12 lat działalności TUO AGH (11)

Cybernetyczny model nauczania
Pochodz¹cy z AGH model edukacji komputerowo wspomaganej
zachwyci³ rektorów z ca³ego œwiata na konferencji w Oksfordzie
W okresie wakacji pracownicy
AGH nie tylko wypoczywali. Wielu
uczestniczy³o w ró¿nych konferencjach naukowych. W szczególnoœci w tym okresie wyznaczaj¹ sobie chêtnie spotkania rektorzy
z ca³ego œwiata, gdy¿ ³atwiej je
„zmieœciæ” w letnim kalendarzu ni¿
w okresie roku akademickiego,
gdy na wszystko brakuje czasu.
Do najbardziej presti¿owych imprez tego typu nale¿y Oxford Round Table for University Presidents. W zjeŸdzie tym rokrocznie
uczestniczy od stu do dwustu rektorów z ca³ego œwiata, którzy w zabytkowych gotyckich murach s³awnego oksfordzkiego Saint Anthony’s College wymieniaj¹ doœwiadczenia i opinie na temat nauczania,
badañ naukowych oraz administrowania wy¿szymi uczelniami.
Dyskusja ka¿dego dnia ogniskuje
siê wokó³ najwy¿ej dwóch zagadnieñ (jednego przed i jednego po
po³udniu), przy czym wprowadzeniem do niej jest zawsze obszerny
referat jednego z uczestników, zamówiony specjalnie w tym celu
przez organizatorów „Okr¹g³ego
Sto³u”. W tym roku podczas XXIII
Oxford Round Table taki zaproszony wyk³ad wyg³osi³ rektor AGH,
prof. Ryszard Tadeusiewicz.
Temat wyk³adu zwi¹zany by³
z ogólnie znan¹ pasj¹ naszego
Rektora, dotycz¹c¹ nauczania z wykorzystaniem techniki komputerowej i Internetu. Odczyt zatytu³owany Virtual Learning and Teaching
10
versus Classical one. Conflict or
Mutual Reinforcement? zosta³
przyjêty wrêcz entuzjastycznie
przez zgromadzonych w Oksfordzie rektorów (skrócona lista
uczestników „Okr¹g³ego Sto³u” podana jest na koñcu artyku³u), czego œwiadectwem mog¹ byæ reprodukowane poni¿ej dyplom i listy od
uczestników zjazdu. Istota sukcesu
polega³a na tym, ¿e Profesor Tadeusiewicz przedstawi³ w swoim
referacie oryginalny model cybernetyczny procesu nauczania
i uczenia siê, dziêki któremu efekty
uczenia, zarówno prowadzonego
wy³¹cznie z udzia³em nauczyciela,
jak i realizowanego z pomoc¹ systemów technicznych, mog¹ byæ
oceniane i prognozowane w sposób iloœciowy, co u³atwia miêdzy
innymi optymalizacjê podzia³u zadañ edukacyjnych pomiêdzy ¿ywego nauczyciela i wspomagaj¹cy
go komputer. Warto dodaæ, ¿e rok
wczeœniej odczyt na podobny temat Profesor Tadeusiewicz prezentowa³ na zaproszenie UNESCO na
ogólnoœwiatowym kongresie w Puerto Rico.
(red)
Lista uczestników
Oxford Round Table
Prof. F. King Alexander, Murray State University; Prof. W. Clayton Allen,
The University of Texas at Tyler; Prof.
John Bassett, Clark University; Prof.
Carrine Bishop, Jackson State University; Prof. Sandy Bockarie, University of
Sierra Leone; Prof. W.J. Breebaart, Ha-
agse Hogeschool; Prof. Ann W. Caldwell, MGH Institute of Health; Prof. R.
