Lekcja 16 Temat: Herosi i bogowie – świat poezji Homera. Epos

Lekcja 16
Temat: Herosi i bogowie – świat poezji Homera. Epos antyczny.
1 ) Homer – „Iliada i Odyseja”
- o autorze wiemy niewiele, domyślamy się, że ojczyzną jego była Azja Mniejsza, u jej
wybrzeży, w części północnej leżała Troja.
- żył najprawdopodobniej na przełomie IX/ VIII p.n.e. (ślepiec, zakładnik).
- Jego istnienie nie jest pewne.
„Iliada”
a)
b)
c)
d)
Na przełomie IX/ VIII p.n.e.
Tekst zredagowany w VI w p.n.e. w Atenach za panowania Pizystrata.
Nie opowiada całego oblężenia Troi, a tematem jej jest jeden z epizodów wojny 10-letniej.
Wódz Greków Agamemnon obraził Achillesa zabierając mu wybrankę wojenną Bryzeidę.
Achilles decyduje się walczyć dopiero po śmierci przyjaciela Patroklosa i zabija Hektora.
e) Księgi wypełnia tematyka batalistyczna, wojenna, a fabuła skupia się wokół Achillesa, co
zapowiada inwokacja.
„Odyseja”
a)
b)
c)
d)
e)
Powstała w I poł. VIII w. p.n.e..
Zredagowana w VI w. w Atenach
Świat przedstawiony to baśniowe przygody Odyseusza, który wraca do Italii spod Troi.
Jego 10-letnią tułaczkę spowodowali bogowie za zgubę ulubionego państwa (Koń Trojański).
Właściwa akcja rozpoczyna się pod koniec wojny, kiedy jako rozbitek znalazł się gdzieś tam,
opowiada przygody.
f) Po raz pierwszy w literaturze spotykający się z retrospekcją (powrót do przeszłych wydarzeń)
i narracją bohatera.
g) Cztery pierwsze pieśni poświęcone synowi Odyseusza, Telemachowi, który poszukuje ojca.
Kolejne pieśni są poświęcone tułaczce Odyseusza.
2) Geneza Iliady i Odysei
a)
b)
c)
d)
Technika poetycka Homera wywodzi się z opowieści ustnych
Stałe epitety, które pojawiają się, mówiąc o początkach końca
Używa gotowych epitetów
Same eposy powstały, kiedy Grecy znali już pismo, czego dowodzi kompozycja utworów i
jednorodny temat
e) Czas przedstawionych zdarzeń jest wcześniejszy niż czas powstania epopei.
f) Epopeje różnią się fabułą, kompozycją, zawartością
3) Ludzie i bogowie:
- w „Iliadzie” najważniejsze cechy to – męstwo, waleczność
- bohaterowie spod Troi są wyolbrzymieni
- obok wyolbrzymionych ludzi występują bogowie – pomagają ludziom, walczą
- nie ma granicy między światem ludzkim a boskim
- w „Odysei” – więcej Odyseusza niż bóstw, z wyjątkiem Ateny, która opiekuje się
Odyseuszem.
4) Cechy rycerza starożytnego w „Iliadzie”:
- pochodzenie z wysokiego rodu – zapewne przychylność Bogów
- wykwintna uroda
- nadludzka siła
- perfekcja w posługiwaniu się bronią
5) Walka o własność, łupy, o zdobycie sławy, dbanie o honor.
- zwycięstwo jako główny cel walki (dopuszczają podstęp)
- bogowie pomagają w walce (wpływ ich)
- kult zbroi
- odczuwanie lęku przed silniejszym wojownikiem
- oddawanie czci umarłym (pochowanie)
- wierność przyjaźni
-korzystanie z dóbr
6) Cechy eposu homeryckiego:
- inwokacja – zwrot do kogoś
- obiektywizm (opisuje dokładnie, zachowuje dystans)
- równoległość wydarzeń
- dwa światy (ludzki i boski)
- opis scen batalistycznych
- realistyczny opis przedmiotu i wydarzeń (np.: tarcza)
- bogowie – herosi, nadludzie, bogowie
- wplatanie pobocznych epizodów w tok akcji
- język, styl – podniosły, bogaty w epitety, porównania
- pojawia się retardacja – opóźnienie akcji
- pojawiają się …………………………………………….. np.: tępa jest broń tchórza