Byt i możliwość jego ujęcia pojęciowego

6SUDZR]GDQLD L NRPXQLNDW\ .URQLND Z\GDU]H
“  – Š ‚
,661 341
15 6SUDZR]GDQLDL.RPXQLNDW\.URQLNDZ\GDU]H
Hlqzlu b khh[s_gby OjhgbdZ kh[ulbc
Katarzyna M. Cwynar
,,,0L
G]\QDURGRZD.RQIHUHQFMD)LOR]RIyZ.UDMyZ
6áoZLDVNLFK%\WLPR*OLZRüMHJRXM
FLDSRM
FLRZHJR
(23–25.11.2001 r.)
III F_`^mgZjh^gZy Dhgn_j_gpby Nbehkhnh\ KeZ\ygkdbo KljZg
;ulb_ b \hafh`ghklv _]h dhgp_ilmZebaZpbb ± ]
W dniach 23–25 listopada 2001 r. Instytut Filozofii Uniwersytetu RzeszowVNLHJR SU]\ ZVSyáXG]LDOH :\G]LDáX )LOR]RILL L 6RFMRORJLL 80&6 Z /XEOLQLH
]RUJDQL]RZDá ,,, 0L
G]\QDURGRZ .RQIHUHQFM
)LOR]RIyZ .UDMyZ 6áRZLDVNLFK
na temat:
%\W L PR*OLZRü MHJR XM
FLD SRM
FLRZHJR
2EUDG\ RGE\ZDá\ VL
Z RURGNX NRQIHUHQF\MQ\P Z %RJXFKZDOH N 5]HV]RZD .RQIHUHQFMD WD VWD
QRZL NROHMQH RJQLZR FLJX VSRWND MDNLH ]RVWDá\ ]DSRF]WNRZDQH MHV]F]H
Z ODWDFK .D*GHJR URNX GR 5]HV]RZD ZáDQLH SU]\E\ZDM ILOR]RIRZLH NUa-
MyZ VáRZLDVNLFK E\ GHEDWRZDü QD WHPDW\ LVWRWQH QLH W\ONR GOD QDURGyZ
kowowschodniej Europy.
W konferencji tej XF]HVWQLF]\OL
URd-
ILOR]RIRZLH ] 8NUDLQ\ /LWZ\ 6áRZDFML
L 3ROVNL Z\JáDV]DMF áF]QLH UHIHUDWyZ
2WZDUFLD NRQIHUHQFML Z GQLX OLVWRSDGD U GRNRQDá yZF]HVQ\ 5HNWRU
85 ± SURI GU KDE 7DGHXV] /XOHN *RFL SRZLWDá G\UHNWRU ,QVW\WXWX )LOR]RILL 85
– prof. dr hab. Andrzej L. Zachariasz oraz dziekan WFiS UMCS w Lublinie –
SURI GU KDE =G]LVáDZ - &]DUQHFNL NWyU\ SU]HZRGQLF]\á VHVML SOHQDUQHM
Z SLHUZV]\P GQLX REUDG ZUD] ]
Uniwersytet Odessa).
ijhn FZjZl_f G <_jgbdh\_f 8NUDLQD
±
3RGF]DV VHVML SOHQDUQHM RWZLHUDMFHM WU]\GQLRZH REUDG\ ] ]DNUHVX SUREOe-
PDW\NL SRM
FLD E\WX SRM
FLD WHJR FR SLHUZV]H Z Z\PLDU]H P\OHQLD ILOR]RILFzQHJR UHIHUDW\ Z\JáRVLOL
SURI GU KDE =G]LVáDZ
Cackowski (Polska – UMCS
Hlqzlu b khh[s_gby OjhgbdZ kh[ulbc
342
Lublin) %\W L MHJR
gbj B Mzfh\
SRM
FLH SURI GU KDE -y]HI %D ND 3ROVND ± 8 .DWRZLFH
6WRVXQHN QDXNL L ILOR]RILL GR RQWRORJLL Z
ZLHWOH recentywizmu,
ijhn :\_
(Ukraina – Uniwersytet Odessa) DZl_]hjbb f_lZnbabdb
Prof. PhDr. Vladimír Leško, CSc. 6áRZDFMD ±
Uniwersytet Prešov) Ako je PRåQD PHWDIL]\ND SR Heideggerovi?, prof. dr hab.
=G]LVáDZ - Czarnecki (Polska – UMCS Lublin) Idea bytu historycznego.
b f_lZnbabdZ dZl_]hjbc
6HVM
]DNRF]\áD GáXJD L ]DUD]HP RZRFQD G\VNXVMD
Foto 1
Fot. E. Wójcikiewicz
Uroczyste otwarcie konferencji.
