zobacz

POZYTYWIZM: ZAGADNIENIA DO POWTÓRKI
LEKTURY – ZAKRES PODSTAWOWY:
Jak zawsze trzeba znać chronologię epoki, najważniejsze wydarzenia, które ją kształtują. Tu
ważny jest program polskiego pozytywizmu (!) hasła, ich definicje i przykłady z literatury:
praca u podstaw, praca organiczna (organicyzm), emancypacja kobiet, asymilacja
Żydów, scjentyzm, utylitaryzm.
- Bolesław Prus Lalka*
− wybrane nowelki pozytywistyczne (co najmniej 2), np.:
Eliza Orzeszkowa Gloria victis, Maria Konopnicka Mendel Gdański, Bolesław Prus
Kamizelka
− Fiodor Dostojewski Zbrodnia i kara
Warto pamiętać, że wśród obowiązkowych lektur maturzysty jest wybrana powieść
historyczna Sienkiewicza omówiona w gimnazjum (np. „Quo vadis”, „Krzyżacy”,
„Potop”itp.)
PRZYKŁADOWE ZAGADNIENIA:
LALKA:
- znajomość treści, prezentacja i charakterystyka postaci
- wątki miłosne, przede wszystkim miłość Wokulskiego do Izabeli (wpływ romantycznego
pojmowania miłości, lektury romantycznej na bohatera)
- powieść – panorama społeczna, charakterystyka warstw społecznych, bohaterów jako
przedstawicieli poszczególnych warstw społecznych, wpływ idei pozytywistycznych na
sposób przedstawienia społeczeństwa, motyw kamienicy
- scjentyzm, rola marzeń naukowych i wynalazków
- Wokulski- bohater epoki przejściowej, Rzecki – romantyk, Ochocki – pozytywista (Lalka
jako powieść o idealistach na tle społecznego rozkładu)
- cechy powieści realistycznej, powieść realizmu krytycznego
- różne możliwości interpretacji tytułu
GLORIA VICTIS
- znajomość treści, prezentacja i charakterystyka bohaterów, czas, miejsce akcji, geneza
utworu
- wizerunek Rosjan w utworze
- idee romantyczne i pozytywistyczne
- poetyka utworu (baśniowość, narracja, stylizacja biblijna)
- sposób przedstawienia postaci historycznej, znaczenie tytułu
MENDEL GDAŃSKI
- znajomość treści, prezentacja i charakterystyka bohaterów
- związek utworu z ideami epoki (przede wszystkim znajomość hasła asymilacji Żydów i
trudności w jego realizacji)
- argumenty antysemickie (dlaczego Żydów mają bić?)
- argumenty Mendla
- czas, miejsce akcji (geneza), interpretacja tyułu
KAMIZELKA
- znajomość treści, prezentacja i charakterystyka bohaterów
- umiejętność wskazania realizacji cech klasycznej noweli (znajomość gatunku, motyw
„sokoła”)
- utwór realistyczny, pozytywistyczny, narracja
ZBRODNIA I KARA
- znajomość treści, prezentacja i charakterystyka bohaterów
- powieść polifoniczna (narrator a różne postawy poszczególnych bohaterów)
- idea Raskolnikowa, przyczyny zbrodni (racje rozumu)
- postawa Soni, znaczenie chrześcijaństwa, motyw grzechu, pokuty, miłosierdzia (racje serca)