z punktu środkowego. Utworzony został nowy punkt środkowy. Przesunąć nowy punkt środkowy na uzgodnioną pozycję. Usunięcie punktu środkowego 1. 2. 3. Wybrać połączenie. Przesunąć kursor nad punkt środkowy przeznaczony do usunięcia. Przeciągnąć wybrany punkt ponad punktem środkowym na ścieżce połączenia obok punktu, który ma zostać usunięty i ‘puścić’ klawisz myszy. Zapisywanie diagramu Aby zapisać zmiany przeprowadzone w diagramie, należy wcisnąć przycisk Zapisz znajdujący się na standardowym pasku narzędzi lub wybrać z opcji menu Plik operację Zapisz zmiany. Zmiany zostaną zapisane w bazie danych repozytorium. Wskazówka: Aby nie zapisywać zmian i wrócić do poprzedniej wersji diagramu, wystarczy wybrać z opcji menu Plik operację Wróć do wersji źródłowej. Wydruk diagramu Wydruk zwykły Aby wydrukować diagram, z opcji menu Plik należy wybrać operację Drukuj. Pojawi się okno dialogowe dla standardowych ustawień wydruku systemu Windows. Podgląd wydruku Wydruk można przejrzeć za pomocą operacji Podgląd wydruku z opcji menu Plik. Aby użytkownik mógł zobaczyć wydruk na ekranie, jego komputer powinien posiadać odpowiednie specyfikacje dotyczące drukarki; podgląd generowany jest bowiem za pomocą specyfikacji pochodzących z softwar-u sterowników drukarki. Wydruk części diagramu 1. 2. Wybrać symbole (i powiązania) w diagramie przeznaczone do wydruku. Z opcji menu Plik wybrać operację Drukuj wybrane. Uwaga: Operacja Drukuj wybrane przeniesie wybrane dane bezpośredni do drukarki. W ten sposób nie można podglądać wybranej części diagramu. Podczas wydruku diagramu, BM skaluje diagram do wielkości jednej strony. Oznacza to, że małe diagramy pojawią się na wydruku z bardzo powiększonymi symbolami, podczas gdy diagramy rozległe będą zmniejszone. Poniżej opisano sposób, jak można temu zaradzić. Wydruk diagramu na wielu stronach 1. Wprowadzić opcje ustawiania stron z edytora diagramu poprzez wybór operacji Ustawienia strony z opcji menu Plik. Rys. 18 Okienko ustawienia wydruku strony 2. 3. 4. 5. Wybrać opcję Wydruk na stronach z listy w polu Dostępne opcje. Wprowadzić współczynnik skalowania w polu Wsp. skalowania... w dolnej części okna. W tym polu wprowadza się ilość stron, jakie mają obejmować wydruk. Zamknąć okno dialogowe. Wydrukować diagram, zgodnie z instrukcją w rozdziale wyżej. Te ustawienia pozostaną aktualne do momentu ponownego ustawiania ilości stron diagramu i wyłączenia wydruku na wielu stronach. Określenie maksymalnego limitu skalowania symbolu Aby zapobiec nadmiernemu skalowaniu symboli i diagramów, można wprowadzić stosowne ograniczenie do współczynnika skalowania. Wykonuje się to poprzez zmianę parametru systemu PrtMaxGraphScale. 1. Za pomocą opcji menu Plik, System i operacji Parametry systemu otworzyć ekran do ustawiania parametrów systemu. 2. Wyszukać wartość PrtMaxGraphScale z listy wartości dla pola Nazwa i wybrać PrtMaxGraphScale. 