Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu

Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Wpisany przez Anna Drabik
Jak w praktyce są opodatkowane te świadczenia?
Zakładowy Funduszu Świadczeń Socjalnych (dalej: ZFŚS lub Fundusz) jest formą
pomocy socjalnej realizowanej przez pracodawcę. Pracodawca tworzy go zgodnie z
ustawą z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. z
1996 r., Nr 70, poz. 335, dalej: ustawa o ZFŚS).
Środkami Funduszu administruje pracodawca. Świadczenia z ZFŚS mają charakter uznaniowy.
Pracownik nie może rościć sobie do nich prawa. Złożone przez pracowników wnioski o
świadczenie są rozpatrywane indywidualnie na podstawie przyjętych kryteriów socjalnych, tzn.
po przeanalizowaniu każdorazowo sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej oraz dodatkowo
mieszkaniowej
w przypadku ubiegania się o świadczenie
dot. pomocy mieszkaniowej.
Działalność socjalna w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS, to działalność polegająca na
świadczeniu przez pracodawców usług na rzecz różnych form wypoczynku, działalności
kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach
oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielaniu pomocy materialnej - rzeczowej
lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe.
Ustawa o ZFŚS posługuje się pojęciem pomocy rzeczowej, ale jej nie definiuje. Definicję rzeczy
określa art. 45 Kodeksu cywilnego, z którego wynika, iż rzeczami są tylko przedmioty
materialne. Przykładowymi formami udzielanej pomocy rzeczowej z ZFŚS mogą być wydatki na
1/6
Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Wpisany przez Anna Drabik
zakup: lekarstw, artykułów żywnościowych, podręczników szkolnych dla dzieci, odzieży dla
osób uprawnionych znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej.
Osoby uprawnione do korzystania z ZFŚS zgodnie z art. 2 pkt 5 ustawy o ZFŚS to pracownicy i
ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym
pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych
z Funduszu.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ZFŚS, przyznawanie świadczeń oraz wysokość dopłat z
Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do
korzystania z ZFŚS. Każdorazowe udzielenie pomocy zarówno rzeczowej, materialnej jak i
finansowej powinno opierać się o wcześniejszą weryfikację sytuacji życiowej, rodzinnej oraz
materialnej osoby ubiegającej się o świadczenie.
Środki z ZFŚS mogą być przeznaczone na takie cele, jak:
dofinansowanie różnych form aktywnego spędzania wolnego czasu, np.:
- dopłat do biletów wstępu: do kina, teatru, na koncerty, wystawy, imprezy sportowe i
rekreacyjne,
-
biletów na basen, do siłowni,
- imprez kulturalno-oświatowych i sportowo rekreacyjnych organizowanych przez
pracodawcę: wycieczek jedno- lub kilkudniowych, zabaw dla dzieci;
2/6
Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Wpisany przez Anna Drabik
- dopłata pracodawcy do wypoczynku krajowego i zagranicznego. W ustawie o ZFŚS nie
są określone konkretne formy wypoczynku, które mogą być dofinansowane z Funduszu, mogą
to więc być np.:
- wczasy letnie lub zimowe,
- wypoczynek organizowany we własnym zakresie - „wczasy pod gruszą",
- wypoczynek letni i zimowy dla dzieci i młodzieży;
-
zwrotna i bezzwrotna pożyczka mieszkaniowa.
Pomoc zwrotną można przeznaczyć na:
-
remont i modernizację lokalu lub budynku mieszkalnego,
przystosowanie mieszkania do potrzeb niepełnosprawnego członka rodziny,
zakup mieszkania i domu jednorodzinnego,
pokrycie kosztów wykupu lokalu na własność.
Pomoc bezzwrotną można przeznaczyć na pokrycie wydatków związanych z użytkowaniem
mieszkania: zapłatę za czynsz, opłaty za światło, prąd, gaz, zakup opału itp.;
- zapomogi otrzymywane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk
żywiołowych, długotrwałej choroby (pracownika lub członka jego najbliższej rodziny) lub śmierci,
do określonej wysokości za rok podatkowy.
