Odkryj Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny

zagadnień będących przedmiotem wspólnego
zainteresowania, a ponadto utworzył platformę
internetową CESlink, by zachęcić te organizacje
do wymiany informacji.
9. Jaką rolę EKES odgrywa w stosunkach
z krajami będącymi partnerami UE?
Komitet rozwija również stosunki ze
społeczeństwem obywatelskim w krajach
leżących poza UE, np. z przyszłymi państwami
członkowskimi,
krajami
sąsiadującymi,
krajami AKP (Afryki, Karaibów i Pacyfiku)
i innymi ważnymi partnerami. Komitet
podejmuje działania, by promować i umacniać
zorganizowane społeczeństwo obywatelskie w
krajach partnerskich. Wspiera także tworzenie
struktur konsultacyjnych. Podstawą rozszerzania
partnerstwa między UE a danymi krajami jest
rozwijanie kontaktów między podmiotami,
czuwanie nad tym, by były to także relacje
międzyludzkie, a nie tylko międzyrządowe.
EKES utworzył okrągłe stoły społeczeństwa
obywatelskiego z Brazylią, Chinami i Indiami.
Ich posiedzenia odbywają się regularnie
i dotyczą zagadnień będących przedmiotem
wspólnego zainteresowania, ale stanowią także
okazję do szerokich nieformalnych kontaktów.
W ten sposób Komitet wspiera działania
zewnętrzne Unii w różnych dziedzinach, takich
jak rozszerzenie, handel i rozwój.
10. Jak EKES będzie się rozwijał
w najbliższych latach?
Europa i świat stają przed ogromnym zadaniem
na najbliższe lata: jest to konieczność skutecznego
podjęcia wyzwań gospodarczych, społecznych
i ekologicznych. Komitet będzie starał się
zagwarantować, by fundament planów naprawy
stanowiły silne punkty Unii, w szczególności
europejski model społeczny. W związku z tym EKES
będzie w dalszym ciągu wspierał wejście w życie
traktatu lizbońskiego. Sama Unia musi odzyskać
znaczenie i wartość w oczach społeczeństwa.
Jednym ze środków do osiągnięcia tego celu
jest demokracja uczestnicząca. EKES będzie
dążył do odbudowania wiarygodności Unii
i jej instytucji za pośrednictwem społeczeństwa
obywatelskiego w państwach członkowskich.
W czasach wstrząsów gospodarczych Komitet
udziela głosu tym, którzy zostali najbardziej
dotknięci – gospodarczym i społecznym siłom
społeczeństwa. Jako że świat się zmienia,
a tempo zmian wzrasta, dawne idee i stare
nawyki poddawane są coraz trudniejszym
sprawdzianom, tak więc Komitet musi zadbać
o to, by jego prace nadal skutecznie zwracały
uwagę polityków na sprawy zorganizowanego
społeczeństwa obywatelskiego. Osiągnięcie
porozumienia w społeczeństwie europejskim
w kwestii jego przyszłości i sposobów
rozwiązania problemów gospodarczych jest dziś
sprawą ważniejszą niż kiedykolwiek wcześniej,
i Komitet powinien odegrać swoją rolę
w procesie budowania tego konsensusu.
Podstawowe informacje o EKES-ie:
344 członków pochodzących z 27 krajów
Członkowie powoływani na czteroletnią kadencję, obecna kadencja: październik 2006 –
wrzesień 2010 r.
Przewodniczący (październik 2008 r. – wrzesień 2010 r.)
Mario Sepi (Grupa II – Pracownicy)
Wiceprzewodniczący (październik 2008 r. – wrzesień 2010 r.)