Tadeusiewicz, University of Mining and
Metallurgy, Prof. Susan A. Cole, Montclair State University; Prof. Lattie Coor,
Arizona State University; Prof. Rita
Dobbs, University of Texas at Tyler;
Prof. K.P. Dzvimbo, Zimbabwe Open
University; Prof. Heather Eggins, Society for Research into Higher Education (SRHE); Prof. LeBron Fairbanks,
Mount Vern on Nazarene College; Prof.
Theuns Eloff, Potchefstroom University
for Christian Higher Education; Prof.
Kitty Epstain, Holy Names College;
Prof. Richard Hunter, University of Illinois; Prof. Mohammad Gaffar, Indonesia University of Education; Prof. Susan
Goetz, The College of St. Catherine;
Prof. James Groccia, University o f Missouri Columbia; Prof. Donald E. Hanna, University of Wisconsin-Extension;
Prof. Marvalene Hughes, California
State University; Prof. Joan Lescinski,
Saint Mary of the Woods College; Prof.
Janis Massa, Lehman College, City of
New York; Prof. Anthony Morgan, University of Utah, Prof. Georges Nahas,
University of Balamand; Prof. Muxe
Nkondo, University of Venda; Prof. Lars
Pallesen, Technical University of Denmark; Prof. Marvin Peterson, University
of Michigan; Prof. William Pickens,
Cogswell Polytechnical College; Prof.
Seppo Pynna, Satakunnan Ammattikorkeakoulu; Prof. Ali M.A. Rachman,
University of Jambi, Prof. Dzulkifli Abdul Razak, University of Sains Malaysia, Prof. Angelo Rinella, Universita di
Roma, Prof. Jiri Zlatuska, Masaryk University; Prof. Jesse Rogers, Midwestern State University; Prof. Saburo Sato, Nihon University; Prof. Betty Siegel,
Kennesaw State University; Prof. Ed
Schrader, Shorter College; Prof. Alfred
Steinherr, Free University of Bolzano;
Prof. Mary Kay Tetreault, Portland State
University; Prof. Teshome G. Wagaw,
The University of Michigan; Prof. Prof.
Sutjipto, State University of Jakarta.
Rektor i Senat AGH utworzyli
w 1989 r. Techniczny Uniwersytet
Otwarty AGH w oparciu o za³o¿enia merytoryczne zaproponowane
przez autora tego tekstu, który jest
przewodnicz¹cym Rady Programowej tego Uniwersytetu i kieruje
jego pracami. Profesor Sokalska,
która jest za³o¿ycielk¹ Uniwersytetu Otwartego na Uniwersytecie
Warszawskim, stwierdzi³a oficjalnie
na Miêdzynarodowej Konferencji
Europejskiego Stowarzyszenia Edukacji na Odleg³oœæ (EDEN), ¿e
TUO AGH cechuje najszersza formu³a programowa. Wyk³ady dotycz¹ bowiem nie tylko wybranej grupy przedmiotów, ale obejmuj¹ ró¿ne dyscypliny techniczne, oraz nauki przyrodnicze (z uwzglêdnieniem problemów na styku m. in.
z medycyn¹, ¿ywieniem, rolnictwem itd.), nauki spo³eczno-ekonomiczne i inne. Unikalnoœæ tego
Uniwersytetu polega te¿ na tym, ¿e
jakkolwiek wiêkszoœæ wyk³adowców stanowili pracownicy ró¿nych
Wydzia³ów AGH to równie¿ szeroko reprezentowane by³y ró¿ne
uczelnie krakowskie: AE, AP, AR,
ASP, AWF, PK, PAT, UJ w tym Collegium Medicum – a poprzednio
AM. W Uniwersytecie goœcili tak¿e
naukowcy z innych oœrodków akademickich, g³ównie ze Œl¹ska, Poznania, Warszawy, £odzi, Czêstochowy, Gdañska, Olsztyna i Bia³egostoku. Reprezentowane by³y te¿
jednostki badawcze Polskiej Akademii Nauk, Polskiej Akademii
Umiejêtnoœci oraz instytuty resortowe – Instytut Ochrony Œrodowiska
czy Instytut Upraw, Nawo¿enia
i Gleboznawstwa. Wœród wyk³adowców byli te¿ przedstawiciele
organów ustawodawczych, w tym
przewodnicz¹cy Komisji Ochrony
Œrodowiska Senatu RP, pos³owie,
Marsza³ek Województwa Ma³opolskiego mgr in¿. M. Nawara (absolwent AGH), reprezentanci niektórych resortów oraz administracji
terenowej czy Rady Miast Ba³tyckich (jako tzw. Regionu Europejskiego). Uda³o siê te¿ zorganizowaæ kilka wyk³adów przedstawicieli Polonii zarówno naukowców, jak
te¿ praktyków (np. ekspertów z zakresu in¿ynierii œrodowiska ze Stowarzyszeñ Polskich In¿ynierów
w Austrii i Niemczech oraz z zakresu ochrony przyrody – z Litwy).