3. W polu Wartość wprowadzić współczynnik skalowania. Odpowiednią wartością będzie tu 400. Aby te ustawienia były aktualne również w przyszłości, wystarczy kliknąć na Zapisz, a następnie OK. Jeśli nie, kliknąć tylko na OK. Dostęp do informacji o symbolach i połączeniach Wszystkie symbole i połączenia (od tej chwili związane z symbolami) w diagramie, zawierają dane na temat występowania symbolu i okno dialogowe dostarczające danych o właściwościach elementów, jakie dany symbol reprezentuje. Dostęp do tych danych można uzyskać przez kliknięcie prawym klawiszem myszy na symbolu. Rys. 19 Opcja spod prawego klawisza mysz po wybraniu jednego z symboli w diagramie. Opcja menu Otwórz... Opis... Przeglądaj... Relacje Znajdź... Widok Pomoc Relacja Łączy z... Połączony przez... Zawarty w... Odsyła... Odsyła do... Odbiera... Działanie Otwiera edytor komponentów dla poszczególnych symboli. Wprowadza zakładkę Opis zawierającą opis właściwości. Otwiera nawogatora Repozytorium z danym symbolem jako symbolem podstawowym. Wyświetla listę różnych relacji dla danego symbolu. Patrz: tabela poniżej. Otwiera okno dialogowe Znajdź tekst. Pozwala na zmianę występowania symbolu. Patrz: tabela poniżej. Wyświetla pomoc w trybie on-line dla bieżącego typu symbolu. Udostępnia Listę wszystkich obiektów w repozytorium, do których odnosi się dany symbol. Nie dotyczy to powiązań graficznych. Listę wszystkich obiektów, które odnoszą się do danego symbolu. Innymi słowy, lista wszystkich elementów korzystających z tego symbolu. Nie dotyczy to powiązań graficznych. Listę diagramów, w których zawiera się dany symbol. Listę wszystkich powiązań wysłanych przez dany symbol, czyli powiązań między danym symbolem, a innym symbolem. Dotyczy to również tego, co symbol wysyła do innych diagramów. Listę symboli, do których dany symbol coś wysyła. Dotyczy to również tego, co ten symbol wysyła do innych diagramów. Listę wszystkich powiązań otrzymanych przez dany symbol, czyli powiązań przeciągniętych z innych symboli do tego symbolu. Dotyczy to również tego, co dany symbol otrzymuje z innych diagramów. Odbiera od... Listę symboli, od jakich dany symbol otrzymuje powiązania. Dotyczy to również tego, co ten symbol otrzymuje od innych diagramów. Widok Wprowadź/Edytuj obiekt Pozwala na Wprowadzenie obiektu lub obiektu - OLE, w zależności od instalacji dokonanych na PC użytkownika. Modyfikowanie kolorów i cieni symboli. Wprowadzanie do symbolu przesuwalnych etykiet. Kolory i linie Edytuj etykietę symbolu Edytor tekstów Ten rozdział omawia: • • • • • • Korzystanie z menu rozwijanego edytora tekstów Rozwijania pól tekstowych do pełnego ekranu Przetwarzania tekstu w edytorze tekstów Korzystania z linijki Zmiany opcji edytora tekstu Zamykania rozwiniętych ekranów Edytor tekstów Narzędzia do przetwarzania tekstów zawierają najczęściej używane funkcje do tworzenia różnych fontów, styli itd. oraz pewne specjalne właściwości wspomagające tworzenie dokumentów w BM, takie jak automatyczne nadawanie nagłówków, indeksy oraz tabele znaków. Za pomocą BM można również edytować fragmenty tekstu z wielo-liniowych pól tekstowych w edytorach zewnętrznych, takich jak Microsoft Word , a następnie wyszukiwać edytowany tekst z powrotem na polu tekstowym w BM. Menu rozwijane edytora tekstów Podczas pracy na polach edycji dostępne jest menu rozwijane zawierające narzędzia ułatwiające pracę nad tekstem. Aby otworzyć to menu, należy wcisnąć klawisz CTRL + lewy klawisz myszy. Rys. 20 Opcje edycji dostępne spod prawego klawisza myszy w oknie Otwórz Opcja menu Działanie Wprowadź