Diagram czynności

Analiza i projektowanie aplikacji 2
Diagram czynności UML w modelowaniu
•procesów biznesowych:
•
□ Ogólna charakterystyka
□
□
□
□
Węzły sterowania
Węzły obiektów.
Partycje (tory, swimlanes).
Inne elementy.
•
Dr inż. Ludmiła Rekuć
1
Diagram czynności
Jest to graf skierowany, gdzie węzłami są:
akcje i/lub czynności,
obiekty,
elementy koordynujące.
łukami - przejścia między akcjami / czynnościami,
- przepływ obiektów.
Akcja:(Action)podstawowa (niepodzielna) jednostka specyfikacji
zachowania, która zmienia „wejscie” w „wyjscie”, przy czym i jedno i
drugie może być puste.
Czynność (Activity): specyfikacja skoordynowania akcji i
przepływu obiektów.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Diagram czynności:
Skompletuj
zestaw
rodzaje akcji i oznaczenia
Wyślij
zestaw
<<wstępne >>
ograniczenie
Opracowanie projektu
ruchu zastępczego
Akcja wywołania
(Invocation Action)
Nazwa
akcji
Nadesłano
ofertę
Akcja odebrania zdarzenia
(AcceptEvent Action)
Akcja odebrania
zdarzenia czasowego
<<końcowe>>
ograniczenie
(Accept time event action)
Dr inż. Ludmiła Rekuć
4
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
5
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
6
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
7
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
8
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
9
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
10
Diagram czynności
- przepływy
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
11
Diagram czynności
- przepływy
Przepływ sterowania (ControlFlow) łączy dwie akcje.
Przepływ obiektów na diagramie czynności pokazuje
związek obiektów (np. dokumentów) z akcjami.
Obiekt reprezentuje prostokąt.
Obiekty mogą być wejściowymi i wyjściowymi w stosunku do akcji.
Wejściowy obiekt jednej akcji może być wynikowym innej,
poprzedzającej daną.
Na diagramie można wskazać stan każdego obiektu - jest on
zapisywany w nawiasach kwadratowych pod nazwą obiektu.
W wyniku akcji obiekty są tworzone, modyfikowane lub likwidowane.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
12
Diagram czynności
- węzły sterowania
Węzeł Sterowania
(ControlNode)
Początek
Rozgałęzienia
Koniec
wątku
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Koniec
Złączenia
Scalenia
Decyzja
Koniec
czynności
13
Diagram czynności
- węzły sterowania
Węzeł początkowy (Initial Node)
Może być zero lub wiele węzłów początkowych.
Węzeł końcowy:(ActivityFinal Node) kończy wszystkie
przepływy w czynności.
Czynność może mieć więcej niż jeden węzeł końcowy.
Osiągnięcie pierwszego kończy wszystkie przepływy.
Węzeł końca wątku(Flow Final Node) nie
powoduje zakończenia czynności.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
14
Diagram czynności
- węzły sterowania
Decyzja (DecisionNode)
Każdy znacznik wchodzący trafia tylko na
jedno z wyjść. Dla każdego wyjścia jest
obliczany warunek dozoru. Kolejność
obliczania nie jest definiowana.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
15
Diagram czynności
<<specyfikacja decyzji>>
sytuacja decyzyjna
- węzły sterowania
Decyzja (DecisionNode)
Każdy znacznik wchodzący trafia tylko na
jedno z wyjść. Dla każdego wyjścia jest
obliczany warunek dozoru. Kolejność
obliczania nie jest definiowana.
Scalenie (MergeNode)
Każdy znacznik wchodzący trafia na wyjście.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
16
Diagram czynności
- węzły sterowania
Rozgałęzienie (ForkNode)
Znacznik wchodzący jest kopiowany dla
każdego z wyjść. Dla wyjść może być
okreslony warunek akceptacji znacznika.
Rozgałęzienie na wątki współbieżne jest oznaczane pogrubionym odcinkiem linii,
do którego dochodzi jedna strzałka symbolizująca wątek wejściowy i dwie lub wiele
strzałek wychodzących, które symbolizują rozpoczęcie wątków współbieżnych,
realizowanych równolegle.
Rozpoczęcie wątku może być uwarunkowane. Warunek umieszcza się w nawiasach
kwadratowych.
Podobnie oznacza się złączenie współbieżnych wątków, przy czym dokonuje się
synchronizacji: wyjściowy wątek nie rozpocznie się dopóki dopóty nie zostaną
zakończone wszystkie wątki wejściowe. Uwarunkowany wątek jest uwzględniany w
synchronizacji jesli warunek dozoru dla niego jest spełniony.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
17
Diagram czynności
- węzły sterowania
Rozgałęzienie (ForkNode)
Znacznik wchodzący jest kopiowany dla
kazdego z wyjść. Dla wyjść może być
okreslony warunek akceptacji znacznika.
