faktoring dla msp
Transkrypt
faktoring dla msp
34 5 – 11 grudnia 2014 r. FAKTORING DLA MSP Dynamiczny rozwój MSP dzięki faktoringowi Płynność finansowa, czyli zdolność przedsiębiorstwa do dokonywania zakupów niezbędnych dla jego funkcjonowania towarów i usług oraz do płacenia na czas rachunków, jest fundamentalnym elementem każdej firmy, niezależnie od jej wielkości czy profilu działalności. Jak ważna jest płynność finansowa może świadczyć to, że nawet firma, która wykazuje zysk, ale nie ma zdolności do spłaty krótkoterminowych zobowiązań, może być zmuszona do ogłoszenia upadłości. Mariusz Rdzanek Firma może mieć klientów i zamówienia oraz wolne moce produkcyjne a mimo to może upaść, jeżeli utraci płynność finansową. To oczywiście skrajna ewentualność, zwykle kończy się na drobniejszych perturbacjach, nieufności dostawców lub rezygnacji ze zleceń, których firma nie jest w stanie zrealizować tylko z powodu braku gotówki. Niemożliwy kredyt Aby rozwiązać problem braku gotówki firma może skorzystać z zewnętrznego finansowania w postaci kredytu obrotowego lub faktoringu. Otrzymanie kredytu bankowego wymusza jednak sprostania wymaganiom stawianym przez banki, które dla małych i średnich firm są często trudne do spełnienia. Jedną z trudności jest to, że problemy z płynnością finansową wpły- wają na ocenę przedsiębiorstwa, pogarszając jego wskaźniki i obniżając jego standing finansowy. Jest to właśnie jeden z elementów zamykających drogę do finansowania bankowego w postaci kredytu obrotowego. Łatwiejszy dostęp do faktoringu Warunkiem zastosowania faktoringu jest natomiast posiadanie przez firmę stałego grona odbiorców kupujących towary lub usługi z odroczonym terminem płatności. Dzięki faktoringowi faktury z odroczonym terminem płatności zamieniane są na gotówkę, którą firma może obracać regulując swoje zobowiązania. Wymagania stawiane przedsiębiorstwom chcącym skorzystać z faktoringu są znacznie mniejsze niż w przypadku kredytu, ponieważ w faktoringu ocena opiera się głównie na samej transakcji oraz kondycji płatnika. Firma, która nie korzysta z zewnętrznego finansowania, w przypadku niedoboru gotówki nie może już terminowo wywiązy- wać się ze swoich zobowiązań finansowych. Oznacza to często utratę reputacji u dostawców, która może zaowocować utratą kredytu kupieckiego, powiększając tym samym jeszcze bardziej zapotrzebowanie na gotówkę. Kłopoty przedsiębiorstwa z zapatrywaniem się w surowce czy towary będą oznaczać kłopoty z utrzymaniem dotychczasowych klientów i utratę szans na pozyskanie nowych. Kredyt kupiecki poprzez faktoring W przypadku uzyskania finansowania poprzez faktoring, przedsiębiorstwo może nawet samo zrezygnować z kredytu kupieckiego u swoich dostawców w zamian za rabat (skonto) przy płatności gotówką. Przy wsparciu faktoringu firma nie tylko na bieżąco może regulować swoje zobowiązania, lecz także zdobywać nowych klientów oferując im odroczone terminy płatności i to bez obawy o własną kondycję finansową, ponieważ ma zapewnioną płynność potrzebną do realizacji kolejnych zamówień. Kredyt kupiecki dla odbiorców finansowany może być właśnie poprzez faktoring. Faktoring pełny Faktoring ma jeszcze jedną bardzo istotną zaletę, która należy wymienić w kontekście płynności finansowej. Niespodziewane za- przestanie regulowania swoich zobowiązań przez odbiorcę może doprowadzić firmę (dostawcę) do utraty płynności finansowej. Przed taką sytuacją ochroni jednak faktoring pełny. W tej odmianie faktoringu ryzyko niewypłacalności odbiorcy przejmuje faktor. Nie tylko stabilność, lecz także rozwój Faktoring zabezpiecza przed zatorami płatniczymi i pozwala szybko uzupełnić brak gotówki poprzez jej uwodnienie z zamrożonych wierzytelności. Firma nie musi czekać na zapłatę faktur przez swoich odbiorców, ponieważ faktoring przyspiesza cykl obrotu gotówki w przedsiębiorstwie, zapewniając firmie stałe i stabilne źródło finansowania sprzedaży. Warunkiem niezakłóconego działania a wręcz przetrwania każdego przedsiębiorstwa jest ciągła dbałość o zachowanie płynności finansowej. Narzędziem bardzo pomocnym przy realizacji tego celu jest faktoring, który pozwala nie tylko wywiązywać się z własnych zobowiązań, lecz także myśleć o rozwoju i pozyskiwaniu nowych klientów. Autor jest niezależnym ekspertem reprezentującym firmę MARVEL BROKER, specjalizującą się w rynku faktoringowym FAKTORING DLA MSP 35 Faktoring jest usługą, która ma pomagać w utrzymaniu płynności finansowej, być przyjazna przedsiębiorcy i zmniejszać ryzyko przeprowadzanych