CESE Info 10

ISSN 1830-5148
EKES
Grudzień 2005 / 
INFO
EUROPEJSKI KOMITET EKONOMICZNO-SPOŁECZNY — POMOST MIĘDZY EUROPĄ A ZORGANIZOWANYM SPOŁECZEŃSTWEM OBYWATELSKIM
WWW.ESC.EU.INT
Eurośródziemnomorski szczyt rad społeczno-gospodarczych
i podobnych instytucji
OD REDAKCJI
Odnowa procesu barcelońskiego!
Szanowni Czytelnicy,
mijający rok był dla Unii
Europejskiej w ogólności, a dla Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w szczególności, okresem obfitującym w wydarzenia. Teraz
jednak przyszedł czas mieszanych uczuć. Zbliża się
koniec roku i wciąż nie ma pewności co do kilku
podstawowych spraw, z których najważniejsze to dalsze działania w procesie integracji
europejskiej i przyszłe ramy finansowe. Na
światowej scenie także panuje niepewność, co
do tego na przykład, czy negocjacje w ramach
rundy Doha doprowadzą pomyślnie do rozszerzenia światowego, regulowanego systemu
handlu.
W sprawach europejskich natomiast jest coraz
więcej pewności w odniesieniu do kilku kwestii bliskich obecnemu Komitetowi. Komitet
zawsze podkreślał podstawowe znaczenie
strategii lizbońskiej jako najlepszej gwarancji
europejskiego modelu gospodarczego i społecznego oraz modelu w dziedzinie ochrony
środowiska i kultury, niemniej kładł również
nacisk na potrzebę włączenia zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego. Teraz
Komitet podąża w nowym kierunku, realizując
zadania wynikające z mandatu przyznanego
przez Radę Europejską w marcu 2005 r.
Komitet zawsze uwydatniał znaczenie zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego
i samego Komitetu w eliminowaniu barier
między Europą a jej obywatelami. Teraz dzięki skutecznemu zastosowaniu metody open
space i formatu forum zainteresowanych stron
Komitet jest w pełni zaangażowany w proces
eliminowania barier.
To jedynie dwa przykłady z tego obfitującego
w wydarzenia roku. W istocie przed napisaniem
tego artykułu zajrzałam na stronę internetową
Komitetu i przy przeglądaniu tegorocznych
komunikatów prasowych od razu uderzyło
mnie to, jak wiele dokonał Komitet.
Przedmiotem naszej troski powinien być naturalnie wspomniany przeze mnie wyżej ciągły
brak pewności w kilku kwestiach, ale pocieszeniem dla nas mogą być dwa pewniki – głos zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego
jest coraz bardziej słyszalny, a rola EKES w tym
kontekście zdobywa coraz większe uznanie.
Anne-Marie Sigmund
Przewodnicząca Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Ogólne odnowienie procesu barcelońskiego, propagowanie opiniodawczej funkcji i większego angażowania organizacji społeczeństwa obywatelskiego
przez władze polityczne to główne tematy eurośródziemnomorskiego szczytu rad społeczno-gospodarczych oraz podobnych instytucji, który odbył się
w Ammanie (Jordania) w dniach 20–21 listopada 2005 r.
Posiedzenie inauguracyjne otworzyli: Bassem Khail
Al-Salem – jordański minister pracy, Anne-Marie
Sigmund – przewodnicząca Komitetu Regionów,
Robert Van der Meulen – szef przedstawicielstwa
Komisji Europejskiej w Jordanii oraz Adnan Badran
– premier Jordanii, który poinformował, że królestwo to zdecydowało się utworzyć radę społeczno-gospodarczą. Uczestnicy wyrazili swoją solidarność
z Królestwem Jordanii po dramatycznych atakach
terrorystycznych z 9 listopada.
Ponad 150 przedstawicieli wzięło udział w ośmiu
sesjach roboczych i omówiło różnorodne tematy,
włącznie z procesem barcelońskim i partnerstwem
eurośródziemnomorskim. Główne cele, jakie zawarto w deklaracji końcowej, to: kontynuacja wysiłków
mających na celu ułatwienie tworzenia i wzrostu
znaczenia organów doradczych w regionie oraz określenie, wdrożenie i monitorowanie polityki sąsiedztwa
i partnerstwa; wzmocnienie kontaktów z innymi sieciami organizacji społeczno-zawodowych i organizacji
społeczeństwa obywatelskiego na szczeblu eurośródziemnomorskim; ułatwianie wszelkiej dwustronnej
i wielostronnej współpracy nastawionej na cele poko-
Anne-Marie Sigmund i premier Jordanii Adnan Badran
Badran
ju i dialogu, a w szczególności wysiłków palestyńskich
i izraelskich rad społeczno-gospodarczych dla ustanowienia trwałej i korzystnej dla obu stron współpracy.
