pobierz

PROTOKÓŁ
z kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej
w Człuchowie w dniu 24 września 2015 r. przez pracowników Wydziału Polityki
Społecznej Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku.
Kontrolę przeprowadzili:
1. Agnieszka Depka starszy specjalista w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego
Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, upoważnienie Nr 271/2015 z dnia 10 września 2015
roku – przewodnicząca zespołu,
2. Ewa Sobczyk starszy specjalista w Wydziale Polityki Społecznej Pomorskiego Urzędu
Wojewódzkiego w Gdańsku, upoważnienie Nr 273/2015 z dnia 10 września 2015 roku
I. Zasady i warunki organizacji kontroli
Celem kontroli była ocena organizacji, skuteczności pracy i poprawności realizacji
zadań z zakresu pomocy społecznej zleconych gminie przez administrację rządową
i zadań własnych dotowanych z budżetu państwa w 2014 r.
Całokształt przedmiotu kontroli badano na podstawie:









ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz.182 z późn.
zm.)
ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885
z późn. zm.)
ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U.
z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.)
ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej
ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 z późn. zm.)
ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. z 2014 r. poz.
1202)
ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
(Dz. U. z 2013 r., poz. 674 z późn. zm.)
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie
rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712)
rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie
specjalistycznych usług opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz.1598 z późn. zm.)
rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 listopada 2010 r. w sprawie
wzoru kontraktu socjalnego (Dz. U. Nr 218, poz. 1439)
Informacja o przeprowadzeniu przedmiotowej kontroli:
Jednostka kontrolowana została powiadomiona o przeprowadzeniu kontroli pismem z dnia
10 września 2015 r., znak PS-II.431.1.24.2015.AD (zał. Nr 1)
1
Podstawa przeprowadzenia kontroli:
Upoważnienia; nr 271/2015, nr 273/2015, z dnia 10 września 2015 r. (zał. Nr 2,3)
Ustalenia ogólne:
Ilekroć w protokole jest mowa o:

Ośrodku – należy przez to rozumieć: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kwidzynie.

Dyrektor – należy przez to rozumieć: Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Człuchowie.