W ostatnich latach staramy siê tak¿e rozwijaæ wspó³pracê z nauczycielami wiod¹cych szkó³ œrednich
oraz wyró¿niaj¹c¹ siê zainteresowaniami naukowymi m³odzie¿¹ zarówno akademick¹, jak i z techników i liceów. W ramach TUO AGH
BIP 106/107 – sierpieñ/wrzesieñ 2002 r.
Jan W. Dobrowolski – kierownik Technicznego Uniwersytetu Otwartego AGH
12 lat dzia³alnoœci Technicznego Uniwersytetu Otwartego AGH
a popularyzacja wykorzystania postêpu nauki i techniki dla poprawy jakoœci ¿ycia
mia³o miejsce m.in. wyst¹pienie
prof. dr hab. dr. h.c. A. Olesia
z AGH (który by³ pierwszym kuratorem TUO AGH). Goœciem TUO by³
te¿ Dyrektor I LO w Krakowie – mgr
S. Pietras (liceum to uzyska³o najwy¿sz¹ lokatê w rankingu ogólnopolskim), który mówi³ o optymalnym przygotowywaniu kandydatów
na studia w zakresie fizyki, matematyki i informatyki. Cenn¹ okazj¹
do pog³êbionej refleksji nad histori¹ by³ wyk³ad Sekretarza Generalnego Polskiej Akademii Umiejêtnoœci prof. dr. hab. J. Wyrozumskiego. Wœród omawianych nowych
kierunków w nauce mo¿na wymieniæ np. wyk³ady dotycz¹ce integracji ró¿nych dziedzin w ramach in¿ynierii ekologicznej twórcy tego
kierunku prof. dr. hab. in¿. J. Siuty
czy te¿ w ramach biogeochemii
autorki podstawowych monografii
nt. pierwiastków œladowych i ich
roli prof. dr hab. in¿. A. Kabaty-Pendias oraz w zakresie integracji
badañ chemicznych, fizycznych,
biologicznych i innych na rzecz wykorzystania procesów katalizy
w ochronie œrodowiska i przemyœle
chemicznym dyrektora Instytutu
Katalizy i Fizykochemii Powierzchni
prof. dr. hab. in¿. J. Habera.
Zainicjowano tak¿e przegl¹d
dorobku wyró¿niaj¹cych siê Studenckich Kó³ Naukowych AGH (w
tym najszerzej relacji z szeregu interesuj¹cych wypraw naukowych
SKN Geologów, którego niestrudzonym opiekunem od ponad 35.
