Jerzy Pruski

Globalny kryzys finansowy:
potrzeba nowych regulacji dla sektora
finansowego?
Jerzy Pruski
prezes Zarządu BFG
109 seminarium BRE-CASE
Warszawa, 6 maja 2010
www.casewww.case-research.eu
1
Kryzys finansowy 2008 r
Przyczyny i zastosowane narzędzia antykryzysowe
2
Błędy w polityce makroekonomicznej
Polityka makroekonomiczna
Polityka pienięŜna
Zbyt długie utrzymywanie stóp procentowych na coraz niŜszym poziomie
Doktryna zakazująca kontroli cen aktywów finansowych, ale akcentująca konieczność
eliminacji skutków załamania na rynkach aktywów finansowych
Niedocenianie znaczenia agregatów pienięŜno-kredytowych
Polityka kursowa
RóŜnorodność systemów kursowych w poszczególnych regionach
Polityka fiskalna
Antycykliczna w okresie recesji i procykliczna w okresie oŜywienia
Łącznie zbyt ekspansywna polityka fiskalna i narastanie długu publicznego
Powstanie globalnych nierównowag
3
Błędy w polityce nadzorczo-regulacyjnej
Polityka nadzorczo-regulacyjna
Ocena ryzyka
Akceptowanie zbyt niskich wymogów kapitałowych i płynnościowych
Monitoring
Brak postrzegania i reakcji na błędy w modelach biznesowych sektora prywatnego
Efektywność
Niska skuteczność
Procykliczność
Niska efektywność w zakresie prewencji
Ryzyko pokusy naduŜycia
4
Błędy sektora prywatnego
Sektor prywatny
Zorientowanie na krótkoterminowy zysk
Utrata perspektywy długoterminowej
Niedoszacowanie ryzyka
Model biznesowy
Stymulowanie przyspieszonego obrotu – model „oryginate and distribute”
Stymulowane zwiększonej dostępności produktów – kredyty dla „sub-prime”
Ekspansja długoterminowych aktywów finansowanych krótkoterminowym pieniądzem
Finansowanie rozwoju działalności
Sekurytyzacja
Rozwój instrumentów pochodnych
Zarządzanie ryzykiem
Niedocenianie znaczenia zobowiązań pozabilansowych
„Stadne zachowania”
5
Instrumenty uŜyte
dla zwalczania kryzysu
Skala interwencji
Instrumenty wsparcia
Mierzona liczbą interwencji narastająco
W okresie lipiec 2007 – lipiec 2009
Rosnące deficyty
budŜetowe
W zakresie polityki
monetarnej i płynności
Instrumenty stabilizacyjne
Wykup aktywów
Gwarancje
Rekapitalizacja
Wsparcie płynności.
Zmiany stóp
Upadek
Lehman
Brothers
14-09-2008
Redukcja bazowych
stóp procentowych
Wsparcie
płynnościowe
System gwarancji
Wykup aktywów
Rekapitalizacja
Do upadku Lehman Brothers działania antykryzysowe prowadziły jedynie banki centralne
Na działania antykryzysowe wydatkowano wysokie kwoty ze źródeł publicznych
6
Skala działań interwencyjnych
– wymiar uŜytych środków finansowych
Wsparcie dla sektora finansowego oraz innych
sektorów
Stan na lipiec 2009 jako % PKB z 2008 r.
Skala działań interwencyjnych
Kraj
Rekapitalizacja
Wykup aktywów
Gwarancje
Wsparcie płynnościowe
Finansowanie rządowe up-front
Kraje wysoko
rozwinięte
Gwarancje Rekapitalizacja
Wykup
aktywów
Razem
jako % Dochodu Narodowego
Kraje rozwijające się w
G-20
Liczba interwencji
Realizacja interwencji antykryzysowych wymaga znaczących
środków finansowych:
- w krajach wysoko rozwiniętych wsparcie antykryzysowe
pochłonęło ok. 30% PKB
- w gwarancje, rekapitalizację i wykup aktywów w strefie Euro
zaangaŜowano blisko 20% PKB.