Ustawie o pomocy społecznej – należy przez to rozumieć ustawę z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.)
Badaniem kontrolnym objęto następujące zagadnienia:
1) ogólne ustalenia organizacyjne dotyczące Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Człuchowie,
2) zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami zgodnie z art. 116
i art. 156 ustawy o pomocy społecznej,
3) wydatki na pomoc społeczną w 2014 r.
4) zasadność przyznawania świadczeń w ramach zadań zleconych i zadań własnych
dotowanych z budżetu państwa,
5) prawidłowość i terminowość przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych
i rozpatrywania wniosków,
6) współpracę z podmiotami uczestniczącymi w rozwiązywaniu problemów społecznych.
W toku kontroli wyjaśnień udzielała:
Ewa Osińska – Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie,
II. Ustalenia kontrolne
Ad.1 Ogólne ustalenia organizacyjne dotyczące Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Człuchowie.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Człuchowie został utworzony na mocy
uchwały Nr XIII/50/90 Miejskiej Rady Narodowej w Człuchowie z dnia 26 lutego 1990 r.
w sprawie powołania Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie. (zał. Nr 4)
Statut Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie wprowadzony został na
mocy uchwały Nr XI/69/91 Rady Miasta Człuchów z dnia 21 lutego 1991 roku. (zał. Nr 5)
W związku ze zmianami zachodzącymi w przepisach o pomocy społecznej statut był
kilka razy zmieniany w celu dostosowania do obowiązującego stanu prawnego. Na dzień
2
kontroli
aktualnie
obowiązujący
Statut
był
wprowadzony
w
życie
Uchwałą
Nr XLVIII.343.2014 Rady Miejskiej w Człuchowie z dnia 28 maja 2014 roku w sprawie
uchwalenia statutu Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie. (zał. Nr 6)
Wprowadzone kolejno zmiany do statutu obejmowały wszystkie zmiany ustawowe
które w decydujący sposób, wpływały na bieżącą działalność Ośrodka, zatem uznać należy,
iż na dzień przeprowadzenia kontroli statut był aktualny.
Strukturę organizacyjną Ośrodka, szczegółowy zakres zadań i działalności oraz
obowiązki i zakres działania pracowników określał Regulamin Organizacyjny wprowadzony
Zarządzeniem Nr 0050.91.2015 Burmistrza Miasta Człuchowa z dnia 30 czerwca 2015 r. (zał.
Nr 7). Następnie zarządzeniem Nr 011.25.2015 r. Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Człuchowie z dnia 17 września 2015 roku wprowadzono zmiany
w Regulaminie Organizacyjnym Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie (zał.
Nr 8) Wprowadzone zmiany weszły w życie zarządzeniem Nr 0050.131.2015 Burmistrza
Miasta Człuchowa z dnia 17 września.2015 roku w sprawie zatwierdzenia zmian w
Regulaminie Organizacyjnym Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie. (zał.
Nr 9)
W oparciu o art. 110 ust. 7 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej
Burmistrz Miasta Człuchowa udzielił od dnia 1 września 2012 roku Dyrektorowi Ośrodka
upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach
z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy. (zał. Nr 10)
Ponadto w oparciu o art. 110 ust. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej na
wniosek Dyrektora Ośrodka, Burmistrz Miasta Człuchowa udzielił upoważnienia do
prowadzenia postępowania i wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych
sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy:
1) Pani Danucie Czajkowskiej – Kierownik Działu Pomocy Środowiskowej w Miejskim
Ośrodku Pomocy Społecznej w Człuchowie, (zał. Nr 11)
Zgodnie z danymi przekazanymi przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej na terenie gminy miejskiej Człuchów zamieszkiwało 14.097 osób. Stopa
bezrobocia (stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby ludności aktywnej ekonomicznie)
w powiecie człuchowskim według stanu na koniec roku 2014 kształtowała się na poziomie
21,4 %.
Głównymi problemami społecznymi w ramach, których udzielana była pomoc to:
ubóstwo, bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała lub ciężka choroba. .
3
Ośrodek ma swoją siedzibę w Człuchowie przy ul. Średniej 12 A, gdzie zajmuje 11
pomieszczeń.
Warunki
lokalowe
są
dobre.
Stanowiska
pracy
są
wyposażone
w podstawowy sprzęt techniczno - biurowy i komputerowy. Do budynku (od tyłu) jest
podjazd dla osób niepełnosprawnych. Wnętrze budynku jest niedostosowane dla potrzeb osób
niepełnosprawnych, ale gdy zachodzi potrzeba przyjęcia klienta, to na parterze budynku
znajdują się pomieszczenia Klubu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi,
w którym pracownik socjalny przyjmuje osoby niepełnosprawne.
Ośrodek czynny jest codziennie w godz:

poniedziałek od 700 do 1530

wtorek-czwartek od 700 do 1500

piątek od 700 do 1430
Wypłata świadczeń pieniężnych realizowana była w kasie Miejskiego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Człuchowie lub przelewem na indywidualne konta klientów oraz
sporadycznie przekazami pocztowymi.
Pracownicy socjalni wychodzą w teren od godziny 10.00 i do godziny 15.00 wracają do
Ośrodka. Ze względu na fakt, że miasto jest niezbyt rozległe, pracownicy wychodzą w teren
pieszo. MOPS nie posiada samochodu służbowego.
Korespondencja wychodząca z Ośrodka podpisywana była przez Dyrektora zgodnie
z upoważnieniem Burmistrza Miasta Człuchów.
Ad.2 Zgodność zatrudnienia pracowników z wymaganymi kwalifikacjami zgodnie z art. 116
i art. 156 ustawy o pomocy społecznej.
W trakcie kontroli ustalono, iż w Ośrodku w 2014 roku w ramach ustawy o pomocy
społecznej zatrudnionych było 30 pracowników, w tym:
1. Dyrektor
2. Pracowników socjalnych – 7
3. Pracowników wykonujących usługi opiekuńcze - 9
4. Pracowników wykonujących specjalistyczne usługi opiekuńcze – 3
5. Aspirant pracy socjalnej – 1
6. Pozostałych pracowników - 9
W Ośrodku zatrudniony jest również radca prawny i informatyk na umowę zlecenie.
Dokonując analizy przepisów dot. kwalifikacji zatrudnionych w Ośrodku osób, należy
stwierdzić, iż Dyrektor pełni tę funkcję od 1 września 2012 roku i spełnia kwalifikacje
określone w art. 122 ustawy z dnia 12 marca 2014 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r.
4
poz.182 z późn. zm.) i art.6 pkt.4 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach
samorządowych, (Dz. U. z 2014 r., poz. 1202 z późn.) (zał. Nr.12)
Pracownicy socjalni spełniają wymogi odnośnie kwalifikacji zawodowych wskazane
w art. 116 i 156 ustawy o pomocy społecznej. (zał. Nr.13)
Pracę socjalną w środowisku w tym przeprowadzanie wywiadów środowiskowych poza
siedzibą jednostki wykonywało 7 pracowników socjalnych. Ośrodek spełnia normy określone
w art. 110 ust. 11 ustawy o pomocy społecznej, zgodnie, z którym zatrudnia pracowników
socjalnych proporcjonalnie do liczby ludności gminy w stosunku jeden pracownik socjalny na
2000 mieszkańców lub proporcjonalnie do liczby rodzin i osób samotnie gospodarujących,
objętych pracą socjalną w stosunku jeden pracownik socjalny zatrudniony w pełnym
wymiarze czasu pracy na nie więcej niż 50 rodzin i osób samotnie gospodarujących.
W trakcie kontroli sprawdzono zakresy czynności pracowników socjalnych, które były
adekwatne do wykonywanych przez nich zadań, a ich treść dostosowana do obowiązujących
przepisów prawa. (zał. Nr 14)
Ad.3 Wydatki na pomoc społeczną w 2014 roku
W ramach zadań zleconych przez administrację rządową z ustawy o pomocy
społecznej gmina miejska Człuchów w 2014 roku realizowała:

specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami
psychicznymi (art. 18 ust. 1 pkt 3),
Na realizacje pomocy Wojewoda przekazał dotację 129.800 zł (zwrot 3,94 zł)
Nie zachodziła potrzeba udzielenia pomocy w ramach zadań zleconych przez administrację
rządową z ustawy o pomocy społecznej w formie:

pomocy dla cudzoziemców ( art. 18 ust. 1 pkt. 9 )

wypłacania wynagrodzenia za sprawowanie opieki sądowej ( art. 18 ust.1 pkt.9 ).
Na ten cel wojewoda przekazał dotację w wysokości:
Realizowano zadania własne dotowane częściowo z budżetu państwa, na które
wojewoda przekazał dotacje w wysokości:
 zasiłki stałe
– 511.000 zł
 zasiłki okresowe – 426.000 zł
Na powyższe formy pomocy z budżetu wojewody wydatkowano odpowiednio kwoty:

zasiłki stałe

zasiłki okresowe –
– 511.000 zł wydatkowano 502.457,69 zł (zwrot 8.542,31 zł)
426.000 zł wydatkowano 392.073,72 zł (zwrot 7.926,28 zł)
- 26.000 zgłoszono do blokady jako środki niewykorzystane (zał. Nr 15)
5
Dotacje zostały wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem, a środki niewykorzystane zwrócone
na konto Wydziału Finansów i Budżetu Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego.
Ad.4 Zasadność przyznawania świadczeń w ramach zadań zleconych i zadań własnych
dotowanych z budżetu państwa.
Podczas kontroli dokonano oceny zasadności przyznawania świadczeń prawidłowości
prowadzenia
dokumentacji
w
zakresie
ustalania
uprawnień
do
pomocy
w formie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z
zaburzeniami psychicznymi oraz zasiłków stałych i okresowych - na podstawie losowo
wybranej dokumentacji świadczeniobiorców.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze
Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb
wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze
specjalistycznym przygotowaniem zawodowym określonym na mocy rozporządzenia
Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług
opiekuńczych (Dz. U. Nr 189, poz. 1598 z późn. zm.).
Na dzień kontroli świadczenia realizowało 6 opiekunek w tym: 4 zatrudnione na
umowę o pracę i 2 na umowę zlecenie. (zał. Nr. 16)
Opiekunki świadczące specjalistyczne usługi opiekuńcze posiadały kwalifikacje
zawodowe określone w § 3 ust. 1 i ust. 2 cytowanego powyżej rozporządzenia: (zał. Nr. 17)
Zgodnie z kalkulacją kosztów za sprawowanie opieki w ramach specjalistycznych
usług opiekuńczych w roku 2014 cena 1 godziny usługowej (dla świadczeniobiorców
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Człuchowie) wynosiła – 20,59 zł (zał. Nr 17)
Na podstawie analizy sprawozdania rocznego MPiPS – 03 za rok 2014 ustalono, że
z opieki w formie specjalistycznych usług opiekuńczych korzystało 12 dorosłych osób.
Dokonano analizy akt 5 osób otrzymujących specjalistyczne usługi opiekuńcze zgodnie z
wydanymi decyzjami:(zał. Nr 119), które stanowi wykaz skontrolowanych decyzji.
Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi przyznawano na
podstawie rodzinnych wywiadów środowiskowych, zaświadczeń o dochodach osób
w rodzinie, ważnych orzeczeń o stopniu niepełnosprawności oraz zaświadczeń lekarza
specjalisty.
W czterech z pięciu objętych kontrolą teczek w sprawie przyznania pomocy
w formie specjalistycznych usług opiekuńczych ustalenie pomocy nastąpiło w oparciu
6
o nieaktualne zaświadczenia lekarskie (wystawione w latach poprzednich) natomiast we
wszystkich
objętych
kontrolą
teczkach
brak
było
dookreślenia
zakresu
specjalistycznych usług opiekuńczych i ich wymiaru. Powyższe zostało omówione
z Dyrektorem Ośrodka w trakcie przeprowadzanych czynności kontrolnych, ze wskazaniem
zwrócenia szczególnej uwagi na kwalifikowanie do tej formy.
Ustalenie uprawnień do pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla
osób z zaburzeniami psychicznymi winno następować w oparciu o zaświadczenia lekarza
specjalisty określające zakres i wymiar świadczonych specjalistycznych usług opiekuńczych.
We wszystkich poddanych kontroli przypadkach wywiady środowiskowe, na
podstawie, których przyznano świadczenie w formie specjalistycznych usług opiekuńczych
zostały przeprowadzone w sposób prawidłowy i w terminie – zgodnie z art. 107 ust. 1, 4 i 6
ustawy o pomocy społecznej.
Świadczenia przyznane były w drodze decyzji administracyjnych wydanych
w terminie nieprzekraczającym 30 dni od daty wszczęcia postępowania. W sentencji decyzji
przyznających świadczenia zgodnie z § 2 rozporządzenia sprecyzowany był rodzaj
przyznanych usług specjalistycznych, jak również ustalona odpłatność klienta za usługi
zgodnie z zapisami § 4 rozporządzenia. W decyzjach zgodnie z art. 50 ust. 5 określano
miejsce ich świadczenia, tj. miejsce zamieszkania klienta. W uzasadnieniu decyzji podano
uzasadnienie faktyczne i prawne rozstrzygnięcia.
Decyzje podpisywane były przez Dyrektora Ośrodka z upoważnienia Burmistrza
Miasta Człuchów Zawierały one pouczenie o prawach i obowiązkach osoby korzystającej ze
świadczeń, wskazywały tryb odwoławczy.
Zasiłki stałe
W 2014 r. pomoc w formie zasiłku stałego przyznano 132 osobom, w tym: 107 osobom
samotnie gospodarującym oraz 26 osobom pozostającym w rodzinie. (powyższe nie stanowi
sumy ze względu na zmianę sytuacji osobistej klienta np. stanu cywilnego). Dla tej grupy
osób wypłacono w ciągu roku 1315 świadczeń, średnia wysokość świadczenia wynosiła
382 zł.
Zgodnie z art. 37 ustawy o pomocy zasiłek stały przysługuje pełnoletniej osobie samotnie
gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności
jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej tj.
542 zł. pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy
7
z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium
dochodowego na osobę w rodzinie 456 zł.
Za 112 osób korzystających z zasiłku stałego, nie objętych ubezpieczeniem
zdrowotnym Ośrodek opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9%
przyznanego zasiłku stałego zgodnie z art. 17 ust.1 pkt 20 ustawy o pomocy społecznej oraz
art. 66 ust. 1 pkt 26 art. 75 ust. 10 i art. 79 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r.
o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r.
Nr 164, poz. 1027 zpóźń.zm.). Zapis powyższej ustawy przytaczano w podstawie prawnej
decyzji przyznających zasiłek stały wraz ze składką zdrowotną.