transakcji. Najlepszym potwierdzeniem tego, że spełnia on stawiane przed nim wyzwania, są coroczne wzrosty obrotów w branży faktoringowej 5 – 11 grudnia 2014 r. CZTERY MITY, CZYLI CZEGO NAJCZĘŚCIEJ OBAWIAJĄ SIĘ POTENCJALNI KLIENCI Chociaż usługa faktoringu, czyli w największym uproszczeniu zamiana faktur z odroczonym terminem płatności na gotówkę, jest już świadczona na polskim rynku od około dwudziestu lat, a branża faktoringowa rozwija się bardzo dynamicznie, część klientów nadal posiada różne, często nieuzasadnione obawy przed podpisaniem umowy faktoringu. Niniejszy artykuł zawiera opis wątpliwości najczęściej zgłaszanych przez klientów. Jakub Wernicke Podstawowe pytanie większości klientów podczas wstępnych rozmów dotyczących faktoringu brzmi następująco: ile ta usługa będzie mnie kosztować? Wielu faktorantów obawia się, że koszty faktoringu będą wysokie, a cena często jest najważniejszym kryterium wyboru instytucji finansowej. Mit nr 1 – Nie stać mnie na to Koszt faktoringu zależy od wielu czynników. Najważniejszym z nich jest jakość portfela wierzytelności klienta. Im bardziej stabilna kondycja finansowa płatników i dłuższa historia współpracy z nimi, tym niższa jest prowizja. Inne czynniki to rodzaj faktoringu wybranego przez klienta oraz jego sytuacja finansowa. Zmiennych wpływających na koszty faktoringu jest tak wiele, że podanie przysłowiowych „widełek cenowych” dla wszystkich transakcji jest niemożliwe. W przypadku faktoringu należy jednak podkreślić, że cena, jaką płacimy, zawiera w sobie nie tylko usługę finansowania. Oprócz niej możemy wymienić również funkcję zabezpieczającą polegającą na tym, że często faktor przejmuje ryzyko związane z niewypłacalnością kontrahentów oraz funkcję administracyjną polegającą na monitorowaniu należności, doradztwie, analizie kondycji finansowej, wywiadzie gospodarczym i usługach księgowych. Podsumowując, faktoring nie jest drogi. Biorąc pod uwagę wszystkie dodatkowe świadczenia nieroz- łącznie związane z tą usługą, jest porównywalny cenowo z alternatywnymi formami finansowania (np. kredytem obrotowym). W zamian dostajemy więcej, a co najważniejsze możemy podjąć się przedsięwzięć, które bez faktoringu byłyby nieosiągalne. Mit nr 2 – Wiarygodność mojej firmy na tym ucierpi Utrata dobrych relacji z kontrahentami i pozytywnego wizerunku to popularna obawa, którą deklarują przedsiębiorcy. Często wychodzą oni z założenia, że zwrócenie się do płatnika z prośbą o zgodę na faktoring zostanie odebrane jako przejaw braku zaufania lub przesłanka o słabej kondycji finansowej samego faktoranta. Wątpliwości te są oczywiście nieuzasadnione. Prosząc płatnika faktoringowego o zgodę na faktoring pokazujemy mu, że planujemy z nim długoterminową współpracę oraz dobrze oceniamy jego wiarygodność płatniczą przedstawiając go instytucji finansującej do weryfikacji. Korzystanie z faktoringu jest także dowodem dobrej kondycji faktoranta, ponieważ jest formą finansowania charakterystyczną dla przedsiębiorstw nowoczesnych, rozwijających się dynamicznie, które świadomie zarządzają swoimi należnościami. Mit nr 3 – Będę musiał zwrócić pieniądze Kolejnym zagadnieniem, które często wzbudza wątpliwości potencjalnych klientów jest prawo instytucji finansującej do regresu. Podczas wstępnych rozmów z klientami często pada prośba o wyjaśnienie co dzieje się w sytuacji, gdy płatnik faktoringowy nie ureguluje płatności w terminie. Pytanie to jest jak najbardziej uzasadnione. Przedsiębiorcy decydują się na faktoring po to, aby otrzymane środki przeznaczyć na dalsze inwestycje, a nie trzymać je na koncie na wypadek braku terminowej płatności ze strony płatnika. Prawo do wezwania klienta do zwrotu wypłaconych środków przysługuje faktorowi w przypadku korzystania z faktoringu niepełnego. W takiej sytuacji instytucja finansująca postępuje zgodnie z opisaną w umowie procedurą, która najczęściej zakłada monity o zapłatę, wyjaśnienie sytuacji, polubowne dochodzenie należności, zaspokojenie się z wpływów od innych płatników, a w ostateczności przystąpienie do windykacji. W Polsce ponad połowa transakcji (52 proc. na III kwartał 2014 r.) została przeprowadzona na zasadzie faktoringu niepełnego. Należy podkreślić, że transakcje objęte faktoringiem cechują się o wiele mniejszym ryzykiem nieterminowych spłat, niż ma to miejsce w przypadku konwencjonalnych rozliczeń. Dzieje się tak z kilku powodów. Po pierwsze, instytucja finan- Koszt faktoringu zależy od wielu czynników. Najważniejszym z nich jest jakość