Jozef Batory Argus

2013 – Rok Żołnierzy Wyklętych
1 marca Dzień Żołnierzy Wyklętych
Żołnierze Wyklęci związani z Podkarpaciem cz.3
Kapitan Józef Batory ps. Argus
Urodził się 20 lutego 1914 r. w Weryni koło Kolbuszowej. Pochodził z rodziny
rolniczej, był synem Jana, aktywnego w Polskim Stronnictwie Ludowym, oraz Petroneli z
Wilków. Maturę zdał w Prywatnym Koedukacyjnym Gimnazjum w Kolbuszowej, w 1937
rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W stopniu podporucznika
ukończył Kurs Podchorążych Rezerwy Piechoty w 22 Dywizji Piechoty Górskiej. Walczył w
kampanii wrześniowej, a podczas okupacji działał w konspiracji w Związku Walki Zbrojnej i
Armii Krajowej jako oficer łącznikowy Obwodu AK Kolbuszowa. Po awansie na kapitana
został adiutantem Komendy Obwodu.
Po wkroczeniu Sowietów działał w Zrzeszeniu Wolność i Niezawisłość, jako szef
łączności zewnętrznej Zarządu Głównego. Od jesieni 1945 r. do końca 1947 r. syl stałym
łącznikiem WiN-u z prymasem Augustem Hlondem. Aresztowany przez UB 2 grudnia 1947
r. Brutalne śledztwo trwało 3 lata i było prowadzone pod bezpośrednim nadzorem NKWD.
Rozprawa odbyła się w październiku 1950 r. przed Wojskowym Sądem Rejonowym w
Warszawie. 14 października kpt. J. Batory został skazany na 2-krotną karę śmierci.
Został zastrzelony strzałem w tył głowy w więzieniu na warszawskim Mokotowie 01.
03. 1951 r. Miejsce pochówku pozostaje nieznane. Jego symboliczny grób znajduje się na
cmentarzu w Kolbuszowej, a symboliczny pogrzeb odbył się 17 IX 1994 r. 54. rocznicę
napaści ZSRR na Polskę. 1 marca 2010 r. został pośmiertnie odznaczony przez Prezydenta RP
Lecha Kaczyńskiego za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej
Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. W 2013 r. został pośmiertni awansowany na
majora.
W konspiracji działali także bracia Józefa Batorego. Młodszy brat zginął w walce z
Niemcami jako żołnierz Armii Krajowej w czasie akcji Burza 27 sierpnia 1944. Inny z braci
Stefan za przynależność do Armii Krajowej wywieziony został do łagrów w Stalinogorsku.
Jacek Bazak