7
Skuteczność narzędzi antykryzysowych
Polityka pienięŜna
8
ObniŜki stóp procentowych - USA
Zmiana PKB i stopa referencyjna (%)
5,0%
PKB (lewa oś)
9,00
Stopa referencyjna
4,0%
8,00
3,0%
7,00
Niskie stopy procentowe były ustalane:
- na coraz dłuŜsze okresy,
- na coraz niŜszym poziomie
6,00
2,0%
5,00
1,0%
Pobudzanie konsumpcji i inwestycji w coraz
krótszym okresie
4,00
0,0%
3,00
-1,0%
2,00
-2,0%
1,00
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1990
-3,0%
0,00
Konsumpcja (bln USD)
Inwestycje (bln USD)
7%
10,0
6%
9,5
5%
9,0
4%
8,5
3%
8,0
2%
7,5
2,4
2,2
10%
2,0
0%
1,8
1,6
-10%
1,4
1,2
-20%
1,0
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
0,8
1991
-30%
1990
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
5,0
1997
-3%
1996
5,5
1995
-2%
1994
6,0
1993
-1%
1992
6,5
1991
7,0
0%
1990
1%
Źródło: BEA, Reuters.
9
Dynamiczny wzrost akcji kredytowej - USA
Kredyty - wolumen (bln USD) i dynamika (%)
Wolumen (prawa skala)
Stopa referencyjna
Dynamika
Ogółem
Przedsiębiorstwa
0,7
1%
-20%
Nieruchomości
2009
2008
2007
2010
1%
0%
2010
2009
2008
2007
0,3
2006
0%
4%
2%
2005
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
0,7
1995
-5%
1%
0,6
0,4
2004
1,2
5%
3%
2003
0%
0,7
0,5
2002
2%
2001
1,7
2000
3%
1999
4%
1998
2,2
5%
8%
S
t
o
p
a
6%
1997
5%
r
e
f
e
r
e
n
c
y
j
n
a
1996
2,7
10%
1994
9%
7%
1995
6%
1993
1,0
0,8
1994
15%
1992
0%
0,9
1993
7%
3,2
S
t
o
p
a
1992
8%
1991
3,7
20%
9%
1
20%
2
3
4 15%
5
6
7 10%
8
9 5%
#
#
# 0%
#
#
# -5%
#
#
-10%
#
#
#
1990
4,2
1991
0,5
r
e
f
e
r
e
n
c
y
j
n
a
Konsumpcyjne
25%
1990
2006
-25%
2005
0%
2%
-15%
2004
1%
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
1997
1996
1995
1994
1993
1992
1991
1,0
1990
-10%
3%
-10%
2003
2,0
0,9
2002
2%
-5%
4%
-5%
2001
3,0
1,1
0%
S
t
o
p
a
6%
5%
5%
2000
3%
1,3
10%
1999
4%
7%
15%
1998
4,0
c
0%
8%
1997
5%
r
e
f
e
r
e
n
c
y
j
n
a
9%
1,5
20%
1996
5,0
25%
1995
6%
5%
1,7
1994
7%
6,0
30%
1993
8%
S
t
o
p
a
1992
7,0
10%
9%
1991
8,0
1990
15%
1
2
3
4
5
6
7
8
9
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
#
Źródło: FED.
10
r
e
f
e
r
e
n
c
y
j
n
a
ObniŜki stóp procentowych – Strefa euro
Zmiana PKB i stopa referencyjna (%)
6
Stopa referencyjna
Stosowano politykę obniŜania stóp
procentowych w celu pobudzenia gospodarki
– kolejne obniŜki ustalane były na coraz
niŜszym poziomie.
5
PKB (lewa oś)
4,5
4
4
3,5
2
Efekty stymulacji konsumpcji i inwestycji były
krótkotrwałe.
3
0
2,5
2
-2
1,5
-4
1
0,5
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
-6
0
Konsumpcja (bln EUR)
Inwestycje (bln EUR)
5%
7,5
10%
2,00
8%
7,0
1,85
6%
4%
4%
1,70
6,5
2%
6,0
1,55
0%
-2%
3%
5,5
5,0
1,40
-4%
-6%
1,25
-8%
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1,10
1998
-10%
1997
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
1999
1998
4,5
1997
2%
Źródło: Eurostat, Reuters.