portfela wierzytelności klienta. Im bardziej stabilna kondycja finansowa płatników i dłuższa historia współpracy z nimi, tym niższa jest prowizja sująca za każdym razem dokonuje wywiadu gospodarczego na temat płatnika faktoringowego i analizuje jego kondycję finansową. Po drugie, często wymaga ona bardzo dobrej jakości dokumentów potwierdzających wierzytelność. Co więcej, w momencie gdy wierzycielem płatnika staje się bank lub instytucja finansująca ma on świadomość, że nie warto zwlekać z zapłatą, ponieważ są to podmioty profesjonalnie zajmujące się również windykacją. Mit nr 4 – Nie mam czasu na te wszystkie procedury Zdarza się, że klientów odstraszają wątpliwości związane z obiegiem dokumentów dotyczących transakcji. Najczęściej poruszają oni kwestię poufności informacji oraz ewentualnego ryzyka związanego z możliwością dublowania się wykonywanych obowiązków i przekazywanych informacji. W dzisiejszych czasach jednak większość instytucji finansujących zapewnia stały dostęp do bezpiecznych systemów zarządzania należnościami, które gwarantują wgląd do wszystkich aktualnych danych dotyczących przeprowadzanych transakcji. Warto również podkreślić, że zdecydowana większość czynności związanych z wymianą informacji i dokumentów leży po stronie instytucji finansującej. Faktoring jest usługą, która ma pomagać w utrzymaniu płynności finansowej, być przyjazna przedsiębiorcy i zmniejszać ryzyko przeprowadzanych transakcji. Najlepszym potwierdzeniem tego, że spełnia on stawiane przed nim wyzwania są coroczne wzrosty obrotów w branży faktoringowej (obroty faktoringowe wzrosły o 16 proc. pomiędzy III kwartałem 2013 r. a III kwartałem 2014 r.). Wszystkich nieprzekonanych przedsiębiorców zachęcam do przetestowania tego rodzaju finansowania. Reklama Nowy wymiar faktoringu KUKE Finance S.A. ul. Sienna 39 00-121 Warszawa (+48 22) 312 41 80 [email protected] www.kuke-finance.pl Autor jest doradcą klienta w firmie INDOS SA 36 FAKTORING DLA MSP 5 – 11 grudnia 2014 r. Faktoring mieszany jest idealnym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw, które chciałyby w prosty i jednocześnie kompleksowy sposób połączyć w jednym produkcie faktoring pełny oraz niepełny. Wprowadzenie takiego rozwiązania nie wymaga od klientów żadnych zmian w dotychczasowej współpracy z faktorem, a dla potencjalnych klientów nie rodzi żadnych dodatkowych wymagań W jakich sytuacjach sprawdza się faktoring mieszany? W miarę pogarszania się sytuacji gospodarczej na rynku, a co za tym idzie – coraz słabszej kondycji finansowej odbiorców klientów faktoringowych, podział usług finansowania na faktoring pełny i niepełny okazał się niewystarczający. Klienci zaczęli odczuwać problemy wynikające z ograniczania poziomu finansowania przez faktorów, spowodowanego redukcją limitów kredytowych (przejęcia ryzyka) przyznawanych odbiorcom objętym faktoringiem pełnym. Jarosław Poloczek Odpowiedzią faktorów na takie kłopoty klientów stał się faktoring mieszany, który daje możliwość maksymalnego wykorzystania wszystkich atutów faktoringu. Łączy on zalety faktoringu z regresem oraz faktoringu z przejęciem ryzyka niewypłacalności kontrahenta, a co za tym idzie – staje się naturalnym wyborem dla przedsiębiorstw posiadających polisy ubezpieczenia należności. W dużym uproszczeniu klient może w zakresie jednego produktu, a co najważniejsze jednej umowy, powiązać posiadaną polisę ubezpieczeniową z usługą faktoringową. Pozwala to finansować wierzytelności w ramach faktoringu pełnego, tj. do wysokości limitu kredytowego nadanego przez ubezpieczyciela oraz dodatkowo wykorzystywać opcję faktoringu niepełnego, który zapewnia elastyczny dostęp do kapitału obrotowego, stanowiąc uzupełnienie produktu na wypadek jednoczesnego wzrostu sprzedaży oraz braku pełnego pokrycia salda przez limit kredytowy ubezpieczyciela. W praktyce Przykładem mogą być nieprzewidywalne, sezonowe wzrosty zamówień, kiedy limit przejęcia ryzyka dla odbiorcy nie daje możliwości sfinansowania całego salda. Zastosowanie jedynie faktoringu pełnego nie będzie wystarczającym rozwiązaniem, natomiast wariant z faktoringiem mieszanym pozwoli w optymalny sposób zasady – faktorzy w przypadku opóźnień płatniczych traktują wierzytelności danego dłużnika zbiorczo, tj. dochodzą całości salda, nie rozdzielając go na te, które są objęte ochroną ubezpieczeniową (w ramach limitu kredytowego) oraz te w faktoringu niepełnym. Dla kogo faktoring mieszany Faktoring mieszany jest idealnym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw, które