Złączenie (JoinNode)
Znacznik pojawia się na wyjściu przy
spełnieniu wyspecyfikowanego warunku.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
18
Diagram czynności
- węzły sterowania
{specyfikacjaJoin =
A and B and wartośćMonet
>=cenaNapoju}
Wybierz
napój
Wrzuć
monetę
Dr inż. Ludmiła Rekuć
A
B
Wydaj
napój
19
Diagram czynności
- węzły obiektów
Bufor Centralny (CentralBufferNode)
Węzeł obiektów do zarządzania przepływami z wielu źródeł do wielu
celów.
Daje dodatkowe możliwości kolejkowania i konkurowania między
przepływającymi obiektami.
BuforCentralny
(CentralBufferNode)
Dr inż. Ludmiła Rekuć
20
Diagram czynności
- węzły obiektów
Bufor Centralny (CentralBufferNode)
Produkuj
podzespół
Zakład 1
Podzespół
[wyprodukowany]
Podzespół
[wyprodukowany]
Pakuj
podzespół
<<BuforCentralny>>
Podzespół
Produkuj
podzespół
Zakład 2
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Montuj
urządzenie
Podzespół
[wyprodukowany]
Podzespół
[wyprodukowany]
21
Diagram czynności
- węzły obiektów
MagazynDanych (DataStoreNode)
Przyjmij
pracownika
<<datastore>>
Analizuj
pracownika
BD Personel
<<selekcja>>
przydzielenie=null
Przydziel
pracownika
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Raz w roku
22
Diagram czynności
- partycje
Partycje (tory, swimlanes) służą do pogrupowania stanów
czynności na diagramie zgodnie z wybranym kryterium. Na
przykład, modelując procesy przedsiębiorstwa można zgrupować
czynności ze względu na odpowiedzialność za nie jednostek
przedsiębiorstwa. Wtedy każdy tor reprezentuje jednostkę
przedsiębiorstwa odpowiedzialną za przydzielone czynności.
Każda czynność należy do jednego toru!
Tory na diagramie są zaznaczane podziałem całego obszaru
diagramu na prostokątne nazwane podobszary.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
23
Diagram czynności
- węzły obiektów
UML 2.0 Partycje (Partition)
do grupowania węzłów i łuków, które mają coś wspólnego.
Partycje nie oddziałują na przepływ znaczników.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
24
Diagram czynności
- węzły obiektów
Partycje
Obsługa zamówienia
Wrocław
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
Rozliczenia
Dostarc
z
[zaakceptowano]
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Opole
Faktura
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
25
Diagram czynności
- inne elementy
Region z możliwym przerwaniem
(Interruptible Activity Region)
Grupuje węzły tak, że wykonanie może być przerwane.
Jeśli jakiś znacznik w takim regionie trafia na łuk przerwania,
wszystkie inne przepływy zostają zlikwidowane.
Dr inż. Ludmiła Rekuć
26
Diagram czynności
- inne elementy
Region z możliwym przerwaniem
rezygnacja
Zaniech
aj
[odrzucono]
Przyjmij
zamówienie
Skompletuj
<<external>
>
(Klient)
Dokonaj
opłat
Wyślij
fakturę
Faktura
Dr inż. Ludmiła Rekuć
Dostarc
z
Akceptuj
opłaty
Zamknij
zamówienie
27
Weryfikacja wniosku kredytowego i załączników
Pracownik BOK
Klient
Pracownik oceniający
PU SI
Rejestracja
wniosku
Sprawdzenie danych
zawartych we wniosku
pod względem
formalnym
Odczytaj
dane z
wniosku
Czy dane wpisane
są poprawnie?
[NIE]
Wniosek
Poprawa wniosku
Oddanie wniosku
do poprawy
[TAK]
Przyjęcie
wniosku
Przepisanie
wniosku
Przepisanie danych
zawartych we
wniosku do
formularza
elektronicznego
Zatwierdzenie
wniosku
Zatwierdzenie
wniosku
Przekazanie
wniosku do
pracownika
oceniajacego
Przekazanie
wniosku
Wniosek
Pytania kontrolne
1. Diagram czynności opisuje dynamikę czy statykę?
2. Czy może być pokazany przepływ dokumentu na diagramie?
3. Czy ta sama czynnośc może być wykonana wiele razy?
4. Jak pokazać na diagramie wymóg wykonania dwóch czynności
przed rozpoczęciem trzeciej??
5. Jak na diagramie zaznaczyć wykonawcę czynności?
6. Czy do czynności może być stosowana zasada dekompozycji?
7. Jak zaznaczyć na diagramie oczekiwanie na odbiór pewnego
sygnału?
8. Jakie są związki między modelem biznesowych PU a modelem
procesów biznesowych?
9. Jakie są związki między modelem systemowych PU a modelem
procesów biznesowych?
Dr inż. Ludmiła Rekuć
29