11
Dynamiczny wzrost akcji kredytowej– Strefa euro
Kredyty - wolumen (bln EUR) i dynamika (%)
Wolumen (prawa skala)
Stopa referencyjna
Dynamika
Ogółem
Przedsiębiorstwa
3,0%
2,5%
4%
7,0
2%
6,0
0%
5,0
2,0%
1,5%
1,0%
0,5%
2009
2008
2007
2006
0,0%
4,0
2,5%
6%
3,5
4%
2%
3,0
0%
1,0%
0,5%
-4%
5,0%
2,0%
2,0
4%
1,5%
2%
1,5
0%
1,0%
0,5%
2009
2008
2007
1,0
2006
-2%
0,0%
2,5%
3,5
3,0
2,0%
1,5%
1,0%
2,5
0,5%
2,0
0,0%
2009
2,5%
3,0%
2008
2,5
6%
3,5%
4,0
2007
8%
4,5
2006
3,0%
2005
5,5
4,0%
2005
3,0
2004
0,0%
4,5%
2004
3,5%
10%
2003
2,0
5,0
2003
12%
4,0%
2001
3,5
1
12%
2
S 3
t
4 10%
o
p 5
a 6
8%
7
r
e 8
6%
f 9
e
10
r
4%
e 11
n 12
c
13 2%
y
j 14
n 15
0%
a
16
17
-2%
18
19
20
2000
5,0%
4,5%
14%
2002
1,5%
S
t
o
p
a
r
e
f
e
r
e
n
c
y
j
n
a
Gospodarstwa domowe
4,0
2001
2,0%
2,5
-2%
Nieruchomości
16%
2000
3,5%
3,0%
8%
2002
2005
2004
2003
2002
2001
4,0
2000
-2%
4,0%
2009
8,0
4,5
10%
2008
6%
3,5%
12%
2007
9,0
5,0
2006
8%
5,0%
4,5%
14%
2005
4,0%
5,5
2004
4,5%
16%
2003
10,0
1
2
3
S
t 4
o 5
p
6
a
7
r 8
e
9
f
e 10
r 11
e
12
n
c 13
y 14
j
n 15
a 16
17
18
19
20
2002
10%
5,0%
2001
11,0
2000
12%
Źródło: ECB.
12
S
t
o
p
a
r
e
f
e
r
e
n
c
y
j
n
a
Skuteczność narzędzi antykryzysowych
Polityka fiskalna
13
Negatywne efekty stosowanych rozwiązań
Rosnące
deficyty budŜetowe
110
Rosnący
Dług publiczny
Gosp.rozwinięte
100
Gosp.rozwijające się
Świat
90
80
70
60
Słabnąca dynamika wzrostu gospodarek europejskich i amerykańskiej
50
RóŜnica wzrostu PKB
pomiędzy krajami rozwijającymi się a gospodarkami
rozwiniętymi
40
6,0
5,5
5,0
4,5
4,0
3,5
3,0
2,5
2,0
1,5
1,0
0,5
0,0
-0,5
-1,0
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
2000
30
2010
2008
2006
2004
2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
Deficyt budŜetowy i dług publiczny
narastały nawet w okresie dobrej
koniunktury gospodarczej
14
Wzrost gospodarczy przed i po kryzysie
Głębokość spadku i wzrost po kryzysie
USA
Kolejne kryzysy charakteryzują się coraz silniejszymi
spadkami PKB oraz coraz mniejszymi moŜliwościami
odbudowania poprzedniego tempa wzrostu PKB
Strefa euro
Spadki
Wzrosty
Okresy kwartalne poprzedzające kryzys i następujące po nim
Poziom recesji oraz prognozy wzrostu
Kraje rozwinięte
Kraje rozwijające się
35
30
30
Odbudowa 2011Q4/2009Q2
25
Francja
20
Niemcy
Włochy
15
Japonia
Wlk.Bryt.