chciałyby w prosty i jednocześnie kompleksowy sposób połączyć w jednym produkcie faktoring pełny oraz niepełny. Wprowadzenie takiego rozwiązania nie wymaga od klientów żadnych zmian w dotychczasowej współpracy z faktorem, a dla potencjalnych klientów nie rodzi żadnych dodatkowych wymagań, co do formy komunikacji i wymiany informacji. Tak jak w przypadku standardowego produktu, współpraca oparta jest o wymianę informacji dotyczących wierzytelności objętych usługą faktoringu. Nie jest wymagany żaden dodatkowy podział wierzytelności na te dedykowane faktoringowi pełnemu czy niepełnemu. Nie ma również potrzeby generowania wielu zestawień z systemu finansowo-księgowego klienta. Prosta i nieskomplikowana komunikacja jest wciąż podstawą współpracy pomiędzy klientem a faktorem. Jak zatem parametryzujemy faktoring mieszany? gdy nie zostaną objęte przejęciem ryzyka. Jeżeli pozwoli na to limit kredytowy dłużnika (zostanie zwiększony), a wierzytelności będą spełniały wymagania stawiane przez polisę, mogą one zostać włączone w faktoring pełny – faktor przejmie wówczas ryzyko niewypłacalności dłużnika. Zarządzanie na poziomie dłużnika Podstawą zarządzania usługą faktoringu mieszanego jest odpowiednie dostosowanie limitów finansowania dłużników włączonych do umowy. Każdy kontrahent posiada w takim produkcie dwa odrębne limity: kredytowy oraz finansowania, których wysokość jest od siebie niezależna. Limit kredytowy odpowiada za poziom przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika, natomiast limit finansowania determinuje maksymalną kwotę finansowania dłużnika. Umiejętne kontrolowanie tych dwóch limitów umożliwia faktorowi dostosowanie produktu na miarę potrzeb klienta. Rozwiązanie takie nie wymaga od klienta selekcji odbiorców dla włączenia ich w jeden z produktów (faktoring pełny lub faktoring niepełny), gdyż dłużnik funkcjonuje w nich równocześnie. Przykładowy podział limitu dłużnika przedstawia rys. 1. Taka konstrukcja produktu pozwala na płynne zarządzanie wierzytelnościami klienta i nie ogranicza wysokości finansowania, jak to ma miejsce w przypadku faktoringu pełnego – tylko do wysokości przyznanych dłużnikom limitów kredytowych. dopasować finansowanie bieżącej działalności firmy do warunków sprzedaży. Trzeba również pamiętać, że faktoring mieszany pomimo tego, że nie przejmuje w pełni ryzyka występowania zatorów płatniczych, czy niewypłacalności prawnej odbiorców włączonych do umowy, to jednak nadal spełnia funkcję wsparcia w kontaktach z nierzetelnymi kontrahentami. Co do Kompleksowe połączenie produktów Wierzytelności dłużników, które mieszczą się w limicie kredytowym przyznanym przez ubezpieczyciela (zielone pole) są traktowane jako faktoring pełny, natomiast nadwyżka ponad limit kredytowy (niebieskie pole) traktowana jest jako faktoring niepełny (rys.2). Co jest istotne – nie oznacza to jednak, że wierzytelności te ni- Zalety faktoringu mieszanego Zalet faktoringu mieszanego jest wiele. Po pierwsze, jest to kompleksowe rozwiązanie, które jest jednocześnie elastyczne i proste w obsłudze. Nie wprowadza zbędnego obciążenia technicznego po stronie przedsiębiorstw i nie jest obarczone zbyt dużą liczbą stopni decyzyjnych po stronie faktora, wpływających na wysokość finansowania, jak również wielkość przejęcia ryzyka, które w tym wypadku jest skorelowane z polisą ubezpieczenia należności. Po drugie, klient może aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu tej usługi zgodnie ze swoimi potrzebami. Może to robić zarówno na poziomie samego ubezpieczenia – gdzie ma możliwości dopasowania tej usługi do specyfiki swojego przedsiębiorstwa, jak i w zakresie finansowania – kiedy to następuje powiązanie obu usług. Po trzecie, faktoring mieszany jest doskonałym rozwiązaniem na nietypowe sytuacje, jak np. wysoka sezonowość, czy konsolidacja sektora, które mogą długoterminowo powodować, że zastosowanie typowego faktoringu pełnego nie będzie rozwiązaniem optymalnym. Po czwarte, nie możemy wreszcie pominąć zalety, jaką jest wygoda współpracy pomiędzy klientem a faktorem. Dzięki ewolucji, jaką faktoring mieszany przeszedł w ciągu ostatnich kilku lat, przedsiębiorcy nie muszą już podpisywać dwóch oddzielnych umów dla obu typów usług. W ramach jednej umowy i jednego globalnego limitu finansowania klienta, może on korzystać z faktoring pełnego, a w razie zapotrzebowania również niepełnego, co powoduje, że ma stały dostęp do elastycznej linii zapewniającej kapitał obrotowy. Ponadto samo finansowanie