link... Wprowadza hyperlink do komponentu. Wprowadź rysunek... Wprowadza powiązanie z diagramem BM. Diagram pojawi się w tekście podczas podglądu tekstu lub jego wydruku. Opcja menu Działanie Wprowadź stopkę storny Tworzy stopkę strony. Nagłówek Wprowadza nagłówek w oparciu o wybrany tekst. Nie można wybrać więcej niż jedną linię dla nagłówka. Fonty Zmienia wybrany tekst wg ustalonych styli. Można wybrać: Duży, Standard, Mały, Pogrubienie, Kursywa. Dla danej sekwencji tekstu można wybrać tylko jedno ustawienie fontów. Style Stosuje wybrany styl w tekście. Można wybrać: Podział strony, Wypunktowanie, Wyrównanie centralne, Wyrównaj do prawej. Usuń formatowanie usuwa kody fontu i stylu z wybranego tekstu. Funkcja ta może służyć do resetowania fragmentów tekstu z niejednolitymi kodami fontów lub styli. Pomoc dla funkcji Wyświetla pomoc w trybie on-line dla wybranych wyrazów. Rozwiń Rozwija pole do pełnego ekranu tekstowego. Edytor zewnętrzny Transferuje pole tekstowe do edytora zewnętrznego celem edycji tekstu. Użycie tej opcji musi być poprzedzone zdefiniowaniem powiązania z edytorem zewnętrznym w file textedit.qcl. Pełen ekran edytora tekstów Wiele pól zawierających dużą liczbę linii edycji w różnych szablonach jest zbyt małych i niewygodnych do pracy z dużymi fragmentami tekstów. Takie pola rozwija się za pomocą: Kliknięcia na CTRL + lewy klawisz myszy i wybór z menu operacji Rozwiń. lub Wciśnięcia klawisza F8 Rozwija to wielo-liniowe pole edycji w pełen ekran tekstowy, na którym znajdują się narzędzia pomocne w edycji dużych tekstów znajdujące się w menu i panelu przycisków. Rys.21 Edytor tekstowy. Przetwarzanie tekstu Zmiana fontów 1. 2. Zaznaczyć tekst przeciągając po nim myszką. Wybrać odpowiedni font z opcji menu Czcionka lub kliknąć na przycisku fontu w pasku narzędzi. Zmiana/wprowadzenie stylu wybranego z menu Nazwa stylu Znaczenie Podział strony Wprowadza symbol podziału strony w miejsce kursora. Wypunktowanie Wprowadza wypunktowanie w miejsce kursora. Wyrównanie centralnie Umieszcza tekst centralnie. Wyrównaj do prawej Wyrównuje tekst do prawego marginesu. Usuń formatowanie Usuwa wszystkie sformatowane czcionki z zaznaczonego tekstu. Zakładki standardowe Wprowadza zwykłe zakładki. Zmniejsz wcięcie Ustawia tabulatory w ten sposób, aby kolejne części tekstów zaczynały się akapitem z prawej strony. Przy korzystaniu z akapitów, należy ręcznie zresetować pozycję tekstu względem linijki. Nazwa stylu Znaczenie Zwiększ wcięcie Działa tak samo jak Zmniejsz wcięcie, ale przesuwa tekst głębiej do prawej strony. Wprowadzanie nagłówków W edytorze tekstów można utworzyć identyfikatory dla poszczególnych nagłówków, które pokażą poziom nagłówka i podczas wydruku lub podglądu dokumentu pozwolą na wyliczenie i wprowadzenie numerów nagłówków. Oznacza to, że podczas wydruku fragmentu tekstu, będzie miał on zawsze odpowiedni nagłówek, zgodnie ze specyfikacją dla całego dokumentu. Tworzenie identyfikatora nagłówka 1. 