Irini Pari (Grupa I – Pracodawcy)
Seppo Kallio (Grupa III – Różne Podmioty)
Sekretarz generalny
Martin Westlake
Strona internetowa: http://www.eesc.europa.eu/
Odkryj Europejski Komitet
Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Rue Belliard 99
1040 Bruxelles / Belgique
Tel. +32 25469604 | Faks +32 25469764
Nr katalogowy: EKES-2009-16-PL
Ekonomiczno-Społeczny
www.eesc.europa.eu
QE-80-09-521-PL-C
PL
Europejski
Komitet Ekonomiczno-Społeczny
Comité économique
et social européen
1. Czym jest Europejski Komitet
Ekonomiczno-Społeczny (EKES)?
Komitet to organ doradczy Unii Europejskiej,
utworzony w 1957 r. na mocy traktatu rzymskiego.
Składa się z przedstawicieli różnych społecznych
i gospodarczych podmiotów społeczeństwa
obywatelskiego,
znanych
łącznie
jako
zorganizowane społeczeństwo obywatelskie.
Jego najważniejszą funkcją jest doradzanie
trzem głównym instytucjom UE: Komisji,
Radzie i Parlamentowi. Komitet wypełnia
ją przede wszystkim poprzez wydawanie
oficjalnych opinii w sprawie wniosków
legislacyjnych Komisji Europejskiej oraz polityki
UE w ogólności, jako że dotyczy ona gospodarki
i społeczeństwa. EKES ma trzy uzupełniające się
wzajemnie zadania: po pierwsze, angażowanie
organizacji społeczeństwa obywatelskiego
w projekt integracji europejskiej, na szczeblu
zarówno krajowym, jak i europejskim; po
drugie, przyczynianie się – poprzez swoje
działania i za pośrednictwem członków – do
niwelowania dystansu między Unią Europejską
a obywatelami; po trzecie zaś, umacnianie
roli organizacji społeczeństwa obywatelskiego
w
krajach
nienależących
do
UE
i w ugrupowaniach państw.
2. Kim są członkowie EKES-u?
344 członków Komitetu, kobiet i mężczyzn,
pochodzi z 27 państw członkowskich,
w proporcjach zasadniczo odpowiadających
liczbie ludności poszczególnych krajów. Są
oni powoływani na czteroletnią, odnawialną
kadencję przez Radę UE, by reprezentować
społeczeństwo obywatelskie. Kandydatów
wyznaczają rządy krajowe po konsultacji
z organizacjami społeczeństwa obywatelskiego
w swoich państwach, przy czym skład tej
grupy dobierany jest tak, by odzwierciedlał
szeroki wachlarz interesów. Członkowie EKES-u
są niezależni od organów rządowych, a ich
mandaty mają charakter osobisty. Każdy z nich
należy do jednej z trzech Grup: Pracodawców,
Pracowników
lub
Innych
Podmiotów.
W Komitecie są członkowie z wielu różnych
środowisk, w tym ze środowisk przedsiębiorców,
pracowników,
bankowości,
rolników,
rzemieślników, MŚP, wolnych zawodów,
organizacji konsumenckich, przedstawicieli
osób niepełnosprawnych i społecznie
wykluczonych, podmiotów gospodarki
społecznej i aktywistów ekologicznych.
Członkowie sami wybierają, do której Grupy
EKES-u chcą należeć. Ponadto nie otrzymują
wynagrodzenia za pracę w EKES-ie (choć
zwraca się im koszty podróży i pobytu związane
z posiedzeniami, w których biorą udział) i na
ogół kontynuują swoją zwykłą działalność
w ojczystym kraju.