Od lewej: ówczesny rektor UR – prof. dr hab. T. Lulek oraz gospodarze konferencji:
dyrektor Instytutu Filozofii UR – prof. dr hab. A. L. Zachariasz,
dziekan WFiS UMCS w Lublinie – prof. dr hab. Z. J. Czarnecki
2EUDG\ GUXJLHJR GQLD WM OLVWRSDGD RGE\ZDá\ VL
Z F]WHUHFK VHNFMDFK
sekcja A %\W L PHWDIL]\ND ± KLVWRULD SRM
ü
sekcja B Ontologia i metafizyka,
sekcja C %yJ F]áRZLHN L ZLDW F]áRZLHND
sekcja D %\W L MHJR SRM
FLH
Obradom sekcji A (%\W L PHWDIL]\ND ± KLVWRULD SRM
ü przewodniczyli: Prof.
PhDr. Rudolf Dupkala, CSc. 6áRZDFMD ± 8QLZHUV\WHW Prešov) oraz prof. dr
KDE %ROHVáDZ Andrzejewski 3ROVND ± 8$0 3R]QD : VHNFML WHM Z\JáRV]oQR QDVW
SXMFH UHIHUDW\ prof. dr hab. Henryk Pisarek (Polska – Uniwersytet
6SUDZR]GDQLD L NRPXQLNDW\ .URQLND Z\GDU]H
343
UHODFML
PL
G]\
E\WHP
D
QLHE\WHP
Paczkowski (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) 3DUDGRNV\ SODWRVNLHM QDXNL R E\FLH dr Jerzy Lepieszkiewicz (Polska
± 3$3 6áXSVN 3L
ü DSRULL SDUDG\JPDWX NDUWH]MDVNLHJR GU %RJXVáDZ 3D(
3ROVND ± 8QLZHUV\WHW :URFáDZVNL 3RM
FLH LVWQLHQLD H[LVWHQWLD Z XM
FLX
G. W. Leibniza, SURI GU KDE %ROHVáDZ Andrzejewski 3ROVND ± 8$0 3R]QD
Byt u Kanta i w QHRNDQW\(PLH dr Marek Kornecki (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Problem metafizyki i istnienia z perspektywy E. Husserla,
dr Anna Habrat (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Byt i byt-nieprawdziwy
w teorii Herberta Spencera, Prof. PhDr. František Mihina, CSc. 6áRZDFMD ±
Uniwersytet Prešov) Svet v perspektive wittgensteinovho „Traktatu”, dr Witold
M. Nowak (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) R. G. Collingwooda koncepcja
metafizyki, mgr Adam Wojtunik (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Jak mo*liwa jest metafizyka wg A. Schopenhauera, mgr Agnieszka Iskra-Paczkowska
(Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Byt w filozofii Jean-Paula Sartre’a a ontoORJLF]Q\ VWDWXV ZDUWRFL mgr Marek Bosak (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) 3RM
FLRZH XMPRZDQLH U]HF]\ZLVWRFL Z P\OL 5 Rorty’ego, Prof. PhDr.
Rudolf Dupkala, CSc. 6áRZDFMD 8QLZHUV\WHW Prešov) Transcendentno ako ontologicky problem v slovenskej filozofii 20. Storocia, ks. dr Dariusz Oko (Polska
– PAT Kraków) Byt jako przedmiot nieograniczonego pragnienia poznania
w filozofii transcendentalnej Bernarda Lonergana, dr Magdalena )DrdeckaNowak (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) 6SyU PHWDIL]\ND ] LURQLVW Rorty’ego
SUyED SU]H]Z\FL
*HQLD WUDG\F\MQ\FK SUREOHPyZ PHWDIL]\F]Q\FK mgr Edyta
Greber 3ROVND ± 8QLZHUV\WHW 6]F]HFLVNL Problematyka bytu w filozofii
G. K. Chestertona, dr Magdalena Michalik (Polska – Uniwersytet Rzeszowski)
3UDJPDW\F]QH XM
FLH E\WX Z NV]WDáWRZDQLX VL
SRVWPRGHUQLVW\F]QHM ZL]ML U]HF]\ZiVWRFL dr Marianna E. Flis-Jaszczuk (Polska – UMCS Lublin) 0R*OLZRü UeIOHNVML ILOR]RILF]QHM QDG E\WHP Z ZLHWOH XZDJ . Jaspersa i L. Giussaniego.