10
USA
Hiszpania
Odbudowa 2011Q4/2009Q2
35
25
Hong-Kong
20
Indie
Korea
15
Brazylia
Chiny
10
5
5
0
-8
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
0
-5
śródło: IMF
Recesja 2009Q2/2008Q1
-7
-6
-5
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
Recesja 2009Q2/2008Q1
15
Efektywność działań antykryzysowych - USA
Zmiana deficytu budŜetowy i długu publicznego
Deficyt budŜetowy i dług publiczny w zaleŜności od PKB
8
90
Dług
Deficyt
PKB
Dług
6
80
4
70
2
60
0
50
-2
40
-4
30
4,0
20,0
16,0
14,0
2010
2008
2006
2004
2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
1988
1986
1984
1982
1980
1978
1976
1974
1972
0,0
8
6
4
2
0
-2
-4
-6
-8
-10
1975 Q1
1982 Q3
1991-Q1
2001 Q2
2009 Q2
18,0
2,0
12,0
10,0
-2,0
8,0
-4,0
6,0
4,0
1975 Q1
1982 Q3
1991-Q1
2001 Q2
2009 Q2
-6,0
-8,0
2010
2008
2006
2004
2002
2000
1998
1996
1994
1992
1990
1988
1986
1984
1982
1980
1978
1976
1974
0,0
-2,0
-4,0
-10,0
-2
-1
0
1
2
-2
-1
0
1
2
Okresy roczne poprzedzające kryzys i następujące po nim
Koszt publiczny vs.przyszły wzrost PKB
5,0
Średni PKB po kryzysu
1972
PKB
Deficyt
2,0
1982
4,5
1991
4,0
3,5
Zaznacza się skłonność do coraz aktywniejszego
stosowania polityki fiskalnej do stymulowania wzrostu
gospodarczego
3,0
2009
2001
2,5
2,0
Skuteczność działań fiskalnych jest coraz bardziej
ograniczona
1,5
-10,0 -9,0 -8,0 -7,0 -6,0 -5,0 -4,0 -3,0 -2,0 -1,0
0,0
Zmiana deficytu w sytuacji kryzysu
16
Perspektywa eskalacji długu publicznego
Dług publiczny (% PKB)
85%
Deficyt/nadwyŜka budŜetowa (% PKB)
Strefa euro
3,0%
80%
Wielka Brytania
75%
Stany Zjednoczone
1,5%
0,0%
70%
-1,5%
65%
-3,0%
60%
-4,5%
Strefa euro
Wielka Brytania
2009
2008
2007
2006
Stany Zjednoczone
2000
2009
2008
2007
2006
2005
2004
-12,0%
2003
35%
2002
-10,5%
2001
40%
2000
-9,0%
2005
-7,5%
2004
Eurostat, BEA.
45%
2003
-6,0%
2002
50%
Źródło:
2001
55%
Coraz większe deficyty budŜetowe powodują narastanie długów publicznych
do poziomów zagraŜających wypłacalności poszczególnych państw
110
Gosp.rozwinięte
100
Gosp.rozwijające się
Świat
90
80
70
60
50
40
2015
2014
2013
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
2004
2003
2002
2001
30
2000
Prognozy
długów publicznych
17
Zmiany w gospodarce światowej
Zmiany PKB
w okresie kryzysu
Zmian PKB
10,00
Potrzeba nowych i efektywnych działań antykryzysowych
wynika ze zmiany układu sił na rynku światowym
8,00
6,00
Pozycja gospodarek europejskiej i amerykańskiej będzie
ulegała ograniczeniu
4,00
2,00
0,00
-2,00
-4,00
Państw a
rozw inięte
Azja rozw .się
Ameryka
Łacińska
CEE i CIS
Af ryka i Bliski
Wschód
Partycypacja w tworzeniu światowego PKB (w p.p.)
Udział w tworzeniu światowego PKB
1,00
2,20
1,80
1,60
1,40
Reszta świata
Chiny
USA
Pozost,rozw,
0,90
Pozost,rozw,
USA
Chiny
Reszta świata
2,00
0,80
0,70
0,60
1,20
0,50
1,00
0,40
0,80
0,30
0,60
0,20
0,40
2015
2013
2011
2009
2007
2005
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
1987
2015
2013
2011
2009
2007
2005
2003
2001
1999
1997
1995
1993
1991
1989
-0,20
1987
0,00
-0,10
1985
0,00
1985
0,10
0,20
18
Skutki kryzysu finansowego
Potrzeba nowych regulacji
19
Efektywność stosowanych rozwiązań antykryzysowych
Światowy kryzys finansowy 2007 – 2010
(warianty działań)
rozwiązania w ramach