3. Jak działa Komitet?
Instytucje UE mogą zwracać się do EKES-u
o wydanie opinii w sprawie konkretnych
wniosków prawodawczych i komunikatów
dotyczących
strategii
politycznych,
szczególnie w przypadkach, w których
wymagają tego traktaty UE (opinie takie
zwane są obligatoryjnymi). Na wczesnych
etapach procesu legislacyjnego instytucje
te mogą także wnosić, by Komitet sporządził
opinię rozpoznawczą dotyczącą dziedziny
o szczególnym znaczeniu dla zorganizowanego
społeczeństwa obywatelskiego i przyczynił
się w ten sposób do kształtowania polityki
UE i planowania jej wdrażania. Komitet może
również sam zdecydować o sporządzeniu
opinii z inicjatywy własnej na dowolny temat
związany z UE lub obszarem jej polityki,
który uzna za ważny. Często stosuje tego
rodzaju opinię, żeby zwrócić uwagę na
kwestie, które nie zostały jeszcze podjęte
przez instytucje. Opinie przyjmowane są
wprawdzie przez Komitet jako jedno gremium,
ale prace przygotowawcze realizowane
są w sześciu sekcjach specjalistycznych
obejmujących większość dziedzin działalności
UE lub w Komisji Konsultacyjnej ds. Przemian
w Przemyśle (CCMI). Zarówno sekcje, jak
i CCMI, składają się z członków o różnorodnych
zainteresowaniach i doświadczeniach. Lwią
część pracy nad redakcją opinii wykonują
sprawozdawcy, w ramach grup roboczych.
Korzystają z porad ekspertów zewnętrznych
i zazwyczaj nawiązują kontakty z innymi
instytucjami i zainteresowanymi stronami, by
zwiększyć oddziaływanie opinii. Komitet powołał
ponadto centra monitorowania w kluczowych
dziedzinach, aby ożywiać debatę wśród
organizacji społeczeństwa obywatelskiego
i z instytucjami UE oraz lepiej ocenić skutki
strategii politycznych dla danych podmiotów,
tzn. dla tych grup społeczeństwa, których
najbardziej dotyczy konkretna polityka.
4. Jaką wartość dodaną Komitet wnosi
w działania UE?
Komitet zapewnia platformę dialogu i budowania
konsensusu, fachowej wiedzy społeczeństwa
obywatelskiego i kontaktów z krajami członków.
Stanowi zatem forum, na którym zainteresowane
strony o różnych doświadczeniach i często
rozbieżnych bądź przeciwnych poglądach
mogą lepiej zrozumieć nawzajem swoje interesy
i
osiągnąć
wyważone
kompromisy,
wzbogacające następnie europejski proces
decyzyjny. Członkowie Komitetu na bieżąco
poznają
doświadczenia
społeczeństwa
obywatelskiego, pozostają w kontakcie z tymi,
których w największym stopniu dotyczyć
będą regulacje UE (lub ich brak). Wartością
opinii EKES-u i ich wkładu w kształtowanie
polityki UE jest więc to, iż bazują one na
doświadczeniu członków Komitetu i na
ich wiedzy o prawdziwym świecie – zdobytych
bezpośrednio oraz dzięki ich kontaktom
i konsultacjom. Komitet odgrywa poza tym
istotną rolę w informowaniu organizacji
społeczeństwa obywatelskiego o skutkach
działań UE dla dziedzin ich działalności,
jak również umożliwia tym organizacjom
przedstawienie unijnym instytucjom ich
poglądów i interesów.
5. W jakich dziedzinach wpływ
Komitetu jest największy?
Dzięki temu, że w swoją działalność Komitet
angażuje społeczne i gospodarcze podmioty
społeczeństwa obywatelskiego i że uczestniczy
w kształtowaniu polityki, przyczynia się do
poprawy jakości i skuteczności prawodawstwa
UE oraz do tego, że jest ono lepiej przyjmowane
i wdrażane. Komisja zwróciła uwagę, że
efektem większości opinii EKES-u są pewne
konkretne zmiany we wnioskach legislacyjnych.