Sekcji B (Ontologia i metafizyka) przewodniczyli: ijhn :e_dkZg^j
< QZcdh\kdbc (Ukraina – Uniwersytet Odessa) i prof. dr hab. Kazimierz
Jodkowski 3ROVND ± 8QLZHUV\WHW =LHORQD *yUD ]D UHIHUDW\ Z\JáRVLOL dr hab.
Janusz Jusiak (Polska – UMCS Lublin) 0HWDIL]\ND PLW G]LDáDQLH WZyUF]H
GU *UD*\QD )XUNRZVND (Polska – UMCS Lublin) Czy postmodernizm przekroF]\á PHWDIL]\N
" dr Krzysztof J. Kilian (Polska – Uniwersytet Rzeszowski)
Paradygmat ontologiczny a poznanie teoretyczne, dr Marek Ruba (Polska –
Uniwersytet Rzeszowski) 1LFRü MDNR IXQGDPHQW E\WX PJU :áRG]LPLHU] =L
ED
(Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Dekonstrukcja metafizyki, ^hp ?\]_gby
? QZcdh\kdZy (Ukraina – Uniwersytet Odessa) Kbg_j]_lbq_kdb_ Zki_dlu
[ulby b ijh[e_fZ hilbfbaZpbb wdki_jlguo kbkl_f, mgr Piotr .RáRG]LHjczyk (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) M-ontologia jako ontologia cyberprzestrzeni, mgr Magdalena Ruta (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Teza Churcha a status przedmiotów matematycznych.
:URFáDZVNL
2
MHGQ\P
Z Ä6RILFLH´ 3ODWRQD
DVSHNFLH
GU 3U]HP\VáDZ
344
Hlqzlu b khh[s_gby OjhgbdZ kh[ulbc
Kolejnej sekcji, sekcji C %yJ &]áRZLHN L ZLDW F]áRZLHND przewodniczyli:
prof. dr hab. Karol Bal 3ROVND ± 8QLZHUV\WHW :URFáDZVNL RUD] prof. dr hab.
Stefan Symotiuk 3ROVND ± 80&6 /XEOLQ 5HIHUDW\ Z\JáRVLOL prof. dr hab.
Karol Bal 3ROVND ± 8QLZHUV\WHW :URFáDZVNL „6LWWOLFKNHLW´ MDNR SU]HVWU]H
L SRGVWDZD RQWRORJLF]QD PRUDOQRFL X +HJOD prof. dr hab. Jadwiga 0L]LVND
(Polska – UMCS Lublin) Byt ludzki: natura czy kondycja?, Prof. PhDr. Olga
Sisáková, CSc. 6áRZDFMD ± 8QLZHUV\WHW Prešov) Pojem hodnoty vo svetle ontologii diferencie, ^j ;Zky A Gbdbnhjh\Z (Litwa – Uniwersytet Vilno)
J_eb]bhaghnbehkhnkdh_ \hkijbylb_ \j_f_gb :[jZZfhf B_rmZ =_r_e_f,
mgr Ryszard Wójtowicz (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Metafizyczne
i fenomenologiczne podstawy antropologii K. :RMW\á\ GU &]HVáDZ *U\NR (Polska – UMCS Lublin) 6SRU\ ZRNyá LVWRW\ E\WX VRFMRNXOWXURZHJR PL
G]\ socjologizmem a kulturalizmem) i ich konsekwencje dla morfologii kultur, prof. dr
hab. :LDF]HVáDZ Szalkiewicz (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Problem
%RJD Z PHWDIL]\FH :áRG]LPLHU]D 6RáRZMHZD ^hp LalygZ ;e_gdh (Ukraina –
Uniwersytet Drohobycz) Fh\Z  ex^kvd_ [ully ^hp :gZlhebc = LboheZa
8NUDLQD ± G$MDF: .LMów) Hglheh]bq_kdZy ]ghk_heh]by \ jmkkdhc
j_eb]bhaghc nbehkhnbb
W sekcji D (%\W L MHJR SRM
FLH której SU]HZRGQLF]\á prof. dr hab. Jan
Szmyd (Polska – AP Kraków) i ^hp <eZ^bfbj K <hagZd (Ukraina – UniZHUV\WHW 'URKRE\F] UHIHUDW\ Z\JáRVLOL SURI GU KDE :LHVáDZ 6]WXPVNL (PolVND ± 8 .DWRZLFH %\W ± RGSRZLHG( QD S\WDQLH Ä&R WR MHVW"´ Doc. PhDr.