Zagadnienia poruszane na tym szczycie utorowały
drogę dla szczytu szefów państw i rządów EUROMED
w dniach 28–29 listopada br., w którym EKES uczestniczył po raz pierwszy, reprezentując europejskie rady
społeczno-gospodarcze i podobne instytucje.
Podczas drugiego dnia szczytu miało miejsce spotkanie Anne-Marie Sigmund i króla Jordanii Abdullaha.
Król Abdullah wyraził swoje wsparcie dla deklaracji
barcelońskiej, która wzmocni współpracę pomiędzy
wszystkimi państwami regionu. Proces barceloński,
zapoczątkowany 10 lat temu, dotyczy politycznych,
gospodarczych i społecznych stosunków pomiędzy 25 państwami członkowskimi Unii Europejskiej
a 10 państwami śródziemnomorskimi.
Debata publiczna w parlamencie szkockim
Społeczeństwo obywatelskie może pomóc
w stworzeniu nowej wizji Europy w Szkocji
Dnia 21 listopada 2005 r., przy okazji 518. posiedzenia Prezydium w Edynburgu, Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny (EKES) przeprowadził publiczną debatę ze szkockimi organizacjami społeczeństwa
obywatelskiego oraz z członkami parlamentu szkockiego na temat roli zorganizowanego społeczeństwa
obywatelskiego w Europie i jego wyjątkowego wkładu
w informowanie obywateli o Europie. Wiceprzewodniczący
EKES Dimitrios Dimitriadis wezwał do stworzenia nowej
wizji Europy przy pomocy zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego.
(ciąg dalszy na str. 2)
W TYM WYDANIU
Wiceprzewodniczący EKES Dimitrios Dimitriadis zastanawia się
nad nową wizją Europy
WAŻNE DATY
• Wezwanie o nakreślenie wizji przyszłości społeczeństwa europejskiego
strona 2
• Zakupy bez wyrzutów! Richard Adams
strona 3
• Zwiększyć zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w politykę spójności
strona 3
• Wywiad z Patrickiem Venturinim, sekretarzem generalnym EKES: „Komitet stanowi część rozwiązania!”
strona 4
•
27–28 stycznia 2006 r.: w Salzburgu odbędzie się
konferencja „Sound of Europe” (Brzmienie Europy) na
temat tożsamości europejskiej.
•
6–7 lutego 2006 r.: w Kijowie odbędzie się konferencja na temat wspólnych dla Ukrainy i Europy wyzwań
i szans, przygotowana przez EKES i zorganizowane
społeczeństwo obywatelskie Ukrainy.
EKES-INFO / Grudzień 2005 / 
Informacje o członkach
Ted Mathgen nie żyje
Ted Mathgen , członek
Komitetu z ramienia
Luksemburga od 21 września 1998 r. zmarł 16 listopada 2005 r. po długiej
chorobie. Ted Mathgen był
zastępcą dyrektora luksemburskiej Izby Rzemieślniczej.
Był członkiem Sekcji ds.
Jednolitego Rynku, Produkcji i Konsumpcji (INT)
oraz Sekcji ds. Zatrudnienia, Spraw Społecznych
i Obywatelstwa (SOC).
Nowi
członkowie
Georges Liarokapis, 43 lata,
jest nowym członkiem EKES
na wniosek Confédération
française de l’Encadrement
CGC we Francji. Po studiach
prawniczych w Grecji, kontynuowanych następnie
w zakresie zarządzania we
Francji, w Anglii i Niemczech,
Georges Liarokapis rozpoczął
karierę zawodową w wielkim
przedsiębiorstwie francuskim o zasięgu międzynarodowym. Wybrany tam na przedstawiciela pracowników i jako członek CFE-CGC od 1993 r., równolegle
realizuje się w życiu zawodowym i związkowym. Jako
członek Komitetu Wykonawczego CFE-CGC Georges
Liarokapis opowiada się za dialogiem społecznym
w przedsiębiorstwie i za możliwością wypowiadania się pracowników w sprawach przedsiębiorstwa.
Jest przekonany, że wydajność gospodarcza może
być trwała, jeśli towarzyszy jej klimat sprawiedliwości
społecznej.
Wezwanie o nakreślenie wizji przyszłości społeczeństwa europejskiego
Europejski model społeczny był w centrum uwagi
podczas debaty szefów państw lub rządów, która
miała miejsce w Hampton Court pod koniec października. Czy Europa ma swój model społeczny? Jaki jest
to model i jak go obronić, zwłaszcza w kontekście
przyszłej globalizacji? O takich zagadnieniach dyskutowano podczas tego nieoficjalnego spotkania Rady
Europejskiej. W dyskusji wziął również udział EKES.
W liście do Przewodniczącego Rady Europejskiej
Tony’ego Blaira i innych szefów państw lub rządów
przewodnicząca Anne-Marie Sigmund zwróciła się do
nich o odnowienie klimatu zaufania i przywrócenie
nadziei obywatelom europejskim, nakreślając wizję
przyszłości społeczeństwa europejskiego.
