Przetwarzanie Zespołowe

Przetwarzanie Zespołowe
dr inż. Tomasz Boiński
Katedra Architektur Systemów Komputerowych
WETI PG
Tomasz Boiński: 1
Tematyka zajęć
• Definicja przetwarzania zespołowego i przykłady
• Wiedza o zespołach roboczych i organizacjach
• Algorytmy pracy zespołowej: rekomendacje, negocjacje,
podejmowanie decyzji
• Narzędzia pracy zespołowej
• Technologie agentowe i ich zastosowania
• Trendy rozwojowe przetwarzania zespołowego
• Organizacje wirtualne i rozproszone
• Sieci socjalne
• Sieci semantyczne
Tomasz Boiński: 2
Warunki zaliczenia i materiały
• Należy zaliczyć wykład i laboratorium
• Wykład 50 punktów – zalicza 25 punktów
– Egzamin na koniec zajęć
• Laboratorium 50 punktów – zalicza 25 punktów
– 5 zajęć, każde po 10 punktów
Tomasz Boiński: 3
Przetwarzanie zespołowe
Najciekawszym systemem rozproszonym jest zespół ludzki
Każdy z nas nie ma tego co mamy razem
Tomasz Boiński: 4
Przetwarzanie zespołowe (2)
• Wykonanie zadań przez zespół przy wykorzystaniu technologii
informacyjnych
• Wsparcie pracy zespołu gdy jego członkowie występują w
dowolnym miejscu i wymagają współpracy w dowolnym czasie
• Tworzenie zespołów wirtualnych, gdzie podstawowe funkcje
realizowane są w sposób automatyczny
Tomasz Boiński: 5
Definicja zespołu
Zespół – ludzie o różnych kompetencjach realizujących wspólnie
zadania z wykorzystaniem IT
Rodzaje zespołów
1. Zespoły kierownicze – algorytmy zarządzania i koordynacji
2. Zespoły doradcze – algorytmy rekomendacji
3. Zespoły wykonawcze – algorytmy negocjacji
Jakość zespołów
4. Pseudo zespół
5. Grupa robocza
6. Zespół osiągający dobre wyniki
7. Zespół osiągający wspaniałe wyniki
Tomasz Boiński: 6
Oczywiste prawdy o zespołach
•
•
•
•
Zespoły powstają zazwyczaj w odpowiedzi na ważne wyzwanie
Członkowie zespołu muszą być zdyscyplinowani
Zespoły mogą funkcjonować na każdym szczeblu organizacji
Zespoły funkcjonujące na najwyższym szczeblu organizacji
napotykają w swych działaniach największe problemy
• W wielu organizacjach kładzie się szczególny nacisk na
odpowiedzialność osobistą, a nie zespołową
Tomasz Boiński: 7
Nieoczywiste prawdy o zespołach
• W firmach, które koncentrują swoją uwagę na dążeniu do
osiągania dobrych wyników, powstaje więcej prawdziwych
zespołów niż w firmach promujących zespoły jako takie
• Zespoły osiągające świetne wyniki (czyli lepsze od rezultatów
uzyskiwanych przez wszystkie podobne grupy) są rzadkością
• Zespoły mogą powstawać w każdej firmie, bez względu na jej
strukturę organizacyjną
• Zespoły są wartościowym sposobem łączenia pracy z nauką
• Zespoły coraz częściej stają się w organizacjach podstawowymi
jednostkami osiągającymi dobre wyniki
Tomasz Boiński: 8
Sceptycyzm wobec zespołów
• Brak przekonania o większej skuteczności zespołów
• Dyskomfort psychiczny i ryzyko osobiste związane z pracą w
