zestaw tematów z języka polskiego na wewnętrzny egzamin

ZESTAW TEMATÓW
Z JĘZYKA POLSKIEGO
NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY
2016
Strona 1 z 6
TEMATY LITERACKIE
1. Człowiek wobec losu. Omów różnorodność kreacji bohaterów literackich wybranych
epok i ukaż ich związek z duchem epoki, w której żyli.
2. Człowiek wobec presji historii. Ukaż różnorodność ujęć tego zagadnienia
w wybranych epokach literackich.
3. Stereotyp życia szczęśliwego. Ukaż różne ujęcia tego motywu w literaturze.
4. Ideał aktywności życiowej i odpowiedzialności moralnej w wybranych utworach
literackich. Ukaż różne ujęcia tych zagadnień.
5. Literatura w służbie idei. Przedstaw epoki, które narzucały tekstom literackim
służebną rolę i oceń, jak wpłynęło to na ich wartość artystyczną.
6. Przemijanie jako motyw obecny w literaturze XX wieku. Ukaż na wybranych
przykładach funkcjonowanie tego motywu.
7. Lekarz jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów funkcje tego typu
postaci w wybranych tekstach prozatorskich.
8. Wartości humanistyczne w twórczości współczesnych poetów. Ukaż ich różnorodność
na przykładach wybranych tekstów.
9. Przeanalizuj kreacje postaci Żydów w literaturze polskiej XIX i XX wieku.
10. Portret polskiego inteligenta w literaturze XIX i XX wieku. Dokonaj analizy
wybranych przykładów, zaprezentuj wnioski.
11. Porównaj różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów
problem na wybranych przykładach.
12. Twórczość płynie z różnych źródeł. Odwołując się do wybranych tekstów literackich,
wskaż różne źródła inspiracji artystycznej.
13. Przeanalizuj ewolucję wybranego gatunku literackiego, odwołując się do wybranych
epok.
14. Mit i jego literackie przetworzenia. Porównaj różne realizacje w wybranych utworach.
15. Jednostka w zderzeniu z historią. Przeanalizuj na wybranych przykładach literackich
z różnych epok wpływ dziejów na indywidualny los ludzki.
16. Wyjaśnij pojęcie „książki kultowej” i wskaż na wybranych przykładach przyczyny
tego zjawiska.
Strona 2 z 6
17. Kreacja bohatera negatywnego, „czarnego charakteru”. Przedstaw różne typy tych
postaci, odnosząc się do kontekstu literackiego, sformułuj wnioski.
18. Dydaktyka, walka i praca – porównaj różne koncepcje patriotyzmu zaprezentowane
w literaturze XVIII i XIX wieku.
19. Zanalizuj literackie obrazy rewolucji, odwołując się do wybranych przykładów.
20. Omów literackie obrazy zniewolenia człowieka w systemie totalitarnym, odwołując
się do wybranych przykładów.
21. Romantyzm i pozytywizm (ew. Młoda Polska) wobec problemu wsi. Omów
zagadnienie, uwzględniając wybrane przykłady.
22. Literackie kreacje władców dobrych i tyranów. Skonfrontuj wizerunki z XX wieku
i z epok wcześniejszych.
23. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła literackiego. Omów
temat, uwzględniając wybrane przykłady.
24. Dojrzewanie jako motyw literacki różnych epok. Na podstawie wybranych
przykładów ukaż różne aspekty tego zagadnienia.
25. Zinterpretuj topos dworku szlacheckiego i jego funkcje w literaturze polskiej XIX
i XX wieku.
26. Macierzyństwo jako motyw literacki. Omów na wybranych przykładach.
27. Przedstaw relację między rodzicami a dziećmi w wybranych utworach XIX i XX
wieku. Omów znaczenie tego typu wątków w budowaniu świata przedstawionego
w różnych utworach.
28. Stary człowiek w literaturze. Omów na wybranych przykładach, jak
w poszczególnych epokach postrzegano starość.
29. Artysta jako bohater literacki. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych
przykładów (co najmniej trzech) ze starożytności i epok późniejszych.
30. Jakie znane w kulturze motywy, wątki, toposy wykorzystuje literatura fantasty?
Omów problem, analizując twórczość wybranego pisarza.
31. Wędrówka w poszukiwaniu celu i sensu życia. Rozważ problem, wykorzystując
wybrane utwory literackie różnych epok.
32. Samotność – przyjemność czy męka? Rozważ problem, odwołując się do postaw
wybranych bohaterów literackich różnych epok.
33. Omów różne realizacje toposu ogrodu, analizując teksty literackie z wybranych epok.
34. Literatura faktu. Przeanalizuj i zinterpretuj to zjawisko kulturowe XX wieku,
odwołując się do wybranych przykładów literackich
Strona 3 z 6
35. Kwestia wolności i wierności zasadom. Omów problem, odwołując się do wybranych
utworów literatury polskiej i obcej.
36. Nauczyciel, mistrz, mentor… Analizując wybrane utwory literackie wyjaśnij, jaką rolę
odgrywali oni w społeczeństwie i w życiu indywidualnych bohaterów.
37. Bohaterowie niepogodzeni ze światem. Porównaj przyczyny i formy buntu
w literaturze dwóch wybranych epok.
38. Przemiana wewnętrzna jako motyw określający osobowość bohatera literackiego.
Omów temat na wybranych przykładach.
KORESPONDENCJA SZTUK
40. Bitwa jako temat literacki, malarski i filmowy. Analizując wybrane dzieła, omów
funkcje scen batalistycznych oraz wskaż, jakimi środkami artystycznymi posługują się
artyści w ukazywaniu walki.
41.
