NOWE POMNIKI PRZYRODY W ORNONTOWICACH

OCHRONA PRZYRODY
NOWE POMNIKI PRZYRODY W ORNONTOWICACH
Helena i Ronald Winkler (Ornontowice)
P
© Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Œl¹ska
Zdjêcia Autorów
ragniemy zapoznaæ CzyNasza metasekwoja w Ortelników z naszymi osi¹nontowicach liczy 43 lata (8
gniêciami w dziedzinie utrwalat m³odsza od najstarszego
lania kultury przyrodniczej.
polskiego egzemplarza) i osi¹Od prawie pó³ wieku zajmujegnê³a 16-17 m wysokoœci.
my siê rozmna¿aniem i pielêCedr himalajski wyhodognacj¹ rzadkich okazów roœlin
waliœmy z nasion (1964 r.)
drzewiastych. Wieloletni wyi osi¹gn¹³ 10 m wysokoœci.
si³ek nie poszed³ na marne.
Jest to najwiêkszy egzemW za³o¿onym przez nas przy
plarz soliterowy w regionie.
domu arboretum wiele okaNasze okazy, jako przedzów osi¹gnê³o pokaŸne rozstawiciele obcych i rzadkich
miary. Dwa drzewa soliterogatunków, spe³nia³y kryteria
we: metasekwoja chiñska o obdo uznania ich za drzewa pomwodzie pnia 126 cm i cedr hinikowe. Procedura prowadz¹malajski o obwodzie pnia 75
ca do tego trwa³a prawie dwa
cm uznane zosta³y za pomniki
lata (liczna korespondencja,
przyrody uchwa³¹ Rady Gmiodwo³ania, ponawianie wnioCedr himalajski (15.VIII.2001)
Metasekwoja chiñska (15.IX.2000)
ny Ornontowice Nr XLVII/265/
sku itp.). W innych regionach
2001 z dnia 11.X.2001 roku.
Polski ró¿ne œrodowiska zaMetasekwoja to gatunek roœliny drzewiachêcaj¹ w³aœcicieli cennych roœlin soliterowych
Pierwsze nasiona z Chin dotar³y do arborestej, stanowi¹cej ogniwo poœrednie pomiêdzy
do ich utrwalenia dla nastêpnych pokoleñ. Do
tum Arnolda w USA w 1948 roku i zosta³y
znan¹ sekwoj¹ a cypryœnikiem b³otnym, o igdziœ pozostaje dla nas zagadk¹, dlaczego na
rozprowadzone do wielu ogrodów botanicz³ach opadaj¹cych na zimê. A¿ trudno uwierzyæ,
Œl¹sku jakakolwiek inicjatywa na rzecz miejsnych. Do Polski porcja nasion dotar³a przez
¿e o istnieniu metasekwoi naukowcy dowiecowej przyrody napotyka na opór. Zdarza siê
Kew Garden w Londynie. Obecnie najwy¿sze
dzieli siê dopiero w 1941 roku. Wtedy to w date¿, ¿e bardzo cenne egzemplarze soliterowe s¹
w Polsce okazy pochodz¹ z pierwszej porcji
lekich rejonach chiñskiej prowincji Sichuan napozbawione w³aœciwej ochrony – jak np. mi³onasion z 1949 roku – rosn¹ one w ogrodach
trafiono na ¿ywe okazy, a w 1948 r. opublikorz¹b dwuklapowy o statusie pomnika przyrody
botanicznych w Krakowie, Warszawie oraz
wano opis tego drzewa. Wczeœniej opisane by³o
przy ul. Pszczyñskiej w Miko³owie, powa¿nie
w arboretum w Kórniku. Jest to drzewo szybjako wymar³e w okresie trzeciorzêdu. W mezouszkodzony podczas prac budowlanych.
ko rosn¹ce, wytrzyma³e na mrozy i odznaczazoiku, w okresie kredy górnej i triasu metaJesteœmy pewni, ¿e nasze drzewa bezj¹ce siê ma³ymi wymaganiami glebowymi
sekwoja wystêpowa³a masowo na œwiecie, m.in.
piecznie przetrwaj¹ pokolenia, bo nale¿¹ do
(preferuje miejsca wilgotne). Dobrze wytrzyw Europie. Resztki tego drzewa znaleziono w wieroœlin d³ugowiecznych i bêd¹ mia³y zapewmuje warunki miejskie i powietrze zanielu miejscach w z³o¿ach wêgla kamiennego.
nion¹ dobr¹ pielêgnacjê.
czyszczone py³ami.
PRZYRODA GÓRNEGO ŒL¥SKA N r 3 5 / 2 0 0 4
13