sektora prywatnego
nacjonalizacja
nie działały
bardzo szeroko
stosowane
nieuporządkowane
bankructwo
bardzo rzadko
stosowane
standardowe regulacje prawne
nie działały:
- potrzeba szybkich działań
- były nieadekwatne do sytuacji
Zakres uŜycia
Uwarunkowania
Przykłady
Rozwiązania w ramach
sektora prywatnego
Nacjonalizacja
Niekontrolowane bankructwo
Bardzo ograniczony
Powszechnie uŜywana opcja
Bardzo ograniczony
Sektor prywatny nie był w stanie dokonać
zakupów lub unikał ryzyka związanego
z zakupem
Wobec nieskuteczności działań sektora
prywatnego oraz obaw związanych
z niekontrolowanym bankructwem opcja
ta stała się podstawowym instrumentem
Panika rynkowa po upadku Lehman
Brothers stała się silną przyczyną
unikania tej opcji
Jedyne istotne przejęcia to:
- zakup Bear Sterns przez JP Morgan
- zakup Merrill Lynch przez Bank
of America
Negatywnym przykładem był nieudany
zakup ABN Amro przez RBS, Santander
i Fortis
Przykłady: TARP,AIG, CitiGroup, RBS,
Lloyds TSB, Northern Rock, Fortis,
Dexia, KBC, AIB, Commerzbank,
Hypo Real Estate
Opcja akceptowana jedynie w przypadku
małych banków. Po upadku Lehman
Brothers rozwiązanie niestosowane
– wzrost obaw niekontrolowanego
wzrostu ryzyka systemowego
20
Sprawna likwidacja niewypłacalnego banku
Koszty fiskalne i skutki systemowe
uregulowań likwidacyjnych (resolution regimes)*
Specjalne rozwiązania prawne
*na podstawie Čihák & Nier (2009)
Koszty fiskalne
(koszty pośrednie)
„bailout” –
wyratowanie
1. Zmniejszenie ryzyka systemowego potencjalnej
upadłości
2. Przekazanie kontroli władzom regulacyjnym
3. Zmniejszenie obciąŜenia podatników
Tradycyjne
rozwiązania
Nieuporządkowane
bankructwo
(koszty bezpośrednie)
4. ObciąŜenie kosztami dotychczasowych
akcjonariuszy
5. Zmniejszenie „moral hazard” i zwiększenie
dyscypliny rynkowej
Specjalne
rozwiązania
Ryzyko systemowe
(brak stabilności)
21
Rentowność sektora bankowego
Straty sektora bankowego
Straty
sektora bankowego
Mapa zagroŜeń
Rentowność
banków
100
1 000
800
700
600
500
400
300
200
100
0
USA
Wlk,Bryt,
Strefa Euro
Zrealizow ane do 2007 Q2 - 2009 Q4
Europa - inne
rozw inięte
Belgia
Niemcy
Hiszpania
Francja
Włochy
Wlk.Bryt.
USA
Japonia
Belgia
Niemcy
80
70
60
50
Wlk.Bryt.
40
USA
30
Francja
20
Japonia
10
Azja
Włochy
Hiszpania
0
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
Oczekiw ane 2010 Q1 -2010 Q4
ROE
Rentowność banków
Rentowność
banków
2,40
2,20
2,00
MarŜa odsetkowa
1,80
Zwrot na aktywach
1,60
ZagroŜenia sektora bankowego:
1,40
1,20
1,00
0,80
1) Niska rentowność
0,60
0,40
2) MoŜliwość realizacji dalszych strat w 2010 r.
0,20
Hiszpania
Włochy
Niemcy
Francja
Strefa Euro
Japonia
Wlk.Bryt.
0,00
USA
mld USD
90
% aktywów tworzących ujemne ROA
900
22
Reforma systemu finansowego w USA
Uregulowanie
rynku instrumentów
pochodnych
Rozliczanie transakcji poprzez izby rozliczeniowe
Zawieranie kontraktów za pośrednictwem giełd elektronicznych
Obowiązkowe księgowanie i raportowanie dokonanych transakcji
Zwiększenie przejrzystości
rynku instrumentów pochodnych
Ograniczenie skali
działalności banków
Zakaz inwestowania na własny rachunek oraz finansowania „hedge funds” i
„private-equity” - dotyczy banków detalicznych.