Idealizacja i deheroizacja jako zabiegi artystyczne w literaturze i filmie o tematyce
wojennej. Omów środki, którymi posługują się twórcy obu dziedzin kultury.
42.
Najnowsze adaptacje klasyki polskiej: wierność wobec literackiego pierwowzoru,
próba odniesienia do współczesności.... Dokonaj analizy wybranych przedstawień
teatralnych lub filmów.
43.
Współczesne interpretacje dramatów Szekspira – teatr żywego planu, teatr telewizji,
film. Przeanalizuj zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów.
44.
Różne obrazy wsi polskiej i jej mieszkańców w literaturze i malarstwie. Rozważ
zagadnienie na wybranych przykładach.
45.
Hagiografia w literaturze i sztukach plastycznych. Omów temat na podstawie
wybranych dzieł kultury.
46.
Pejzaż górski w liryce a krajobrazy gór w malarstwie lub fotografii. Porównaj
wybrane teksty kultury.
47.
Totalitaryzm w literaturze, filmie, sztukach plastycznych. Przeanalizuj sposoby
jego przedstawiania w wybranych tekstach kultury.
48.
Surrealizm w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj środki artystycznego wyrazu
w wybranych przykładach.
49.
Kochaj bliźniego swego – rozważania o tolerancji. Rozwiń temat, odwołując się
do różnych sytuacji z wybranych utworów literackich i filmów.
Strona 4 z 6
Brzydota jako kategoria estetyczna. Omów jej funkcje w literaturze i sztukach
50.
plastycznych wybranej epoki lub różnych epok.
51.
Przedstaw i porównaj wybrane literackie i filmowe obrazy getta i holocaustu.
52.
Porównaj różne interpretacje powstania styczniowego, jakie wypływają z tekstów
literackich i dzieł sztuki.
53.
Filmy Andrzeja Wajdy a ich pierwowzory literackie. Omów wybrane przykłady.
54.
Impresjonizm jako zjawisko malarskie i literackie. Omów, odwołując się
do wybranych przykładów. Porównaj środki wyrazu właściwe dla każdej
z tych sztuk.
Motyw drogi w literaturze i w filmie. Omów na wybranych przykładach różne ujęcia
55.
tego zagadnienia.
56.
Obraz Powstania Warszawskiego w literaturze i w filmie. Dokonaj interpretacji
wybranych przykładów.
Omów, jak zmienił się ideał kobiety w wybranych epokach, odwołując się
57.
do tekstów literackich i portretów malarskich.
Mitotwórcze funkcje dzieł J. Matejki i H. Sienkiewicza. Omów zagadnienie,
58.
odwołując się dzieł obu twórców.
Przyroda jako temat, motyw, źródło inspiracji artystycznej.
59.
Omów
zjawisko
na wybranych przykładach z literatury i sztuki..
Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Porównaj ujęcie i wymowę, odwołując
60.
się do wybranych tekstów kultury.
61. Zdanie Anny Kamieńskiej: „Są takie motywy, które poeci podają sobie przez wieki
jakby z rąk do rąk” - uczyń myślą przewodnią rozważań poświęconych
funkcjonowaniu wybranego motywu biblijnego lub mitologicznego w literaturze
i sztukach plastycznych.
JĘZYK
62. Przez język do konsumenta. Scharakteryzuj wybrane hasła reklamowe lub teksty
reklam pod kątem użytych środków językowych.
63. Kolokwializmy i słownictwo dosadne w literaturze i filmie. Omów ich funkcje
w wybranych tekstach i oceń zasadność ich użycia.
64. Archaizacja
jako
typ
stylizacji
językowej.
Porównaj
język
XVII
wieku
w „Pamiętnikach” Jana Chryzostoma Paska i w „Potopie” Henryka Sienkiewicza.
Strona 5 z 6
65. Rola neologizmów w tworzeniu literackiego obrazu świata. Omów zagadnienie
na podstawie wybranych tekstów poetyckich.
66. Sztuka wymowy i dyskusji. Na przykładach wybranych tekstów z różnych epok omów
funkcje środków retorycznych.
67. Dokonaj oceny zapożyczeń językowych we współczesnym języku polskim.
68. Jak mówią mieszkańcy Twojej miejscowości? Zbadaj język różnych grup
pokoleniowych.
69. Dialektyzacja jako rodzaj stylizacji utworów literackich. Omów na przykładzie
wybranych utworów.
70. Szyldy i reklamy w Twoim mieście. Dokonaj analizy językowej.
71. Stylizacja środowiskowa w literaturze, jej odmiany i funkcje. Zanalizuj zagadnienie
na wybranych przykładach.
TEMATY PROPONOWANE PRZEZ UCZNIÓW
72. Przedstaw motyw snu i omów jego funkcje, odwołując się do wybranych utworów
literackich.
73. Krajobraz tatrzański w malarstwie i poezji Młodej Polski. Porównaj jego
przedstawienia na przykładach wybranych tekstów kultury.
74. Obraz świata w tekstach polskiego hip-hopu. Omów zagadnienie na wybranych
przykładach.
75. Omów problemy współczesnej młodzieży ukazane w literaturze i filmie XXI wieku.
76. Wampir jako uosobienie ludzkich żądz i lęków. Przedstaw problem, analizując
wybrane teksty kultury.
77. Polska muzyka rockowa lat osiemdziesiątych w walce z cenzurą i władzami PRL-u.
Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów piosenek.
78. Od sacrum do profanum? – ewolucja wizerunku anioła na przestrzeni wieków. Ukaż
zjawisko na przykładzie tekstów kultury.
Opracował zespól:
A. Krawczyk, R. Kaźmierczak
Warszawa, 15 marca 2015 r.
Strona 6 z 6