lat jest prof. dr hab. in¿. A. Manecki) oraz z badañ SKN Ochrony Œrodowiska i SKN Geodetów, jak równie¿ nagrodzonych opracowañ na
tematy ekologiczne m³odzie¿y
szkó³ œrednich, np. z Technikum
Chemicznego w Krakowie. Odby³y
siê te¿ wyk³ady dotycz¹ce wybranych krakowskich muzeów po³¹czone z ich zwiedzaniem. Przedstawiono niektóre problemy wspó³pracy specjalistów od konserwacji
zabytków i reprezentantów ró¿nych
dziedzin techniki, m.in. fotogrametrii, metalurgii, ceramiki, architektury krajobrazu itd. Szkoda, ¿e z oferty humanizacji techniki tak ma³o
korzystaj¹ studenci, a podczas
prezentacji dorobku studenckiego
ruchu naukowego nielicznie tylko
reprezentowani s¹ ich potencjalni
nastêpcy ze szkó³ œrednich. S¹dzê, ¿e winno to stanowiæ dodat-
kowy impuls do szerszej i bardziej
systematycznej wspó³pracy nauczycieli akademickich z nauczycielami szkó³ œrednich. TUO AGH
stanowi p³aszczyznê sprzyjaj¹c¹
spotkaniom w szerszym gronie ni¿
tylko zespo³y poszczególnych dyscyplin naukowych i powinien byæ
szerzej wykorzystany przez nauczycieli i m³odzie¿ do wymiany
myœli w trosce o doskonalenie modelu edukacji. Dotyczy to zarówno
szansy na bardziej wszechstronny
rozwój intelektualny i kulturowy, jak
te¿ nabywania nawyków interdyscyplinarnej wspó³pracy niezbêdnej do systemowego rozwi¹zywania wszystkich trudnych problemów.
Godnym kontynuacji novum
w programie TUO AGH w roku
akademickim 2001/2002 by³y refleksje przedstawicieli dwóch pokoleñ – prof. dr. hab. Z. Nêckiego
z UJ oraz jego syna dr in¿. J. Nêckiego z AGH nt. fizycznych, technicznych i psychologicznych zagro¿eñ w œrodowisku miejskim.
G³ównymi celami
Technicznego Uniwersytetu
Otwartego AGH s¹:
1. Aktualizacja i rozszerzenie
wiedzy z ró¿nych dyscyplin technicznych, przyrodniczych, spo³eczno-ekonomicznych i innych.
2. Zrozumienie problemów
wspó³czesnoœci dotycz¹cych Polski, Europy i œwiata (ze szczególnym uwzglêdnieniem obecnych
trendów rozwoju nauki i techniki
oraz ich praktycznych implikacji).
3. U³atwienie wyboru odpowiadaj¹cego zainteresowaniom kierunku studiów (w tym kontaktów
miêdzy najlepszymi studentami
i uczniami szkó³ œrednich oraz
udzia³u w dyskusji po wyk³adach
wyg³aszanych przez specjalistów
z ró¿nych dziedzin).
4. Wspólna refleksja nad sposobami lepszego wykorzystania
postêpu nauki i techniki dla poprawy jakoœci ¿ycia, skuteczniejszej
ochrony walorów œrodowiskowych
oraz obiektów przyrodniczych i kulturowych.
TUO AGH prowadzi te¿ wspó³pracê ze œrodkami masowego
przekazu, np. z Radiem Akademickim Kraków, z Polskim Radiem
w Krakowie (w ramach niegdyœ
systematycznie nadawanej, bar-
BIP 106/107 – sierpieñ/wrzesieñ 2002 r.
dzo po¿ytecznej audycji dotycz¹cej krakowskich aktualnoœci naukowych, któr¹ przez wiele lat prowadzi³ w sposób bardzo interesuj¹cy Red. J. Stêpieñ) oraz okazjonalnie z TV Kraków, redaktorami
opracowuj¹cymi dodatki naukowe
do „Dziennika Polskiego” i „Gazety
Krakowskiej”, a w sposób sta³y
z „Biuletynem Pracowników AGH”
oraz UCI (z uwzglêdnieniem prezentacji semestralnych programów
oraz konspektów niektórych wyk³adów).
Szczególnie ciekawy eksperyment przy wspó³pracy naszego
Uniwersytetu Otwartego i Radia
RAK – Eko-Akademie – przeprowadzono w 2001 r. (w formie
rozmów na antenie z niektórymi
naukowcami i praktykami – np.
z administracji – z uwzglêdnieniem
pytañ telefonicznych i poprzez
e-mail).
