Możliwości wykorzystania krzemu do dokarmiania

MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA KRZEMU
DO DOKARMIANIA DOLISTNEGO ROŚLIN ROLNICZYCH
Arkadiusz Artyszak, Katarzyna Kucińska
Katedra Agronomii, Wydział Rolnictwa i Biologii SGGW w Warszawie
[email protected]
Rozwój badań na rzecz racjonalnego zagospodarowania zasobów świata roślinnego, w powiązaniu z zastosowaniem
rozwiązań innowacyjnych poprawiających efektywność ich wykorzystywania, tworzy nowy obszar działań pod nazwą
biogospodarki [Chyłek i Rzepecka 2011].
W ostatnich latach dużo uwagi poświęca się badaniom związanym z dokarmianiem dolistnym krzemem (Si), który poprawia
odporność roślin na stresy biotyczne i abiotyczne, a w efekcie zwiększa plon.
Od 2010 r. w Sahryniu (powiat hrubieszowski, woj. lubelskie) prowadzone są doświadczenia nad wpływem dokarmiania
dolistnego krzemem na plonowanie i jakość technologiczną korzeni buraka cukrowego. W latach 2010-2012 stosowano
kalcyt morski Herbagreen Basic (Ca – 26,2%, Si – 7,99%, Fe – 2,38%, Mg – 1,45%, K – 0,42%, Na – 0,37%, Ti – 0,3%, P –
0,22%, S – 0,16%, Mn – 0,08% oraz B, Co, Cu i Zn), a w latach 2013-2014 także mineralny stymulator wzrostu Optysil (Si –
94,1 g∙dm-3, Fe – 24 g∙dm-3). Od 2015 r. badania obejmują nawozy Herbagreen Z20 i Actisil oraz stymulator Optysil.
Tabela 1. Plonowanie buraka cukrowego w zależności od dokarmiania dolistnego kalcytem
morskim wg Artyszak i in. [2014; 2016]
Fot. A. Artyszak
Wariant
Cecha
NIR0,05
0
1
2
Tabela 2. Plonowanie buraka cukrowego odmiany Danuśka KWS w zależności od dokarmiania
odmiana Britannia, 2010-2012
Plon korzeni, t∙ha-1
68,2
dolistnego kalcytem morskim i krzemem (2013–2014) wg Artyszak i in. [2015]
83,0
83,1
13,2
Wariant
Zaw. cukru, %
17,2
Zaw. N-α-amin., mmol∙kg-1
21,7
Zaw. K, mmol∙kg-1
29,2
Zaw. Na, mmol∙kg-1
Plon biologiczny cukru,
3,89
t∙ha-1
Plon technologiczny cukru,
11,7
t∙ha-1
10,3
17,4
23,1
28,9
3,92
14,5
12,8
17,4
21,8
28,1
3,63
14,6
12,9
r. n.
r. n.
Cecha
NIR0,05
0
1
2
3
4
5
6
Plon korzeni, t∙ha-1
90,6
105,3
100,7
100,0
103,3
105,0
103,0
11,5
Zaw. cukru, %
18,3
18,6
18,7
18,5
18,5
18,2
18,1
0,5
Zaw. N-α-amin., mmol∙kg-1
21,8
21,9
21,9
20,8
21,5
26,7
23,7
3,3
Zaw. K, mmol∙kg-1
38,0
38,0
37,5
34,9
36,9
38,8
38,0
3,2
Zaw. Na, mmol∙kg-1
3,76
3,60
3,45
2,53
3,35
3,46
3,38
1,10
r. n.
r. n.
2,4
2,2
odmiana Danuśka KWS, 2011-2012
Plon korzeni, t∙ha-1
70,2
80,5
78,4
r. n.
Plon biologiczny cukru, t∙ha-1
16,6
19,6
18,8
18,5
19,1
19,2
18,7
2,1
Zaw. cukru, %
17,5
17,7
18,1
r. n.
Plon technologiczny cukru, t∙ha-1
14,7
17,3
16,7
16,5
17,0
16,8
16,5
1,9
Zaw. N-α-amin., mmol∙kg-1
36,9
30,3
27,2
7,0
Zaw. K,
mmol∙kg-1
34,7
31,8
30,6
r. n.
Zaw. Na, mmol∙kg-1
4,40
3,58
3,53
r. n.
Plon biologiczny cukru, t∙ha-1
12,3
14,2
14,1
r. n.
Plon technologiczny cukru, t∙ha-1
10,6
12,4
12,5
r. n.
r. n. – różnica nieistotna;
0 – kontrola;
1 – 262 g Ca∙ha-1 + 80 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16); 524 g Ca∙ha-1 + 160 g Si∙ha-1 (21 dni później);
2 – 524 g Ca∙ha-1 + 160 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16); 524 g Ca∙ha-1 + 160 g Si∙ha-1 (21 dni później).
0 – kontrola;
1 – 363 g Ca∙ha-1 + 120 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16);
2 – 363 g Ca∙ha-1 + 120 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16), 393 g Ca∙ha-1 + 120 g Si∙ha-1 (7 dni później);
3 - 363 g Ca∙ha-1 + 120 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16), 393 g Ca∙ha-1 + 120 g Si∙ha-1 (7 dni później); 393 g Ca∙ha-1
+ 120 g Si∙ha-1 (14 dni później);
4 – 47 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16);
5 – 47 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16), 47 g Si∙ha-1 (7 dni później);
6 – 47 g Si∙ha-1 (BBCH 14-16), 47 g Si∙ha-1 (7 dni później); 47 g Si∙ha-1 (14 dni później).
Podsumowanie
Dokarmianie
dolistne buraka cukrowego krzemem (Si) ma korzystny wpływ na plon korzeni,
biologiczny i technologiczny plon cukru. Jednocześnie nie pogarsza jakości technologicznej surowca.
Dalsze
badania powinny odpowiedzieć na pytanie dotyczące ustalenia optymalnej dawki krzemu i
terminu oprysku.
Dokarmianie
dolistne buraka cukrowego krzemem powinno stać się nowym elementem technologii
produkcji bezpiecznej dla środowiska naturalnego.
Literatura
1.Artyszak A., Gozdowski D., Kucińska K. 2014: The effect of foliar fertilization with marine
calcite in sugar beet. Plant Soil Environ. 60 (9): 413–417.
2. Artyszak A., Gozdowski D., Kucińska K. 2015: The effect of silicon foliar fertilization in sugar
beet – Beta vulgaris (L.) ssp. vulgaris conv. crassa (Alef.) prov. altissima (Döll). Turk J Field
Crops. 20( 1): 115–119.
3. Artyszak A., Gozdowski D., Kucińska K. 2016: The effect of calcium and silicon f oliar
fertilization in sugar beet. Sugar Tech. 18 (1): 109–114.
Fot. A. Artyszak
4.Chyłek E., Rzepecka M. 2011. Biogospodarka – konkurencyjność i zrównoważone
wykorzystanie zasobów. Polish J. Agron. 7: 3–13.