w faktoringu niepełnym może odbywać się na poziomie salda konkretnego odbiorcy, a nie – jak w przeszłości miało to miejsce – na poziomie wydzielonych grup odbiorców (tzw. podział portfelowy). Tradycyjny faktoring Dotychczasowe rozwiązania oferowane przez rynek, a zatem faktoring pełny lub niepełny, wymagały od klientów jasnego wyboru produktu dla całego portfela swoich odbiorców włączonych do umowy, co często sprowadzało się do bardzo szczegółowego i manualnego wydzielania kontrahentów pod daną funkcjonalność produktu, a co za tym idzie – klient musiał z wyprzedzeniem czasowym dokonywać wyboru, w ramach jakiego rozwiązania chce finansować swojego odbiorcę, a następnie odpowiednio skomunikować taką intencję z faktorem. W efekcie konieczne było zawieranie dwóch odrębnych umów faktoringowych lub sztywnego podziały na dwa różne produkty, co z kolei rodziło dalsze komplikacje związane z odpowiednim zarządzaniem wierzytelnościami (głównie od strony technicznej – generowania zestawienia). Autor jest zastępcą dyrektora handlowego ds. faktoringu w firmie Coface FAKTORING DLA MSP 37 5 – 11 grudnia 2014 r. Efektywne instrumenty Dobry czas dla wsparcia sektora MSP faktoringu Faktoring jest jednym z najpopularniejszych wśród przedsiębiorców sposobów na odzyskanie płynności finansowej. Ma charakter doraźny i pozwala na szybkie pozyskanie gotówki na realizację bieżących zobowiązań firmy. Jednak czy jest najskuteczniejszym rozwiązaniem? Sławomir Szarek Z pewnością nie, przede wszystkim dlatego, że nie spowoduje, iż nierzetelni płatnicy zaczną przestrzegać umówionych terminów. W tym celu niezbędna jest prewencja, a w ostateczności klasyczna windykacja, która oddana w ręce profesjonalnego podmiotu z branży zarządzania wierzytelnościami może przynieść długofalowe efekty. Szybki sposób na gotówkę W procesie faktoringu najważniejszy jest czas, czyli moment wystawienia na sprzedaż tzw. koszyka dłużników. Wycena portfela zależy bowiem m.in. od tego, ile czasu upłynęło od daty wymagalności należności. Jest to więc doraźny sposób na przywrócenie płynności finansowej w firmie. Alternatywną formą poprawiającą stan bieżących finansów może być kredyt inwestycyjny. W przeciwieństwie do faktoringu jego pozyskanie wiąże się jednak z wieloma formalnościami, które niejednokrotnie trwają kilka miesięcy. Długofalowo, a nie doraźnie Współpraca z firmą zarządzającą należnościami daje dużo szersze możliwości niż jednorazowe zlecenie faktoringu lub kredyt. Szeroko rozumiana prewencja pozwala uchronić firmę przed niewypłacalnymi kontrahentami, których faktur wcale nie trzeba sprzedawać, by otrzymać zastrzyk gotówki. Firmy zarządzające należnościami oferują różnorodne narzędzia zarówno weryfikujące kontrahentów jak i mobilizujące partnerów biznesowych do regularnej spłaty swoich zobowiązań. Należą do nich m.in.: monitoring płatności, wywiad gospodarczy, a także działania monitujące i ostrzegające kontrahentów, np. pieczęć prewencyjna. Firma, która profesjonalnie zajmuje się zarządzaniem wierzytelnościami, na co dzień ma do czynienia z różnymi przyczynami utraty płynności. Krótki wywiad z klientem pozwala jej ocenić czy objęty windykacją kontrahent ma chwilowe problemy z wypłacalnością czy też zaleganie z płatnością to jego sposób na prowadzenie biznesu. Weryfikacja tego stanu jest możliwa poprzez dostęp firm zarządzających należnościami do baz nierzetelnych przedsiębiorców. Zachowanie pozytywnych relacji – bezcenne Działania z obszaru prewencji warto powierzyć firmie zewnętrznej, która w swojej ofercie posiada kompleksowe usługi wspomagające zarządzanie ryzykiem oraz dostarczy niezbędnych analiz i rekomendacji dotyczących wiarygodności partnerów i prawdopodobieństwa ich wypłacalności. Współpraca na zasadzie outsourcingu korzystna jest nie tylko ze względu na wiedzę i doświadczenie firm wyspecjalizowanych w zakresie zarządzania ryzykiem. Wartością dodaną jest zachowanie dobrych relacji z kontrahentami, pracownicy danej firmy nie są bowiem bezpośrednio zaangażowani w monitoring płatności, czy w przypadku jego nieskuteczności – działania mające na celu egzekucję zobowiązania. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku firm z sektora MSP, które współpracują najczęściej ze stałym gronem kontrahentów, a udane relacje biznesowe warunkują dalszy, pozytywny rozwój ich biznesu. Autor jest prezesem zarządu w Grupie Casus Finanse SA Usługi faktoringowe z każdym rokiem są coraz bardziej popularne w Polsce. Jak pokazują statystyki, w ciągu trzech kwartałów 2014 r. faktorzy należący do Polskiego Związku Faktorów sfinansowali wierzytelności o wartości ponad 81 mld zł. To ponad 16 proc. więcej niż przed rokiem. Tak wysoka dwucyfrowa dynamika na polskim rynku utrzymuje się od dłuższego czasu. Tomasz Mazurkiewicz Na popularność faktoringu jako źródła finansowania kapitału obrotowego wpływa kilka elementów. Przede wszystkim to dobry sposób dla firm na natychmiastowy zastrzyk gotówki potrzebnej do obrotu oraz poprawę płynności. Dlatego przedsiębiorcy poszukując sposobów wspierających płynność finansową wybierają właśnie tę usługę. Kolejną przesłanką, którą kierują się klienci wybierając faktoring, jest dostępność tego produktu. Przedsiębiorca nie musi osiągać dużych obrotów – przede wszystkim powinien oferować produkt lub usługę, która jest powtarzalna i dodatkowo posiadać stałą grupę swoich odbiorców. Firma, żeby móc korzystać z faktoringu, powinna działać na rynku dłużej niż rok. Ważne jest także, aby faktor mógł ocenić sytuację finansową przedsiębiorcy w oparciu Reklama o dane finansowe. Nie ma przy tym znaczenia forma prowadzenia księgowości – może to być pełna lub uproszczona księgowość. To wszystko sprawia, że faktoring jest coraz częściej wybierany przez średnie i duże firmy. Dobrym przykładem jest oferta ING Commercial Finance dostosowana do potrzeb tej grupy przedsiębiorstw. Spółka oferuje usługi faktoringowe w zakresie finansowania oraz zarządzania należnościami, zabezpieczenia przed ryzykiem niewypłacalności kontrahentów oraz redukcji kosztów obsługi wierzytelności. Ta strategia przyczyniła się do wzrostu liczby klientów, głównie z segmentu średnich i dużych firm. W efekcie po trzech kwartałach 2014 r. ING Commercial Finance zajmuje pierwsze miejsce na polskim rynku pod względem wartości obrotów wśród firm faktoringowych oraz udziału w rynku. Autor jest wiceprezesem zarządu ING Commercial Finance Polska SA 38 FAKTORING DLA MSP 5 – 11 grudnia 2014 r. W procesie faktoringu najważniejszy jest czas, czyli moment wystawienia na sprzedaż tzw. koszyka dłużników. Wycena portfela zależy bowiem m.in. od tego, ile czasu upłynęło od daty wymagalności należności. Jest to więc doraźny sposób na przywrócenie płynności finansowej w firmie. Alternatywną formą poprawiającą stan bieżących finansów może być kredyt inwestycyjny Faktoring z regresem – czy małe i średnie firmy mogą sobie pozwolić na to rozwiązanie? Faktoring jako kompleksowe rozwiązanie finansowe pozwalające na regulację strumienia wpływów środków finansowych do przedsiębiorstwa zdobywa coraz większą popularność. Rosnąca wiedza, presja na rozwój oraz konieczność utrzymania płynności sprawiają, że grono zainteresowanych tą usługą poszerza się w każdej grupie przedsiębiorców. Dotyczy to nie tylko dużych spółek, lecz także coraz częściej firm z sektora MSP. Jakub Ananicz Faktoring nie jest usługą jednorodną – można wyróżnić kilka form transakcji, w zależności od momentu otrzymania zapłaty czy terminu zawiadomienia dłużnika. Najczęściej wymienianym kryterium jest jednak czynnik ryzyka. Możemy mówić tutaj o faktoringu z regresem, który polega na przekazaniu wierzytelności, ale bez przejęcia ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika. Oznacza to, że jeśli dłużnik nie spłaci zobowiązania, musi go pokryć przedsiębiorca. Alternatywą jest faktoring pełny, czyli bez regresu, który łączy się z cesją wierzytelności. Oznacza to, że faktor przejmuje pełne ryzyko niewypłacalności dłużnika. Wówczas, w sytuacji braku spłaty ze strony płatnika faktury, przedsiębiorca nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Rolą wyłącznie faktora jest wyegzekwowanie należności od dłużnika. musi spełniać również licznych warunków dotyczących m.in. czasu, w którym należy zgłosić szkodę, jakie nakłada na firmę faktoringową ubezpieczyciel. Pozostałe benefity, jakie faktorzy mogą zaoferować klientom, to na przykład akceptacja dłuższych terminów i okresów finansowania. Po trzecie, faktor może przyznać finansowanie nawet firmom działającym w branżach uznawa- nych przez ubezpieczycieli za obciążone zbyt wysokim ryzykiem. Duże korzyści Należy też dodać, że ogromną zaletą jest podpisywanie umowy faktoringowej bez długiej listy wyłączeń i warunków nakładanych przy faktoringu bez regresu przez ubezpieczycieli na faktorów, którzy z kolei przenoszą je dalej na swoich klientów. Warto nadmienić, że korzystając z faktoringu z regresem przy wsparciu profesjonalnej firmy faktoringowej nie trzeba martwić się o proces ściągania