Za s³owo kluczowe w dzia³alnoœci TUO mo¿na uznaæ integracjê ró¿nych dziedzin nauki, wykorzystanie nauki dla rozwoju i humanizacji techniki w praktyce – np.
wdra¿anie nowych systemów organizacyjnych, technologii i urz¹dzeñ, sprawniejsza administracja.
Jako równie wa¿ny cel TUO stawia sobie przygotowanie spo³eczeñstwa do rzeczowego i twórczego udzia³u w konsultacjach
(np. nowych projektów inwestycji
z uwzglêdnieniem kompleksowej
oceny ich oddzia³ywañ na œrodowisko cz³owieka) oraz w procesie
decyzyjnym – z uwzglêdnieniem
wymagañ zwi¹zanych z dostosowaniem siê Polski do przepisów
obowi¹zuj¹cych w Unii Europejskiej (np. w zakresie prawa ochrony œrodowiska itd.). Od pocz¹tku
dzia³alnoœci TUO AGH, a¿ do chwili obecnej bardzo bogat¹ ofertê
merytoryczn¹ prezentuje informatyczny cykl tematyczny, którego
opiekunem jest dyrektor UCI dr W.
Bobrzyñski. Obejmuje on nie tylko
przegl¹d nowych osi¹gniêæ w tej
tak dynamicznie rozwijaj¹cej siê
dziedzinie (z uwzglêdnieniem m.in.
prezentacji najbardziej nowoczesnego w Polsce superkomputera
w „Cyfronecie”), ale tak¿e szeroki
wachlarz ich zastosowañ w ró¿nych dyscyplinach techniki oraz
administracji i innych dziedzinach.
Dotyczy on te¿ godnej prze³omu
wieków refleksji nad mo¿liwoœcia-
mi optymalizacji decyzji przy zastosowaniu sieci neuronowych czy
sztucznej inteligencji, a wreszcie
równie¿ interdyscyplinarnych badañ nowoutworzonego Wydzia³u
Nauk Spo³ecznych Stosowanych
nad spo³ecznoœci¹ informacyjn¹
(na przyk³adzie studentów AGH),
problematyk¹ politologiczn¹ i inn¹.
Inicjatorem tych pierwszych prac
nad tak wa¿nymi problemami spo³ecznymi, aspektami cywilizacji informatycznej, a zarazem ich wspania³ym popularyzatorem (o czym
m.in. œwiadczy rekordowa frekwencja na wyk³adach w TUO AGH) jest
JM Rektor AGH prof. dr hab. in¿. R.
Tadeusiewicz.
Od wielu ju¿ lat bogato reprezentowana jest tematyka dotycz¹ca integracji europejskiej w ró¿norodnych aspektach spo³ecznych,
ekonomicznych, kulturowych oraz
promocji know-how (szczególnie
w odniesieniu do budz¹cej zarówno wielkie nadzieje – jak te¿ i powa¿ne obawy – biotechnologii).
Przedstawiciele wiod¹cych zespo³ów naukowych omówili nowoczesne metody kompleksowej oceny
stanu œrodowiska cz³owieka w rejonach przemys³owych oraz systemowych dzia³añ proekologicznych
na stan zdrowia spo³eczeñstwa
(pod k¹tem przydatnych dla ka¿dego wniosków z zakresu ekologicznej profilaktyki) z uwzglêdnieniem zapobiegania ska¿eniom
¿ywnoœci. Szeroko zaprezentowano zastosowanie postêpu technik
badawczych i technologii przyjaznych œrodowisku (niskosurowcowo i niskoenergoch³onnych) w tej
dziedzinie z uwzglêdnieniem roli
in¿ynierów we wspó³pracy na rzecz
eliminacji zanieczyszczeñ groŸnych dla zdrowia, przyrody i zabytków. Goszczono w TUO AGH polskich naukowców i in¿ynierów z kil-
11
ku krajów, m.in. mgr. in¿. W. Rogalskiego (przewodnicz¹cego Stowarzyszenia Polskich In¿ynierów
w Austrii), który omówi³ spo³eczne
i techniczne aspekty nowoczesnego zagospodarowania odpadów
Wiednia. Pragniemy rozszerzaæ
udzia³ w wyk³adach naszego Uniwersytetu Otwartego pracuj¹cych
zagranic¹ polskich specjalistów,
w celu lepszego przygotowywania
zarówno studentów, jak i ca³ego
spo³eczeñstwa do rozwoju wspó³pracy miêdzynarodowej.