zespole
• Niewystarczająca koncentracja firmy na efektywności
Tomasz Boiński: 9
Efektywność prawdziwego zespołu
• Ważna definicja celu i określonego kierunku działania
• Wybór członków zespołu na podstawie ich umiejętności oraz
osobowości
• Szczególny charakter pierwszych wspólnych spotkań i działań
• Jasne zasady postępowania i eliminacji sytuacji wyjątkowych
• Koncentracja nad realizacją kilku najpilniejszych zadań
• Weryfikacja celów zespołu po uzyskaniu nowych informacji
lub zajściu nowej sytuacji
• Wspólne spędzanie czasu poza pracą
• Pozytywna informacja zwrotna, uznanie i nagradzanie
Tomasz Boiński: 10
Test na zespół
•
•
•
•
•
•
Optymalna liczba członków
Odpowiedni zestaw komplementarnych umiejętności
Naprawdę ważny cel ogólny
Cel lub cele szczegółowe
Jasne podejście do działania
Poczucie wspólnej odpowiedzialności
Tomasz Boiński: 11
Zadania liderów zespołu
• Znaczenie i aktualność celu ogólnego, celów szczegółowych
oraz podejścia do działania
• Troska o pozostałych członków zespołu i wzajemne zaufanie
• Skoncentrowanie uwagi na różnorodnych umiejętnościach i ich
rozwijaniu
• Utrzymywanie kontaktów z ludźmi z zewnątrz i usuwanie
przeszkód
• Swoboda działań
• Prawdziwa praca
Tomasz Boiński: 12
Test na lidera
• Czy lider przyjął podejście do działania oparte na pracy zespołu
czy też podejście typowe dla grupy roboczej?
• Czy lider dba o właściwe proporcje pomiędzy podejmowanymi
przez siebie działaniami a pozostawieniem swobody działania
pozostałym członkom zespołu?
• Czy lider jasno formułuje cel zespołu i podkreśla wagę
wspólnej odpowiedzialności za jego osiągnięcie?
Tomasz Boiński: 13
Bolączki zespołu
• Brak jednego, wspólnego kierunku działania
• Niewystarczające lub nierówne zaangażowanie we wspólną
pracę
• Luki w umiejętnościach
• Dezorientacja członków zespołu oraz wrogość lub obojętność
środowiska zewnętrznego
• Lider w potrzebie
Tomasz Boiński: 14
Niezbędne zmiany organizacji
• Czy organizacja musi opanować nowe umiejętności i przyjąć
nowe wartości?
• Czy wielu pracowników musi zmienić swoje zachowania?
• Czy organizacja przeprowadzała już kiedyś tego rodzaju
zmiany? Z jakim skutkiem?
• Czy pracownicy organizacji rozumieją, że zasadnicze
przekształcenia w firmie będą wymagały od nich zmiany
zachowań, i czy szczerze wierzą, że właśnie nadszedł
odpowiedni moment na takie działanie?
Tomasz Boiński: 15
Konieczne zmiany behawioralne
Od
Odpowiedzialności osobistej
Do
Wzajemnego wsparcia, wspólnej
odpowiedzialności i tworzenia relacji
wspierających odpowiedzialność osobistą
Podziału na tych, którzy myślą i
Wymagania myślenia i pracy od
decydują, oraz na tych, którzy pracują wszystkich
Budowania doskonałości funkcjonalnej Zachęcania ludzi do odgrywania różnych
przez coraz skuteczniejsze
ról i wspólnej pracy mającej na celu