W aktach znajdowały się stosowne dokumenty potwierdzające opisaną w wywiadach
sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klientów oraz osób pozostających
z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym oraz orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
uprawniające do pobierania zasiłku stałego. Wywiady środowiskowe aktualizowane były
w obowiązującym terminie 6 miesięcy.
Przy ustalaniu sytuacji dochodowej rodziny sprawdzano możliwości udzielenia
pomocy na rzecz osoby ubiegającej się o świadczenie, przez osoby, o których mowa w art.
103 ustawy o pomocy społecznej, zobowiązanych do alimentacji na mocy art. 128 ustawy –
Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Kontroli poddano 20 teczek na podstawie których, wydano decyzje i wypłacano zasiłek
stały (zał. Nr 19) stanowiący wykaz skontrolowanych decyzji.
Sprawdzone decyzje zawierały uzasadnienie przyznania pomocy, pouczenie
o prawach i obowiązkach osoby korzystającej ze świadczenia i wskazywały tryb odwoławczy.
W poddanych kontroli przypadkach wywiady środowiskowe, na podstawie, których
przyznano świadczenie w formie zasiłku stałego zostały przeprowadzone w sposób
prawidłowy.
Wysokość przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo. W stosunku do trybu
i zasadności przyznawanych zasiłków nie wniesiono zastrzeżeń.
Zasiłki okresowe
Zasiłek okresowy zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy
społecznej
przysługuje
w
szczególności
ze
względu
na
długotrwałą
chorobę,
niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość otrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń
z innych systemów zabezpieczenia społecznego; osobie samotnie gospodarującej, której
8
dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodzinie,
której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.
Zasiłek okresowy ustala się:
1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej – do wysokości różnicy między kryterium
dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby.
2) w przypadku rodziny – do wysokości różnicy kryterium dochodowego rodziny
a dochodem tej rodziny.
Zgodnie z art. 38 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej w 2014 roku minimalna
wysokość tego zasiłku nie może być niższa niż 50% różnicy między:
1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby
2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny
W okresie objętym kontrolą Ośrodek przyznał pomoc w formie zasiłku okresowego
218 osobom, którym wypłacił łącznie 1.307 świadczeń.
Na realizację powyższego zadania wydatkowano łącznie kwotę 393.228 zł Średnia wysokość
zasiłku okresowego wynosiła; 300,86 zł
Ośrodek przyznawał zasiłki okresowe w wysokości określonej w art. 147 pkt. 7 w związku
z art. 38 ustawy o pomocy społecznej. Ze środków budżetu państwa pokrywano zasiłki
okresowe w części gwarantowanej tj. 50% wysokości świadczenia.
Kontroli poddano 20 teczek na podstawie których, wydano decyzje i wypłacano zasiłek
okresowy (zał. nr 20) stanowiący wykaz skontrolowanych decyzji.
We wszystkich poddanych kontroli przypadkach wywiady środowiskowe, na
podstawie, których przyznano świadczenie w formie zasiłku okresowego zostały
przeprowadzone w sposób prawidłowy i w terminie – zgodnie z art. 107 ust. 4 i 6 ustawy
o pomocy społecznej.
Pomoc w formie zasiłku okresowego przyznawano osobom i rodzinom spełniającym
kryterium dochodowe określone w art. 8 ustawy o pomocy społecznej.
Zasiłki okresowe przyznawane były ze względu na; bezrobocie, długotrwałą chorobę bądź
niepełnosprawność, co wynikało z zapisów zawartych w wywiadach środowiskowych
i decyzjach przyznających tę formę pomocy. Powody przyznania zasiłków okresowych
można było również ustalić w oparciu o załączone przez klientów do wniosku dokumenty
takie jak: zaświadczenia z Powiatowego Urzędu Pracy w Człuchowie o rejestracji
bezrobotnych, orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, jak również zaświadczenia lekarskie
potwierdzające długotrwałą chorobę.
9
Świadczenia przyznane były w drodze decyzji administracyjnych wydanych
w terminie nieprzekraczającym 30 dni od wszczęcia postępowania.
Wydane decyzje w sprawie przyznania pomocy w formie zasiłków okresowych
sporządzane były w sposób prawidłowy, niebudzący zastrzeżeń.
Decyzje podpisywane były przez Dyrektora Miejskiego Ośrodka z upoważnienia
Burmistrza Miasta Człuchów
Zawierały one pouczenie o prawach i obowiązkach osoby korzystającej ze świadczeń,
wskazywały tryb odwoławczy. Wysokość przyznanych świadczeń ustalana była prawidłowo.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie zasadności przyznawania świadczeń w
formie zasiłku okresowego, ocenia się je, jako zasadnie przyznane.
Nie wniesiono zastrzeżeń do zasadności przyznawanych świadczeń.
Kontrakty socjalne
W celu określenia sposobu współdziałania w rozwiązywaniu problemów osób lub
rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej pracownik socjalny może zawrzeć
kontrakt socjalny z tą osobą lub rodziną, w celu wzmocnienia aktywności i samodzielności
życiowej, zawodowej lub przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
Ośrodek w kontrolowanym okresie zawarł i realizował 85 kontraktów socjalnych w ramach
prowadzonej pracy socjalnej w zakresie rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej.
Elementy kontraktu socjalnego:
Data zawarcia kontraktu
Część I – ustalenia kontraktu socjalnego:
I. Strony kontraktu socjalnego