WyŜsze wymogi kapitałowe, na wypadek nagłych strat, dla podmiotów
najbardziej istotnych dla rynku finansowego
Ograniczenie konsolidacji
sektora finansowego
Ograniczenie ryzykownych działań
inwestycyjnych banków detalicznych
Minimalizowanie
szkód powstałych
w wyniku upadłości
Opodatkowanie sektora bankowego i utworzenie funduszu przeznaczonego na
finansowanie procesów upadłościowych banków
Utworzenie instytucji prowadzącej likwidację duŜego banku i instytucji
finansowej
Przeniesienie cięŜaru strat z tytułu
upadłości bezpośrednio na całą
branŜę finansową
Ochrona interesów
klientów instytucji
finansowych
Utworzenie Agencji Ochrony Finansowej Konsumentów (w ramach FED)
uprawnionej do wydawania pozwoleń na wprowadzenie na rynek nowych
produktów bankowych
Przejrzystość i bezpieczeństwo
usług finansowych
Koordynacja
działań organów
nadzoru
Utworzenie Rady Ryzyka Systemowego - identyfikacja zagroŜeń funkcjonowania
systemu finansowego i zapewnienia współpracy pomiędzy instytucjami nadzoru
FED - nadzór nad bankami istotnymi dla stabilności systemu finans.
FDIC - nadzór nad małymi bankami, FED pozostaje odpowiedzialny za kontrolę
duŜych instytucji finansowych.
Usprawnienie nadzoru
nad systemem finansowym
23
Komitet Bazylejski Nadzoru Bankowego
Reforma umowy kapitałowej Basel II
podwyŜszenie wymogów kapitałowych,
uwzględnienie cykli koniunkturalnych
poprawienie jakości i przejrzystości bazy kapitałowej,
zwiększenie wymogów w zakresie rezerw na ryzyko,
wprowadzenie nowej miary wskaźnika lewarowania
(leverage ratio),
promowanie tworzenia zabezpieczeń kapitałowych w
okresach dobrej koniunktury,
wprowadzenie światowego standardu minimalnego
poziomu płynności
Rekomendacje dotyczące procesu naprawczego
i likwidacji instytucji transgranicznej
przygotowanie zestawu niezbędnych narzędzi,
stworzenie ram koordynacyjnych dla procesu naprawczego i
likwidacji podmiotów wchodzących w skład grup finansowych,
stworzenie procedur dla koordynacji działań między poszczególnymi
krajami,
stworzenie planów awaryjnych dla systemowo waŜnych instytucji
działających transgranicznie,
opracowanie i stosowanie metod ograniczających ryzyko systemowe
na rynku finansowym,
opracowanie zasad określających zakończenie procesu wsparcia
środkami publicznymi instytucji finansowych zagroŜonych upadłością
… we współpracy z Międzynarodowym Stowarzyszeniem Gwarantów Depozytów (IADI)
Zasady Efektywnego Gwarantowania Depozytów i metodologia ich stosowania
zalecenia dotyczące funkcjonowania krajowych systemów gwarantowania depozytów
szerokie uprawnienia dla systemów gwarantowania depozytów,
dobra współpraca z pozostałymi instytucjami wchodzącymi w skład sieci bezpieczeństwa finansowego,
wymiana informacji z zagranicznymi systemami gwarancyjnymi w odniesieniu do instytucji działających transgranicznie,
obowiązek uczestnictwa w systemie gwarancyjnym dla wszystkich instytucji przyjmujących depozyty,
zapewnienie odpowiednich funduszy do dyspozycji systemów gwarantowania depozytów,
zapewnienie odpowiedniej informacji o systemie gwarantowania depozytów klientom banków,
w przypadku upadłości, zapewnienie szybkiego dostępu do środków gwarantowanych klientom banków,
utworzenie efektywnego systemu likwidacji banków,
wprowadzenie w Ŝycie przepisów określających ochronę prawną pracowników instytucji gwarancyjnych
24
Komisja Europejska
1
Stworzenie ram regulacyjnych nad rynkiem finansowym w ramach Unii Europejskiej
Utworzenie:
Europejskiej Rady Ryzyka Systemowego,
Europejskiego Nadzoru Bankowego,
europejskich organów nadzoru nad systemami emerytalnymi i papierami wartościowymi.