Dorobek merytoryczny tego interdyscyplinarnego forum by³
przedstawiany na kilku Konferencjach Miêdzynarodowych (m.in.
Penang w Malezji w Uniwersytecie
Polskim w Wilnie, a szczególnie
w AGH na Konferencjach EURO-ECO nt. szkolenia kadr dla integracji europejskiej w zakresie zrównowa¿onego rozwoju gospodarczego). W zwi¹zku z tym zaproponowano udzia³ naszego Uniwersytetu we wspó³pracy miêdzynarodowej, zwi¹zanej z prowadzeniem
szkoleñ w jêzyku angielskim w oko³o 80 krajach, w oparciu o Internet
i system pomocy dydaktycznych.
TUO AGH stara siê twórczo
kontynuowaæ nastêpuj¹ce
tradycje:
– Otwarte dla wszystkich (anonsowane przez œrodki masowego
przekazu w Krakowie) Seminarium
Ochrony i Zabezpieczenia Trwa³oœci U¿ytkowania Zasobów Przyrody – rozpoczête w AGH przez b.
Rektora AGH prof. dr. dr. h. c. W.
Goetla w 1964 r. (publikacje niektórych wyk³adów mo¿na znaleŸæ
w Zeszytach Naukowych AGH
w serii Sozologia i Sozotechnika).
Otwarte równie¿ dla wszystkich
Dyskusje nt. najwa¿niejszych problemów ograniczenia szkodliwego
oddzia³ywania na œrodowisko naturalne, zdrowie i zabytki takich zak³adów przemys³owych w rejonie
Krakowa, jak Huta im. T. Sendzimira, by³a Huta Aluminium w Skawinie, organizowane i prowadzone
przez prof. dr. hab. in¿. A. Maneckiego w ramach Polskiego Klubu
Ekologicznego w AGH (vide liczne
publikacje, m.in. w serii popularnonaukowej oraz monografie naukowe wydane w AGH, w tym z konferencji tematycznych, np. „Klêska
ekologiczna Krakowa” i wiele innych).
– Otwarte zebrania w ramach
Oddzia³u Krakowskiego Polskiej
Akademii Nauk (szczególnie wielospecjalistyczej Komisji Ochrony
12
Zdrowia Spo³ecznego zainicjowanej i kierowanej przez prof. dr.
med. Juliana Aleksandrowicza)
oraz
wieloletnia
dzia³alnoœæ
Wszechnicy Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, a tak¿e Wolnej
Wszechnicy Polskiej w Kielcach
i inne.
– Doœwiadczenia merytoryczne
Ogólnopolskich (od 1968 r.) i Miêdzynarodowych (od 1972 r.) Szkó³
„Cz³owiek i œrodowisko” oraz cyklu
Miêdzynarodowych Sympozjów
i Konferencji nt. „Zrównowa¿onego
ekologicznie rozwoju spo³eczno-gospodarczego i integracji Europejskiej” od 1989 r. do 2002 r. (w tym
przygotowuj¹cej do ONZ-owskiego
„Szczytu Ziemi” Miêdzynarodowej
Konferencji nt. Promocji Zrównowa¿onego Rozwoju w Skali Œwiata,
która odby³a siê w auli AGH 11–13
marca 2002 r.) – pod opiek¹ merytoryczn¹ i organizacyjn¹ J.W. Dobrowolskiego oraz wspó³pracowników.