dane osoby/rodziny zwierającej kontrakt socjalny,

dane pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej
II. Ocena sytuacji życiowej osoby/rodziny i ustalone w związku z tą sytuacją cele/plan pracy
socjalnej.
1. Przyczyny trudnej sytuacji życiowej,
2. Możliwości osoby/rodziny pozwalające na rozwiązanie trudnej sytuacji życiowej
3. Ograniczenia osoby/rodziny lub bariery w środowisku powodujące utrudnienia
w rozwiązywaniu trudnej sytuacji,
4. Cele, które ma osiągnąć osoba/rodzina umożliwiające przezwyciężenie trudnej
sytuacji życiowej
4.1 Cel lub cele główne,
10
4.2 Cele szczegółowe i przewidywane efekty działania
III. Określenie działań stron kontraktu dla osiągnięcia celów określonych w części II,
z przewidzianym terminem realizacji.
IV. Pouczenie: „W przypadku braku możliwości wynegocjowania kontraktu socjalnego,
stronom przysługuje prawo do wystąpienia do kierownika ośrodka pomocy społecznej
o rozstrzygnięcie kwestii spornych”
V. Termin oceny realizacji działań ustalonych w kontrakcie socjalnym.
VI. Zapis dot. możliwości uzgodnienia przez strony kontraktu wprowadzenia zmian kontraktu
przed dniem oceny.
VII. Ustalenia dotyczące sposobu przekazywania ewentualnych świadczeń, w tym pomocy
pieniężnej, korespondencji i innych.
VIII. Zapis dot. zapoznania osoby/rodziny zawierającej kontrakt socjalny z treścią art. 11
ust.2 oraz art. 109 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Kontrakt jest podpisany przez osobę zawierającą kontrakt socjalny i pracownika socjalnego.
Część II - Ocena realizacji działań ustalonych w kontrakcie socjalnym
W celu poprawy skuteczności udzielanej pomocy Ośrodek sporządzał z rodzinami i osobami
kontrakty socjalne. Ustalono, że w 2014 roku pracownicy socjalni zawarli 85 kontraktów
socjalnych. W tym:
- 61 kontraktów zostało zrealizowanych, zakończonych pozytywnie
- 24 kontrakty zostały niezrealizowane, bądź zakończone negatywnie
Kontroli poddano 20 kontraktów socjalnych zawartych w ramach prowadzonej pracy
socjalnej w 2014 roku zgodnie z wykazem załączonym do protokołu (zał. Nr 21)
W oparciu o nie realizowano m.in. takie cele jak aktywne poszukiwanie pracy,
zwiększenie
aktywności
społecznej,
utrzymanie
abstynencji,
przyznanie
dodatku
mieszkaniowego. Ustalono, że z objętych kontrolą kontraktów 18 zostało zakończonych
zgodnie z założeniami i w wyznaczonym terminie, 2 nie zostały zrealizowane (zostały
zerwane przez klienta, brak współpracy beneficjenta z pracownikiem socjalnym wyjazd za
granicę).