2
Propozycje zmian Dyrektywy dot. Wymogów Kapitałowych
nowe standardy płynności,
nowa definicja kapitału,
opis działań antycyklicznych,
stworzenie zasad podejścia ostroŜnościowego do systemowo waŜnych instytucji i rynków,
zdefiniowanie obszarów działalności bankowej wymagających określenia bardziej szczegółowych
wymogów ostroŜnościowych
3
Zmiany w Dyrektywie o Systemach Gwarantowania Depozytów
podwyŜszenie limitu gwarancji do 100 tys. EUR oraz rezygnacja z kwoty udziału własnego,
przyspieszenie wypłaty środków gwarantowanych do 20 dni roboczych,
zapewnienie finansowania systemu na zasadzie ex ante,
ujednolicenie procedur wypłaty sum gwarantowanych,
wzmocnienie współpracy między systemami gwarancyjnymi w postępowaniach transgranicznych.
wprowadzenie w Ŝycie przepisów określających ochronę prawną pracowników instytucji
gwarancyjnych
25
Pozostałe propozycje
Financial Stability Board
Współpraca Transgraniczna w Zarządzaniu Kryzysowym
określenie współpracy, wymiany informacji, tworzenia wspólnych narzędzi dla zarządzani kryzysem oraz zbierania od banków
niezbędnych informacji
„Procedury likwidacyjne”
zobowiązanie instytucji finansowych działających transgranicznie do opracowania procedur postępowania w przypadku wystąpienia
niewypłacalności
Zasady Dobrego Wynagradzania
ograniczenie bonusów na stanowiskach kierowniczych
Reforma umowy kapitałowej Basel II
podwyŜszenie wymogów kapitałowych z uwzględnieniem cykli koniunkturalnych.
Respektowanie wymogów
wprowadzenie rozwiązań ograniczających nieprzestrzeganie wymogów kapitałowych i płynnościowych. Wprowadzenie wskaźników
określających złoŜoność grup kapitałowych, tworzenie planów awaryjnych dla działalności transgranicznej.
Wzmocnienie standardów rachunkowości
zasady księgowania instrumentów finansowych (faktycznej wartości), standardy tworzenia rezerw i wartości pozabilansowych,
wykorzystanie zmian wprowadzonych po kryzysie do standardów amerykańskich
Instrumenty sekurytyzacyjne
opracowanie zasad w zakresie tworzenia regulacji, szacowania ryzyka i zasad księgowania.
System przeglądu ram regulacyjnych i norm ostroŜnościowych
określenie zasad weryfikacji regulacji dla dla państw G-20 w ujęciu pojedynczych krajów oraz sektorów.
Międzynarodowy Fundusz Walutowy
podatek od instytucji generujących ryzyko systemowe
podatek od róŜnych transakcji finansowych realizowanych przez banki
dobre praktyki zarządzania ryzykiem generowanym przez pozagiełdowy rynek instrumentami pochodnymi
narzędzia w zakresie postępowania naprawczego i likwidacji instytucji bankowych.
metodologia oceny zasad efektywnego gwarantowania depozytów.
26
Istniejące propozycje - wątpliwości
Czy proponowane lekarstwo oparte jest na poprawnej identyfikacji źródeł choroby
Rozwiązania mają selektywny charakter - skierowane są przede wszystkim
do sektora bankowego
Nie odnoszą się do polityki makro, skuteczności nadzorów oraz nie rozwiązują problemu
globalnych nierównowag
Niesprawdzona jest ich skuteczność w przeciwdziałaniu kryzysom
Brak oceny tych rozwiązań na podstawie kryterium ekonomicznej efektywności
Mają ograniczony zasięg terytorialny – mogą zniekształcać konkurencję sektora finansowego
w ujęciu globalnym
27
Ryzyko nieoptymalnej policy mix
Polityka pienięŜna
Pomimo widocznej poprawy dalej
utrzymywane są niskie stopy procentowe
oraz monetary easing
Polityka fiskalna
Istniejące poziomy deficytu budŜetowego
i długu publicznego wymuszają ograniczenie
wydatków budŜetowych
Polityka
regulacyjno - nadzorcza
Większy nacisk na nowe regulacje
niŜ na skuteczniejszy nadzór
Regulacje sektora bankowego
Ograniczenie zakresu i skali działania
banków
Ograniczenie skali działania całego sektora
bankowego
Instrument aktywny
Działanie antycykliczne
Gospodarka
Konieczność zacieśniania polityki fiskalnej
Działanie procykliczne
Przeregulowania prowadzą do ograniczenia
finansowania gospodarki
Działanie procykliczne
Przy nadmiernym ograniczeniu sektora bankowego dominować mogą czynniki procykliczne,
ograniczające wzrost gospodarki
Całkowity cięŜar wychodzenia z kryzysu spoczywa na polityce pienięŜnej – kolejny okres
utrzymywania coraz dłuŜej coraz niŜszych stóp procentowych
28