Szczególnie opinie rozpoznawcze i opinie
z inicjatywy własnej budzą zainteresowanie,
ponieważ już na wczesnych etapach
prac podejmują one istotne zagadnienia
i ukierunkowują myślenie Komisji, w miarę
jak opracowuje ona wnioski dotyczące
polityki i prawodawstwa. Do ostatnich
przykładów oddziaływania Komitetu należy
jego powstała na wczesnym etapie opinia
w sprawie proponowanej dyrektywy dotyczącej
usług na rynku wewnętrznym: wiele
wniosków z tego dokumentu uwzględniono
w końcowym kompromisie uzgodnionym
między Parlamentem a Radą. Opinia
rozpoznawcza
Komitetu
w
sprawie
strategii rozwoju zrównoważonego UE
zawierała
propozycje
zgłoszone
przez
wiele zainteresowanych stron i posłużyła za
punkt wyjścia przeglądu dokonanego przez
Komisję. Niedawna opinia rozpoznawcza
w sprawie oznakowania dobrostanu zwierząt
prawdopodobnie doprowadzi bezpośrednio
do przyjęcia środków na poziomie UE. Obecnie
Komitet wiedzie prym w poszukiwaniach
nowych
dróg
odbudowy
europejskiej
gospodarki, oferujących najlepsze perspektywy
w zakresie zatrudnienia. Także w sprawach
imigracji Komitet potrafi pogodzić kolidujące
ze sobą kwestie praw człowieka, interesów
gospodarczych i obaw obywateli.
7. Jakie są priorytety
przewodniczącego?
Co dwa lata członkowie wybierają spośród
swego grona przewodniczącego Komitetu.
Od października 2008 r. do września 2010 r.
funkcję tę sprawuje Mario Sepi, włoski działacz
związkowy. W swoim programie podkreśla
on, że dla umocnienia europejskiego modelu
społecznego nie należy z globalizacją walczyć,
lecz raczej ją okiełznać i nią pokierować,
korzystając z tak istotnych środków, jak prawa
i solidarność. Obywatele europejscy powinni
móc korzystać z praw określonych w Karcie
praw podstawowych, gdyż dzięki nim mogą
lepiej zrozumieć wartość Unii Europejskiej,
metody wspólnotowej i jej roli w zwiększaniu
spójności społecznej, zatrudnienia i ochrony
środowiska poprzez rozwój gospodarczy,
a szczególnie we wdrażaniu strategii lizbońskiej.
Przewodniczący Sepi zmierza ponadto do
większego wyeksponowania roli Komitetu
i zwiększenia jego oddziaływania w instytucjach
UE.
6. Jakie są ogólne priorytety Komitetu?
8. Jak EKES współpracuje z krajowymi
radami społeczno-gospodarczymi
w UE?
Długoterminowym celem Komitetu jest
sprawienie – poprzez działania idące w parze
z demokracją parlamentarną – by głos
społecznych i gospodarczych podmiotów
społeczeństwa obywatelskiego był słyszalny
w Europie i poza nią. Zorganizowany dialog ze
społeczeństwem obywatelskim znany jest pod
nazwą demokracji uczestniczącej. Zasadniczo
EKES działa wspólnie ze społeczeństwem po to,
aby promować europejski proces kształtowania
polityki zgodny z modelem europejskim, opartym
na wartościach ludzkich i sprawiedliwości
społecznej oraz uwzględniającym zarówno
zrównoważony wzrost gospodarczy, jak
i kwestie ekologiczne. Jednocześnie Komitet
współpracuje ściśle także z innymi instytucjami
UE, występując w roli wspierającego partnera.
Kwestie
interesujące
społeczeństwo
obywatelskie mają w coraz większym stopniu
wymiar europejski a Komitet, budując relacje
z krajowymi i regionalnymi radami społecznogospodarczymi oraz między nimi, wnosi
wartość dodaną do każdej z tych organizacji.
Dzięki wzajemnej współpracy rady są lepiej
poinformowane
i
potrafią
skuteczniej
wypracowywać
kolektywne
rozwiązania
wspólnych problemów. EKES z kolei korzysta
z ich doświadczeń zdobywanych na poziomie
najbliższym obywatela. W miarę jak Unia czyni
postępy we wdrażaniu strategii lizbońskiej
i znajdowaniu odpowiedzi na kryzys finansowy,
także krajowe rady będą stawały wobec wielu
podobnych kwestii. EKES organizuje regularne
posiedzenia z udziałem krajowych rad
społeczno-gospodarczych w celu omówienia