należności. Zamiast tracić czas i środki finansowe na windykację, klient może zająć się działalnością operacyjną swojej spółki. Ewolucja rynku Faktoring z regresem posiada wiele istotnych z punktu widzenia przedsiębiorcy zalet, które powinny przemawiać za skorzystaniem z tej formy. Obecnie możemy zaobserwować ewolucję rynku faktoringowego w kierunku obsługi podmiotów z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Rosnące nasycenie rynku w Polsce oznacza coraz bardziej atrakcyjną ofertę dla mniejszych podmiotów, a standaryzacja i uproszczenie części procedur pozwalają na dostosowanie kosztów finansowania do możliwości mikro- i małych firm. Autor jest członkiem zarządu w firmie Faktorama Zbędne obawy Wiele firm podchodzi z obawami do faktoringu z regresem i uważa go za niekorzystne rozwiązanie ze względu na ryzyko przejęcia długu. Mimo to ten rodzaj usług faktoringowych ma kilka bardzo istotnych zalet. Po pierwsze, ogranicza ryzyko nieściągalności należności, nie obciążając przy tym przedsiębiorcy dodatkowymi opłatami z tytułu przejęcia długu. Jest to efekt prowadzenia dokładnych kontroli kredytowych przez faktorów. Po drugie, wszystkie procedury w przypadku faktoringu z regresem mogą być mniej rygorystyczne – dotyczy to m.in. konieczności udokumentowania transakcji. Faktorant nie 0 Główne obawy przedsiębiorców z sektora MSP przed skorzystaniem z faktoringu Nie taki faktoring straszny… Pomimo rosnącej popularności faktoringu oraz dużej dynamiki wzrostu tej usługi w Polsce wciąż wielu przedsiębiorców ma obawy, aby sięgnąć po to rozwiązanie. W większości nie znajdują one odzwierciedlenia w rzeczywistości. Grzegorz Pardela Dla przykładu bardzo szkodliwy stereotyp związany jest z początkami funkcjonowania faktoringu, kiedy procedury i obsługa nie były na takim poziomie zaawansowanej informatyzacji jak obecnie. Inne stereotypy szkodzące faktoringowi to również przekonanie o tym, że faktoring jest równoznaczny z windykacją oraz że instytucja finansująca ingeruje w relacje między klien- tem faktoringowym a jego odbiorcami. Tego rodzaju obawy znikają już w pierwszej fazie testowania tego narzędzia. Firmy faktoringowe budują swoją przewagę konkurencyjną dostosowując wymogi formalne do oczekiwań klientów, skracając czas oczekiwania na decyzję o przyznaniu finansowania, a także oferując usprawnienia w obsłudze rozliczeń z odbiorcami. Faktoring tańszy od kredytu Jako jedną z barier klienci wskazują koszt usługi faktoringowej. Takie przeświadczenie to najczęściej skutek porównywania faktoringu z kredytem obrotowym. Tymczasem faktoring poza finansowaniem jest zaawansowanym narzędziem wspierającym zarządzanie ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie. Na etapie wydawania decyzji o finansowaniu faktor dokonuje rzetelnej oceny sytuacji i moralności płatniczej kooperantów, co pozwala uniknąć klientowi ryzyka współpracy z niewypłacalnym kontrahentem. Realizowany w ramach faktoringu monitoring płatności znacząco poprawia terminowość regulowania należności przez odbiorców klienta faktoringowego. Faktor zabezpiecza również pod względem prawnym finansowane transakcje. Utrzymanie wysokiej klasy analityków, prawników i systemów informatycznych przekracza możliwości wielu podmiotów z sektora MSP. W ramach faktoringu instytucja finansowa zapewnia spektrum usług wspierających prowadzenie bezpiecznego biznesu. Biorąc pod uwagę wartość wymienionych usług porównywanie ceny faktoringu z kredytem nie jest zasadne. Jak wybrać optymalne rozwiązanie? Przyglądając się dzisiejszemu rynkowi faktoringowemu powinni szukać rozwiązań, w których nie ma ukrytych czy dodatkowych kosztów za- wartych w tabelach opłat, np. za zdarzenia gospodarcze, których klient nie jest w stanie przewidzieć. Przedsiębiorcy oczekują również prostych umów nie zwierających wielostronicowych regulaminów. W tym obszarze spotykamy najwięcej obiekcji. Naszą odpowiedzią jest specjalna oferta dla MSP, gdzie przedsiębiorca otrzymuję jedną czytelną stawkę liniową, z której sam w prosty sposób jest w stanie policzyć całkowity koszt usługi. W naszej konstrukcji klient podpisuje kilkustronicową umowę z czytelną, liniową stawką naliczaną za okres finansowania wierzytelności, bez niespodzianek i ukrytych kosztów. Staramy się, aby przekaz marketingowy był spójny z faktycznie oferowanym rozwiązaniem. A jak pokazują liczne badania to jedna z najczęściej podnoszonych przez klientów obiekcji wobec instytucji finansowych. Autor jest dyrektorem handlowym, członkiem zarządu w firmie