Jej zdaniem, konkretne działania prowadzone w skali
Unii są konieczne, by zmobilizować obywateli Europy
na wszystkich poziomach. Warunkiem powodzenia
jest tu wzmocnienie demokracji uczestniczącej, czyli
włączenie do tego procesu organizacji społeczeństwa
obywatelskiego.
Muzyczny „Plan D”: komunikowanie
w sprawie Europy poprzez muzykę
„Jesteśmy ambasadorami Europy, a naszym wspólnym językiem jest muzyka” – stwierdziła Renate
Heinisch, członek EKES, podczas konferencji na
temat edukacji muzycznej dzieci, która odbyła się
w Wiedniu w październiku 2005 r. Celem spotkania młodzieży, ich rodziców i dziadków z Niemiec,
Austrii, Litwy, Słowacji i Węgier było szerzenie znajomości innych kultur poprzez muzykę, w ramach
kształcenia przez całe życie.
W Wiedniu w obecności byłego ministra spraw
zagranicznych Austrii Willibalda Pahra i uczniów
liceów wiedeńskich dokonano podsumowania
trzech lat realizowania tego programu spotkań.
Uczestnicy dyskutowali nad koniecznością organizowania tego typu spotkań europejskich, ich
znaczeniem i nad przyszłością Europy. „Plan D”
– inicjatywa Komisji na rzecz demokracji, dialogu
i debaty – jest istotnym elementem stabilności
europejskiej, dialogu pomiędzy narodami europejskimi i ich tożsamości kulturalnej. Uczniowie podkreślili zwłaszcza, że nie ma przyszłości dla Europy
bez wysiłku na rzecz lepszego zrozumienia i poszanowania innych narodów i kultur. Partnerzy tego
programu wyrazili nadzieję, że program zaowocuje
trwałą współpracą partnerską, oraz podkreślili znaczenie sieci kontaktów osobistych.
Zachowanie równowagi pomiędzy europejskim
modelem społecznym a tożsamością europejską jest
głównym wyzwaniem na przyszłość. Globalizacja
i starzenie się społeczeństwa europejskiego pociągają
za sobą nieuniknione skutki. Wynika z nich, że odpowiednie, sprawiedliwe i wyważone reformy umożliwiające modernizację i nadanie nowego rozpędu
temu modelowi, a zatem i zachowanie tożsamości
europejskiej, są konieczne i pilne.
Mając na celu zmodernizowanie i zreformowanie
oraz długofalowe utrwalenie modelu europejskiego,
Komitet z przekonaniem popiera strategię lizbońską i angażuje się na rzecz jej wdrażania, zwłaszcza
w ramach mandatu powierzonego mu przez wiosenny szczyt Rady Europejskiej.
Zdaniem przewodniczącej, konieczne są nowe inicjatywy, przy jednoczesnym osiągnięciu konkretnych
uzgodnień pomiędzy Unią Europejską, rządami krajowymi, partnerami społecznymi i innymi podmiotami
społeczeństwa obywatelskiego. Udział różnorodnych
przedstawicieli partnerów społecznych jako podmiotów tego procesu jest niezbędny, jeśli chcemy, by
nieodzowne reformy zostały właściwie pojęte, wynegocjowane i w konsekwencji lepiej przyjęte.
Hampton Court: na nieoficjalnym posiedzeniu Rady Europejskiej rozważane były zagadnienia przyszłości europejskiego modelu społecznego
W SKRÓCIE
europejską, do zreformowania i unowocześnienia
modelu europejskiego oraz do jego utrwalenia, jak
i do przywrócenia konsensusu europejskiego, tak istotnego dla kontynuacji procesu integracji europejskiej.
W swym liście przewodnicząca wzywa szefów państw
lub rządów do zachowania równowagi pomiędzy
europejskim modelem społecznym a tożsamością
(ciąg dalszy ze str. 1)
„Europa potrzebuje nowej wizji, nowej koncepcji,
a także potrzebuje przywództwa. Zorganizowane społeczeństwo obywatelskie może pomóc w stworzeniu
tej wizji, na rzecz przyszłości Europy” – wyjaśnił wiceprzewodniczący EKES podczas publicznej debaty
z przedstawicielami szkockich organizacji społeczeństwa obywatelskiego. EKES dąży ku Europie, w której demokracja uczestnicząca stanie się rzeczywistością. Zaangażowanie zorganizowanego społeczeństwa
obywatelskiego jest niezbędnym elementem procesu
pokonywania barier dzielących obywateli od Europy
oraz ponownego przybliżenia ich ku niej.
Otwierając i prowadząc debatę, George Reid, przewodniczący parlamentu szkockiego, zadał prowokacyjne
pytanie: „Czy polityka umarła?”. Podkreślił, że ludzie
nadal angażują się na różnorodne sposoby w wielorakie
kwestie, od globalnego ocieplenia po równouprawnienie. Dominującym pytaniem dyskusji, która następnie
się wywiązała, była kwestia zaangażowania obywateli
w politykę uczestniczącą XXI wieku.