2. Zaznaczyć tekst, który będzie tekstem nagłówka. Wybór musi dotyczyć pojedynczej linii. Z opcji menu Czcionka wybrać Nagłówek, a następnie poziom nagłówka. Cofnij/Powtórz Cofnij spowoduje wycofanie operacji zastosowanej w środowisku edycji tekstu takiej, jak np.: pisanie, zmiana fontów, zmiany tabulatorów itd. Cofanie operacji Z opcji menu Edycja wybrać Cofnij lub kliknąć na przycisku Cofnij w pasku narzędzi. Operacja cofania może być używana dowolną ilość razy, w zależności od zmiennej systemu ustalającej liczbę zapisanych operacji na edytorze tekstów (DefaultUndoLevel). Powtórz spowoduje wycofanie ostatnio użytej operacji Cofnij. Powtarzanie operacji Z opcji menu Edycja wybrać Powtórz lub kliknąć na przycisku Powtórz w pasku narzędzi. Wprowadzanie linków Jak wspomniano poprzednio, linki lub hyperliniki to odniesienia między komponentami w repozytorium. Używanie powiązań istniejących między tymi komponentami jest bardzo ważne: kiedy zmienia się nazwę komponentu posiadającego odniesienia, nazwa zostanie również zmieniona we wszystkich powiązaniach przyłączonych do tego komponentu. Inna sytuacja to, kiedy usunięcie komponentów posiadających powiązania z innymi komponentami (czyli używanych przez inne komponenty) jest automatycznie uniemożliwiane przez program. Linki można wprowadzić do tekstu korzystając z operacji Drag&Drop na hyperlinku, na ekranie Lista lub wprowadzając linki wybrane z menu edytora tekstu. W rozwiniętym środowisku edycji tekstu dostępny jest również przycisk do wprowadzania powiązań. Wprowadzanie hyperlinku za pomocą Drag&Drop 1. Zaznaczyć obszar przeznaczony do przeciągnięcia i obszar, na który hyperlink zostanie upuszczony. 2. 3. Kliknąć na wybranym hyperlinku i przeciągnąć go do wybranego punktu za pomocą prawego klawisza myszy. W środku symbolu Drag&Drop znajduje się pionowa linia. Należy umieścić ją w miejscu, gdzie pozycja zostanie upuszczona i zwolnić prawy klawisz myszy. Wskazówka: Hyperlinki można również wprowadzać za pomocą Wytnij i Wklej. Wprowadzanie hyperlinku za pomocą okna dialogowego 1. 2. 3. Wybrać klawisz CTRL + prawy klawisz myszy i wybrać operację Wprowadź link... z menu rozwijanego. Pojawi się poniższe okno. W lewej części okna wybrać szablon komponentu, do którego zostanie przypisany link. W prawej części wybrać komponent i kliknąć na OK. Jeśli stwierdzi się brak komponentu, do jakiego miało zostać przypisane powiązanie, można go utworzyć za pomocą tego okna wprowadzając w polu Nazwa odpowiednią nazwę komponentu i klikając na OK. Wskazówka: Jeśli wybrano część tekstu przed wprowadzeniem powiązania, tekst ten pojawi się jako sugerowana nazwa komponentu w oknie dialogowym Wprowadzanie hyperlinku. Wydruk tekstu Aby wydrukować tekst, należy: Wybrać z opcji menu Plik operację Drukuj. Podgląd tekstu przed wydrukiem Wybrać z opcji menu Plik operację Podgląd wydruku. Linijka pozioma (pasek tabulatora) Edytor pełnoekranowy posiada linijkę przeznaczoną do ustalania tabulatorów, lewego marginesu oraz akapitów dla wybranego tekstu. Rys. 22 Pozioma linijka (pasek tabulatora). Zmiana ustawień 1. 2. 3. Wybrać (podświetlić) linie tekstu, gdzie mają nastąpić zmiany. Zmienić ustawienia na linijce, przeciągając Wskaźnik lewego marginesu, Wskaźnik akapitu lub jeden lub kilka Wskaźników tabulatorów. Zakończyć wybieranie tekstu. Wskazówka: Jeśli zmiany ustawień są nieodpowiednie, można skorzystać z przycisku Cofnij i wrócić do pierwotnych ustawień. Wskaźnik lewego marginesu Wskaźnik lewego marginesu jest przedstawiony za pomocą trójkątnego symbolu na linijce. Aby przesunąć wskaźnik, należy: 1. Wybrać linie tekstu, w których zmieniony zostanie lewy margines. 