Pragma Faktoring SA FAKTORING DLA MSP 39 Potencjał rynku jest duży. W tej chwili z faktoringu korzysta nieco ponad 6 tys. przedsiębiorstw, a według statystyk w Polsce działa ponad 2 mln firm. Możemy więc szacować, że co najmniej 200 tys. przedsiębiorców będzie chciało skorzystać z faktoringu Kolejny rok wzrostu Obroty polskich firm faktoringowych po III kwartałach 2014 r. były wyższe o 12,9 proc. r./r. i osiągnęły wartość 104,2 mld zł. (21 firm należących do PZF wykazało obroty o wartości 81,5 mld zł, 16,3 proc. wzrostu r./r.). Po raz kolejny rynek faktoringu w Polsce rósł szybciej niż cała gospodarka. Obroty polskiego faktoringu stanowią już 1,45 proc. rynku globalnego. Taki obrót stawia polski faktoring na 10 miejscu w Europie*. Wskaźnik penetracji PKB dla faktoringu polskiego osiągnął wartość 8,42 proc. (średnio w Europie – 9,5 proc.)**. Mirosław Jakowiecki W 2013 r. usługi faktoringowe w Polsce świadczyło 43 faktorów, wśród nich 27 przedsiębiorstw niebankowych prowadzących działalność faktoringową oraz 16 banków komercyjnych, które obok statutowej działalności zajmowały się faktoringiem. Rekordowe wyniki Po III kw. 2014 r. liczba faktorantów wzrosła do 6 151 (wzrost o 18,7 proc. r./r.), a kontrahentów do 123 314 (wzrost o 19,7 proc. r./r.). 52 proc. obrotów zrealizowano w ramach usługi faktoringu niepełnego (wartość 42 527 mld zł), zaś pozostałe Rysunek 1. Obroty faktoringu w Polsce w latach 2011 – III kw. 2014 (w mld zł) 130,9 140 113,1 120 100 88,7 104,2 96,6 81,8 81,5 80 60 cały rynek 40 20 0 2012 2013 Źródło: Statystyki PZF (patrz: http://www.faktoring.pl/files/statystyki_2014_zbiorcze.xlsx) oraz badania autora (dane za 3 III 2014 r.). Rysunek 2. Struktura obrotów wg formy usług 3Q 2014 - faktoring pełny vs faktoring niepełny 42527; 52% f. pełny 39028; 48% f. niepełny Źródło: PZF. 15,4 13,3 1,1 1,2 f. i mportowy 1,7 1,2 f. eks portowy Źródło: PZF Faktoring jest najszybciej rosnącym segmentem rynku usług finansowych w Polsce. Od wielu lat wykazuje stałą, wysoką dynamikę wzrostu, w ciągu ostatnich jedenastu lat rynek wzrósł czternastokrotnie 48 proc. w ramach faktoringu pełnego (wartość 39 028 mld zł). Jest to trend odwrotny niż na większości rozwiniętych rynków faktoringowych. W 2014 r. polscy faktorzy współpracują najczęściej z faktorami z krajów Beneluxu, Czech, Rumunii, Słowacji, Francji, Włoch, Reklama 3Q 2014 18,4 15,9 PZF 55,9 2011 Rysunek 3. Obroty faktoringu eksportowego i importowego w Polsce w okresie 2011 – III kw. 2014 (w mld zł) Najbardziej dynamiczny sektor finansowy Faktoring jest najszybciej rosnącym segmentem rynku usług finansowych w Polsce. Od wielu lat wykazuje stałą, wysoką dynamikę wzrostu, w ciągu ostatnich jedenastu lat rynek wzrósł czternastokrotnie. Z faktoringu korzystają wszystkie branże. W 2013 r. 32 proc. klientów pochodziło z branży przemysłowej, 31 proc. – handlowej, 9,4 proc. – usługowej, 8,1 proc. – transportowej i 7,6 proc. z branży budowlanej***. Dla wielu klientów faktoring jest usługą pierwszego wyboru. Czternaście firm miało swoje siedziby na terenie województwa mazowieckiego, osiem – śląskiego i po jednej w województwach: łódzkim, dolnośląskim, lubelskim, wielkopolskim i małopolskim. Sieć dystrybucji tworzyło łącznie 45 oddziałów, przedstawicielstw i filii. Cała polska branża zatrudnia około 1,2 tys. osób. Odnotujmy, że 53 proc. rynku obejmują faktorzy niebankowi, a 47 proc. – banki. 5 – 11 grudnia 2014 r. Wielkiej Brytanii, Niemiec, Hiszpanii i Turcji. Stopniowo rozszerza się współpraca z faktorami z Azji Południowo-Wschodniej oraz ze Stanów Zjednoczonych. Spodziewane tendencje Odnotowane trendy dowodzą, że polski rynek wchodzi w fazę dojrzałą. Faktorzy oferują szeroką gamą produktów w niczym nie ustępujących światowym standardom. Potencjał rynku jest duży. W tej chwili z faktoringu korzysta nieco ponad 6 tys. przedsiębiorstw, a według statystyk w Polsce działa ponad 2 mln firm. Możemy więc szacować, że co najmniej 200 tys. przedsiębiorców będzie chciało skorzystać z faktoringu. W chwili obecnej otoczenie ekonomiczne tworzy korzystną sytuację dla faktoringu. Gospodarka polska będzie rosła. Według prognoz Międzynarodowego Funduszu Walutowego polski PKB może wzrosnąć w 2014 r. o około 3,5 proc. Autor jest przewodniczącym komitetu wykonawczego PZF, prezesem zarządu Pekao Faktoring *FCI. Accumulative Turnover Figures for All FCI Members Compared to Worldwide Factoring. Press release. 8 April 2014 ** IFGroup, Global Industry Activity Report 2013 *** GUS, lipiec 2014