10 kontraktów socjalnych dotyczyło aktywizacji społeczno-zawodowej w zakresie
rozwiązywania trudnej sytuacji życiowej oraz podjęcia aktywności zawodowej przez
klienta.

9 kontraktów dotyczyło działań w zakresie utrzymania abstynencji poprzez wsparcie
psychologiczne indywidualne i grupowe.
11
 1 kontrakt dotyczył przyznania dodatku mieszkaniowego
Kontrakty sporządzone były prawidłowo, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy
i Polityki Społecznej z dnia 8 listopada 2010 r. w sprawie wzoru kontraktu socjalnego (Dz. U.
z 2010 r. Nr 218, poz. 1439).
W wyniku kontroli stwierdzono, że dokumentacja była kompletna i zawierała wszystkie
wymagane przepisami dokumenty. Przed zwarciem kontraktu socjalnego pracownicy socjalni
przeprowadzali rodzinne wywiady środowiskowe. Ośrodek uzależnił rozmiar i wielkość
pomocy finansowej i rzeczowej od pełnej realizacji zadań zapisanych w kontrakcie.
Pracownicy socjalni prawidłowo ustalali cel główny i cele szczegółowe kontraktu
socjalnego. We wszystkich skontrolowanych przypadkach dokonano oceny realizacji
kontraktu socjalnego oraz podsumowania osiągniętych efektów.
Kontrakty sporządzane prawidłowo i bez zastrzeżeń.
Ad.5
Prawidłowość
i
terminowość
przeprowadzania
rodzinnych
wywiadów
środowiskowych i rozpatrywania wniosków
W Ośrodku prowadzono rejestr wpływającej korespondencji. Dokumentacja dotycząca
przyznawanych świadczeń była rejestrowana w spisach spraw.
W poddanych kontroli aktach wpływające od klientów wnioski w sprawach
o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej opieczętowane były pieczątką wpływu.
Wywiady środowiskowe przeprowadzane były w miejscu zamieszkania klienta. Treść
wywiadów pełna, zawierająca opis sytuacji socjalno - bytowej i zdrowotnej rodziny oraz
ustalony plan pomocy przez pracownika socjalnego i wnioskującego, potwierdzony
własnoręcznym podpisem klienta. W wywiadach znajdował się również zatwierdzony przez
kierownika Ośrodka plan pomocy w oparciu, o który podjęte były decyzje dotyczące
przyznania świadczeń w formie specjalistycznych usług opiekuńczych, zasiłku stałego
i okresowego.
W wyniku kontroli stwierdzono, że wydawane decyzje na powyższe formy pomocy
zawierały aktualną podstawę prawną, pouczenie o możliwości wniesienia odwołania do
organu II instancji oraz zapis mówiący o obowiązku informowania Ośrodka o każdej zmianie
sytuacji osobistej i majątkowej klienta. Uzasadnienie decyzji było pełne pod względem
formalno – prawnym.
Ustalono, że decyzje administracyjne były odbierane osobiście przez klientów w Ośrodku lub
wysyłane pocztą za zwrotnym potwierdzeniem odbioru.
12
W czterech z pięciu objętych kontrolą teczek w sprawie przyznania pomocy
w formie specjalistycznych usług opiekuńczych do wniosków o przyznanie pomocy brak
było
aktualnych zaświadczeń lekarza specjalisty określających konieczność przyznania
usług i ich wymiaru. Powyższe zostało omówione z Kierownikiem Ośrodka w trakcie
przeprowadzanych czynności kontrolnych, ze wskazaniem zwrócenia szczególnej uwagi na
kwalifikowanie do tej formy.
Zespół kontrolny stwierdził, że kserokopie dokumentów załączonych do wniosku
klienta o przyznanie pomocy pracownicy socjalni poświadczali za zgodność z oryginałem
Ad.6 Współpraca z podmiotami uczestniczącymi w rozwiązywaniu problemów
społecznych.
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Człuchowie ściśle współpracuje
z władzami samorządowymi na polu szeroko rozumianej pomocy społecznej. Dyrektor