Anna Ondrejková, CSc. 6áRZDFMD ± 8QLZHUV\WHW Banská Bystrica): 3RM
FLH
bytu jako „ens per se”, dr Marek àDJRV] 3ROVND ± 8QLZHUV\WHW :URFáDZVNL
1LHVNRF]RQRü ZV]HFKZLDWD Z\EUDQH DVSHNW\ SUREOHPX f]j /\]_gc
<bgh]jZ^h\ (Ukraina – Uniwersytet Lwów) One World Is Not Enough:
i_jki_dlb\b iexjZeklbqgbo hglheh]c, dr Andrzej àXNDVLN (Polska –
UMCS Lublin) 2 SRM
FLX LVWQLHQLD Z QDXNDFK SU]\URGQLF]\FK dr Artur
Mordka (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) O dwóch ontologicznych zasadach
± QLHFLJáRFL egzystencjonalnej i QLHZDUWRFLRZDQLD HJ]\VWHQFMDOQHJR dr Jacek Breczko 3ROVND ± $NDGHPLD 0HG\F]QD %LDá\VWRN 1D ZVNLHM NáDGFH PL
dzy dogmatyzmem a agnostycyzmem, ^hp <eZ^bfbj K <hagZd (Ukraina –
Uniwersytet Drohobycz) Kfuke \hijhrZgby h [ulbb dr Waldemar Prusik
3ROVND ± 8QLZHUV\WHW 6]F]HFLVNL %\W UHDOQ\ F]\ E\W ZLUWXDOQ\ PR*OLZ\"
Pytanie o przedmiot poznania filozoficznego, Mgr. Pavol Labuda 6áRZDFMD ±
Uniwersytet Banská Bystrica) Ako je PRåQD PHWDIL]\ND" Východiská reflexívnej
metafyziky Emericha Coretha.
3R SU]HUZLH Z REUDGDFK SRSRáXGQLRZ\FK VHNFMD % L ' ZVSyOQLH NRQW\QuRZDá\ G\VNXVMH QDG ]DJDGQLHQLDPL ] ]DNUHVX RQWRORJLL L PHWDIL]\NL :\JáDV]aQ\P UHIHUDWRP L Sy(QLHMV]\P G\VNXVMRP SU]HZRGQLF]\á prof. dr hab. Kazimierz Jodkowski (Polska – Uniwersytet Zielona Góra) oraz ^hp <eZ^bfbj
K <hagZd
8NUDLQD ± 8QLZHUV\WHW 'URKRE\F] : WHM F]
FL REUDG UHIHUDW\
6SUDZR]GDQLD L NRPXQLNDW\ .URQLND Z\GDU]H
345
Z\Jáosili:
prof. dr hab. Jan Szmyd (Polska – AP Kraków) Psychika
ijhn FZjZl G <_jgbdh\ (Ukraina – Uniwersytet Odessa) ;ulb_ aeZy beexahjghklv Z[kljZdpb \ k\_l_ j_Zevghklb
dhgdj_lgh]h ]mfZgbafZ prof. dr hab. Kazimierz Jodkowski (Polska – Uniwersytet Zielona Góra) +LSRWHW\F]QRü E\WX 2 Z\*V]RFL RQWRORJLL QDXNRZHM
QDG RQWRORJL VSHNXODW\ZQ Doc. PhDr. Marián 3DOHQþiU CSc. 6áRZDFMD ±
Uniwersytet Banská Bystrica) Ako je PRåQD PHWDIL]\ND
D NUHDW\ZQR ü RQWRORJLF]QD
Fot. E. Wójcikiewicz
Uczestnicy konferencji podczas obrad
)LOR]RILF]QH UHIOHNVMH D QLHNLHG\ ]D*DUWH G\VNXVMH MDNLH WRZDU]\V]\á\ Zy-
JáDV]DQ\P UHIHUDWRP QLH EXU]\á\ MHGQDN*H DWPRVIHU\ SRZDJL L ZD*QRFL SRGM
WHM IXQGDPHQWDOQHM SUREOHPDW\NL E\WX L LVWQLHQLD 2NUDV ]D ILOR]RILF]Q\FK
]PDJD MDN UyZQLH* Z\UD]HP ZG]L
F]QRFL JRFLRP ]D WUXG SU]\E\FLD GR 5]e-
V]RZD L MHV]F]H ZL
NV]\ WUXG VSURVWDQLD SRVWDZLRQ\P ILOR]RILF]Q\P Z\]ZaQLRP E\áD XURF]\VWD NRODFMD SRGF]DV NWyUHM SU]\JU\ZDáD NDSHOD OXGRZD ]