Joyce McMillan, przewodnicząca Szkockiego Forum
Obywatelskiego, wezwała do ponownego przemyślenia struktur politycznych w okresie, gdy zmniejsza się
oddanie partyjne, lecz ludzie nadal są gotowi angażować się na inne sposoby. „Musimy pielęgnować, podtrzymywać i rozwijać nowe sposoby przyciągnięcia
ludzi” – stwierdziła Joyce McMillan. Co więcej, Europa
musi zastanowić się, które zadania należy realizować
na szczeblu UE, na szczeblu krajowym lub na szczeblu
samorządów lokalnych i regionalnych.
Oczywiście trzeba dojść do porozumienia europejskiego. Rada Europejska musi dawać przykład, jeśli
zależy nam na stworzeniu klimatu zaufania. Musi
ona szukać drogi porozumienia, osiągnąć konsensus umożliwiający kontynuowanie procesu integracji
europejskiej i gwarantujący, że wzrostowi gospodarczemu towarzyszyć będzie wzmocnienie spójności
społecznej. Jej zadaniem jest określenie i wdrożenie
planu dotyczącego Europy jutra, która trafniej odpowie na oczekiwania obywateli, dzięki czemu uda się
jej ich zmobilizować.
Linda Fabiani, członkini Parlamentu Szkockiego
i Pr zewodnicząca Komitetu ds. Europejsk ich
i Zewnętrznych, wezwała do prawdziwej debaty, która
rzeczywiście uwzględniłaby szkockie społeczeństwo
obywatelskie. Podkreśliła zwłaszcza, jak ważne jest włączenie do debaty młodych ludzi.
Demokracja uczestnicząca musi stać
się rzeczywistością
Ożywiona dyskusja, która następnie miała miejsce,
skoncentrowała się wokół takich kwestii, jak: przeciążanie obywateli informacjami; sposoby ukazania
obywatelom, jaki wpływ ma UE na ich życie codzienne;
problem apatii obywateli w przypadku zagadnień europejskich; a także popularna wśród polityków tradycja
obwiniania o wszystko „Brukseli”. Według uczestników,
uczucie wyłączenia wynika także z wrażenia, że Unia nie
słucha i nie uwzględnia problemów obywateli. Debata
uwydatniła znaczenie najlepszych praktyk – Europa
musi zaangażować się w większą liczbę inicjatyw, które
jednoczą obywateli, w celu przeanalizowania wspólnych problemów.
Jednakże, w perspektywie historycznej, debatę podsumowano pozytywnymi wnioskami – kilka lat temu
koncepcja społeczeństwa obywatelskiego i demokracji uczestniczącej były nieznane; dziś stają się rzeczywistością. Członkowie Prezydium EKES spotkali się
w Edynburgu z przedstawicielami różnorodnych szkockich organizacji społeczeństwa obywatelskiego w celu
podjęcia inicjatyw lokalnych i przeniesienia debaty
na temat Europy na szczebel państw członkowskich.
Inicjatywa ta będzie w przyszłości kontynuowana przez
EKES.
EKES-INFO / Grudzień 2005 / 
Zakupy bez wyrzutów!
Richard Adams
W tym roku europejscy konsumenci wydadzą ponad
20 miliardów euro na etyczne zakupy i większość
z nich uczyni to z chęcią, a nawet zapłaci wyższą cenę
za ten przywilej. Istnieje cała gama produktów, przy
których sprzedaży przekonuje się konsumentów,
że ich zakup przyczyni się do ulepszania świata.
Ponad 100 systemów etykietowania oferuje pozytywne podejście do zagadnień sprawiedliwości na
świecie, wykorzystania energii i zasobów, bioróżnorodności, troski o zwierzęta oraz innych zagadnień
społecznych, ekologicznych
czy etycznych.
Etykiety te gwarantują konsumentom, że wyższa cena,
którą płacą za produkty
noszące dane logo, (a zazwyczaj rzeczywiście kosztują
one więcej) wspiera ich osobiste przekonania i wartości.
Dobrze znanymi przykładami
Richard Adams podejmuje działania na są etykiety żywności orgarzecz zaangażowanej etycznie konsumpcji nicznej, znak sprawiedliwego handlu (fair trade) oraz oznakowania ekologiczne.
Etyczne zakupy są wygodnym i łatwo dostępnym
sposobem na wspieranie słusznych spraw. Poczucie
to dosięga zamożnych konsumentów właśnie wtedy,
gdy robią to, co często przyprawia ich o poczucie winy
– oddają się zakupom.
Systemy te zostały pierwotnie opracowane przez
grupy drobnych producentów, organizacje pozarządowe i alternatywne firmy handlowe. Obecnie rynek
rozrósł się do tego stopnia, że główne przedsiębiorstwa handlowe okazały poważne zainteresowanie
tematem, opracowując własne kontrole etyczne,
a nawet promując niektóre oznakowania etyczne.