2. 3. 4. Przesunąć kursor na wskaźnik lewego marginesu, tak aby kursor zmienił się w literę ‘L’ w kółku. Wcisnąć lewy klawisz myszy i przesunąć wskaźnik do nowej pozycji. Zwolnić klawisz myszy. Wskaźnik akapitu Wskaźnik akapitu jest trójkątnym symbolem na linijce nad wskaźnikiem lewego marginesu. Aby przesunąć wskaźnik, należy: 1. 2. 3. 4. Wybrać linie tekstu, w których zmieniony zostanie akapit. Przesunąć kursor na wskaźnik akapitu, tak aby kursor zmienił się w literę ‘I’ w kółku. Wcisnąć lewy klawisz myszy i przesunąć wskaźnik do nowej pozycji. Zwolnić klawisz myszy. Wskaźnik tabulatora Aby dodać tabulator 1. Wybrać linie, gdzie zostanie zastosowany tabulator. 2. Kliknąć na linijce, gdzie ma zostać dodany tabulator. Przesunięcie tabulatora 1. 2. 3. 4. Wybrać linie tekstu, gdzie zostanie zmieniona pozycja tabulatora. Przesunąć kursor nad wskaźnik tabulatora, tak aby zmienił się w literę ‘T’ w kółku. Wcisnąć lewy klawisz myszy i przesunąć wskaźnik tabulatora do nowej pozycji. Zwolnić klawisz myszy. Usuwanie tabulatora 1. 2. 3. 4. Wybrać linie tekstu, gdzie zostanie usunięta pozycja. Przesunąć kursor nad wskaźnik tabulatora, tak aby zmienił się w literę ‘T’ w kółku. Wcisnąć lewy klawisz myszy i przesunąć wskaźnik tabulatora nad wskaźnik innego tabulatora. Zwolnić klawisz myszy. Tabulator dziesiętny Zwykłe tabulatory można zamienić na tabulatory dziesiętne przez podwójne kliknięcie na tabulatorze. Opcje edytora tekstów Z menu edytora tekstów można wybrać ustawienia edytora: Z menu Opcje wybrać Ustawienia Rys. 23 Ustawienia edytora tekstowego Pole Funkcja Zawiń Powoduje, że edytor przewija tekst automatycznie podczas pisania. Wcięcie - automatycznie Powoduje, że edytor tekstów utrzymuje wprowadzone wcześniej ustawienia akapitów podczas korzystania z hard return (rozpoczęcie od nowego akapitu) (Enter). Pokaż pasek etykiet Pokazuje pionową linijkę w edytorze pełnoekranowym. Justuj do prawej Justuje tekst do prawej strony. Pasek poziomy Wyświetla poziomy pasek przewijania na ekranie edytora tekstów. Kody Dla każdego fontu i stylu w tekście pokazuje graficzne oznaczenie. ShowLF Pokazuje graficzne oznaczenie dla każdej opcji hard return (rozpoczęcie od nowego akapitu) w tekście. Opcje ustawień dostępne są tylko przy pracy w trybie pełnego ekranu. Zamykanie środowiska edycji na pełnym ekranie Podczas zamykania środowiska edycji na pełnym ekranie, powraca się do pola wieloliniowego, z którego rozwinął się pełen ekran. Po powrocie na pole tekstowe, zmiany zostaną zapisane dopiero po kliknięciu na Zastosuj lub OK w oknie dialogowym dla komponentu. Zamykanie pełnego ekranu edytora tekstów Z opcji menu Plik wybrać operację Zamknij edytor. lub Kliknąć na przycisku Zamknij na pasku narzędzi. Edytor komponentów Poniższy rozdział opisuje: • Czym jest edytor komponentów • Pola danych, jakie może zawierać edytor • Sposób łączenia komponentów Wstęp Każdy z szablonów BM definiuje pojedyncze dane odpowiadające każdej instancji w repozytorium. Znaczenie każdego pola danych szablonu wynika z przeznaczenia wybranego szablonu. Znaczenie