Lube-
QL &]DV ELHVLDG\ ]DNRF]\á ZL
F REUDG\ GUXJLHJR GQLD Z DWPRVIHU]H KXF]QHM
ZHVRáHM VáRZLDVNLHM ]DEDZ\
7UDG\FM W\FK VSRWND MHVW UyZQLH* GHEDWD ÄRNUJáHJR VWRáX´ )LOR]RIyZ
.UDMyZ 6áRZLDVNLFK NWyUD MHVW QLHRGáF]Q\P HOHPHQWHP ND*GHM RUJDQL]RZDQHM
przez Instytut Filozofii UR konferencji. Tym razem 25 listopada dyskusja toF]\áD VL
SRG KDVáHP 6WDQ UHIOHNVML QDG E\WHP Z NUDMDFK VáRZLDVNLFK której
SU]HZRGQLF]\á prof. dr hab. Andrzej L. Zachariasz %RJDFWZR IRUPXáRZaQ\FK P\OL LFK Uy*QRURGQRü VWDQRZLáR LQVSLUDFM
GR GDOV]\FK Já
EV]\FK GoFLHND L G\VNXVML FR
SUREOHPDW\N
ZLDGF]\áR
R SRWU]HELH L ]DVDGQRFL EDGD QDG SRGM
W WX
3R GHEDFLH ÄRNUJáHJR VWRáX´ RGE\áD VL
UyZQLH* VHVMD SOHQDUQD QD ]DNR-
prof. dr hab. Karol Bal (Polska –
ijhn :e_dkZg^j < QZcdh\kdbc (Ukraina – Uniwersytet Odessa) F_lh^ dZd kj_^kl\h ihagZgby [ulby dr hab. Aleksy 0RáF]DQRZ (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) KwantyF]HQLH NRQIHUHQFML NWyUHM SU]HZRGQLF]\á
8QLZHUV\WHW :URFáDZVNL 5HIHUDW\ Z\JáRVLOL
Hlqzlu b khh[s_gby OjhgbdZ kh[ulbc
346
fikacja i egzystencji oraz prof. dr hab. Andrzej L. Zachariasz (Polska – Uniwersytet Rzeszowski) Istnienie i jego momenty jako przedmiot refleksji filozoficznej SU]HGVWDZLDMF QRZ\ SDUDG\JPDW P\OHQLD R E\FLH L PR*OLZRFL MHJR
XM
FLD SRM
FLRZHJR ² RQWRORJL
HJ]\VWHnFMDOQ
8SDPL
WQLHQLHP WDPW\FK FKZLO MHVW ZVSyOQD IRWRJUDILD NWyUD ]DSHZQH MHVW
PLá SDPLWN ] WHJR QDXNRZHJR VSRWNDQLD
Foto 4 wspólna fotografia
Fot. E. Wójcikiewicz
,,, 0L G]\QDURGRZD .RQIHUHQFMD )LOR]RIyZ .UDMyZ 6áRZLD
*
VNLFK
%\W L PR OLZR ü MHJR XM FLD SRM FLRZHJR
5]HV]yZ±%RJXFKZDáD ± OLVWRSDGD U
5H]XOWDWHP P\ORZ\FK ]PDJD ILOR]RIyZ NUDMyZ VáRZLDVNLFK QDG SRM
-
FLHP E\WX L LVWQLHQLD MHVW NVL*ND
Byt i jego
SRM
FLH wydana pod red. A. L. Za-
FKDULDV]D Z\G 85 U -HVW WR MX* NROHMQ\ RZRF U]HV]RZVNLFK ILOR]RILFz-
Q\FK VSRWND 6HUL
UR]SRF]á ERZLHP WRP ]DZLHUDMF\ PDWHULDá\ pokonferencyjne z 1999 roku: Europejskie modele tolerancji (red. A. L. Zachariasz, wyd.
85 D QDVW
SQLH ] NRQIHUHQFML Z U 1DURG\ VáRZLDVNLH ZREHF globalizacji (red. A. L. Zachariasz, wyd. UR 2003). W roku 2003 kolejna, IV Mi
-
G]\QDURGRZD .RQIHUHQFMD )LOR]RIyZ .UDMyZ 6áRZLDVNLFK NWyUHM UH]XOWDWHP
E
G]LH NROHMQ\ ]QDPLHQLW\ WRP ]DZLHUDMF\ V]HURNL ZDFKODU] SUREOHPDW\NL
RVF\OXMFHM ZRNyá ]DJDGQLH ZDUWRFL