UE wspierała rozwój wielu z tych etykiet na różne
sposoby i z różnych powodów; do tej pory jednak
nie podjęto prób określenia wspólnej polityki w tym
obszarze. Byłoby to niezwykle pomocne, nie tylko
dla konsumentów, lecz także dla nauczycieli, którzy
mogliby nauczać w szkołach kreatywnej i etycznej
konsumpcji.
Opracowałem podejście tego typu w ramach opinii rozpoznawczej, z poparciem prezydencji bry-
uzgodnienia wspólnych ram politycznych. Wszystkie
systemy gwarancji etycznych muszą być w stanie
znaleźć odpowiedź na osiem kluczowych kwestii:
EKES wnosi o spójniejszą europejską politykę etykietowania
produktów handlu etycznego
tyjskiej. Jako jeden z pionierów ruchu na rzecz
sprawiedliwego handlu – założyłem w latach siedemdziesiątych Traidcraft, który stał się największą
firmą brytyjską działającą na tych zasadach, założyłem także jedną z pierwszych firm przeprowadzających badania pod kątem etyki handlu oraz
sieć supermarketów sprzedających żywność organiczną. Obecnie uważam, iż w celu zapewnienia
trwałego zaufania konsumentów do handlu etycznego potrzeba gwarancji, iż koszty i korzyści dla
konsumentów i przedsiębiorstw z jednej strony,
a docelowe korzyści społeczno-ekologiczne z drugiej,
będą się w rozsądny sposób równoważyć. Obecnie
organizacje zajmujące się etykietowaniem według
zasad etycznych czynią niewiele w tym kierunku.
Przeważająca większość tych oznakowań stara się
być uczciwa i pragnie skutecznie krzewić własną
sprawę. Lecz istnieje wiele różnych poziomów korzyści, przez co konsumenci nie zawsze wiedzą, za co
płacą lub jakiemu celowi to służy.
Część problemu wynika z tego, że jesteśmy zwolennikami prostolinijności. Ludzie, którzy pragną wesprzeć jakąś sprawę czy zasadę, zazwyczaj wierzą,
że etykieta gwarantuje więcej, niż ma to miejsce
w rzeczywistości. Nie ma w tym nic złego, jeśli istnieje miejsce, w którym mogą dowiedzieć się, co faktycznie oznacza dana etykieta i kto za nią stoi. Moja
opinia ma na celu zachęcenie różnych DG Komisji do
Kto sprawuje nadrzędną kontrolę nad systemem? Czy
cele systemu odpowiadają troskom konsumentów oraz
wizji propagowanej przez ten handel? Czy system
dostarcza rozwiązań problemu, zgodnie z tym, jak się
go zazwyczaj definiuje? Czy standardy ustanawiane
i monitorowane przez system wyrażają cele? Czy istnieje wiarygodna ocena oddziaływania systemu na cele?
Czy dokonuje się niezależnych przeglądów funkcjonowania systemu? Czy istnieje procedura umożliwiająca
monitorowanie i ocenę kosztów systemu ponoszonych przez dostawców, pośredników i konsumentów
w odniesieniu do postępów na drodze do realizacji
założonych celów? Czy publiczne zapewnienia certyfikowanych firm i dostawców są odpowiednie w stosunku do celów, standardów i rezultatów systemu?
EKES, opierając się na swojej szczególnej roli przedstawiciela europejskiego zorganizowanego społeczeństwa obywatelskiego wśród instytucji unijnych,
znajduje się w idealnej sytuacji, by odegrać rolę
forum, na którym zagadnienia te zaowocować mogą
serią standardów jakości, zwiększających wpływ
etycznego handlu oraz pozwalających odróżnić
dobre systemy od złych. Częścią mojej wizji jest to, że
standardy te pomogą w stworzeniu wszechstronnej
bazy danych o produktach, w której będzie można
gromadzić, obiektywnie oceniać oraz udostępniać
informacje na temat czynników społecznych, ekologicznych i innych, wpływających na dany produkt.
Wystarczy pomyśleć, jak bardzo wyszukiwarka Google
ułatwiła dostęp do wszelkiego rodzaju informacji.
Obecnie dysponujemy środkami umożliwiającymi
przekazywanie zwykłym klientom wszelkich informacji,
jakich tylko chcą, w sposób, w jaki sobie życzą, na temat
tego, co kupują. Dobry skutek przyniósłby program
podnoszenia świadomości konsumentów, począwszy
od lat dziecięcych, poprzez system edukacji, a następnie przez kształcenie przez całe życie, w zakresie możliwości wpływania przez nich na dynamikę zagadnień
społecznych i ochrony środowiska poprzez świadome
zakupy. Jeśli wiedza jest władzą, to wkrótce konsumenci byliby w stanie zmienić świat, w którym żyją, na
lepsze.