to widać zwykle w głównej etykiecie tekstu, a szczegółowo wyjaśnione jest zwykle w pomocy on-line dla danego szablonu. Pola danych dla komponentu dostępne za pomocą opcji Właściwości. Wskazówka: BM pozwala na rozwinięcie szablonu przez dodanie pól danych. Wystarczy wybrać opcję Dialogi z paska menu. Edytor komponentów Komponent jest instancją szablonu, a edytor komponentu jest środowiskiem, w którym zmienia się właściwości, czyli np. dane w polach danych. Rys. 24 Edytor komponentów dla wybranego komponentu: Działanie Ekran dla komponentu posiada kilka zakładek grupujących podstawowe właściwości danego komponentu. Zakładki te różnią się między sobą w zależności od szablonu. Zwykle są to jednak co najmniej trzy zakładki wspólne. Informacje Znajdują się tu następujące informacje związane z komponentem Pole Id obiektu Wersja Opis Wewnętrzny identyfikator obiektu Wewnętrzny numer wersji dla komponentu Nazwa tworzącego/właściciela Czas utworzenia Zmodyfikował Czas ostatniej modyfikacji Grupa właścicieli Prawa dostępu Używane przez Nazwa tworzącego dany komponent Data i czas utworzenia Nazwa użytkownika, który ostatnio zmodyfikował komponent Data i czas ostatniej modyfikacji Grupa, do której należy dany komponent Kto i na jakich zasadach ma dostęp do tego komponentu (r=odczyt, w=zapis, -=bez dostępu) Cyfry 1-2: prawa dostępu dla tworzącego/właściciela Cyfry 3-4: prawa dostępu dla użytkowników należących do grupy właścicieli. Cyfry 5-6: prawa dostępu dla wszystkich użytkowników. Jeśli użytkownik znajduje się w środowisku dostępnym dla wielu użytkowników, w tym polu pojawia się nazwa użytkownika, który aktualnie otworzył dany komponent w trybie odczyt/zapis. Niższy poziom Ta pozwala połączyć komponent z innym, za pomocą dodania tu odniesienia do tego komponentu na liście komponentów. Opisz (nazwa zależna od wybranego komponentu) Ta zakładka składa się z pola edycji przeznaczonego do wprowadzania opisu komponentu. Właściwości komponentu Poniższy rozdział przedstawia przykłady rożnego rodzaju pól do rejestracji danych. Przykłady pochodzą z okienek dialogowych dla różnych szablonów. Jednoliniowe pole edycji Tego rodzaju pola pozwalają na rejestrację jednej linii tekstu. Rys. 25 Jednoliniowe pole edycji. Wielo-liniowe pole edycji W takim typie pola można: • • Wprowadzić kilka linii tekstu Modyfikować tekst za pomocą dostępnych opcji zmiany czcionek, styli, nagłówków itd. • Wprowadzać hiperlinki między komponentami • Wprowadzać rysunki dostępne w systemie BM W każdym z wieloliniowych pól edycji użytkownik ma dostęp do narzędzi przetwarzania znaków dostępnych z BM. Opisano je w rozdziale Edytor tekstu. Rys.26 Pole wieloliniowej edycji Wskazówka: Za pomocą prawego klaiwsza myszy na wieloliniowym polu edycji, uzyskuje się dostęp do narzędzi przetwarzania znaków. Pola wyboru Pola wyboru zaznacza się lub odznacza za pomocą kursora. Rys. 27 Przykład pola wyboru. Przyciski radiowe Przyciski radiowe służą do wyboru jednej z kilku dostępnych opcji. Pola liczbowe i pola dat Liczba W polu liczbowym można wprowadzać liczby ręcznie lub za pomocą przycisków + - co zdaje efekt zwiększania bądź zmniejszania wartości. Zwykle jedno kliknięcie odpowiada zwiększeniu lub zmniejszeniu wartości o