Pejzaże arkadyjskie

Pobrano z http://magda.of.pl
PejzaŜe arkadyjskie
Naturalna tęsknota człowieka za beztroskim i szczęśliwym Ŝyciem ma długą tradycję.
JuŜ w czasach staroŜytnych istniała pamięć o mitycznym „złotym wieku” i utraconych na
zawsze krainach szczęścia, gdzie człowiek beztroski i niewinny istniał harmonijnie zespolony
z naturą. Taką szczęśliwą krainę nazywano Arkadią.
Prawdziwa Arkadia mieściła się w środkowej części greckiego Peloponezu, zaś
mieszkańcy tego górzystego kraju zajmowali się wypasem bydła, uprawą pszenicy i winnej
latorośli. Dzięki literaturze zyskała ona nobilitację i stała się symbolicznym obrazem
idealnego kraju, miejsca wiecznej szczęśliwości, jedną z utopii, jakie stworzyła ludzka
wyobraźnia obok Edenu, Olimpu i Atlantydy. To Sielanki Teokryta, bukoliki Wergiliusza
sprawiły, Ŝe Arkadia prawdziwa i utopijna stały się jednością i zaczęły oznaczać dla
ówczesnych ludzi oazę szczęśliwości.
W kulturze chrześcijańskiej, drugim źródle sztuki europejskiej, równieŜ odnajdujemy
topos raju utraconego. Biblijni banici – Adam i Ewa – zostali wygnani z Ogrodu Eden, ale
raj pozostał idealny, nie skalany grzechem.
Takie właśnie szczęśliwe krainy - Arkadie, próbowali wskrzesić twórcy ery
nowoŜytnej. KaŜda epoka miała swoją literacką wizję szczęścia. Wiązało się to oczywiście z
celami i załoŜeniami danej epoki.
W dobie oświecenia w słynnej sielance „Laura i Filon” Franciszka Karpińskiego,
poeta łączy czułostkowość z rokokowym wdziękiem, elementy konwencjonalne z akcentami
szczerości i prawdy uczuciowej. PrzeŜyciom bohaterów towarzyszy natura i atmosfera
uroczego, spokojnego wieczoru na wsi.
Głębsze i prawdziwsze doznania i emocje, a takŜe waŜną rolę przyrody, oddaje wiersz
„Do Justyny. Tęskność na wiosnę”. Ukazane jest tu subtelne przeŜycie natury, a więc tęsknota
za słońcem, kwiatami, śpiewem ukochanej.
Tematem większości sielanek jest rozpamiętywanie utraconej miłości w otoczeniu
piękna przyrody. Pewne nastroje i przeŜycia są związane z określonymi obiektami ze świata
przyrody. Np. wiersz „ Do Justyny” Rozpoczyna się apostrofą:
„ Drzewa! Wyście małe były,
Gdym się rozkochał w Justynie”
W motywie arkadyjskim poeci sentymentalizmu eksponują nastroje elegijne, tzn.
smutek i melancholię, a w uczuciu - tkliwość, czułość i rzewność. Wszystko to uwidocznione
jest na łonie natury. Wszędzie mamy słońce, rzeki, strumienie, gaje, dźwięki fletu,
występujące jako rekwizyty pasterskie.