Dozwolone wydatki finansowane ze środków ZFŚS są określone w art. 2 pkt 1 ustawy o ZFŚS
pod szeroko rozumianym pojęciem działalności socjalnej. Analizując cel tworzenia ZFŚS, czyli
pomoc dla najgorzej sytuowanych pracowników, należy racjonalnie podejść do klasyfikacji
wydatków z tych środków. Niedozwolone jest finansowanie wydatków na:
- dodatkowe ubezpieczenia dla pracowników,
- badania lekarskie i szczepienia, np. przeciwko grypie,
- dokształcanie pracowników,
- organizowanie imprez takich, jak np. pożegnalnych dla pracowników odchodzących na
emeryturę,
- dojazd pracowników do pracy,
3/6
Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Wpisany przez Anna Drabik
- zakup prezentów, np. na Dzień Kobiet i inne święta okolicznościowe,
- zakup wieńców, wiązanek itp.
Zasady wykorzystywania środków z ZFŚS, w tym ich podział na poszczególne cele i rodzaje
działalności socjalnej oraz warunki ich przyznawania określa pracodawca w regulaminie ZFŚS
w uzgodnieniu z organizacją związkową działającą w jego zakładzie pracy. Pracodawca, u
którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem
wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Regulamin ZFŚŚ określa:
-
zasady tworzenia funduszu,
zasady przeznaczenia środków na poszczególne cele,
rodzaje działalności socjalnej oraz zasady,
warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu.
Do spraw nieuregulowanych w regulaminie mają zastosowanie powszechnie obowiązujące
zasady i przepisy prawa.
Opodatkowanie wypłat z ZFŚS
4/6
Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Wpisany przez Anna Drabik
Po stronie pracownika wartość rzeczowych świadczeń otrzymywanych przez niego z ZFŚS do
wysokości 380 zł w roku podatkowym jest zwolniona z podatku na mocy ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych (dalej: UPDOF).
Świadczeniami tymi
nie
są bony, talony i inne znaki, uprawniające do wymiany na towary lub usługi
(art. 21 ust. 1 pkt 67 UPDOF). W przypadku, gdy świadczenia wypłacane z ZFŚS u danego
pracodawcy przekroczą kwotę ww. limitu, musi on od nadwyżki pobrać i odprowadzić podatek
do urzędu skarbowego.
Zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym są zapomogi otrzymywane w przypadku
indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci do
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł (art. 21 ust. 1 pkt. 26 UPDOF).
Zwolnione z opodatkowania są również dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez
podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i
zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w
placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych,
oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i młodzieży do
lat 18 niezależnie od ich wysokości (art. 21 ust. 1 pkt. 78 UPDOF).
Świadczenia socjalne są wyłączone z podstawy wymiaru składek w zakresie ubezpieczeń
społecznych i zdrowotnych.
Dla pracodawcy wypłata z ZFŚS nie stanowi kosztu uzyskania przychodu zgodnie z ustawą o
podatku dochodowym od osób prawnych, natomiast odpis dokonany na ten Fundusz stanowi
5/6
Świadczenia wypłacane pracownikom z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
Wpisany przez Anna Drabik
koszt podatkowy.
Reasumując - w praktyce kryterium przyznawania środków z ZFŚS stosuje się w ten sposób, że
im gorsza jest sytuacja danej osoby uprawnionej do korzystania z pomocy socjalnej, tym
wyższe powinna ona otrzymać świadczenie. Zasada ta wyklucza przyznawanie świadczeń z
funduszu w jednakowej wysokości wszystkim uprawnionym pracownikom.
W pierwszej kolejności pomoc z funduszu powinna być udzielana pracownikom dotkniętym
zdarzeniami losowymi, długotrwałą chorobą, znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej,
samotnie wychowującym dzieci, wychowującym dzieci wymagające specjalnej opieki i leczenia.
Oczywiście jest to każdorazowo indywidualna sytuacja do oceny przez pracodawcę. Jeśli
chodzi o opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych świadczeń otrzymanych
przez pracowników z ZFŚS, to są one opodatkowane zgodnie z UPDOF z wyłączeniami
wynikającymi z art. 21 ust. 1 pkt 26, 67 i 78.
6/6