jedną liczbę. Dostępne wartości są ograniczone zakresem zdefiniowanym dal danego metamodelu. Rys. 28 Przykład pola liczbowego. Data Pole daty składa się z trzech pól; dla roku, miesiąca i dnia. Daty, podobnie jak liczby, można wprowadzać ręcznie bądź używać przycisków +,-. Rys. 29 Przykład pola daty. Listy rozwijane W liście rozwijanej wybiera się wartość z listy dostępnych. Niekiedy można wprowadzić wartość bezpośrednio do pola. Rys. 30 Przykład listy rozwijanej Linki między komponentami Pole to wskazuje na odniesienie do innego komponentu. Na przykład, jakie relacje występują miedzy komponentami, między Stanowiskiem a Działaniem może być relacja Odpowiedzialność oznaczająca, że dane Stanowisko odpowiada za wykonanie danego zadania (działania). Za pomocą prawego klawisza myszy w oknie dialogowym opisującym poszczególny komponent i operacji Wprowadź link, można stworzyć połączenie między dowolnie wybranymi obiektami repozytorium. Rys. 31 Okienko dialogowe Wprowadź link Zagnieżdżanie obiektów W BM dostępne są narzędzia służące do tworzenia hierarchii obiektów, poprzez wprowadzanie poziomów zależnych. Jest to jedna z głównych cech tego programu. Oto wybrane korzyści możliwości tworzenia takich relacji: • Właściwości komponentów są dostępne w jednym miejscu • Powiązania chronią komponenty przed omyłkowym usunięciem • Zmiany jednego z komponentów połączonych oddziałują na pozostałe z nimi związane. Dla przykładu, dla szablonu Procesu w okienku dialogowym Opisz widać zakładkę Niższy poziom. Wartość w tej zakładce wskazuje, że proces dzieli się na inny model (bardziej szczegółowy). Jeśli stworzy się link nazywający się tak samo, jak proces, relacja będzie wyglądała następująco: Przetwarzanie konta Niższy poziom Przetwarzanie konta Rys. 33 Okienko uzyskane za pomocą Opisz/Niższy poziom/Nowy Aby stworzyć połączenie między komponentami, należy: 1. Spod prawego klawisza myszy wybrać opcję Nowy. 2. Wybrać szablon komponentu, jaki ma zostać umieszczony, jako niższy poziom. Wybrać OK. Klawisze skrótu Business Modeler zawiera pewne klawisze skrótu. Klawisze te są dostosowane, o ile to możliwe, do skrótów zdefiniowanych dla systemu Windows 95, jak również nie powinny kolidować z funkcjonalnością BM. Poniższe tabele zawierają tylko klawisze skrótu nie należące do standardów Windows 95. Informacje na temat klawiszy skrótu w Windows 95 znajdują się w: Windows 95, pomoc on-line, “General Windows Keys”. Klawisze skrótu w nawigatorze Repozytorium Zadanie Przesunięcie między prawą i lewą ramką. Klawisze F6 Klawisze skrótu edytora tekstów Zadanie Rozwinięcie edytora tekstów do pełnego ekranu. Otwarcie jedno-liniowego ekranu interpretatora poleceń. Otwarcie jedno-liniowego ekranu interpretatora poleceń. Odświeżenie tekstu. Wyszukanie danego tekstu Wyszukanie następnego Wprowadzenie hyperlinku Wprowadzenie rysunku Pogrubienie wybranego tekstu Ustawienie tekstu na ‘Standarodowy’ Wyświetlanie / ukrywanie paska narzędzi Wyświetlanie / ukrywanie paska stanu Wyszukanie pomocy dla bieżącego słowa Klawisze F8 CTRL+F5 SHIFT+F5 F5 CTRL+F F3 CTRL+L CTRL+D CTRL+B CTRL+N CTRL+T CTRL+S F1 Cofnięcie operacji Powtórzenie operacji CTRL+Z CTRL+Y Klawisze skrótu diagramu Działanie Kontrola informacji dla