zapraszany jest na sesje Rady Miejskiej, gdzie poruszane są problemy z obszaru pomocy
społecznej.
MOPS współpracuje z :
1. Ośrodkami pomocy społecznej z terenu powiatu,
2. Ochotniczym Hufcem Pracy – Punkt Pośrednictwa Pracy w Człuchowie,
3. PCK w zakresie dystrybucji żywności z Unijnego Programu FEAD,
4. Caritas Diecezjalnym
5. Szkołami z terenu powiatu,
6. Noclegownią,
7. Świetlicą dla dzieci i młodzieży w Człuchowie,
8. Ośrodkami Pomocy Społecznej w ramach współdziałania przy realizacji projektu
„schematom STOP ! „ współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej,
9. Kołem Człuchowskiego Towarzystwa Pomocy im. św. Brata Alberta, które ściśle
współpracuje z Ośrodkiem, szczególnie w dziedzinie pomocy osobom bezdomnym,
10. Stowarzyszeniem „Na Rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno”,
11. Stowarzyszeniem Klub Abstynenta „KROKUS”,
12. Klubem Seniora działającymi na terenie miasta,
13. Klubem Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
W ramach współpracy klienci Ośrodka (w wieku do 25 lat) mogli skorzystać z
możliwości udziału w: projekcie „Równi na rynku pracy” „Rynek pracy bez tajemnic”
13
oraz szkoleniu „Określenie indywidualnych predyspozycji” „Przedsiębiorczość” „Znaczenie
pracy w życiu człowieka”
Uwagi i wnioski z przeprowadzonej kontroli:
W trakcie kontroli stwierdzono, następujące nieprawidłowości:
W 4 na 5 skontrolowanych aktach brak było aktualnych zaświadczeń lekarskich
określających konieczność objęcia pomocą w formie specjalistycznych usług opiekuńczych
w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi jak również wskazania ich
zakresu i wymiaru.
W związku ze stwierdzeniem powyższych nieprawidłowości zostaną wydane
zalecenia pokontrolne.
Na podstawie zbadanej w trakcie kontroli dokumentacji ogólnej oraz spraw
indywidualnych klientów nie stwierdzono nieprawidłowości, co do merytorycznej zasadności
przyznawania poszczególnych rodzajów świadczeń. Cała dokumentacja prowadzona jest
w sposób prawidłowy nie budzący zastrzeżeń.
Skontrolowane akta zawierały niezbędne dokumenty potwierdzające opisaną
w wywiadach sytuację rodzinną, zawodową, zdrowotną i materialną klienta oraz osób
pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Wywiady środowiskowe przeprowadzone były zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu
środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712). Kwoty świadczeń naliczane i wypłacane były
w sposób prawidłowy.
Inspektorzy kontrolujący dokonali wpisu w książce kontroli na temat zakresu
i terminu przeprowadzenia kontroli pod pozycją nr 4.
Na tym protokół zakończono, sporządzając go w dwóch jednobrzmiących
egzemplarzach, przy czym jeden jest przeznaczony dla jednostki kontrolowanej.
Kierownik kontrolowanej jednostki zgodnie z § 16 ust.1 rozporządzenia Ministra
Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy
społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.), przed podpisaniem protokołu ma prawo
zgłoszenia zastrzeżeń, co do ustaleń zawartych w protokole – w terminie 7 dni od daty
otrzymania protokołu. Przysługuje również prawo odmowy podpisania protokołu z kontroli,
z jednoczesnym obowiązkiem złożenia w terminie 7 dni od dnia otrzymania pisemnych
wyjaśnień, co do odmowy.
14
Człuchów, dnia 26.10.2015 r.
Kontrolujący
Agnieszka Depka
Kierownik jednostki kontrolowanej:
Kontrolujący:
Ewa Osińska………………………
Ewa Sobczyk
Sporządzono: Gdańsk, dnia 19 października 2015 r.
15