W okresie 12. lat dzia³alnoœci
TUO AGH uda³o siê pozyskaæ stu
kilkudziesiêciu specjalistów z kilkunastu instytucji, którzy wyg³osili ponad 1600 wyk³adów dotycz¹cych
nastêpuj¹cych cykli tematycznych:
-
Technika a Œrodowisko Cz³owieka,
Postêpy Fizyki,
Informatyka,
Wyk³ady Powszechne,
Historia Górnictwa i Hutnictwa,
Nauka i Technika a Jakoœæ ¯ycia – Trendy we Wspó³czesnej
Nauce i Technice.
Z naszej strony sugerujemy
wspóln¹ refleksjê nt. kierunków
rozwoju AGH, a tak¿e trendów
zmian w Krakowie, Polsce, Europie
i na œwiecie pod has³em „Quo Vadis Cracovia, Polonia, Europa,
Mondo?”, np. w formie dwug³osu
z udzia³em specjalistów z ró¿nych
dziedzin i dyskusji z udzia³em s³uchaczy TUO AGH. Mo¿e to byæ te¿
okazja do szerszego spopularyzowania najwa¿niejszych osi¹gniêæ
wszystkich wydzia³ów naszej Alma
Mater.
12 lat temu rozpocz¹³em cykl
wyk³adów Uniwersytetu Otwartego
od wspólnego z prof. dr hab. Ann¹
Jankowsk¹-K³apkowsk¹ wyk³adu
i dyskusji nt. Raportu Zespo³u
Bruntland „Nasza wspólna przysz³oœæ – Our Common Future” (vide publikacje w „Biuletynie Pracowników AGH”).
W tym kontekœcie aktualna jest
dyskusja dotycz¹ca stanu œrodowiska Cz³owieka w Polsce, realizacji koncepcji ekologicznie zrów-
nowa¿onego rozwoju spo³eczno-gospodarczego, ukierunkowanego na oszczêdn¹ gospodarkê zasobami przyrody, humanizacjê
techniki zgodnie ze zwi¹zanymi
z AGH tradycjami Sozologii i Sozotechniki oraz utworzonego przez
Profesora Goetla Klubu Technika
i Humanisty, promocji technologii
niskoenergoch³onnych i proekologicznych, szczególnie biotechnologii w in¿ynierii i zarz¹dzaniu œrodowiskiem, wspó³pracy specjalistów
nauk technicznych, przyrodniczo-medyczno-rolniczych, spo³eczno-ekonomicznych i innych, oraz decydentów i spo³ecznoœci lokalnej.
Wynika to z obowi¹zku przygotowania przez wszystkie kraje raportów na Konferencjê ONZ nt. Zrównowa¿onego Rozwoju, tzn. harmonijnego po³¹czenia ochrony œrodowiska z rozwojem spo³eczno-gospodarczym, tzw. „Szczyt Ziemi”
(na prze³omie sierpnia i wrzeœnia
tego roku w Johanesburgu) oraz
z wymagañ zwi¹zanych z integracj¹ europejsk¹. Przygotowaliœmy
na ten temat (przy wspó³pracy Katedry Biotechnologii Œrodowiskowej i Ekologii na Wydziale GGiIŒ
z TUO AGH i Rad¹ Programowa
Szko³y Ochrony i In¿ynierii Œrodowiska im. W. Goetla) Miêdzynarodow¹ Konferencjê, z której wnioski
uwzglêdniono w materia³ach na
tzw. „Szczyt Ziemi” w Johanseburgu z udzia³em decydentów najwy¿szego szczebla z ponad 170 krajów. Bardzo wa¿nym wnioskiem
merytorycznym z naszej Konferencji jest propozycja wykorzystania
polskich doœwiadczeñ – w tym
Technicznego Uniwersytetu Otwartego AGH – w zakresie twórczego
udzia³u w kszta³ceniu spo³eczeñstwa dysponuj¹cego odpowiednim
i stale aktualizowanym zasobem
informacji w celu podmiotowego
udzia³u wszystkich w optymalizacji
procesu decyzyjnego oraz dzia³aniach na rzecz bardziej oszczêdnej
gospodarki zasobami przyrody
i poprawy stanu œrodowiska cz³owieka, a zarazem poprawy warunków ¿ycia.