Zwiększyć zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w politykę spójności
Komisarz ds. polityki regionalnej Danuta Hübner
wygłosiła na forum Komitetu przemówienie przy okazji
uchwalania opinii w sprawie Funduszu Solidarności
Unii Europejskiej. W wystąpieniu tym przedstawiła
nową koncepcję polityki spójności, zakładającą dążenie do wzmacniania jej wymiaru strategicznego oraz
do lepszego współdziałania w ramach polityk Unii
i państw członkowskich. W obecności pani komisarz
Komitet uchwalił opinię w sprawie przyszłości Funduszu
Solidarności Unii Europejskiej. W opinii tej apeluje
o rozszerzenie zakresu działania Funduszu.
Komisarz Hübner podziękowała Komitetowi za
wspieranie polityki spójności oraz za pełnienie
roli mediatora i propagatora dialogu obywatelskiego. Przychylnie
o c e n i ł a p ro p oz yc j ę
umocnienia współpracy
partnerskiej pomiędzy
Komisją, państwami
Danuta Hübner zabiera głos przed
członkowskimi oraz
zgromadzeniem EKES
podmiotami lokalnymi i regionalnymi, łącznie ze związkami zawodowymi, organizacjami pozarządowymi i społeczeństwem
obywatelskim, w nowym okresie programowania
2007–2013. „Wymogiem powodzenia strategii lizbońskiej jest pełne zaangażowanie wszystkich partnerów” –
stwierdziła komisarz Hübner, uznając to zaangażowanie
za główny warunek skuteczności Funduszy, utrzymania
legitymizacji polityki oraz lepszego porozumiewania się
ze społeczeństwem.
Pani komisarz przedstawiła strategiczne kierunki nowej
polityki spójności, która ma dążyć przede wszystkim do
podniesienia atrakcyjności regionów Europy poprzez
poprawę dostępu do nich oraz jakości usług, zachęcanie do inwestowania w nowe technologie i badania
naukowe, wzmacnianie ducha przedsiębiorczości oraz
tworzenie miejsc pracy dzięki inwestowaniu w kapitał
ludzki.
Podkreśliła, że inwestycje finansowane z Funduszy
Strukturalnych stanowią najwyraźniejszy znak solidarności europejskiej. „Ten kapitał musimy budować, starając się o przybliżenie Europy obywatelom”.
Rozszerzenie zakresu działania Funduszu
Solidarności
Komisarz Hübner przysłuchiwała się debacie na temat
opinii Komitetu w sprawie Funduszu Solidarności Unii
Europejskiej, opracowanej przez Paula Barrosa Vale
(Grupa I – Pracodawcy, Portugalia). W opinii tej Komitet
pozytywnie ocenia propozycję Komisji, by rozszerzyć
zakres zastosowania Funduszu Solidarności o katastrofy przemysłowe i technologiczne bądź katastrofy
spowodowane aktami terrorystycznymi, jak również na
sytuacje kryzysowe w dziedzinie zdrowia publicznego.
Paul Barros Vale przedstawia Komitetowi
swą opinię
Paul Barros Vale uznaje także, że we wniosku należałoby wziąć również pod uwagę inne, nieuwzględnione
w nim klęski, m.in. susze. Komitet podkreśla, że trzeba
obniżyć minimalne wartości progowe stwierdzonych
szkód lub zapewnić Komisji szersze pole manewru
decyzyjnego. Proponuje ponadto bardziej elastyczne
podejście do kategorii wydatków, które mogą być refundowane, tak by mogły one również objąć inne uzasadnione, a nieuwzględnione we wniosku koszty.
EKES-INFO / Grudzień 2005 / 
Wywiad z Patrickiem Venturinim – sekretarzem generalnym EKES
„Nie ma wątpliwości – Komitet stanowi część rozwiązania!”
W jaki sposób protokół może poprawić zauważalność
i rozpoznawalność EKES?
Przede wszystkim ważny jest fakt istnienia protokołu: Komisja
i Komitet uznają potrzebę zwiększenia współpracy, czego
wyraz znajduje się w preambule. Rewizja pierwszego protokołu, podpisanego w 2001 r., świadczy o sukcesie i obustronnych korzyściach, jakie przyniosła współpraca w przeszłości.
Jest również, a może przede wszystkim, potwierdzeniem
dalszej chęci wspólnego działania.
Po drugie, dzięki informowaniu o nim wewnątrz Komisji,
w dyrekcjach generalnych i w sekcjach, jest to narzędzie,
które pozwala nam lepiej uświadomić im potencjalną
wartość dodaną współpracy z EKES. Jest to dla nas
wyzwanie – za pomocą faktów przekonać jak największą liczbę pracowników Komisji, że w ich interesie leży
nawiązywanie partnerstwa z odpowiednimi organami
w Komitecie.
ze strony Komisji. Od 2001 r. formuła ta cieszy się dużym
powodzeniem i została rozszerzona na wnioski Parlamentu
i kolejnych prezydencji Unii, a nie tylko Komisji.