wykonywanie przez jednostkę
wprowadzanie ciągłych udoskonaleń
wąskiego zakresu zadań
Polegania na kontroli kierownictwa
Skupiania ludzi wokół jasnego celu,
pomagania im w określaniu kierunku ich
działań i wspierania procesu uczenia się
Podejścia „jaka praca, taka płaca"
Wzbudzenia aspiracji osobistego rozwoju,
który zwiększa możliwości każdego
człowieka i pozwala na wykorzystanie
posiadanego przez niego potencjału
Tomasz Boiński: 16
Różnica między grupą roboczą a zespołem
Grupa robocza
Jeden silny lider
Odpowiedzialność osobista
Cel grupy jest taki sam jak ogólna misja firmy
Praca indywidualna
Efektywne posiedzenia
Pośrednim miernikiem efektywności grupy
roboczej jest jej wpływ na wydajność pracy
innych osób zatrudnionych w firmie
(np. wygenerowane przez pracowników
wyniki finansowe firmy)
Grupa roboczo dyskutuje, decyduje i
wyznacza innym zadania do wykonania
Tomasz Boiński: 17
Zespól
Podział funkcji lidera
Odpowiedzialność osobista i wspólna
Zespół sam określa swój indywidualny cel
Praca zespołowa
Otwarte dyskusje i spotkania poświęcone
aktywnemu rozwiązywaniu problemów
Bezpośrednim miernikiem efektywności
zespołu jest ocena wyników wspólnie
wypracowanych przez wszystkich
członków zespołu
Zespół dyskutuje, decyduje
i wspólnie wykonuje prawdziwa procę
Trudności tworzenia zespołów
kierowniczych
• Cel zespołu tworzonego przez dyrektorów jest tożsamy z celem
firmy
• Pewne osoby automatycznie stają się członkami zespołów
kierowniczych
• Rolę i wkład pracy członków zespołu, z liderem włącznie,
określa ich pozycja w hierarchii i stanowisko
• Poświęcanie dodatkowego czasu na wspólne spotkania jest
nieefektywne
• Wyniki osiągane przez zespół zależą tylko od komunikacji i
otwartości jego członków
Tomasz Boiński: 18
Efektywność zespołów kierowniczych
• Precyzowanie poszczególnych zadań
• Przydzielanie prac podgrupom lub poszczególnym osobom
wchodzącym w skład zespołu
• Ustalanie składu zespołu na podstawie posiadanych
umiejętności, a nie zajmowanych stanowisk
• Wymaganie od wszystkich członków zespołu jednakowego
wkładu pracy
• Zrezygnowanie z podziału pracy wynikającego bezpośrednio z
hierarchii organizacyjnej
• Ustalenie i przestrzeganie zasad funkcjonowania zespołu
Tomasz Boiński: 19
Zespoły o ponadprzeciętnych wynikach
• Wyniki, które zaspakajają potrzeby wszystkich
zainteresowanych
• Jasno sformułowane i wysokie aspiracje
• Poświęcenie liderów całej organizacji
• Pracownicy gotowi do ciężkiej pracy i nauki
• Przewaga konkurencyjna uzyskiwana dzięki umiejętnościom
zatrudnionych w firmie pracowników
• Komunikacja i wiedza
Tomasz Boiński: 20
Poziomy skomputeryzowania pracy
zespołowej
Indywidualne wsparcie członków zespołu.
Narzędzia wspierające organizację pracy i zarządzanie zespołem.
Wirtualna przestrzeń pracy.
Opracowywanie nowych algorytmów pracy zespołowej.