Zasadnicze problemy w tym zakresie s¹ podobne w wielu krajach,
a coraz szersza wspó³praca miêdzynarodowa jest konieczna dla
skutecznego rozwi¹zywania zadañ
zarówno ekologicznych, jak te¿
gospodarczych, zwi¹zanych m.in.
z zapobieganiem ocieplaniu klimatu, którego dramatyczne skutki
odczuwa coraz wyraŸniej Europa
(w tym te¿ Europa Œrodkowa) i wiele innych rejonów œwiata. S¹ to powodzie o niespotykanym natê¿eniu
i zasiêgu, katastrofalne wiatry oraz
inne klêski ¿ywio³owe. Podobnie
globalny ju¿ charakter maj¹ te¿
niektóre inne zmiany ekologiczne,
np. rozrzedzenie ozonosfery i wynikaj¹ce z tego zjawiska zagro¿enia
dla zdrowia ludzi, gospodarki ¿ywnoœciowej i równowagi ekologicznej.
Pragniemy kontynuowaæ te¿
cykl wyk³adów dotycz¹cych tak
istotnych problemów, jak wp³yw
rozwoju informatyki na kszta³t
wspó³czesnej cywilizacji (w tym na
m³odzie¿), aspektów spo³ecznych
i œrodowiskowych globalizacji, zagadnieñ etycznych i innych, zwi¹zanych z gwa³townym postêpem
biotechnologii (w tym produkcj¹
zmodyfikowanych
genetycznie
organizmów, m.in. szczepionek
w warzywach), zagadnienia wp³ywu czynników œrodowiskowych
i nawyków (trybu ¿ycia) na stan
zdrowia z punktu widzenia systemowej profilaktyki, przeciwdzia³aniu ujemnym oddzia³ywaniom na
œrodowisko przyrodnicze, np. motoryzacji czy te¿ popularyzacji
Œwiatowego Dziedzictwa Kultury
w Krakowie i interdyscyplinarnego
dorobku s³u¿¹cego jego dokumentacji i ochronie dla przysz³ych
pokoleñ.
Tematyka setek wyk³adów
Technicznego Uniwersytetu Otwartego AGH by³a przez 12 lat bardzo
urozmaicona, ale dominowa³a problematyka szeroko rozumianego
wykorzystania postêpu nauki
i techniki (w tym informatyki) do
poprawy stanu œrodowiska cz³owieka i jakoœci ¿ycia wszystkich
(m.in. w zakresie dostêpu do informacji zwi¹zanej z nauk¹, kultur¹,
a tak¿e praktycznym jej zastosowaniem w skali indywidualnej
i zbiorowej).
Bardzo bêdziemy wdziêczni za
Pañstwa propozycje dotycz¹ce
wyk³adów i dyskusji s³u¿¹cych coraz szerszej wymianie myœli i lepszemu przygotowaniu m³odego
pokolenia do aktywnego udzia³u
w rozwijaj¹cej siê wspó³pracy europejskiej i œwiatowej.
Proponujê wspóln¹ refleksjê
nad tym, jak pomóc w zdobywaniu
wiedzy zdolnej m³odzie¿y, której
nie staæ na studiowanie (m.in. poprzez popularyzacjê wyk³adów
TUO AGH przez Internet i inne interaktywne przedsiêwziêcia edukacyjne). Myœlê, ¿e jest to jedno
z najwa¿niejszych zadañ, przed
jakim staje obecnie szkolnictwo
wy¿sze w naszym Kraju.
BIP 106/107 – sierpieñ/wrzesieñ 2002 r.