Na przykład zeszłej wiosny Komitet został trzykrotnie
poproszony o opinię przez przyszłą prezydencję brytyjską, między innymi w sprawie uproszczenia, w której,
dzięki wkładowi Centrum Monitorowania Jednolitego
Rynku, wydał opinię szczególnie interesującą i docenioną. Przyszła prezydencja austriacka uczyniła to samo,
prosząc nas o wydanie opinii w sprawie społeczeństwa
opartego na wiedzy, w sprawie przemian przemysłowych
i rozszerzenia oraz różnorodności biologicznej. Te opinie
rozpoznawcze są ogólnie odpowiedzią na bieżące zapotrzebowanie polityczne odnośnie do skomplikowanych
zagadnień, problemów wielopłaszczyznowych lub zagadnień, które nie osiągnęły jeszcze dojrzałości politycznej.
Opinie EKES mają więc charakter pilotażowy. Poprzez
przesłuchania organizowane przy sporządzaniu opinii
i konferencji ex post Komitet poszerza zakres konsultacji i dialogu ze społeczeństwem obywatelskim i pełni
uprzywilejowaną rolę miejsca wymiany poglądów między
instytucjami.
Lepsze stanowienie prawa to również najlepsze wykorzystywanie funkcji konsultacyjnej. Komitet istnieje i wykonuje dobrą, wymierną i konkretną pracę. Aby się o tym
przekonać, wystarczy przeczytać wydawane przez niego
opinie. Zadaniem trzech dużych instytucji jest zwracanie
się do niego o opinie w sposób selektywny i dynamiczny.
Sekretarz generalny EKES Patrick Venturini
Ponadto dla innych instytucji i bardziej ogólnie – dla
podmiotów spoza instytucji unijnych jest to znakomity
przykład dobrego sprawowania rządów, który wyjaśnia
i dobrze ilustruje uzupełnianie się funkcji konsultacyjnej,
pełnionej przez Komitet, i funkcji wykonawczej, pełnionej
przez Komisję. Ponieważ protokół wzmacnia dialog polityczny między tymi dwiema instytucjami, pozwala również EKES na optymalne wypełnianie roli konsultacyjnej,
koncyliacyjnej i syntetyzującej. Nie można zapominać, że
pod tym względem EKES jest instrumentem wyjątkowym
i niemożliwym do zastąpienia – jest to zgromadzenie
przedstawicieli najbardziej reprezentatywnych krajowych
organizacji społeczeństwa obywatelskiego, które mają
bezpośrednią styczność z życiem gospodarczym i społecznym w państwach członkowskich; jest to miejsce
syntezy, gdzie w poszukiwaniu konstruktywnego kompromisu spotykają się różne albo wręcz sprzeczne punkty
widzenia. Na przykład wydana przez Komitet pozytywna
opinia w sprawie wniosku legislacyjnego Komisji to cenna
wskazówka dla legislatorów, oznaczająca, że ta propozycja jest akceptowalna dla większości. W tym sensie jest to
niezbędna instancja w procesie integracji europejskiej.
Co protokół może wnieść w kontekście lepszego stanowienia prawa?
Poza tym, co właśnie powiedziałem, znaczenie protokołu
w tej dziedzinie jest szczególnie widoczne w praktyce wnioskowania o opinię rozpoznawczą, czyli opinię
o charakterze fakultatywnym, bez uprzedniego wniosku
José Manuel Barroso i Anne-Marie Sigmund podpisują nowy
protokół o współpracy 8 listopada 2005 r.
Co protokół może wnieść do „Planu D” i do debaty
o Europie?
Protokół został sporządzony celem zwiększenia skuteczności współpracy między Komisją a Komitetem. Ogólnie
można powiedzieć, że aktywny Komitet jest czynnikiem
wzmacniającym demokrację. Nie można zapominać, że
byliśmy na szczeblu unijnym jednym z głównych propagatorów idei demokracji uczestniczącej.
Funkcja konsultacyjna ma przed sobą wspaniałą przyszłość. Obecnie, gdy jesteśmy świadkami zwiększania się
aktywności społeczeństwa obywatelskiego, wymogów,
jakie pociąga za sobą bardziej uczestniczące i demokratyczne społeczeństwo europejskie, w którym zarysy projektu europejskiego się rozmywają, działalność
i poszukiwanie porozumienia przez Komitet stają się coraz
istotniejsze.
Jeśli chodzi o „Plan D”, na sesji plenarnej w grudniu przedstawiony zostanie projekt opinii, której sprawozdawcą jest
Jillian Van Turnhout. Opinia ta będzie zawierała szereg
propozycji dotyczących konkretnych działań, które wykonać może sam Komitet i jego członkowie.
W jaki sposób Komitet może się przyczynić do lepszego
informowania o Europie?