Tomasz Boiński: 21
Środowiska dla przetwarzania
zespołowego
• CSCW - Computer Supported Cooperative Work (wielu
użytkowników z różnych miejsc jednocześnie dzielą się tą samą
informacją)
• CWCE - Collaborative Web Computing Environment (Java +
agenci, sieć i stacje robocze)
• CCF - Collaborative Computing Frameworks (mało
uczestników wykonuje metaobliczenia, grafika we/wy,
przetwarzanie, zarządzanie danymi na różnych stacjach
roboczych)
• CVE - Collaborative Virtual Environments (zdalne nauczanie,
rozproszone projektowanie, wspólna analiza i planowanie)
Tomasz Boiński: 22
Schemat przetwarzania zespołowego
Kooperacja
Koordynacja
Komunikacja
zespół
Rozwiązanie
Tomasz Boiński: 23
Wyjaśnienie zasad współpracy
Przypisanie ról i czynności
Ogólna zgoda co do zasad współpracy
Kolejkowanie zadań
Reagowanie na wydarzenia
Kontrola dostępu do zasobów
Wybór spośród alternatywnych rozwiązań
Wymiana plików i komunikatów
Wizualizacja pracy
Czaty
Tele i wideo konferencje
Oczekiwanie na zadania
Reagowanie na wydarzenia
Realizacja zadań
Publikacja wyników
Informowanie o zakończeniu pracy
Internet
Problem
Zasada 3K
• Komunikacja (efektywne korzystanie z możliwości
komunikacji)
• Kooperacja (w erze globalizacji organizacje są mocno
rozproszone i wymagają eliminacji barier geograficznych,
czasowych, finansowych)
• Koordynacja (orkiestra nie może grać bez dyrygenta)
Tomasz Boiński: 24
Komputerowa praca zespołowa
• Electronic mail – podstawa komunikacji w Internecie, obecna
we wszystkich organizacjach – wspiera wszystkie funkcje
systemów pracy zespołowej
• Groupware – programy do pracy grupowej (wielu
użytkowników, model master/slave, wytwarzanie „open
source”)
• Workflow - sterowanie przepływem pracy, reorganizacja
procesów zarządzania, integracja usług administracji
• Collaboration – współpraca wielu, rozproszonych systemów,
lub agentów poprzez: wymianę informacji, planowanie
terminów, nadzorowanie czynności, zarządzanie obiegiem
dokumentów
Tomasz Boiński: 25
Komputerowa praca zespołowa (2)
• Warstwa komunikacyjna
– Wsparcie komunikacji pomiędzy członkami zespołu
– Od prostych chatów poprzez komunikację głosową aż po wideo-konferencje
• Warstwa koordynacji i kooperacji
–
–
–
–
Wsparcie dla tworzenia oraz zarządzania grupą
PIM's
Workgorup
Planery
• Warstwa wykonawcza
– Wsparcie przy wykonaniu powierzonego zadania
– CASE
– SOE, Java, .NET
Tomasz Boiński: 26
Pogawędki internetowe
•
•
•
•
•
•
Poczta elektroniczna
Czaty - Internet Relay Chat
RFC - Request For Comments praca nad dokumentem
Debaty, kawiarenki
Kanał + moderator + roboty
Architektura: klient/serwer, peer to peer
Tomasz Boiński: 27
Koordynacja i kooperacja
Dwa rodzaje aplikacji
• Przeznaczone dla pojedynczego użytkownika
• Przeznaczone dla grupy użytkowników
• Grupa użytkowników:
–
–
–
–
Liczba użytkowników,
Czemu ma służyć aplikacja (wsparcie pracy, dyskusja, etc.)
Czas działania
Związki pomiędzy członkami grupy: czy się znają itp.
Tomasz Boiński: 28
Przykłady pracy zespołowej
• Komunikacja poprzez sieć – najbardziej podstawowa forma
pracy grupowej, stosowana praktycznie w każdym
przedsięwzięciu angażującym więcej niż jedną osobę
• Burza mózgów – agencje prasowe, extreme programming, rapid
development
• Grupowa praca nad dokumentami – Wikipedia, repozytoria
kodu i dokumentów
• Projekty – planowanie, śledzenie, dokumentowanie
Tomasz Boiński: 29
Klient Lotus Notes
Tomasz Boiński: 30
Microsoft Project
Tomasz Boiński: 31
eGroupWare
Tomasz Boiński: 32
Prosty schemat wytwarzania OSS
Repozytoria
kodu źródłowego
akceptacja zmian
dostępność do kodu
Internet
nadzorcy, projektanci i użytkownicy oprogramowania
Tomasz Boiński: 33
Improved model of OSS development
FSF (Free Software Foundation)
(Software house)
Source code repository
version control
Internet
(licenses)
Individual
designers and
users
Tomasz Boiński: 34
open source
foundations
ISV
Independent
Software
Vendors
(integration)
Commercional
companies