wybranego(ych) symbolu Opis wybranego(ych) symbolu Przeglądanie/Otwarcie ostatnio zamkniętych ekranów Ponowne narysowanie wybranych symboli w wykresie Wyszukiwanie symbolu(i) w bieżącym diagramie Wydruk diagramu Wydruk wybranych symboli z bieżącego diagramu Przypisanie symboli pionowo lub poziomo Zapisanie z zamknięcie bieżącego diagramu Cofnięcie ostatniego usunięcia Usunięcie wybranych symboli z diagramu Powrót do elementu nadrzędnego Zebranie zawartości wybranego(ych) symboli Przesunięcie powiązań między 2 symbolami Wybór następnego symbolu Wybór poprzedniego symbolu Przypisanie rozmiaru do wybranych symboli w oparciu o pierwszy wybrany symbol Zebranie informacji na temat użytkownika itd. Interaktywne skalowanie Skalowanie przeglądu Skalowanie do 100% Otwarcie ekranu nawigatora Repozytorium Wyświetlanie / ukrywanie paska narzędzi Wyświetlanie / ukrywanie paska stanu Wyświetlanie / ukrywanie siatki Modyfikacja siatki Powiększenie Zmniejszenie Otwarcie jedno-liniowego ekranu interpretatora poleceń Otwarcie jedno-liniowego ekranu interpretatora poleceń Przejście do następnego ekranu Tworzenie pliku eksportu Klawisze SHIFT+A B SHIFT+B SHIFT+D CTRL+F CTRL+P CTRL+SHIFT+P J CTRL+F4 CTRL+Z Usuń SHIFT+J L SHIFT+M N lub TAB SHIFT+N lub SHIFT TAB S SHIFT+W Z SHIFT+Z 1 SHIFT R CTRL+T CTRL+S CTRL+G CTRL+SHIFT+G > < CTRL +F5 SHIFT+F5 CTRL+TAB CTRL+E Dodawanie lub zmiana klawiszy skrótu Wszystkie klawisze skrótu można modyfikować zgodnie z lokalnymi potrzebami, a także można dodawać nowe klawisze. Poniższy rozdział opisuje sposoby tworzenia i modyfikowania klawiszy skrótu. Definicje wszystkich klawiszy skrótu mieszczą się w pliku “macros.qcl” w \base directory użytkownika. Klawisze skrótu definiuje się za pomocą następujących funkcji QCL. Makro() służy do definiowania klawiszy skrótu w edytorze diagramów, TextMakro() służy do definiowania klawiszy w środowiskach edytora tekstów (wielo-liniowe pola rejestracji), a DlgMakro() służy do definiowania klawiszy skrótu dla środowiska edytora komponentów. Funkcje te posiadają następującą strukturę: Makro(<klawisz skrótu>, <działanie>, <opis klawisza skrótu>); TextMakro(<klawisz skrótu>, <działanie>, <opis klawisza skrótu>); DlgMakro(<klawisz skrótu>, <działanie>, <opis klawisza skrótu>); <klawisz skrótu> to polecenie wywołujące klawisz skrótu. Przykłady: <klawisz skrótu> “ctrl+f” “ctrl+F” “f2” “F2” “alt+f” “alt+F” “DELETE” “shift+DELETE” Oznacza te klawisze CTRL+F SHIFT+CTRL+F F2 SHIFT+F2 ALT+F SHIFT+ALT+F DEL SHIFT+DELETE <działanie> jest funkcją QCL lub sekwencją polecenia. Przykłady: <działanie> “Print(CurrSel)” “WinExec(‘notepad’)” “myfunc(UserName)” “if (UserName==’John’) Print(‘Hi, John’)” Czynność rzeczywista Drukuje symbole wybrane w diagramie Rozpoczyna edytor Windows Notepad Wywołuje zdefiniowaną przez użytkownika funkcję myfunc(), z bieżącym id użytkownika jako parametrem Drukuje wiadomość do J na ekranie Lista <opis klawisza skrótu> jest wyjaśnieniem funkcji danego klawisza skrótu Uwaga: wszystkie parametry funkcji makro muszą być objęte podwójnym cudzysłowem (“”). Aby zmodyfikować klawisze skrótu, wystarczy wprowadzić zmiany do odpowiedniego makro w pliku “macros.qcl”. Opis funkcji QCL znajduje się w pomocy w trybie on-line.