Na wiele sposobów… i również tutaj pomysły są proste.
Po pierwsze, członkowie Komitetu w liczbie 317 – liczba ta ma wzrosnąć po szóstym rozszerzeniu do 344
w 2007 r. – pochodzący z uznanych za najbardziej reprezentatywne organizacji społeczeństwa obywatelskiego
w państwach członkowskich, odgrywają rolę „dwukierunkowych” pośredników, przekazując Brukseli prośby
i oczekiwania swoich organizacji i docierając z właściwie
opracowanymi informacjami o Europie głęboko, do serca
swoich organizacji. Komitet przyjął własny plan strategiczny komunikowania w tej dziedzinie i zamierza zintensyfikować działania podjęte w tym kierunku.
Ponadto Komitet zamierza rozwinąć współpracę z Komisją.
Tak więc na początku listopada 2005 r. w Brukseli, korzystając z oryginalnej metody animacji i we współpracy z Komisją, zorganizowaliśmy „Forum zainteresowanych stron” poświęcone zagadnieniu „Pokonać bariery
– jak przybliżyć Europę jej obywatelom?”. Wydarzenie
to było sukcesem. Doświadczenie to należy powtarzać
w sposób zdecentralizowany. Mamy wielkie i jasne ambicje – Komitet, „jako instytucjonalny pośrednik pomiędzy społeczeństwem obywatelskim a instytucjami Unii
Europejskiej” (według protokołu), chce w pełni odgrywać
tu swoją rolę.
EKES zajmuje się poza tym promowaniem współpracy w sieci rad społeczno-gospodarczych w państwach
członkowskich. Wiosenna Rada Europejska powierzyła
mu na przykład jednoznacznie zajęcie się kwestią strategii lizbońskiej. Komitet współpracuje jednak również
z radami krajowymi, organizując wspólne konferencje
dwustronne – kolejna odbędzie się w Wiedniu w maju
2006 r. we współpracy z naszym odpowiednikiem
w Austrii (Beirat). Zagadnienie informowania o Europie
stanęło na porządku dziennym na posiedzeniu przewodniczących i sekretarzy generalnych, które odbyło się pod
koniec listopada w Paryżu.
Dla pełnego obrazu muszę również wspomnieć o dialogu, który został nawiązany w grupie kontaktowej
z europejskimi organizacjami i sieciami społeczeństwa
obywatelskiego. Są to główne zagadnienia rozpatrywane
w tej dziedzinie za kadencji przewodniczącej Komitetu
Anne-Marie Sigmund i Giampiera Alhadeffa, który zajmuje się animacją sieci SOLIDAR. Problemy te wpisane są do
porządku obrad posiedzenia w grudniu 2005 r.
Tak więc nie narzekamy na brak inicjatyw. Realizując
je, EKES może stać się naprawdę „pomostem pomiędzy
Europą a zorganizowanym społeczeństwem obywatelskim”. Nie ma wątpliwości, że Komitet stanowi część
rozwiązania!
Czeski wieczorek kulturalny
EKES-INFO / Grudzień 2005 / 
EKES-Info dostępne jest bezpłatnie w dwudziestu
językach bądź w formie elektronicznej w dziale prasowym
Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Ukazuje
się dziewięć razy w roku.
EKES-Info nie jest oficjalną witryną sprawozdawczości z prac
EKES. Po informacje tego typu należy sięgać do Dziennika
Urzędowego Unii Europejskiej i innych publikacji Komitetu.
Powielanie naszych materiałów – z podaniem źródła EKESInfo – jest dozwolone (prosimy o przekazanie jednego
egzemplarza redaktorowi).
Nakład: 48 500 egz.
Następny numer ukaże się w styczniu 2006 r.
Wieczorki tematyczne EKES mają na celu ukazanie w
przyjemny sposób różnorodności kultur europejskich.
26 października br. na zaproszenie członków czeskich
odbył się w Komitecie czeski wieczorek kulturalny.
Uczestnicy mieli okazję spróbować specjałów kuchni
czeskiej oraz obejrzeć przedstawienie przygotowane
przez szkołę muzyczną z regionu Vysočina. Uwagę
gości przyciągnęły wystawy fotografii artysty czeskiego Jiřiego Grundy i ceramiki przygotowanej przez
studentów pod kierunkiem Václava Černocha.
QE-AA-05-009-PL-C
Redaktor naczelny • Karel Govaert
Redaktorzy • Christian Weger
• Agata Berdys
• Agnieszka Nyka
Adres • Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
99, rue Belliard, B-1040 Bruksela, Belgia
tel. (32-2) 546 93 96 lub 546 95 86
faks (32-2) 546 97 64
adres elektroniczny: [email protected]
internet: http://www.esc.eu.int
Wersja elektroniczna niniejszego biuletynu w formacie
PDF jest dostępna na stronach EKES
http://www.esc.eu.int/press/eescinfo/index_fr.asp